Τα Δεκεμβριανά του 1944 με διπλωματική ματιά

Γράφει ο Παντελής Στεφ. Αθανασιάδης

 

  Τα Δεκεμβριανά του 1944, αποτελούν άκρως μελανές σελίδες της νεώτερης ελληνικής ιστορίας. Γιατί, όταν οι λαοί της Ευρώπης έβλεπαν την πτώση του Ναζισμού, που έρχονταν ραγδαία σε όλα τα μέτωπα, στην Ελλάδα ξεσπούσε ένας ανωφελής, αλλά αιματηρός εμφύλιος πόλεμος. Τα γεγονότα εκείνων των ημερών δεν είναι άγνωστα. Ενδιαφέρον όμως είναι να μην τα ξεχνάμε, αλλά και να βλέπουμε πώς η Ελλάδα με τη βοήθεια των συμμάχων απέφυγε ένα θανάσιμο κίνδυνο, να βρεθεί ξαφνικά στο Ανατολικό μπλοκ, αν επικρατούσε η ανταρσία των ημερών εκείνων.    

               Βασικά γνωρίζουμε σήμερα, ότι η μεγάλη σύγκρουση ήταν μεταξύ του ΚΚΕ, που θέλησε αμέσως μετά την απελευθέρωση της χώρας από τους Ναζί, βασισμένο στον ΕΛΑΣ, που αριθμούσε δύναμη 50.000 ανδρών σε όλη την Ελλάδα, να επιβληθεί καταλαμβάνοντας ουσιαστικά την εξουσία. Ο αστικός κόσμος, δηλαδή η λεγόμενη Δεξιά και το Κέντρο, ήταν πρακτικά εκμηδενισμένος.

               Τα αιματηρά γεγονότα άρχισαν στις 3 Δεκεμβρίου του 1944, με πυροβολισμούς των αστυνομικών δυνάμεων μπροστά στο μνημείο του Άγνωστου Στρατιώτη ενάντια στη διαδήλωση του ΕΑΜ, που είχε οργανωθεί ως δυναμική απάντηση στο τελεσίγραφο της κυβέρνησης Γεωργίου Παπανδρέου την 1η Δεκεμβρίου 1944 για τον αφοπλισμό όλων των ένοπλων ομάδων της Αριστεράς. Η αντίδραση του ΚΚΕ συνδυάστηκε με μεγάλη απεργία στις δημόσιες υπηρεσίες.

               Ξαφνικά η Ελλάδα, βρέθηκε στο κέντρο του ενδιαφέροντος των διπλωματικών αντιπροσωπειών της Αθήνας. Ειδικά οι Βρετανοί, που διέθεσαν στρατεύματα και είχαν άμεση ανάμιξη στις μάχες, που μαίνονταν στους δρόμους της πρωτεύουσας. Ο πληθυσμός της Αθήνας βρέθηκε ανάμεσα σε διασταυρούμενα πυρά, αλλά και σε ελλείψεις βασικών αγαθών. Πείνα και φόβος συμπλήρωναν το εφιαλτικό σκηνικό, των επιλεκτικών δολοφονιών και πολυάριθμων απαγωγών ομήρων.

               Ταυτόχρονα με τις άγριες μάχες στους δρόμους της Αθήνας, η χώρα αντιμετώπιζε και πολιτική αστάθεια.

Η πρόωρη προσφυγή στις κάλπες το 1977

ΑΠΟ ΤΗΝ ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ ΤΗΣ ΚΥΡΙΑΚΗΣ

https://www.kathimerini.gr/society/561716212/i-proori-prosfygi-stis-kalpes-to-1977/

*27 Οκτωβρίου 1977. Ο Κωνσταντίνος Καραμανλής μιλάει στην προεκλογική συγκέντρωση της Νέας Δημοκρατίας στη Θεσσαλονίκη. Το αποτέλεσμα της κάλπης έδωσε την πρώτη θέση στη Ν.Δ. με ποσοστό 41,84%, το οποίο, με την ενισχυμένη αναλογική, μεταφράστηκε σε ευρεία πλειοψηφία 171 εδρών. Φωτ. ΙΔΡΥΜΑ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ Γ. ΚΑΡΑΜΑΝΛΗΣ

 

*Το φθινόπωρο του 1977 συμπληρώνονταν

τρία χρόνια από τη διεξαγωγή των πρώτων εκλογών

 μετά την κατάρρευση της δικτατορίας

και την αποκατάσταση της δημοκρατίας.

 

 

Του κ. ΑΝΤΩΝΗ ΚΛΑΨΗ

 

Το φθινόπωρο του 1977 συμπληρώνονταν τρία χρόνια από τη διεξαγωγή των πρώτων εκλογών μετά την κατάρρευση της δικτατορίας και την αποκατάσταση της δημοκρατίας. Με βάση το Σύνταγμα, η Βουλή που είχε προκύψει από αυτές είχε ακόμα έναν χρόνο ζωής. Ωστόσο, ήδη από το καλοκαίρι του 1977, είχαν αρχίσει να πυκνώνουν οι φήμες ότι η προσφυγή στις κάλπες θα επισπευδόταν με πρωτοβουλία της κυβέρνησης του Κωνσταντίνου Καραμανλή.

Λίγο μετά τα μέσα Αυγούστου, η φημολογία απέκτησε υπόσταση όταν δημοσιεύθηκε στις εφημερίδες η είδηση ότι ο Καραμανλής είχε μεν διαβεβαιώσει τον πρόεδρο της Ενιαίας Δημοκρατικής Αριστεράς (ΕΔΑ) Ηλία Ηλιού πως δεν σκόπευε να αιφνιδιάσει την αντιπολίτευση, αλλά από την άλλη είχε προσθέσει πως δεν ήταν δυνατόν να δεσμευτεί για τον ακριβή χρόνο διεξαγωγής των εκλογών, ο οποίος θα προσδιοριζόταν ανάλογα με τις ευρύτερες εξελίξεις. Στην πραγματικότητα, επομένως, ο πρωθυπουργός όχι απλώς άφηνε ανοιχτό το ενδεχόμενο πρόωρων εκλογών, αλλά σχεδόν τις προδιέγραφε.

