Καραμανλής, Μπίτσιος, Φορντ και Κίσινγκερ, συνομιλούν σε ένα κήπο στο Ελσίνκι το 1975

*Ο Αμερικανός πρόεδρος Τζέραλντ Φορντ και ο Κωνσταντίνος Καραμανλής, ο Χένρι Κίσινγκερ και ο Δημήτρης Μπίτσιος συνομιλούν στην πρεσβευτική κατοικία στον Ελσίνκι κατά τη διάρκεια των εργασιών της Διάσκεψης του Ελσίνκι, το καλοκαίρι του 1975. (Φωτ. ΙΔΡΥΜΑ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ Γ. ΚΑΡΑΜΑΝΛΗΣ).

 

 

Μια ανέκδοτη αποκαλυπτική συνομιλία,

όπως ανασύρθηκε από

τα αμερικανικά Εθνικά Αρχεία

 

 

Γράφει ο Παντελής Στεφ. Αθανασιάδης

 

 

            Το καλοκαίρι του 1975 η κυβέρνηση του Κωνσταντίνου Καραμανλή αντιμετώπιζε τεράστια προβλήματα εξαιτίας της τουρκικής αδιαλλαξίας. Η Κύπρος είχε υποστεί την τουρκική κατοχή και η Ελλάδα προσπαθούσε να εξομαλύνει με διπλωματικούς τρόπους την κατάσταση.

Μια μείζων επιτυχία της Ελλάδας, ήταν ότι τέθηκε σε ισχύ, στις 5 Φεβρουαρίου 1975, εμπάργκο όπλων έναντι της Τουρκίας. Ήταν κατ’ αρχήν μια άκρως σημαντική απόφαση. Η τουρκική κυβέρνηση αντέδρασε  άμεσα και αποφάσισε να αναστείλει τη λειτουργία των αμερικανικών βάσεων στην Τουρκία. Οι εγκαταστάσεις αυτές ήταν κρίσιμες λόγω των εντάσεων του Ψυχρού Πολέμου, ενώ παράλληλα διεφύλασσαν τα αμερικανικά  συμφέροντα στη Μέση Ανατολή, η οποία τελούσε εν βρασμώ λόγω του Παλαιστινιακού. Υπενθυμίζεται ότι από τον Αύγουστο του 1974, η ελληνική κυβέρνηση είχε αποσύρει την Ελλάδα από το στρατιωτικό σκέλος του ΝΑΤΟ, διαμαρτυρόμενη για την απραξία της Ατλαντικής Συμμαχίας και των Ηνωμένων Πολιτειών έναντι της επανάληψης της τουρκικής προέλασης στην Κύπρο, τον γνωστό Αττίλα ΙΙ. Η επιβολή του εμπάργκο δημιουργούσε συνθήκες δυσλειτουργίας στη νοτιοανατολική πτέρυγα του ΝΑΤΟ.

Το εμπάργκο όπλων όμως είχε αρχίσει να χαλαρώνει τελικά από τις 2 Οκτωβρίου 1975 όταν επετράπη στην Τουρκία από το Κογκρέσο η αγορά όπλων με πληρωμή σε συνάλλαγμα.

Όλο αυτό το διάστημα ήταν εντυπωσιακή και η κινητοποίηση των ομογενών στις ΗΠΑ , γεγονός που ενόχλησε πολύ τον Φορντ και τον Κίσινγκερ.

 

Η Διάσκεψη Ασφαλείας στο Ελσίνκι

 

Το καλοκαίρι του 1975, πραγματοποιήθηκε στη φιλανδική πρωτεύουσα η Διάσκεψη για την Ασφάλεια και τη Συνεργασία στην Ευρώπη, με τη συμμετοχή των παγκόσμιων ηγετών. Ήταν εντυπωσιακή η συμμετοχή τόσων ηγετών στο Ελσίνκι. Ταυτόχρονα ήταν και μια ευκαιρία για τους ηγέτες των μικρότερων κρατών, να συζητήσουν τα προβλήματα των χωρών τους και να επιδιώξουν επιμέρους λύσεις.

            Μια τέτοια σημαντική συνομιλία εκτός προγράμματος έγινε στις 30 Ιουλίου 1975, στην 1 το μεσημέρι στον κήπο της πρεσβευτικής κατοικίας του Αμερικανού πρεσβευτή στο Ελσίνκι. Θα ακολουθούσε συνάντηση του προέδρου των ΗΠΑ με τον Ιάπωνα πρωθυπουργό.

