ΔΙΚΑΣΤΙΚΗ ΕΡΕΥΝΑ ΚΑΙ ΔΙΩΞΗ ΥΠΕΥΘΥΝΩΝ ΚΥΠΡΙΑΚΗΣ ΤΡΑΓΩΔΙΑΣ. « ΦΑΚΕΛΟΣ ΚΥΠΡΟΥ»

*Από το ανόητο πραξικόπημα των χουντικών που χτύπησαν και το Προεδρικό Μέγαρο, 
άρχισε η τραγωδία της Κύπρου

 Γράφει ο Αντιστράτηγος ε.α. Κωνσταντίνος Πατιαλιάκας

Αμέσως μετά τη Τουρκική εισβολή και κατάληψη του 37% τους εδάφους της Κύπρου με τους «ΑΤΤΙΛΑΣ Ι» και «ΑΤΤΙΛΑΣ ΙΙ» άρχισε, κατόπιν διαταγής του Υπουργείου Εθνικής Αμύνης, η συγκέντρωση όλου του υλικού, που αναφερόταν «εις το δημιουργηθέν αρχείον εις τας αιθούσας Επιχειρήσεων των Αρχηγείων των Ενόπλων Δυνάμεων, του Στρατού, του Πολεμικού Ναυτικού και της Πολεμικής Αεροπορίας, κατά την διάρκειαν της Ελληνοτουρκικής- Κυπριακής κρίσεως του 1974, αφορών εις πάσης φύσεως πληροφορίας και αλληλογραφίαν επί της κρίσεως..». Με την υπ. αριθ. 45/7-3-1975 Πράξη του Υπουργικού Συμβουλίου ανεστάλη για εθνικούς λόγους η δικαστική έρευνα και η ποινική δίωξη των υπευθύνων της Κυπριακής τραγωδίας.

Μετά από πολλές ταλαντεύσεις και αναβολές, που είχαν να κάνουν και με αντιδικίες των πολιτικών κομμάτων της εποχής εκείνης, μετά από πρόταση 129 Βουλευτών του ΠΑΣΟΚ προς τον Πρόεδρο της Βουλής για σύσταση Εξεταστικής Επιτροπής αποφασίσθηκε ομόφωνα στις 21 Φεβρουαρίου 1986 από την Ολομέλεια της Βουλής των Ελλήνων η σύσταση της Εξεταστικής Επιτροπής για τη δικαστική έρευνα και την ποινική δίωξη των υπευθύνων της Κυπριακής τραγωδίας, το άνοιγμα δηλαδή του «Φακέλου της Κύπρου». Στην απόφαση καθορίζονταν ότι έργο της Επιτροπής ήταν η συγκέντρωση και αξιολόγηση των στοιχείων της Κυπριακής τραγωδίας, προθεσμία έξι (6) μηνών για την υποβολή του πορίσματος και τονίζονταν οι εξουσίες και υποχρεώσεις της, χωρίς κανένα περιορισμό. Η προθεσμία αυτή παρατάθηκε, μετά από αιτήσεις της Επιτροπής, για πέντε φορές με αποφάσεις της Ολομέλειας της Βουλής των Ελλήνων.

Η πρώτη κυβέρνηση της Ενώσεως Κέντρου

ΑΠΟ ΤΗΝ ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ ΤΗΣ ΚΥΡΙΑΚΗΣ http://www.kathimerini.gr/857082/article/epikairothta/ellada/prwth-kyvernhsh-enwsews-kentroy

*Ο Γ. Παπανδρέου περιστοιχιζόμενος από τον Γ. Νόβα, δεξιά του, και τον Σοφοκλή Βενιζέλο, αριστερά του, και άλλα μέλη της πρώτης κυβέρνησης της Ενώσεως Κέντρου, μετά τη νίκη του κόμματός του στις εκλογές της 3ης Νοεμβρίου 1963.

Γράφει ο κ. ΕΥΑΝΘΗΣ ΧΑΤΖΗΒΑΣΙΛΕΙΟΥ*

Οι εκλογές της 3ης Νοεμβρίου 1963 και η ανάθεση της πρωθυπουργίας στον Γεώργιο Παπανδρέου από τον βασιλιά Παύλο, τρεις ημέρες αργότερα, επανέφεραν το Κέντρο στην εξουσία, έντεκα χρόνια μετά τη συντριπτική νίκη του στρατάρχη Παπάγου το 1952.

Με μια πρώτη ματιά, η εξέλιξη αυτή παρέπεμπε σε σχετική ομαλοποίηση της ελληνικής πολιτικής ζωής: η Ένωσις Κέντρου ήταν ένα αστικό κόμμα, που διέθετε ηγεσία υψηλής ποιότητας: Γ. Παπανδρέου, Σ. Βενιζέλος, Κ. Μητσοτάκης, Γ. Μαύρος, κ.ά. Η ενοποίηση των δυνάμεων του παλαιοβενιζελικού χώρου το 1961– για πρώτη φορά μετά τις εκλογές του 1920– τούς επέτρεψε να διεκδικήσουν την εξουσία από τη νέα Δεξιά, που είχε αναδυθεί μετά το 1952 και ιδίως μετά το 1956. Χαρακτηριζόμενη από ορμητική ρητορεία, και προβάλλοντας τους βασικούς στόχους της ανάπτυξης και της ένταξης στη Δύση, η ‘Ενωσις Κέντρου καλείτο να συνεχίσει– και να επεκτείνει σε νέους τομείς– την ανοδική πορεία της χώρας. Άλλωστε, η ανάπτυξη μιας ολόκληρης κοινωνίας δεν μπορούσε να βασίζεται αποκλειστικά στην ύπαρξη ενός και μόνον κυβερνητικού επιτελείου– της ΕΡΕ υπό τον Κ. Καραμανλή. Έπρεπε να βασίζεται στην εναλλαγή στην εξουσία κομμάτων που θα συνέκλιναν σε τούτη τη βασική στόχευση.

ΙΝΤΖΕ ΒΟΪΒΟΝΤΑ: ΕΝΑΣ ΒΟΥΛΓΑΡΟΣ ΟΠΛΑΡΧΗΓΟΣ ΣΤΟ ΠΛΕΥΡΟ ΤΩΝ ΕΠΑΝΑΣΤΑΤΗΜΕΝΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ

 

*Απεικόνιση του Ιντζέ Βοϊβόντα από τον Βούλγαρο ζωγράφο Ιλία Πετρόφ 

Γράφει ο δημοσιογράφος Ανδρέας Μακρίδης

“Το δάσος έκλαψε

το δάσος και το βουνό

και στο βουνό το δέντρο

για τον Ιντζέ Βοϊβόντα.

Πού΄ σαι Ιντζέ να έρθεις

με πεντακόσια νέα παλληκάρια

το δάσος να χαρεί;”

(Βουλγάρικο κλέφτικο τραγούδι)

Μελετώντας κανείς τα τελευταία σκιρτήματα της Επανάστασης στη Μολδοβλαχία, και ειδικότερα τη Μάχη του Σκουλενίου, σκοντάφτει στο όνομα του Ιντζέ. Κάποια πηγή τον θέλει Σέρβο. Οι περισσότερες εξιστορήσεις, δεν αναφέρουν τίποτε γι' αυτόν, αφήνοντας μέσα στην πλημμυρίδα των ηρωικών τους επιθέτων, την εντύπωση πως ο Ιντζές υπήρξε ένας ακόμη άγνωστος Έλληνας οπλαρχηγός, που έτυχε να φέρει τούρκικο όνομα.

