Κυριακή 13 Δεκεμβρίου 2009

Ο διανοούμενος Πρόεδρος

Από το ΒΗΜΑ ΤΗΣ ΚΥΡΙΑΚΗΣ


http://www.tovima.gr/default.asp?pid=2&ct=122&artid=304712&dt=13/12/2009









ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ ΝΟΥΤΣΟΣ | Κυριακή 13 Δεκεμβρίου 2009
ΕκτύπωσηΑποστολή με Email
Μικρό μέγεθος γραμματοσειράςΜεσαίο μέγεθος γραμματοσειράςΜεγάλο μέγεθος γραμματοσειράς
Προσθήκη στο DeliciousΠροσθήκη στο DiggΠροσθήκη στο FacebookΠροσθήκη στο NewsvineBookmark
Θα μου επιτραπεί, στο παρόν κείμενο, να συνοψίσω ό,τι συγκροτεί την πολυετή σταδιοδρομία του Προέδρου της Δημοκρατίας, ιδίως τον τρόπο σύζευξης επιστημονικής σκέψης και πολιτικής δραστηριότητας. Δηλαδή να αναζητήσω το νήμα της παρουσίας του ως πολιτικού διανοουμένου πολύ πριν από τη συμμετοχή του στα πολιτικά πράγματα της χώρας από το 1977 έως το 2004. Πρόκειται για το εξής ενιαίο πολύπτυχο:
1. Ο Κάρολος Παπούλιας πραγματοποίησε νομικές και κοινωνικές σπουδές, προπτυχιακές και μεταπτυχιακές, στα Πανεπιστήμια Αθηνών, Μιλάνου και Κολωνίας, όπου αναγορεύθηκε διδάκτωρ του Ιδιωτικού Διεθνούς Δικαίου (1968). Η διδακτορική διατριβή του, με επιβλέποντα τον ειδικό σε θέματα του διεθνούς ιδιωτικού δικαίου καθηγητή Gerhard Κegel, πραγματεύεται το ζήτημα του κέρδους και της ζημίας στο πεδίο της αμέσου ιδιοκτησίας, όπως τούτο οριοθετείται κατά τη σύγκριση ελληνικής και γερμανικής νομοθεσίας.
2. Ανέπτυξε ερευνητική δραστηριότητα ως συνεργάτης του Ινστιτούτου Νοτιοανατολικής Ευρώπης στο Μόναχο.
3. Εκτός από τη διδακτορική διατριβή του και τη συνεργασία του στο προαναφερθέν Ινστιτούτο, δημοσίευσε περιεκτική ανατομία της ελληνικής Αντίστασης (κυκλοφόρησε από τις εκδόσεις Suhrkamp) και μακρά σειρά άρθρων πολιτικής και κοινωνικής σκέψης σε ευρωπαϊκές εφημερίδες και περιοδικά (π.χ. στο Das Αrgument ).
4. Εφηβος μετείχε στην ένοπλη Αντίσταση εναντίον των Γερμανών εισβολέων, ενώ κατά τη διάρκεια της δικτατορίας των συνταγματαρχών πρωτοστάτησε, στη Δυτική Γερμανία, στην οργάνωση της Σοσιαλιστικής Δημοκρατικής Ενωσης Εξωτερικού, υπήρξε ιδρυτικό μέλος της πρώτης συνδικαλιστικής αντιστασιακής οργάνωσης και από τους τακτικότερους συνεργάτες της Deutsche Welle. Η Σοσιαλιστική Δημοκρατική Ενωση (1964) ορίζει τον σοσιαλισμό ως «κίνημα λαϊκό, δημοκρατικό και ανθρωπιστικό» για τη διεκδίκηση του «τελικού» του στόχου, δηλαδή την «κατάργηση της εκμεταλλεύσεως ανθρώπου από άνθρωπο». Ειδικότερα, ως προς την εκπαίδευση όλων των βαθμίδων σημειώνεται ότι αποτελεί «κοινωνική επένδυση» και ως τέτοια επιβάλλεται να «βρίσκει τη συμπαράσταση του συνόλου».
5. Ως πεμπτουσία της σκέψης του ορίζεται η αναζωογονημένη παράδοση της ευρωπαϊκής κοινωνιστικής σκέψης, όπως ο ίδιος την προσέγγισε στα χρόνια των μεταπτυχιακών σπουδών του στην Ιταλία (με προεξάρχον στις οικείες θεωρητικές ζυμώσεις το περιοδικόCritica Μarxista ) και στη Γερμανία (στις κινήσεις των νέων περιοδικών, εντός και πέραν του SΡD).
