Καραμανλής, Μπίτσιος, Φορντ και Κίσινγκερ, συνομιλούν σε ένα κήπο στο Ελσίνκι το 1975

*Ο Αμερικανός πρόεδρος Τζέραλντ Φορντ και ο Κωνσταντίνος Καραμανλής, ο Χένρι Κίσινγκερ και ο Δημήτρης Μπίτσιος συνομιλούν στην πρεσβευτική κατοικία στον Ελσίνκι κατά τη διάρκεια των εργασιών της Διάσκεψης του Ελσίνκι, το καλοκαίρι του 1975. (Φωτ. ΙΔΡΥΜΑ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ Γ. ΚΑΡΑΜΑΝΛΗΣ).

 

 

Μια ανέκδοτη αποκαλυπτική συνομιλία,

όπως ανασύρθηκε από

τα αμερικανικά Εθνικά Αρχεία

 

 

Γράφει ο Παντελής Στεφ. Αθανασιάδης

 

 

            Το καλοκαίρι του 1975 η κυβέρνηση του Κωνσταντίνου Καραμανλή αντιμετώπιζε τεράστια προβλήματα εξαιτίας της τουρκικής αδιαλλαξίας. Η Κύπρος είχε υποστεί την τουρκική κατοχή και η Ελλάδα προσπαθούσε να εξομαλύνει με διπλωματικούς τρόπους την κατάσταση.

Μια μείζων επιτυχία της Ελλάδας, ήταν ότι τέθηκε σε ισχύ, στις 5 Φεβρουαρίου 1975, εμπάργκο όπλων έναντι της Τουρκίας. Ήταν κατ’ αρχήν μια άκρως σημαντική απόφαση. Η τουρκική κυβέρνηση αντέδρασε  άμεσα και αποφάσισε να αναστείλει τη λειτουργία των αμερικανικών βάσεων στην Τουρκία. Οι εγκαταστάσεις αυτές ήταν κρίσιμες λόγω των εντάσεων του Ψυχρού Πολέμου, ενώ παράλληλα διεφύλασσαν τα αμερικανικά  συμφέροντα στη Μέση Ανατολή, η οποία τελούσε εν βρασμώ λόγω του Παλαιστινιακού. Υπενθυμίζεται ότι από τον Αύγουστο του 1974, η ελληνική κυβέρνηση είχε αποσύρει την Ελλάδα από το στρατιωτικό σκέλος του ΝΑΤΟ, διαμαρτυρόμενη για την απραξία της Ατλαντικής Συμμαχίας και των Ηνωμένων Πολιτειών έναντι της επανάληψης της τουρκικής προέλασης στην Κύπρο, τον γνωστό Αττίλα ΙΙ. Η επιβολή του εμπάργκο δημιουργούσε συνθήκες δυσλειτουργίας στη νοτιοανατολική πτέρυγα του ΝΑΤΟ.

Το εμπάργκο όπλων όμως είχε αρχίσει να χαλαρώνει τελικά από τις 2 Οκτωβρίου 1975 όταν επετράπη στην Τουρκία από το Κογκρέσο η αγορά όπλων με πληρωμή σε συνάλλαγμα.

Όλο αυτό το διάστημα ήταν εντυπωσιακή και η κινητοποίηση των ομογενών στις ΗΠΑ , γεγονός που ενόχλησε πολύ τον Φορντ και τον Κίσινγκερ.

 

Η Διάσκεψη Ασφαλείας στο Ελσίνκι

 

Το καλοκαίρι του 1975, πραγματοποιήθηκε στη φιλανδική πρωτεύουσα η Διάσκεψη για την Ασφάλεια και τη Συνεργασία στην Ευρώπη, με τη συμμετοχή των παγκόσμιων ηγετών. Ήταν εντυπωσιακή η συμμετοχή τόσων ηγετών στο Ελσίνκι. Ταυτόχρονα ήταν και μια ευκαιρία για τους ηγέτες των μικρότερων κρατών, να συζητήσουν τα προβλήματα των χωρών τους και να επιδιώξουν επιμέρους λύσεις.

            Μια τέτοια σημαντική συνομιλία εκτός προγράμματος έγινε στις 30 Ιουλίου 1975, στην 1 το μεσημέρι στον κήπο της πρεσβευτικής κατοικίας του Αμερικανού πρεσβευτή στο Ελσίνκι. Θα ακολουθούσε συνάντηση του προέδρου των ΗΠΑ με τον Ιάπωνα πρωθυπουργό.

Γεώργιος Ράλλης vs Ευάγγελου Αβέρωφ

ΑΠΟ ΤΗΝ ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ

https://www.kathimerini.gr/world/562363171/georgios-rallis-vs-eyaggeloy-averof/

*10 Μαΐου 1980. Ο Γεώργιος Ράλλης ορκίζεται πρωθυπουργός μετά την εκλογή του ως προέδρου της Ν.Δ. Στην ψηφοφορία που έγινε στην Κοινοβουλευτική Ομάδα του κόμματος επικράτησε με 88 ψήφους έναντι 84 του Ευ. Αβέρωφ. Φωτ. ΙΔΡΥΜΑ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ Γ. ΚΑΡΑΜΑΝΛΗΣ

 

 

 

*Η εκλογή του πρώτου στην πρωθυπουργία

σηματοδοτεί την είσοδο της ΝΔ

σε φάση εσωστρέφειας

 

Γράφει ο κ. Ευάνθης Χατζηβασιλείου*

 

Ο Κωνσταντίνος Καραµανλής, από το 1955 είχε συγκεντρώσει γύρω του ένα επιτελείο εκλεκτών και ιδιαίτερα ικανών ανθρώπων. Από αυτούς, τρεις έγιναν πρωθυπουργοί (Γ. Ράλλης, Ξ. Ζολώτας, Κ. Μητσοτάκης), δύο Πρόεδροι της Δημοκρατίας (Κ. Τσάτσος, Κ. Στεφανόπουλος). Από τα υπόλοιπα, εξίσου ικανά μέλη του επιτελείου του, ο Π. Παπαληγούρας ασθένησε και αποσύρθηκε πριν ανακύψει θέμα διαδοχής, ο Κ. Παπακωνσταντίνου δεν έθεσε υποψηφιότητα και ο Ευάγγελος Αβέρωφ-Τοσίτσας ηττήθηκε στην εκλογή από την Κοινοβουλευτική Ομάδα το 1980 και έγινε το 1981 πρόεδρος της Νέας Δημοκρατίας, προκαλώντας τη ριζική οργανωτική της αναμόρφωση.

Η διαδοχή του Καραμανλή ήταν λογικό να προκαλέσει ενδοκομματική αναστάτωση. Ο Μακεδόνας πολιτικός είχε διατηρήσει τα πρωτεία στην παράταξή του το 1955-63 και το 1974-80, ενώ ακόμη και τα χρόνια 1963-74, όταν η παράταξη είχε ηγέτη τον Παναγιώτη Κανελλόπουλο, τούτο έγινε, στην πράξη, έπειτα από υπόδειξή του από τον ίδιο τον Καραμανλή. Η απόσυρσή του, οριστική πλέον, έπειτα από 14 χρόνια στην ηγεσία της κυβέρνησης (η μακρότερη πρωθυπουργική θητεία στην ελληνική πολιτική Ιστορία), εύλογα δημιουργούσε και ανασφάλεια στο κοινό της, που είχε μάθει να τον θεωρεί ως σταθερά. Σε αυτή την εσωκομματική αντιπαράθεση αναμετρήθηκαν δύο κορυφαίοι συνεργάτες του, ο Γεώργιος Ράλλης και ο Ευάγγελος Αβέρωφ. Στις 8 Μαΐου 1980 η Κοινοβουλευτική Ομάδα της Νέας Δημοκρατίας εξέλεξε τον Ράλλη με ψήφους 88, έναντι 84 που έλαβε ο Αβέρωφ.

