Η φυλάκιση του Ανδρέα Παπανδρέου

ΑΠΟ ΤΗΝ ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ ΤΗΣ ΚΥΡΙΑΚΗΣ    http://www.kathimerini.gr/922542/article/epikairothta/politikh/h-fylakish-toy-andrea-papandreoy

*24 Δεκεμβρίου 1967. Μετά την απελευθέρωσή του, ο Ανδρέας Παπανδρέου φθάνει στο σπίτι του. Από αριστερά, η μητέρα του Σοφία Μινέικο, τα παιδιά του Νίκος, Γιώργος, Ανδρέας και Σοφία, η σύζυγός του Μαργαρίτα και ο Γιώργος Κατσιφάρας. Πίσω από τον Ανδρέα, ο Αντώνης Στρατής.

Του κ. ΣΠΥΡΟΥ ΔΡΑΪΝΑ*

Στην ταραχώδη πολιτική καριέρα του Ανδρέα Παπανδρέου, η σύλληψή του τις πρωινές ώρες της 21ης Απριλίου 1967 αποτελούσε «ώρα μηδέν». Στα τρία χρόνια που προηγήθηκαν, ο αμφιλεγόμενος πολιτικός αναδείχθηκε σε κεντρικό παράγοντα στις εκρηκτικές πολιτικές συγκρούσεις- με τη μοναρχία, τις αμερικανικές διπλωματικές και μυστικές υπηρεσίες και τις συνωμοτικές ομάδες Ελλήνων αξιωματικών- οι οποίες κατέληξαν στη βίαιη ανατροπή του δημοκρατικού πολιτεύματος της χώρας. Η απομόνωσή του στις Φυλακές Αβέρωφ, όπου θα μείνει για σχεδόν εννέα μήνες, του στέρησε το κεντρικό στοιχείο της ταυτότητάς του ως κινητήριας δύναμης στα πολιτικά δρώμενα.

Παραδόξως, η ίδια η πολιτική ακινητοποίηση του Παπανδρέου τον καθιστούσε σημαντικό παράγοντα στις πολιτικές διεργασίες που θα καθόριζαν τη μοίρα της παπαδοπουλικής χούντας στον πρώτο χρόνο της στην εξουσία, ιδιαίτερα στις ζωτικής σημασίας σχέσεις της με τις Ηνωμένες Πολιτείες. Μάλιστα, από τις πρώτες ώρες μετά την εκδήλωση του πραξικοπήματος, η σύλληψη του Ανδρέα Παπανδρέου υπήρχε αγκάθι στο πλευρό της κυβέρνησης Τζόνσον των ΗΠΑ.

Η επίσκεψη Παπανδρέου στις ΗΠΑ, το 1964

ΑΠΟ ΤΗΝ ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ ΤΗΣ ΚΥΡΙΑΚΗΣ http://www.kathimerini.gr/869530/article/epikairothta/ellada/h-episkeyh-papandreoy-stis-hpa

*Ο Γ. Παπανδρέου με τον πρόεδρο των ΗΠΑ, Λίντον Τζόνσον, κατά τη διάρκεια της επίσκεψής του στην Ουάσιγκτον. Ο Έλληνας πρωθυπουργός διαχειρίστηκε ένα διεθνές ζήτημα με το βλέμμα στραμμένο στην εσωτερική κοινή γνώμη και κατέληξε όμηρός της.

Γράφει ο κ. ΕΥΑΝΘΗΣ ΧΑΤΖΗΒΑΣΙΛΕΙΟΥ*

Η κυπριακή κρίση του 1964 αποκαλύπτει ορισμένες περίεργες πτυχές της ελληνικής εξωτερικής και εσωτερικής πολιτικής. Έως τον Ιούνιο του 1964, η εσωτερική αντιπαράθεση στην Κύπρο, οι αλλεπάλληλες τουρκικές απειλές για εισβολή, η μετάβαση της ελληνικής «μεραρχίας», η διατύπωση του δόγματος του «εθνικού κέντρου», είχαν δημιουργήσει μεγάλη ρευστότητα.

Ο Γεώργιος Παπανδρέου διείδε την πιθανότητα να χρησιμοποιήσει τις εντάσεις αυτές για να επιτύχει την ένωση της Κύπρου με την Ελλάδα. Πολιτικός έμπειρος, γνώριζε ότι η χώρα δεν είχε τη δυνατότητα να συντρίψει στρατιωτικά την Τουρκία και να επιβάλει την Ένωση. ‘Ηλπιζε, όμως, ότι θα ανάγκαζε τους Αμερικανούς να την επιβάλουν. Για τούτο, άλλωστε, η ελληνική πλευρά τόνιζε στην αμερικανική ότι, χωρίς την Ένωση, η Κύπρος θα μπορούσε να μετατραπεί σε «Κούβα της Μεσογείου». Η επίσκεψή του στην Ουάσιγκτον, στις 23-27 Ιουνίου 1964, τον έφερε πολύ κοντά στην επίτευξη του στόχου του. Κατά τη συνάντηση αυτή συμφωνήθηκε η διενέργεια μεσολάβησης από την αμερικανική πλευρά, μέσω του πρώην υπουργού Εξωτερικών Ντιν Ατσεσον, ο οποίος και υπέβαλε το ομώνυμο σχέδιο τον Αύγουστο.

