Θα μπορούσε το 1919 η ελληνική κυβέρνηση να διεκδικήσει αντί της Σμύρνης την Κωνσταντινούπολη;

ΑΠΟ ΤΗΝ ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ ΤΗΣ ΚΥΡΙΑΚΗΣ https://www.kathimerini.gr/investigations/561759073/tha-mporoyse-to-1919-i-elliniki-kyvernisi-na-diekdikisei-anti-tis-smyrnis-tin-konstantinoypoli/

*Μία από τις πολλές απεικονίσεις της Μεγάλης Ιδέας από τους λαϊκούς ζωγράφους της εποχής (Εθνικό Ιστορικό Μουσείο, Αθήνα).

 

 

 

*Η πρόταση των Βρετανών εμπειρογνωμόνων

Άρνολντ Τόινμπι και Χάρολντ Νίκολσον

και η υποδοχή της από τον Ελευθέριο Βενιζέλο

και τον διεθνή παράγοντα

 

 

Γράφουν οι κ. ΒΑΣΙΛΗΣ ΜΗΝΑΚΑΚΗΣ, 

ΣΑΚΗΣ ΙΩΑΝΝΙΔΗΣ

 

 

 

Το τέλος του Α΄ Παγκοσμίου Πολέμου, τον Νοέμβριο του 1918, βρήκε την Ελλάδα στο στρατόπεδο των νικητών, ενώ την Οθωμανική Αυτοκρατορία, η οποία είχε συνταχθεί στον πόλεμο με τις Κεντρικές Δυνάμεις, σε εκείνο των ηττημένων. Συνεπώς, οι προοπτικές που διανοίγονταν ήταν διαφορετικές: η Ελλάδα προσδοκούσε μια νέα εδαφική διεύρυνση, έπειτα από εκείνη που είχε επιτύχει κατά τους Βαλκανικούς Πολέμους, ενώ η Οθωμανική Αυτοκρατορία μια περαιτέρω συρρίκνωση της επικράτειάς της.

Σε ό,τι αφορά την Ελλάδα, λοιπόν, ετίθετο ένα ερώτημα: ποιες θα έπρεπε να είναι οι προς ανατολάς διεκδικήσεις της στα εδάφη της υπό διαμελισμό Οθωμανικής Αυτοκρατορίας;

Σχεδόν ταυτοχρόνως με το τέλος του πολέμου (2 Νοεμβρίου 1918), ο Ελευθέριος Βενιζέλος απάντησε στο ερώτημα αυτό με ένα υπόμνημα που υπέβαλε στον Βρετανό ομόλογό του Λόιντ Τζορτζ. «Το σχέδιο περιλάμβανε τη δημιουργία ανεξάρτητου αρμενικού κράτους, τη δημιουργία, υπό την αιγίδα της Κοινωνίας των Εθνών, ενός ανεξάρτητου κράτους Κωνσταντινούπολης και Ανατολικής Θράκης, έτσι ώστε να διασφαλίζεται η ελευθερία των Στενών και την προσάρτηση της δυτικής Μικράς Ασίας στην Ελλάδα» (M. Llewellyn Smith, «Το όραμα της Ιωνίας», ΜΙΕΤ, σελ. 149).

Τρεις μήνες αργότερα (3-4 Φεβρουαρίου 1919), στο πλαίσιο της Συνδιάσκεψης Ειρήνης των Παρισίων, ο Έλληνας πρωθυπουργός παρουσιάστηκε στο Ανώτατο Συμμαχικό Συμβούλιο (Συμβούλιο των Δέκα) για να εξηγήσει και να αιτιολογήσει τις ελληνικές θέσεις. Η ανάλυσή του βασιζόταν στην εκτενή επίσημη έκθεση «Η Ελλάς ενώπιον του Συνεδρίου της Ειρήνης», την οποία είχε συντάξει ο ίδιος και εξηγούσε γιατί πρέπει να περιέλθουν στην Ελλάδα τα νησιά του Αιγαίου που παρέμεναν υπό τουρκική κατοχή, τα υπό ιταλική κατοχή Δωδεκάνησα, σχεδόν ολόκληρη η Βόρειος Ήπειρος και η Θράκη (δυτική και ανατολική).

