Αμφισβήτηση της ελληνικής κυριαρχίας 180 χρόνια πριν

ΑΠΟ ΤΗΝ ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ ΤΗΣ ΚΥΡΙΑΚΗΣ https://www.kathimerini.gr/opinion/561915724/amfisvitisi-tis-ellinikis-kyriarchias-180-chronia-prin/

*Η Σαπιέντζα

 

 

Γράφει ο κ. ΑΝΤΩΝΗΣ ΚΛΑΨΗΣ

 

Από την κρίση των Ιμίων κι έπειτα, η Τουρκία αμφισβητεί την εδαφική κυριαρχία της Ελλάδας επί βραχονησίδων, νησίδων, αλλά και κατοικημένων νησιών. Κι όμως. Δεν είναι η πρώτη φορά που η Ελλάδα έρχεται αντιμέτωπη με τέτοιου είδους διεκδικήσεις.

Από το 1815 οι Βρετανοί είχαν υπό τον έλεγχό τους τα Επτάνησα. Σχεδόν αμέσως μετά την ανεξαρτητοποίηση της Ελλάδας, το Λονδίνο διακήρυξε ότι όλα τα νησιωτικά εδάφη του Ιονίου Πελάγους, κατοικημένα και ακατοίκητα, ακόμα και εκείνα που εφάπτονταν των ακτών της Πελοποννήσου, ανήκαν στη Βρετανία. Η βρετανική πλευρά χρησιμοποιούσε ένα νομικίστικο επιχείρημα: ελληνικά ήταν μόνο εκείνα τα νησιά που αναφέρονταν ονομαστικά στις ιδρυτικές συνθήκες του ελληνικού κράτους – δηλαδή η Εύβοια, οι βόρειες Σποράδες και οι Κυκλάδες. Αντίθετα, στα μη κατονομαζόμενα νησιά, όπου κι αν βρίσκονταν αυτά, η Ελλάδα δεν είχε κανένα δικαίωμα. Βέβαια, αν κάποιος έπαιρνε τοις μετρητοίς τη βρετανική επιχειρηματολογία, θα έπρεπε να καταλήξει στο (παράλογο) συμπέρασμα ότι η Σαλαμίνα, η Αίγινα, η Ύδρα ή οι Σπέτσες δεν ήταν τμήματα της ελληνικής επικράτειας, αφού δεν μνημονεύονταν στις συνθήκες.

Η συνάντηση Καραμανλή – Ετσεβίτ

ΑΠΟ ΤΗΝ ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ ΤΗΣ ΚΥΡΙΑΚΗΣ 

https://www.kathimerini.gr/society/561759154/i-synantisi-karamanli-etsevit/

*Η συνάντηση Καραμανλή - Ετσεβίτ στο Μοντρέ επιβεβαίωσε τις διαφορετικές προσεγγίσεις των δύο πλευρών στις ελληνοτουρκικές διαφορές. (ΙΔΡΥΜΑ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ Γ. ΚΑΡΑΜΑΝΛΗΣ)

 

 

 

Γράφει ο κ. ΑΝΤΩΝΗΣ ΚΛΑΨΗΣ*

 

 

Στις 5 Ιανουαρίου 1978, την πρωθυπουργία στην Τουρκία ανέλαβε ο Μπουλέντ Ετσεβίτ. Σε μία από τις πρώτες δηλώσεις του ο Ετσεβίτ αναφέρθηκε στην ανάγκη ειρηνικής επίλυσης των ελληνοτουρκικών προβλημάτων και του Κυπριακού. Τα «ανοίγματα» του Ετσεβίτ δημιούργησαν θετικές διεθνείς εντυπώσεις. Ωστόσο δεν έπεισαν την ελληνική πλευρά για το αγαθό των τουρκικών προθέσεων.

Η Ελλάδα, εξηγούσε ο πρωθυπουργός Κωνσταντίνος Καραμανλής, όχι μόνον είχε κατ’ επανάληψιν διακηρύξει την προσήλωσή της στην ειρηνική διευθέτηση όλων των ελληνοτουρκικών εκκρεμοτήτων, αλλά επιπλέον είχε υποβάλει εποικοδομητικές προτάσεις, οι οποίες όμως δεν είχαν βρει ανταπόκριση. Επομένως, εναπόκειτο στον Ετσεβίτ να αποδείξει κατά πόσον ήταν διατεθειμένος να προχωρήσει προς την κατεύθυνση που υποδείκνυαν οι δημόσιες τοποθετήσεις του.

Η πρόωρη προσφυγή στις κάλπες το 1977

ΑΠΟ ΤΗΝ ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ ΤΗΣ ΚΥΡΙΑΚΗΣ

https://www.kathimerini.gr/society/561716212/i-proori-prosfygi-stis-kalpes-to-1977/

*27 Οκτωβρίου 1977. Ο Κωνσταντίνος Καραμανλής μιλάει στην προεκλογική συγκέντρωση της Νέας Δημοκρατίας στη Θεσσαλονίκη. Το αποτέλεσμα της κάλπης έδωσε την πρώτη θέση στη Ν.Δ. με ποσοστό 41,84%, το οποίο, με την ενισχυμένη αναλογική, μεταφράστηκε σε ευρεία πλειοψηφία 171 εδρών. Φωτ. ΙΔΡΥΜΑ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ Γ. ΚΑΡΑΜΑΝΛΗΣ

 

*Το φθινόπωρο του 1977 συμπληρώνονταν

τρία χρόνια από τη διεξαγωγή των πρώτων εκλογών

 μετά την κατάρρευση της δικτατορίας

και την αποκατάσταση της δημοκρατίας.

 

 

Του κ. ΑΝΤΩΝΗ ΚΛΑΨΗ

 

Το φθινόπωρο του 1977 συμπληρώνονταν τρία χρόνια από τη διεξαγωγή των πρώτων εκλογών μετά την κατάρρευση της δικτατορίας και την αποκατάσταση της δημοκρατίας. Με βάση το Σύνταγμα, η Βουλή που είχε προκύψει από αυτές είχε ακόμα έναν χρόνο ζωής. Ωστόσο, ήδη από το καλοκαίρι του 1977, είχαν αρχίσει να πυκνώνουν οι φήμες ότι η προσφυγή στις κάλπες θα επισπευδόταν με πρωτοβουλία της κυβέρνησης του Κωνσταντίνου Καραμανλή.