Περιοδείες Καραμανλή στη Δυτ. Ευρώπη

ΑΠΟ ΤΗΝ ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ ΤΗΣ ΚΥΡΙΑΚΗΣ

https://www.kathimerini.gr/society/561779692/istoria-periodeies-karamanli-sti-dyt-eyropi/

*Ελληνοϊταλικές συνομιλίες στη Ρώμη. Επικεφαλής της ιταλικής αντιπροσωπείας ο πρωθυπουργός Τζούλιο Αντρεότι. Η συνάντηση ήταν κρίσιμης σημασίας για την υπερκέραση των επιφυλάξεων της Ιταλίας, που αφορούσαν τα ελληνικά αγροτικά προϊόντα. Φωτ. ΙΔΡΥΜΑ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ Γ. ΚΑΡΑΜΑΝΛΗΣ

 

 

 

*Η εντατικοποίηση των διαπραγματεύσεων

με την ΕΟΚ συνοδεύεται 

από τη διπλωματική εξόρμηση

του πρωθυπουργού

 

 

Γράφει ο κ. Ευάνθης Χατζηβασιλείου*

 

Η υποβολή, τον Ιούνιο του 1975, της αίτησης για προσχώρηση στις Ευρωπαϊκές Κοινότητες αποτέλεσε τη μείζονα πολιτική επιλογή της κυβέρνησης Καραμανλή αλλά και της μεταπολιτευτικής Ελλάδας συνολικά. Μετά την οικονομική ανάπτυξη των δεκαετιών του 1950 και 1960, η χώρα μπορούσε πλέον να προσδοκά ρεαλιστικά αυτή την προοπτική.

Επιπλέον όμως, μετά την ταπεινωτική εμπειρία της δικτατορίας του 1967-1974 και τη συγκρότηση μιας εδραιωμένης δημοκρατίας με την υιοθέτηση του Συντάγματος του 1975, η κυβέρνηση Καραμανλή προσέβλεπε στη σταθεροποίηση και στη θωράκιση του δημοκρατικού πολιτεύματος μέσω της ένταξης στην κοινότητα των ανεπτυγμένων αντιπροσωπευτικών δημοκρατιών της Δυτικής Ευρώπης. Η εδραίωση της δημοκρατίας και η ευρωπαϊκή επιλογή ήταν δύο επάλληλοι στόχοι, κυριολεκτικά οι δύο όψεις του ίδιου νομίσματος: ο ένας δεν θα μπορούσε να επιτευχθεί χωρίς τον άλλον. Το έτος 1978 αποκτούσε πλέον κρίσιμη σημασία για την επιτυχία της προσπάθειας.

 

Στόχος, η επιτάχυνση των διαδικασιών

 

Οι Ευρωπαϊκές Κοινότητες ανταποκρίθηκαν στο ελληνικό αίτημα. Παρά τις μερικές αμφιβολίες που είχαν διατυπωθεί από την Επιτροπή στις αρχές του 1976 (και είχαν υπερκερασθεί χάρη στη δραστηριοποίηση της ελληνικής διπλωματίας και του ίδιου του πρωθυπουργού), η Κοινότητα επέλεξε να χρησιμοποιήσει την προοπτική της ένταξης ως μοχλό για τη σταθεροποίηση των δημοκρατιών και του δυτικού προσανατολισμού των κρατών της Νότιας Ευρώπης που έβγαιναν από δικτατορίες – Ελλάδα, Ισπανία, Πορτογαλία.

Όταν ο τέως βασιλιάς συνωμοτούσε για την «εξουδετέρωση του Καραμανλή»

ΑΠΟ ΤΗΝ ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ ΤΗΣ ΚΥΡΙΑΚΗΣ https://www.kathimerini.gr/politics/561437569/otan-o-teos-vasilias-synomotoyse-gia-tin-exoydeterosi-toy-karamanli/

 *O Κωνσταντίνος Καραμανλής συνομιλεί με τον βασιλιά Παύλο υπό το βλέμμα του νεαρού Κωνσταντίνου. «Από σεβασμό προς τη μνήμη του πατρός του», ο Καραμανλής δεν δημοσιοποίησε τη συνωμοτική δραστηριότητα του τέως βασιλιά.

 

*Έγγραφα από το Αρχείο

Κωνσταντίνου Καραμανλή

ρίχνουν φως στις ζυμώσεις

της περιόδου 1975-1978

για την ανατροπή

του τότε πρωθυπουργού,

σχέδιο που προέβλεπε

ακόμη και τη δολοφονία του

 

 

Γράφει ΕΙΔΙΚΟΣ ΣΥΝΕΡΓΑΤΗΣ

 

Μία εκπληκτική ιστορία με πρωταγωνιστές τον τέως βασιλιά Κωνσταντίνο, τον πιστό του υπασπιστή συνταγματάρχη Μιχαήλ Αρναούτη και τις βρετανικές μυστικές υπηρεσίες βρίσκεται στα αρχεία του Κωνσταντίνου Καραμανλή. Πρόκειται για σχέδιο δολοφονίας του Κωνσταντίνου Καραμανλή και ανατροπής του δημοκρατικού πολιτεύματος μέσα από ένα στρατιωτικό πραξικόπημα.

Όταν εκδόθηκαν τα 12τομα «Αρχεία Καραμανλή» το 1997 συμπεριελήφθη η πληροφορία, ότι ο Καραμανλής ενημερώθηκε το 1975 για σχεδιαζόμενο βασιλικό πραξικόπημα εναντίον του από τον διοικητή του στόλου αντιναύαρχο Σπύρο Κονοφάο. Δύο χρόνια αργότερα, το 1999, εκδόθηκε το βιβλίο του Λεωνίδα Παπάγου «Σημειώσεις 1967-1977». Ο πρέσβης και υιός του Αλέξανδρου Παπάγου, ο οποίος είχε συνεργαστεί με τον βασιλιά Κωνσταντίνο, σημείωνε ότι ο Αρναούτης σχεδίαζε πραξικόπημα κατά του Καραμανλή το 1975 και στη συνωμοσία αυτή είχε επιχειρήσει ανεπιτυχώς να μυήσει τον ναύαρχο Ι. Βασιλειάδη. Ο Βασιλειάδης, που δεν βρίσκεται πλέον εν ζωή, όπως άλλωστε και ο Παπάγος, είχε επιβεβαιώσει αυτή την πληροφορία το 1999, αμέσως μετά την έκδοση του βιβλίου του Παπάγου.