Το σχέδιο Άτσεσον για το Καστελλόριζο

ΑΠΟ ΤΗΝ ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ ΤΗΣ ΚΥΡΙΑΚΗΣ

 https://www.kathimerini.gr/politics/561094246/to-schedio-atseson-gia-to-kastellorizo/

*Ο Γεώργιος Παπανδρέου και ο Αμερικανός πρόεδρος Λίντον Τζόνσον κατά την επίσκεψη του Έλληνα πρωθυπουργού στην Ουάσιγκτον, 23-27 Ιουνίου 1964.

Γράφει ο κ. Παύλος Παπαδόπουλος

        «Η [ελληνική] προσφορά του Καστελλόριζου στην Τουρκία δεν μπορεί να θεωρηθεί πολύ γενναιόδωρη. Το νησί είναι γενικά άγονο, δεν έχει κάποιο σημαντικό αγροτικό ή βιοτεχνικό τομέα και υποστηρίζει έναν μειούμενο πληθυσμό. Διαθέτει ένα μικρό προστατευμένο λιμάνι αλλά δεν είναι εξοπλισμένο με εγκαταστάσεις επισκευής πλοίων, αποθηκών ή ανεφοδιασμού. [Επίσης] το Καστελλόριζο δεν είναι κατάλληλο για εγκαταστάσεις αεροπορίας».

        Η παραπάνω παράγραφος αποτελεί τμήμα της απόρρητης αναφοράς της CIA για το Καστελλόριζο που συντάχθηκε τον Αύγουστο του 1964, στο αποκορύφωμα των διαπραγματεύσεων για το Κυπριακό, και αφορούσε την ελληνική πρόταση να δοθεί στους Τούρκους το Καστελλόριζο με αντάλλαγμα μια λύση που θα οδηγούσε στην Ένωση της Κύπρου με την Ελλάδα. Οι Αμερικανοί πήγαιναν πολλά βήματα πιο πέρα και όπως επιβεβαιώνουν αποχαρακτηρισμένα έγγραφα της CIA και του Λευκού Οίκου, εξέταζαν το ενδεχόμενο ανταλλαγής πληθυσμού μεταξύ Δωδεκανήσων και Κύπρου. Σύμφωνα με το σχέδιο αυτό, που πάντως δεν είχε τεθεί στο τραπέζι, τα Δωδεκάνησα θα περνούσαν στην Τουρκία, οι Τουρκοκύπριοι θα μετακόμιζαν εκεί και οι Έλληνες Δωδεκανήσιοι θα μετακόμιζαν στην Κύπρο…

Το άγνωστο παρασκήνιο του «Βυθίσατε το Χόρα», τον Αύγουστο του 1976

ΑΠΟ ΤΗΝ ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ ΤΗΣ ΚΥΡΙΑΚΗΣ https://www.kathimerini.gr/politics/561068356/to-agnosto-paraskinio-toy-vythisate-to-chora-ton-aygoysto-toy-1976-k/

*Το σύνθημα «Βυθίσατε το Χόρα» προήλθε έπειτα από μυστική συμφωνία του Κωνσταντίνου Καραμανλή με τον Ανδρέα Παπανδρέου ή ήταν μια μονομερής προτροπή του ιδρυτή του ΠΑΣΟΚ; Ο εξ απορρήτων του Καραμανλή, πρέσβης Πέτρος Μολυβιάτης, δηλώνει στην «Κ» ότι δεν υπήρχε καμία συνεννόηση, κάτι που αμφισβητούν συνεργάτες του Παπανδρέου. (Φωτ. ΑΠΕ-ΜΠΕ)

Γράφει ο κ. Παύλος Παπαδόπουλος

     Το σύνθημα «Βυθίσατε το Χόρα» προήλθε έπειτα από μυστική συμφωνία του Κωνσταντίνου Καραμανλή με τον Ανδρέα Παπανδρέου ή ήταν μια μονομερής προτροπή του ιδρυτή του ΠΑΣΟΚ; Ο εξ απορρήτων του Καραμανλή, πρέσβης Πέτρος Μολυβιάτης, δηλώνει στην «Κ» ότι δεν υπήρχε καμία συνεννόηση, κάτι που αμφισβητούν συνεργάτες του Παπανδρέου.

     Τον Αύγουστο του 1976, η κυβέρνηση Καραμανλή βρέθηκε αντιμέτωπη με την πρώτη κρίση με την Τουρκία μετά την εισβολή στην Κύπρο. Η κρίση εκδηλώθηκε με την έξοδο του ερευνητικού πλοίου «Χόρα» στο Αιγαίο, βορειοανατολικά της Λέσβου. Ο Ανδρέας Παπανδρέου υποστήριξε δημοσίως ότι η Ελλάδα έπρεπε να δώσει μια στρατιωτική απάντηση. Γνώριζε ο Κωνσταντίνος Καραμανλής ότι ο Παπανδρέου θα δήλωνε «Βυθίσατε το Χόρα»; Είχαν συνεννοηθεί τηλεφωνικά προκειμένου να σταλεί στην Τουρκία ένα σκληρό μήνυμα που δεν θα μπορούσε να στείλει ο ίδιος ο πρωθυπουργός;

     Το «Βυθίσατε το Χόρα» έχει εξελιχθεί σε νεοελληνικό αρχέτυπο που ανασύρεται από τη μνήμη κάθε φορά που εκδηλώνεται μια νέα κρίση. Ήταν μια μυστική κοινή πρωτοβουλία των δύο ηγετών ή μια μονομερής ενέργεια του Παπανδρέου; Μιλώντας στην «Κ» ο πρώην υπουργός Εξωτερικών, πρέσβης Πέτρος Μολυβιάτης δηλώνει κατηγορηματικά ότι δεν υπήρξε καμία συνεννόηση, υπογραμμίζοντας ότι την Παρασκευή 6 Αυγούστου 1976 ο Καραμανλής δεν μίλησε τηλεφωνικά με τον Παπανδρέου. Ο Παπανδρέου μίλησε μόνον με τον ίδιο τον κ. Μολυβιάτη, ο οποίος ήταν ο στενότερος συνεργάτης του Κωνσταντίνου Καραμανλή.

Ο Ανδρέας Παπανδρέου ιδρύει το ΠΑΣΟΚ

ΑΠΟ ΤΗΝ ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ ΤΗΣ ΚΥΡΙΑΚΗΣ https://www.kathimerini.gr/1073578/gallery/epikairothta/politikh/o-andr-papandreoy-idryei-to-pasok

*Ο Ανδρέας Παπανδρέου με τη «Διακήρυξη της 3ης Σεπτέμβρη» στο χέρι ανακοινώνει την ίδρυση του ΠΑΣΟΚ. Πίσω τους διακρίνονται ο Γιάννης Χαραλαμπόπουλος, η Αμαλία Φλέμινγκ και η Σύλβα Ακρίτα.