Λίγο μετά τα μέσα Αυγούστου, η φημολογία απέκτησε υπόσταση όταν δημοσιεύθηκε στις εφημερίδες η είδηση ότι ο Καραμανλής είχε μεν διαβεβαιώσει τον πρόεδρο της Ενιαίας Δημοκρατικής Αριστεράς (ΕΔΑ) Ηλία Ηλιού πως δεν σκόπευε να αιφνιδιάσει την αντιπολίτευση, αλλά από την άλλη είχε προσθέσει πως δεν ήταν δυνατόν να δεσμευτεί για τον ακριβή χρόνο διεξαγωγής των εκλογών, ο οποίος θα προσδιοριζόταν ανάλογα με τις ευρύτερες εξελίξεις. Στην πραγματικότητα, επομένως, ο πρωθυπουργός όχι απλώς άφηνε ανοιχτό το ενδεχόμενο πρόωρων εκλογών, αλλά σχεδόν τις προδιέγραφε.

Η Ελλάδα εγκλωβισμένη σε διπλωματικά αδιέξοδα το 1921-1922

ΑΠΟ ΤΗΝ ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ ΤΗΣ ΚΥΡΙΑΚΗΣ

https://www.kathimerini.gr/culture/561477544/i-ellada-egklovismeni-se-diplomatika-adiexoda/

 

*Πώς οδηγηθήκαμε 

στην επίθεση του 1921

 

 

Γράφει ο κ. ΑΝΤΩΝΗΣ ΚΛΑΨΗΣ*

 

Στην αυγή του 1921, η Ελλάδα αντιμετώπιζε το φάσμα της διπλωματικής απομόνωσης. Είχαν περάσει λιγότεροι από έξι μήνες από την υπογραφή της Συνθήκης Ειρήνης των Σεβρών (28 Ιουλίου/10 Αυγούστου 1920), αλλά ήδη η Γαλλία και η Ιταλία εκδήλωναν ανοιχτά τις τάσεις αποστασιοποίησής τους από τις διατάξεις της.

Η αφορμή είχε δοθεί με την επιστροφή του βασιλιά Κωνσταντίνου Α΄ στον ελληνικό θρόνο τον Δεκέμβριο του 1920. Στην πραγματικότητα, όμως, τα αίτια ήταν βαθύτερα. Οι Ιταλοί ποτέ δεν είχαν αντιμετωπίσει θετικά τη Συνθήκη των Σεβρών και ειδικότερα τις προβλέψεις που αφορούσαν την εδαφική διεύρυνση της Ελλάδας και την προοπτική επέκτασης της ελληνικής κυριαρχίας στη Μικρά Ασία: η δημιουργία της «Ελλάδας των δύο ηπείρων και των πέντε θαλασσών» ήταν ανέκαθεν απευκταία εξέλιξη για τη Ρώμη. Την ίδια στιγμή, η σταδιακή αναθεώρηση των γαλλικών προτεραιοτήτων στον ευρύτερο χώρο της Εγγύς Ανατολής ωθούσε το Παρίσι στην απόφαση για μερική ή ακόμα και ολική επαναδιαπραγμάτευση των όρων της Συνθήκης των Σεβρών. Η μόνη από τις Μεγάλες Δυνάμεις της Αντάντ που συνέχιζε να παρέχει κάποια υποστήριξη στην Ελλάδα ήταν η Βρετανία.

Το νέο περιβάλλον μέσα στο οποίο έπρεπε να κινηθεί η ελληνική διπλωματία επιβεβαιώθηκε τον Φεβρουάριο του 1921, κατά τη διάρκεια της Συνδιάσκεψης του Λονδίνου που συγκάλεσαν οι Δυνάμεις της Αντάντ. Θεωρητικά, σκοπός της Συνδιάσκεψης ήταν η εξεύρεση λύσης στο μικρασιατικό ζήτημα, η οποία θα βασιζόταν στη Συνθήκη των Σεβρών. Ωστόσο, η ίδια η σύνθεση της Συνδιάσκεψης παρείχε ασφαλείς ενδείξεις ότι το διεθνές σκηνικό γινόταν ολοένα αρνητικότερο για την Αθήνα. Στο Λονδίνο δεν προσκλήθηκε μόνο η επίσημη οθωμανική κυβέρνηση του σουλτάνου, αλλά και η εθνικιστική κυβέρνηση της Άγκυρας. Για πρώτη φορά οι Δυνάμεις της Αντάντ αναγνώριζαν την ύπαρξη ενός δεύτερου τουρκικού κέντρου εξουσίας, χωρίς τη συγκατάθεση του οποίου καμία λύση δεν θα μπορούσε να εφαρμοστεί στη Μικρά Ασία. Η κατάσταση περιπλεκόταν ακόμα περισσότερο από το γεγονός ότι οι κεμαλικοί εμφανίζονταν απρόθυμοι να δεχτούν οτιδήποτε λιγότερο αφενός από την πλήρη εκκένωση των μικρασιατικών εδαφών από τον ελληνικό στρατό, αφετέρου από επιστροφή της Ανατολικής Θράκης στην τουρκική κυριαρχία.

Δημόσια διπλωματία και ελληνική εξωτερική πολιτική- Μία αναδρομή

ΑΠΟ ΤΗΝ ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ ΤΗΣ ΚΥΡΙΑΚΗΣ 

https://www.kathimerini.gr/opinion/561085828/dimosia-diplomatia-kai-elliniki-exoteriki-politiki/

*Το κεντρικό κτίριο του ελληνικού υπουργείου Εξωτερικών

*Του κ. ΑΝΤΩΝΗ ΚΛΑΨΗ*

Πρόσφατα ξεκίνησε μια γόνιμη συζήτηση για τα οφέλη που μπορούν να προκύψουν για την Ελλάδα από την αξιοποίηση της δημόσιας διπλωματίας για την εξυπηρέτηση στόχων της εξωτερικής της πολιτικής. Υπάρχουν, πράγματι, ιστορικά παραδείγματα που καταδεικνύουν τη χρησιμότητα τέτοιων πρωτοβουλιών.

