Το βράδυ που άλλαξε η πορεία της Ελλάδας

ΑΠΟ ΤΗΝ ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ ΤΗΣ ΚΥΡΙΑΚΗΣ

https://www.kathimerini.gr/world/562082779/to-vrady-poy-allaxe-i-poreia-tis-elladas/

*Ο Κων. Καραμανλής συνυπογράφει τη συμφωνία προσχώρησης της Ελλάδας στις Ευρωπαϊκές Κοινότητες μαζί με τον υπ. Εξωτερικών Γεώργιο Ράλλη (αριστερά) και τον υπουργό αρμόδιο για θέματα ΕΟΚ, Γεώργιο Κοντογεώργη. Φωτ. ΜΙΧΑΛΗΣ Γ. ΚΑΤΣΙΓΕΡΑΣ «ΕΛΛΑΔΑ, 20ός ΑΙΩΝΑΣ, ΟΙ ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΕΣ»

*Η υπογραφή της Συνθήκης Προσχώρησης

στην ΕΟΚ επισημοποίησε

την ένταξη της χώρας στη Δύση

και θωράκισε τη δημοκρατία

 

Γράφει ο κ. Ευάνθης Χατζηβασιλείου*         

   

    Στην ιστορία των εθνών υπάρχουν ορισμένες κρίσιμες στιγμές που ορίζουν μια μεγάλης σημασίας εξέλιξη. Η Ελλάδα της δεκαετίας του 1970, η οποία έκανε το μεγάλο άλμα προς την πλήρη ένταξη στον ανεπτυγμένο κόσμο, έζησε περισσότερες από μία τέτοιες στιγμές. Η πρώτη ήταν η επιστροφή του Κωνσταντίνου Καραμανλή στην Αθήνα, το βράδυ της 23ης προς 24η Ιουλίου 1974, με την οποία ξεκινούσε η αποκατάσταση της δημοκρατίας και η οργάνωσή της σε εντελώς νέες βάσεις. Η δεύτερη ήταν το βράδυ της 28ης Μαΐου 1979, όταν υπεγράφη στο Ζάππειο η Συνθήκη Προσχωρήσεως της χώρας στις Ευρωπαϊκές Κοινότητες, που επισημοποιούσε την ένταξη στο ευρωπαϊκό υποσύστημα της Δύσης.

    Όπως τόνιζε η «Καθημερινή» της 29ης Μαΐου, «Η χθεσινή ημέρα σημείωσε καμπή στην ιστορία του σύγχρονου ελληνισμού».

            Το 1974 και το 1979 συνδέονταν οργανικά. Ήταν σαφές– το είχε έντονα τονίσει και στις διεθνείς επαφές της η κυβέρνηση Καραμανλή– ότι η εδραίωση της δημοκρατίας, όσο και εάν αποτελούσε εσωτερική διαδικασία, δεν μπορούσε να ολοκληρωθεί και να θωρακιστεί παρά μόνον με την ένταξη στην οικογένεια των μεγάλων ευρωπαϊκών δημοκρατιών. Και αντίστοιχα, η ένταξη στις Ευρωπαϊκές Κοινότητες ήταν αδιανόητη χωρίς την εδραίωση της δημοκρατίας στο εσωτερικό. Υπό αυτή την έννοια, οι δύο στιγμές– Μεταπολίτευση και προσχώρηση στις Κοινότητες– με χρονική απόσταση μόλις πέντε ετών μεταξύ τους, εκπροσωπούσαν έναν πυκνό ιστορικό χρόνο που άλλαξε ριζικά το ιστορικό μονοπάτι της Ελλάδας.