Ένας περίπου αιώνας εθνικών διεκδικήσεων και εθνικιστικών παθών που δίχασαν και εξακολουθούν διχάζουν τα Βαλκάνια, καταδίκασε τον Βούλγαρο κλεφταρματωλό Στογιάν–Ιντζέ Βοϊβόντα στην αφάνεια. Οι Έλληνες τον αγνοούν, μα κι οι ομοεθνείς του στέκονται αμήχανοι μπροστά στο τέλος του. Ποιος ήταν άραγε ο Ιντζέ;

Γεννήθηκε στα μισά του 18ου αιώνα, πιθανόν στην Ανατολική Θράκη, κατ΄ άλλους στην κεντροανατολική Βουλγαρία, με το όνομα Στογιάν. Γρήγορα ορφάνεψε από πατέρα, η μάνα του ξαναπαντρεύτηκε– κι ο πατριός του τον έδωσε γενίτσαρο στους Τούρκους. Αφού εκείνος έλαβε την στρατιωτική εκπαίδευση στο Τάγμα των Γενιτσάρων, όπου έλαβε το όνομα Ιντζέ, επιστρέφοντας στη Βουλγαρία δολοφόνησε τον διοικητή του, κι οι άνδρες του τον ανακήρυξαν αρχηγό τους, για να συγκροτήσουν στη συνέχεια το δικό του ένοπλο σώμα στη Στράντζα της Θράκης. Ο θρύλος τον θέλει μετά το 1792 να ανδρώνεται ως αρματωλός και να ενώνεται με τις ομάδες των Κιρτζαλήδων, να ξεχωρίζει ως δίκαιος πολεμιστής, προστάτης του απλού λαού και στη συνέχεια αρχηγός των Κλεφτών της Βουλγαρίας. Όπως διαπιστώνουν οι ιστορικοί ωστόσο, τα παραπάνω συνιστούν την επιτομή μιας λαϊκής εξιδανίκευσης– ενός ρομαντισμού όχι άγνωστου και στην Ελλάδα, αν κρίνουμε από την εργασία του Τάκη Κανδηλώρου για τον “Αρματωλισμό στην Πελοπόννησο”: Το παιδομάζωμα είχε σταματήσει πολύ πριν την γέννηση του Ιντζέ, οι Κιρτζαλήδες ήσαν διαβόητοι ληστές, και κάποια παλαιότερα και μάλλον γνησιότερα δημοτικά τραγούδια δεν περιποιούν τιμή στον ίδιο και τη δράση του. Ίσως πάλι η διήγηση που θέλει τον Βούλγαρο οπλαρχηγό, να κολακεύεται από το τραγούδι που του χάρισε κάποιος φοβισμένος αγρότης και να αποφασίζει πως η δόξα είναι προτιμότερη από τα λάφυρα, να μην απέχει πολύ απ' την πραγματικότητα.

Οι εκλογές της 3ης Νοεμβρίου 1963

ΑΠΟ ΤΗΝ ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ ΤΗΣ ΚΥΡΙΑΚΗΣ http://www.kathimerini.gr/856203/article/epikairothta/ellada/oi-ekloges-ths-3hs-noemvrioy-1963

*Ο αρχηγός της Ένωσης Κέντρου Γεώργιος Παπανδρέου φθάνει στη Θεσσαλονίκη, 
κατά τη διάρκεια της εκστρατείας του κόμματός του, 
ενόψει των εκλογών της 3ης Νοεμβρίου 1963.

Γράφει ο κ. ΣΩΤΗΡΗΣ ΡΙΖΑΣ*

Η παραίτηση του Κωνσταντίνου Καραμανλή στις 11 Ιουνίου 1963 σήμαινε ταυτόχρονα την έναρξη της πορείας προς νέες εκλογές, αν και η θητεία της Βουλής έληγε το φθινόπωρο του 1965.

Ο ίδιος ο αρχηγός της Εθνικής Ριζοσπαστικής Ένωσης (ΕΡΕ) απέβλεπε σε άμεση προσφυγή στις κάλπες με το πλειοψηφικό σύστημα που είχε προβλέψει ο εκλογικός νόμος του 1961 για τις μεθεπόμενες εκλογές. Κάτι τέτοιο όμως προσέκρουε στην επιθυμία των Ανακτόρων να αποτρέψουν επικράτηση του Καραμανλή στο σκληρό πολιτικό παιχνίδι που εξελισσόταν από το 1961. Ήταν επίσης εξαιρετικά αμφίβολο κατά πόσο το Κέντρο θα συμμετείχε σε εκλογές με πλειοψηφικό, με προφανείς συνέπειες σε περίπτωση αποχής για τη νομιμοποίηση του Στέμματος και γενικότερα του πολιτικού συστήματος.

Υποκλοπές και διαπραγματεύσεις

ΑΠΟ ΤΗΝ ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ ΤΗΣ ΚΥΡΙΑΚΗΣ    http://www.kathimerini.gr/856140/opinion/epikairothta/politikh/ypoklopes-kai-diapragmateyseis

*Καραμανλής και Αβέρωφ. Πίσω ο Γεώργιος Σεφέρης. Φωτογραφία του 1956 

από τη Γενική Συνέλευση του ΟΗΕ για το Κυπριακό

*Χρήσιμα μαθήματα 

διαχείρισης υποκλοπών, 

από το παρελθόν

Του κ. ΑΝΤΩΝΗ ΚΛΑΨΗ*

Π​​ριν από έξι δεκαετίες, η Ελλάδα είχε στραμμένη όλη την προσοχή της στο Κυπριακό. Εργώδεις διαπραγματεύσεις διεξάγονταν στο προσκήνιο αλλά και στο παρασκήνιο. 
Ήταν περίπου τέτοιες ημέρες το 1957 όταν ο υπουργός Εξωτερικών Ευάγγελος Αβέρωφ-Τοσίτσας πληροφορήθηκε από την ΚΥΠ ότι Βρετανοί πράκτορες είχαν κατορθώσει να παγιδεύσουν (και κατ’ επέκταση υπέκλεπταν συνομιλίες από) μία εμπιστευτική τηλεφωνική γραμμή, την οποία χρησιμοποιούσε από την κατοικία του ο πρωθυπουργός Κωνσταντίνος Καραμανλής.

 Όταν ενημερώθηκε για το ζήτημα, ο Καραμανλής οργίστηκε και ζήτησε από τον Αβέρωφ να διαμαρτυρηθεί έντονα στον Βρετανό πρεσβευτή Σερ Τσαρλς Πικ. Όμως ο Αβέρωφ είχε άλλη άποψη. Έπεισε τον Καραμανλή να μην αποκαλύψουν τίποτα, αλλά αντίθετα να σκηνοθετήσουν τρεις μεταξύ τους συνομιλίες μέσω της επίμαχης τηλεφωνικής γραμμής. Το περιεχόμενο αυτών των συνομιλιών ο Αβέρωφ το αποτύπωσε εγγράφως και φρόντισε ώστε το κείμενο να σφραγιστεί από τον επιφανέστερο συμβολαιογράφο της Βέρνης, πρωτεύουσα της αενάως ουδέτερης Ελβετίας.

ΑΝΤΙΔΡΑΣΕΙΣ ΤΗΣ ΒΡΕΤΑΝΙΑΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΚΤΕΛΕΣΗ ΤΩΝ ΕΞΙ ΣΤΟ ΓΟΥΔΙ. ΔΙΚΗ ΠΡΙΓΚΗΠΟΣ ΑΝΔΡΕΟΥ

*Στιγμιότυπο από τη δίκη του πρίγκιπα Ανδρέα (Αρχείο ΕΡΤ)

Γράφει ο Αντιστράτηγος ε.α. Κωνσταντίνος Πατιαλιάκας

Στις 15 Νοεμβρίου 1922 στο Γουδί είχε καταγραφεί ο επίλογος της Μικρασιατικής Εκστρατείας με την εκτέλεση των έξι (6) υπευθύνων Δημητρίου Γούναρη, Νικολάου Στράτου, Πέτρου Πρωτοπαπαδάκη, Νικολάου Θεοτόκη, Γεωργίου Μπαλτατζή και Γεωργίου Χατζανέστη, οι οποίοι είχαν παραπεμφθεί από την Επαναστατική Επιτροπή στο Έκτακτο Στρατοδικείο, που τους καταδίκασε σε θάνατο με την κατηγορία της εσχάτης προδοσίας.

Για την εποχή εκείνη η εκτέλεση ήταν μια προσπάθεια κάθαρσης από τη μικρασιατική εμπλοκή μπροστά στη λαϊκή κατακραυγή.

ΕΓΩ, Ο ΜΑΝΩΛΗΣ ΑΞΙΩΤΗΣ: ΝΕΟ ΒΙΒΛΙΟ

ΑΠΟ ΤΗΝ ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ ΤΗΣ ΚΥΡΙΑΚΗΣ   http://www.kathimerini.gr/854291/article/politismos/vivlio/stis-mylopetres-ths-istorias

 *Το εξώφυλλο του αυτοβιογραφικού βιβλίου του Μανώλη Αξιώτη

*Βιβλίο για τα πάθη

των Μικρασιατών 

Του Κώστα Λεονταρίδη

Γενιές που τα χρόνια τους πέρασαν ανάμεσα σε μυλόπετρες, με τις ζείδωρες ανάσες να είναι μικρά διαλείμματα. Κι άντε πάλι. Γενιές των συνεχών πολέμων, της πείνας, του ξεριζωμού. Γενιές γαλβανισμένες σ’ ανηφόρα της μιας ζωής.