Του κ. ΣΠΥΡΟΥ ΔΡΑΊΝΑ*

Με τρόπο αιματηρό, η τουρκική απόβαση στην Κύπρο στις 20 Ιουλίου 1974 απέδειξε την εγκληματική απερισκεψία της απόφασης του «αόρατου δικτάτορα» Δημητρίου Ιωαννίδη να ανατρέψει τον Κύπριο πρόεδρο, Αρχιεπίσκοπο Μακάριο. 
Στον απόηχο της τουρκικής εισβολής, η χούντα του Ιωαννίδη δεν άντεξε τις συνέπειες των πράξεών της. Και την ίδια τη μέρα της εισβολής, ο Ανδρέας Παπανδρέου, ως αρχηγός του Πανελλήνιου Απελευθερωτικού Κινήματος (ΠΑΚ), εξέδωσε μια ανακοίνωση για να προετοιμάσει τους οπαδούς του για τις επικείμενες εξελίξεις. «Ο αγώνας πρέπει να συνεχιστεί με όλα τα μέσα», δήλωσε, «όποιο και αν είναι το νέο προσωπείο, όποια και αν είναι η νέα νατοϊκή φρουρά που θα εγκαταστήσει στην Αθήνα η Ουάσιγκτον για να επιφέρει την εκτόνωση της αγανάκτησης του ελληνικού λαού».
Αυτή η ανακοίνωση συμβάδιζε σε γενικές γραμμές με τις επιφυλάξεις των εμπλεκόμενων σε αντιστασιακές οργανώσεις σχετικά με την ενδεχομένη πολιτική αλλαγή. Οπως θα γράψει ο Κώστας Σημίτης, όταν στις 23 Ιουλίου κυκλοφόρησε η είδηση ότι κλήθηκαν εκπρόσωποι του πολιτικού κόσμου από τον «πρόεδρο» της χούντας για να αντιμετωπιστεί η αναδυόμενη κρίση εξουσίας, υπήρχε ο φόβος «μήπως προέκυπτε ένα άλλο πείραμα τύπου Μαρκεζίνη», δηλαδή, μία απόπειρα μεταμφίεσης της χούντας με πολιτική ενδυμασία. Κατά τον Σημίτη, «μετά την απόφαση για επάνοδο του Καραμανλή, σημειώθηκε ραγδαία αλλαγή του κλίματος».

Η επιστροφή του Ανδρέα Παπανδρέου

 ΑΠΟ ΤΗΝ ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ ΤΗΣ ΚΥΡΙΑΚΗΣ   https://www.kathimerini.gr/1071320/gallery/epikairothta/ellada/h-epistrofh-toy-andrea-papandreoy

*16 Αυγούστου 1974. Θριαμβευτική υποδοχή του Ανδρέα Παπανδρέου στο αεροδρόμιο. Στα αριστερά του ο Γιάννης Χαραλαμπόπουλος.

Του κ. ΣΠΥΡΟΥ ΔΡΑΪΝΑ*

Στις 2 Οκτωβρίου 1970 ο Μέλβιν Λερντ, υπουργός Αμύνης των ΗΠΑ, ήταν ο πρώτος υψηλόβαθμος Αμερικανός αξιωματούχος που θα επισκεφθεί την Ελλάδα μετά το πραξικόπημα του 1967. Η επίσκεψη σφράγισε τη νέα πολιτική της κυβέρνησης Νίξον που παρέχει, παρά τις συνεχιζόμενες ενστάσεις από το Κογκρέσο και τις σκανδιναβικές χώρες του ΝΑΤΟ, την άνευ όρων πολιτική υποστήριξη των ΗΠΑ στο καθεστώς των συνταγματαρχών.

Σύμφωνα με τη μεταγενέστερη αξιολόγηση ενός αξιωματούχου του Στέιτ Ντιπάρτμεντ, η επίσκεψη «θα έχει ως αποτέλεσμα να πείσει τους Έλληνες, κάθε πολιτικής πεποίθησης, ότι οι ΗΠΑ επιτέλους έχουν βρει το είδος καθεστώτος στην Ελλάδα με το οποίο προτιμούν να συνεργαστούν».

Για τον Ανδρέα Παπανδρέου, η επίσκεψη του Λερντ είχε διαφορετικό αντίκτυπο. Επικύρωσε τις πιο απαισιόδοξες πεποιθήσεις του για την ελληνική υπόθεση. Σε σχέση με τον πολιτικό κόσμο, οριστικοποιήθηκε ο διαχωρισμός του από τους υπόλοιπους πρωταγωνιστές του αντι-χουντικού στρατοπέδου. Από τη μεριά τους, οι περισσότεροι πολιτικοί αντίπαλοι της χούντας- από τους βασιλόφρονες αξιωματικούς, όπως ο Στρατηγός Ορέστης Βιδάλης, μέχρι τους «ανανεωτικούς» αριστερούς, όπως ο Μίκης Θεοδωράκης- συνέχισαν να επενδύουν τις ελπίδες τους σε μια πολιτική λύση «εκ των άνω» με ηγέτη τον Κωνσταντίνο Καραμανλή και με τη στήριξη ή έστω την ανοχή των ΗΠΑ.

Ο θάνατος του Γεωργίου Παπανδρέου

ΑΠΟ ΤΗΝ ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ ΤΗΣ ΚΥΡΙΑΚΗΣ

http://www.kathimerini.gr/938492/article/epikairothta/ellada/o-8anatos-toy-gewrgioy-papandreoy

*Οι λαϊκές εκδηλώσεις οδύνης στην κηδεία του Γ. Παπανδρέου αποτέλεσαν την πρώτη μαζική αντιστασιακή πράξη.

Γράφει ο κ. ΓΙΑΝΝΗΣ Π. ΤΖΑΝΝΕΤΑΚΟΣ*

       «Όλα πήγαιναν θαυμάσια έως τις 2.05 π.μ., οπότε ενεφανίσθη εγκεφαλικό επεισόδιο. Εν συνεχεία και εις διάστημα 10΄-15΄ όλα τελείωσαν». Με αυτή τη λιτή δήλωση ο προσωπικός γιατρός του Δ. Μπάκαλος ανακοινώνει την 1η Νοεμβρίου 1968 στις 3 π.μ τον θάνατο του Γεωργίου Α. Παπανδρέου.