Περιοδείες Καραμανλή στη Δυτ. Ευρώπη

ΑΠΟ ΤΗΝ ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ ΤΗΣ ΚΥΡΙΑΚΗΣ

https://www.kathimerini.gr/society/561779692/istoria-periodeies-karamanli-sti-dyt-eyropi/

*Ελληνοϊταλικές συνομιλίες στη Ρώμη. Επικεφαλής της ιταλικής αντιπροσωπείας ο πρωθυπουργός Τζούλιο Αντρεότι. Η συνάντηση ήταν κρίσιμης σημασίας για την υπερκέραση των επιφυλάξεων της Ιταλίας, που αφορούσαν τα ελληνικά αγροτικά προϊόντα. Φωτ. ΙΔΡΥΜΑ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ Γ. ΚΑΡΑΜΑΝΛΗΣ

 

 

 

*Η εντατικοποίηση των διαπραγματεύσεων

με την ΕΟΚ συνοδεύεται 

από τη διπλωματική εξόρμηση

του πρωθυπουργού

 

 

Γράφει ο κ. Ευάνθης Χατζηβασιλείου*

 

Η υποβολή, τον Ιούνιο του 1975, της αίτησης για προσχώρηση στις Ευρωπαϊκές Κοινότητες αποτέλεσε τη μείζονα πολιτική επιλογή της κυβέρνησης Καραμανλή αλλά και της μεταπολιτευτικής Ελλάδας συνολικά. Μετά την οικονομική ανάπτυξη των δεκαετιών του 1950 και 1960, η χώρα μπορούσε πλέον να προσδοκά ρεαλιστικά αυτή την προοπτική.

Επιπλέον όμως, μετά την ταπεινωτική εμπειρία της δικτατορίας του 1967-1974 και τη συγκρότηση μιας εδραιωμένης δημοκρατίας με την υιοθέτηση του Συντάγματος του 1975, η κυβέρνηση Καραμανλή προσέβλεπε στη σταθεροποίηση και στη θωράκιση του δημοκρατικού πολιτεύματος μέσω της ένταξης στην κοινότητα των ανεπτυγμένων αντιπροσωπευτικών δημοκρατιών της Δυτικής Ευρώπης. Η εδραίωση της δημοκρατίας και η ευρωπαϊκή επιλογή ήταν δύο επάλληλοι στόχοι, κυριολεκτικά οι δύο όψεις του ίδιου νομίσματος: ο ένας δεν θα μπορούσε να επιτευχθεί χωρίς τον άλλον. Το έτος 1978 αποκτούσε πλέον κρίσιμη σημασία για την επιτυχία της προσπάθειας.

 

Στόχος, η επιτάχυνση των διαδικασιών

 

Οι Ευρωπαϊκές Κοινότητες ανταποκρίθηκαν στο ελληνικό αίτημα. Παρά τις μερικές αμφιβολίες που είχαν διατυπωθεί από την Επιτροπή στις αρχές του 1976 (και είχαν υπερκερασθεί χάρη στη δραστηριοποίηση της ελληνικής διπλωματίας και του ίδιου του πρωθυπουργού), η Κοινότητα επέλεξε να χρησιμοποιήσει την προοπτική της ένταξης ως μοχλό για τη σταθεροποίηση των δημοκρατιών και του δυτικού προσανατολισμού των κρατών της Νότιας Ευρώπης που έβγαιναν από δικτατορίες – Ελλάδα, Ισπανία, Πορτογαλία.

Από τη Ρώμη του ’57 στην κρίση του ’17

ΑΠΟ ΤΗΝ ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ ΤΗΣ ΚΥΡΙΑΚΗΣ  http://www.kathimerini.gr/902143/article/epikairothta/kosmos/apo-th-rwmh-toy-57-sthn-krish-toy-17

*Η υπογραφή της Συνθήκης της Ρώμης στις 25 Μαρτίου 1957. Η ανάπτυξη της ΕΟΚ/Ε.Ε. 

άλλαξε το πρόσωπο της Γηραιάς Ηπείρου.

Γράφει η κ. ΕΙΡΗΝΗ ΚΑΡΑΜΟΥΖΗ*

Ο εορτασμός της 60ής επετείου μιας ένωσης 28 κρατών είναι ένα εντυπωσιακό γεγονός. Αλλά καθώς σήμερα, 25 Μαρτίου, τα κράτη- μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης τιμούν το γεγονός, μία σειρά προβλημάτων σκιάζει το «πάρτι γενεθλίων»: η Ευρώπη αντιμετωπίζει τη χειρότερη υπαρξιακή κρίση της, που συγκροτείται από το Brexit, το δημοσιονομικό τραύμα, τις μεταναστευτικές ροές και τον ανερχόμενο λαϊκισμό.