Ο Μανώλης Αξιώτης ήταν ένας από τους κληρωτούς τέτοιας γενιάς. Όσα έζησε γέμισαν το μυαλό του, γράφτηκαν στο πετσί του και τα μετέφερε στο χαρτί. Γεννημένος το 1894 στο ελληνοχώρι Κιρκιντζές της Εφέσου, στη Μικρά Ασία, άφησε την τελευταία του πνοή στην Κοκκινιά, το 1980. Από τους τυχερούς, θα πουν πολλοί σημερινοί, και γερό κόκαλο.

«... Τα λεγόμενα Τάγματα Εργασίας είχαν οργανωθεί με την εντολή του περιβόητου Λίμαν φον Ζάντερς και ήταν για την εξόντωση των μη Μουσουλμάνων νέων. Είχαν πάρει πάνω από 150.000 νέους ... το συσσίτιο ούτε ένας σκύλος θα το έτρωγε. Ρούχα, παπούτσια, σκεπάσματα δεν είχαν δώσει. Γιατροί, φάρμακα δεν υπήρχαν. Οποιος αρρώσταινε πετιόνταν σε ένα τσαντίρι και εκεί χωρίς καμιά φροντίδα πέθαινε σαν σκύλος».

Η ανολοκλήρωτη σχέση με την αρχαιότητα

ΑΠΟ ΤΗΝ ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ ΤΗΣ ΚΥΡΙΑΚΗΣ  http://www.kathimerini.gr/854290/article/politismos/vivlio/h-anoloklhrwth-sxesh-me-thn-arxaiothta

*Το Ναύπλιο την εποχή του πρώτου κυβερνήτη Ιωάννη Καποδίστρια (έργο του Πεϊτιέ).

ΒΑΣΙΛΕΙΟΣ Χ. ΠΕΤΡΑΚΟΣ

Ημερολόγιο αρχαιολογικό. Τα χρόνια του Καποδίστρια, 1828-1832

εκδ. Βιβλιοθήκη της εν Αθήναις

Αρχαιολογικής Εταιρείας, αρ. 301, τ. 1-3.

*Οι αρχαιολογικές πολιτικές 

τα πρώτα χρόνια 

του νεοελληνικού κράτους 

Του κ. Ν.Ε. ΚΑΡΑΠΙΔΑΚΗ*

Η σχέση με την αρχαιότητα συνιστά μια ιδρυτική συνθήκη για την Ευρώπη, τον νέο ελληνισμό και το ελληνικό κράτος. Η αρχαιότητα μετατράπηκε μετά τον 16ο αιώνα σε ένα είδος κατόπτρου, μέσα από το οποίο η Ευρώπη διαμόρφωνε την εικόνα της, τα πολιτικά και τα πολιτιστικά της πρότυπα.

Η γνώση των κειμένων και των αντικειμένων της αρχαιότητας έδινε, και σ’ ένα βαθμό δίνει ακόμα, δικαιώματα ιδιοποίησης του κλασικού παρελθόντος και άρα προσέδιδε μεγαλύτερο γόητρο στα πρόσωπα και στις χώρες που ήταν οι φορείς αυτής της γνώσης. Το νεοελληνικό κράτος, προϊόν σ’ ένα μεγάλο βαθμό της ανακάλυψης της αρχαιότητας, δεν μπορούσε να την αγνοήσει.

Η αξία του βιβλίου του Βασιλείου Χ. Πετράκου για τη μέριμνα και τις αρχαιολογικές πολιτικές του πρώτου νεοελληνικού κράτους, ιδίως κατά τα καποδιστριακά χρόνια, είναι ουσιώδης καθόσον αφορά στην κατανόηση της δύσκολης– και ακόμα σήμερα ανολοκλήρωτης– σχέσης του νέου ελληνισμού με την αρχαιότητα. Ο συγγραφέας του βιβλίου αξιοποιεί και αναδεικνύει ένα πλούσιο και διασκορπισμένο σε πολλούς φορείς αρχειακό υλικό, που ένα μέρος του ήταν εντελώς άγνωστο έως πρόσφατα. Και εννοούμε το υλικό του αρχείου Ανδρέα Μουστοξύδη που φυλάσσεται στην Ιερά Μητρόπολη Κέρκυρας. Ο μόνος που το είχε μελετήσει ήταν ο αρχαιολόγος Ι. Κ. Παπαδημητρίου, του οποίου τα κατάλοιπα αξιοποιεί ο Β. Χ. Πετράκος, αποτίοντας και ένα φόρο τιμής σ’ αυτόν τον εξαιρετικό αρχαιολόγο, του οποίου το έργο υπήρξε πράγματι αξιοθαύμαστο.

ΤΟ ΣΧΕΔΙΟ ΑΤΣΕΣΟΝ ΗΤΑΝ ΜΙΑ ΠΕΡΙΠΤΩΣΗ ΕΠΙΛΥΣΗΣ ΤΟΥ ΚΥΠΡΙΑΚΟΎ ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΟΣ;

*Γεώργιος Παπανδρέου, Λύντον Τζόνσον και Σταύρος Κωστόπουλος 

Γράφει ο Αντιστράτηγος ε.α. Κωνσταντίνος Πατιαλιάκας

Το Νοέμβριο του 1963 ο Πρόεδρος της Κυπριακής Δημοκρατίας Αρχιεπίσκοπος Μακάριος υπέβαλε στον Αντιπρόεδρο Τουρκοκύπριο Φαζίλ Κιουτσούκ, με κοινοποίηση στις τρείς (3) εγγυήτριες δυνάμεις, Βρετανία, Ελλάδα και Τουρκία, δέκα τρεις (13) προτάσεις για τροποποίηση ορισμένων διατάξεων του Συντάγματος της Κυπριακής Δημοκρατίας.

 Τη 16η Δεκεμβρίου 1963 η Τουρκία απέρριψε τις προτάσεις και αμέσως την ακολούθησε και η Τουρκοκυπριακή ηγεσία. Ακολούθησαν απειλές για στρατιωτική επέμβαση της Τουρκίας στην Κύπρο, πρόκληση από μέρους των Τουρκοκυπρίων συγκρούσεων με τα όργανα της Κυπριακής Δημοκρατίας, κατάληψη τμήματος της Λευκωσίας και ένοπλες συγκρούσεις μεταξύ οπλισμένων ομάδων Ελληνοκυπρίων και Τουρκοκυπρίων.

Η ΣΤΑΣΗ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΑΣ ΚΑΤΑ ΤΟΝ ΑΡΑΒΟΪΣΡΑΗΛΙΝΟ ΠΟΛΕΜΟ ΤΟΥ 1973

*Οι δύο δικτάτορες Γεώργιος Παπαδόπουλος και Δημήτριος Ιωαννίδης

 Γράφει ο Αντιστράτηγος ε.α. Κωνσταντίνος Πατιαλιάκας

  

Οι κρίσεις που εκδηλώθηκαν, συνεχόμενες σχεδόν ανά δεκαετία μετά το τέλος του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου στο χώρο της Μέσης Ανατολής, δεν είχαν πάντοτε την ίδια αφορμή, είχαν όμως κοινή αφετηρία, το πετρέλαιο. Η εκμετάλλευσή του προκάλεσε τις πρώτες αναταραχές στα κράτη του Αραβικού κόσμου, οργανωμένες στη βάση αντιαποικιακών συνθημάτων κατά των ξένων εταιρειών της Δύσης, που ήταν εγκατεστημένες στα εδάφη τους.

Οι Αραβο-Ισραηλινοί Πόλεμοι το 1948, το 1957, το 1967, ο γνωστός Πόλεμος των Έξι Ημερών, και το 1973 από 6ης μέχρι 26ης Οκτωβρίου, ο γνωστός Πόλεμος του Γιομ Κιπούρ, από την ομώνυμη θρησκευτική εορτή του Εβραϊκού ημερολογίου με την οποία συνέπεσε, αποτέλεσαν πηγή αστάθειας στην περιοχή, που συνεχίζεται μέχρι σήμερα με την προσθήκη και άλλων αιτιών.

Η παραίτηση του Κων. Καραμανλή το 1963

ΑΠΟ ΤΗΝ ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ ΤΗΣ ΚΥΡΙΑΚΗΣ http://www.kathimerini.gr/853741/article/epikairothta/ellada/h-paraithsh-toy-kwn-karamanlh

*Η διατάραξη της σχέσης του πρωθυπουργού με τον βασιλιά Παύλο οφειλόταν στις εντάσεις 

του πολιτικού σκηνικού κατά την εποχή του ανένδοτου αγώνα, όσο και στην προσπάθεια ενίσχυσης της εκτελεστικής εξουσίας που ενσωματωνόταν στην πρόταση συνταγματικής αναθεώρησης της «βαθείας τομής».