Το βράδυ που άλλαξε η πορεία της Ελλάδας

ΑΠΟ ΤΗΝ ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ ΤΗΣ ΚΥΡΙΑΚΗΣ

https://www.kathimerini.gr/world/562082779/to-vrady-poy-allaxe-i-poreia-tis-elladas/

*Ο Κων. Καραμανλής συνυπογράφει τη συμφωνία προσχώρησης της Ελλάδας στις Ευρωπαϊκές Κοινότητες μαζί με τον υπ. Εξωτερικών Γεώργιο Ράλλη (αριστερά) και τον υπουργό αρμόδιο για θέματα ΕΟΚ, Γεώργιο Κοντογεώργη. Φωτ. ΜΙΧΑΛΗΣ Γ. ΚΑΤΣΙΓΕΡΑΣ «ΕΛΛΑΔΑ, 20ός ΑΙΩΝΑΣ, ΟΙ ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΕΣ»

*Η υπογραφή της Συνθήκης Προσχώρησης

στην ΕΟΚ επισημοποίησε

την ένταξη της χώρας στη Δύση

και θωράκισε τη δημοκρατία

 

Γράφει ο κ. Ευάνθης Χατζηβασιλείου*         

   

    Στην ιστορία των εθνών υπάρχουν ορισμένες κρίσιμες στιγμές που ορίζουν μια μεγάλης σημασίας εξέλιξη. Η Ελλάδα της δεκαετίας του 1970, η οποία έκανε το μεγάλο άλμα προς την πλήρη ένταξη στον ανεπτυγμένο κόσμο, έζησε περισσότερες από μία τέτοιες στιγμές. Η πρώτη ήταν η επιστροφή του Κωνσταντίνου Καραμανλή στην Αθήνα, το βράδυ της 23ης προς 24η Ιουλίου 1974, με την οποία ξεκινούσε η αποκατάσταση της δημοκρατίας και η οργάνωσή της σε εντελώς νέες βάσεις. Η δεύτερη ήταν το βράδυ της 28ης Μαΐου 1979, όταν υπεγράφη στο Ζάππειο η Συνθήκη Προσχωρήσεως της χώρας στις Ευρωπαϊκές Κοινότητες, που επισημοποιούσε την ένταξη στο ευρωπαϊκό υποσύστημα της Δύσης.

    Όπως τόνιζε η «Καθημερινή» της 29ης Μαΐου, «Η χθεσινή ημέρα σημείωσε καμπή στην ιστορία του σύγχρονου ελληνισμού».

            Το 1974 και το 1979 συνδέονταν οργανικά. Ήταν σαφές– το είχε έντονα τονίσει και στις διεθνείς επαφές της η κυβέρνηση Καραμανλή– ότι η εδραίωση της δημοκρατίας, όσο και εάν αποτελούσε εσωτερική διαδικασία, δεν μπορούσε να ολοκληρωθεί και να θωρακιστεί παρά μόνον με την ένταξη στην οικογένεια των μεγάλων ευρωπαϊκών δημοκρατιών. Και αντίστοιχα, η ένταξη στις Ευρωπαϊκές Κοινότητες ήταν αδιανόητη χωρίς την εδραίωση της δημοκρατίας στο εσωτερικό. Υπό αυτή την έννοια, οι δύο στιγμές– Μεταπολίτευση και προσχώρηση στις Κοινότητες– με χρονική απόσταση μόλις πέντε ετών μεταξύ τους, εκπροσωπούσαν έναν πυκνό ιστορικό χρόνο που άλλαξε ριζικά το ιστορικό μονοπάτι της Ελλάδας.

Το βραβείο Καρλομάγνος στον Καραμανλή

ΑΠΟ ΤΗΝ ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ ΤΗΣ ΚΥΡΙΑΚΗΣ

https://www.kathimerini.gr/world/561801685/to-vraveio-karlomagnos-ston-karamanli/

*Η τελετή απονομής του βραβείου Καρλομάγνος στον Κωνσταντίνο Καραμανλή, για τις «συνεχείς προσπάθειές του για την ενοποίηση της Ευρώπης», στην οποία έβλεπε «τη δυνατότητα αποτελεσματικής συμβολής στην εμπέδωση της παγκόσμιας ειρήνης και τη ζωογόνηση της δημοκρατίας».

 

 

*Η αναγνώριση του Έλληνα πρωθυπουργού

ως υπερμάχου της ευρωπαϊκής ιδέας

και της ενοποίησης της Ευρώπης

 

 

 

Γράφει η κ. ΑΝΤΙΓΟΝΗ-ΔΕΣΠΟΙΝΑ ΠΟΙΜΕΝΙΔΟΥ

 

 

Η επιστροφή της Ελλάδας στη δημοκρατία σήμανε ταυτόχρονα την επιστροφή στο αίτημα για ένταξη στην ευρωπαϊκή οικογένεια. Σε αυτό, πρωταγωνιστικό ρόλο διαδραμάτισε ο πρωθυπουργός Κωνσταντίνος Καραμανλής.

Στις 11 Δεκεμβρίου 1974 ανέφερε σε ομιλία του ότι επιθυμούσε την ένταξη το συντομότερο δυνατόν, γιατί ο ευρωπαϊκός δρόμος ήταν η μόνη επιλογή για την ανεξαρτησία και την ισχυροποίηση της χώρας. Η στοχοπροσήλωση αυτή του Έλληνα πρωθυπουργού δεν στάθηκε μόνο αρωγός στη θετική έκβαση των διαπραγματεύσεων, αλλά πολύ περισσότερο συνέδραμε στην εξοικείωση των Ευρωπαίων με τις ευρύτερες απόψεις του περί Ευρώπης. Η σημασία τους αναγνωρίστηκε συμβολικά με το βραβείο Καρλομάγνος, που του απονεμήθηκε για το έτος 1978, ενώ βρίσκονταν σε εξέλιξη οι κρίσιμες διαπραγματεύσεις για την ελληνική προσχώρηση στην Ευρωπαϊκή Κοινότητα.

Περιοδείες Καραμανλή στη Δυτ. Ευρώπη

ΑΠΟ ΤΗΝ ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ ΤΗΣ ΚΥΡΙΑΚΗΣ

https://www.kathimerini.gr/society/561779692/istoria-periodeies-karamanli-sti-dyt-eyropi/

*Ελληνοϊταλικές συνομιλίες στη Ρώμη. Επικεφαλής της ιταλικής αντιπροσωπείας ο πρωθυπουργός Τζούλιο Αντρεότι. Η συνάντηση ήταν κρίσιμης σημασίας για την υπερκέραση των επιφυλάξεων της Ιταλίας, που αφορούσαν τα ελληνικά αγροτικά προϊόντα. Φωτ. ΙΔΡΥΜΑ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ Γ. ΚΑΡΑΜΑΝΛΗΣ

 

 

 

*Η εντατικοποίηση των διαπραγματεύσεων

με την ΕΟΚ συνοδεύεται 

από τη διπλωματική εξόρμηση

του πρωθυπουργού

 

 

Γράφει ο κ. Ευάνθης Χατζηβασιλείου*

 

Η υποβολή, τον Ιούνιο του 1975, της αίτησης για προσχώρηση στις Ευρωπαϊκές Κοινότητες αποτέλεσε τη μείζονα πολιτική επιλογή της κυβέρνησης Καραμανλή αλλά και της μεταπολιτευτικής Ελλάδας συνολικά. Μετά την οικονομική ανάπτυξη των δεκαετιών του 1950 και 1960, η χώρα μπορούσε πλέον να προσδοκά ρεαλιστικά αυτή την προοπτική.