Τον Μάρτιο του 1956 η Ελλάδα κατέθεσε την τρίτη κατά σειράν προσφυγή στον ΟΗΕ με θέμα την αυτοδιάθεση του κυπριακού λαού. Στην πρωθυπουργία βρισκόταν από τον Οκτώβριο του ’55 ο Κων. Καραμανλής, ενώ από τον Μάιο το χαρτοφυλάκιο του υπ. Εξωτερικών ανέλαβε ο Ευ. Αβέρωφ-Τοσίτσας. Από πλευράς περιεχομένου και στόχου, η τρίτη προσφυγή δεν διέφερε επί της ουσίας από τις δύο προηγούμενες. Διέφερε όμως ο τρόπος που οι Καραμανλής και Αβέρωφ προετοίμασαν το έδαφος ενόψει της συζήτησής της στον ΟΗΕ.

Οι πρώτες εκλογές της Μεταπολίτευσης

ΑΠΟ ΤΗΝ ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ ΤΗΣ ΚΥΡΙΑΚΗΣ 

https://www.kathimerini.gr/1081717/gallery/epikairothta/politikh/oi-prwtes-ekloges-ths-metapoliteyshs

*Ο Κωνσταντίνος Καραμανλής χαιρετάει το πλήθος σε προεκλογική συγκέντρωση. Η φωτογραφία αυτή συνοδεύει τη μνήμη του Καραμανλή.

Του κ. ΑΝΤΩΝΗ ΚΛΑΨΗ*

Στις 3 Οκτωβρίου 1974, ο Κωνσταντίνος Καραμανλής, επικεφαλής της κυβέρνησης Εθνικής Ενότητας ήδη από τις 24 Ιουλίου του ίδιου έτους, ανακοίνωσε ότι βουλευτικές εκλογές θα διεξάγονταν στις 17 Νοεμβρίου. Θα ήταν η πρώτη φορά έπειτα από δέκα χρόνια που οι Ελληνες θα προσέρχονταν στις κάλπες. Η τελευταία εκλογική αναμέτρηση είχε γίνει τον Φεβρουάριο του 1964, ενώ οι προγραμματισμένες για τον Μάιο του 1967 εκλογές δεν πραγματοποιήθηκαν ποτέ, καθώς μεσολάβησαν το πραξικόπημα της 21ης Απριλίου και η επιβολή της επτάχρονης δικτατορίας, η οποία ανέστειλε κάθε δημοκρατική διαδικασία.
Η προκήρυξη των εκλογών αποτελούσε αποφασιστικό βήμα για την αποκατάσταση της δημοκρατικής ομαλότητας. Στις 23 Σεπτεμβρίου είχε προηγηθεί η δημοσίευση νομοθετικού διατάγματος, το οποίο προέβλεπε την επαναλειτουργία των πολιτικών κομμάτων, μεταξύ αυτών και του ΚΚΕ που είχε παραμείνει παράνομο από το 1947.
Το πλαίσιο διεξαγωγής των εκλογών είχε προσδιοριστεί ήδη από τις 19 Σεπτεμβρίου, όταν, με ομόφωνη απόφαση του υπουργικού συμβουλίου, επελέγη ως εκλογικό σύστημα η ενισχυμένη αναλογική. Επρόκειτο για μέθοδο που διευκόλυνε τον σχηματισμό ισχυρής κυβέρνησης, έτσι ώστε να διασφαλιζόταν η πολιτική σταθερότητα, σε μια περίοδο που η δημοκρατία είχε μεν αποκατασταθεί, αλλά απέμεναν ακόμα πολλά να γίνουν ώστε να εμπεδωθεί πλήρως.

Οι πρώτοι μήνες της Μεταπολίτευσης

ΑΠΟ ΤΗΝ ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ ΤΗΣ ΚΥΡΙΑΚΗΣ

https://www.kathimerini.gr/1060911/gallery/epikairothta/politikh/oi-prwtoi-mhnes-ths-metapoliteyshs

*Η απόλυση των πολιτικών κρατουμένων ήταν από τα πρώτα μέτρα της κυβέρνησης. 

Πάνω, η επιστροφή του Ιω. Χαραλαμπόπουλου από τη Γυάρο. 

ΜΙΧΑΛΗΣ Γ. ΚΑΤΣΙΓΕΡΑΣ «ΕΛΛΑΔΑ, 20ός ΑΙ., ΟΙ ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΕΣ»

Γράφει ο κ. ΑΝΤΩΝΗΣ ΚΛΑΨΗΣ*

Η κυβέρνηση Εθνικής Ενότητας υπό τον Κωνσταντίνο Καραμανλή, η οποία συγκροτήθηκε τις πρώτες πρωινές ώρες της 24ης Ιουλίου 1974, κλήθηκε να αντιμετωπίσει σειρά πιεστικών ζητημάτων. Μέσα στις συνθήκες πολιτικής ανωμαλίας που είχαν κληροδοτήσει το πραξικόπημα του 1967 και η επτάχρονη δικτατορία, και υπό το βάρος της εθνικής καταστροφής που είχαν επιφέρει το πραξικόπημα της χούντας στην Κύπρο και η τουρκική εισβολή στο νησί, η ανάγκη για άμεσες και αποφασιστικές πρωτοβουλίες ήταν επιτακτική. Από την άλλη, οι ίδιες αυτές συνθήκες αφενός επέβαλλαν προσεκτικούς χειρισμούς, αφετέρου προσδιόριζαν τις προτεραιότητες που όφειλαν να ακολουθηθούν.