Ο Αθλητικός θρίαμβος της Θεσσαλονίκης, το 1976

ΑΠΟ ΤΗΝ ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ ΤΗΣ ΚΥΡΙΑΚΗΣ

https://www.kathimerini.gr/society/561413221/athlitikos-thriamvos-tis-thessalonikis/

*Γήπεδο Καραϊσκάκη, 23.5.1976. Η εξαιρετική ομάδα του ΠΑΟΚ της χρυσής εποχής χαιρετά τους φιλάθλους μετά τη νίκη της επί του Εθνικού με 0-4. Διακρίνονται οι Αναστασιάδης, Τερζανίδης, Γούναρης, Αποστολίδης, Ιωσηφίδης και Πέλλιος. Φωτ. ΙΝΤΙΜΕ ΝΕWS

 

 

*Η κατάκτηση του πρωταθλήματος

από τον ΠΑΟΚ

και του Κυπέλλου από τον Ηρακλή

φέρνει την πόλη 

στην ποδοσφαιρική κορυφή.

 

 

Γράφει ο κ. ΙΑΚΩΒΟΣ Δ. ΜΙΧΑΗΛΙΔΗΣ

 

 

Στα πρωτοσέλιδα των εφημερίδων, που κυκλοφόρησαν την Κυριακή 2 Μαΐου του 1976, κυριαρχούσε η είδηση του τραγικού θανάτου του Αλέξανδρου Παναγούλη. Ο ανεξάρτητος βουλευτής, γνωστός για την αντιδικτατορική του δράση, έχασε τη ζωή του υπό αδιευκρίνιστες συνθήκες σε τροχαίο δυστύχημα, σε ηλικία μόλις 36 ετών. Ο θάνατός του συγκλόνισε την Ελλάδα, σκορπώντας θλίψη και γεννώντας πλήθος από ερωτήματα.

Πιθανότατα, υπό φυσιολογικές συνθήκες, το ενδιαφέρον των εφημερίδων, της Θεσσαλονίκης τουλάχιστον, θα είχε επικεντρωθεί στο κυριακάτικο ματς του ΠΑΟΚ με την ΑΕΚ, το οποίο θα έκρινε και τον πρωταθλητή Ελλάδας. Κάτι τέτοιο θα ήταν απολύτως δικαιολογημένο. Για πρώτη φορά από την ίδρυσή του, το 1926, το ιστορικό προσφυγικό σωματείο της μακεδονικής πρωτεύουσας, η αρμάδα του αδικοχαμένου Ούγγρου προπονητή Γκιούλα Λόραντ, με αρχηγό τον «Μεγαλέξανδρο» του ελληνικού ποδοσφαίρου Γιώργο Κούδα και με μια πλειάδα σπουδαίων ποδοσφαιριστών στις τάξεις της, όπως ο Σταύρος Σαράφης, ο Χρήστος Τερζανίδης, ο Κούλης Αποστολίδης, ο Παναγιώτης Κερμανίδης και ο Νέτο Γκουερίνο, έδειχνε αποφασισμένη και πιο ώριμη από ποτέ να σπάσει το παραδοσιακό ποδοσφαιρικό κατεστημένο των ομάδων της Αθήνας, ανεβαίνοντας στον Όλυμπο της ποδοσφαιρικής επιτυχίας.

Η συμφωνία Μπίτσιου – Κίσινγκερ

*Χειραψία των υπουργών Εξωτερικών της Ελλάδας, Δημήτρη Μπίτσιου, και των Ηνωμένων Πολιτειών, Χένρι Κίσινγκερ, μετά τη συμφωνία για τετραετή παροχή βοήθειας ύψους 700 εκατομμυρίων δολαρίων προς την Ελλάδα. (Φωτ. ASSOCIATED PRESS)

 

*Η καθιέρωση της ισορροπίας 7:10

στην αμερικανική στρατιωτική βοήθεια

προς την Ελλάδα και την Τουρκία

 

 

 

Γράφει ο κ. ΣΩΤΗΡΗΣ ΡΙΖΑΣ*

 

Η τουρκική εισβολή στην Κύπρο τον Ιούλιο και τον Αύγουστο του 1974 έτυχε της ανοχής των Ηνωμένων Πολιτειών, καθώς η στρατηγική σημασία της Τουρκίας εκτιμήθηκε από τους Αμερικανούς υπευθύνους ως υπέρτερη των ζητημάτων αρχής που αφορούσαν την προστασία της εδαφικής ακεραιότητας ενός κράτους-μέλους των Ηνωμένων Εθνών και τα ανθρώπινα δικαιώματα των 160.000 Ελλήνων της Κύπρου που υποχρεώθηκαν να εγκαταλείψουν τις εστίες τους.