Γράφει ο κ. ΣΩΤΗΡΗΣ ΡΙΖΑΣ*

Στις 11 Ιουνίου 1963 ο πρωθυπουργός Κωνσταντίνος Καραμανλής υπέβαλε την παραίτησή του στον βασιλέα Παύλο, τερματίζοντας μια ασυνήθιστα μακρά για τα δεδομένα της ελληνικής πολιτικής, οκταετή, διακυβέρνηση. Το αντικείμενο της διαφωνίας του αρχηγού της Εθνικής Ριζοσπαστικής Ένωσης (ΕΡΕ) με το Στέμμα ήταν δευτερεύον. Ο Καραμανλής ζητούσε την αναβολή της επίσκεψης των βασιλέων στη Βρετανία επικαλούμενος τον κίνδυνο επεισοδίων. Το επιχείρημά του βασιζόταν σε δυσάρεστα περιστατικά που είχαν συνοδεύσει την ιδιωτική επίσκεψη της βασίλισσας Φρειδερίκης στο Λονδίνο τον προηγούμενο Απρίλιο.

Τότε η Μπέτυ Αμπατιέλου είχε θέσει τουλάχιστον επίμονα ενώπιον της βασίλισσας το θέμα της απελευθέρωσης του φυλακισμένου συζύγου της και στελέχους του Κομμουνιστικού Κόμματος Ελλάδας (ΚΚΕ) Αντώνη Αμπατιέλου.

Ο «κουραμπιές» του θωρηκτού «Αβέρωφ» και οι άλλοι…. «κουραμπιέδες»!!!

*Ο Παύλος Κουντουριώτης στο κατάστρωμα του "Αβέρωφ" το 1913

                                                                            

*Η απαξίωση και η δόξα

των Βαλκανικών Πολέμων

Γράφει ο Παντελής Στεφ. Αθανασιάδης

                «Ποιος ντιστεγκές, ποιος κουραμπιές, μπορεί να βγει μπροστά σε μένα;» ήταν στίχος από επικό τραγούδι, που ακούγονταν στην επιθεώρηση των Παναθηναίων κατά την διάρκεια των Βαλκανικών Πολέμων. Το τραγούδι ήταν το «ευζωνικό γοργό» και εξυμνούσε τα κατορθώματα των γενναίων ευζώνων κυρίως εναντίον των Βουλγάρων. Το τραγούδι αυτό έγινε μεγάλη επιτυχία και στα κατοπινά χρόνια. Η λέξη κλειδί ήταν ο «κουραμπιές»!!!

                «Κουραμπιέδες» είχε ονομάσει ο λαός την εποχή εκείνη τους φυγόστρατους και κυρίως όσους μηχανεύονταν διάφορους τρόπους για να αποφύγουν να στρατευθούν στις γραμμές των μετώπων και με διάφορες προφάσεις υπηρετούσαν στην ασφάλεια των μετόπισθεν και κοντά στα σπίτια τους . Ο χαρακτηρισμός αυτός ήταν εντελώς απαξιωτικός, αφού ουσιαστικά χαρακτήριζε δειλούς όλους αυτούς.

Η δολοφονία του Γρηγόρη Λαμπράκη

ΑΠΟ ΤΗΝ ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ ΤΗΣ ΚΥΡΙΑΚΗΣ 

http://www.kathimerini.gr/852935/article/epikairothta/ellada/h-dolofonia-toy-grhgorh-lamprakh

*Δεκάδες χιλιάδες λαού συνόδευσαν τον Γρηγόρη Λαμπράκη στην τελευταία του κατοικία

Γράφει ο κ. ΧΡΗΣΤΟΣ ΧΡΗΣΤΙΔΗΣ*

Η άνοιξη του 1963 αποτελεί μία από τις πλέον μεστές γεγονότων περιόδους της σύγχρονης ελληνικής Ιστορίας. Ύστερα από μήνες σφοδρότατων συγκρούσεων μεταξύ κυβέρνησης και αντιπολίτευσης στο πλαίσιο του Ανένδοτου Αγώνα, πλέον και οι σχέσεις ανάμεσα στον πρωθυπουργό Κωνσταντίνο Καραμανλή και τα Ανάκτορα έβαιναν ολοένα οξυνόμενες.

Πέρα, όμως, από το πεδίο της πολιτικής αντιπαράθεσης, έντονος αναβρασμός επικρατούσε και σε επίπεδο κοινωνίας. Τον Απρίλιο του 1963, στο επίκεντρο της επικαιρότητας βρέθηκαν δύο ζητήματα: η οργάνωση της πρώτης Μαραθώνιας Πορείας Ειρήνης και οι διαδηλώσεις γύρω από το ζήτημα των πολιτικών κρατουμένων, με αποκορύφωμα τα επεισόδια σε βάρος της βασίλισσας Φρειδερίκης από διαδηλωτές στο Λονδίνο. Πρέπει βέβαια να επισημανθεί ότι, από τις εν λόγω πρωτοβουλίες, είχε εξαρχής λάβει αποστάσεις η Ένωση Κέντρου, υπό τον φόβο του στίγματος της «συνοδοιπορίας», της ταύτισής της δηλαδή με την Αριστερά. Άλλωστε, τα αιτήματα της Αριστεράς, που αποτελούσαν κινητήρια δύναμη για τις δράσεις αυτές– αποφυλάκιση των πολιτικών κρατουμένων, κατάργηση των έκτακτων μέτρων και ανάπτυξη του κινήματος της ειρήνης–  απείχαν τόσο από τη ρητορική όσο και από την ιδεολογική πλατφόρμα της τότε αξιωματικής αντιπολίτευσης, ιδίως δε του αρχηγού της Γεωργίου Παπανδρέου.

15 ΑΥΓΟΥΣΤΟΥ 1909: Η ΕΠΑΝΑΣΤΑΣΗ ΣΤΟ ΓΟΥΔΙ, ΠΟΥ ΑΛΛΑΞΕ ΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ

*Ο αρχηγός της Επανάστασης του 1909 συνταγματάρχης Νικόλαος Ζορμπάς 

(φωτογραφία από τα αρχεία του ΕΛΙΑ)

   Γράφει ο Αντιστράτηγος ε.α. Κωνσταντίνος Πατιαλιάκας

Με τη λήξη της πρώτης δεκαετίας του 20ου αιώνα και ενώ παλλαϊκή διατυπωνόταν η αξίωση στην Ελλάδα για μια βαθειά τομή στην κοινωνική και πολιτική ζωή της χώρας, η κατάσταση που επικρατούσε ήταν συνώνυμη του χάους.

Ο Βασιλεύς και οι Κυβερνήσεις είχαν πολιτευθεί με τέτοιο τρόπο, ώστε ήταν αδύνατη η εξέλιξη προς προοδευτικότερες κοινωνικές δομές. Η οικονομία βρισκόταν σε αδιέξοδο, τα ατομικά, πολιτικά και κοινωνικά δικαιώματα σε νηπιακή ηλικία, τα εθνικά θέματα σε κρίσιμη καμπή και ο στρατός αντιμετώπιζε σοβαρά προβλήματα οργάνωσης, διοίκησης, πειθαρχίας, εκπαίδευσης και εξοπλισμού. Επί πλέον διατυπώνονταν καθημερινά από τη Τουρκία απειλές κατά της εδαφικής ακεραιότητας της Ελλάδας, εξαιτίας του Κρητικού και του Μακεδονικού, που είχαν δημιουργήσει μεγάλο εκνευρισμό και ανησυχία στην κοινή γνώμη.

 Η καθολική λαϊκή δυσφορία δεν άφηνε, όπως ήταν φυσικό, ανεπηρέαστους τους Μόνιμους Υπαξιωματικούς και κατώτερους Αξιωματικούς του στρατεύματος οι οποίοι, εκτός από το γεγονός ότι πιέζονταν από το αφόρητο ασφυκτικό κλίμα του κοινωνικού και πολιτικού αδιέξοδου, που επικρατούσε στην Ελλάδα, είχαν και ιδιαίτερους λόγους δυσφορίας, λόγω της κακής κατάστασης στο  στράτευμα.