Επιπλέον όμως, μετά την ταπεινωτική εμπειρία της δικτατορίας του 1967-1974 και τη συγκρότηση μιας εδραιωμένης δημοκρατίας με την υιοθέτηση του Συντάγματος του 1975, η κυβέρνηση Καραμανλή προσέβλεπε στη σταθεροποίηση και στη θωράκιση του δημοκρατικού πολιτεύματος μέσω της ένταξης στην κοινότητα των ανεπτυγμένων αντιπροσωπευτικών δημοκρατιών της Δυτικής Ευρώπης. Η εδραίωση της δημοκρατίας και η ευρωπαϊκή επιλογή ήταν δύο επάλληλοι στόχοι, κυριολεκτικά οι δύο όψεις του ίδιου νομίσματος: ο ένας δεν θα μπορούσε να επιτευχθεί χωρίς τον άλλον. Το έτος 1978 αποκτούσε πλέον κρίσιμη σημασία για την επιτυχία της προσπάθειας.

 

Στόχος, η επιτάχυνση των διαδικασιών

 

Οι Ευρωπαϊκές Κοινότητες ανταποκρίθηκαν στο ελληνικό αίτημα. Παρά τις μερικές αμφιβολίες που είχαν διατυπωθεί από την Επιτροπή στις αρχές του 1976 (και είχαν υπερκερασθεί χάρη στη δραστηριοποίηση της ελληνικής διπλωματίας και του ίδιου του πρωθυπουργού), η Κοινότητα επέλεξε να χρησιμοποιήσει την προοπτική της ένταξης ως μοχλό για τη σταθεροποίηση των δημοκρατιών και του δυτικού προσανατολισμού των κρατών της Νότιας Ευρώπης που έβγαιναν από δικτατορίες – Ελλάδα, Ισπανία, Πορτογαλία.

Η πρόωρη προσφυγή στις κάλπες το 1977

ΑΠΟ ΤΗΝ ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ ΤΗΣ ΚΥΡΙΑΚΗΣ

https://www.kathimerini.gr/society/561716212/i-proori-prosfygi-stis-kalpes-to-1977/

*27 Οκτωβρίου 1977. Ο Κωνσταντίνος Καραμανλής μιλάει στην προεκλογική συγκέντρωση της Νέας Δημοκρατίας στη Θεσσαλονίκη. Το αποτέλεσμα της κάλπης έδωσε την πρώτη θέση στη Ν.Δ. με ποσοστό 41,84%, το οποίο, με την ενισχυμένη αναλογική, μεταφράστηκε σε ευρεία πλειοψηφία 171 εδρών. Φωτ. ΙΔΡΥΜΑ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ Γ. ΚΑΡΑΜΑΝΛΗΣ

 

*Το φθινόπωρο του 1977 συμπληρώνονταν

τρία χρόνια από τη διεξαγωγή των πρώτων εκλογών

 μετά την κατάρρευση της δικτατορίας

και την αποκατάσταση της δημοκρατίας.

 

 

Του κ. ΑΝΤΩΝΗ ΚΛΑΨΗ

 

Το φθινόπωρο του 1977 συμπληρώνονταν τρία χρόνια από τη διεξαγωγή των πρώτων εκλογών μετά την κατάρρευση της δικτατορίας και την αποκατάσταση της δημοκρατίας. Με βάση το Σύνταγμα, η Βουλή που είχε προκύψει από αυτές είχε ακόμα έναν χρόνο ζωής. Ωστόσο, ήδη από το καλοκαίρι του 1977, είχαν αρχίσει να πυκνώνουν οι φήμες ότι η προσφυγή στις κάλπες θα επισπευδόταν με πρωτοβουλία της κυβέρνησης του Κωνσταντίνου Καραμανλή.

Λίγο μετά τα μέσα Αυγούστου, η φημολογία απέκτησε υπόσταση όταν δημοσιεύθηκε στις εφημερίδες η είδηση ότι ο Καραμανλής είχε μεν διαβεβαιώσει τον πρόεδρο της Ενιαίας Δημοκρατικής Αριστεράς (ΕΔΑ) Ηλία Ηλιού πως δεν σκόπευε να αιφνιδιάσει την αντιπολίτευση, αλλά από την άλλη είχε προσθέσει πως δεν ήταν δυνατόν να δεσμευτεί για τον ακριβή χρόνο διεξαγωγής των εκλογών, ο οποίος θα προσδιοριζόταν ανάλογα με τις ευρύτερες εξελίξεις. Στην πραγματικότητα, επομένως, ο πρωθυπουργός όχι απλώς άφηνε ανοιχτό το ενδεχόμενο πρόωρων εκλογών, αλλά σχεδόν τις προδιέγραφε.

H τελετή θεμελίωσης της ΕΑΒ

ΑΠΟ ΤΗΝ ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ ΤΗΣ ΚΥΡΙΑΚΗΣ

https://www.kathimerini.gr/politics/foreign-policy/561522475/h-teleti-themeliosis-tis-eav/ 

*18.12.1979. «Για να εκτιμηθεί η πρόοδος η οποία συνετελέσθη τα τελευταία πέντε χρόνια, θα πρέπει να σκεφθεί κανείς ότι μόλις προ πέντε ετών, ακόμη και το τουφέκι του οπλίτη είμεθα υποχρεωμένοι να το προμηθευόμαστε από το εξωτερικό», είπε ο Κων. Καραμανλής στην τελετή εγκαινίων της ΕΑΒ. Φωτ. ΙΔΡΥΜΑ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ Γ. ΚΑΡΑΜΑΝΛΗΣ

 

 

*Η δημιουργία εγχώριας 

πολεμικής βιομηχανίας,

αφορούσε την άμυνα, την οικονομία

και τη μεταφορά τεχνογνωσίας

 

 

 

Γράφει ο κ. Βασίλης Νέδος

 

 

Το 2021 συμπληρώνονται 46 χρόνια από την απόφαση για σύσταση της Ελληνικής Αεροπορικής Βιομηχανίας (ΕΑΒ) και 42 χρόνια από την έναρξη της λειτουργίας της στην Τανάγρα. Ίσως το ίδιο έτος αποτελέσει κρίσιμη καμπή και για τη μετεξέλιξή της στην επόμενη φάση.

Η ΕΑΒ ήταν στις δύο πρώτες δεκαετίες της ύπαρξής της, η πλέον καινοτόμος αμυντική βιομηχανία του πλέγματος των πολεμικών βιομηχανιών, που από το 1975 και έπειτα δημιούργησε η κυβέρνηση του Κωνσταντίνου Καραμανλή, προκειμένου να αρχίσει να συγκροτείται ενός είδους εγχώρια υποστήριξη των οπλικών συστημάτων, αλλά και η σταδιακή εξωστρέφεια, μέσω της παραγωγής και των εξαγωγών. Φαίνεται ότι η βασική αφορμή για την απόφαση δημιουργίας της ΕΑΒ ήταν η πρόσφατη ακόμα το 1975 οδυνηρή εμπειρία της τουρκικής εισβολής.