Στην πολιτική της εκτελεστικής εξουσίας, την οποία επηρέαζε σε μεγάλο βαθμό ο υπουργός Εξωτερικών Χένρι Κίσινγκερ, είχε αντιπαραβληθεί εντούτοις, για πρώτη φορά με τόση ένταση στη μεταπολεμική εποχή, η πολιτική της νομοθετικής εξουσίας, υπό την επίδραση των φιλελεύθερων στοιχείων του Κογκρέσου και του ελληνοαμερικανικού λόμπι, το οποίο επεδίωκε μια στοιχειώδη αμερικανική αντίδραση στην τουρκική πολιτική στην Κύπρο. Ήταν η εποχή του πολέμου του Βιετνάμ, ο οποίος πλησίαζε στο τέλος του, και του Ουότεργκεϊτ, λόγω του οποίου εξαναγκάστηκε σε παραίτηση ο πρόεδρος Νίξον. Οι φιλελεύθεροι του Κογκρέσου απέβλεπαν συνεπώς στην περιστολή της παντοδυναμίας του Λευκού Οίκου σε θέματα εθνικής ασφαλείας. Στο πλαίσιο αυτό τέθηκε σε ισχύ, στις 5 Φεβρουαρίου 1975, εμπάργκο όπλων έναντι της Τουρκίας. Σε αντίποινα, η τουρκική κυβέρνηση αποφάσισε την αναστολή της λειτουργίας των αμερικανικών βάσεων στην Τουρκία. Επρόκειτο για εγκαταστάσεις κρίσιμες για τη διεξαγωγή του Ψυχρού Πολέμου αλλά και τη διαφύλαξη των αμερικανικών συμφερόντων στη Μέση Ανατολή. Η επιβολή του εμπάργκο εδραίωνε τη δυσλειτουργία στη νοτιοανατολική πτέρυγα του ΝΑΤΟ καθώς, ήδη από τον Αύγουστο του 1974, η ελληνική κυβέρνηση είχε αποσύρει την Ελλάδα από το στρατιωτικό σκέλος του ΝΑΤΟ, σε ένδειξη διαμαρτυρίας για την απραξία της Ατλαντικής Συμμαχίας και των Ηνωμένων Πολιτειών έναντι της επανάληψης της τουρκικής προέλασης στην Κύπρο, τον γνωστό Αττίλα ΙΙ.

Η δολοφονία του Ρίτσαρντ Γουέλς

ΑΠΟ ΤΗΝ ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ ΤΗΣ ΚΥΡΙΑΚΗΣ

https://www.kathimerini.gr/society/561279286/i-dolofonia-toy-ritsarnt-goyels/

*Το αυτοκίνητο του Ρίτσαρντ Γουέλς. Ήταν το πρώτο θύμα της 17Ν.

 

 

*Η εμφάνιση 

της επαναστατικής οργάνωσης 17Ν

και του φαινομένου 

της πολιτικής τρομοκρατίας

στην Ελλάδα

 

 

Γράφει η κ. ΜΑΙΡΗ ΜΠΟΣΗ*

Η εμφάνιση των οργανώσεων και πράξεων τρομοκρατίας στην Ελλάδα, σε σύγκριση με τις άλλες ευρωπαϊκές χώρες, διεξήχθη με χρονική καθυστέρηση. Η αιτία αυτής της καθυστέρησης αποδίδεται στην επτάχρονη δικτατορία που είχε βυθίσει τη χώρα σε ένα τέλμα επιβολής ολοκληρωτικού κοινωνικού ελέγχου μέσω της αναστολής των κοινωνικών και πολιτικών δικαιωμάτων, της διάβρωσης των θεσμών, της ιδιότυπης εξάρτησης και του διεθνούς απομονωτισμού.

Η δικτατορία είχε καταρρεύσει το καλοκαίρι του 1974 μέσω των δραματικών γεγονότων του πραξικοπήματος κατά του Μακαρίου και εν συνεχεία της τουρκικής εισβολής στην Κύπρο, ενώ στην Ελλάδα άρχιζε ένα χρόνο μετά η δίκη των πρωτεργατών της. Η χώρα έβγαινε από την επτάχρονη δικτατορία με οδυνηρές μνήμες και συνέπειες.

Μεταξύ πολλών άλλων, μνήμες διωγμών, βασανιστηρίων, εξορίας, άδικες καταδίκες χιλιάδων ανθρώπων, υστέρηση στην ανάπτυξη, οικονομικό τέλμα, κ.ά. Συντριπτικά τα φρονήματα και η πολιτική συμπεριφορά του ελληνικού λαού ήταν πλήρως καταγεγραμμένα και κατά το κοινώς λεγόμενο, ο ελληνικός λαός στο σύνολό του ήταν «φακελωμένος» από τις αρχές ασφαλείας. Αναρίθμητες υπήρξαν οι προσαγωγές πολιτών «δι’ υπόθεσίν σας» σε ανακριτικά γραφεία, ενώ η λογοκρισία και ο φόβος κυριαρχούσαν σε κάθε πτυχή έκφρασης και επικοινωνίας.