Εκπροσωπούμενη από τον αντιπρόεδρο της κυβέρνησης και υπουργό Εξωτερικών Γεώργιο Μαύρο, η Ελλάδα συμμετείχε στη Διάσκεψη της Γενεύης, η οποία ξεκίνησε τις εργασίες της στις 25 Ιουλίου με αντικείμενο την προσπάθεια διευθέτησης της κυπριακής κρίσης. Οι συνομιλίες κατέδειξαν την τουρκική κακοπιστία. Το ναυάγιο της δεύτερης φάσης των διαπραγματεύσεων, με τουρκική υπαιτιότητα, στις 13 Αυγούστου και η εκδήλωση νέας τουρκικής επίθεσης στην Κύπρο τις πρώτες πρωινές ώρες της επόμενης ημέρας επιβεβαίωσαν τη δολιότητα των προθέσεων της Άγκυρας. Η στρατιωτική αδυναμία της Ελλάδας να παρέμβει αποφασιστικά στην Κύπρο και παράλληλα ο φόβος ότι η Τουρκία ενδεχομένως να επιχειρούσε προσβολή της ελληνικής επικράτειας στον Έβρο ή στο Αιγαίο επέβαλλαν στην Αθήνα την αποχή από δυναμικές ενέργειες και εντέλει τον περιορισμό της σε διπλωματικά διαβήματα.

Η χούντα του Ιωαννίδη και η Τουρκία

ΑΠΟ ΤΗΝ ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ ΤΗΣ ΚΥΡΙΑΚΗΣ https://www.kathimerini.gr/1050011/gallery/epikairothta/ellada/h-xoynta-toy-iwannidh-kai-h-toyrkia

*Η απόσυρση της ελληνικής μεραρχίας από την Κύπρο το 1967 επιδείνωσε τη στρατιωτική, και κατ’ επέκταση διαπραγματευτική, θέση της Ελλάδας.

Γράφει ο κ. ΑΝΤΩΝΗΣ ΚΛΑΨΗΣ*

Ο τελευταίος δικτάτορας, ο διοικητής της ΕΣΑ, ταξίαρχος Δημήτριος Ιωαννίδης, δεν ανέλαβε κάποιο πολιτικό αξίωμα. Προτίμησε να κινεί τα νήματα από το παρασκήνιο, επιλογή που του χάρισε το προσωνύμιο του «αόρατου δικτάτορα». Σχηματίστηκε κυβέρνηση ανδρεικέλων, με πρωθυπουργό τον Αδαμάντιο Ανδρουτσόπουλο.

Εκτεταμένες αλλαγές επήλθαν και στην ηγεσία των ενόπλων δυνάμεων. Η μετάλλαξη του χουντικού καθεστώτος συνδυάστηκε με την ενίσχυση των καταπιεστικών μέτρων στο εσωτερικό.

Στο διεθνές πεδίο, σηματοδότησε την επιδείνωση της διπλωματικής απομόνωσης της Ελλάδας, η οποία είχε δρομολογηθεί ήδη από την επαύριον του πραξικοπήματος της 21ης Απριλίου 1967. Η παράμετρος αυτή ήταν ιδιαίτερα κρίσιμη, διότι η εγκαθίδρυση της νέας μορφής της δικτατορίας έγινε σε μια περίοδο μεγάλης διεθνούς ρευστότητας, που επηρέαζε άμεσα τον ευρύτερο ελληνικό περίγυρο: είχε προηγηθεί τον Οκτώβριο του 1973 ο αραβοϊσραηλινός πόλεμος, ενώ ταυτόχρονα εκδηλώθηκε η πετρελαϊκή κρίση, η οποία έπληξε σημαντικά την παγκόσμια οικονομία.

Σε αυτό το περιβάλλον, οι ελληνοτουρκικές σχέσεις έμελλε να επιδεινωθούν άμεσα και ραγδαία. Το χρονίζον πρόβλημα, ήδη από τα μέσα της δεκαετίας του 1950, ήταν το Κυπριακό. Στη συγκυρία του 1973, προοπτική συνεννόησης ανάμεσα στην Αθήνα και στην Άγκυρα για τη συνολική διευθέτηση του ζητήματος δεν υπήρχε. Η ελληνική στρατιωτική, και κατ’ επέκταση διαπραγματευτική, θέση είχε επιδεινωθεί από το φθινόπωρο του 1967, όταν η χούντα είχε εξαναγκαστεί, υποχωρώντας άτακτα υπό το βάρος της τουρκικής απειλής πολέμου, να αποσύρει την ελληνική μεραρχία από την Κύπρο. Στην πραγματικότητα, η Τουρκία δεν φαινόταν πια διατεθειμένη να αποδεχθεί οποιαδήποτε λύση δεν θα άφηνε ανοιχτή, με τον έναν ή τον άλλον τρόπο, την πιθανότητα διχοτόμησης του νησιού. Η διεθνής ανυποληψία της Ελλάδας διευκόλυνε τα τουρκικά σχέδια.

Ο Τσακαλώτος και ο διάβολος της Ιστορίας

ΑΠΟ ΤΗΝ ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ ΤΗΣ ΚΥΡΙΑΚΗΣ http://www.kathimerini.gr/991045/opinion/epikairothta/politikh/o-tsakalwtos-kai-o-diavolos-ths-istorias

 *Ελευθέριος Βενιζέλος και Ιωάννης Μεταξάς: Οι πρωταγωνιστές.

Του κ. Αντώνη Κλάψη*

Σ​​υχνά, στην προσπάθειά τους να ενισχύσουν την επιχειρηματολογία τους ή απλώς να διανθίσουν τον λόγο τους, οι πολιτικοί επικαλούνται ρήσεις ιστορικών προσώπων. Την τακτική αυτή ακολούθησε την περασμένη Πέμπτη από το βήμα της Βουλής ο υπουργός Οικονομικών Ευκλείδης Τσακαλώτος.

