Οι κυβερνήσεις των «αποστατών»

ΑΠΟ ΤΗΝ ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ ΤΗΣ ΚΥΡΙΑΚΗΣ http://www.kathimerini.gr/889980/article/epikairothta/ellada/oi-kyvernhseis-twn-apostatwn

*Η κυβέρνηση του Στέφανου Στεφανόπουλου πήρε ψήφο εμπιστοσύνης στις 24 Σεπτεμβρίου 1965 και παρέμεινε στην εξουσία έως τον Δεκέμβριο του 1966.

Γράφει ο κ. ΧΡΗΣΤΟΣ ΧΡΗΣΤΙΔΗΣ*

«Απλούν και μέγα είναι το ερώτημα το οποίον έχει τεθή: Ποίος κυβερνά την Ελλάδα; Ο Βασιλεύς ή ο Λαός;». Με τα λόγια αυτά, ο πρώην πρωθυπουργός Γεώργιος Παπανδρέου ολοκλήρωνε τη θριαμβευτική του πορεία από το Καστρί στο κέντρο της Αθήνας, στις 19 Ιουλίου 1965, λίγες ημέρες μετά την αποπομπή του από τον βασιλιά Κωνσταντίνο και τη συνακόλουθη ορκωμοσία της πρώτης κυβέρνησης των «αποστατών» (όπως έχει επικρατήσει να ονομάζεται).

Η εν λόγω αποστροφή αντικατόπτριζε μία ευρύτερη κοινωνική δυναμική, επαναφέροντας, ακριβώς μισό αιώνα μετά, διλήμματα της περιόδου του Εθνικού Διχασμού. Η Ένωση Κέντρου, η οποία στις εκλογές του προηγούμενου έτους είχε κερδίσει 171 έδρες, βρισκόταν πλέον έναντι μιας πρωτοφανούς εσωτερικής κρίσης. Η αποχώρηση μιας πρώτης ομάδας ηγετικών στελεχών του κόμματος και η συγκρότηση της κυβέρνησης Νόβα μετέβαλε άρδην το πολιτικό σκηνικό, πυροδοτώντας αλυσιδωτές αντιδράσεις. Εν μέσω υπονοιών περί ύπαρξης σχεδίων εκτροπής του πολιτεύματος, η σύγκρουση πρωθυπουργού και Στέμματος επρόκειτο να μεταβάλει τα δεδομένα σε επίπεδο κοινωνίας και πολιτικής.

Ιουλιανά και αποστασία του 1965

ΑΠΟ ΤΗΝ ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ ΤΗΣ ΚΥΡΙΑΚΗΣ

http://www.kathimerini.gr/883400/article/epikairothta/ellada/ioyliana-kai-apostasia

*Τα Ιουλιανά συνοδεύτηκαν από πρωτόγνωρο κοινωνικό αναβρασμό και λαϊκές κινητοποιήσεις εναντίον της «αποστασίας». Επρόκειτο για ένα εντελώς νέο στοιχείο στην ελληνική πολιτική ζωή, που έμελλε να τη σημαδέψει χρόνια.

*Η παραίτηση του πρωθυπουργού

Γ. Παπανδρέου,

η αποχώρηση 45 βουλευτών

από τη ΕΚ και η εμπλοκή του 

Στέμματος 

Γράφει ο κ. Σωτ. Ριζάς*

          Η πολιτική κρίση του Ιουλίου του 1965 έχει μείνει γνωστή στη συλλογική μνήμη ως τα «Ιουλιανά», αλλά κυρίως σημασιοδοτήθηκε αρνητικά ως η «Αποστασία». Ταυτίζεται με την αποχώρηση από την Ένωση Κέντρου 45 βουλευτών, σε τρεις φάσεις, από τις 15 Ιουλίου έως τις 17 Σεπτεμβρίου, προκειμένου να σχηματιστεί μια νέα κυβέρνηση οριακής κοινοβουλευτικής πλειοψηφίας με την υποστήριξη της συντηρητικής αντιπολίτευσης, Εθνικής Ριζοσπαστικής Ενωσης (ΕΡΕ) και Προοδευτικών. 