Αν και για τη συγκεκριμένη εποχή έχουν γραφτεί πολλά και εξαιρετικά αναλυτικά άρθρα και βιβλία, επισημαίνεται ότι βρισκόμαστε στην περίοδο του διπολισμού στην οποία διαγράφονται οι μεγάλες εντάσεις μεταξύ των δύο υπερδυνάμεων. Η δικτατορία των συνταγματαρχών που επιβλήθηκε στην Ελλάδα καταλύοντας κάθε έννοια έννομης τάξης, υποστηρίχθηκε από τις αμερικανικές υπηρεσίες, οι οποίες κατά την ίδια χρονική περίοδο είχαν ανατρέψει πολλές δημοκρατικά εκλεγμένες κυβερνήσεις ανά την υφήλιο και επέβαλαν δικτατορίες υπό το σκεπτικό της πρόληψης της πιθανότητας κάποια κράτη να περάσουν στο αντίπαλο στρατόπεδο των χωρών του «Ανατολικού Συνασπισμού». Χρειάστηκε να περάσουν πολλά χρόνια (βλ. επίσκεψη του προέδρου των ΗΠΑ στην Αθήνα Μπιλ Κλίντον το 1996) για να εκφράσουν επισήμως οι ΗΠΑ τη «συγγνώμη» τους για τις πράξεις και παρεμβάσεις του παρελθόντος, οι συνέπειες των οποίων εξακολουθούν να καταγράφονται και να λειτουργούν με τραυματικό τρόπο στη συλλογική μνήμη του ελληνικού λαού.

Οι πολύκροτες δίκες των χουντικών

ΑΠΟ ΤΗΝ ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ ΤΗΣ ΚΥΡΙΑΚΗΣ          https://www.kathimerini.gr/politics/561221767/oi-polykrotes-dikes-ton-choyntikon/

*Ο συνταγματάρχης Δημ. Οπρόπουλος καταθέτει, σε αναπηρικό καροτσάκι, στη δίκη κατά των πρωταιτίων του πραξικοπήματος. Στην πρώτη σειρά των κατηγορουμένων διακρίνονται από αριστερά οι Γ. Παπαδόπουλος, Ν. Μακαρέζος, Στ. Παττακός, Γρ. Σπαντιδάκης. Πίσω τους ο Οδ. Αγγελής.

 

 

*Η δικαστική διαδικασία

που ακολουθήθηκε

έθεσε νέες προδιαγραφές

και ολοκλήρωσε

την οριστική ρήξη με το παρελθόν

 

 

Γράφει ο κ. ΕΥΑΝΘΗΣ ΧΑΤΖΗΒΑΣΙΛΕΙΟΥ*

 

 

Η Μεταπολίτευση του 1974-75 αποτέλεσε καμπή στην υπέρβαση της ελληνικής «κρίσης των θεσμών», που περιλάμβανε δύο επάλληλα ρήγματα, τον Εθνικό Διχασμό μετά το 1915 και τους εμφύλιους πολέμους της δεκαετίας του 1940.

Οργανικό τμήμα αυτής της υπέρβασης αποτέλεσαν οι δίκες των χουντικών το 1975. Οι κυβερνήσεις Εθνικής Ενότητας και της Ν.Δ. έδωσαν μεγάλη έμφαση στην προστασία των δικαιωμάτων των κατηγορουμένων, στον σεβασμό της μη αναδρομικότητας των ποινικών νόμων και στη διεξαγωγή δίκαιης δίκης.

Η κρατικοποίηση της Ολυμπιακής Αεροπορίας

ΑΠΟ ΤΗΝ ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ ΤΗΣ ΚΥΡΙΑΚΗΣ     https://www.kathimerini.gr/society/561214120/i-kratikopoiisi-tis-olympiakis-aeroporias/

*24.4.1957. Η άφιξη του πρώτου Comet 4Β στην Αθήνα. Πίσω από τον κυβερνήτη Παύλο Ιωαννίδη ο συγκυβερνήτης Κώστας Ασημακόπουλος. Η Ολυμπιακή Αεροπορία του Αριστοτέλη Ωνάση άνοιξε τα φτερά της στις 6 Απριλίου 1957 και έκλεισε τον κύκλο της στις 4 Αυγούστου 1975. (Φωτ. ΑΡΧΕΙΟ Π. ΙΩΑΝΝΙΔΗ)

 

*Η οικονομική αναταραχή

και η πετρελαϊκή κρίση

οδηγούν στην απόφαση

της εξαγοράς της από το κράτος 

Του κ. ΜΙΧΑΛΗ ΨΑΛΙΔΟΠΟΥΛΟΥ*

\

 

 

Στις 4 Αυγούστου 1975 μεταβιβάστηκε τελεσίδικα η ιδιοκτησία της Ολυμπιακής Αεροπορίας (Ο.Α.), βάσει κοινής απόφασης από τις αρχές Ιανουαρίου 1975, από την κυριότητα των κληρονόμων του Αριστοτέλη Ωνάση, που είχε στο μεταξύ αποβιώσει στις 15 Μαρτίου 1975 από οξεία μυασθένεια, στο ελληνικό Δημόσιο. Έτσι ολοκληρώθηκε ένας κύκλος που είχε αρχίσει το 1956, όταν το ελληνικό Δημόσιο είχε πωλήσει την κρατική ΤΑΕ (Τεχνικές Αεροπορικές Εκμεταλλεύσεις) στον Ωνάση.