Εϊσα Κ. Τζένινγκς: Ο πάστορας που έσωσε χιλιάδες κόσμου στη Σμύρνη

ΑΠΟ ΤΟ ΒΗΜΑ 

http://www.tovima.gr/books-ideas/article/?aid=781826

 *Η Σμύρνη τυλιγμένη στις φλόγες

*Ο δημοσιογράφος και συγγραφέας Λου Γιουρένεκ

μιλάει στο «Βήμα» για τον Αμερικανό, που ενορχήστρωσε

μια εντυπωσιακή επιχείρηση διάσωσης

εκατοντάδων χιλιάδων ανθρώπων

στην κορύφωση της Μικρασιατικής Καταστροφής

Γράφει ο κ. Γρηγόρης Μπέκος 

13 Σεπτεμβρίου 1922. Η αρμένικη συνοικία της Σμύρνης πυρπολείται (ένας τρόπος πιθανότατα να εξαφανιστούν και τα πτώματα που κείτονταν στα σοκάκια) και η φωτιά επεκτείνεται σταδιακά σε ολόκληρη την πόλη. Η προκυμαία της Σμύρνης μετατρέπεται σύντομα σε μια μακρόστενη λωρίδα πανικού και μαρτυρίου για αβοήθητους ανθρώπους: μπροστά τους η θάλασσα (τα πληρώματα των θωρηκτών των Μεγάλων Δυνάμεων είχαν λάβει σαφείς εντολές να μην εμπλακούν) και πίσω τους, με την κατάρρευση του ελληνικού στρατιωτικού μετώπου στη Μικρά Ασία, μια σφαγή εν εξελίξει.

Μέσα από τους καπνούς της λεηλασίας και τα ουρλιαχτά των βιαιοπραγιών, με την απόγνωση και την απελπισία να κυριαρχούν στην ιωνική γη, αναδύεται η ηρωική μορφή του Αμερικανού Εϊσα Κεντ Τζένινγκς (Asa K. Jennings) που είχε αποφασίσει να μην εγκαταλείψει τους συνανθρώπους του. Μέσα στις επόμενες επτά ημέρες θα έγραφε ιστορία (ασχέτως αν αυτή η ιστορία δεν είναι και τόσο γνωστή). Ο μεθοδιστής πάστορας από τη Νέα Υόρκη (καμπούρης και εν γένει φιλάσθενος από τη νεότητά του) είχε φθάσει στη Σμύρνη με την οικογένειά του, περίπου έναν μήνα πριν, για να υπηρετήσει στην τοπική Χριστιανική Αδελφότητα Νέων (YMCA). 

Η ΕΚΣΤΡΑΤΕΙΑ ΣΤΗΝ ΚΟΡΕΑ 1950- 1955

*Εικόνα από την τελετή αναχώρησης του Εκστρατευτικού Σώματος Ελλάδας στην Κορέα

Γράφει ο Αντιστράτηγος ε.α. Κωνσταντίνος Πατιαλιάκας

Η αιφνιδιαστική εισβολή των Βορειοκορεατικών δυνάμεων στο έδαφος της Δημοκρατίας της Νότιας Κορέας στις 25 Ιουνίου 1950 προκάλεσε την επέμβαση των δυνάμεων του Οργανισμού Ηνωμένων Εθνών(ΟΗΕ).  Η Ελλάδα, ως κράτος-μέλος του ΟΗΕ, ανταποκρινόμενη στην έκκληση του διεθνούς οργανισμού, συγκρότησε και απέστειλε στην Κορέα το Εκστρατευτικό Σώμα Ελλάδας(ΕΚΣΕ), το Νοέμβριο του 1950. Το ΕΚΣΕ αποτέλεσε την πρώτη Ελληνική συμμαχική αποστολή στο πλαίσιο του ΟΗΕ και περιλάμβανε δυνάμεις του Στρατού Ξηράς και της Πολεμικής Αεροπορίας. Ειδικότερα ένα Τάγμα ειδικής σύνθεσης, δύναμης 1.000 ανδρών, και το 13ο Σμήνος, δύναμης 67 ανδρών και 7 μεταφορικών αεροσκαφών C-47 Dakota.

                Από το Δεκέμβριο του 1950 το Τάγμα ΕΚΣΕ, υπό τη διοίκηση του 7ου Συντάγματος Ιππικού της 1ης Αμερικανικής Μεραρχίας Ιππικού, διεξήγαγε σημαντικές αμυντικές και επιθετικές επιχειρήσεις στο πλαίσιο των ευρύτερων συμμαχικών σχεδίων.  Οι πολεμικές συγκρούσεις, στις οποίες συμμετείχε, υπήρξαν ιδιαίτερα σκληρές και αιματηρές, διεξήχθησαν κάτω από ιδιόμορφες εδαφικές και κλιματολογικές συνθήκες, και απέναντι σε πολυπληθέστερο εχθρό, με παροιμιώδη πειθαρχία και μαχητικότητα. Η εξαιρετική επιχειρησιακή ετοιμότητα των Ελληνικών δυνάμεων είχε ως αποτέλεσμα τις συνεχείς πολεμικές επιτυχίες, που προκάλεσαν το θαυμασμό των υπολοίπων συμμάχων.

Ο πρόεδρος Ντε Γκωλ στην Αθήνα

ΑΠΟ ΤΗΝ ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ ΤΗΣ ΚΥΡΙΑΚΗΣ  

http://www.kathimerini.gr/851263/article/epikairothta/ellada/o-proedros-nte-gkwl-sthn-a8hna

*

*Ο πρόεδρος Ντε Γκωλ εκφωνεί ομιλία στη Βουλή των Ελλήνων. Η επίσκεψη στην Ελλάδα, μία από τις μόλις τέσσερις που πραγματοποίησε ο Ντε Γκωλ σε κράτη της δυτικής Ευρώπης κατά τη διάρκεια της προεδρίας του, καταδείκνυε τη σημασία που απέδιδε στη χώρα μας.

Του κ. ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥ ΣΒΟΛΟΠΟΥΛΟΥ*

                Στη διάρκεια του 20ού αιώνα, μεταξύ 1959 και 1963, είναι δυνατό να λεχθεί ότι πραγματοποιήθηκε μία αποφασιστική στροφή στις σχέσεις Ελλάδος και Γαλλίας. Οι εξελίξεις σηματοδότησαν μία πρωτοβουλία που ανέλαβε ο Κωνσταντίνος Καραμανλής, τον Μάρτιο του 1959, προκειμένου να συσφίγξει τους φιλικούς παραδοσιακούς δεσμούς ανάμεσα στις δύο χώρες.

                Η προσέγγιση θα πραγματοποιούνταν σε επίπεδο διμερές και πολυμερές– σε εκείνο της ευρωπαϊκής αγοράς, στους κόλπους της οποίας επεδίωκε η Ελλάδα την εισδοχή. Σε μια περίοδο δυναμικής αλληλεξάρτησης των κρατών και διεύρυνσης της διεθνούς συνεργασίας, η Ελλάδα και η Γαλλία έτειναν να επωφεληθούν από την κοινή τους ένταξη σε μία διαδικασία ενωτική στους κόλπους της Ευρώπης. Το θετικό αποτέλεσμα της διμερούς συνεργασίας τους θα συντελούσε θετικά προς τη μείζονα αυτή κατεύθυνση.

Η απαγωγή του στρατηγού Κράιπε: Δύο ενδιαφέρουσες εκδόσεις, δύο παρουσιάσεις

*Τα δύο βιβλία για την απαγωγή του στρατηγού Κράιπε

*Δύο εκδόσεις φέρνουν ξανά στην επικαιρότητα την εξιστόρηση μιας φημισμένης αντιστασιακής πράξης στην κατεχόμενη Κρήτη, για πρώτη φορά μέσα από την αφήγηση των ίδιων των πρωταγωνιστών της. Δύο παρουσιάσεις, σε εφημερίδες, δίνουν μια πρώτη ευκαιρία να γνωρίσουμε κατ’ αρχήν το περίφημο εγχείρημα της απαγωγής του στρατηγού Κράιπε στην Κρήτη.

ΑΝΑΛΗΨΗ ΑΡΧΙΣΤΡΑΤΗΓΙΑΣ ΑΠΟ ΤΟΝ ΑΛΕΞΑΝΔΡΟ ΠΑΠΑΓΟ, ΤΗΝ 21η ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΥ 1949

*Ζωγραφικό πορτρέτο του στρατάρχη Αλέξανδρου Παπάγου

 Γράφει ο Αντιστράτηγος ε.α. Κωνσταντίνος Πατιαλιάκας

                Κατά τη συγκρότηση του νέου Ελληνικού Στρατού, μετά την απελευθέρωση της Ελλάδας από τα Γερμανικά στρατεύματα, εφαρμόσθηκαν μερικές καινοτομίες, ξένες προς τις παραδόσεις και τη νοοτροπία του Έλληνα.

