*'Ενα χρονικό πόνου και οδύνης
του Ελληνισμού της Θράκης
Γράφει ο Παντελής Στεφ. Αθανασιάδης
Την Κυριακή 11 Νοεμβρίου 2018, σε μια
ομιλία μου στην Νέα Ορεστιάδα* με θέμα «Η δραματική εκκένωση της Ανατολικής
Θράκης το 1922- Μια αφήγηση, ένας λυγμός, μια διεθνής ατιμία» είχα τονίσει ότι ερευνώντας
το θέμα μου, διαπίστωσα ότι στα κείμενα των ανταποκρίσεων των ελληνικών
εφημερίδων, πολύ συχνά γίνονταν χρήση της λέξης φρίκη και παραγώγων της.
Φρικώδης, Φρικαλέα, Φρικίασις, Φρικιαστικό… Πράγματι η εκκένωση της Ανατολικής
Θράκης και η παράδοσή της στους Τούρκους, που δεν πολέμησαν για να την πάρουν,
ούτε είχαν πολεμήσει το 1920 για να μην την πάρουν οι Έλληνες, υπήρξε φρικτή,
δραματική, οδυνηρή, γεμάτη πόνο και δάκρυ. Μια πληγή, που στην μνήμη των Θρακών
δεν θα σβήσει ποτέ.
Σήμερα, με βάση νέα στοιχεία, επανέρχομαι στο θέμα αυτό, τιμώντας τη μνήμη όσων τα οστά έμειναν θαμμένα εσαεί στην πατρογονική γη, όσων έχασαν τη ζωή τους κατά τις δραματικές στιγμές της εκκένωσης και τη μνήμη της πρώτης εκείνης γενιάς των προσφύγων της Ανατολικής Θράκης, που έφτασαν τσακισμένοι στην ελεύθερη Ελλάδα, και άρχισαν τη ζωή τους από το μηδέν.
Όλοι γνωρίζουμε σήμερα, ότι το μεγάλο κακό άρχισε από τα Μουδανιά. Μια ελληνική πόλη και αυτή της Βιθυνίας στη Μικρά Ασία, στα δεξιά του Κόλπου της Νικομήδειας, ΝΑ του Βοσπόρου στη Θάλασσα του Μαρμαρά. Η διάσκεψη των στρατηγών των Συμμαχικών Δυνάμεων στα Μουδανιά, στις 28 Σεπτεμβρίου 1922, με την Ελλάδα απούσα, είχε προδιαγράψει την τύχη της Ανατολικής Θράκης: Παραχώρηση στους Τούρκους, που δεν πολέμησαν καθόλου, όταν την απελευθέρωσαν οι Έλληνες τον Ιούλιο του 1920. Ούτε πολέμησαν για να την ανακαταλάβουν. Και τώρα οι Ευρωπαίοι την πρόσφεραν «στο πιάτο», στον Μουσταφά Κεμάλ. Το κλίμα στην ελληνική πρωτεύουσα, δεν ήταν καλό πλέον.