Μία από τις πολιτικά κυρίαρχες προσωπικότητες του αιώνα απέρχεται... Πρωθυπουργός οκτώ μήνες πριν και τρεις μήνες μετά την απελευθέρωση. Ενάμιση μήνα το 1963 και 16 το 1964-65. Έχει εισαχθεί στον «Ευαγγελισμό» στις 25 Οκτωβρίου με γαστρορραγία. Στις 30 αποφασίζουν οι διευθυντές της Β΄ και της Γ΄ Χειρουργικής Κλινικής, παρισταμένου και του Γ. Μαύρου. Υποβάλλεται σε εγχείρηση. Αντέχει μία εβδομάδα. Την ώρα του θανάτου του παρευρίσκονται ο γιατρός Α. Κοκκέβης, τ. υπουργός, ο Αντ. Σταυρόπουλος, αγαπητός εξάδελφός του, ο οποίος φέρει και το «κανονικό» επώνυμο της οικογένειας, καθώς και η πιστή οικονόμος του Χρυσούλα. Καταφθάνουν δε οι στενοί συνεργάτες του Μανουσάκης, Μοθωνιός, Καχριμάνης, Καράτσης κ.ά.

Άγνωστα ιστορικά στιγμιότυπα των τελευταίων 40 ετών

ΑΠΟ ΤΟ ΒΗΜΑ

http://www.tovima.gr/books-ideas/article/?aid=920843

*Ανδρέας Παπανδρέου και Κωνσταντίνος Καραμανλής συνομιλούν στην εκδήλωση 

για τα 70 χρόνια της ΕΣΗΕΑ

*Ο Νίκος Χασαπόπουλος περιγράφει

μικρά γεγονότα που στιγμάτισαν 

την πολιτική ζωή του τόπου

στα 43 χρόνια αδιάκοπου ρεπορτάζ

Στο βιβλίο αυτό ο Νίκος Χασαπόπουλος καταγράφει με τη βοήθεια του συναδέλφου και φίλου του Γιάννη Ν. Μπασκόζου την ιστορία των μικρών γεγονότων, τη γοητεία των κρυφών πλευρών, τις αδιόρατες συμπεριφορές πολιτικών, δημόσιων προσώπων και δημοσιογράφων, τις ρωγμές στην επίσημη, καθωσπρέπει ιστορία.

Μερικές από αυτές είναι επικαιρικές, άλλες συμβολικές και κάποιες παραδειγματικές. Είναι αυτές που πιο πολύ τον γοήτευαν στο καθημερινό ρεπορτάζ. Τι περιείχε το αμάξι του Μπους, πώς προετοίμασε τον τάφο του ένας μεγάλος ηγέτης, μερικά επικίνδυνα ρουσφέτια, πώς ήταν η πρώτη συνέντευξη με τον πιο απόμακρο ηγέτη των ελληνικών μέσων, παρασκήνιο από κραυγαλέες δημοσιογραφικές γκάφες, εμμονές και κρυφά χαρίσματα ανθρώπων της πολιτικής και της δημοσιογραφίας, και άλλα πολλά. Σημαντικό τμήμα στο βιβλίο καταλαμβάνουν τα ενδότερα του «Βήματος», πρόσωπα και καταστάσεις, διευθυντές, συνάδελφοι, άνθρωποι του περιβάλλοντος της εφημερίδας και ιδιαίτερα καταγράφονται οι τελευταίοι κρίσιμοι και ψυχοφθόροι μήνες πριν από την αλλαγή ιδιοκτησίας της. Πίσω από τις λέξεις των σημειωμάτων αυτών διαφαίνονται η ψυχολογία, η ένταση, ο φόβος του λάθους, η προσοχή στη λεπτομέρεια, αυτό που ο συγγραφέας ονομάζει «η αγωνία του ρεπόρτερ»...

Κωνσταντίνος Μητσοτάκης: Αφηγήσεις μιας ζωής στην πολιτική

ΑΠΟ ΤΗΝ ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ ΤΗΣ ΚΥΡΙΑΚΗΣ

  http://www.kathimerini.gr/933195/gallery/epikairothta/politikh/kwnstantinos-mhtsotakhs-afhghseis-mias-zwhs-sthn-politikh

 *Ο Κωνσταντίνος Μητσοτάκης σε δεξίωση στο ξενοδοχείο «Μεγάλη Βρεταννία» με τον διπλωμάτη Τζώνυ Σωσσίδη, ο οποίος διαδραμάτισε κρίσιμο ρόλο στα γεγονότα του 1965.

Το βιβλίο «Ο Κωνσταντίνος Μητσοτάκης με τα δικά του λόγια» βασίζεται σε πολύωρες συνεντεύξεις του Αλέξη Παπαχελά με τον Μητσοτάκη. Πρόκειται για αποκαλυπτικό κείμενο, καθώς ο βετεράνος πολιτικός μίλησε για πρόσωπα και πράγματα με τρόπο ωμό και καθαρό. Οι συνεντεύξεις έγιναν, άλλωστε, με τη δέσμευση του συγγραφέα ότι δεν θα δημοσιοποιηθούν πριν από τον θάνατο του Μητσοτάκη και πως επίσης δεν θα υπήρχαν περικοπές ή αλλοιώσεις στα λεγόμενά του. Ο λόγος του πρώην πρωθυπουργού ρέει σαν αφήγημα και καταφέρνει να εξηγήσει σκοτεινές και περίπλοκες πτυχές ταραγμένων δεκαετιών.

Το απόσπασμα του βιβλίου που δημοσιεύει η «Κ» αναφέρεται σε ένα επεισόδιο ανάμεσα στον Μητσοτάκη, που ήταν υπουργός Οικονομικών στην κυβέρνηση της Ένωσης Κέντρου το 1964, και τον τότε πρωθυπουργό Γεώργιο Παπανδρέου. Ο Μητσοτάκης επισημαίνει τον κίνδυνο να δημιουργηθεί δημοσιονομικό έλλειμμα, ενώ ο Κωνσταντίνος Καραμανλής είχε αφήσει πλεόνασμα στο δημόσιο ταμείο πριν χάσει τις εκλογές. Πρόκειται για εξαιρετικά ενδιαφέρον κείμενο, καθώς με τη διήγησή του ο Μητσοτάκης το συνδέει με την κλιμάκωση της αντιπαράθεσής του με τον Ανδρέα Παπανδρέου, που μόλις είχε εμφανισθεί στην πολιτική σκηνή, αλλά και τα όσα ακολούθησαν πολύ μετά, όταν το ΠΑΣΟΚ ήλθε στην εξουσία.