Η Ολυμπιακή Αεροπορία, που είχε αρχίσει να πετάει στις 6 Απριλίου 1957, πέρασε στην ιστορία ως μια πετυχημένη και ασφαλής αεροπορική εταιρεία, που παρείχε υψηλής ποιότητας εξυπηρέτηση σε Έλληνες και ξένους επιβάτες. Η διαδικασία επιλογής αεροσυνοδών, για παράδειγμα, είχε στοιχεία διαγωνισμού ομορφιάς και καλών τρόπων, προκειμένου να συμβάλει το ιπτάμενο προσωπικό στην καθιέρωση του brand name της εταιρείας. Η εταιρεία είχε ανοδική πορεία ανάπτυξης και εγκαινίαζε με σταθερά βήματα νέα δρομολόγια, εθνικά και διεθνή. Στην ακμή της δράσης της πετούσε προς όλες τις ηπείρους.

        Πώς όμως έφτασαν τα πράγματα στο σημείο της επανακρατικοποίησης της Ολυμπιακής μετά περίπου είκοσι χρόνια επιτυχούς πορείας; Σε ποια συγκυρία για την ελληνική οικονομία συντελέστηκε αυτό; Ποιοι παράγοντες, αντικειμενικοί και υποκειμενικοί, έπαιξαν αποφασιστικό ρόλο στην όλη υπόθεση;

Για να ξετυλίξουμε το κουβάρι των γεγονότων πρέπει να πάμε πίσω στο 1971, όταν καταργήθηκε το σύστημα του Μπρέτον Γουντς, και στο 1973, όταν ξέσπασε η πρώτη πετρελαϊκή κρίση.

Ο Κωνσταντίνος Τσάτσος ως Πρόεδρος της Δημοκρατίας

ΑΠΟ ΤΗΝ ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ ΤΗΣ ΚΥΡΙΑΚΗΣ

https://www.kathimerini.gr/politics/561168577/o-konstantinos-tsatsos-proedros/

*20.6.1975. Ο Κωνσταντίνος Τσάτσος ορκίζεται Πρόεδρος της Δημοκρατίας ενώπιον της Βουλής. Στα αριστερά του ο απερχόμενος Πρόεδρος Μιχ. Στασινόπουλος.

Γράφει η κ. ΑΝΤΙΓΟΝΗ-ΔΕΣΠΟΙΝΑ ΠΟΙΜΕΝΙΔΟΥ*

        Ο Κωνσταντίνος Τσάτσος αποτελεί μια ιδιότυπη περίπτωση της ελληνικής πολιτικής σκηνής του 20ού αιώνα. Υπήρξε μια πολύπλευρη προσωπικότητα, ένας στοχαστής που θεωρούσε τον εαυτό του αντεπιστέλλον μέλος της δυτικής κοινωνίας.

        Η παρουσία του στον χώρο των γραμμάτων έχει ως αφετηρία το 1930, οπότε και εκδόθηκε, σε συνεργασία με τους Παναγιώτη Κανελλόπουλο και Ιωάννη Θεοδωρακόπουλο, για πρώτη φορά το τριμηνιαίο περιοδικό «Αρχείο Φιλοσοφίας και Θεωρίας των Επιστημών». Αναδείχθηκε σε καθηγητή της Φιλοσοφίας του Δικαίου στο Πανεπιστήμιο Αθηνών (1933) και μέλος της Ακαδημίας Αθηνών (1961). Ωστόσο, χάρη στο «πολιτικό σπίτι» του, όπως το χαρακτήριζε ο ίδιος– προερχόταν από φιλοβενιζελική οικογένεια– η ενασχόληση με την πολιτική υπήρξε αναπόφευκτη. Μια πρώτη μαρτυρία εισόδου του στο πολιτικό προσκήνιο σημειώθηκε με το κίνημα του 1935, αλλά καταλυτικό ρόλο διαδραμάτισαν οι εξελίξεις κατά την περίοδο της Κατοχής. Η παρουσία του στην πολιτική σκηνή της χώρας τη μεταπολεμική περίοδο υπήρξε σημαντική. Η πολιτική του ταυτότητα όμως δεν σήμανε και την ταυτόχρονη αποποίηση της ταυτότητάς του ως θεωρητικού στοχαστή. Κορυφαίος διανοούμενος και πολιτικός, επεδίωκε να υπηρετεί τους στόχους που υπαγορεύονταν από τη θεωρητική του κατάρτιση.

Το ανθεκτικό Σύνταγμα του 1975

ΑΠΟ ΤΗΝ ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ ΤΗΣ ΚΥΡΙΑΚΗΣ

https://www.kathimerini.gr/politics/561094897/to-anthektiko-

syntagma-toy-1975/

*9 Ιουνίου 1975. Ο πρωθυπουργός Κωνσταντίνος Καραμανλής υπογράφει το νέο Σύνταγμα της χώρας στην Αίθουσα των Τροπαίων της Βουλής.