      Τι ακριβώς ευνοήθηκε στο πεδίο των κοινωνικών και πολιτικών ιδεών μετά το συνέδριο του SΡD στο Βad Godesberg (1959); Με αφετηρία το βερολινέζικο ΄68 συντέθηκαν εμπειρίες από ασυντόνιστες αλλά πρωτόγνωρες πρωτοβουλίες πολιτών. Πρόκειται για τη φάση εμφάνισης της πολιτικής πρακτικής μορφών εναλλακτικής σκέψης, όταν ο Ηerbert Μarcuse μπορούσε στον τόπο της καταγωγής του να εκλαϊκεύσει, σε πολυπληθή φοιτητικά ακροατήρια, τις επισημάνσεις του για τον «μονοδιάστατο άνθρωπο», ορίζοντας ως «ουτοπία» ό,τι «εμποδίζεται να γεννηθεί από την εξουσία των κατεστημένων κοινωνιών». Στη σφύζουσα ελληνική ακαδημαϊκή παροικία του τέλους της δεκαετίας του ΄60 η εναλλακτική αυτή εμπειρία διαμεσολαβείται με τους αγωγούς και τα σύστοιχα αιτήματα της ελλαδικής συγκυρίας που καθόριζε η κοινή εναντίωση προς το καθεστώς των συνταγματαρχών.
      Θα προσθέσω ότι ο διανοούμενος Πρόεδρος διαθέτει σαφώς τεκμηριωμένη αντίληψη για το παρόν και το μέλλον της Ευρωπαϊκής Ενωσης. Για παράδειγμα, πριν από τρία χρόνια και πριν επέλθει η παρούσα χρηματοπιστωτική κρίση, κατά την τελετή της αναγόρευσής του σε επίτιμο διδάκτορα της Φιλοσοφικής Σχολής του Πανεπιστημίου της Περούτζια, σκιαγράφησε με ευκρίνεια τις «βασικές προκλήσεις» που αντιμετωπίζει η Ευρωπαϊκή Ενωση:
      «Πρώτον, οικονομικά και κοινωνικά θέματα, δηλαδή διασφάλιση σταθερής και δυναμικής ανάπτυξης, εξάλειψη της ανεργίας και του κοινωνικού αποκλεισμού και προστασία του περιβάλλοντος. Δεύτερον, η θέση μας ως παγκόσμιας δύναμης στο διεθνές σύστημα και, τρίτον, η θεσμική εξέλιξη της Ενωσης».
      Προέταξε ως το «μεγαλύτερο πρόβλημα της Ευρώπης σήμερα» το «πώς θα διατηρήσει και θα ενισχύσει το κοινωνικό της κράτος στη σημερινή κατάσταση του παγκόσμιου περιβάλλοντος, στον ανταγωνισμό και στις γεωπολιτικές εξελίξεις», συνοψίζοντας τις «βασικές ανησυχίες του Ευρωπαίου πολίτη» στο «δικαίωμα στην εργασία, στην οικονομική πρόοδο, στην προστασία του περιβάλλοντος και σε ένα σοβαρό δίκτυο κοινωνικών παροχών».
      Συναφώς, υπογράμμισε τον «σημαντικότατο ρόλο των λειτουργών» όλων των βαθμίδων της εκπαίδευσης στην «πνευματική ολοκλήρωση» των μελών της κοινωνίας, αλλά και στην ενίσχυση των ικανοτήτων τους να αντιλαμβάνονται τις «πολιτικές και οικονομικές πραγματικότητες» στις οποίες μετέχουν. Για τούτο κάλεσε τα πανεπιστήμια, διδάσκοντες και διδασκόμενους, να «πρωτοστατήσουν» στην οικοδόμηση της νέας Ευρώπης.
      Τέλος, κατά την αναγόρευσή του (12.11.2007) σε επίτιμο διδάκτορα του Πανεπιστημίου Ιωαννίνων επανέλαβε ότι η «βάση της πολιτικής πρακτικής, τόσο σε εθνικό όσο και σε υπερεθνικό επίπεδο, δεν μπορεί να είναι άλλη από την κοινωνική δικαιοσύνη και την προστασία των αδυνάτων».