Η φυλάκιση του Ανδρέα Παπανδρέου

ΑΠΟ ΤΗΝ ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ ΤΗΣ ΚΥΡΙΑΚΗΣ    http://www.kathimerini.gr/922542/article/epikairothta/politikh/h-fylakish-toy-andrea-papandreoy

*24 Δεκεμβρίου 1967. Μετά την απελευθέρωσή του, ο Ανδρέας Παπανδρέου φθάνει στο σπίτι του. Από αριστερά, η μητέρα του Σοφία Μινέικο, τα παιδιά του Νίκος, Γιώργος, Ανδρέας και Σοφία, η σύζυγός του Μαργαρίτα και ο Γιώργος Κατσιφάρας. Πίσω από τον Ανδρέα, ο Αντώνης Στρατής.

Του κ. ΣΠΥΡΟΥ ΔΡΑΪΝΑ*

Στην ταραχώδη πολιτική καριέρα του Ανδρέα Παπανδρέου, η σύλληψή του τις πρωινές ώρες της 21ης Απριλίου 1967 αποτελούσε «ώρα μηδέν». Στα τρία χρόνια που προηγήθηκαν, ο αμφιλεγόμενος πολιτικός αναδείχθηκε σε κεντρικό παράγοντα στις εκρηκτικές πολιτικές συγκρούσεις- με τη μοναρχία, τις αμερικανικές διπλωματικές και μυστικές υπηρεσίες και τις συνωμοτικές ομάδες Ελλήνων αξιωματικών- οι οποίες κατέληξαν στη βίαιη ανατροπή του δημοκρατικού πολιτεύματος της χώρας. Η απομόνωσή του στις Φυλακές Αβέρωφ, όπου θα μείνει για σχεδόν εννέα μήνες, του στέρησε το κεντρικό στοιχείο της ταυτότητάς του ως κινητήριας δύναμης στα πολιτικά δρώμενα.

Παραδόξως, η ίδια η πολιτική ακινητοποίηση του Παπανδρέου τον καθιστούσε σημαντικό παράγοντα στις πολιτικές διεργασίες που θα καθόριζαν τη μοίρα της παπαδοπουλικής χούντας στον πρώτο χρόνο της στην εξουσία, ιδιαίτερα στις ζωτικής σημασίας σχέσεις της με τις Ηνωμένες Πολιτείες. Μάλιστα, από τις πρώτες ώρες μετά την εκδήλωση του πραξικοπήματος, η σύλληψη του Ανδρέα Παπανδρέου υπήρχε αγκάθι στο πλευρό της κυβέρνησης Τζόνσον των ΗΠΑ.

Δύο βιβλία του καθηγητή Θάνου Βερέμη

 ΑΠΟ ΤΗΝ ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ ΤΗΣ ΚΥΡΙΑΚΗΣ  http://www.kathimerini.gr/916395/article/politismos/vivlio/proswpa-kai-epiloges-kleidia-enos-kratoys

 *21 Oκτωβρίου 1981: ο νέος πρωθυπουργός της χώρας Ανδρέας Παπανδρέου ανταλλάσσει χειραψία με τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας Κωνσταντίνο Καραμανλή, αμέσως μετά την ορκωμοσία της πρώτης κυβέρνησης του ΠΑΣΟΚ.

Γράφει ο κ. ΔΗΜΗΤΡΗΣ Π. ΣΩΤΗΡΟΠΟΥΛΟΣ*

Επιτέλους, γράφονται ξανά πολιτικές βιογραφίες! Ύστερα από αρκετές δεκαετίες κυριαρχίας μιας πολύ αξιόλογης εγχώριας ιστοριογραφίας που, επηρεασμένη κατά βάση από το γαλλικό παράδειγμα, εστίασε κυρίως στην κοινωνική και οικονομική ιστορία με μια πολύ πλούσια παραγωγή, το βλέμμα μας μοιάζει να ξαναγυρίζει σε πιο παραδοσιακά πεδία στοχασμού, όπως η πολιτική ιστορία.

Δεν είναι προφανώς αυτή η εξέλιξη άσχετη με την παρούσα συγκυρία και την ανατροπή που επέφερε στα πρότυπα ηγεσίας που είχαμε στο μυαλό μας η επέλαση της διεθνούς των λαϊκιστών, παγκοσμίως. Σε μια εποχή μιντιοκρατούμενη και διασυνδεμένη μέσω εξατομικευμένων φαντασιακών κοινοτήτων του Διαδικτύου, που η πολιτική λειτουργεί ξανά όλο και περισσότερο μέσα από προσωποποιημένες ταυτίσεις, όπως περίπου στον Μεσαίωνα, χάνοντας έτσι την ταξική ή κομματική της συνισταμένη, τα πρόσωπα και οι επιλογές τους αναδεικνύονται και πάλι σε κλειδιά για την κατανόηση της πορείας ενός κράτους και την ένταξή του στα ευρύτερα ιστορικά συμφραζόμενά του.

ΟΙ ΒΟΥΛΕΥΤΙΚΕΣ ΕΚΛΟΓΕΣ ΤΗΣ 16ης ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΥ 1964

 *Η κυβέρνηση του Γεωργίου Παπανδρέου στη Βουλή

Γράφει ο Αντιστράτηγος ε.α. Κωνσταντίνος Πατιαλιάκας

Η Κυβέρνηση του Πρωθυπουργού Παναγιώτη Πιπινέλη, που είχε σχηματισθεί στις 18 Ιουνίου 1963, μετά από την παραίτηση του μέχρι τότε Πρωθυπουργού Κωνσταντίνου Καραμανλή, παραιτήθηκε στις 27 Σεπτεμβρίου 1963 και προκηρύχθηκαν βουλευτικές εκλογές για τη 3η Νοεμβρίου 1963 από υπηρεσιακή κυβέρνηση με Πρωθυπουργό τον Πρόεδρο του Αρείου Πάγου Στυλιανό Μαυρομιχάλη.

