ΑΠΟ ΤΗΝ ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ
*Το δράμα της προσφυγιάς
Γράφει ο κ. ΕΥΑΝΘΗΣ ΧΑΤΖΗΒΑΣΙΛΕΙΟΥ*
Η υπογραφή της Συνθήκης της Λωζάννης, στις 24 Ιουλίου 1923,
σηματοδότησε το τέλος του Ανατολικού Ζητήματος. Με τον όρο αυτόν, περιγράφεται
το ενδεχόμενο της διάλυσης και της διαδοχής της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας, η
οποία από τον 18ο αιώνα είχε εισέλθει σε φάση μεγάλης παρακμής.
Ειδικά μετά τη Συνθήκη του
Κιουτσούκ Καϊναρτζή (1774), το σημαντικότερο σημείο έντασης αφορούσε τις
ρωσικές φιλοδοξίες για έλεγχο των Στενών των Δαρδανελλίων (και της
Κωνσταντινούπολης), επομένως τις δυνατότητες εξόδου της Ρωσίας στη Μεσόγειο,
ένα από τα πιο εκρηκτικά προβλήματα των διεθνών σχέσεων της νεότερης και της
σύγχρονης εποχής.
Το Ανατολικό Ζήτημα αφορούσε δύο επίπεδα
διεθνών δρώντων. Πρώτον, τις αντικρουόμενες φιλοδοξίες των Μεγάλων Δυνάμεων
(άρα και τον ανταγωνισμό μεταξύ Ρωσίας και Βρετανίας, που συνδεόταν με τον
αντίστοιχο ανταγωνισμό τους στην Ασία, το αποκαλούμενο κατά τον 19ο αιώνα
«great game»). Δεύτερον, τις φιλοδοξίες των πολλών λαών που υπάγονταν στην
Οθωμανική Αυτοκρατορία – μεταξύ τους, των Ελλήνων.