Ο κ. Παναγιώτης Νούτσος είναι καθηγητής της Κοινωνικής και Πολιτικής Φιλοσοφίας στο Πανεπιστήμιο Ιωαννίνων.





Η ιστορία των όπλων στην Ελλάδα της Επανάστασης




Από την ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ ΤΗΣ ΚΥΡΙΑΚΗΣ
http://news.kathimerini.gr/4dcgi/_w_articles_civ_2_13/12/2009_382901 


Προδημοσίευση από το βιβλίο 
του Ρόμπερτ Eλγκουντ, που θεωρείται αυθεντία στα όπλα και τον οπλισμό 
του ισλαμικού κόσμου





* Όπλα της Επανάστασης του 1821, εκτεθειμένα στο Μουσείο Βαρώνου Μιχαήλ Τοσίτσα στο Μέτσοβο



Tου Ηλία Μαγκλίνη

«Το βαλκανικό όπλο σε σχήμα «Τ», γνωστό ως arnautka, κατασκευαζόταν ορισμένες φορές στην Brescia, ενώ μεγάλες ποσότητες σίγουρα κατασκευάζονταν στο Σεράγεβο και τα κεντρικά Βαλκάνια. Στη βόρεια Βαλκανική πιθανώς το αποκαλούσαν tancica ή karanfilka, ενώ οι Ελληνες ίσως τα ονόμαζαν λαζαρίνα ή καριοφίλι». Για το θρυλικό καριοφίλι όλα σχεδόν τα Ελληνόπουλα είχαν ακούσει ήδη από τα χρόνια του δημοτικού. Στο εξαιρετικά φροντισμένο, ως αισθητική αλλά και ως περιεχόμενο, λεύκωμα «Τα όπλα της Ελλάδας και των βαλκανικών γειτόνων της κατά την οθωμανική περίοδο» του δρος Ρόμπερτ Ελγκουντ (Robert Elgood), το καριοφίλι ή το επίσης περίφημο γιαταγάνι, είναι μόνον δύο από τα όπλα της συγκεκριμένης ιστορικής περιόδου για τα οποία μπορεί κανείς να πληροφορηθεί σχεδόν τα πάντα.
Οι τεχνικές λεπτομέρειες είναι μόνον μια πτυχή του έργου αυτού, το ουσιαστικότερο είναι το ιστορικό, εθνογραφικό, πολιτισμικό, ακόμα και ανεκδοτολογικό, υπόβαθρο πίσω από την ιστορία αυτών των όπλων, τα οποία, σημειωτέον, εμφανίστηκαν σε μια εποχή με μεγάλες ανακατατάξεις και ανατροπές και σε μια περιοχή, τα Βαλκάνια, που διόλου τυχαία, χαρακτηρίστηκε «μπαρουταποθήκη της Ευρώπης».



Συναρπαστική ιστορία
Ο συγγραφέας του βιβλίου είναι αυθεντία στα όπλα και τον οπλισμό του ισλαμικού κόσμου και κατείχε τη θέση του Ειδικού στα Οπλα της Ανατολής στο Sotheby's. Η ιστορία που καταγράφει είναι πλούσια και συναρπαστική, ενώ υποστηρίζεται και από 500 και πλέον έγχρωμες εικόνες.
Οπως αναφέρει σε προλογικό του σημείωμα ο Ιωάννης Κ. Μαζαράκης-Αινιάν, γενικός γραμματέας της Ιστορικής και Εθνολογικής Εταιρείας της Ελλάδος, μεγάλος αριθμός των όπλων που αναφέρονται στην ανά χείρας έκδοση προέρχονται από το Εθνικό Ιστορικό Μουσείο, το οποίο, ιδρυθέν το 1882, διαθέτει σήμερα μία από τις σημαντικότερες συλλογές όπλων του Αγώνα.
Επίσης, πολύ σημαντικό ρόλο στην πραγματοποίηση της έκδοσης έπαιξε το Ιδρυμα Στεφανή. Οπως γράφουν στον πρόλογό τους οι Γιάννης και Βασίλης Στεφανής, «Αν [όμως] το εκκρεμές της Ιστορίας μπορεί να ισορροπήσει, τα όπλα της περιόδου παρουσιάζουν τις δικές τους δυσκολίες ταυτότητας. Είναι τελικά προϊόντα όχι μιας μαζικής βιομηχανικής παραγωγής, αλλά συναρμολόγησης διαφόρων μερών, διακοσμημένων ανάλογα με τη βούληση του ιδιοκτήτη, και δεν αποκαλύπτουν μοναδική προέλευση ή καταγωγή». Οπως σημειώνουν, η έρευνα του δρος Ελγκουντ ήταν μια «δεκαετή κοπιαστική περιπέτεια».
Τα «Οπλα της Ελλάδας» θα κυκλοφορήσουν σε λίγες ημέρες από τις εκδόσεις Polaris. Τη μετάφραση υπογράφουν οι Δάφνη Δημητριάδη και Ειρήνη Σκουζού και την επιστημονική θεώρηση ο Ιωάννης Μαζαράκης-Αινιάν.
Σήμερα η «Κ» προδημοσιεύει αποσπάσματα από το βιβλίο.



