Ανθρωπιστική καταστροφή στην Κύπρο, το 1974

ΑΠΟ ΤΗΝ ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ ΤΗΣ ΚΥΡΙΑΚΗΣ        https://www.kathimerini.gr/1087206/gallery/epikairothta/kosmos/an8rwpistikh-katastrofh-sthn-kypro

*Η αποκατάσταση των 200.000 προσφύγων ήταν μείζων προτεραιότητα.

Γράφει ο κ. ΠΕΤΡΟΣ ΠΑΠΑΠΟΛΥΒΙΟΣ*

Το απόγευμα της 16ης Αυγούστου 1974, η εκεχειρία που επιτεύχθηκε μέσω του ΟΗΕ τερμάτισε τη δεύτερη φάση της τουρκικής εισβολής, που είχε ξεκινήσει τα χαράματα της 14ης Αυγούστου 1974, μετά το ναυάγιο στη Διάσκεψη της Γενεύης. Όπως ακριβώς συνέβη και με την εκεχειρία της 22ας Ιουλίου 1974, ο τουρκικός στρατός παραβίασε κατ’ επανάληψη τη συμφωνία κατάπαυσης του πυρός μέχρι και τις αρχές Σεπτεμβρίου, καταλαμβάνοντας χωριά στην επαρχία Αμμοχώστου και Λευκωσίας και τη νέα πόλη της Αμμοχώστου, που είχε εγκαταλειφθεί από τις στρατιωτικές μονάδες, την αστυνομία, τις πολιτικές αρχές και τους κατοίκους της.

Η δεύτερη φάση της τουρκικής εισβολής ολοκλήρωσε τα καταστροφικά αποτελέσματα της τραγωδίας του 1974. Με τον πρόεδρο της χώρας, Αρχιεπίσκοπο Μακάριο, να βρίσκεται εκτός Κύπρου από τις 16 Ιουλίου 1974 (επέστρεψε στις 7 Δεκεμβρίου 1974), έχοντας διαφύγει τον θάνατο από το καιόμενο προεδρικό μέγαρο και τη διαφαινόμενη σύλληψη στην Πάφο, ο συνταγματικός αναπληρωτής του, πρόεδρος της Βουλής των Αντιπροσώπων, Γλαύκος Κληρίδης, ο οποίος ανέλαβε καθήκοντα στις 23 Ιουλίου, μετά την παραίτηση του Νίκου Σαμψών, «προέδρου» της πραξικοπηματικής «κυβέρνησης», αντιμετώπισε πλήθος αντιξοοτήτων και διοικητικό χάος.

Στον αμυντικό τομέα, τα περισσότερα τάγματα της Εθνικής Φρουράς βρίσκονταν στα πρόθυρα διάλυσης, με καταρρακωμένο ηθικό, λόγω και του αισθήματος εγκατάλειψης από την Ελλάδα, ενώ ο κίνδυνος εμφύλιου σπαραγμού ήταν ορατός, εξαιτίας του προηγηθέντος πραξικοπήματος και των συνεπειών του και της συνεχιζόμενης έντονης παρουσίας ομάδων ατάκτων οπλοφόρων της ΕΟΚΑ Β΄.

Η Κρίση στις σχέσεις Ελλάδας - ΝΑΤΟ

ΑΠΟ ΤΗΝ ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ ΤΗΣ ΚΥΡΙΑΚΗΣ   https://www.kathimerini.gr/1069266/gallery/epikairothta/ellada/krish-stis-sxeseis-elladas---nato

*Η στάση των κρατών-μελών του ΝΑΤΟ μετά την εισβολή των τουρκικών στρατευμάτων στην Κύπρο στις 20 Ιουλίου 1974 (φωτ.), που ολοκληρώθηκε με τον «Αττίλα ΙΙ», οδήγησε την Αθήνα στην απόφαση να αποσύρει τις ελληνικές ένοπλες δυνάμεις από το στρατιωτικό σκέλος της Συμμαχίας.

Γράφει ο κ.  ΙΩΑΝΝΗΣ Ο. ΙΑΤΡΙΔΗΣ*

Η έξαφνη επιστροφή του Κωνσταντίνου Καραμανλή στο μέσον της νύχτας της 23ης προς 24η Ιουλίου 1974 και η ορκωμοσία του στις 4 το πρωί συμβόλιζαν τις δυσκολίες που ανέμεναν τον «ανορθωτή της ελληνικής δημοκρατίας». Οι επευφημίες που δέχθηκε, καταδείκνυαν την τεράστια δημοτικότητά του αλλά και την ανακούφιση του κοινού που έβλεπε τον τρομερό εφιάλτη του να τελειώνει.