Η επιστολή Τζόνσον προς Ινονού, το 1964

*Το περιεχόμενο και ο τόνος της επιστολής του Αμερικανού προέδρου Τζόνσον (η φωτ. από την ορκωμοσία του) προς τον Τούρκο πρωθυπουργό Ισμέτ Ινονού είχαν ως άμεση συνέπεια τη ματαίωση των τουρκικών σχεδίων εισβολής στην Κύπρο.

Γράφει ο κ. ΑΝΤΩΝΗΣ ΚΛΑΨΗΣ*

Το 1964 το Κυπριακό βρισκόταν σε έξαρση. Τη νηνεμία που είχε προκύψει για τρία χρόνια μετά την ανακήρυξη της κυπριακής ανεξαρτησίας, διαδέχθηκε η θύελλα. Τον Δεκέμβριο του 1963, με αφορμή την πρόταση του προέδρου της Κυπριακής Δημοκρατίας Αρχιεπισκόπου Μακαρίου για την αναθεώρηση δεκατριών σημείων του κυπριακού Συντάγματος, η συνταγματική τάξη στο νησί κατέρρευσε.

Με την παρότρυνση της Άγκυρας, οι Τουρκοκύπριοι εγκατέλειψαν την κυβέρνηση, τη Βουλή και τα υπόλοιπα δημόσια αξιώματα (συμπεριλαμβανομένης της διοίκησης) και άρχισαν να συγκεντρώνονται σε θύλακες εντός του κυπριακού εδάφους, οι οποίοι πρακτικά λειτουργούσαν ως κράτος εν κράτει. Η πρώτη de facto διχοτόμηση είχε πραγματοποιηθεί. Σχεδόν ταυτόχρονα, στο νησί ξέσπασαν αιματηρές ταραχές ανάμεσα στους Ελληνοκύπριους και τους Τουρκοκύπριους. Η κλιμάκωση της έντασης κινδύνευε να λάβει ανεξέλεγκτες διαστάσεις. Η Τουρκία απειλούσε ανοιχτά με εισβολή στην Κύπρο, τουρκικά μαχητικά αεροσκάφη παραβίαζαν επανειλημμένως τον κυπριακό εναέριο χώρο, ενώ τουρκικά πολεμικά πλοία κινούνταν στον θαλάσσιο χώρο μεταξύ των μικρασιατικών και των κυπριακών ακτών (ορισμένες φορές ακόμα και εντός των κυπριακών χωρικών υδάτων).

ΤΟ ΣΧΕΔΙΟ ΑΤΣΕΣΟΝ ΗΤΑΝ ΜΙΑ ΠΕΡΙΠΤΩΣΗ ΕΠΙΛΥΣΗΣ ΤΟΥ ΚΥΠΡΙΑΚΟΎ ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΟΣ;

*Γεώργιος Παπανδρέου, Λύντον Τζόνσον και Σταύρος Κωστόπουλος 

Γράφει ο Αντιστράτηγος ε.α. Κωνσταντίνος Πατιαλιάκας

Το Νοέμβριο του 1963 ο Πρόεδρος της Κυπριακής Δημοκρατίας Αρχιεπίσκοπος Μακάριος υπέβαλε στον Αντιπρόεδρο Τουρκοκύπριο Φαζίλ Κιουτσούκ, με κοινοποίηση στις τρείς (3) εγγυήτριες δυνάμεις, Βρετανία, Ελλάδα και Τουρκία, δέκα τρεις (13) προτάσεις για τροποποίηση ορισμένων διατάξεων του Συντάγματος της Κυπριακής Δημοκρατίας.

 Τη 16η Δεκεμβρίου 1963 η Τουρκία απέρριψε τις προτάσεις και αμέσως την ακολούθησε και η Τουρκοκυπριακή ηγεσία. Ακολούθησαν απειλές για στρατιωτική επέμβαση της Τουρκίας στην Κύπρο, πρόκληση από μέρους των Τουρκοκυπρίων συγκρούσεων με τα όργανα της Κυπριακής Δημοκρατίας, κατάληψη τμήματος της Λευκωσίας και ένοπλες συγκρούσεις μεταξύ οπλισμένων ομάδων Ελληνοκυπρίων και Τουρκοκυπρίων.