Του κ. ΝΙΚΟΥ Κ. ΑΛΙΒΙΖΑΤΟΥ*

        Συμπληρώνονται φέτος 45 χρόνια από την ψήφιση του ισχύοντος Συντάγματος. Έτσι, πλην δραματικού απροόπτου, το Σύνταγμα του 1975 θα ξεπεράσει σε μακροημέρευση τον βίο του Συντάγματος του 1864, που εξακολουθεί να κατέχει το σχετικό ρεκόρ.

        Πού οφείλεται η επιτυχία του; Πώς κατάφερε να απορροφήσει τους κραδασμούς της αλλαγής του 1981 και την πρώτη συγκατοίκηση Καραμανλή-Παπανδρέου που επακολούθησε; Πώς διευθέτησε την χωρίς προηγούμενο έξαρση των παθών που προκάλεσε το σκάνδαλο Κοσκωτά, το 1989-90; Μετά το 2010, πώς άντεξε τα τρία μνημόνια, την κατάρρευση του κομματικού συστήματος και την άνοδο στην εξουσία ενός «αντισυστημικού» κόμματος; Μήπως, τέλος, από τον περασμένο Ιανουάριο, συνέβαλε και αυτό στην αποτελεσματική απόκρουση της απειλής του κορωνοϊού;

        Όπως πιστεύω, η μεγαλύτερη δυσκολία για να απαντήσει κανείς τα ανωτέρω ερωτήματα βρίσκεται στο ότι το Σύνταγμα του 1975, ως έργο του Κωνσταντίνου Καραμανλή, δεν μπορεί να αξιολογηθεί αυτοτελώς. Ήταν κατά πολλούς το μείζον επίτευγμά του, που σφράγισε τη «βελούδινη» μετάβαση από τη δικτατορία στη δημοκρατία. Δεν είναι εύκολο, συνεπώς, να αποτιμηθεί ανεξάρτητα από τις προθέσεις του εμπνευστή του, ούτε από το κλίμα της εποχής που ψηφίστηκε.

«Άνοιγμα» Καραμανλή στα Βαλκάνια

ΑΠΟ ΤΗΝ ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ ΤΗΣ ΚΥΡΙΑΚΗΣ 

https://www.kathimerini.gr/politics/561085594/anoigma-karamanli-sta-valkania/

*Η φιλική υποδοχή που επιφύλαξε ο βουλγαρικός λαός στον Κωνσταντίνο Καραμανλή, τον πρώτο Έλληνα πρωθυπουργό που επισκέφθηκε επίσημα τη Σόφια, απεικόνιζε την έναρξη νέας εποχής στις σχέσεις των δύο χωρών. Φωτ. ΙΔΡΥΜΑ «ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ Γ. ΚΑΡΑΜΑΝΛΗΣ»

Γράφει ο κ. Λυκούργος Κουρκουβέλας

Η στρατιωτική εισβολή της Τουρκίας στην Κύπρο, το καλοκαίρι του 1974, και η συνακόλουθη μετάβαση, στην Ελλάδα, από τη δικτατορία στην κοινοβουλευτική δημοκρατία μετέβαλαν ουσιαστικά τις θεμελιώδεις παραμέτρους της ελληνικής εξωτερικής πολιτικής. Οι κυβερνήσεις Εθνικής Ενότητας (Ιούλιος – Νοέμβριος 1974) και της Νέας Δημοκρατίας, από τον Νοέμβριο του 1974, υπό την ηγεσία του Κωνσταντίνου Καραμανλή, ανέλαβαν την αναδιαμόρφωση της ελληνικής εσωτερικής και εξωτερικής πολιτικής με κύρια διακυβεύματα την έξοδο της χώρας από τη διεθνή απομόνωση και την εμπέδωση των δημοκρατικών κοινοβουλευτικών θεσμών.

Στο πεδίο της εξωτερικής πολιτικής, οι κύριες εξελίξεις που καθόριζαν το περιφερειακό και διεθνές πλαίσιο ήταν η τουρκική απειλή και η ανάδυση ενός καινοφανούς περιβάλλοντος «ύφεσης» ως προς τον ψυχροπολεμικό ανταγωνισμό. Η τουρκική εισβολή στην Κύπρο μετέβαλε δραματικά τις προτεραιότητες άμυνας και ασφάλειας της Ελλάδας, καθώς επί δεκαετίες ως κύριοι εχθροί θεωρούνταν τα κράτη στα βόρεια σύνορα της χώρας, ιδιαίτερα η Βουλγαρία. Στο εξής, η αντιμετώπιση του τουρκικού ηγεμονισμού στην ευρύτερη περιοχή της Βαλκανικής και της Ανατολικής Μεσογείου θα αποτελούσε μία από τις κύριες προτεραιότητες της ελληνικής εξωτερικής πολιτικής. Ως προς το διεθνές σύστημα, οι κυβερνήσεις Καραμανλή αναλάμβαναν τα ηνία της χώρας σε μια περίοδο κορύφωσης μιας πρωτοφανούς «ύφεσης» μεταξύ του καπιταλιστικού και του κομμουνιστικού κόσμου σε δύο επίπεδα: σε αυτό των δύο υπερδυνάμεων, ΕΣΣΔ και ΗΠΑ, και των διακρατικών σχέσεων στην ευρωπαϊκή ήπειρο.