Τα αποτελέσματα των βουλευτικών εκλογών ήταν:  Ένωση Κέντρου 42,04% των ψήφων, έδρες 138. ΕΡΕ 39,37% των ψήφων, έδρες 130. ΕΔΑ 14,54% των ψήφων, έδρες 30 και Προοδευτικοί 3,74%, έδρες 2. Όπως συμπεραίνεται από τα αποτελέσματα η Ένωση Κέντρου χωρίς τη σύμπραξη άλλου κόμματος δεν μπορούσε να σχηματίσει κυβέρνηση. Από την επομένη λοιπόν ο Βασιλεύς Παύλος άρχισε τις συσκέψεις με τους πολιτικούς Αρχηγούς και παρά την αρνητική άποψη του Κωνσταντίνου Καραμανλή ανέθεσε τον σχηματισμό κυβέρνησης στον Γεώργιο Παπανδρέου, παρότι δεν διέθετε την πλειοψηφία στη Βουλή.

Η άνοδος του Ανδρέα Παπανδρέου

ΑΠΟ ΤΗΝ ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ ΤΗΣ ΚΥΡΙΑΚΗΣ http://www.kathimerini.gr/893884/article/epikairothta/ellada/h-anodos-toy-andrea-papandreoy

*Καστρί, αρχές δεκαετίας του 1960. Γεώργιος, Ανδρέας και Γιώργος Παπανδρέου. Ο Ανδρέας, εκφράζοντας τις ριζοσπαστικοποιούμενες κεντροαριστερές μάζες, κάλυψε ένα ουσιαστικό κενό στο ελληνικό πολιτικό σύστημα.

Γράφει ο κ. ΑΝΔΡΕΑΣ ΠΑΝΤΑΖΟΠΟΥΛΟΣ*

Η άνοδος και η μετέπειτα εδραίωση του Ανδρέα Παπανδρέου στην ελληνική πολιτική σκηνή είναι αδιαχώριστη των γεγονότων του Ιουλίου του 1965. Αυτή την περίοδο, που σφραγίζεται από μια μεγάλη κοινωνική κινητοποίηση με άξονα το σύνθημα «ποιος κυβερνά; ο λαός ή ο βασιλιάς;», του αποδίδεται ουσιαστικά το «χάρισμα» του ηγέτη.

Με λόγο λιτό, συναισθηματικά φορτισμένο και κατανοητό από όλους, ο ηγέτης της κεντροαριστερής πτέρυγας της Ενωσης Κέντρου (Ε.Κ.) Α. Παπανδρέου δίνει τη δική του ερμηνεία για τα γεγονότα, εξηγεί την κατ’ αυτόν βασική αιτία της ελληνικής κακοδαιμονίας, προσδιορίζει με σαφήνεια τον «εχθρό του λαού», το «κατεστημένο» και τους «ξένους» και προτείνει τη δική του υπερβατική λύση του ελληνικού προβλήματος.

Οι κυβερνήσεις των «αποστατών»

ΑΠΟ ΤΗΝ ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ ΤΗΣ ΚΥΡΙΑΚΗΣ http://www.kathimerini.gr/889980/article/epikairothta/ellada/oi-kyvernhseis-twn-apostatwn

*Η κυβέρνηση του Στέφανου Στεφανόπουλου πήρε ψήφο εμπιστοσύνης στις 24 Σεπτεμβρίου 1965 και παρέμεινε στην εξουσία έως τον Δεκέμβριο του 1966.

Γράφει ο κ. ΧΡΗΣΤΟΣ ΧΡΗΣΤΙΔΗΣ*

«Απλούν και μέγα είναι το ερώτημα το οποίον έχει τεθή: Ποίος κυβερνά την Ελλάδα; Ο Βασιλεύς ή ο Λαός;». Με τα λόγια αυτά, ο πρώην πρωθυπουργός Γεώργιος Παπανδρέου ολοκλήρωνε τη θριαμβευτική του πορεία από το Καστρί στο κέντρο της Αθήνας, στις 19 Ιουλίου 1965, λίγες ημέρες μετά την αποπομπή του από τον βασιλιά Κωνσταντίνο και τη συνακόλουθη ορκωμοσία της πρώτης κυβέρνησης των «αποστατών» (όπως έχει επικρατήσει να ονομάζεται).

Η εν λόγω αποστροφή αντικατόπτριζε μία ευρύτερη κοινωνική δυναμική, επαναφέροντας, ακριβώς μισό αιώνα μετά, διλήμματα της περιόδου του Εθνικού Διχασμού. Η Ένωση Κέντρου, η οποία στις εκλογές του προηγούμενου έτους είχε κερδίσει 171 έδρες, βρισκόταν πλέον έναντι μιας πρωτοφανούς εσωτερικής κρίσης. Η αποχώρηση μιας πρώτης ομάδας ηγετικών στελεχών του κόμματος και η συγκρότηση της κυβέρνησης Νόβα μετέβαλε άρδην το πολιτικό σκηνικό, πυροδοτώντας αλυσιδωτές αντιδράσεις. Εν μέσω υπονοιών περί ύπαρξης σχεδίων εκτροπής του πολιτεύματος, η σύγκρουση πρωθυπουργού και Στέμματος επρόκειτο να μεταβάλει τα δεδομένα σε επίπεδο κοινωνίας και πολιτικής.

ΠΩΣ ΦΘΑΣΑΜΕ ΣΤΑ ΑΙΜΑΤΗΡΑ ΓΕΓΟΝΟΤΑ ΤΗΣ 4ης ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΥ 1944

*Γωνία Πατησίων και Στουρνάρη, δίπλα στο Πολυτεχνείο.

   Γράφει ο Αντιστράτηγος ε.α. Κωνσταντίνος Πατιαλιάκας

Από την άνοιξη του 1944, μετά από συνεχή και σκληρά πλήγματα, που υπέστησαν οι Γερμανοί σε όλα τα μέτωπα, έγινε φανερό ότι η πλάστιγγα έκλινε οριστικά υπέρ των Συμμάχων και η λήξη του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου θα ερχόταν σε σύντομο χρόνο.