Άγνωστες πτυχές γύρω από το Κυπριακό

ΑΠΟ ΤΗΝ ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ ΤΗΣ ΚΥΡΙΑΚΗΣ http://www.kathimerini.gr/773527/article/epikairothta/ellada/agnwstes-ptyxes-gyrw-apo-to-kypriako

*Ουάσιγκτον, Λευκός Οίκος, Ιούνιος 1964. Ο πρωθυπουργός της Ελλάδας Γεώργιος Παπανδρέου χειροκροτείται μετά την ομιλία του από τον πρόεδρο των ΗΠΑ Λύντον Τζόνσον. Δεξιά, ο Έλληνας υπουργός Εξωτερικών Σταύρος Κωστόπουλος.

Γράφει ο κ. ΗΛΙΑΣ ΧΡΥΣΟΧΟΪΔΗΣ*

            Η ανακάλυψη στο αρχείο του Σπύρου Π. Σκούρα (Stanford University) υλικού με θέμα την επίσκεψη του Γεωργίου Παπανδρέου στην Αμερική τον Ιούνιο του 1964 αλλά και επιστολογραφίας με τον πρόεδρο Τζόνσον αποκαλύπτει άγνωστες πτυχές μιας περιόδου που ακόμα προσεγγίζεται με αριστερή μυωπία.

            Η άρνηση του Έλληνα πρωθυπουργού για κατ’ ιδίαν συνάντηση με τον Τούρκο ομόλογό του δεν ήταν ακριβώς Σπαρτιάτικο «όχι» στον Αμερικανό πρόεδρο. Ούτε ο τελευταίος έσυρε σε συνομιλίες τις δύο επίμαχες πλευρές εις βάρος της Ελλάδας. Η δε περιβόητη (αλλά ιδιωτική και συνηθισμένη) βωμολοχία του ήταν ξέσπασμα ενός πολιτικού της δράσης ενάντια στην εκμετάλλευση των θεσμών από πολιτικούς που δεν εννοούν να λύσουν ένα ακανθώδες πρόβλημα. Στην ιστορία μετράνε οι πράξεις. Ο Τζόνσον υπήρξε ο μόνος Αμερικανός πρόεδρος που προσωπικά επιχείρησε να λύσει το Κυπριακό, προσφέροντας μάλιστα την ευνοϊκότερη δυνατή ρύθμιση στους Ελληνοκυπρίους.

Όταν ναυάγησε το σχέδιο Άτσεσον

Από το ΒΗΜΑ ΤΗΣ ΚΥΡΙΑΚΗΣ

http://www.tovima.gr/default.asp?pid=2&ct=2&artid=372659&dt=12/12/2010

*Γ. Παπανδρέου- Λ. Τζόνσον- Στ. Κωστόπουλος

*Η «πύρρειος νίκη» του Γ. Παπανδρέου 

και της ελληνικής διπλωματίας 

με τον πρόεδρο Τζόνσον στην Ουάσιγκτον

Της κ. ΦΩΤΕΙΝΗΣ ΤΟΜΑΗ*

ΤΟ ΚΟΙΝΟ ανακοινωθέν που εκδόθηκε στην Ουάσιγκτον μετά τη λήξη των συνομιλιών 
Παπανδρέου- Τζόνσον μπορεί να μιλούσε για κλίμα «φιλίας και ενθέρμου εγκαρδιότητος», μακράν όμως απείχε από την πραγματικότητα. Η ελληνοαμερικανική συνεννόηση άλλωστε ελάχιστες φορές κινήθηκε σε αυτό το μήκος κύματος. Αντίθετα, θύμιζε διάλογοόμοιο με αυτούς που αποδίδονται στο χάσμα γενεών:η μικρή Ελλάς είχε ορθοποδήσει μετά τον πόλεμο και επεδίωκε στη δεκαετία του 1960 να διαθέτει τη δική της αυτονομία στην εξωτερική πολιτική της. Αυτό δεν μπορούσαν να το ανεχθούν οι ΗΠΑ που είχαν την κηδεμονία της,όχι μόνο γιατί η πρόοδος της μικρής αυτής χώρας είχε συντελεσθεί με αμερικανική οικονομική βοήθειααλλά επειδή η γεωστρατηγική θέση της ήταν τέτοια που λειτουργούσε ως ανάχωμα στον από Βορράν κίνδυνο.Η φράση «Αντέστητε και ενικήσατε» στην απόρρητη έκθεση του έλληνα πρεσβευτή Αλ.Μάτσα μετά το πέρας της επίσκεψης Παπανδρέου στην Ουάσιγκτον θα αποδεικνυόταν προφητική,προαναγγέλλοντας την πύρρειο νίκη του έλληνα πρωθυπουργού που γνώριζε ότι οι μεγάλοι δεν συγχωρούν στους μικρούς τέτοιες νίκες.