Αναφερόμενος στην Κωνσταντινούπολη, υποστήριξε ότι στην πραγματικότητα ήταν πόλη ελληνική, αλλά, δεδομένων των πολλαπλών διεθνών συμφερόντων επ’ αυτής, πρότεινε ένα ειδικό διεθνές καθεστώς για το αστικό συγκρότημα μαζί με μια εκτεταμένη περιοχή πέριξ αυτού, τα οποία θα ετίθεντο υπό την εντολή της Κοινωνίας των Εθνών. Όπως είχε πει αστειευόμενος, ήταν «ο μόνος Έλληνας στον κόσμο που απέρριπτε την Κωνσταντινούπολη» (Τζάιλς Μίλτον, «Χαμένος παράδεισος», Μίνωας, 2022, σελ. 153).

Μάλιστα, σε ερώτηση του Λόιντ Τζορτζ αν πρότεινε τη διεθνοποίηση της Κωνσταντινούπολης και του περιαστικού της χώρου, συμπεριλαμβανομένων του Σκουταρίου και της απέναντι ακτής του Βοσπόρου, ο Βενιζέλος απάντησε καταφατικά, προσθέτοντας στο διεθνές καθεστώς και τις περιοχές του Ιζμίτ (Νικομήδεια), της Καλλίπολης, της Μπίγας και μέρους της Προύσας (Σωτ. Ριζάς, «Το τέλος της Μεγάλης Ιδέας», Καστανιώτης, 2015, σελ. 63).

Η εν λόγω επιλογή, να διεκδικηθεί δηλαδή η Σμύρνη και όχι (ή και) η Κωνσταντινούπολη, συζητήθηκε πολύ τότε – και εξακολουθεί να συζητείται. Επ’ αυτής, καταθέτουν τις απόψεις τους τέσσερις ιστορικοί, φωτίζοντάς την από διάφορες οπτικές.

Ο καλός και ο κακός Βρετανός του 1821

ΑΠΟ ΤΗΝ ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ ΤΗΣ ΚΥΡΙΑΚΗΣ

https://www.kathimerini.gr/opinion/561193993/o-kalos-kai-o-kakos-vretanos-toy-1821/

*Το άγαλμα του φιλελεύθερου Βρετανού πρωθυπουργού και υπουργού Εξωτερικών Γεωργίου Κάνινγκ στην ομώνυμη πλατεία της Αθήνας.

Του κ. ΘΑΝΟΥ Μ. ΒΕΡΕΜΗ*

        Ο Γεώργιος Κάνινγκ (1757-1827) και ο Ρόμπερτ Στιούαρτ, μαρκήσιος Λόντοντερι και υποκόμης Κασλερέι (1769-1822) είναι δύο αρχετυπικές μορφές του βρετανικού πολιτικού βίου που συγκεντρώνουν και το αμέριστο ενδιαφέρον των Ελλήνων.

        Ο Κασλερέι υπήρξε από τους στυλοβάτες της Ιεράς Συμμαχίας, δεξί χέρι του Μέτερνιχ και συνεπώς εχθρός κάθε επανάστασης. Ήταν Συντηρητικός αριστοκράτης και κάτοχος όλων των χαρακτηριστικών του είδους. Απαισιόδοξος για την ανθρώπινη φύση, ρεαλιστής της πολιτικής και εχθρός κάθε νεωτερικότητας. Κατήργησε, αν και Ιρλανδός, το Κοινοβούλιο της Ιρλανδίας, έκαψε την πόλη της Ουάσιγκτον το 1814 και πολέμησε με ψυχρό πάθος τον Ναπολέοντα σαν στοιχείο ανατρεπτικό της φυσικής τάξης. Οι κακοτυχίες στην προσωπική του ζωή τον οδήγησαν στην αυτοκτονία. Ήταν άραγε ο βίος του υπεύθυνος για τη διαμόρφωση του χαρακτήρα του, ή ο χαρακτήρας του για την εξέλιξη της ζωής του;

Δύο βιβλία του καθηγητή Θάνου Βερέμη

 ΑΠΟ ΤΗΝ ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ ΤΗΣ ΚΥΡΙΑΚΗΣ  http://www.kathimerini.gr/916395/article/politismos/vivlio/proswpa-kai-epiloges-kleidia-enos-kratoys

 *21 Oκτωβρίου 1981: ο νέος πρωθυπουργός της χώρας Ανδρέας Παπανδρέου ανταλλάσσει χειραψία με τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας Κωνσταντίνο Καραμανλή, αμέσως μετά την ορκωμοσία της πρώτης κυβέρνησης του ΠΑΣΟΚ.