Λόγω της βέβαιης και αναμενόμενης αποχώρησης των Γερμανικών στρατευμάτων και της απελευθέρωσης της Ελλάδας, μετά από παρέμβαση της Βρετανίας, κλήθηκε ο Γεώργιος Παπανδρέου στο Κάιρο και την 24η Απριλίου 1944 του ανατέθηκε από το Βασιλέα Γεώργιο Β΄ η εντολή σχηματισμού κυβέρνησης. Πράγματι την 26η Απριλίου ο Γεώργιος Παπανδρέου ορκίσθηκε Πρωθυπουργός και στις προγραμματικές δηλώσεις του, μεταξύ των άλλων, υποσχέθηκε τον σχηματισμό Κυβέρνησης Εθνικής Ενότητας (Ενώσεως) με τη συμμετοχή όλων των τότε πολιτικών κομμάτων και Εθνικών Aντιστασιακών Οργανώσεων.

Η απόπειρα παραπομπής Καραμανλή, το 1965

*«Σκεφθήκατε ποτέ την οδύνη που εδοκίμασα το πρωινό που τα ξένα ραδιόφωνα μετέδιδαν την είδηση ότι η ελληνική Βουλή απεφάσισε την παραπομπήν μου και μάλιστα για πράξεις ατιμωτικές; [...] Θα προτιμούσα δέκα φορές να με είχαν δολοφονήσει», έγραφε ο Κωνσταντίνος Καραμανλής, από το Παρίσι, στον Κωνσταντίνο Τσάτσο, στις  5 Οκτωβρίου 1966, αναφερόμενος σε ένα γεγονός που δεν λησμόνησε– και δεν συγχώρησε– μέχρι το τέλος της ζωής του.

Γράφει ο κ. ΑΝΤΩΝΗΣ ΚΛΑΨΗΣ*

Το 1965 δεν είχε ξεκινήσει ευοίωνο για την πολιτική κατάσταση στην Ελλάδα. Η διογκούμενη όξυνση των παθών δεν προμήνυε θετικές εξελίξεις. Η μετωπική αντιπαράθεση ανάμεσα στην κυβέρνηση της Ένωσης Κέντρου και στην αξιωματική αντιπολίτευση της Εθνικής Ριζοσπαστικής Ένωσης (ΕΡΕ) αποκτούσε σταδιακά χαρακτήρα ανοικτής και ανεξέλεγκτης σύγκρουσης.

Η έλλειψη συνοχής και οι έριδες στο εσωτερικό του κυβερνώντος κόμματος περιέπλεκαν ακόμα περισσότερο την κατάσταση. Η αναμόχλευση υποθέσεων του παρελθόντος θα αποδεικνυόταν η χειρότερη δυνατή τακτική για τη συνεννόηση ανάμεσα στις πολιτικές δυνάμεις εν όψει της κρίσης που θα κορυφωνόταν το καλοκαίρι του ίδιου έτους.

Προεόρτια της Ιουλιανής κρίσης του 1965

ΑΠΟ ΤΗΝ ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ ΤΗΣ ΚΥΡΙΑΚΗΣ http://www.kathimerini.gr/880491/article/epikairothta/ellada/proeortia-ths-ioylianhs-krishs 

*19.2.1965. Στη συγκέντρωση που διοργάνωσε η ΕΡΕ στην πλατεία Κλαυθμώνος, ο Παναγιώτης Κανελλόπουλος κάλεσε δημόσια τους βουλευτές της Ενωσης Κέντρου να συμβάλουν στην ανατροπή της κυβέρνησης του Γ. Παπανδρέου, γεγονός που επιδείνωσε την ήδη δηλητηριώδη πολιτική ατμόσφαιρα.

Γράφει ο κ. ΑΝΤΩΝΗΣ ΚΛΑΨΗΣ*

Στις αρχές του 1965 η κυβέρνηση της Ένωσης Κέντρου ταλανιζόταν από εσωτερικές αναταράξεις. Πριν ακόμα συμπληρωθεί ένας χρόνος από τη θριαμβευτική νίκη στις εκλογές του Φεβρουαρίου του 1964, η ενδοκομματική κρίση ήταν περισσότερο από εμφανής, σε βαθμό που να απειλεί την κυβερνητική συνοχή.

Η διάψευση των προσδοκιών για την εξεύρεση ενωτικής λύσης στο Κυπριακό, σε συνδυασμό με τις έριδες επιφανών στελεχών του Κέντρου (οι οποίες αποδείκνυαν ότι ο Γεώργιος Παπανδρέου ήλεγχε όλο και λιγότερο το κόμμα του), επιβάρυναν περαιτέρω το κλίμα. Την ίδια στιγμή, η ολομέτωπη αντιπαράθεση ανάμεσα στην κυβέρνηση και στην αξιωματική αντιπολίτευση την οποία συγκροτούσε η Εθνική Ριζοσπαστική Ένωση (ΕΡΕ), με εκτόξευση εκατέρωθεν βαρύτατων κατηγοριών, δημιουργούσε ένα εκρηκτικό μείγμα που δηλητηρίαζε την πολιτική ζωή.

Η ελληνοβουλγαρική συμφωνία, του 1964

ΑΠΟ ΤΗΝ ΚΥΡΙΑΚΗ ΤΗΣ ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗΣ http://www.kathimerini.gr/876364/article/epikairothta/ellada/h-ellhnovoylgarikh-symfwnia

*Ο Γεώργιος Παπανδρέου και δεξιά του ο υπουργός Εξωτερικών Σταύρος Κωστόπουλος κατά τον εορτασμό της 25ης Μαρτίου. Η προσέγγιση με τον Βούλγαρο πρόεδρο Τοντόρ Ζίβκοφ και οι πολύμηνες συνομιλίες με τον υπ. Εξωτερικών Ιβάν Μπάσεφ 

κατέληξαν σε συνεργασία των δύο χωρών.

Γράφει ο κ. ΕΥΑΓΓΕΛΟΣ Σ ΚΑΤΣΑΡΑΣ*

Τον Απρίλιο του 1976, κατά την τριήμερη επίσκεψή του στην Αθήνα (9-11 Απριλίου), την πρώτη Βούλγαρου προέδρου στην Ελλάδα, ο Τοντόρ Ζίβκοφ έτυχε θερμής υποδοχής από την πολιτειακή ηγεσία της χώρας.

