Η πρώτη κυβέρνηση της Ενώσεως Κέντρου

ΑΠΟ ΤΗΝ ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ ΤΗΣ ΚΥΡΙΑΚΗΣ http://www.kathimerini.gr/857082/article/epikairothta/ellada/prwth-kyvernhsh-enwsews-kentroy

*Ο Γ. Παπανδρέου περιστοιχιζόμενος από τον Γ. Νόβα, δεξιά του, και τον Σοφοκλή Βενιζέλο, αριστερά του, και άλλα μέλη της πρώτης κυβέρνησης της Ενώσεως Κέντρου, μετά τη νίκη του κόμματός του στις εκλογές της 3ης Νοεμβρίου 1963.

Γράφει ο κ. ΕΥΑΝΘΗΣ ΧΑΤΖΗΒΑΣΙΛΕΙΟΥ*

Οι εκλογές της 3ης Νοεμβρίου 1963 και η ανάθεση της πρωθυπουργίας στον Γεώργιο Παπανδρέου από τον βασιλιά Παύλο, τρεις ημέρες αργότερα, επανέφεραν το Κέντρο στην εξουσία, έντεκα χρόνια μετά τη συντριπτική νίκη του στρατάρχη Παπάγου το 1952.

Με μια πρώτη ματιά, η εξέλιξη αυτή παρέπεμπε σε σχετική ομαλοποίηση της ελληνικής πολιτικής ζωής: η Ένωσις Κέντρου ήταν ένα αστικό κόμμα, που διέθετε ηγεσία υψηλής ποιότητας: Γ. Παπανδρέου, Σ. Βενιζέλος, Κ. Μητσοτάκης, Γ. Μαύρος, κ.ά. Η ενοποίηση των δυνάμεων του παλαιοβενιζελικού χώρου το 1961– για πρώτη φορά μετά τις εκλογές του 1920– τούς επέτρεψε να διεκδικήσουν την εξουσία από τη νέα Δεξιά, που είχε αναδυθεί μετά το 1952 και ιδίως μετά το 1956. Χαρακτηριζόμενη από ορμητική ρητορεία, και προβάλλοντας τους βασικούς στόχους της ανάπτυξης και της ένταξης στη Δύση, η ‘Ενωσις Κέντρου καλείτο να συνεχίσει– και να επεκτείνει σε νέους τομείς– την ανοδική πορεία της χώρας. Άλλωστε, η ανάπτυξη μιας ολόκληρης κοινωνίας δεν μπορούσε να βασίζεται αποκλειστικά στην ύπαρξη ενός και μόνον κυβερνητικού επιτελείου– της ΕΡΕ υπό τον Κ. Καραμανλή. Έπρεπε να βασίζεται στην εναλλαγή στην εξουσία κομμάτων που θα συνέκλιναν σε τούτη τη βασική στόχευση.

Οι εκλογές της 3ης Νοεμβρίου 1963

ΑΠΟ ΤΗΝ ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ ΤΗΣ ΚΥΡΙΑΚΗΣ http://www.kathimerini.gr/856203/article/epikairothta/ellada/oi-ekloges-ths-3hs-noemvrioy-1963

*Ο αρχηγός της Ένωσης Κέντρου Γεώργιος Παπανδρέου φθάνει στη Θεσσαλονίκη, 
κατά τη διάρκεια της εκστρατείας του κόμματός του, 
ενόψει των εκλογών της 3ης Νοεμβρίου 1963.

Γράφει ο κ. ΣΩΤΗΡΗΣ ΡΙΖΑΣ*

Η παραίτηση του Κωνσταντίνου Καραμανλή στις 11 Ιουνίου 1963 σήμαινε ταυτόχρονα την έναρξη της πορείας προς νέες εκλογές, αν και η θητεία της Βουλής έληγε το φθινόπωρο του 1965.