Ελλάδα – Γαλλία: στρατηγική σχέση με ιστορικό βάθος

ΑΠΟ ΤΗΝ ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ ΤΗΣ ΚΥΡΙΑΚΗΣ

https://www.kathimerini.gr/politics/561522094/ellada-gallia-stratigiki-schesi-me-istoriko-vathos/

*Η σχέση Καραμανλή - Ντε Γκωλ υπήρξε ειλικρινής και βαθιά και έπαιξε αδιαμφισβήτητα κομβικό ρόλο στην επίτευξη της σύνδεσης της Ελλάδας με την ΕΟΚ. Η Ελλάδα ήταν μία από τις ελάχιστες χώρες στις οποίες ο μεγάλος Γάλλος ηγέτης πραγματοποίησε επίσημη επίσκεψη (φωτ.), το 1963.

 

 

Γράφει ο κ. ΕΥΑΝΘΗΣ ΧΑΤΖΗΒΑΣΙΛΕΙΟΥ*

 

Η στρατηγική σχέση Ελλάδας – Γαλλίας, όπως διαμορφώνεται από την πρόσφατη συμφωνία, εδράζεται σε μια μακρά παράδοση. Η Γαλλία υπήρξε πάντοτε, από την εποχή της ανεξαρτησίας (αν όχι και πριν), ένα από τα μοντέλα για την ανάπτυξη του ελληνικού κόσμου. Δεν ήταν, οπωσδήποτε, το μόνο πρότυπο, αλλά υπήρξε σίγουρα μια από τις χώρες, τις εκπροσώπους του ευρωπαϊκού πολιτισμού, στις οποίες κατ’ εξοχήν προσέβλεπε η Ελλάδα για γνώση, τεχνογνωσία, κρατική οργάνωση και συγκρότηση της διακυβέρνησης.

Δεν πρέπει να λησμονείται, επίσης, ότι δεν ήταν πάντοτε ανέφελες οι ελληνογαλλικές σχέσεις. Ωστόσο, για να περιοριστούμε μόνο στη σύγχρονη εποχή, η κοινή στράτευση υπέρ της ελευθερίας σε δύο Παγκοσμίους Πολέμους και την υπεράσπιση της διεθνούς νομιμότητας· οι κοινοί προσανατολισμοί στον Ψυχρό Πόλεμο για την υποστήριξη της δημοκρατίας· και η πολύτιμη –πραγματικά ανεκτίμητης αξίας– βοήθεια που παρείχε η Γαλλία στις προσπάθειες της Ελλάδας για σύνδεση (το 1959-61) και κατόπιν για ένταξη στην ΕΟΚ, παρέπεμπαν σε μια επικοινωνία πραγματικά ασυνήθιστη στις διεθνείς σχέσεις.

Το 1959, ξεκινώντας την εργώδη προσπάθεια για ένταξη στην Ευρώπη, ο Κωνσταντίνος Καραμανλής έδωσε ρητές οδηγίες στον πρέσβη στο Παρίσι, Φίλωνα Φίλωνα, να διαβιβάσει στον πρόεδρο Ντε Γκωλ, όχι μόνον τις ευρωπαϊκές φιλοδοξίες της Ελλάδας, αλλά και την ελπίδα της ότι η Γαλλία θα αναλάμβανε εκ νέου τους πρωταγωνιστικούς ρόλους στη Μεσόγειο που της αναλογούσαν. Η σχέση Καραμανλή – Ντε Γκωλ υπήρξε ειλικρινής και βαθιά και έπαιξε αδιαμφισβήτητα κομβικό ρόλο στην επίτευξη της σύνδεσης της Ελλάδας με την ΕΟΚ. Η Ελλάδα ήταν μια από τις ελάχιστες χώρες στις οποίες ο μεγάλος Γάλλος ηγέτης πραγματοποίησε επίσημη επίσκεψη, το 1963.

Η κρίση του «Χόρα» στο Αιγαίο

ΑΠΟ ΤΗΝ ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ ΤΗΣ ΚΥΡΙΑΚΗΣ    https://www.kathimerini.gr/politics/561437338/i-krisi-toy-chora-sto-aigaio-k/

*Το τουρκικό ερευνητικό σκάφος «Sismik 1», πρώην «Χόρα» πλέει στο βορειοανατολικό Αιγαίο. Το 1976 εκτυλίχθηκε η πρώτη από τις τρεις μεγάλες ελληνοτουρκικές κρίσεις, που αφορούσαν διαφορετικές όψεις του διεθνούς καθεστώτος του Αιγαίου.

 

 

*Η έξοδος του τουρκικού σκάφους

για έρευνες στην υφαλοκρηπίδα

φέρνει στα πρόθυρα σύγκρουσης 

τα δύο κράτη

 

 

 

 

Γράφει ο κ. ΣΩΤΗΡΗΣ ΡΙΖΑΣ*

 

Η κρίση στις ελληνοτουρκικές σχέσεις τον Αύγουστο του 1976 αποτέλεσε την πρώτη μιας σειράς ανάλογων κρίσεων. Ακολούθησαν αυτές του Μαρτίου του 1987, του Ιανουαρίου του 1996 και του θέρους του 2020 που αφορούσαν διάφορες όψεις του διεθνούς καθεστώτος του Αιγαίου.

Το 1976, όπως και το 1987 και το 2020, επίδικο αντικείμενο ήταν η ηπειρωτική υφαλοκρηπίδα, στην τελευταία και η αποκλειστική οικονομική ζώνη. Οι θέσεις των δύο χωρών είχαν ήδη παγιωθεί τόσο ως προς την ουσία όσο και ως προς τη διαδικασία πιθανής επίλυσης. Η ελληνική πλευρά υποστήριζε ότι, σύμφωνα με το εξελισσόμενο Δίκαιο της Θάλασσας, τα νησιά δικαιούνταν ηπειρωτικής υφαλοκρηπίδας όπως ακριβώς και τα ηπειρωτικά εδάφη.  Η Τουρκία από την πλευρά της ισχυριζόταν ότι το Αιγαίο ήταν μια θάλασσα «ειδικών περιστάσεων», ότι ήταν αδύνατο να αναγνωριστούν δικαιώματα ηπειρωτικής υφαλοκρηπίδας σε χιλιάδες διάσπαρτα νησιά και νησίδες, καθώς έτσι θα αποκλειόταν στην ουσία από την εκμετάλλευση του θαλάσσιου πλούτου του Αιγαίου η Τουρκία, μια παράκτια αλλά κατεξοχήν ηπειρωτική χώρα. Η Άγκυρα ζητούσε στο πλαίσιο αυτό τη διανομή του Αιγαίου στη βάση μιας μέσης γραμμής, από βορρά προς νότο, η οποία θα αγνοούσε πλήρως τα νησιά και τα δικαιώματά τους στις θαλάσσιες ζώνες. Οι διαφωνίες επεκτείνονταν και στη διαδικασία επίλυσης. Η Αθήνα, βέβαιη για την υπεροχή της στο πλαίσιο του Δικαίου της Θάλασσας, προέκρινε την από κοινού προσφυγή των δύο χωρών, μόνος αποδεκτός τρόπος από το καταστατικό του Δικαστηρίου προκειμένου να εκδικαστεί η διαφορά, στο Διεθνές Δικαστήριο της Χάγης, ενώ, αντίθετα, η Τουρκία ζητούσε διμερείς διαπραγματεύσεις πολιτικής φύσης. 