Στην προσφώνησή του, κατά το επίσημο γεύμα προς τιμήν του υψηλού προσκεκλημένου, ο Πρόεδρος της Ελληνικής Δημοκρατίας Κωνσταντίνος Τσάτσος εξήρε τα βήματα προόδου που σημειώθηκαν τα τελευταία έτη στη σύσφιγξη των διμερών σχέσεων και τόνισε ότι οι δύο χώρες άφηναν οριστικά πίσω τους τις παλαιές διαφορές: «Επί πολλές δεκαετηρίδες τον χώρο των Βαλκανίων μάστιζαν κηρυγμένοι και ακήρυχτοι πόλεμοι. Επί πολλά έτη οι λαοί μας βρέθηκαν αντιμέτωποι με αιματηρούς αγώνες... Σήμερα έγινε κοινή συνείδηση στους δύο λαούς μας ότι οι παλιές διαφορές παραγράφηκαν και πως, συνεργαζόμενοι φιλικά για την επίτευξη κοινών στόχων, έχουμε πολλά περισσότερα να ωφεληθούμε [...] οι νέες φιλικές σχέσεις μας θεμελιώθηκαν σε βάσεις εδραίες και μόνιμες και αναπτύσσονται έκτοτε εις όφελος και των δύο λαών μας».

Ένωση Κέντρου και Ένοπλες Δυνάμεις

ΑΠΟ ΤΗΝ ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ ΤΗΣ ΚΥΡΙΑΚΗΣ http://www.kathimerini.gr/871767/article/epikairothta/ellada/enwsh-kentroy-kai-enoples-dynameis

*Τρεις ημέρες μετά την ορκωμοσία της πρώτης κυβέρνησης της Ένωσης Κέντρου, στις 11.11.1963, ο πρωθυπουργός Γ. Παπανδρέου δέχεται την ηγεσία των Ενόπλων Δυνάμεων, την οποία παρουσιάζει ο υπ. Εθνικής Άμυνας Δημ. Παπανικολόπουλος, έμπιστος των Ανακτόρων.

Γράφει ο κ. ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΠΑΠΑΔΙΑΜΑΝΤΗΣ*

Τον Μάρτιο του 1962 σε ομιλία του προς τους αξιωματικούς του Γ΄ Σώματος Στρατού ο βασιλιάς Παύλος ανέφερε πως ήταν ενωμένοι μαζί του με τη βούληση του Θεού και ότι του ανήκαν, όπως ανήκε και ο ίδιος στους αξιωματικούς του.

Η μυστικιστική αυτή προσέγγιση του βασιλιά προξένησε συζητήσεις στον Τύπο και την κοινή γνώμη. Το μείζον αντιπολιτευόμενο κόμμα, η Ένωση Κέντρου, αρνήθηκε να μπει στην ουσία της βασιλικής δήλωσης, προτιμώντας να επικρίνει την κυβέρνηση προσδοκώντας βραχυπρόθεσμα εκλογικά οφέλη. Το άκομψο και σαφές μήνυμα του Παύλου ότι επιθυμούσε να έχει βαρύνοντα λόγο στα θέματα των Ενόπλων Δυνάμεων δεν αξιολογήθηκε σωστά από τους κεντρώους ηγέτες, με μοιραία αποτελέσματα. Στην ουσία ήδη από το 1962 ο Θρόνος έστελνε πασίδηλες προειδοποιήσεις, που (όπως θα καταδειχθεί) συνδυαζόμενες με την υποχωρητικότητα των πολιτικών άνοιξαν τον δρόμο για την κρίση του Ιουλίου του 1965. Προκειμένου να γίνει κατανοητή η διολίσθηση προς τα Ιουλιανά, μια επισκόπηση της πολιτικής του κεντρώου χώρου στον ευαίσθητο τομέα του Στρατού είναι αδιαμφισβήτητα χρήσιμη.

Η επίσκεψη Παπανδρέου στις ΗΠΑ, το 1964

ΑΠΟ ΤΗΝ ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ ΤΗΣ ΚΥΡΙΑΚΗΣ http://www.kathimerini.gr/869530/article/epikairothta/ellada/h-episkeyh-papandreoy-stis-hpa

*Ο Γ. Παπανδρέου με τον πρόεδρο των ΗΠΑ, Λίντον Τζόνσον, κατά τη διάρκεια της επίσκεψής του στην Ουάσιγκτον. Ο Έλληνας πρωθυπουργός διαχειρίστηκε ένα διεθνές ζήτημα με το βλέμμα στραμμένο στην εσωτερική κοινή γνώμη και κατέληξε όμηρός της.

Γράφει ο κ. ΕΥΑΝΘΗΣ ΧΑΤΖΗΒΑΣΙΛΕΙΟΥ*

Η κυπριακή κρίση του 1964 αποκαλύπτει ορισμένες περίεργες πτυχές της ελληνικής εξωτερικής και εσωτερικής πολιτικής. Έως τον Ιούνιο του 1964, η εσωτερική αντιπαράθεση στην Κύπρο, οι αλλεπάλληλες τουρκικές απειλές για εισβολή, η μετάβαση της ελληνικής «μεραρχίας», η διατύπωση του δόγματος του «εθνικού κέντρου», είχαν δημιουργήσει μεγάλη ρευστότητα.

Ο Γεώργιος Παπανδρέου διείδε την πιθανότητα να χρησιμοποιήσει τις εντάσεις αυτές για να επιτύχει την ένωση της Κύπρου με την Ελλάδα. Πολιτικός έμπειρος, γνώριζε ότι η χώρα δεν είχε τη δυνατότητα να συντρίψει στρατιωτικά την Τουρκία και να επιβάλει την Ένωση. ‘Ηλπιζε, όμως, ότι θα ανάγκαζε τους Αμερικανούς να την επιβάλουν. Για τούτο, άλλωστε, η ελληνική πλευρά τόνιζε στην αμερικανική ότι, χωρίς την Ένωση, η Κύπρος θα μπορούσε να μετατραπεί σε «Κούβα της Μεσογείου». Η επίσκεψή του στην Ουάσιγκτον, στις 23-27 Ιουνίου 1964, τον έφερε πολύ κοντά στην επίτευξη του στόχου του. Κατά τη συνάντηση αυτή συμφωνήθηκε η διενέργεια μεσολάβησης από την αμερικανική πλευρά, μέσω του πρώην υπουργού Εξωτερικών Ντιν Ατσεσον, ο οποίος και υπέβαλε το ομώνυμο σχέδιο τον Αύγουστο.