Ο ίδιος ο αρχηγός της Εθνικής Ριζοσπαστικής Ένωσης (ΕΡΕ) απέβλεπε σε άμεση προσφυγή στις κάλπες με το πλειοψηφικό σύστημα που είχε προβλέψει ο εκλογικός νόμος του 1961 για τις μεθεπόμενες εκλογές. Κάτι τέτοιο όμως προσέκρουε στην επιθυμία των Ανακτόρων να αποτρέψουν επικράτηση του Καραμανλή στο σκληρό πολιτικό παιχνίδι που εξελισσόταν από το 1961. Ήταν επίσης εξαιρετικά αμφίβολο κατά πόσο το Κέντρο θα συμμετείχε σε εκλογές με πλειοψηφικό, με προφανείς συνέπειες σε περίπτωση αποχής για τη νομιμοποίηση του Στέμματος και γενικότερα του πολιτικού συστήματος.

Οι εκλογές της 29ης Οκτωβρίου 1961

ΑΠΟ ΤΗΝ ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ ΤΗΣ ΚΥΡΙΑΚΗΣ  http://www.kathimerini.gr/843697/article/epikairothta/ellada/oi-ekloges-ths-29hs-oktwvrioy-1961

*Βάρκες και καΐκια προϋπαντούν τον Κωνσταντίνο Καραμανλή κατά την προεκλογική περιοδεία του στην Κέρκυρα.

Γράφει ο κ. ΧΡΗΣΤΟΣ ΧΡΗΣΤΙΔΗΣ*

                Ο πολιτικός χρόνος το φθινόπωρο του 1961 αποδείχθηκε εξαιρετικά πυκνός. Με αφετηρία τη συγκρότηση της Ένωσης Κέντρου στα τέλη Σεπτεμβρίου και κατάληξη την καταγγελία του αποτελέσματος των εκλογών του Οκτωβρίου ως προϊόντος «βίας και νοθείας» από σύσσωμη την αντιπολίτευση στα μέσα Νοεμβρίου, η εν λόγω περίοδος συνιστά καίρια τομή για τις εξελίξεις των επόμενων μηνών και ετών.

                Ο ευρύτερα μεταβατικός χαρακτήρας των αρχών της νέας δεκαετίας σε επίπεδο κοινωνικό και οικονομικό εκφράστηκε κατά τρόπο δυναμικό με αφορμή τις εκλογές του 1961, συντελώντας στη δημιουργία νέων δεδομένων για τα χρόνια που θα ακολουθήσουν. Κατά τούτο οι εκλογές του 1961 συνιστούν μείζονα καμπή στην ιστορία του ελληνικού πολιτικού συστήματος.

Κέντρο, από τη διάσπαση στην ενοποίηση

*Η πρώτη Διοικούσα Επιτροπή της Ενώσεως Κέντρου. Από αριστερά καθήμενοι οι Παυσανίας Κατσώτας, Γεώργιος Παπανδρέου, Γεώργιος Αθανασιάδης-Νόβας. Ορθιοι οι Ηλίας Τσιριμώκος, Στέφανος Στεφανόπουλος, Σάββας Παπαπολίτης, Σταύρος Κωστόπουλος (ο οποίος εκπροσωπεί τον αρχηγό των Φιλελευθέρων Σοφοκλή Βενιζέλο) και Αλέξανδρος Μπαλτατζής.

Γράφει ο κ. ΧΡΗΣΤΟΣ ΧΡΗΣΤΙΔΗΣ*

          Όταν στα τέλη Σεπτεμβρίου του 1961 οι εφημερίδες ανακοίνωναν τη συγκρότηση της Ένωσης Κέντρου, ένας πολυετής κύκλος αντιπαραθέσεων ανάμεσα στα στελέχη του Κέντρου έδειχνε να κλείνει.

         Την ίδια στιγμή- για πρώτη φορά στη μεταπολεμική περίοδο- έμπαιναν οι βάσεις για τη συγκρότηση ενός συστήματος τριών παρατάξεων, εντός του οποίου ο νέος κομματικός σχηματισμός διεκδικούσε διττό ρόλο, ως εναλλακτική κυβερνητική λύση στον αστικό/φιλοδυτικό χώρο και ως κυρίαρχη δύναμη του «αντιδεξιού πόλου». Η ταυτόχρονη αυτή αντίθεση έναντι της Δεξιάς και της Αριστεράς συνέβαλε τα μέγιστα στην προσπάθεια συγκρότησης της νέας αυτής πολιτικής οντότητας μετά από μία διαπάλη πολλών ετών για τη διαμόρφωση μιας ενιαίας ταυτότητας του κατακερματισμένου κεντρώου χώρου.