Δεμένους πισθάγκωνα ανά τέσσερις τους έπνιγαν στον ποταμό Έβρο, οι Βούλγαροι, το 1913!!! Νέα Στοιχεία

*Από την εφημερίδα "Εμπρός" 17 Αυγούστου 1913, κατά την εύρεση των πρώτων 20 πτωμάτων

*Ένα πρωτοφανές άγνωστο έγκλημα

*Μαρτυρίες των Πιέρ Λοτί και Έ. Ζέμερ

Γράφει ο Παντελής Στεφ. Αθανασιάδης

Ανακαλύψαμε και ονόματα πνιγέντων

        Όταν έγραψα το άρθρο που ακολουθεί ήξερα πως υπήρχε μια έλλειψη στην παρουσίαση του δραματικού αυτού θέματος. Δεν είχα βρει ονόματα θυμάτων. Δεν ξέχασα όμως και πάντα έψαχνα. Τελικά αρκετά ονόματα- όχι όλα- δημοσιεύθηκαν, αρκετά χρόνια αργότερα. Τα δημοσίευσε ο δημοσιογράφος Ανδρέας Κονιτόπουλος στην εφημερίδα “Πατρίς” τα Χριστούγεννα του 1919, όταν περιόδευσε στη Δυτική και Ανατολική Θράκη.

        Έχω καθήκον να συμπληρώσω το άρθρο αυτό δημοσιεύοντας όσα ονόματα βρέθηκαν, τιμώντας τη μνήμη των αθώων θυμάτων, που δεν πρέπει να ξεχαστούν.

        Μερικοί λοιπόν από αυτούς που έπνιξαν οι Βούλγαροι δεμένους πισθάγκωνα ήταν οι ακόλουθοι:

        Γ. Τσιαφαντούδης, Γ. Σαλαμούρας, Θ. Φερελούδης, Π. Τσιαπουντάδης, Ι. Μιριτσούδης, Γ. Καλπάκας, Β. Ζησούδης, Τ. Σωτηρίου, Γ. Τσιακρίδης, Χ. Αναστασίου, Ν. Τζιμουλούδης, Π. Γεωργίου, Α. Πουστόλας, Θ. Φυσικούδης, Μ. Καβουρούδης, Π. Γεωργίου, Α. Μαρούδης κ.λπ.

        Ο Κονιτόπουλος είχε γράψει τότε ότι οι Βούλγαροι “έπνιξαν 40 μάρτυρας της ιδέας, διότι διέπραξαν το μεγάλο έγκλημα να είναι Έλληνες” και υπογράμμιζε: “Όταν μια μέρα ο τσολιάς θα στήση εδώ την Ελληνική σημαία πρέπει να μπεί η επιγραφή: “Εδώ έπνιξαν 40 Έλληνας οι Μογγόλοι της Βαλκανικής”.

        Τελικά όπως ήρθαν τα πράγματα, κανένα μνημείο δεν στήθηκε για τους αθώους αυτούς, που δεν ήταν 40, αλλά 44... Ας μην τους ξεχάσουμε ποτέ!

    Στο ΦΩΣ της Θεσσαλονίκης, στις 30 Μαΐου 1922 ο Αδριανουπολίτης δημοσιογράφος Αθανάσιος Ζαρδαλίδης δημοσίευσε τον ακόλουθο πλήρη κατάλογο με τα ονόματα των θυμάτων αυτής της ειδεχθούς εγκληματικής πράξης των εκδικητικών Βουλγάρων:

Π. Αθανασιάδης 25/11/2020

*Από τη "Μαύρη Βίβλο" του Οικουμενικού Πατριαρχείου

        Η Ιστορία συνήθως καταγράφει τα μεγάλα γεγονότα, που επηρεάζουν την εξέλιξη των πραγμάτων και δικαίως. Καταγράφει πολέμους, μεγάλες μάχες, πολιτικούς αγώνες, μεγάλες ανακαλύψεις, εξαιρετικές πρωταγωνιστικές προσωπικότητες. Βέβαια η Ιστορία, απορροφά άλλα μικρότερα γεγονότα, τα οποία όμως δεν παύουν να έχουν είτε τοπικό ενδιαφέρον, είτε ειδικό ενδιαφέρον για ομάδες προσώπων, είτε ειδικό ενδιαφέρον για μελετητές.

        Τέτοια γεγονότα, τις περισσότερε φορές καλύπτονται από τη λήθη του χρόνου ή από έλλειψη ενδιαφέροντος. Σ’ αυτό συντελούν πολύ παράγοντες, από την γενική αδιαφορία έως την σκόπιμη προσπάθεια να ξεχαστούν κυρίως όταν υπάρχουν ένοχοι.

        Ας έρθουμε όμως στα δικά μας στη Θράκη.