Όταν ο τέως βασιλιάς συνωμοτούσε για την «εξουδετέρωση του Καραμανλή»

ΑΠΟ ΤΗΝ ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ ΤΗΣ ΚΥΡΙΑΚΗΣ https://www.kathimerini.gr/politics/561437569/otan-o-teos-vasilias-synomotoyse-gia-tin-exoydeterosi-toy-karamanli/

 *O Κωνσταντίνος Καραμανλής συνομιλεί με τον βασιλιά Παύλο υπό το βλέμμα του νεαρού Κωνσταντίνου. «Από σεβασμό προς τη μνήμη του πατρός του», ο Καραμανλής δεν δημοσιοποίησε τη συνωμοτική δραστηριότητα του τέως βασιλιά.

 

*Έγγραφα από το Αρχείο

Κωνσταντίνου Καραμανλή

ρίχνουν φως στις ζυμώσεις

της περιόδου 1975-1978

για την ανατροπή

του τότε πρωθυπουργού,

σχέδιο που προέβλεπε

ακόμη και τη δολοφονία του

 

 

Γράφει ΕΙΔΙΚΟΣ ΣΥΝΕΡΓΑΤΗΣ

 

Μία εκπληκτική ιστορία με πρωταγωνιστές τον τέως βασιλιά Κωνσταντίνο, τον πιστό του υπασπιστή συνταγματάρχη Μιχαήλ Αρναούτη και τις βρετανικές μυστικές υπηρεσίες βρίσκεται στα αρχεία του Κωνσταντίνου Καραμανλή. Πρόκειται για σχέδιο δολοφονίας του Κωνσταντίνου Καραμανλή και ανατροπής του δημοκρατικού πολιτεύματος μέσα από ένα στρατιωτικό πραξικόπημα.

Όταν εκδόθηκαν τα 12τομα «Αρχεία Καραμανλή» το 1997 συμπεριελήφθη η πληροφορία, ότι ο Καραμανλής ενημερώθηκε το 1975 για σχεδιαζόμενο βασιλικό πραξικόπημα εναντίον του από τον διοικητή του στόλου αντιναύαρχο Σπύρο Κονοφάο. Δύο χρόνια αργότερα, το 1999, εκδόθηκε το βιβλίο του Λεωνίδα Παπάγου «Σημειώσεις 1967-1977». Ο πρέσβης και υιός του Αλέξανδρου Παπάγου, ο οποίος είχε συνεργαστεί με τον βασιλιά Κωνσταντίνο, σημείωνε ότι ο Αρναούτης σχεδίαζε πραξικόπημα κατά του Καραμανλή το 1975 και στη συνωμοσία αυτή είχε επιχειρήσει ανεπιτυχώς να μυήσει τον ναύαρχο Ι. Βασιλειάδη. Ο Βασιλειάδης, που δεν βρίσκεται πλέον εν ζωή, όπως άλλωστε και ο Παπάγος, είχε επιβεβαιώσει αυτή την πληροφορία το 1999, αμέσως μετά την έκδοση του βιβλίου του Παπάγου.

Αναβίωση του ολυμπιακού ιδεώδους

ΑΠΟ ΤΗΝ ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ ΤΗΣ ΚΥΡΙΑΚΗΣ https://www.kathimerini.gr/athletics/561428938/anaviosi-toy-olympiakoy-ideodoys/

*Αριστερά: 27.4.1980. Ο Κων. Καραμανλής με τον εκπρόσωπο της ΔΟΕ, Λουί Γκιραντού, στην Ολυμπία. (Φωτ. ΙΔΡΥΜΑ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ Γ. ΚΑΡΑΜΑΝΛΗΣ) Δεξιά: 6.7.1981. Ομιλία του προέδρου της ΔΟΕ, Χουάν Αντόνιο Σάμαρανκ, στην Πνύκα για τα 20 χρόνια της Διεθνούς Ολυμπιακής Ακαδημίας. (Φωτ. ΙΔΡΥΜΑ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ Γ. ΚΑΡΑΜΑΝΛΗΣ)

 

Γράφει η κ. ΓΙΑΝΝΑ ΠΑΝΟΥΣΑΚΗ*

 

 

Σε όλη τη διάρκεια της πολιτικής του διαδρομής, ο Κωνσταντίνος Καραμανλής επέδειξε ζωηρό ενδιαφέρον για την προστασία της ελληνικής πολιτιστικής κληρονομιάς, ενδιαφέρον που εκδηλώθηκε μέσα από θεσμικά μέτρα και έργα υποδομής. Συνέδεσε επίσης την ελληνική πολιτιστική κληρονομιά με τις διεθνείς ανάγκες στα πεδία του αθλητισμού και του πολιτισμού. Η προστασία και η αναβίωση του ολυμπιακού ιδεώδους αποτέλεσαν βασική επιδίωξή του.

Στο πνεύμα αυτό, το 1976, διατύπωσε για πρώτη φορά την πρότασή του για μόνιμη τέλεση των Ολυμπιακών Αγώνων στην Ελλάδα και συγκεκριμένα στον χώρο της αρχαίας Ολυμπίας, τόπο γένεσης και φιλοξενίας των Αγώνων στην αρχαιότητα.

Η πρόταση Καραμανλή απαντούσε στα μεγάλα και συνεχή πλήγματα που δεχόταν η ολυμπιακή ιδέα λόγω της επενέργειας πολιτικών σκοπιμοτήτων. Το 1976, το φαινόμενο τούτο εμφανιζόταν να έχει αποκτήσει μονιμότητα. Οι Αγώνες του 1972 στο Μόναχο είχαν αμαυρωθεί από τη σφαγή των Ισραηλινών αθλητών από Παλαιστίνιους τρομοκράτες. Ηδη και οι Αγώνες του 1976 στο Μόντρεαλ αντιμετώπιζαν την παρείσφρηση της πολιτικής: είκοσι εννέα χώρες, κυρίως της Αφρικής, αρνήθηκαν να μετάσχουν διαμαρτυρόμενες για το ρατσιστικό καθεστώς της Νοτίου Αφρικής. Αλλά αποχή από τους Αγώνες θα σημειωνόταν και το 1980 στη Μόσχα (από τις δυτικές χώρες, πλην της Ελλάδας) και το 1984 στο Λος Άντζελες από τις κομμουνιστικές χώρες (πλην της Ρουμανίας), το Ιράν και τη Λιβύη.

Η συζήτηση περί «σοσιαλμανίας»

ΑΠΟ ΤΗΝ ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ ΤΗΣ ΚΥΡΙΑΚΗΣ

https://www.kathimerini.gr/politics/561420826/i-syzitisi-peri-sosialmanias/

*9 Μαρτίου 1977. Σύσκεψη οικονομικών παραγόντων στο υπουργείο Συντονισμού υπό τον πρωθυπουργό Κωνσταντίνο Καραμανλή, με αντικείμενο τις βιομηχανικές επενδύσεις. Αριστερά, ο υπουργός Συντονισμού Παναγής Παπαληγούρας, δεξιά, ο υπουργός Οικονομικών Γιάννης Μπούτος. (Φωτ. ΙΔΡΥΜΑ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ Γ. ΚΑΡΑΜΑΝΛΗΣ)

 

 

 

*Τα όρια της πολιτικής,

οι απαιτήσεις της οικονομίας

και η αντιπαράθεση

βιομηχάνων– κυβέρνησης

 

 

Γράφει ο κ. ΜΙΧΑΛΗΣ ΨΑΛΙΔΟΠΟΥΛΟΣ*

 

 

Οι προκλήσεις για την οικονομική πολιτική της κυβέρνησης του Κωνσταντίνου Καραμανλή μετά τον Νοέμβριο του 1974 ήταν απαιτητικές, το ίδιο και τα διλήμματα που είχε να επιλύσει.