Λιγότερο εμφανής, αν και περισσότερο δυσοίωνη, η πραγματικότητα των ζητημάτων ασφαλείας στην πρωτεύουσα παρέπεμπε στις δυσκολίες τις οποίες ο ίδιος και οι συνεργάτες του θα αντιμετώπιζαν κατά την ηράκλεια προσπάθειά τους να ξεκαθαρίσουν την κατάσταση που δημιούργησε η ανίκανη και απαξιωμένη δικτατορία. Μετά την τουρκική εισβολή στην Κύπρο στις 20 Ιουλίου, η επιβολή του στρατιωτικού νόμου και η κήρυξη γενικής επιστράτευσης είχαν δημιουργήσει τεράστια σύγχυση, καθώς οι επιστρατευμένοι ταλαιπωρούνταν χωρίς διαταγές στα έμπεδα και οι στρατιωτικές αποθήκες βρίσκονταν άδειες. Ενώ η στρατιωτική ηγεσία αποδεικνυόταν ανίκανη να προσφέρει μια απάντηση στην κρίση, ανέκυπταν φόβοι ότι οι Τούρκοι θα καταλάμβαναν ελληνικά νησιά και θα προέλαυναν στη Θράκη. Στις 23 Ιουλίου, η χούντα κατέρρευσε και ο Καραμανλής κλήθηκε να επιστρέψει άμεσα από την αυτοεξορία του.

Παρά τις αναφορές στην εθνική ενότητα, δεν υπήρχε χρόνος, και μάλλον ούτε και βούληση, να συγκεντρωθούν οι ηγέτες των παλαιών κομμάτων της προ-χουντικής περιόδου. Το βιαστικά συγκροτημένο Υπουργικό Συμβούλιο του Καραμανλή απαρτιζόταν από πολιτικούς με τους οποίους είχε συνεργαστεί στο παρελθόν, οι περισσότεροι των οποίων είχαν αντιταχθεί στη δικτατορία. Στο εσωτερικό πεδίο, μετά την επαναφορά σε ισχύ του Συντάγματος του 1952, η πολιτική εξουσία αποκαταστάθηκε στον στρατό και στη δημόσια διοίκηση, ενώ διατυπώθηκαν εκκλήσεις προς όλους τους δημοσίους υπαλλήλους για την αποκατάσταση της δημοκρατίας και του κράτους δικαίου.

Ο Αττίλας ΙΙ και η στάση της Ελλάδας

ΑΠΟ ΤΗΝ ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ ΤΗ ΚΥΡΙΑΚΗΣ https://www.kathimerini.gr/1068099/gallery/epikairothta/ellada/o-attilas-ii-kai-h-stash-ths-elladas

*Η ακτίνα δράσης των 20 υπερσύγχρονων τότε F4 Phantom δεν επέτρεπε επιχειρησιακή εμπλοκή τους στην Κύπρο και επιστροφή στην Ελλάδα. Θα έπρεπε στη συνέχεια να προσγειωθούν και να παραδοθούν στη Συρία.

Γράφει ο κ. ΕΥΑΝΘΗΣ ΧΑΤΖΗΒΑΣΙΛΕΙΟΥ*

Στον πρώτο Αττίλα, η αποτυχία της ελληνικής πλευράς ήταν απόλυτη: η Τουρκία εγκατέστησε προγεφύρωμα, απέκρουσε τις αντεπιθέσεις εκείνης της νύχτας και κατόπιν μπορούσε απρόσκοπτα να το ανεφοδιάζει, ενώ κυριαρχούσε και στον αέρα. Κατόπιν, παραβιάζοντας την εκεχειρία, η Τουρκία επεξέτεινε τη ζώνη ελέγχου της, οδήγησε τη Διάσκεψη της Γενεύης σε αδιέξοδο, εξαπέλυσε τη δεύτερη εισβολή, τον Αττίλα ΙΙ, και κατέλαβε περίπου το 38% της έκτασης του νησιού μέσα σε τρεις μόλις ημέρες (14-16 Αυγούστου). Ήταν μια τεράστια καταστροφή.

