Το άγνωστο ιδιόμορφο Θρακικό «δημοψήφισμα» του 1919

*Απόσπασμα από το ανέκδοτο κρυπτογράφημα του Βενιζέλου (Ιστορικό Αρχείο Υπουργείου Εξωτερικών)

 

*Το ανέκδοτο κρυπτογράφημα

του Ελευθέριου Βενιζέλου,

που συνιστούσε συλλογή υπογραφών 

των Θρακών

για ένωση με την Ελλάδα

 

 

Γράφει ο Παντελής Στεφ. Αθανασιάδης

 

 

Ένα ιδιόμορφο δημοψήφισμα για τον πληθυσμό της Θράκης, στήριξε το 1919 τις ελληνικές προσπάθειες στο συνέδριο της ειρήνης και εξουδετέρωσε τις προσπάθειες του αμερικανού προέδρου Γούντροου Ουΐλσον να προωθήσει τις προσπάθειες της Βουλγαρίας να αποκτήσει λιμάνι στη θάλασσα του Αιγαίου. Με άλλα λόγια βοήθησε με τον τρόπο του και την ιδιομορφία του να παγιωθεί η απελευθέρωση της Θράκης.

Το 1918, όταν έληξε ο φονικός Α΄ Παγκόσμιος Πόλεμος, η ανθρωπότητα ανέπνεε ανακουφισμένη, ενώ πολλοί λαοί προσδοκούσαν, ότι θα ζήσουν ελεύθεροι και άλλοι ότι θα αποκτήσουν δικαιώματα.

Οι προσδοκίες όλων επικεντρώνονταν στη Σύνοδο Ειρήνης των Παρισίων, σ’ αυτό που η κοινή γνώμη είχε ονομάσει Συνδιάσκεψη Ειρήνης.  Είχε αρχίσει να προετοιμάζεται από το 1918 για να συνέλθει στις αρχές του 1919. Η Συνδιάσκεψη οργανώθηκε από τις νικήτριες δυνάμεις της Αντάντ και των ΗΠΑ, με στόχο να συσταθεί ένας παγκόσμιος σύνδεσμος των εθνών, που θα ονομαστεί Κοινωνία των Εθνών και να γίνει διαπραγμάτευση των συνθηκών ειρήνης.

Με τη συνθήκη που υπογράφηκε αργότερα στις 27 Νοεμβρίου 1919 στην γαλλική κωμόπολη Νεϊγύ Συρ Σεν, η Βουλγαρία υποχρεώθηκε να παραιτηθεί υπέρ των δυνάμεων της Αντάντ σε όλα τα δικαιώματα που είχε επί της Δυτικής Θράκης, η οποία κατέστη πλέον «Διασυμμαχική Θράκη», πριν παραδοθεί η περιοχή αυτή στην Ελλάδα το Μάιο του 1920, με τη συνθήκη του Σαν Ρέμο, με βάση και τη συνθήκη των Σεβρών.

Η οριστική επίλυση του Πολιτειακού

ΑΠΟ ΤΗΝ ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ ΤΗΣ ΚΥΡΙΑΚΗΣ https://www.kathimerini.gr/1083884/gallery/epikairothta/politikh/h-oristikh-epilysh-toy-politeiakoy

*Αθήνα, 8.12.1974. Νυκτερινοί πανηγυρισμοί μετά την ανακοίνωση του αποτελέσματος υπέρ της αβασίλευτης δημοκρατίας.