Η Ελλάδα είχε παραδοσιακά έλλειμμα στο εμπορικό της ισοζύγιο, που καλυπτόταν εν μέρει από άδηλους πόρους ή εισαγωγές κεφαλαίων, που στην πορεία του χρόνου απέκτησαν ένα μονιμότερο χαρακτήρα, χωρίς να διευρύνουν θεαματικά το παραγωγικό δυναμικό της χώρας. Η μετανάστευση της δεκαετίας του 1960 είχε οδηγήσει σε πλήρη απασχόληση και ελλείψεις εργατικού δυναμικού, ειδικά στον αγροτικό τομέα. Η ύφεση του 1973 λόγω πετρελαϊκής κρίσης στην Ευρώπη σήμαινε πάγωμα ή και μείωση των εμβασμάτων των μεταναστών. Η διεύρυνση του ελλείμματος του ισοζυγίου πληρωμών με τις ανοδικές τιμές του πετρελαίου ήταν μια νέα πραγματικότητα. Η αντιφατική πολιτική της δικτατορίας μετά την κατάρρευση του συστήματος του Μπρέτον Γουντς, είχε συσσωρεύσει σοβαρές ανισορροπίες.

Η συμφωνία Μπίτσιου – Κίσινγκερ

*Χειραψία των υπουργών Εξωτερικών της Ελλάδας, Δημήτρη Μπίτσιου, και των Ηνωμένων Πολιτειών, Χένρι Κίσινγκερ, μετά τη συμφωνία για τετραετή παροχή βοήθειας ύψους 700 εκατομμυρίων δολαρίων προς την Ελλάδα. (Φωτ. ASSOCIATED PRESS)

 

*Η καθιέρωση της ισορροπίας 7:10

στην αμερικανική στρατιωτική βοήθεια

προς την Ελλάδα και την Τουρκία

 

 

 

Γράφει ο κ. ΣΩΤΗΡΗΣ ΡΙΖΑΣ*

 

Η τουρκική εισβολή στην Κύπρο τον Ιούλιο και τον Αύγουστο του 1974 έτυχε της ανοχής των Ηνωμένων Πολιτειών, καθώς η στρατηγική σημασία της Τουρκίας εκτιμήθηκε από τους Αμερικανούς υπευθύνους ως υπέρτερη των ζητημάτων αρχής που αφορούσαν την προστασία της εδαφικής ακεραιότητας ενός κράτους-μέλους των Ηνωμένων Εθνών και τα ανθρώπινα δικαιώματα των 160.000 Ελλήνων της Κύπρου που υποχρεώθηκαν να εγκαταλείψουν τις εστίες τους.

Στην πολιτική της εκτελεστικής εξουσίας, την οποία επηρέαζε σε μεγάλο βαθμό ο υπουργός Εξωτερικών Χένρι Κίσινγκερ, είχε αντιπαραβληθεί εντούτοις, για πρώτη φορά με τόση ένταση στη μεταπολεμική εποχή, η πολιτική της νομοθετικής εξουσίας, υπό την επίδραση των φιλελεύθερων στοιχείων του Κογκρέσου και του ελληνοαμερικανικού λόμπι, το οποίο επεδίωκε μια στοιχειώδη αμερικανική αντίδραση στην τουρκική πολιτική στην Κύπρο. Ήταν η εποχή του πολέμου του Βιετνάμ, ο οποίος πλησίαζε στο τέλος του, και του Ουότεργκεϊτ, λόγω του οποίου εξαναγκάστηκε σε παραίτηση ο πρόεδρος Νίξον. Οι φιλελεύθεροι του Κογκρέσου απέβλεπαν συνεπώς στην περιστολή της παντοδυναμίας του Λευκού Οίκου σε θέματα εθνικής ασφαλείας. Στο πλαίσιο αυτό τέθηκε σε ισχύ, στις 5 Φεβρουαρίου 1975, εμπάργκο όπλων έναντι της Τουρκίας. Σε αντίποινα, η τουρκική κυβέρνηση αποφάσισε την αναστολή της λειτουργίας των αμερικανικών βάσεων στην Τουρκία. Επρόκειτο για εγκαταστάσεις κρίσιμες για τη διεξαγωγή του Ψυχρού Πολέμου αλλά και τη διαφύλαξη των αμερικανικών συμφερόντων στη Μέση Ανατολή. Η επιβολή του εμπάργκο εδραίωνε τη δυσλειτουργία στη νοτιοανατολική πτέρυγα του ΝΑΤΟ καθώς, ήδη από τον Αύγουστο του 1974, η ελληνική κυβέρνηση είχε αποσύρει την Ελλάδα από το στρατιωτικό σκέλος του ΝΑΤΟ, σε ένδειξη διαμαρτυρίας για την απραξία της Ατλαντικής Συμμαχίας και των Ηνωμένων Πολιτειών έναντι της επανάληψης της τουρκικής προέλασης στην Κύπρο, τον γνωστό Αττίλα ΙΙ.

Η Αναβάθμιση της πολιτιστικής πολιτικής μετά το 1974

ΑΠΟ ΤΗΝ ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ ΤΗΣ ΚΥΡΙΑΚΗΣ https://www.kathimerini.gr/politics/561349981/anavathmisi-tis-politistikis-politikis/

*Ο Κων. Καραμανλής και ο Κων. Τρυπάνης στην Ακρόπολη. Ο κεντρικός σχεδιασμός είχε στόχο την ενσωμάτωση του ευρύτερου αρχαιολογικού χώρου στο ιστορικό κέντρο της Αθήνας. Φωτ. ΙΔΡΥΜΑ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ Γ. ΚΑΡΑΜΑΝΛΗΣ

 

 

*Η ευρωπαϊκή προοπτική της χώρας

συνοδεύεται από μεγαλόπνοο

και φιλόδοξο πρόγραμμα

στον τομέα του πολιτισμού

 

Γράφει η κ. ΑΝΤΙΓΟΝΗ – ΔΕΣΠΟΙΝΑ ΠΟΙΜΕΝΙΔΟΥ*

 

 

Η πτώση των συνταγματαρχών και η αποκατάσταση της δημοκρατίας εγκαινίασαν ένα νέο κεφάλαιο στη σύγχρονη ελληνική Ιστορία. Παρόλο που πίσω από την εικόνα θριάμβου της επιστροφής Καραμανλή κρυβόταν μια εύθραυστη πραγματικότητα, καθότι ο κίνδυνος αποτυχίας παρέμενε υψηλός, η μετάβαση στέφθηκε από επιτυχία.