          Το σχήμα αυτό ευνοείτο από το Στέμμα σε αντίθεση με την επιθυμία του αρχηγού της Ένωσης Κέντρου και παραιτηθέντος πρωθυπουργού Γεωργίου Παπανδρέου για διενέργεια νέων εκλογών με στόχο την επίλυση της διαφωνίας Στέμματος και παραιτηθείσας κυβέρνησης. Ο αρχηγός του κράτους διέθετε πράγματι το δικαίωμα κατά το Σύνταγμα του 1952 να διορίζει και να παύει τους υπουργούς αλλά στην άσκηση του προνομίου του δεσμευόταν από την κοινοβουλευτική αρχή, δηλαδή τη δεδηλωμένη πλειοψηφία της Βουλής. Αυτό δεν απέκλειε ασφαλώς την εκδήλωση διαφωνίας με την κοινοβουλευτική πλειοψηφία. Η διαφωνία αυτή όμως μπορούσε να επιλυθεί είτε με συναινετική λύση από την υπάρχουσα Βουλή είτε με προσφυγή στις κάλπες. Η ανάθεση τριών εντολών σχηματισμού κυβέρνησης, παρά τη θέληση του αρχηγού της Ένωσης Κέντρου, συνιστούσε ασφαλώς καταχρηστική άσκηση του συνταγματικού προνομίου του αρχηγού του κράτους και αποσκοπούσε στην αλλοίωση του συσχετισμού των κοινοβουλευτικών δυνάμεων.

Βήμα-βήμα στον γκρεμό των Ιουλιανών

ΑΠΟ ΤΟ ΒΗΜΑ ΤΗΣ ΚΥΡΙΑΚΗΣ  

http://www.tovima.gr/politics/article/?aid=523180&wordsinarticle=

*Ο Ανδρέας Παπανδρέου με δημοσιογράφους, την εποχή των Ιουλιανών

*Το αρχείο του Παναγιώτη Πιπινέλη, 

η εμμονή στον Ανδρέα Παπανδρέου 

και οι «ιδιαιτέρως επικίνδυνοι» αξιωματικοί

Της κ. Φωτεινής Τομαή

           Αν και τα γεγονότα είναι γνωστά με δεκάδες εκδόσεις που, είτε με τη μορφή απομνημονευμάτων είτε βασισμένες σε Αρχεία, περιγράφουν το ζοφερό κλίμα μίας περιόδου οξύτατης πολιτικής έντασης που οδήγησε στα Ιουλιανά και εντεύθεν στη χούντα, σημαδεύοντας οριστικά τον νεότερο πολιτικό βίο της χώρας μας, το σημερινό άρθρο, κάνοντας χρήση πληροφοριακών δελτίων της ΚΥΠ από το αρχείο Π. Πιπινέλη, θα δώσει μια διαφορετική, εσωτερική ματιά στα γεγονότα της διετίας 1963-1965

          Το τέλος της γνωστής ως δημιουργικής οκταετίας του Κωνσταντίνου Καραμανλή χαρακτηρίστηκε από μία αντιφατική εσωτερική πολιτική που από τη μία έκανε ορισμένα φιλελεύθερα ανοίγματα, αλλά από την άλλη προωθούσε τη θεσμοποίηση ενός αυταρχικότερου κράτους με «μέτρα ασφαλείας», αναθεώρηση του Συντάγματος κ.ά. Την ίδια στιγμή, η δράση παρακρατικών οργανώσεων, το ναυάγιο των διαπραγματεύσεων Βενιζέλου - Πιπινέλη για συμβιβασμό ΕΡΕ και ΕΚ προκειμένου να εξεταστούν από κοινού οι προϋποθέσεις επανόδου στην ομαλότητα, η άνοδος των ποσοστών της ΕΔΑ και η εντονότερη παρουσία της στο πολιτικό προσκήνιο, οδήγησαν σε ακόμη μεγαλύτερη όξυνση την πολιτική κατάσταση της χώρας.

Ο Ανδρέας Παπανδρέου μετά τα Ιουλιανά

ΑΠΟ ΤΗΝ ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ ΤΗΣ ΚΥΡΙΑΚΗΣ  http://news.kathimerini.gr/4dcgi/_w_articles_ell_2_28/07/2013_528298

*Η δυναστεία των Παπανδρέου

*Ο Ελληνοαμερικανός Τζιμ Πύρρος

καταγράφει στο ημερολόγιό του

μια συζήτηση που είχε

με το ζεύγος Παπανδρέου

Του Σπύρου Δραΐνα*

          Στις 13 Οκτωβρίου 1965, ο Τζιμ Πύρρος, επικεφαλής του πολιτικού γραφείου ενός φιλελεύθερου βουλευτή των Δημοκρατικών από το Ντιτρόιτ των ΗΠΑ, πέρασε ολόκληρο το μεσημέρι στην οικία του Ανδρέα και της Μαργαρίτας Παπανδρέου στο Ψυχικό, όπου τον είχαν καλέσει για φαγητό.