To «πραξικόπημα της πιτζάμας»

ΑΠΟ ΤΗΝ ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ ΤΗΣ ΚΥΡΙΑΚΗΣ https://www.kathimerini.gr/1091397/gallery/epikairothta/politikh/to-pra3ikophma-ths-pitzamas

*Ο υπουργός Εθνικής Αμύνης Ευ. Αβέρωφ (δεξιά), από τους στενότερους συνεργάτες του Κων. Καραμανλή, μετά τις συλλήψεις των συνωμοτών ανακοίνωσε στη Βουλή το τέλος της κάθαρσης των υπολειμμάτων της δικτατορίας. Φωτ. ΙΔΡΥΜΑ «ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ Γ. ΚΑΡΑΜΑΝΛΗΣ»

Γράφει ο κ. ΙΩΑΝΝΗΣ ΤΖΩΡΤΖΗΣ

          Ένα από τα μεγαλύτερα στοιχήματα της πρώτης μεταδικτατορικής περιόδου ήταν η αποκατάσταση της δημοκρατικής νομιμότητας στον στρατό και η εκκαθάρισή του από προδικτατορικά στοιχεία.

          Με δεδομένη την όξυνση της κυπριακής κρίσης λόγω του δεύτερου «Aττίλα» του Aυγούστου 1974 και της φορτικής ανάγκης για τη διατήρηση κάποιων εύθραυστων ισορροπιών μέσα στο στράτευμα, αυτό το διακύβευμα περιορίστηκε το καλοκαίρι/φθινόπωρο του 1974 στην αποστράτευση των διορισμένων από το καθεστώς ανωτάτων αξιωματικών κυρίως του Στρατού Ξηράς (Mπονάνος, Γαλατσάνος) καθώς και περίπου 35 ανώτερων αξιωματικών και των τριών όπλων, όπως και των ηγεσιών της Xωροφυλακής, της Aστυνομίας Πόλεων και της KYΠ. Πέραν αυτών των περιορισμένων αλλαγών, ο Κωνσταντίνος Καραμανλής φρόντισε να μην προχωρήσει σε εκτεταμένες αναδιαρθρώσεις και αποστρατείες για να μην προκαλέσει τη βίαιη αντίδραση των ισχυρών ακόμα πυρήνων υποστήριξης του δικτατορικού καθεστώτος στις Ένοπλες Δυνάμεις. Πολιτική του βούληση επίσης ήταν να προστατέψει το σύνολο των αξιωματικών τον Ενόπλων Δυνάμεων από εκτεταμένες διώξεις, που θα μπορούσαν να προκαλέσουν μεγάλη ζημιά στο αξιόπιστο και τη μαχητικότητα τους.

Κυπριακό, ο πρώτος δύσκολος χρόνος

ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ ΤΗΣ ΚΥΡΙΑΚΗΣ https://www.kathimerini.gr/1088362/gallery/epikairothta/kosmos/kypriako-o-prwtos-dyskolos-xronos

*Γλαύκος Κληρίδης, Κουρτ Βάλντχαϊμ, Ραούφ Ντενκτάς, στο περιθώριο των συνομιλιών στη Βιέννη τον Μάιο του 1975.

Γράφει ο κ. ΧΑΡΑΛΑΜΠΟΣ ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΥ*

Το 1975 αποτελεί ένα έτος που περνάει σχεδόν απαρατήρητο στη βιβλιογραφία για το Κυπριακό. Παρ’ όλα αυτά, για τους Κυπρίους υπήρξε ο πρώτος δύσκολος χρόνος μετά την τραγωδία του Ιουλίου - Αυγούστου 1974. Ήταν δυσοίωνο έτος στο οποίο η Κύπρος, με ανασφάλεια και αβεβαιότητα, βίωνε τα επακόλουθα της καταστροφής του 1974.

Η επιστροφή του Αρχιεπισκόπου Μακαρίου στις 7 Δεκεμβρίου 1974, έπειτα από εξάμηνη απουσία συνεπεία του πραξικοπήματος και έπειτα από διαβουλεύσεις που είχε στην Αθήνα, σηματοδότησε την έναρξη προσπάθειας να εξευρεθεί μια κοινώς αποδεκτή νέα στρατηγική που θα ακολουθείτο από την ελληνοκυπριακή πλευρά. Συγκλήθηκε έτσι για πρώτη φορά τον Ιανουάριο του 1975 το «Εθνικό Συμβούλιο», ένα συμβουλευτικό σώμα που περιλάμβανε εκπροσώπους των κυπριακών κομμάτων και τον Γλαύκο Κληρίδη, πρόεδρο της Βουλής και διαπραγματευτή. Μεταξύ των άλλων αποφάσεων που ελήφθησαν ήταν ότι η επιδιωκόμενη πλέον λύση θα ήταν αυτή της πολυπεριφερειακής ομοσπονδίας. Το τραγικό ήταν ότι η συγκεκριμένη θέση, πριν από το 1974, αποτελούσε τουρκική απαίτηση την οποία η ελληνική πλευρά απέρριπτε.