Γράφει ο κ. ΔΗΜΗΤΡΗΣ Π. ΣΩΤΗΡΟΠΟΥΛΟΣ*

Επιτέλους, γράφονται ξανά πολιτικές βιογραφίες! Ύστερα από αρκετές δεκαετίες κυριαρχίας μιας πολύ αξιόλογης εγχώριας ιστοριογραφίας που, επηρεασμένη κατά βάση από το γαλλικό παράδειγμα, εστίασε κυρίως στην κοινωνική και οικονομική ιστορία με μια πολύ πλούσια παραγωγή, το βλέμμα μας μοιάζει να ξαναγυρίζει σε πιο παραδοσιακά πεδία στοχασμού, όπως η πολιτική ιστορία.

Δεν είναι προφανώς αυτή η εξέλιξη άσχετη με την παρούσα συγκυρία και την ανατροπή που επέφερε στα πρότυπα ηγεσίας που είχαμε στο μυαλό μας η επέλαση της διεθνούς των λαϊκιστών, παγκοσμίως. Σε μια εποχή μιντιοκρατούμενη και διασυνδεμένη μέσω εξατομικευμένων φαντασιακών κοινοτήτων του Διαδικτύου, που η πολιτική λειτουργεί ξανά όλο και περισσότερο μέσα από προσωποποιημένες ταυτίσεις, όπως περίπου στον Μεσαίωνα, χάνοντας έτσι την ταξική ή κομματική της συνισταμένη, τα πρόσωπα και οι επιλογές τους αναδεικνύονται και πάλι σε κλειδιά για την κατανόηση της πορείας ενός κράτους και την ένταξή του στα ευρύτερα ιστορικά συμφραζόμενά του.

Δυο άρθρα για τον Ανδρέα Παπανδρέου- Είκοσι χρόνια από το θάνατό του

*Ο Ανδρέας Παπανδρέου

*Στις 23 Ιουνίου, 

συμπληρώνονται

είκοσι χρόνια

από το θάνατό του

                Ο Ανδρέας Παπανδρέου υπήρξε πολιτικός με μεγάλη λαϊκή αποδοχή. Κυβέρνησε τη χώρα με κυβερνητική άνεση, γιατί ο λαός στις εκλογές του έδινε ικανοποιητικές πλειοψηφίες.

                Εφαρμόζοντας τις αρχές του, έδωσε βάρος στην κοινωνική πολιτική, επιχειρώντας αναδιανομή του εθνικού πλούτου, αλλά κατά τους αντιπάλους του δεν φρόντισε να μην σκορπιστεί αυτός ο πλούτος σε πρόσκαιρες παροχές και κυρίως δεν φρόντισε να τον «αυγατίσει» ώστε να υπάρχει και για τις μελλοντικές γενιές.

                Σε μερικές και γνωστές περιπτώσεις ατύχησε στην επιλογή συνεργατών. 

                Δύο άρθρα που δημοσιεύθηκαν στην ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ ΤΗΣ ΚΥΡΙΑΚΗΣ, επιχειρούν μια εκ διαμέτρου αντίθετη προσέγγιση στην προσωπικότητα του Ανδρέα Παπανδρέου, που σε πολλές περιπτώσεις θεωρείται αμφιλεγόμενη. 

Ένας ιστορικός γρίφος που περιμένει λύση

ΑΠΟ ΤΗΝ ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ ΤΗΣ ΚΥΡΙΑΚΗΣ

 http://www.kathimerini.gr/757264/opinion/epikairothta/politikh/enas-istorikos-grifos-poy-perimenei-lysh

*Αρχιεπίσκοπος Μακάριος και Γεώργιος Παπανδρέου

*Ένα χαρακτηριστικό της ιστορικής έρευνας

που την καθιστά εξαιρετικά ελκυστική

είναι η ομοιότητά της με τη διαδικασία επίλυσης τα

των αστυνομικών γρίφων.

Του κ. ΘΑΝΟΥ ΒΕΡΕΜΗ*

            Διάβασα πριν από αρκετά χρόνια το απομνημονευματικό έργο του Πέτρου Ε. Γαρουφαλιά, «Ελλάς και Κύπρος. Τραγικά σφάλματα, ευκαιρίες που χάθηκαν, 19 Φεβρουαρίου 1964 - 15 Ιουλίου 1965» (εκδόσεις Μπεργάδη, 1982). Δεν απέδωσα τότε ιδιαίτερη προσοχή στον ισχυρισμό του συγγραφέα ότι το καλοκαίρι του 1964 η κυβέρνηση Γ. Παπανδρέου αποφάσισε, μετά τις δύο προτάσεις  Άτσεσον για την ένωση της Κύπρου με την Ελλάδα, να επιχειρήσει -κατά τον Γαρουφαλιά- μονομερώς την ένωση χωρίς ανταλλάγματα.