Η πρόσληψη της ιστορίας της ευρωπαϊκής ενοποίησης έχει διαμορφωθεί από μια πασίγνωστη φράση της Συνθήκης της Ρώμης του 1957: ότι ο στόχος ήταν μια «διαρκώς στενότερη ένωση» («ever closer union»). Οι πολιτικοί επιστήμονες προώθησαν το «νέο λειτουργικό» μοντέλο για να εξηγήσουν ότι η συνένωση της βιομηχανίας άνθρακα και χάλυβα στις αρχές της δεκαετίας του 1950 οδήγησε σε νέα επέκταση της συνεργασίας με τη δημιουργία της Κοινής Αγοράς και αυτή με τη σειρά της θα οδηγούσε «αναπόφευκτα» σε πολιτική και νομισματική ένωση. Ένα πολυχρησιμοποιημένο κλισέ των Ευρωπαίων αξιωματούχων στις Βρυξέλλες, που αντικατόπτριζε αυτήν ακριβώς την αντίληψη, συνέκρινε το ευρωπαϊκό πρόγραμμα με ένα ποδήλατο που πρέπει να κινείται για να μην πέσει.

Η επίσκεψη Καραμανλή στη Γαλλία, το 1960

                            ΑΠΟ ΤΗΝ ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ ΤΗΣ ΚΥΡΙΑΚΗΣ 

http://www.kathimerini.gr/829829/article/epikairothta/ellada/h-episkeyh-karamanlh-sth-gallia

*Ο Κωνσταντίνος Καραμανλής με τον Γάλλο πρόεδρο Σαρλ ντε Γκωλ. Αριστερά, ο Ευ. Αβέρωφ ανάμεσα στον Α. Μαρλό και τον Μ. Κουβ ντε Μιρβίλ.

Γράφει ο κ. ΜΑΝΟΛΗΣ ΚΟΥΜΑΣ*

                Τον Ιούλιο του 1960 ο πρωθυπουργός Κωνσταντίνος Καραμανλής, συνοδευόμενος από τον υπουργό των Εξωτερικών, Ευάγγελο Αβέρωφ- Τοσίτσα, και υπηρεσιακούς παράγοντες, πραγματοποίησε επίσημη επίσκεψη στο Παρίσι.

                Κατά τη διάρκεια της παραμονής του στη γαλλική πρωτεύουσα, ο Καραμανλής είχε σειρά επαφών με τον Γάλλο ομόλογό του, Μισέλ Ντεμπρέ, καθώς και με τον πρόεδρο της Γαλλικής Δημοκρατίας, Σαρλ ντε Γκωλ. «Η Ελλάς και η Γαλλία», υπογράμμισε κατά την άφιξή του στο Παρίσι ο Έλληνας πρωθυπουργός, «είναι προορισμέναι να έχουν την αυτήν αποστολήν εν τω κόσμω, διότι τας ενώνουν κοινά πνευματικά και ανθρώπινα ιδανικά, η ελευθερία, η ισότης και η αδελφοσύνη». «Η παιδεία μας, το πνεύμα μας, δεν θα ήσαν ό,τι είναι εάν δεν είχον μεσολαβήσει, εις το απώτερον παρελθόν, οι αιώνες του ελληνισμού. Δεν ευρίσκεσθε εδώ επί ξένης γης», επεσήμανε κατά την προσφώνησή του ο Ντεμπρέ.

Η απόφαση για Σύνδεση με την ΕΟΚ, το 1959

 ΑΠΟ ΤΗΝ ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ ΤΗΣ ΚΥΡΙΑΚΗΣ http://www.kathimerini.gr/820322/article/epikairothta/ellada/h-apofash-gia-syndesh-me-thn-eok

*Η ελληνική αντιπροσωπεία, με επικεφαλής τον υποδιοικητή της Τράπεζας της Ελλάδος 

Ιωάννη Πεσμαζόγλου, αναχωρεί για τις Βρυξέλλες όπου διαπραγματεύεται τη σύνδεση 

της Ελλάδας με την ΕΟΚ. Στην κλίμακα του αεροσκάφους, οι Γ. Φιλιππόπουλος, Ι. Πεσμαζόγλου, Δ. Μπίμπας, Νικόλαος Γαζής και Νίκος Κυριαζίδης.

