*Η
καθιέρωση της ισορροπίας 7:10
στην
αμερικανική στρατιωτική βοήθεια
προς
την Ελλάδα και την Τουρκία
Γράφει
ο κ. ΣΩΤΗΡΗΣ ΡΙΖΑΣ*
Η τουρκική εισβολή στην
Κύπρο τον Ιούλιο και τον Αύγουστο του 1974 έτυχε της ανοχής των Ηνωμένων
Πολιτειών, καθώς η στρατηγική σημασία της Τουρκίας εκτιμήθηκε από τους
Αμερικανούς υπευθύνους ως υπέρτερη των ζητημάτων αρχής που αφορούσαν την προστασία
της εδαφικής ακεραιότητας ενός κράτους-μέλους των Ηνωμένων Εθνών και τα
ανθρώπινα δικαιώματα των 160.000 Ελλήνων της Κύπρου που υποχρεώθηκαν να
εγκαταλείψουν τις εστίες τους.
Στην πολιτική της εκτελεστικής εξουσίας, την οποία επηρέαζε σε μεγάλο βαθμό ο υπουργός Εξωτερικών Χένρι Κίσινγκερ, είχε αντιπαραβληθεί εντούτοις, για πρώτη φορά με τόση ένταση στη μεταπολεμική εποχή, η πολιτική της νομοθετικής εξουσίας, υπό την επίδραση των φιλελεύθερων στοιχείων του Κογκρέσου και του ελληνοαμερικανικού λόμπι, το οποίο επεδίωκε μια στοιχειώδη αμερικανική αντίδραση στην τουρκική πολιτική στην Κύπρο. Ήταν η εποχή του πολέμου του Βιετνάμ, ο οποίος πλησίαζε στο τέλος του, και του Ουότεργκεϊτ, λόγω του οποίου εξαναγκάστηκε σε παραίτηση ο πρόεδρος Νίξον. Οι φιλελεύθεροι του Κογκρέσου απέβλεπαν συνεπώς στην περιστολή της παντοδυναμίας του Λευκού Οίκου σε θέματα εθνικής ασφαλείας. Στο πλαίσιο αυτό τέθηκε σε ισχύ, στις 5 Φεβρουαρίου 1975, εμπάργκο όπλων έναντι της Τουρκίας. Σε αντίποινα, η τουρκική κυβέρνηση αποφάσισε την αναστολή της λειτουργίας των αμερικανικών βάσεων στην Τουρκία. Επρόκειτο για εγκαταστάσεις κρίσιμες για τη διεξαγωγή του Ψυχρού Πολέμου αλλά και τη διαφύλαξη των αμερικανικών συμφερόντων στη Μέση Ανατολή. Η επιβολή του εμπάργκο εδραίωνε τη δυσλειτουργία στη νοτιοανατολική πτέρυγα του ΝΑΤΟ καθώς, ήδη από τον Αύγουστο του 1974, η ελληνική κυβέρνηση είχε αποσύρει την Ελλάδα από το στρατιωτικό σκέλος του ΝΑΤΟ, σε ένδειξη διαμαρτυρίας για την απραξία της Ατλαντικής Συμμαχίας και των Ηνωμένων Πολιτειών έναντι της επανάληψης της τουρκικής προέλασης στην Κύπρο, τον γνωστό Αττίλα ΙΙ.