Του κ. ΘΑΝΑΣΗ ΔΙΑΜΑΝΤΟΠΟΥΛΟΥ*

Το Πολιτειακό ήταν από τις κρισιμότερες εκκρεμότητες που μεταπολιτευτικά όφειλε να διευθετήσει το πολιτικό σύστημα της χώρας. Και, θεωρητικώς τουλάχιστον, από τις πιο δυσεπίλυτες: «Πατούσε» σε ψυχολογικό υπόστρωμα βαθύ, έντονα αποτυπωμένο στο λαϊκό συλλογικό ασυνείδητο, παραγωγό έντονων – πολλοί δε πίστευαν και δυσεκρίζωτων – πολιτικών/παραταξιακών ταυτίσεων. 
Ασφαλώς, δε, επρόκειτο για ένα ζήτημα το οποίο μόνο με προσφυγή στην πρωτογενή λαϊκή κυριαρχία θα μπορούσε να αντιμετωπισθεί. (Σε μία από τις απειροελάχιστες περιπτώσεις όπου, λόγω της αδυναμίας διαμόρφωσης συνθετικής ή συμβιβαστικής πρότασης, η διεξαγωγή δημοψηφίσματος μπορεί να λύσει περισσότερα προβλήματα απ’ όσα θα προκαλέσει.)
Επιπροσθέτως, όλα τα δημοψηφίσματα του παρελθόντος, που είχαν πάντα – και – πολιτειακή διακύβευση (1924, 1935, 1946, 1968, 1973 – το δημοψήφισμα του 1920 δεν αφορούσε τη μορφή του πολιτεύματος, αλλά την επάνοδο στον θρόνο του βασιλέως Κωνσταντίνου), δεν είχαν διεξαχθεί με συνθήκες τέτοιες, ώστε να παραχθεί ένα αδιάβλητο, άρα και αδιαμφισβήτητο, πολιτικό αποτέλεσμα. Επομένως, βάσει της ιστορικής εμπειρίας, και μόνη η απόφαση περί διεξαγωγής πολιτειακού δημοψηφίσματος – με αδιαμόρφωτο, μάλιστα, το πλήρες θεσμικό πλαίσιο – ήταν δυνατόν να εξαπολύσει θύελλες. Επιπροσθέτως, η φιλοβασιλική πλευρά θα μπορούσε να υποστηρίξει πως η λήξη της στρατοκρατίας όφειλε να συνοδευθεί από ακύρωση των μειζόνων θεσμικών επιλογών του καταρρεύσαντος καθεστώτος, άρα σε επάνοδο στο θεσμικό και πολιτειακό status quo ante. Και όμως…
Η λαϊκή ετυμηγορία του 1974 για τη μορφή του πολιτεύματος – 69,18% υπέρ της αβασίλευτης δημοκρατίας – οδήγησε, χωρίς τριγμούς, στη μακροβιότερη περίοδο πολιτειακής ειρήνης του τόπου. Γιατί; Υπάρχουν αρκετές ερμηνείες.

1950: Το ενωτικό δημοψήφισμα στην Κύπρο

ΑΠΟ ΤΗΝ ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ ΤΗΣ ΚΥΡΙΑΚΗΣ

http://news.kathimerini.gr/4dcgi/_w_articles_ell_2_02/09/2012_494183

*Η Κυπριακή αντιπροσωπεία, παραδίδει στον Πρόεδρο της Βουλής Δημήτριο Γόντικα, 

τους τόμους με τις υπογραφές των Κυπρίων

*Αποτέλεσε την πρώτη

ουσιαστική προσπάθεια

της Λευκωσίας

για διεθνοποίηση του αιτήματος

της Ένωσης με την Ελλάδα

62 χρόνια πριν

Του Νίκου Χριστοδουλίδη*

          Το δημοψήφισμα που πραγματοποιήθηκε στην Κύπρο τον Ιανουάριο του 1950, βάσει του οποίου οι Ελληνες της Κύπρου εκλήθησαν να τοποθετηθούν ως προς την επιθυμία τους ή μη για Ένωση με την Ελλάδα αποτέλεσε γεγονός- σταθμό στη σύγχρονη ιστορία της Μεγαλονήσου.