Έκτοτε, συχνά διατυπώθηκε ο ισχυρισμός, κυρίως από την Άκρα Δεξιά, ότι τον Αύγουστο του 1974 η κυβέρνηση Καραμανλή επέλεξε να μην πολεμήσει ενώ, υποτίθεται, μπορούσε. Αυτή η κατηγορία για «προδοσία» των δημοκρατικών και του Καραμανλή προσωπικά επιχειρεί να εξισορροπήσει το γεγονός ότι η ήττα επήλθε στον πρώτο Αττίλα από άφρονες στρατηγικές επιλογές της χούντας. Αγαπημένα επιχειρήματα των ακροδεξιών είναι ότι η Ελλάδα μπορούσε να στείλει στρατεύματα, ότι διέθετε ορισμένα υπερσύγχρονα αεροπλάνα F4 Phantom που μπορούσε να χρησιμοποιήσει στην Κύπρο και ότι ο Καραμανλής απέφυγε τη σύγκρουση με τη φράση «η Κύπρος είναι μακράν» (την οποία, σημειωτέον, δεν φαίνεται ποτέ να είπε ο ίδιος). Αλλά δεν είναι μόνον (ή πάντοτε μόνη της) η Άκρα Δεξιά. Η φημολογία περί του μυθώδους «φακέλου της Κύπρου» που μυστηριωδώς κρατείται «κλειστός» αποτέλεσε οργανικό τμήμα των θεωριών συνωμοσίας της μεταδικτατορικής εποχής. Συχνά χρησιμοποιήθηκε, με τρόπο ασύστολα λαϊκιστικό, και από τα αριστερά του Καραμανλή. Η υπόθεση εργαλειοποιήθηκε πολιτικά και ανασύρθηκε μετά την αποχώρηση του Καραμανλή από την Προεδρία της Δημοκρατίας το 1985, ακριβώς για να πληγεί ο ίδιος. Τότε συγκροτήθηκε όχι ένας «φάκελος» με έγγραφα, αλλά μια σειρά μαρτυριών (μεταγενέστερων, που δεν είναι καθόλου το ίδιο), οι οποίες όμως και πάλι δεν έδειξαν κάποια αβελτηρία της κυβέρνησης Εθνικής Ενότητας για τις 14-16 Αυγούστου.

Από το πραξικόπημα στην εισβολή

ΑΠΟ ΤΗΝ ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ ΤΗΣ ΚΥΡΙΑΚΗΣ  https://www.kathimerini.gr/1058087/gallery/epikairothta/kosmos/apo-to-pra3ikophma-sthn-eisvolh

*Η Λευκωσία βομβαρδίζεται από την τουρκική αεροπορία.

Γράφει ο κ. ΠΕΤΡΟΣ ΠΑΠΑΠΟΛΥΒΙΟΥ*

Το στρατιωτικό πραξικόπημα για την ανατροπή της κυβέρνησης του Αρχιεπισκόπου Μακαρίου εκδηλώθηκε στις 8.20 το πρωί της 15ης Ιουλίου 1974. Οι μονάδες της Εθνικής Φρουράς (μοίρες καταδρομών, τεθωρακισμένα και μικρό τμήμα του Ναυτικού) και οι διμοιρίες της ΕΛΔΥΚ που εκτέλεσαν το πραξικόπημα στη Λευκωσία, είχαν κύριους στόχους το Προεδρικό Μέγαρο και τον ίδιο τον Μακάριο, το αρχηγείο της Αστυνομίας, το στρατόπεδο του Εφεδρικού Σώματος, το ΡΙΚ (Ραδιοφωνικό Ιδρυμα Κύπρου), την Αρχιεπισκοπή, το Αεροδρόμιο Λευκωσίας, το κεντρικό κτίριο της ΣΥΤΑ (ο κυπριακός οργανισμός τηλεπικοινωνιών), τις Κεντρικές Φυλακές και τον Αστυνομικό Σταθμό Πύλης Πάφου.