Ως φορέας ενός ιστορικού επωνύμου, ο κ. Τσακαλώτος θα έπρεπε να είναι προσεκτικότερος όταν προχωρεί σε ιστορικές αναδρομές. Κατά τη διάρκεια ομιλίας του, ο κ. Τσακαλώτος ανέφερε ότι εν μέσω της Μικρασιατικής («Μικρασιάτικης» κατά τον τονισμό του) Εκστρατείας, ο Ιωάννης Μεταξάς είχε δηλώσει πως προτιμούσε «να υπάγη ο τόπος μας εις τον διάβολον, διά να μη έλθη ο Βενιζέλος». Η εν λόγω ρήση, πρόσθεσε ο κ. Τσακαλώτος, υπάρχει στο δημοσιευμένο ημερολόγιο του Μεταξά. Ο υπουργός, μάλιστα, προχώρησε σε μια ακροβατική ιστορική γενίκευση, υποστηρίζοντας ότι «πάντα έτσι ήταν η Δεξιά. Να πάει στο διάβολο η χώρα για να βγαίνετε εσείς στην εξουσία. Αυτό αποδεικνύει από το 1920 μέχρι τώρα».

Οι πιο σχολαστικοί θα παρατηρούσαν ότι οι όροι «Δεξιά» και «Κέντρο» για την περιγραφή των αντίστοιχων παρατάξεων δεν χρησιμοποιήθηκαν στην Ελλάδα παρά μόνο μετά το 1945. Επομένως, η χρήση τους για τη δεκαετία του 1920 είναι πρωθύστερη, καθώς τότε η αναφορά γινόταν σε «αντιβενιζελικούς» και «βενιζελικούς». Ακόμα κι έτσι, πάντως, η ουσία του επιχειρήματος του κ. Τσακαλώτου ίσως να μπορούσε να σταθεί, εάν, με την αποστροφή του, δεν παραποιούσε– ασφαλώς ακούσια, αλλά οπωσδήποτε βάναυσα– την ιστορική αλήθεια.

Το αντικίνημα του Κωνσταντίνου το 1967

 ΑΠΟ ΤΗΝ ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ ΤΗΣ ΚΥΡΙΑΚΗΣ     

 http://www.kathimerini.gr/921626/article/epikairothta/politikh/to-antikinhma-toy-kwnstantinoy

*13.9.1967: Η ηγεσία της χούντας υποδέχεται στο αεροδρόμιο του Ελληνικού τον Κωνσταντίνο, 

ο οποίος επιστρέφει από τις ΗΠΑ.

Του κ. ΑΝΤΩΝΗ ΚΛΑΨΗ*

Η επικράτηση του πραξικοπήματος της 21ης Απριλίου 1967 έφερε τον νεαρό βασιλιά Κωνσταντίνο Β΄, ο οποίος μόλις είχε συμπληρώσει τρία χρόνια από την ανάρρησή του στον θρόνο, αντιμέτωπο με ένα τετελεσμένο γεγονός που αδυνατούσε να ελέγξει. Η χούντα είχε επιβληθεί όχι από την ηγεσία των Ενόπλων Δυνάμεων, η οποία ήταν πιστή στο Στέμμα και διατηρούσε ανοικτούς διαύλους επικοινωνίας μαζί του, αλλά από αξιωματικούς που βρίσκονταν χαμηλότερα στην ιεραρχία και είχαν κατορθώσει να κινηθούν πολύ αποτελεσματικά στα παρασκήνια.

Επρόκειτο για πρόσωπα τα οποία βρίσκονταν μακριά από το βασιλικό περιβάλλον και ήταν εν πολλοίς άγνωστα στον Κωνσταντίνο. Η εχθρική ατμόσφαιρα που επικράτησε κατά τη διάρκεια των πρώτων επαφών του με τα μέλη της ηγετικής τριανδρίας των πραξικοπηματιών, η οποία αποτελούνταν από τον ταξίαρχο Στυλιανό Παττακό και τους συνταγματάρχες Γεώργιο Παπαδόπουλο και Νικόλαο Μακαρέζο, ήταν απολύτως ενδεικτική. Με την ενέργειά τους τα ξημερώματα της 21ης Απριλίου, όχι μόνο είχαν διασαλεύσει τη συνταγματική τάξη, αλλά είχαν κατορθώσει να καταστήσουν τον Κωνσταντίνο υποχείριό τους. Επιλέγοντας να ορκίσει την πρώτη χουντική κυβέρνηση, στην οποία υπουργικά χαρτοφυλάκια ανέλαβαν και οι τρεις ηγέτες του πραξικοπήματος, ο βασιλιάς αποδέχθηκε την ήττα του και προσυπέγραψε τη συνθηκολόγησή του, θέτοντας ως μοναδικό όρο τη μη ανάληψη της πρωθυπουργίας από στρατιωτικό: στη βάση αυτού του συμβιβασμού, πρωθυπουργός ορκίστηκε ο εισαγγελέας του Αρείου Πάγου Κωνσταντίνος Κόλλιας.

Η κυβέρνηση Κανελλόπουλου, το 1967

*Η κυβέρνηση Κανελλόπουλου. Αποτέλεσε την ύστατη προσπάθεια να αποτραπεί η διατάραξη της δημοκρατικής ομαλότητας, αλλά ανατράπηκε από τους συνταγματάρχες το μοιραίο πρωί της 21ης Απριλίου 1967.

Γράφει ο κ. ΑΝΤΩΝΗΣ ΚΛΑΨΗΣ*

Στις 20 Δεκεμβρίου 1966 ο αρχηγός της ΕΡΕ, Παναγιώτης Κανελλόπουλος, ανακοίνωσε την άρση της εμπιστοσύνης του κόμματός του προς την κυβέρνηση του Στέφανου Στεφανόπουλου, η οποία μοιραία οδηγήθηκε άμεσα σε παραίτηση. Η πρωτοβουλία του Κανελλόπουλου προέκυψε ως αποτέλεσμα της μυστικής συμφωνίας, στην οποία είχε καταλήξει λίγες ημέρες νωρίτερα, κατόπιν μεσολάβησης του βασιλιά Κωνσταντίνου Β΄, με τον ηγέτη της Ένωσης Κέντρου Γεώργιο Παπανδρέου.

