Η επίλυση του Ανατολικού Ζητήματος

ΑΠΟ ΤΗΝ ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ 

http://www.kathimerini.gr/1009577/article/epikairothta/ellada/eyan8hs-xatzhvasileioy-epilysh-toy-anatolikoy-zhthmatos

*Το δράμα της προσφυγιάς

Γράφει ο κ. ΕΥΑΝΘΗΣ ΧΑΤΖΗΒΑΣΙΛΕΙΟΥ*

Η υπογραφή της Συνθήκης της Λωζάννης, στις 24 Ιουλίου 1923, σηματοδότησε το τέλος του Ανατολικού Ζητήματος. Με τον όρο αυτόν, περιγράφεται το ενδεχόμενο της διάλυσης και της διαδοχής της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας, η οποία από τον 18ο αιώνα είχε εισέλθει σε φάση μεγάλης παρακμής.

Ειδικά μετά τη Συνθήκη του Κιουτσούκ Καϊναρτζή (1774), το σημαντικότερο σημείο έντασης αφορούσε τις ρωσικές φιλοδοξίες για έλεγχο των Στενών των Δαρδανελλίων (και της Κωνσταντινούπολης), επομένως τις δυνατότητες εξόδου της Ρωσίας στη Μεσόγειο, ένα από τα πιο εκρηκτικά προβλήματα των διεθνών σχέσεων της νεότερης και της σύγχρονης εποχής.

Το Ανατολικό Ζήτημα αφορούσε δύο επίπεδα διεθνών δρώντων. Πρώτον, τις αντικρουόμενες φιλοδοξίες των Μεγάλων Δυνάμεων (άρα και τον ανταγωνισμό μεταξύ Ρωσίας και Βρετανίας, που συνδεόταν με τον αντίστοιχο ανταγωνισμό τους στην Ασία, το αποκαλούμενο κατά τον 19ο αιώνα «great game»). Δεύτερον, τις φιλοδοξίες των πολλών λαών που υπάγονταν στην Οθωμανική Αυτοκρατορία – μεταξύ τους, των Ελλήνων.

Ο ασυμβίβαστος Ίων Δραγούμης

ΑΠΟ ΤΗΝ ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ ΤΗΣ ΚΥΡΙΑΚΗΣ

http://www.kathimerini.gr/849205/article/politismos/vivlio/o-asymvivastos-iwn-dragoymhs

 *Μια βιογραφία του δολοφονηθέντος πολιτικού και διανοουμένου στην οποία απεικονίζεται καθαρά και η εποχή του

Γράφει ο κ.  ΕΥΑΝΘΗΣ ΧΑΤΖΗΒΑΣΙΛΕΙΟΥ*

                Άνθρωπος ορμητικός, γοητευτικός και ιδιόρρυθμος, επιφανές μέλος της ελίτ, διπλωμάτης, ήρωας ενός εθνικοαπελευθερωτικού αγώνα (του Μακεδονικού), πολιτικός, διανοούμενος, ο Ίων Δραγούμης συγκαταλέγεται μεταξύ των ηγετών του αντιβενιζελισμού κατά τον Εθνικό Διχασμό. Το στοιχείο, ωστόσο, που δημιουργεί τον μύθο του είναι το γεγονός ότι δολοφονήθηκε, σε ηλικία μόλις 42 ετών, σε περιστάσεις που, σε μεγάλο βαθμό, παραμένουν αδιευκρίνιστες.

                Ο Δραγούμης δεν πρόλαβε να αποδομηθεί από την άσκηση και τη φθορά της εξουσίας, να κάνει πολιτικούς συμβιβασμούς ή απλώς να εμφανίσει τις ρυτίδες της μεγάλης ηλικίας. Και όμως, η μελέτη του από την επιστημονική κοινότητα δεν υπήρξε ικανοποιητική. Η βιογραφία αποτελεί είδος που, έως πολύ πρόσφατα, δεν καλλιεργήθηκε σε μια χώρα στην οποία ο Εθνικός Διχασμός εύκολα οδηγούσε σε θεοποίηση ή σε δαιμονοποίηση των προσώπων. Έτσι, ο Δραγούμης παρέμεινε στο περιθώριο της έρευνας, κάτι που τελικά διευκόλυνε τη διεκδίκησή του από την άκρα Δεξιά.

Ριζοσπαστικό ρεύμα σκέψης και ο ρόλος των ηγετών του

Από την ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ της ΚΥΡΙΑΚΗΣ
http://news.kathimerini.gr/4dcgi/_w_articles_civ_1_27/02/2011_433836

 Εμφάνιση, εξέλιξη, ιδεολογικές

 και πολιτικές αναζητήσεις

Του Θανάση Διαμαντόπουλου

ΕYANΘΗΣ ΧΑΤΖΗΒΑΣΙΛΕΙΟΥ

"Ελληνικός φιλελευθερισμός

Το ριζοσπαστικό ρεύμα, 1932-1979"

εκδ. Πατάκη, σελ. 604

Στη χώρα μας, όπου η παρακμή της εκπαίδευσης και της έρευνας μόνο ως η πιο ασήμαντη εκδήλωση της ευρύτερης κοινωνικής κρίσης δεν μπορεί να θεωρηθεί, ασφαλώς και δεν θα συνιστούσε αποκάλυψη κρατικού μυστικού η επισήμανση του γεγονότος ότι είναι ιδιαίτερα οι κοινωνικές επιστήμες που ποιοτικά υποβαθμίζονται. 
Ισως, μεταξύ άλλων λόγων, επειδή στα πανεπιστήμια, τις σχολές και τα ερευνητικά κέντρα που τις διακονούν η αξιοκρατία υποχώρησε συχνά μπροστά στην ιδεολογική τρομοκρατία, την «παρεοκρατία» και τις επιλογές βάσει πολιτικών και κομματικών κριτηρίων (με αποτέλεσμα, μαζί με τους ευάριθμους άριστους ερευνητές, να «συστεγάζονται» και πολλοί κάτω του μετρίου, που δεν δυσκολεύτηκαν ωστόσο να εξαντλήσουν την ακαδημαϊκή ιεραρχία, διαιωνίζοντας και αναπαράγοντας την ανεπάρκειά τους).