          Στην πραγματικότητα το δημοψήφισμα αποτέλεσε την πρώτη ουσιαστική προσπάθεια της Λευκωσίας για διεθνοποίηση του αιτήματος της Ένωσης, αποτελώντας συνέχεια προηγούμενων προσπαθειών όπως τα γεγονότα του Οκτωβρίου 1931. Την ίδια στιγμή το δημοψήφισμα αποτέλεσε και προϊόν απογοήτευσης των Ελλήνων του νησιού οι οποίοι, μετά και τον Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο και τις διακηρύξεις των νικητών περί ελευθερίας, για άλλη μια φορά αντιμετώπιζαν την άρνηση του Λονδίνου σε σχέση με το αίτημά τους για Ένωση. 

ΤΑ ΔΗΜΟΨΗΦΙΣΜΑΤΑ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ.

 *Η Βουλή των Ελλήνων

**Μια ιστορική αναδρομή στο θεσμό 

των δημοψηφισμάτων στην Ελλάδα

         Η Ελλάδα εισήλθε ήδη στον αστερισμό του Δημοψηφίσματος, μετά την αιφνιδιαστική εξαγγελία του από τον πρωθυπουργό Γιώργο Παπανδρέου. Η εξαγγελία αυτή, προκάλεσε σύγχυση αλλά και οργή τόσο στο εσωτερικό της χώρας όσο και στο εξωτερικό, εξαιτίας της αβεβαιότητας που προκάλεσε. Αξίζει λοιπόν να δούμε ιστορικά τι συνέβη με τα δημοψηφίσματα του παρελθόντος.

Αρχικά πρέπει να πούμε πως το δημοψήφισμα είναι μια πολιτική διαδικασία ψηφοφορίας ολόκληρου του εκλογικού σώματος, για να εγκριθεί  ή να απορριφθεί μια πρόταση που έχει βαρύνουσα σημασία για ένα έθνος.

Σε ορισμένες χώρες τα δημοψηφίσματα αποτελούν συνήθη πρακτική και διοργανώνονται εύκολα, σε τοπικό ή εθνικό επίπεδο.

Ιστορικά έως σήμερα στην Ελλάδα, διοργανώθηκαν επτά δημοψηφίσματα σε μια χρονική περίοδο 54 ετών. 

Το δημοψήφισμα του 1946

Από την ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ ΤΗΣ ΚΥΡΙΑΚΗΣ

http://news.kathimerini.gr/4dcgi/_w_articles_ell_2_23/10/2011_460255

*Πρωτοσέλιδο του "Ριζοσπάστη" που καλούσε τους οπαδούς του ΚΚΕ 

να ρίξουν λευκό ψηφοδέλτιο

         *Οδήγησε στην επιστροφή του βασιλιά Γεωργίου Β΄ 

ενώ συνέβαλε στη γενίκευση του Εμφυλίου Πολέμου
Του Σωτήρη Ριζά*

Το δημοψήφισμα της 1ης Σεπτεμβρίου 1946 ήταν ακόμα ένας κρίκος στη μακρά αλυσίδα ανάλογων λαϊκών ψηφοφοριών που δεν απέδωσαν οριστική λύση στο πολιτειακό ζήτημα παρά μόνο τον Δεκέμβριο του 1974. Ταυτόχρονα όμως εντάσσεται και στην αλληλουχία των γεγονότων που οδήγησε στη γενίκευση του Εμφυλίου Πολέμου τον χειμώνα του 1946-47.
Η παλινόρθωση της μοναρχίας το 1935 ήταν αποτέλεσμα μιας στρατιωτικής επέμβασης, η οποία επικυρώθηκε από ένα εμφανώς διαβλητό δημοψήφισμα. Η νομιμοποιητική βάση του θρόνου ήταν συνεπώς ασθενής. Στη συνέχεια, η προσφυγή του Γεωργίου Β΄ στη δικτατορία, στις 4 Αυγούστου 1936, αποστέρησε το στέμμα από την υποστήριξη των αστικών κοινοβουλευτικών δυνάμεων, συμπεριλαμβανομένου του αντιβενιζελισμού που αποτελούσε το κοινοβουλευτικό του έρεισμα.