Το πραξικόπημα σκηνοθετήθηκε άψογα από την ηγετική ομάδα της δικτατορίας στην Ελλάδα, υπό τον Δημήτριο Ιωαννίδη: Ο αρχηγός της Εθνικής Φρουράς, στρατηγός Γ. Ντενίσης, ο διοικητής της ΕΛΔΥΚ («Ελληνική Δύναμις Κύπρου») και ο πρέσβης της Ελλάδας στην Κύπρο, Ευστάθιος Λαγάκος, είχαν προσκληθεί σε παραπλανητική σύσκεψη στην Αθήνα στις 13 Ιουλίου, που διακόπηκε και θα συνεχιζόταν τη Δευτέρα, 15 Ιουλίου, ώστε να δημιουργηθεί η εντύπωση ότι δεν υπήρχε περίπτωση πραξικοπήματος, απούσης της στρατιωτικής ηγεσίας. Η απομάκρυνση του Ντενίση από την Κύπρο εξυπηρετούσε και τη σκοπιμότητα της υλοποίησης του πραξικοπήματος από τους έμπιστους του Ιωαννίδη.

Το πραξικόπημα Ιωαννίδη στην Κύπρο

 ΑΠΟ ΤΗΝ ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ ΤΗΣ ΚΥΡΙΑΚΗΣ   https://www.kathimerini.gr/1057465/gallery/epikairothta/ellada/to-pra3ikophma-iwannidh-sthn-kypro 

*Σοβιετικό άρμα Τ-34 της Εθνικής Φρουράς. Τα άρματα αυτά χρησιμοποιήθηκαν στο πραξικόπημα το πρωί της 20ής Ιουλίου.

Του κ. ΣΩΤΗΡΗ ΡΙΖΑ*

       Το πραξικόπημα που ανέτρεψε τον πρόεδρο της Κυπριακής Δημοκρατίας Αρχιεπίσκοπο Μακάριο ήταν το αποκορύφωμα των τεταμένων σχέσεων στις σχέσεις Αθήνας - Λευκωσίας κατά τη διάρκεια της επταετούς δικτατορίας. Ο Ιωαννίδης και οι υποστηρικτές του αξιωματικοί, οι οποίοι εκτέλεσαν το πραξικόπημα, θεωρούσαν το Μακάριο το κύριο εμπόδιο για την ένωση της Κύπρου με την Ελλάδα. Επίσης θεωρούσαν την αδέσμευτη πολιτική του Αρχιεπισκόπου και τη συνεργασία της Λευκωσίας με τη Μόσχα επικίνδυνη απόκλιση από τον δυτικό κόσμο.

Η πολιτική της δικτατορίας Ιωαννίδη συνιστούσε, όμως, τομή ακόμα και σε σχέση με την πολιτική της δικτατορίας Παπαδόπουλου. Ο τελευταίος αντιλαμβανόταν την Αθήνα ως το εθνικό κέντρο στο οποίο ανήκε ο τελευταίος λόγος για το Κυπριακό. Ιδίως μετά την κρίση του 1967, οπότε αντιμετώπισε το φάσμα ελληνοτουρκικού πολέμου τον οποίο απέφυγε αποσύροντας την ελληνική μεραρχία από τη Μεγαλόνησο, αντιμετώπιζε τον Μακάριο, και το Κυπριακό, ως ανασχετικό παράγοντα σε μια ελληνοτουρκική συνεννόηση η οποία πίστευε ότι είχε προτεραιότητα στο πλαίσιο του Ψυχρού Πολέμου και του ανταγωνισμού των υπερδυνάμεων στην Ανατολική Μεσόγειο.

Ο Παπαδόπουλος απέβλεπε μεσοπρόθεσμα σε διπλή ένωση, δηλαδή τον διαμελισμό της Κύπρου μεταξύ της Ελλάδας και της Τουρκίας, υπάρχουν δε ισχυρές ενδείξεις ότι η Αθήνα και η Άγκυρα είχαν φθάσει σε κάποια άτυπη συμφωνία επ’ αυτής της βάσεως το 1971-72. Παρά ταύτα, ο Παπαδόπουλος είχε αποφύγει να ανατρέψει το Μακάριο το 1972, κατά την κρίση του τσεχοσλοβακικού οπλισμού, φοβούμενος κυρίως την αντίδραση της Σοβιετικής Ένωσης και του Ανατολικού μπλοκ που αντιμετώπιζαν ευνοϊκά την αδέσμευτη πολιτική του Μακαρίου. Ο Παπαδόπουλος αρκέστηκε τότε στην υπονόμευση του Αρχιεπισκόπου είτε υποκινώντας την ανατροπή του από την κίνηση των τριών μητροπολιτών της Εκκλησίας της Κύπρου το 1972 είτε ενισχύοντας την τρομοκρατική δραστηριότητα της ΕΟΚΑ Β΄ υπό τον στρατηγό Γρίβα. Το 1973 ο Παπαδόπουλος απέσυρε, όμως, την υποστήριξή του από τον Γρίβα, καλώντας τον να πολιτικοποιήσει τη δράση του. Η απόπειρα εξομάλυνσης με τον σχηματισμό της κυβέρνησης Μαρκεζίνη και η επιστροφή στον κοινοβουλευτισμό απέκλειαν πραξικόπημα κατά του Μακαρίου.