            Την απόφαση έλαβε ο πρωθυπουργός συνεπικουρούμενος από τους δύο υπουργούς του, Κωστόπουλο (Εξωτερικών) και Γαρουφαλιά (Εθνικής Αμύνης), τον βασιλιά Κωνσταντίνο και τον αρχηγό της αξιωματικής αντιπολίτευσης Π. Κανελλόπουλο. Έτσι, χωρίς περισσότερη συζήτηση ο Γαρουφαλιάς ανέλαβε να μεταφέρει στον πρόεδρο της Κύπρου, Αρχιεπίσκοπο Μακάριο, την απόφαση και να τον βολιδοσκοπήσει για το ποια θα ήταν η στάση του έναντι της ομόφωνης ελλαδικής απόφασης. Η αρχική απάντηση του Μακαρίου ήταν καταφατική με όρο την απόσυρση των βρετανικών βάσεων. Όταν ο Γαρουφαλιάς υπέδειξε στον συνομιλητή του τους κινδύνους μιας βρετανικής αντίδρασης στο τετελεσμένο αυτό, ο Μακάριος συμφώνησε, και έτσι χαρμόσυνα για την ενότητα όλων των Ελλήνων έληξε η πρώτη ημέρα της βολιδοσκόπησης.

Η βρετανική πολιτική στο Μακεδονικό

 ΑΠΟ ΤΗΝ ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ ΤΗΣ ΚΥΡΙΑΚΗΣ

http://news.kathimerini.gr/4dcgi/_w_articles_civ_2_15/12/2013_542852

*Το βιβλίο του Δημ. Λυβάνιου

*Ο συγγραφέας επικεντρώνεται στα γεγονότα

από το 1939 έως το 1949 σχετικά

με τον βουλγαρογιουγκοσλαβικό ανταγωνισμό

Του Θάνου Βερέμη*

DIMITRIS LIVANIOS

The Macedonian Question. Britain and the Southern Balkans 1939-1949

εκδ. Oxford, Oxford University Press, 2008

                Υπάρχουν βιβλία που χαρήκαμε αλλά μας πήρε χρόνο για να αντιληφθούμε ότι λίγοι γύρω μας τα είχαν προσέξει. Ένα τέτοιο υπήρξε το έργο του Δημήτρη Λυβάνιου για το μακεδονικό ζήτημα – από τα σοβαρότερα πονήματα για την προϊστορία της χώρας που φέρει σήμερα το όνομα Πρώην Γιουγκοσλαβική Δημοκρατία της Μακεδονίας (ΠΓΔΜ).

                Ο Δημήτρης Λυβάνιος, επίκουρος καθηγητής στο Αριστοτέλειο, δεν ασχολείται εδώ με τα τρέχοντα προβλήματα ανάμεσα στην Αθήνα και τα Σκόπια. Το ενδιαφέρον του συγγραφέα επικεντρώνεται στη βρετανική πολιτική ανάμεσα στο 1939-49 σχετικά με τον βουλγαρογιουγκοσλαβικό ανταγωνισμό για την κυριότητα της Μακεδονίας και τη φιλοδοξία του Τίτο να δημιουργήσει μια νοτιοσλαβική ομοσπονδία υπό την ηγεσία του.

Πλήρης ιστορία της νεότερης Ελλάδος

ΑΠΟ ΤΗΝ ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ ΤΗΣ ΚΥΡΙΑΚΗΣ  http://news.kathimerini.gr/4dcgi/_w_articles_civ_2_30/06/2013_524946

*Το εξώφυλλο του βιβλίου

ΘΑΝΟΣ ΒΕΡΕΜΗΣ - ΓΙΑΝΝΗΣ Σ. ΚΟΛΙΟΠΟΥΛΟΣ

Νεότερη Ελλάδα. Μία ιστορία από το 1821.