Η συμφωνία προέβλεπε τον σχηματισμό υπηρεσιακής κυβέρνησης, η οποία, αφού ψήφιζε εκλογικό νόμο βασιζόμενο στην απλή αναλογική, θα οδηγούσε τη χώρα σε εκλογές το αργότερο μέχρι το τέλος Μαΐου του 1967. Επιπλέον, ο Γ. Παπανδρέου δεσμευόταν ότι εάν στις εκλογές η Ένωση Κέντρου δεν κατόρθωνε να συγκεντρώσει την απόλυτη πλειοψηφία των εδρών, δεν θα δεχόταν να στηριχθεί από την ΕΔΑ προκειμένου να σχηματίσει κυβέρνηση.

Η «Συμφωνία» Τούμπα-Τσαγλαγιανγκίλ

ΑΠΟ ΤΗΝ ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ ΤΗΣ ΚΥΡΙΑΚΗΣ

http://www.kathimerini.gr/903356/article/epikairothta/ellada/h-symfwnia-toympa-tsaglagiangkil

*Παρά τις θερμές χειραψίες, οι σχέσεις του πρωθυπουργού Στέφανου Στεφανόπουλου 

και του Αρχιεπισκόπου Μακαρίου παρέμεναν πάντοτε δύσκολες.

Γράφει ο κ. ΑΝΤΩΝΗΣ ΚΛΑΨΗΣ*

Το φθινόπωρο του 1965 υπήρξε περίοδος σημαντικών πολιτικών εξελίξεων τόσο στην Ελλάδα όσο και στην Τουρκία. Τον Σεπτέμβριο σχηματίστηκε και έλαβε- έστω οριακή- ψήφο εμπιστοσύνης από τη Βουλή η κυβέρνηση του Στέφανου Στεφανόπουλου, κλείνοντας έτσι τον κύκλο των αποτυχημένων προσπαθειών, οι οποίες είχαν αναληφθεί μετά την ιουλιανή κρίση διαδοχικά από τους Γεώργιο Αθανασιάδη- Νόβα και Ηλία Τσιριμώκο.

Τον Οκτώβριο το Κόμμα Δικαιοσύνης θριάμβευσε στις τουρκικές εκλογές, λαμβάνοντας σχεδόν το 53% των ψήφων και εξασφαλίζοντας συντριπτική κοινοβουλευτική πλειοψηφία, με αποτέλεσμα την ανάληψη της πρωθυπουργίας από τον ηγέτη του, Σουλεϊμάν Ντεμιρέλ. Αυτές οι εσωτερικές ανακατατάξεις στις δύο γειτονικές χώρες θα γίνονταν η αφορμή για την έναρξη συνομιλιών, με αντικείμενο την προσπάθεια κατάληξης σε συμφωνία για τη διευθέτηση του Κυπριακού, η ανάφλεξη του οποίου είχε απειλήσει να οδηγήσει ακόμα και σε ελληνοτουρκικό πόλεμο το 1964.

Η απόπειρα παραπομπής Καραμανλή, το 1965

*«Σκεφθήκατε ποτέ την οδύνη που εδοκίμασα το πρωινό που τα ξένα ραδιόφωνα μετέδιδαν την είδηση ότι η ελληνική Βουλή απεφάσισε την παραπομπήν μου και μάλιστα για πράξεις ατιμωτικές; [...] Θα προτιμούσα δέκα φορές να με είχαν δολοφονήσει», έγραφε ο Κωνσταντίνος Καραμανλής, από το Παρίσι, στον Κωνσταντίνο Τσάτσο, στις  5 Οκτωβρίου 1966, αναφερόμενος σε ένα γεγονός που δεν λησμόνησε– και δεν συγχώρησε– μέχρι το τέλος της ζωής του.

Γράφει ο κ. ΑΝΤΩΝΗΣ ΚΛΑΨΗΣ*

Το 1965 δεν είχε ξεκινήσει ευοίωνο για την πολιτική κατάσταση στην Ελλάδα. Η διογκούμενη όξυνση των παθών δεν προμήνυε θετικές εξελίξεις. Η μετωπική αντιπαράθεση ανάμεσα στην κυβέρνηση της Ένωσης Κέντρου και στην αξιωματική αντιπολίτευση της Εθνικής Ριζοσπαστικής Ένωσης (ΕΡΕ) αποκτούσε σταδιακά χαρακτήρα ανοικτής και ανεξέλεγκτης σύγκρουσης.

Η έλλειψη συνοχής και οι έριδες στο εσωτερικό του κυβερνώντος κόμματος περιέπλεκαν ακόμα περισσότερο την κατάσταση. Η αναμόχλευση υποθέσεων του παρελθόντος θα αποδεικνυόταν η χειρότερη δυνατή τακτική για τη συνεννόηση ανάμεσα στις πολιτικές δυνάμεις εν όψει της κρίσης που θα κορυφωνόταν το καλοκαίρι του ίδιου έτους.

Προεόρτια της Ιουλιανής κρίσης του 1965

ΑΠΟ ΤΗΝ ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ ΤΗΣ ΚΥΡΙΑΚΗΣ http://www.kathimerini.gr/880491/article/epikairothta/ellada/proeortia-ths-ioylianhs-krishs 

*19.2.1965. Στη συγκέντρωση που διοργάνωσε η ΕΡΕ στην πλατεία Κλαυθμώνος, ο Παναγιώτης Κανελλόπουλος κάλεσε δημόσια τους βουλευτές της Ενωσης Κέντρου να συμβάλουν στην ανατροπή της κυβέρνησης του Γ. Παπανδρέου, γεγονός που επιδείνωσε την ήδη δηλητηριώδη πολιτική ατμόσφαιρα.

Γράφει ο κ. ΑΝΤΩΝΗΣ ΚΛΑΨΗΣ*

Στις αρχές του 1965 η κυβέρνηση της Ένωσης Κέντρου ταλανιζόταν από εσωτερικές αναταράξεις. Πριν ακόμα συμπληρωθεί ένας χρόνος από τη θριαμβευτική νίκη στις εκλογές του Φεβρουαρίου του 1964, η ενδοκομματική κρίση ήταν περισσότερο από εμφανής, σε βαθμό που να απειλεί την κυβερνητική συνοχή.