Το αποκαλούμενο «ελληνικό θαύμα» της διετίας 1974-75 πέτυχε όχι μόνο την απομάκρυνση των χουντικών και των υπερσυντηρητικών στοιχείων, ενδυναμώνοντας κατ’ αυτόν τον τρόπο τη δημοκρατία, αλλά παράλληλα έδωσε τη δυνατότητα να πραγματοποιηθούν σημαντικές μεταρρυθμίσεις – οι πιο σημαντικές από το 1911. Η εδραίωση ενός νέου κοινοβουλευτικού καθεστώτος συνδυάστηκε με την παράλληλη προσπάθεια για πλήρη και θεσμική ένταξη στο κίνημα της ευρωπαϊκής ολοκλήρωσης.

Η επίσκεψη Καραμανλή στην Αίγυπτο

 

ΑΠΟ ΤΗΝ ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ ΤΗΣ ΚΥΡΙΑΚΗΣ 

https://www.kathimerini.gr/politics/561302176/i-episkepsi-karamanli-stin-aigypto/

*Επίσκεψη στα αξιοθέατα. Ελλάδα και Αίγυπτος εκδήλωσαν την πρόθεσή τους να ενισχυθεί η συνεργασία τους στη ναυτιλία και στις κατασκευές – τομείς που παρουσίαζαν ιδιαίτερο ενδιαφέρον για τις ελληνικές ιδιωτικές επιχειρήσεις. Φωτ. ΙΔΡΥΜΑ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ Γ. ΚΑΡΑΜΑΝΛΗΣ

 

*Στο πλαίσιο της αναμόρφωσης

της εξωτερικής πολιτικής της,

η Αθήνα προσπαθεί

να προσεγγίσει τον αραβικό κόσμο

 

 

 

Του κ. ΔΙΟΝΥΣΗ ΧΟΥΡΧΟΥΛΗ*

 

 

Σχεδόν αμέσως μετά την πτώση της δικτατορίας και την αποκατάσταση της δημοκρατίας στην Ελλάδα, οι κυβερνήσεις του Κων. Καραμανλή ανέπτυξαν πολύπλευρη δραστηριότητα στον τομέα της εξωτερικής πολιτικής. Στόχος, να ενισχυθεί η διεθνής θέση της χώρας και να ανευρεθούν πρόσθετα ερείσματα προς εξισορρόπηση της Τουρκίας.

Με τις ελληνοαμερικανικές σχέσεις να είναι προβληματικές και τις σχέσεις με την άλλη υπερδύναμη –τη Σοβιετική Ένωση– να παραμένουν ψυχρές, η Αθήνα έκανε «ανοίγματα» προς τη Δυτική Ευρώπη, τους βόρειους Βαλκάνιους γείτονες και τον αραβικό κόσμο. H βελτίωση των σχέσεων της Ελλάδας με τα κράτη της Μέσης Ανατολής και της Βόρειας Αφρικής που ήταν ομόθρησκα με την Τουρκία– ιδίως με τις αραβικές χώρες– αποτέλεσε βασικό άξονα της ελληνικής διπλωματίας κατά την περίοδο μετά το 1974.

Ο Κωνσταντίνος Τσάτσος ως Πρόεδρος της Δημοκρατίας

ΑΠΟ ΤΗΝ ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ ΤΗΣ ΚΥΡΙΑΚΗΣ

https://www.kathimerini.gr/politics/561168577/o-konstantinos-tsatsos-proedros/

*20.6.1975. Ο Κωνσταντίνος Τσάτσος ορκίζεται Πρόεδρος της Δημοκρατίας ενώπιον της Βουλής. Στα αριστερά του ο απερχόμενος Πρόεδρος Μιχ. Στασινόπουλος.

Γράφει η κ. ΑΝΤΙΓΟΝΗ-ΔΕΣΠΟΙΝΑ ΠΟΙΜΕΝΙΔΟΥ*

        Ο Κωνσταντίνος Τσάτσος αποτελεί μια ιδιότυπη περίπτωση της ελληνικής πολιτικής σκηνής του 20ού αιώνα. Υπήρξε μια πολύπλευρη προσωπικότητα, ένας στοχαστής που θεωρούσε τον εαυτό του αντεπιστέλλον μέλος της δυτικής κοινωνίας.

        Η παρουσία του στον χώρο των γραμμάτων έχει ως αφετηρία το 1930, οπότε και εκδόθηκε, σε συνεργασία με τους Παναγιώτη Κανελλόπουλο και Ιωάννη Θεοδωρακόπουλο, για πρώτη φορά το τριμηνιαίο περιοδικό «Αρχείο Φιλοσοφίας και Θεωρίας των Επιστημών». Αναδείχθηκε σε καθηγητή της Φιλοσοφίας του Δικαίου στο Πανεπιστήμιο Αθηνών (1933) και μέλος της Ακαδημίας Αθηνών (1961). Ωστόσο, χάρη στο «πολιτικό σπίτι» του, όπως το χαρακτήριζε ο ίδιος– προερχόταν από φιλοβενιζελική οικογένεια– η ενασχόληση με την πολιτική υπήρξε αναπόφευκτη. Μια πρώτη μαρτυρία εισόδου του στο πολιτικό προσκήνιο σημειώθηκε με το κίνημα του 1935, αλλά καταλυτικό ρόλο διαδραμάτισαν οι εξελίξεις κατά την περίοδο της Κατοχής. Η παρουσία του στην πολιτική σκηνή της χώρας τη μεταπολεμική περίοδο υπήρξε σημαντική. Η πολιτική του ταυτότητα όμως δεν σήμανε και την ταυτόχρονη αποποίηση της ταυτότητάς του ως θεωρητικού στοχαστή. Κορυφαίος διανοούμενος και πολιτικός, επεδίωκε να υπηρετεί τους στόχους που υπαγορεύονταν από τη θεωρητική του κατάρτιση.

Σύνταγμα και θεμελιώδη δικαιώματα

ΑΠΟ ΤΗΝ ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ ΤΗΣ ΚΥΡΙΑΚΗΣ https://www.kathimerini.gr/politics/561103714/syntagma-kai-themeliodi-dikaiomata/

*Το 1969, κατά τη διάρκεια της χούντας, η Ελλάδα είχε ουσιαστικά αποπεμφθεί από το Συμβούλιο της Ευρώπης έπειτα από κατηγορίες για διενέργεια βασανιστηρίων. Το Σύνταγμα του 1975 είχε ως προτεραιότητα την πλήρη προσαρμογή της Ελλάδας στη διεθνή θεωρία και πρακτική των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και σηματοδότησε την επάνοδο της χώρας στη διαμορφούμενη διεθνή νομιμότητα. Φωτ. ASSOCIATED PRESS

Γράφει ο κ. ΣΠΥΡΟΣ ΒΛΑΧΟΠΟΥΛΟΣ*

        Το Σύνταγμα του 1975 κατοχύρωσε έναν πλήρη και σύγχρονο (ιδίως για την εποχή του) κατάλογο θεμελιωδών δικαιωμάτων. Σε αντίθεση με τις οργανωτικές διατάξεις του Συντάγματος που αποτέλεσαν αντικείμενο έντονης αντιπαράθεσης μεταξύ κυβέρνησης και αντιπολίτευσης λόγω των λεγόμενων «υπερεξουσιών» του Προέδρου της Δημοκρατίας, οι διατάξεις του Δεύτερου Μέρους του Συντάγματος του 1975 περί ατομικών και κοινωνικών δικαιωμάτων (άρθρα 4-25) δεν προκάλεσαν τριβές και συγκέντρωσαν τη σχεδόν καθολική αποδοχή των βουλευτών. 