        Οι Βαλκανικοί πόλεμοι υπήρξαν μια τεράστια δοκιμασία για τους αλύτρωτους λαούς της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας, λόγω των πολεμικών γεγονότων, αλλά και λόγω της εναλλαγής νικητών σε κάθε περιοχή. Από τους Οθωμανούς πέρασαν στους Βουλγάρους και στους Έλληνες και μετά πάλι στους Οθωμανούς αλλά και στους Βουλγάρους ξανά. Στο διάστημα των δύο Βαλκανικών Πολέμων ο Ελληνισμός της Θράκης, που άγγιξε την ελευθερία του και την έχασε με την άδικη συνθήκη του Βουκουρεστίου, υπέστη φοβερές ταλαιπωρίες. Χύθηκε πολύ αίμα στις τρομερές σφαγές, υπήρξε προσφυγιά, επιδημία χολέρας και ένα σωρό άλλες δοκιμασίες.

*Εικόνα Βουλγαροκρατίας στην Αδριανούπολη

Έγκλημα πρωτοφανούς αγριότητας

        Ένα τέτοιο περιστατικό πρωτοφανούς βαρβαρότητας αποκαλύφθηκε το 1913 στον ποταμό Έβρο, στην περιοχή της Αδριανούπολης. Ήταν οι μέρες που οι Βούλγαροι ηττημένοι από τους Τούρκους, υποχωρούσαν από την περιοχή του Άρδα προς την Αδριανούπολη, ενώ οι δεύτεροι ήταν έτοιμοι να καταλάβουν την μεγάλη αυτή πόλη.

        Τότε ήταν που οι Βούλγαροι προέβησαν σε φοβερές σφαγές, ατιμώσεις, λεηλασίες και μεγάλες καταστροφές στην περιοχή, σκόπευαν μάλιστα να κανονιοβολήσουν και το τζαμί του σουλτάνου Σουλεϊμάν έργο του μεγάλου αρχιτέκτονα Σινάν, αλλά δεν πρόλαβαν.

        Μεταξύ άλλων συνέλαβαν 44 Έλληνες, τους έδεσαν ανά τέσσερις πισθάγκωνα και τους έπνιξαν στον Έβρο!!! Τα πτώματά τους αποσυντεθειμένα άρχισαν να ανακαλύπτονται σταδιακά, όταν αργότερα άρχισε να τα εκβράζει ο ποταμός στις όχθες του, προκαλώντας φρίκη…

    Τελικά από εκείνο το μαζικό ειδεχθές έγκλημα διασώθηκε μόνο ένας, γιατί δεν τον είχαν δέσει καλά και κατόρθωσε κολυμπώντας να απομακρυνθεί από τον τόπο του εγκλήματος. Πρόκειται για τον Παντελή Μαραγκό.

*Ο διασωθείς Παντελής Μαραγκός

        Οι Βούλγαροι εκείνες τις μέρες, επειδή είχαν συσσωρευθεί αμέτρητες καταγγελίες για τις ωμότητες που προκάλεσαν απ’ όπου πέρασαν, προσπαθούσαν με κάθε τρόπο να διαψεύσουν τα δημοσιεύματα που είχαν κατακλύσει τον ευρωπαϊκό Τύπο.

    Για το συγκεκριμένο ανοσιούργημα, που πλέον κανείς δεν αναφέρει και κανείς δεν θυμάται, υπάρχουν αξιοσημείωτες επιβεβαιώσεις, όχι από ελληνικής πλευράς.

*Απόσπασμα από τη δήλωση του ανταποκριτή Ζέμερ

Η μαρτυρία του Έντμοντ Ζέμερ

        Η μία μαρτυρία από αυτές, είναι του ξένου ανταποκριτή Έντμοντ Ζέμερ, ο οποίος εργάζονταν για τις εφημερίδες των “Λόυντς της Βουδαπέστης” της “Λόκαλ Αντζάιγκερ” του Βερολίνου και της “Είδησης” της Βιέννης. Η μαρτυρία του με μορφή ιδιόγραφης δήλωσης, είχε διανεμηθεί σε όλες τις ελληνικές εφημερίδες.

        Ο Ζέμερ ανέφερε ότι παρακολούθησε τον πόλεμο επί εννέα μήνες. Ήταν μάλιστα στο Γενικό Στραταρχείο των Βουλγάρων και διέτρεξε όλη τη Θράκη πότε με αυτοκίνητο, πότε έφιππος και πότε με το σιδηρόδρομο.