Η διάψευση των προσδοκιών για την εξεύρεση ενωτικής λύσης στο Κυπριακό, σε συνδυασμό με τις έριδες επιφανών στελεχών του Κέντρου (οι οποίες αποδείκνυαν ότι ο Γεώργιος Παπανδρέου ήλεγχε όλο και λιγότερο το κόμμα του), επιβάρυναν περαιτέρω το κλίμα. Την ίδια στιγμή, η ολομέτωπη αντιπαράθεση ανάμεσα στην κυβέρνηση και στην αξιωματική αντιπολίτευση την οποία συγκροτούσε η Εθνική Ριζοσπαστική Ένωση (ΕΡΕ), με εκτόξευση εκατέρωθεν βαρύτατων κατηγοριών, δημιουργούσε ένα εκρηκτικό μείγμα που δηλητηρίαζε την πολιτική ζωή.

Η επιστολή Τζόνσον προς Ινονού, το 1964

*Το περιεχόμενο και ο τόνος της επιστολής του Αμερικανού προέδρου Τζόνσον (η φωτ. από την ορκωμοσία του) προς τον Τούρκο πρωθυπουργό Ισμέτ Ινονού είχαν ως άμεση συνέπεια τη ματαίωση των τουρκικών σχεδίων εισβολής στην Κύπρο.

Γράφει ο κ. ΑΝΤΩΝΗΣ ΚΛΑΨΗΣ*

Το 1964 το Κυπριακό βρισκόταν σε έξαρση. Τη νηνεμία που είχε προκύψει για τρία χρόνια μετά την ανακήρυξη της κυπριακής ανεξαρτησίας, διαδέχθηκε η θύελλα. Τον Δεκέμβριο του 1963, με αφορμή την πρόταση του προέδρου της Κυπριακής Δημοκρατίας Αρχιεπισκόπου Μακαρίου για την αναθεώρηση δεκατριών σημείων του κυπριακού Συντάγματος, η συνταγματική τάξη στο νησί κατέρρευσε.

Με την παρότρυνση της Άγκυρας, οι Τουρκοκύπριοι εγκατέλειψαν την κυβέρνηση, τη Βουλή και τα υπόλοιπα δημόσια αξιώματα (συμπεριλαμβανομένης της διοίκησης) και άρχισαν να συγκεντρώνονται σε θύλακες εντός του κυπριακού εδάφους, οι οποίοι πρακτικά λειτουργούσαν ως κράτος εν κράτει. Η πρώτη de facto διχοτόμηση είχε πραγματοποιηθεί. Σχεδόν ταυτόχρονα, στο νησί ξέσπασαν αιματηρές ταραχές ανάμεσα στους Ελληνοκύπριους και τους Τουρκοκύπριους. Η κλιμάκωση της έντασης κινδύνευε να λάβει ανεξέλεγκτες διαστάσεις. Η Τουρκία απειλούσε ανοιχτά με εισβολή στην Κύπρο, τουρκικά μαχητικά αεροσκάφη παραβίαζαν επανειλημμένως τον κυπριακό εναέριο χώρο, ενώ τουρκικά πολεμικά πλοία κινούνταν στον θαλάσσιο χώρο μεταξύ των μικρασιατικών και των κυπριακών ακτών (ορισμένες φορές ακόμα και εντός των κυπριακών χωρικών υδάτων).

Η επίσκεψη Καραμανλή στην Τουρκία

ΑΠΟ ΤΗΝ ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ ΤΗΣ ΚΥΡΙΑΚΗΣ   http://www.kathimerini.gr/809315/article/epikairothta/ellada/h-episkeyh-karamanlh-sthn-toyrkia

*Κων. Καραμανλής και Αντνάν Μεντερές κατά την άφιξη του Ελληνα πρωθυπουργού στο αεροδρόμιο της Αγκυρας. Στις συνομιλίες διαπιστώθηκε το εκατέρωθεν ενδιαφέρον 

για την αναβίωση της διμερούς συνεργασίας.

 Γράφει ο κ. ΑΝΤΩΝΗΣ ΚΛΑΨΗΣ*

            Τον Μάιο του 1959 ο πρωθυπουργός Κωνσταντίνος Καραμανλής, συνοδευόμενος από τον υπουργό Εξωτερικών Ευάγγελο Αβέρωφ-Τοσίτσα, πραγματοποίησε πολυήμερη επίσημη επίσκεψη στην Τουρκία. Ήταν ο πέμπτος επικεφαλής ελληνικής κυβέρνησης που διέσχισε το Αιγαίο με προορισμό τη γειτονική χώρα. Είχαν προηγηθεί ο Ελευθέριος Βενιζέλος το 1930, ο Παναγής Τσαλδάρης το 1933, ο Ιωάννης Μεταξάς το 1937 και ο Αλέξανδρος Παπάγος το 1953.

            Για πολλά χρόνια η συνεννόηση με την Τουρκία είχε αποτελέσει έναν από τους θεμέλιους λίθους της ελληνικής εξωτερικής πολιτικής. Η σύμπνοια των δύο βασικών αστικών παρατάξεων προσέδιδε σε αυτή την επιλογή χαρακτήρα μακρόπνοης εθνικής στρατηγικής, ανεξάρτητης από τις κομματικές αντιπαραθέσεις.

Το Κυπριακό στον ΟΗΕ

ΑΠΟ ΤΗΝ ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ ΤΗΣ ΚΥΡΙΑΚΗΣ      http://www.kathimerini.gr/787729/article/epikairothta/ellada/to-kypriako-ston-ohe

 *Ηνωμένα Έθνη, 12 Νοεμβρίου 1956, έναρξη της συζήτησης για το Κυπριακό. Ο πρωθυπουργός Κωνσταντίνος Καραμανλής με τον υπουργό Εξωτερικών Ευάγγελο Αβέρωφ, ο οποίος συνομιλεί με τον Γιώργο Σεφέρη, διευθυντή τότε της Β΄ Πολιτικής Διεύθυνσης του υπουργείου Εξωτερικών.