                Η Αμερικανική και Βρετανική Αποστολή, δεν περιορίσθηκαν μόνο στην οργάνωση και στην εκπαίδευση του στρατού, αλλά είχαν σημαντικό ρόλο στη διοίκηση και στη διεξαγωγή των επιχειρήσεων, με την ανώτατη ηγεσία του στρατού να ενδίδει εύκολα, ακόμα και σε περιπτώσεις, που είχε αντίθετη γνώμη. Στην ιεραρχία δεν υπήρχε αρμονία σκέψεων και αντιλήψεων, ενώ πολλές φορές διαπιστώθηκε απειθαρχία στην εκτέλεση διαταγών των προϊσταμένων κλιμακίων. Αυτό αποδόθηκε στη μικρή ιεραρχική απόσταση ανάμεσα στους Διοικητές των Σωμάτων Στρατού, των Μεραρχιών και των Ταξιαρχιών (τάξεις 1916, 1917 και επομένων της Σχολής των Ευελπίδων), στην έλλειψη σθένους και κύρους σε μερικές ανώτατες διοικήσεις και στην προβληματική συνεργασία.

Η «βαθεία τομή» του Κων. Καραμανλή

ΑΠΟ ΤΗΝ ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ ΤΗΣ ΚΥΡΙΑΚΗΣ http://www.kathimerini.gr/850330/article/epikairothta/ellada/h-va8eia-tomh-toy-kwn-karamanlh

*Ο πρωθυπουργός Κων. Καραμανλής και ο αντιπρόεδρος της κυβέρνησης Π. Κανελλόπουλος είχαν υπάρξει από παλαιότερα μέτοχοι του προβληματισμού για μια δημιουργική αναμόρφωση του Καταστατικού Χάρτη της χώρας.

Γράφει ο κ. ΣΠΥΡΟΣ ΒΛΑΧΟΠΟΥΛΟΣ*

                Ήταν η 21η Φεβρουαρίου του 1963 όταν 26 υπουργοί- βουλευτές της ΕΡΕ κατέθεσαν πρόταση αναθεώρησης των μη θεμελιωδών διατάξεων του Συντάγματος του 1952. Η πρόταση αυτή, η οποία έχει μείνει στην Ιστορία ως η «βαθεία τομή» του Κωνσταντίνου Καραμανλή, αποτελεί την πιο γνωστή από τις ατελέσφορες προσπάθειες συνταγματικής αναθεώρησης στη σύγχρονη ελληνική ιστορία.

                Η Ιστορία της προσπάθειας ξεκινάει την 1η Οκτωβρίου 1961, στην εναρκτήρια προεκλογική συγκέντρωση της ΕΡΕ στη Θεσσαλονίκη, όπου ο Κωνσταντίνος Καραμανλής τονίζει την αναγκαιότητα της συνταγματικής αναθεώρησης για τον εκσυγχρονισμό της χώρας: «Η πραγματοποίησις, όμως, ριζικών μεταβολών, η επιτάχυνσις της προόδου και η εξυγίανσις της δημοσίας μας ζωής, προϋποθέτει μιαν θαρραλέαν μεταρρύθμισιν: την αναθεώρησιν των μη θεμελιωδών διατάξεων του Συντάγματος. Η ειρηνική επανάστασις... είναι δυνατόν να πραγματοποιηθή μόνον υπό την προϋπόθεσιν αυτήν». Ύστερα από περίπου ένα χρόνο, στις 10 Οκτωβρίου 1962, η κυβέρνηση ανακοινώνει ότι ολοκληρώθηκε το σχέδιο της πρότασης αναθεώρησης, ενώ στις 16 Φεβρουαρίου 1963 σε συνεδρίαση της Κοινοβουλευτικής Ομάδας της ΕΡΕ ο Κωνσταντίνος Καραμανλής ανακοινώνει την απόφασή του να καταθέσει στη Βουλή την πρόταση αναθεώρησης του Συντάγματος. Λίγες ημέρες μετά, στις 19 Φεβρουαρίου, διεξάγεται σχετική συζήτηση στο υπουργικό συμβούλιο, την επομένη ο Κωνσταντίνος Καραμανλής ενημερώνει τον αρχηγό των Προοδευτικών, Σπύρο Μαρκεζίνη, και την αμέσως επόμενη ημέρα κατατίθεται η πρόταση επίσημα στη Βουλή.

ΑΝΑΓΡΑΦΗ ΤΗΣ ΚΥΖΙΚΟΥ: Ένα πετράδι του νεοελληνικού διαφωτισμού

*Το Αρρεναγωγείον της Αρτάκης το 1912

Γράφει ο δημοσιογράφος Ανδρέας Μακρίδης

                Στα 1922, η μεγάλη Καταστροφή σήμανε το τέλος της ελληνικής παρουσίας στις περιοχές της Μικράς Ασίας, της Ανατολικής Θράκης και του Πόντου. Ενάμιση εκατομμύριο Ρωμιοί θα έπαιρναν το δρόμο της προσφυγιάς και θα αγωνίζονταν να ριζώσουνε σε νέα εδάφη, στην απέναντι πλευρά του Αιγαίου, κρατώντας απ' την παλιά πατρίδα μονάχα αναμνήσεις. Και το όνομά της: Σμύρνη, Τραπεζούντα, Μηχανιώνα, Αρτάκη...

                Εκατό χρόνια πίσω, στις αρχές του 19ου αιώνα, η Ρωμιοσύνη αντιμετώπιζε μιαν άλλη μετάβαση, λιγότερο βασανιστική, μα όχι λιγότερο πραγματική. Πλάι στο θρήνο της Άλωσης άρχισε να ακούγεται ο θρήνος μίας Ελλάδας χαμένης, μιας δόξας άγνωστης στους πολλούς, που μπορούσε να ψηλαφηθεί μονάχα σε ξένα χειρόγραφα. Πλάι στον καθημερινό αγώνα της επιβίωσης, προστέθηκε εκείνος της ταυτότητας, ο αγώνας του ονόματος, ο αγώνας της γραφής, της γλώσσας, χωρίς τον οποίο κι η ίδια η Ελλάδα θα είχε παραμείνει επαρχία των Οθωμανών.

1955: Η ΤΡΙΜΕΡΗΣ ΔΙΑΣΚΕΨΗ ΤΟΥ ΛΟΝΔΙΝΟΥ, Η ΑΡΧΗ ΤΟΥ ΤΕΛΟΥΣ ΤΗΣ ΑΥΤΟΔΙΑΘΕΣΗΣ ΤΗΣ ΚΥΠΡΟΥ

*Το ενωτικό δημοψήφισμα της Κύπρου. Πρώτος υπέγραφε ο Αρχιεπίσκοπος Μακάριος

  Γράφει ο  Αντιστράτηγος ε.α. Κωνσταντίνος Πατιαλιάκας

                Η ηρωική εξέγερση του λαού της Κύπρου το 1931 καταπνίγηκε στο αίμα από τη Βρετανία. Εκδηλώθηκε ασφαλώς ανεπίκαιρα σε μια εποχή που η αποικιοκρατία κυριαρχούσε ακόμα σε όλες τις ηπείρους.

                Στα πρώτα χρόνια της μεταπολεμικής περιόδου τοποθετείται χρονικά και η αγωνιστική δραστηριότητα του Μακαρίου για ένωση και μόνο ένωση, με αποκορύφωμα τον όρκο της Φανερωμένης. Τον Δεκέμβριο του 1949 η Ελληνορθόδοξη Εκκλησία της Κύπρου πρότεινε στη Βρετανική Κυβέρνηση να διεξάγει δημοψήφισμα για την Ένωση με την Ελλάδα, σύμφωνα με τον Καταστατικό Χάρτη του ΟΗΕ. Όπως ήταν αναμενόμενο η Βρετανική Κυβέρνηση αρνήθηκε και η Εκκλησία διεξήγαγε δικό της δημοψήφισμα στους ναούς υπό την επίβλεψη των ιερέων. Το δημοψήφισμα διεξήχθη με υπογραφή σε τετραπλούν των συμμετασχόντων σε δύο συνεχόμενες Κυριακές, στις 15 και 22 Ιανουαρίου 1950, υπέρ της Ένωσης με το τότε Βασίλειο της Ελλάδας. Από τους 244.757 Ελληνοκυπρίους, που είχαν δικαίωμα υπογραφής, υπέγραψαν 215.108, ποσοστό 95,7 %.   Μετά το δημοψήφισμα η πρεσβεία της Εθναρχίας επισκέφθηκε πρώτα την Αθήνα, όπου στη συνάντηση με τον Πρωθυπουργό της Ελλάδας Νικόλαο Πλαστήρα διαπιστώθηκε ότι η Κυβέρνηση δεν επιθυμούσε την συγκεκριμένη στιγμή μία σύγκρουση με τη Βρετανία. Ο Αντιπρόεδρος μάλιστα της Κυβέρνησης Γεώργιος Παπανδρέου δήλωσε: «Η Ελλάς αναπνέει σήμερον με δύο πνεύμονας, τον μεν αγγλικόν, τον δε αμερικανικόν. Δεν ημπορεί, λόγω του Κυπριακού, να διακινδυνεύση από ασφυξίαν».