Η χούντα του Ιωαννίδη και η Τουρκία

ΑΠΟ ΤΗΝ ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ ΤΗΣ ΚΥΡΙΑΚΗΣ https://www.kathimerini.gr/1050011/gallery/epikairothta/ellada/h-xoynta-toy-iwannidh-kai-h-toyrkia

*Η απόσυρση της ελληνικής μεραρχίας από την Κύπρο το 1967 επιδείνωσε τη στρατιωτική, και κατ’ επέκταση διαπραγματευτική, θέση της Ελλάδας.

Γράφει ο κ. ΑΝΤΩΝΗΣ ΚΛΑΨΗΣ*

Ο τελευταίος δικτάτορας, ο διοικητής της ΕΣΑ, ταξίαρχος Δημήτριος Ιωαννίδης, δεν ανέλαβε κάποιο πολιτικό αξίωμα. Προτίμησε να κινεί τα νήματα από το παρασκήνιο, επιλογή που του χάρισε το προσωνύμιο του «αόρατου δικτάτορα». Σχηματίστηκε κυβέρνηση ανδρεικέλων, με πρωθυπουργό τον Αδαμάντιο Ανδρουτσόπουλο.

Εκτεταμένες αλλαγές επήλθαν και στην ηγεσία των ενόπλων δυνάμεων. Η μετάλλαξη του χουντικού καθεστώτος συνδυάστηκε με την ενίσχυση των καταπιεστικών μέτρων στο εσωτερικό.

Στο διεθνές πεδίο, σηματοδότησε την επιδείνωση της διπλωματικής απομόνωσης της Ελλάδας, η οποία είχε δρομολογηθεί ήδη από την επαύριον του πραξικοπήματος της 21ης Απριλίου 1967. Η παράμετρος αυτή ήταν ιδιαίτερα κρίσιμη, διότι η εγκαθίδρυση της νέας μορφής της δικτατορίας έγινε σε μια περίοδο μεγάλης διεθνούς ρευστότητας, που επηρέαζε άμεσα τον ευρύτερο ελληνικό περίγυρο: είχε προηγηθεί τον Οκτώβριο του 1973 ο αραβοϊσραηλινός πόλεμος, ενώ ταυτόχρονα εκδηλώθηκε η πετρελαϊκή κρίση, η οποία έπληξε σημαντικά την παγκόσμια οικονομία.

Σε αυτό το περιβάλλον, οι ελληνοτουρκικές σχέσεις έμελλε να επιδεινωθούν άμεσα και ραγδαία. Το χρονίζον πρόβλημα, ήδη από τα μέσα της δεκαετίας του 1950, ήταν το Κυπριακό. Στη συγκυρία του 1973, προοπτική συνεννόησης ανάμεσα στην Αθήνα και στην Άγκυρα για τη συνολική διευθέτηση του ζητήματος δεν υπήρχε. Η ελληνική στρατιωτική, και κατ’ επέκταση διαπραγματευτική, θέση είχε επιδεινωθεί από το φθινόπωρο του 1967, όταν η χούντα είχε εξαναγκαστεί, υποχωρώντας άτακτα υπό το βάρος της τουρκικής απειλής πολέμου, να αποσύρει την ελληνική μεραρχία από την Κύπρο. Στην πραγματικότητα, η Τουρκία δεν φαινόταν πια διατεθειμένη να αποδεχθεί οποιαδήποτε λύση δεν θα άφηνε ανοιχτή, με τον έναν ή τον άλλον τρόπο, την πιθανότητα διχοτόμησης του νησιού. Η διεθνής ανυποληψία της Ελλάδας διευκόλυνε τα τουρκικά σχέδια.