Ο Οδυσσέας Ανδρούτσος
Μόνον οι Ελληνες στα Βαλκάνια διεκδικούσαν πάντοτε με υπερηφάνεια την ευρωπαϊκότητά τους. Συνεπώς, δεν προκαλεί έκπληξη ότι τον 19ο αιώνα απέκτησαν πολλά όπλα από το εξωτερικό, όπως ακριβώς αναζήτησαν και τους βασιλείς τους στις ίδιες χώρες. Πέρα από την απόκτηση όπλων μέσω εμπορίου, λαθρεμπορίου ή δωρεών, μεγάλος αριθμός ήρθε στην κατοχή των εξεγερμένων ως λεία από τον εχθρό, που ήταν ο παραδοσιακός τρόπος με τον οποίο εξοπλιζόταν ένας επαναστατημένος λαός. Ενας ηττημένος στρατός συνήθιζε να παρατά τα όπλα του στο πεδίο της μάχης, και στα Βαλκάνια τα όπλα άλλαζαν συχνά χέρια. Κατά τη διάρκεια πολεμικών συρράξεων στα Βαλκάνια, η οπισθοχώρηση δεν θεωρούνταν ντροπή, καθώς πολλοί στρατιώτες ήταν μισθοφόροι. Συνήθως οι οθωμανικοί στρατοί υπερτερούσαν κατά πολύ των εχθρών τους και όσους συλλάμβαναν τους ανασκολόπιζαν ή τους έγδερναν ζωντανούς. Για τον Οδυσσέα Ανδρούτσο (1788/9-1825), που λέγεται ότι μπορούσε να πηδήξει πάνω από 7 όρθια άλογα στη σειρά, αναφέρουν επίσης πως όταν ηττήθηκε από τους Τούρκους, έτρεξε απόσταση 44 χιλιομέτρων στα βουνά, δίχως να πάρει ανάσα.
Τα όπλα αυτά ήταν ιδιαίτερα αγαπητά και επισημαίνονταν με διακριτικά των ιδιοκτητών τους, συνήθως μέσω της προσθήκης περίτεχνης αργυρής διακόσμησης. Σε αυτή την παραδοσιακή τέχνη, οι Ελληνες τεχνίτες διέπρεψαν σε όλα τα Βαλκάνια. Στην Αλβανία και την Ελλάδα οι σπάθες και τα όπλα θεωρούνταν ότι είχαν θηλυκή υπόσταση και τους έδιναν γυναικεία ονόματα. Το διάσημο ασημένιο σπαθί του Οδυσσέα Ανδρούτσου λεγόταν «Ασήμω». Ο Θεόδωρος Γρίβας ονόμαζε το όπλο του «Θοδωρούλα», το υποκοριστικό της θηλυκής εκδοχής του ονόματός του. Η Θοδωρούλα μεγάλωσε πλέον και κατοικεί σοβαρή στο Μουσείο Αβέρωφ στο Μέτσοβο, έχοντας διατηρήσει την ομορφιά της. Πριν από την έναρξη της μάχης, οι ιδιοκτήτες έδιναν υποσχέσεις στα όπλα τους, εάν τους προστάτευαν: «Περήφανο όπλο μου, παινεμένο μου σπαθί,/ πόσες φορές μου έσωσες τη ζωή, βοήθα με και τώρα/ και θα σε σκεπάσω με χρυσό και θα σε σκεπάσω με ασήμι...»