*Η εφημερίδα "Πεσταίοι Λόυντς"

        “Είδον πόλεις και χωρία και περιφερείας ολοκλήρους κατεστραμένας. Παρέστην θεατής μαχών και είχον προ οφθαλμών την φρίκην του πολέμου. Συνεκινήθην πολλάκις από την φρίκην αυτήν. Αλλ’ εκείνο όπερ μοι έκαμε την φοβερωτέραν εντύπωσιν ήτο το θέαμα 44 θυμάτων Ελλήνων φρικωδώς κρεουργημένων και δεδεμένων οπισθάγκωνα ανά τέσσαρες, όταν οι Τούρκοι απεσύρθησαν από τον Άρδαν εις Αδριανούπολιν, την ημέραν μάλιστα της εισόδου των. Τους εδολοφόνησαν, δηλαδή τους κατέσφαξαν τακτικοί Βούλγαροι στρατιώται του Βουλγαρικού στρατού, ανωτέρα διαταγή. Πτωχοί άνθρωποι! Εγνώριζον τρεις μεταξύ αυτών. Τους κατέσφαξαν με αγριότητα, υπερβαίνουσαν τα όρια της φαντασίας, δι’ ουδέν άλλο, παρά διότι ήσαν Έλληνες. Είναι στίγμα δια την ανθρωπότητα η αιματηρά αύτη γραμμή ήν οι Βούλγαροι εχάραξαν όπισθεν των, εκκενούντες την Θράκην. Είναι στιγμαί καθ’ άς αισχύνεταί τις ως άνθρωπος, ερυθριά σκεπτόμενος ότι άνθρωπος εδημιούργησεν την λέξιν ανθρωπισμός”.

*Απόσπασμα από την αφήγηση του Γάλλου συγγραφέα Πιέρ Λοτί

Η μαρτυρία του Πιέρ Λοτί

        Η άλλη μαρτυρία είναι του γνωστού φανατικού τουρκόφιλου Γάλλου μυθιστοριογράφου Πιέρ Λοτί, ο οποίος τον Αύγουστο του 1913 είχε επισκεφθεί ταξιδεύοντας με αυτοκίνητο την Αδριανούπολη. Είδε την κατάσταση που επικρατούσε εκεί και μετέφερε συγκλονισμένος τις εντυπώσεις του με ένα εκτεταμένο τηλεγράφημα προς την εφημερίδα “Νταίηλυ Τέλεγκραφ” του Λονδίνου.

        “Η Θράκη- έγραφε- είναι έρημος, η τραγικωτέρα των ερήμων, διότι γνωρίζω ότι τα μέρη ταύτα ήσαν προ του πολέμου μία μαγευτική επαρχία”.

*Ο φανατικός τουρκόφιλος Γάλλος συγγραφέας Πιέρ Λοτί

        Ειδικά για το συγκεκριμένο βάρβαρο περιστατικό του πνιγμού τηλεγραφούσε στο Λονδίνο:

        “Η τελευταία νύχτα της Βουλγαρικής κατοχής υπήρξε η τρομερωτέρα. Εκείνην τη νύχτα οι Έλληνες δεμένοι τέσσαρες- τέσσαρες, ερρίφθησαν εις τον ποταμόν. Την ιδίαν νύχτα οι βιασμοί, αι λεηλασίαι, αι σφαγαί εκορυφώθησαν”.

        Ο ποταμός Έβρος χρησιμοποιήθηκε τότε πολλές φορές, για δολοφονίες Χριστιανών.

        Η “Ακρόπολις” στις 12 Αυγούστου 1913, είχε γράψει ότι ο Βαλής της Αδριανούπολης με έκθεσή του προς το Τουρκικό υπουργείο Εσωτερικών είχε αναφέρει ότι στο χωριό Μαράσια, ο ποταμός Έβρος είχε εκβράσει πτώμα χριστιανού, που όπως διαπίστωσαν οι υγειονομικές υπηρεσίες, αυτός είχε δολοφονηθεί πριν από 20 μέρες και το σώμα του ρίχτηκε στον ποταμό.

    Εν τω μεταξύ στις ρωσικές εφημερίδες της Πετρούπολης “Νοβόγιε Βρέμια” και “Γουετσερνίγι Βρέμια” δημοσιεύθηκαν ανταποκρίσεις του Ρώσου δημοσιογράφου και αεροπόρου Τσερνώφ για βουλγαρικές ωμότητες, ο οποίος είχε παρακολουθήσει τους Βαλκανικούς πολέμους από την πλευρά της Βουλγαρίας στα μέτωπα με την Τουρκία και αργότερα με τη Σερβία. Οι αφηγήσεις αυτές θεωρήθηκαν άκρως επιβαρυντικές για όσα φρικτά διέπραξαν οι Βούλγαροι το 1912-13.

        Είναι γνωστό, εξάλλου, ότι και ο Λεόν Τρότσκι ο περίφημος δημιουργός του Κόκκινου Στρατού της ΕΣΣΔ, κατήγγειλε το 1912, ως δημοσιογράφος, απίστευτες Βουλγαρικές θηριωδίες εναντίον Τούρκων αιχμαλώτων, στο Διδυμότειχο!!! (Βλέπετε σχετικά στη θέση https://sitalkisking.blogspot.com/2019/11/1912.html)

Παντελής Στεφ. Αθανασιάδης

ΠΗΓΕΣ

*Αρχείο εφημερίδων “Εμπρός”, “Καιροί”, “Ακρόπολις” Αθηνών, "Φως" Θεσσαλονίκης, Σεπτεμβρίου 1913, Βιβλιοθήκη της Βουλής των Ελλήνων.