29 ΝΟΕΜΒΡΙΟΥ 1967: Η ΑΝΑΚΛΗΣΗ ΤΗΣ ΜΕΡΑΡΧΙΑΣ ΑΠΟ ΤΗΝ ΚΥΠΡΟ

*Οι πρωθυπουργοί Κόλλιας και Ντεμιρέλ στη συνάντηση του Έβρου, το 1967. 
Πίσω διακρίνεται και ο Γεώργιος Παπαδόπουλος

   

Γράφει ο Αντιστράτηγος ε.α. Κωνσταντίνος Πατιαλιάκας

                Τον Νοέμβριο του 1963, ο Πρόεδρος της Κυπριακής Δημοκρατίας Αρχιεπίσκοπος Μακάριος υπέβαλε στον Αντιπρόεδρο Τουρκοκύπριο Φαζίλ Κιουτσούκ, με κοινοποίηση στις τρεις [3] εγγυήτριες δυνάμεις, Βρετανία, Ελλάδα και Τουρκία, δέκα τρεις [13] προτάσεις για τροποποίηση ορισμένων διατάξεων του Συντάγματος της Κυπριακής Δημοκρατίας.

                Τη 16η Δεκεμβρίου 1963 η Τουρκία απέρριψε τις προτάσεις και αμέσως την ακολούθησε και η Τουρκοκυπριακή ηγεσία. Ακολούθησαν απειλές για στρατιωτική επέμβαση της Τουρκίας στην Κύπρο, πρόκληση από μέρους των Τουρκοκυπρίων συγκρούσεων με τα όργανα της Κυπριακής Δημοκρατίας, κατάληψη τμήματος της Λευκωσίας και ένοπλες συγκρούσεις μεταξύ οπλισμένων ομάδων Ελληνοκυπρίων και Τουρκοκυπρίων.

Ο ΑΠΕΛΕΥΘΕΡΩΤΙΚΟΣ ΑΓΩΝΑΣ ΤΗΣ ΕΟΚΑ 1955-1959

*Από τον αγώνα της ΕΟΚΑ. Ο Γρίβας με Κύπριους μαχητές

Γράφει ο κ. Κωνσταντίνος Πατιαλιάκας, Αντιστράτηγος ε.α.

            Την 4η Ιουνίου 1878 υπογράφτηκε, μεταξύ Βρετανίας και Οθωμανικής Αυτοκρατορίας, στην Κωνσταντινούπολη μυστική συνθήκη για την Κύπρο, η οποία προνοούσε Βρετανική βοήθεια στην Οθωμανική Αυτοκρατορία, εάν η Ρωσία, μετά τον Ρωσο-Τουρκικό Πόλεμο του 1877, διατηρούσε τα κεκτημένα του πολέμου ή προχωρούσε σε κατάληψη και άλλων εδαφών της.

            Σε αντάλλαγμα των υπηρεσιών αυτών παραχωρείτο η Κύπρος στην Βρετανία και στις 22 Ιουλίου ολοκληρωνόταν η κατάληψή της με την άφιξη του πρώτου Αρμοστή, του υποστρατήγου Garnet Wolseley. Με την Συνθήκη της Λωζάννης [1923] η Τουρκία αναγνώρισε την προσάρτηση της Κύπρου στην Βρετανία και το 1925 η Κύπρος ανακηρύχθηκε αποικία του Αγγλικού στέμματος.

            Οι σχέσεις Ελληνοκυπρίων και Αγγλικής Κυβέρνησης πολύ συχνά έφθαναν σε ένταση, η οποία οφείλονταν στην άρνηση των Άγγλων για παραχώρηση πραγματικών δημοκρατικών δικαιωμάτων και για πραγματοποίηση της επιδίωξης των Κυπρίων να ενωθούν με την Ελλάδα. Η πρώτη εξέγερση των Κυπρίων εναντίον της Αγγλίας έγινε το 1931 εξαιτίας, εκτός των παραπάνω λόγων, της φτώχειας και της δυστυχίας των, λόγω της οικονομικής κρίσης και της βαριάς φορολογίας.