         Ελάχιστες ήταν οι ρυθμίσεις στο πεδίο των δικαιωμάτων που προκάλεσαν τις αντιδράσεις της αντιπολίτευσης, όπως η δυνατότητα απαγόρευσης των υπαίθριων συναθροίσεων (άρθρο 11 παρ. 2) και η απαγόρευση της καταχρηστικής άσκησης δικαιώματος.

        Οι ρυθμίσεις του Συντάγματος του 1975 για τα θεμελιώδη δικαιώματα ενσωματώνουν, χωρίς να «δανείζονται» άκριτα, ορισμένες από τις διατάξεις αλλοδαπών Συνταγμάτων και κυρίως του Θεμελιώδους Νόμου της Βόννης. Αποδεικνύεται έτσι ότι ο συντακτικός νομοθέτης πρέπει να παρακολουθεί και να εμπνέεται από τις διεθνείς συνταγματικές εξελίξεις, χωρίς να τις υιοθετεί αβασάνιστα. Το χαρακτηριστικό αυτό του Συντάγματος του 1975 το επισημαίνει και ο ίδιος ο Κωνσταντίνος Καραμανλής ενώπιον της Ολομέλειας της Ε΄ Αναθεωρητικής Βουλής την ημέρα ψήφισης του Συντάγματος στις 7 Ιουνίου 1975: «Το παρόν Σύνταγμα… είναι πράγματι Ελληνικόν. Διότι ανταποκρίνεται εις τας ειδικάς συνθήκας της χώρας μας. Κατά την σύνταξίν του ουδένα εμιμήθημεν. Χωρίς να αγνοήσωμεν την διεθνή πρακτικήν, ελάβομεν υπ’ όψιν μας κυρίως την ιστορίαν του τόπου μας και την ιδιοσυγκρασίαν του λαού μας».

Το ανθεκτικό Σύνταγμα του 1975

ΑΠΟ ΤΗΝ ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ ΤΗΣ ΚΥΡΙΑΚΗΣ

https://www.kathimerini.gr/politics/561094897/to-anthektiko-

syntagma-toy-1975/

*9 Ιουνίου 1975. Ο πρωθυπουργός Κωνσταντίνος Καραμανλής υπογράφει το νέο Σύνταγμα της χώρας στην Αίθουσα των Τροπαίων της Βουλής.

Του κ. ΝΙΚΟΥ Κ. ΑΛΙΒΙΖΑΤΟΥ*

        Συμπληρώνονται φέτος 45 χρόνια από την ψήφιση του ισχύοντος Συντάγματος. Έτσι, πλην δραματικού απροόπτου, το Σύνταγμα του 1975 θα ξεπεράσει σε μακροημέρευση τον βίο του Συντάγματος του 1864, που εξακολουθεί να κατέχει το σχετικό ρεκόρ.

        Πού οφείλεται η επιτυχία του; Πώς κατάφερε να απορροφήσει τους κραδασμούς της αλλαγής του 1981 και την πρώτη συγκατοίκηση Καραμανλή-Παπανδρέου που επακολούθησε; Πώς διευθέτησε την χωρίς προηγούμενο έξαρση των παθών που προκάλεσε το σκάνδαλο Κοσκωτά, το 1989-90; Μετά το 2010, πώς άντεξε τα τρία μνημόνια, την κατάρρευση του κομματικού συστήματος και την άνοδο στην εξουσία ενός «αντισυστημικού» κόμματος; Μήπως, τέλος, από τον περασμένο Ιανουάριο, συνέβαλε και αυτό στην αποτελεσματική απόκρουση της απειλής του κορωνοϊού;

        Όπως πιστεύω, η μεγαλύτερη δυσκολία για να απαντήσει κανείς τα ανωτέρω ερωτήματα βρίσκεται στο ότι το Σύνταγμα του 1975, ως έργο του Κωνσταντίνου Καραμανλή, δεν μπορεί να αξιολογηθεί αυτοτελώς. Ήταν κατά πολλούς το μείζον επίτευγμά του, που σφράγισε τη «βελούδινη» μετάβαση από τη δικτατορία στη δημοκρατία. Δεν είναι εύκολο, συνεπώς, να αποτιμηθεί ανεξάρτητα από τις προθέσεις του εμπνευστή του, ούτε από το κλίμα της εποχής που ψηφίστηκε.

«Άνοιγμα» Καραμανλή στα Βαλκάνια

ΑΠΟ ΤΗΝ ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ ΤΗΣ ΚΥΡΙΑΚΗΣ 

https://www.kathimerini.gr/politics/561085594/anoigma-karamanli-sta-valkania/

*Η φιλική υποδοχή που επιφύλαξε ο βουλγαρικός λαός στον Κωνσταντίνο Καραμανλή, τον πρώτο Έλληνα πρωθυπουργό που επισκέφθηκε επίσημα τη Σόφια, απεικόνιζε την έναρξη νέας εποχής στις σχέσεις των δύο χωρών. Φωτ. ΙΔΡΥΜΑ «ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ Γ. ΚΑΡΑΜΑΝΛΗΣ»

Γράφει ο κ. Λυκούργος Κουρκουβέλας

Η στρατιωτική εισβολή της Τουρκίας στην Κύπρο, το καλοκαίρι του 1974, και η συνακόλουθη μετάβαση, στην Ελλάδα, από τη δικτατορία στην κοινοβουλευτική δημοκρατία μετέβαλαν ουσιαστικά τις θεμελιώδεις παραμέτρους της ελληνικής εξωτερικής πολιτικής. Οι κυβερνήσεις Εθνικής Ενότητας (Ιούλιος – Νοέμβριος 1974) και της Νέας Δημοκρατίας, από τον Νοέμβριο του 1974, υπό την ηγεσία του Κωνσταντίνου Καραμανλή, ανέλαβαν την αναδιαμόρφωση της ελληνικής εσωτερικής και εξωτερικής πολιτικής με κύρια διακυβεύματα την έξοδο της χώρας από τη διεθνή απομόνωση και την εμπέδωση των δημοκρατικών κοινοβουλευτικών θεσμών.

Στο πεδίο της εξωτερικής πολιτικής, οι κύριες εξελίξεις που καθόριζαν το περιφερειακό και διεθνές πλαίσιο ήταν η τουρκική απειλή και η ανάδυση ενός καινοφανούς περιβάλλοντος «ύφεσης» ως προς τον ψυχροπολεμικό ανταγωνισμό. Η τουρκική εισβολή στην Κύπρο μετέβαλε δραματικά τις προτεραιότητες άμυνας και ασφάλειας της Ελλάδας, καθώς επί δεκαετίες ως κύριοι εχθροί θεωρούνταν τα κράτη στα βόρεια σύνορα της χώρας, ιδιαίτερα η Βουλγαρία. Στο εξής, η αντιμετώπιση του τουρκικού ηγεμονισμού στην ευρύτερη περιοχή της Βαλκανικής και της Ανατολικής Μεσογείου θα αποτελούσε μία από τις κύριες προτεραιότητες της ελληνικής εξωτερικής πολιτικής. Ως προς το διεθνές σύστημα, οι κυβερνήσεις Καραμανλή αναλάμβαναν τα ηνία της χώρας σε μια περίοδο κορύφωσης μιας πρωτοφανούς «ύφεσης» μεταξύ του καπιταλιστικού και του κομμουνιστικού κόσμου σε δύο επίπεδα: σε αυτό των δύο υπερδυνάμεων, ΕΣΣΔ και ΗΠΑ, και των διακρατικών σχέσεων στην ευρωπαϊκή ήπειρο.