Γράφει ο κ. ΑΝΤΩΝΗΣ ΚΛΑΨΗΣ*

          Στα πρώτα χρόνια μετά το τέλος του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου οι διαδοχικές ελληνικές κυβερνήσεις απέφυγαν να εγείρουν δημόσια θέμα απόδοσης της Κύπρου στην Ελλάδα. Η Κύπρος δεν συμπεριλήφθηκε στον κατάλογο με τις ελληνικές εδαφικές διεκδικήσεις που υποβλήθηκε στη Συνδιάσκεψη Ειρήνης των Παρισίων, όπως άλλωστε είχε συμβεί και στην αντίστοιχη Συνδιάσκεψη που ακολούθησε τη λήξη του Α΄ Παγκοσμίου Πολέμου.

          Αυτή η σταθερή επιλογή της Αθήνας βασιζόταν σε μεγάλο βαθμό στις διπλωματικές παρακαταθήκες του Ελευθέριου Βενιζέλου και συνοψιζόταν στο αξίωμα ότι η ένωση της Κύπρου με την Ελλάδα δεν μπορούσε να επιτευχθεί παρά μόνο εάν προηγουμένως είχε εξασφαλισθεί η βρετανική συναίνεση. Σύμφωνα με την ίδια αντίληψη, οι εγκάρδιες ελληνοβρετανικές σχέσεις δεν θα έπρεπε να διαταραχθούν στον βωμό της δημόσιας ανακίνησης του Κυπριακού, από τη στιγμή μάλιστα που μια τέτοια κίνηση ήταν αμφίβολο εάν μπορούσε να αποδώσει τα επιθυμητά αποτελέσματα.

Η νίκη του Ελληνικού Συναγερμού, το 1952

ΑΠΟ ΤΗΝ ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ ΤΗΣ ΚΥΡΙΑΚΗΣ 

http://news.kathimerini.gr/4dcgi/_w_articles_ell_2_14/04/2013_517462

*Προεκλογική εκστρατεία. Ο Παπάγος ομιλεί στο λαό....

*Οι εκλογές του 1952 διεξήχθησαν με πλειοψηφικό σύστημα

και έδωσαν την πρώτη μεταπολεμικά

μονοκομματική κυβέρνηση, 61 χρόνια πριν.

Του Αντώνη Κλάψη*

                Τα πρώτα χρόνια που ακολούθησαν τη λήξη του εμφυλίου πολέμου σημαδεύτηκαν από αλλεπάλληλες κυβερνητικές μεταβολές. Τα αποτελέσματα των εκλογών της 5ης Μαρτίου 1950 και της 9ης Σεπτεμβρίου 1951 δεν είχαν επιτρέψει τον σχηματισμό σταθερών κυβερνήσεων.

                Στην πρώτη περίπτωση, είχαν επιβεβαιώσει την ακραία πολυδιάσπαση των πολιτικών δυνάμεων της χώρας (είναι χαρακτηριστικό ότι το Λαϊκό Κόμμα που κατέλαβε την πρώτη θέση συγκέντρωσε μόλις το 18,80% των ψήφων). Στη δεύτερη περίπτωση, η επικράτηση του νεοσυσταθέντος Ελληνικού Συναγερμού του στρατάρχη Αλέξανδρου Παπάγου δεν είχε συνοδευτεί από την εξασφάλιση του απαραίτητου αριθμού εδρών στη Βουλή, στερώντας έτσι από τον Παπάγο τη δυνατότητα ανάληψης της εξουσίας. Αντίστοιχα, ούτε η αθροιστική πλειοψηφία των κεντρώων κομμάτων και στις δύο εκλογικές αναμετρήσεις αρκούσε για να θεραπεύσει το πρόβλημα. Τη διετία 1950-1952 η εναλλαγή των Νικόλαου Πλαστήρα και Σοφοκλή Βενιζέλου στην πρωθυπουργία ήταν τόσο συχνή, ώστε να λειτουργεί εκ των πραγμάτων ως τροχοπέδη στην αποδοτικότητα του κυβερνητικού έργου.

Οι εκλογές της 31ης Μαρτίου 1946

ΑΠΟ ΤΗΝ ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ ΤΗΣ ΚΥΡΙΑΚΗΣ

http://news.kathimerini.gr/4dcgi/_w_articles_ell_2_18/09/2011_4

*Ο αρχιεπίσκοπος και αντιβασιλεύς Δαμασκηνός διαβάζει το Λόγο του Θρόνου κατά την εναρκτήρια συνεδρίαση της Βουλής που προέκυψε από τιος εκλογές του 1946
*Η πορεία προς τις κάλπες

για πρώτη φορά από 

τον Ιανουάριο του 1936,

διεξήχθη μέσα σε κλίμα βίας 

και αποχής της Αριστεράς 65 χρόνια πριν

Του κ. Αντώνη Kλάψη*


Oταν στις 19 Ιανουαρίου 1946 ο αντιβασιλέας Δαμασκηνός υπέγραφε το διάταγμα προκήρυξης βουλευτικών εκλογών για τις 31 Μαρτίου του ίδιου έτους, έθετε την Ελλάδα, για πρώτη φορά από τον Ιανουάριο του 1936, σε προεκλογική περίοδο.              Υπό φυσιολογικές συνθήκες, οι εκλογές του 1946 θα σηματοδοτούσαν την επιστροφή της χώρας στην οδό της πολιτικής ομαλότητας έπειτα από μία ταραγμένη δεκαετία, η οποία είχε σφραγιστεί από τη δικτατορία του Ιωάννη Μεταξά, την κατοχή της Ελλάδας από τις δυνάμεις του Άξονα, αλλά και την ένταση των πολιτικών παθών αμέσως μετά την απελευθέρωση, με αποκορύφωμα τα Δεκεμβριανά του 1944. Τα δεδομένα, ωστόσο, δεν άφηναν πολλά περιθώρια αισιοδοξίας.