1950: Το ενωτικό δημοψήφισμα στην Κύπρο

ΑΠΟ ΤΗΝ ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ ΤΗΣ ΚΥΡΙΑΚΗΣ

http://news.kathimerini.gr/4dcgi/_w_articles_ell_2_02/09/2012_494183

*Η Κυπριακή αντιπροσωπεία, παραδίδει στον Πρόεδρο της Βουλής Δημήτριο Γόντικα, 

τους τόμους με τις υπογραφές των Κυπρίων

*Αποτέλεσε την πρώτη

ουσιαστική προσπάθεια

της Λευκωσίας

για διεθνοποίηση του αιτήματος

της Ένωσης με την Ελλάδα

62 χρόνια πριν

Του Νίκου Χριστοδουλίδη*

          Το δημοψήφισμα που πραγματοποιήθηκε στην Κύπρο τον Ιανουάριο του 1950, βάσει του οποίου οι Ελληνες της Κύπρου εκλήθησαν να τοποθετηθούν ως προς την επιθυμία τους ή μη για Ένωση με την Ελλάδα αποτέλεσε γεγονός- σταθμό στη σύγχρονη ιστορία της Μεγαλονήσου.

          Στην πραγματικότητα το δημοψήφισμα αποτέλεσε την πρώτη ουσιαστική προσπάθεια της Λευκωσίας για διεθνοποίηση του αιτήματος της Ένωσης, αποτελώντας συνέχεια προηγούμενων προσπαθειών όπως τα γεγονότα του Οκτωβρίου 1931. Την ίδια στιγμή το δημοψήφισμα αποτέλεσε και προϊόν απογοήτευσης των Ελλήνων του νησιού οι οποίοι, μετά και τον Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο και τις διακηρύξεις των νικητών περί ελευθερίας, για άλλη μια φορά αντιμετώπιζαν την άρνηση του Λονδίνου σε σχέση με το αίτημά τους για Ένωση. 

Η Διασκεπτική Συνέλευση στην Κύπρο το 1946-47

ΑΠΟ ΤΗΝ ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ ΤΗΣ ΚΥΡΙΑΚΗΣ

http://news.kathimerini.gr/4dcgi/_w_articles_ell_2_29/01/2012_470605

Από την απελευθερωτική δράση της ΕΟΚΑ εναντίον των Άγγλων το 1956

                                                                          *Η προσπάθεια των Άγγλων 

                                                          για εισαγωγή μεταρρυθμίσεων 

σε σχέση με την εσωτερική διακυβέρνηση 

του νησιού 65 χρόνια πριν

Του Νίκου Χριστοδουλίδη*

Την επαύριον του B΄ Παγκοσμίου Πολέμου και με δεδομένη την απροθυμία των Βρετανών να ικανοποιήσουν το αίτημα των κατοίκων της Κύπρου για Ενωση με την Ελλάδα, αφού εκτιμάτο ότι κάτι τέτοιο δεν συμβιβαζόταν με την εξυπηρέτηση των στρατηγικών τους συμφερόντων στη Μέση Ανατολή, το Λονδίνο αποφάσισε την εισαγωγή στο νησί μεταρρυθμίσεων σε σχέση με την εσωτερική διακυβέρνηση του τόπου.

Το Λονδίνο αποφάσισε να αναθέσει την εκπόνηση του Συντάγματος σε μια Συνέλευση, στην οποία θα συμμετείχαν εκπρόσωποι του πληθυσμού του νησιού. Η βρετανική πρόθεση έγινε δημόσια γνωστή στις 23 Οκτωβρίου 1946 με δήλωση του Βρετανού υπουργού Αποικιών Κριτζ Τζόουνς στη Βουλή των Κοινοτήτων. Στις 9 Ιουλίου 1947, ο Βρετανός Κυβερνήτης της Κύπρου λόρδος Γουίνστερ με διάγγελμά του προς τους κατοίκους του νησιού τούς ενημέρωσε για τα σχέδια της βρετανικής κυβέρνησης να καλέσει σε Συμβουλευτική Συνέλευση περίπου 30 άτομα. 

ΚΩΔΙΚΟΣ "ΝΙΚΗ": ΑΠΟΣΤΟΛΗ ΑΥΤΟΚΤΟΝΙΑΣ ΤΗΣ Α΄ ΜΟΙΡΑΣ ΚΑΤΑΔΡΟΜΩΝ ΣΤΗ ΚΥΠΡΟ

*Μνημείο πεσόντων της Α'  ΜΚ στο τύμβο της Μακεδονίτισσας στη Κύπρο 

                            

    Του ιστορικού Αθανασίου Νικ. Γκαρίπη

Υπάρχουν κάποιες στιγμές στην ιστορία, που αν και όλα φαίνονται χαμένα, μια ομάδα πολεμιστών κινούμενοι από το χρέος προς την πατρίδα και την τιμή, προτιμούν το θάνατο από την ταπείνωση, γράφοντας με αυτό τον τρόπο ένδοξες σελίδες ιστορίας.