Γράφει η κ. ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΑ Ε. ΜΠΟΤΣΙΟΥ*

                Ένα ερώτημα που τίθεται συχνά στη δημόσια ιστορία είναι, αν η κυβέρνηση του Κωνσταντίνου Καραμανλή επέλεξε ή υποχρεώθηκε εκ των πραγμάτων να προσδέσει την Ελλάδα στη διαδικασία της ευρωπαϊκής ενοποίησης με τη Συμφωνία Σύνδεσης Ελλάδας-ΕΟΚ του 1961-62.

                Το επιχείρημα του μονόδρομου θεμελιώνεται στον δυτικό προσανατολισμό της χώρας: η Σύνδεση επιβαλλόταν από την οικονομική πορεία της Δυτικής Ευρώπης ώστε να εμπεδωθεί η συνεργασία με τη Δύση. Ήταν ένα αυτονόητο βήμα. Το επιχείρημα της πολιτικής επιλογής βασίζεται στη διαπίστωση ότι η γεωστρατηγική σχέση με τη Δύση δεν περνούσε τότε απαραίτητα μέσα από τον εξευρωπαϊσμό. Με τη Σύνδεση η Ελλάδα δεσμευόταν σε φιλόδοξο αναπτυξιακό υπόδειγμα, συμβατό με τις προτεραιότητες των ανεπτυγμένων οικονομιών της Ευρώπης. Δεν επρόκειτο για οικονομικό βήμα, αλλά για πολιτικό άλμα. Εκ των υστέρων υιοθετείται εύκολα η πρώτη ανάγνωση. Από τη σκοπιά της εποχής, που καθορίζει το βλέμμα του ιστορικού, επικρατέστερη είναι η δεύτερη.

Η ίδρυση της ΕΟΚ

ΑΠΟ ΤΗΝ ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ ΤΗΣ ΚΥΡΙΑΚΗΣ http://www.kathimerini.gr/789538/article/epikairothta/kosmos/h-idrysh-ths-eok

*Ο χάρτης εξέλιξης της ΕΟΚ

*Με την συνθήκη της Ρώμης άρχισε η πορεία προς μια

«διαρκώς στενότερη ένωση» των χωρών της Ευρώπης.

Γράφει η κ. ΕΙΡΗΝΗ ΚΑΡΑΜΟΥΖΗ*

            Στις 25 Μαρτίου 1957, υπογράφηκαν στη Ρώμη οι Συνθήκες που δημιουργούσαν την Ευρωπαϊκή Οικονομική Κοινότητα (ΕΟΚ) και την Ευρωπαϊκή Κοινότητα Ατομικής Ενέργειας (Ευρατόμ). Το γεγονός αυτό αποτέλεσε καμπή στην ιστορία της ευρωπαϊκής ενοποίησης.

            Λιγότερο από πέντε χρόνια μετά τη θέση σε ισχύ της Συνθήκης των Παρισίων που εγκαθίδρυσε την Ευρωπαϊκή Κοινότητα Άνθρακα και Χάλυβα (ΕΚΑΧ), και λιγότερο από τρία χρόνια μετά την αποτυχία της Ευρωπαϊκής Αμυντικής Κοινότητας (ΕΑΚ), τα έξι ιδρυτικά κράτη (Γαλλία, Δυτική Γερμανία, Ιταλία και οι χώρες της Μπενελούξ) έκαναν ένα κρίσιμο βήμα για την εμβάθυνση της ευρωπαϊκής ενοποίησης. «Επανεκκίνηση της Ευρώπης» αποκλήθηκε η έντονη διπλωματική διεργασία που ξεκίνησε στη Μεσσήνη της Σικελίας την 1η Ιουνίου 1955, για να ακολουθήσουν οι διαβουλεύσεις των Έξι, υπό την προεδρία του Βέλγου υπουργού των Εξωτερικών, Πολ- Ανρί Σπάακ, κατά τη διακυβερνητική διάσκεψη που συνεκλήθη για να υλοποιήσει τα δύο παράλληλα σχέδια που αφορούσαν τη δημιουργία της Κοινής Αγοράς και της Ευρατόμ.