«Ο ζωηρός, ευκίνητος Ελληνας»
Η ιστορία και η κοινωνική ανθρωπολογία των Βαλκανίων δεν είναι πολύ γνωστές σήμερα, ιδιαίτερα της Αλβανίας, την οποία ο ιστορικός του 18ου αιώνα Edward Gibbon περιέγραψε ως «μια χώρα που φαίνεται από την Ιταλία, αλλά είναι λιγότερο γνωστή και από το εσωτερικό της Αμερικής». Αυτό ισχύει μέχρι σήμερα. Τα οθωμανικά Βαλκάνια ήταν ένας κοσμοπολίτικος τόπος. Ο Βύρων το εκφράζει αυτό στην περιγραφή του για την Ηπειρο, στο «Προσκύνημα του Τσάιλντ Χάρολντ»: «Ο αγριωπός Αλβανός αναγνωρίζεται από την κοντή περισκελίδα του,/ τον κεφαλόδεσμο γύρω από την κεφαλή,/ το πολυτελές όπλο και τα χρυσοΰφαντα ενδύματα. Ο Μακεδόνας από το ερυθρό επωμίδιο. Ο Δελής από τον τρομερό πίλο και την κυρτή σπάθα. Ο Ελληνας από τη ζωηρότητα και την ευκινησία του./ Και ο ευνουχισμένος γιος της Νουβίας από το μελαψό χρώμα./ Ο γενειοφόρος Τούρκος, που σπάνια καταδέχεται να μιλήσει,/ κυρίαρχος όλων, πολύ ισχυρός για να είναι πράος. Ολοι αναμειγνύονται εντυπωσιακά...».

Η ΤΑΦΟΠΛΑΚΑ ΤΗΣ ΜΕΓΑΛΗΣ ΙΔΕΑΣ


Από την ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ ΤΗΣ ΚΥΡΙΑΚΗΣ
http://news.kathimerini.gr/4dcgi/_w_articles_ell_1_13/12/2009_383296
* Η στιγμή της υπογραφής της συνθήκης

 *H Συνθήκη της Λωζάννης, 
από το 1923, καθορίζει 
το νομικό πλαίσιο των σχέσεων μεταξύ της Ελλάδας 
και της Τουρκίας


Επιμέλεια: Στέφανος Xελιδόνης


Στις 24 Ιουλίου 1923 υπεγράφη στη Λωζάννη η Συνθήκη Ειρήνης μεταξύ της Βρετανικής Αυτοκρατορίας, της Γαλλίας, της Ιταλίας, της Ιαπωνίας, της Ελλάδας, της Ρουμανίας και του Βασιλείου των Σέρβων, Κροατών και Σλοβένων από τη μία πλευρά, και της Τουρκίας από την άλλη. Η Συνθήκη της Λωζάννης αντικατέστησε τη Συνθήκη των Σεβρών, την οποία δεν αναγνώριζε η νέα τουρκική κυβέρνηση υπό τον Μουσταφά Κεμάλ. 
Με τη νέα συνθήκη, η Ελλάδα έχανε τη ζώνη της Σμύρνης, την Ιμβρο, την Τένεδο και την Ανατολική Θράκη. Η Συνθήκη της Λωζάννης ήταν η ταφόπλακα της Μεγάλης Ιδέας, ήταν όμως και η ταφόπλακα της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας. Η Δημοκρατία της Τουρκίας αναγνωρίστηκε διεθνώς ως το διάδοχο κράτος της, παραιτήθηκε από όλες τις διεκδικήσεις για τις παλιές οθωμανικές περιοχές εκτός των συνόρων της και εγγυήθηκε τα δικαιώματα όσων μειονοτήτων θα απέμεναν στα εδάφη της μετά την ανταλλαγή πληθυσμών με την Ελλάδα. Εκτός από τα σύνορα της Ελλάδας και της Τουρκίας, η Συνθήκη της Λωζάννης, μαζί με τη Συνθήκη της Αγκυρας του 1921, όρισε τα σύνορα του Ιράκ και της Συρίας. Η Σύμβαση για τα Στενά αντικαταστάθηκε το 1936 από τη Σύμβαση του Μοντρέ και η επαρχία Χατάι (το σαντζάκι της Αλεξανδρέτας που επιδικάστηκε στη Συρία) κέρδισε την ανεξαρτησία της το 1938 και με δημοψήφισμα το 1939 ενώθηκε με την Τουρκία. Η Συρία δεν αναγνωρίζει την προσάρτηση της επαρχίας στην Τουρκία. Τα σύνορα μεταξύ Ελλάδας και Τουρκίας παραμένουν όπως τα όρισε η Συνθήκη της Λωζάννης.

LinkWithin

Related Posts Plugin for WordPress, Blogger...