          Σε μία συναρπαστικά λεπτομερή καταχώριση στο ημερολόγιό του για εκείνη την ημέρα, η οποία σήμερα δημοσιεύεται εδώ για πρώτη φορά, ο Πύρρος εξιστορεί τις συζητήσεις του με το νεαρό ζεύγος Παπανδρέου. Η επίσκεψή του έλαβε χώρα κατά τη διάρκεια της πολιτικής κρίσης που ξέσπασε εκείνον τον Ιούλιο όταν ο βασιλιάς Κωνσταντίνος εξανάγκασε τον πατέρα του Ανδρέα να παραιτηθεί από την πρωθυπουργία. Τρεις εβδομάδες πριν από την επίσκεψη του Πύρρου, ο διορισθείς από τον βασιλιά Στέφανος Στεφανόπουλος είχε μετά βίας επιβιώσει μιας αμφιλεγόμενης διαδικασίας παροχής ψήφου εμπιστοσύνης στη Βουλή, προσφέροντας έτσι μια προσωρινή ανάσα από την πολιτική κρίση.

70) ΠΡΟΕΔΡΟΙ ΒΟΥΛΗΣ: ΑΘΑΝΑΣΙΑΔΗΣ- ΝΟΒΑΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ

*Ο Γεώργιος Αθανασιάδης- Νόβας

         Γράφει ο Παντελής Στεφ. Αθανασιάδης

          Πολιτικός, και ποιητής, υπήρξε ο ακαδημαϊκός Γεώργιος Αθανασιάδης Νόβας, ο οποίος εξελέγη Πρόεδρος της Βουλής το 1964. Τον Ιούλιο του 1965, εν μέσω της πολιτικής κρίσης, έλαβε εντολή σχηματισμού κυβέρνησης από τον βασιλέα Κωνσταντίνο, αλλά απέτυχε να εξασφαλίσει την ψήφο εμπιστοσύνης της Βουλής. Η επιλογή του αυτή επικρίθηκε έντονα από την πλευρά του Γεωργίου Παπανδρέου.

           Ο Γεώργιος Αθανασιάδης Νόβας, γεννήθηκε στη Ναύπακτο το 1893. Σπούδασε νομικά στο Πανεπιστήμιο Αθηνών. Ασχολήθηκε με τη δικηγορία, αλλά και με τη δημοσιογραφία επί 25 χρόνια. Υπήρξε συντάκτης στης εφημερίδες «Ακρόπολις», «Αθηναϊκή» «Πολιτεία» κ.λπ. και συνεκδότης κατά τα έτη 1933-1936 στην εφημερίδα «Νέος Κόσμος».

69) ΠΡΟΕΔΡΟΙ ΒΟΥΛΗΣ: ΤΣΙΡΙΜΩΚΟΣ ΗΛΙΑΣ

*Πορτρέτο του Ηλία Τσιριμώκου

Γράφει ο Παντελής Στεφ. Αθανασιάδης 

Ο Ηλίας Τσιριμώκος, Πρόεδρος του Κοινοβουλίου στην πρώτη κυβέρνηση που σχημάτισε το 1963 η Ένωση Κέντρου, υπήρξε ιδρυτικό στέλεχος του ΕΑΜ και της ΠΕΕΑ. Το 1965, όταν του ανατέθηκε η εντολή σχηματισμού κυβέρνησης, από τον βασιλέα Κωνσταντίνο, δεν έλαβε ψήφο εμπιστοσύνης από τη Βουλή.

Γεννήθηκε το 1907 στην Λαμία και ήταν γιος του διατελέσαντος Προέδρου της Βουλής Ιωάννη Τσιριμώκου. Σπούδασε νομικά στο Πανεπιστήμιο Αθηνών και συμπλήρωσε τις σπουδές του στο Παρίσι. Άρχισε να εργάζεται ως δικηγόρος στην Αθήνα, από το 1931.

          Εισήλθε στην πολιτική σε νεαρή ηλικία και εξελέγη για πρώτη φορά βουλευτής Φθιωτιδοφωκίδας με το Κόμμα των Φιλελευθέρων στη Γ΄ Αναθεωρητική Βουλή στις 26 Ιανουαρίου 1936. Η Βουλή εκείνη καταλύθηκε από τον Ιωάννη Μεταξά, ο οποίος στις 4 Αυγούστου του ιδίου έτους εγκαθίδρυσε δικτατορία.