Η έξοδος των Αιγυπτιωτών

ΑΠΟ ΤΟ ΒΗΜΑ

http://www.tovima.gr/books-ideas/article/?aid=767071

*Μία συγγενική και φιλική συντροφιά στον κήπο του Στέφανου και της Πηνελόπης Δέλτα στην Αλεξάνδρεια, το 1915: Μαν. Αντ. Μπενάκης, Σ. Μαυρίδης, Κωνστ. Μ. Σαλβάγος, Λουλού και Ντόρα Αρκουδάρη, Ιουλία Μ. Σαλβάγου, Σθένης Σαρηγιάννης, Αλεξ. Στ. Δέλτα, Φλώρα Γαβρίλη, Σοφία Στ. Δέλτα, Ιωάννα Ν. Τσάμη, Νότης Μηταράκης, Ελλη Αρκουδάρη, Βιργ. Στ. Δέλτα

*Μια νέα μελέτη 

για τα πραγματικά αίτια 

του τέλους μιας μεγάλης παροικίας

Γράφει ο κ. Μάρκος Καρασαρίνης      

                Η Μάρσα Ματρούχ είναι σήμερα ένα ακμάζον τουριστικό θέρετρο στις ακτές του Λιβυκού Πελάγους, 240 χιλιόμετρα δυτικά της Αλεξάνδρειας. Εκατό χρόνια πριν, πολίχνη τότε, φιλοξενούσε μια δραστήρια ελληνική κοινότητα 3.000 κατοίκων, μικρό τμήμα της παροικίας της Αιγύπτου.

                Ανθούσε ακόμη το 1952, όταν οι μεταπολεμικές εξελίξεις την είχαν περιορίσει σε 100 οικογένειες: «Υπάρχουν 5 ελληνικά ξενοδοχεία- πανσιόν, 3 καφενεία, 3 αρτοποιεία, 2 εστιατόρια και έν παντοπωλείον. Επίσης, τα πρατήρια πετρελαίου και βενζίνης των εταιρειών Σελλ και Σκαόνυ- Βάκιουμ ευρίσκονται το μεν κατά το ήμισυ, το δε καθ' ολοκληρίαν, εις χείρας ελληνικάς. (...) Το μεγαλύτερον και πολυτελέστερον ξενοδοχείον (ΛΙΛΟ) τελεί υπό ελληνικήν εκμετάλλευσιν» έγραφε ο γενικός πρόξενος της Ελλάδας στην Αλεξάνδρεια Αλέξιος Λιάτης. Η εικόνα της επιχειρηματικής ισχύος ήταν, όπως και για το σύνολο του αιγυπτιακού Ελληνισμού, ακριβής και ταυτόχρονα απατηλή: σε μια δεκαετία θα συρρικνωνόταν δραματικά και οριστικά. Τους όρους, τα αίτια και τη φυσιογνωμία της εξόδου από την Αίγυπτο καταγράφει και ερμηνεύει ο ιστορικός Αγγελος Νταλαχάνης στην «Ακυβέρνητη παροικία», μια αξιόλογη αναθεωρητική προσέγγιση του ζητήματος.

Ο ασυμβίβαστος Ίων Δραγούμης

ΑΠΟ ΤΗΝ ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ ΤΗΣ ΚΥΡΙΑΚΗΣ

http://www.kathimerini.gr/849205/article/politismos/vivlio/o-asymvivastos-iwn-dragoymhs

 *Μια βιογραφία του δολοφονηθέντος πολιτικού και διανοουμένου στην οποία απεικονίζεται καθαρά και η εποχή του

Γράφει ο κ.  ΕΥΑΝΘΗΣ ΧΑΤΖΗΒΑΣΙΛΕΙΟΥ*

                Άνθρωπος ορμητικός, γοητευτικός και ιδιόρρυθμος, επιφανές μέλος της ελίτ, διπλωμάτης, ήρωας ενός εθνικοαπελευθερωτικού αγώνα (του Μακεδονικού), πολιτικός, διανοούμενος, ο Ίων Δραγούμης συγκαταλέγεται μεταξύ των ηγετών του αντιβενιζελισμού κατά τον Εθνικό Διχασμό. Το στοιχείο, ωστόσο, που δημιουργεί τον μύθο του είναι το γεγονός ότι δολοφονήθηκε, σε ηλικία μόλις 42 ετών, σε περιστάσεις που, σε μεγάλο βαθμό, παραμένουν αδιευκρίνιστες.

                Ο Δραγούμης δεν πρόλαβε να αποδομηθεί από την άσκηση και τη φθορά της εξουσίας, να κάνει πολιτικούς συμβιβασμούς ή απλώς να εμφανίσει τις ρυτίδες της μεγάλης ηλικίας. Και όμως, η μελέτη του από την επιστημονική κοινότητα δεν υπήρξε ικανοποιητική. Η βιογραφία αποτελεί είδος που, έως πολύ πρόσφατα, δεν καλλιεργήθηκε σε μια χώρα στην οποία ο Εθνικός Διχασμός εύκολα οδηγούσε σε θεοποίηση ή σε δαιμονοποίηση των προσώπων. Έτσι, ο Δραγούμης παρέμεινε στο περιθώριο της έρευνας, κάτι που τελικά διευκόλυνε τη διεκδίκησή του από την άκρα Δεξιά.

Η ΕΥΘΥΝΗ ΤΟΥ ΚΚΕ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΚΤΕΛΕΣΗ ΤΟΥ ΝΙΚΟΥ ΜΠΕΛΟΓΙΑΝΝΗ

*Ο Νίκος Μπελογιάννης κατά τη διάρκεια της δίκης του

  Γράφει ο Αντιστράτηγος ε.α. Κωνσταντίνος Πατιαλιάκας

                Την 29η Αυγούστου 1949 ο Δημοκρατικός Στρατός συνετρίβη στον Γράμμο και έτσι έληξε ο τριετής Εμφύλιος Πόλεμος, που τόσο αδελφικό αίμα και ανυπολόγιστες υλικές ζημιές προκάλεσε στη χώρα.

                Ο Γενικός Γραμματέας του ΚΚΕ Νικόλαος Ζαχαριάδης διαβεβαίωνε τους συντρόφους του, οι οποίοι ήταν βέβαιοι για το αλάθητό του, ότι η υποχώρηση του Δημοκρατικού Στρατού ήταν προσωρινή, το όπλο παρέμεινε «παρά πόδα» και συνεπώς η νίκη μπορεί να καθυστερούσε λίγο, ήταν όμως αναπόφευκτη. Εγγύηση το «πανίσχυρο σοσιαλιστικό στρατόπεδο» και η νίκη της επανάστασης στην Κίνα, που αποδείκνυαν ότι ο Ανατολικός άνεμος ήταν πιο δυνατός από το Δυτικό.

Το «Ουζούν Σουργκιούν» του Μένου Φιλήντα

*Η πρώτη σελίδα της επιστολής του Μένου Φιλήντα προς τον Ίωνα Δραγούμη, 

για το "Ουζούν Σουργκιούν". Από τα αρχεία της Γενναδείου Βιβλιοθήκης

*Μια σελίδα από τους 

διωγμούς των Νεοτούρκων

Γράφει ο Παντελής Στεφ. Αθανασιάδης

                «Ουζούν σουργκιούν» στα τουρκικά σημαίνει «μακρά εξορία». Είναι η φράση που στοίχειωσε στη σκέψη των Ελλήνων της Μικράς Ασίας και της Ανατολικής Θράκης, όταν άρχισαν οι συστηματικοί διωγμοί των Νεοτούρκων εναντίον των Χριστιανικών πληθυσμών της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας. Μεγάλες ομάδες πληθυσμών μετακινήθηκαν κάτω από άθλιες συνθήκες στο εσωτερικό της Τουρκίας και οι άνδρες εκτοπίζονταν στα τάγματα καταναγκαστικής εργασίας, τα εφιαλτικά «αμελέ ταμπουρού».