Στο συγκεκριμένο άρθρο θα αναφερθούμε στην Επιχείρηση "ΝΙΚΗ" καθώς  και στην αυτοθυσία και τον ηρωισμό  της Α΄ Μοίρας Καταδρομών.

Η Α΄ Μοίρα Καταδρομών στην Κύπρο το 1974

Μια συνέντευξη στο κανάλι ΚΡΗΤΗ TV, για το βιβλίο των δημοσιογράφων Γιάννη Σκάλκου και Γιάννη Φασουλά με τίτλο  "ΝΙΚΗ" στη Νεκρή Ζώνη- (Η αντίσταση της Α΄ Μοίρας Καταδρομών στον «Αττίλα» και την προδοσία)". Το βιβλίο συνοδεύεται από DVD με το ντοκιμαντέρ «Ήρωες χωρίς παράσημα…» με σπάνιο υλικό από την δράση της Α΄ ΜΚ στην Κύπρο το 1974 και νέα ντοκουμέντα για την Κυπριακή τραγωδία.

Το Ιστορικό Νόημα του Ελληνικού Έθνους

Τον Σεπτέμβριο του 1966, επτά μήνες πριν από το πραξικόπημα του 1967, ο Π.  Κανελλόπουλος επισκέφτηκε την Κύπρο ως επίσημος προσκεκλημένος του Αρχιεπισκόπου Μακαρίου. Εκτός από τις πολιτικές συνομιλίες που είχε στη Μεγαλόνησο, κατά την ολιγοήμερη διαμονή του, ο Π. Κανελλόπουλος ανέπτυξε και δραστηριότητα πνευματική. Στα πλαίσια της δραστηριότητας αυτής επισκέφθηκε το Παγκύπριο Γυμνάσιο, όπου και μίλησε επί πολύ στους μαθητές. Και την 27.9.1966 έδωσε διάλεξη στην παιδαγωγική Ακαδημία της Κύπρου ενώπιων όλης της πολιτικής και πνευματικής ηγεσίας της νήσου. Θέμα της διαλέξεως «Το Ιστορικό Νόημα του Ελληνικού Έθνους».

Η διάλεξη αυτή, παρατίθεται ολόκληρη:

*Χάρτης της Μεγάλης Ελλάδας

Του Παναγιώτη Κανελλόπουλου

Πολλές φορές είχα σκεφθεί ότι θα ‘πρεπε να αναζητήσω το νόημα που έχει το «Ελληνικόν». Μέσα μου το αναζητώ ή μάλλον το ζω αδιάκοπα, όπως το ζουν όλοι οι Έλληνες, χωρίς καν να το αναζητούν. Υπάρχει αυτονόητο μέσα μας, όπως υπάρχουν στους καρπούς ενός δένδρου- και στους χυμούς των καρπών- οι ρίζες του. Το σιωπηλό, όμως, τούτο βίωμα πρέπει να παίρνει κάθε τόσο και τη μορφή του Λόγου. 
Αισθάνομαι την ανάγκη να αναζητήσω και με το Λόγο, σε προφορική επικοινωνία με άλλους, το νόημα που έχει το «Ελληνικόν». Όχι η Ελλάς ως κράτος ή ο Ελληνικός Λαός ως φυσική ομαδική παρουσία, αλλά το «Ελληνικόν», όπως έλεγε ο Ηρόδοτος, το «Γένος» όπως είπαν πολύ αργότερα, ύστερ’ από πολλές δοκιμασίες και βαρύτατες εμπειρίες, οι προγονοί μας, εκείνοι που, όταν δεν υπήρχε πια ούτε γωνιά ελεύθερης γης, είχαν την ηθική δύναμη να ιδρύσουν ακριβώς τότε τη Μεγάλη του Γένους Σχολή. Ενώπιόν σας, Έλληνες της Κύπρου, ενόμισα ότι θα ‘πρεπε να πράξω ό,τι δεν έχω πράξει ως τώρα. 

ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ ΙΣΤΟΡΙΚΟΥ ΛΕΥΚΩΜΑΤΟΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ ΚΑΙ ΤΙΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΙΣ ΤΗΣ ΚΥΠΡΟΥ