                Ο Μένος Φιλήντας ο άλλος πρωταγωνιστής του άρθρου αυτού (το όνομά του ήταν Αγαμέμνων Φιλανθίδης) είναι ένας από τους αγνούς δημοτικιστές της εποχής του μεσοπολέμου. Μικρασιάτης στην καταγωγή γεννήθηκε στην Αρτάκη Κυζίκου το 1870 και πέθανε στη  Νέα Ιωνία της Αττικής το 1934. Σπούδασε αρχικά στην Κωνσταντινούπολη και κατόπιν στο Διδασκαλείο της οθωμανικής τότε  Θεσσαλονίκης. Εργάσθηκε ως δάσκαλος σε διάφορες πόλεις της Τουρκίας μέχρι το 1915, που ήρθε στην Ελλάδα.  Είχαν αρχίσει οι διωγμοί των Νεοτούρκων και ο Φιλήντας, είχε φυλακιστεί  δυο φορές, στην Προύσα και την Αρτάκη.

29 ΝΟΕΜΒΡΙΟΥ 1967: Η ΑΝΑΚΛΗΣΗ ΤΗΣ ΜΕΡΑΡΧΙΑΣ ΑΠΟ ΤΗΝ ΚΥΠΡΟ

*Οι πρωθυπουργοί Κόλλιας και Ντεμιρέλ στη συνάντηση του Έβρου, το 1967. 
Πίσω διακρίνεται και ο Γεώργιος Παπαδόπουλος

   

Γράφει ο Αντιστράτηγος ε.α. Κωνσταντίνος Πατιαλιάκας

                Τον Νοέμβριο του 1963, ο Πρόεδρος της Κυπριακής Δημοκρατίας Αρχιεπίσκοπος Μακάριος υπέβαλε στον Αντιπρόεδρο Τουρκοκύπριο Φαζίλ Κιουτσούκ, με κοινοποίηση στις τρεις [3] εγγυήτριες δυνάμεις, Βρετανία, Ελλάδα και Τουρκία, δέκα τρεις [13] προτάσεις για τροποποίηση ορισμένων διατάξεων του Συντάγματος της Κυπριακής Δημοκρατίας.

                Τη 16η Δεκεμβρίου 1963 η Τουρκία απέρριψε τις προτάσεις και αμέσως την ακολούθησε και η Τουρκοκυπριακή ηγεσία. Ακολούθησαν απειλές για στρατιωτική επέμβαση της Τουρκίας στην Κύπρο, πρόκληση από μέρους των Τουρκοκυπρίων συγκρούσεων με τα όργανα της Κυπριακής Δημοκρατίας, κατάληψη τμήματος της Λευκωσίας και ένοπλες συγκρούσεις μεταξύ οπλισμένων ομάδων Ελληνοκυπρίων και Τουρκοκυπρίων.

Η φοβερή πολιορκία της Αδριανούπολης το 1912-13

*Η οχύρωση Hadirlik, μια από τις περιμετρικές οχυρώσεις της Αδριανούπολης, 

μετά την κατάληψη από τους Βουλγάρους

*Περιγραφές από τον Ιωάννη Αποστολίδη,

ο οποίος κρατούσε λεπτομερές ημερολόγιο

Γράφει ο Παντελής Στεφ. Αθανασιάδης

                Η Αδριανούπολη κατά τους Βαλκανικούς πολέμους, υπέστη τα πάνδεινα. Ειδικά κατά τον Α’ Βαλκανικό Πόλεμο, όταν πολιορκήθηκε στενά από τους Βούλγαρους και τους Σέρβους, δοκιμάστηκε από σφοδρούς βομβαρδισμούς, δοκιμάστηκαν οι κάτοικοι της από φοβερή πείνα και λιμούς, ενώ τα κυρίως θύματα υπήρξαν οι Χριστιανοί (Έλληνες και Βούλγαροι) από το εξαγριωμένο πλήθος φανατικών και από την κρατική διοίκηση.

                Όταν κηρύχθηκε ο Βαλκανικός Πόλεμος εναντίον της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας από τα συμμαχικά κράτη Ελλάδα, Σερβία, Βουλγαρία και Μαυροβούνιο, η Θράκη αποτέλεσε αντικειμενικό πολεμικό στόχο της Βουλγαρίας, η οποία ενισχύθηκε και από Σερβικές δυνάμεις. Ο βουλγαρικός στρατός διέθεσε για την Ανατολική και Δυτική Θράκη 10 μεραρχίες.

                Οι Τούρκοι, αρχικά είχαν πρόθεση να αμυνθούν σταθερά στην περιοχή των Σαράντα Εκκλησιών. Η πόλη μετονομάστηκε σε Λόζενγκραντ. Η οργάνωση του τουρκικού στρατού δεν ήταν καλή και οι Βούλγαροι επέτυχαν να καταλάβουν αυτή την πόλη, που ήταν η δεύτερη μετά την Αδριανούπολη οχυρωμένη πόλη. Οι Τούρκοι συμπτύχθηκαν προς το Λουλέ Μπουργκάς. Οι μάχες που έγιναν ήταν αιματηρές.

Ο ΕΘΝΙΚΟΣ ΔΙΧΑΣΜΟΣ

*Οι πρωταγωνιστές του Εθνικού Διχασμού

Γράφει ο Αντιστράτηγος ε.α.  Κωνσταντίνος  Πατιαλιάκας

                Ο Εθνικός Διχασμός, απόρροια της καταραμένης διχόνοιας του Ελληνικού Έθνους στο διάβα των αιώνων, που δέσποσε στην πολιτική ζωή της χώρας από το 1915 μέχρι το 1936, άρχισε ως διάσταση απόψεων μεταξύ του Βασιλέως Κωνσταντίνου και του Πρωθυπουργού Ελευθερίου Βενιζέλου, σχετικά με την ορθότερη πολιτική της χώρας στην μετά την κήρυξη του Α΄ Παγκοσμίου Πολέμου περίοδο, δηλαδή την τήρηση αυστηράς ουδετερότητας από την Ελλάδα ή την είσοδο και συμμετοχή αυτής, παρά το πλευρό  της ΑΝΤΑΝΤ (Αγγλία, Γαλλία και Ρωσία) έλαβε τραγική έκταση και δημιούργησε ένα αγεφύρωτο χάσμα με φανατισμό και ανυποχώρητο πείσμα σε βάρος των εθνικών συμφερόντων της ίδιας της Ελλάδας.

                Υπάρχει η άποψη ότι τα πρώτα σύννεφα του Εθνικού Διχασμού, εμφανίσθηκαν κατά τη διάρκεια του Α΄ Βαλκανικού Πολέμου, με τη διάσταση απόψεων ως προς την επιβεβλημένη αναγκαιότητα ταχείας προέλασης του Ελληνικού Στρατού προς τη Θεσσαλονίκη και κατάληψη αυτής, πριν καταληφθεί από τα Βουλγαρικά στρατεύματα.

Το τέλος των έκτακτων μέτρων

ΑΠΟ ΤΗΝ ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ ΤΗΣ ΚΥΡΙΑΚΗΣ 

 http://www.kathimerini.gr/846964/article/epikairothta/ellada/to-telos-twn-ektaktwn-metrwn 

 *Εκτοπισμένοι στον Αη Στράτη. Το νησί σταμάτησε να χρησιμοποιείται ως τόπος εξορίας μετά τη δημοσίευση της απόφασης του Συμβουλίου της Επικρατείας και την υπογραφή του Ν.Δ. 4234.

Γράφει ο κ.  ΣΠΥΡΟΣ ΒΛΑΧΟΠΟΥΛΟΣ*

                Στο πεδίο των πολεμικών επιχειρήσεων ο εμφύλιος πόλεμος έληξε στις 15 Οκτωβρίου 1949 με την ανακοίνωση του τέλους των εχθροπραξιών από τον ραδιοσταθμό της «Ελεύθερης Ελλάδας». Σε δικαιικό όμως επίπεδο, ο εμφύλιος πόλεμος έληξε περίπου δεκατρία χρόνια αργότερα, την 23η Ιουλίου 1962, όταν ο βασιλιάς Παύλος υπέγραφε στο πολεμικό πλοίο «Ιέραξ» το νομοθετικό διάταγμα 4234 «περί ρυθμίσεως θεμάτων αφορώντων την ασφάλειαν της χώρας».

                Πράγματι, μέχρι τότε διατηρούνταν οι μηχανισμοί του ποινικού και διοικητικού δικαίου για τη δίωξη του πολιτικού αντιπάλου. Όσο περισσότερο βέβαια απομακρυνόμασταν από τη λήξη των εμφύλιων εχθροπραξιών, είναι λογικό οι διώξεις να περιορίζονται σταδιακά.