Εκδ. Πατάκη 

*Οι δύο συγγραφείς αναλύουν

γεγονότα και πρόσωπα

από το 1821 μέχρι σήμερα

Του κ. Θεόδωρου Κουλουμπή*

          Συμφωνώ απόλυτα με την άποψη του γνωστού πολιτικού επιστήμονα Γιάννη Ιατρίδη, όπως αυτή εμφανίζεται στο οπισθόφυλλο του βιβλίου, ότι «τούτη είναι η καλύτερη ιστορία της νεότερης Ελλάδας από όσες σήμερα κυκλοφορούν». Οι δύο συγγραφείς χωρίζουν την προσφορά τους χρονολογικά:

          Ο Κολιόπουλος ασχολείται με την ελληνική επανάσταση και τη δημιουργία του μετεπαναστατικού ελληνικού κράτους, τον αλυτρωτισμό και την πολιτική ζωή του δεκάτου ενάτου αιώνα. Ο Βερέμης αναλύει τον εικοστό αιώνα και τμήμα του εικοστού πρώτου, έως την αρχή του 2013.

Εμφύλιος: Μια ελληνική υπόθεση

Από την ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ της ΚΥΡΙΑΚΗΣ

http://news.kathimerini.gr/4dcgi/_w_articles_ell_2_16/12/2012_505231

*Άγριες μάχες μεταξύ του Εθνικού Στρατού και των ανταρτών

*Η αδυναμία της κυβέρνησης να επιβάλει τον νόμο

και η άρνηση της ηγεσίας του ΚΚΕ

να συνεργαστεί με τους αντιπάλους της

Του Θάνου Bερέμη*

          Η ένοπλη αναμέτρηση του εμφυλίου δεν ήταν προϊόν συνωμοσίας της Αριστεράς ή της Δεξιάς μολονότι ήταν αναπόφευκτο να επιδιώξουν και οι δύο πλευρές να ταυτίσουν το αποτέλεσμα της σύγκρουσης με τα σχέδια των πρωταγωνιστών του Ψυχρού Πολέμου, της Σοβιετικής Ένωσης και των ΗΠΑ.

          Όμως τον ελληνικό εμφύλιο δεν προκάλεσαν ούτε οι ΗΠΑ, ούτε η Σοβιετική Ένωση αλλά η αδυναμία της ελληνικής κυβέρνησης να επιβάλει τον νόμο και να εξασφαλίσει την ισονομία και η άρνηση της ηγεσίας του ΚΚΕ να συνεργαστεί με τους πολιτικούς της αντιπάλους τους οποίους περιφρονούσε. Υπήρξαν και σε άλλες ευρωπαϊκές χώρες, μεταπολεμικές εκρηκτικές κοινωνικές συνθήκες χωρίς όμως να οδηγηθούν στην ένοπλη σύγκρουση.

Η Διάσκεψη της Τεχεράνης το 1943

Από την ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ ΤΗΣ ΚΥΡΙΑΚΗΣ

http://news.kathimerini.gr/4dcgi/_w_articles_world_1_12/12/2010_425437

 *Τσώρτσιλ, Στάλιν και Ρούσβελτ 

αποφάσισαν την απόβαση στη Νορμανδία 

και χάραξαν με αδρές γραμμές 

τον μεταπολεμικό κόσμο 67 χρόνια πριν
Επιμέλεια: Νίκος Xρυσολωράς


Στα μέσα του 1943, η ροή του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου είχε πλέον αλλάξει υπέρ των Συμμάχων. Ωστόσο, τίποτε δεν είχε ακόμη κριθεί οριστικά. Στο Ανατολικό μέτωπο, ο Σοβιετικός Στρατός αναζητούσε ακόμη εναγωνίως στηρίγματα, υπό τη μορφή αντιπερισπασμού από την πλευρά της Δύσης. Ταυτόχρονα, καθώς διαφαινόταν ότι η πλάστιγγα θα γείρει αργά ή γρήγορα εις βάρος των ναζιστικών δυνάμεων, ξεκίνησαν και οι πρώτες ζυμώσεις για τη μορφή που θα ελάμβανε ο μεταπολεμικός κόσμος. Στις 28 Νοεμβρίου 1943, ξεκίνησε στην Τεχεράνη του Ιράν η πρώτη διάσκεψη «κορυφής» ανάμεσα στους ηγέτες των τριών μεγάλων δυνάμεων που πρωταγωνίστησαν στον πόλεμο εναντίον του Γ΄ Ράιχ. Στόχος της ιστορικής αυτής συνάντησης μεταξύ του Φραγκλίνου Ρούσβελτ, του Ιωσήφ Στάλιν και του Ουίνστον Τσώρτσιλ ήταν να οριστικοποιηθεί η στρατηγική των Συμμάχων για την τελική φάση του Πολέμου και ιδιαίτερα ο χρόνος της απόβασης στο Δυτικό μέτωπο, η οποία θα ελάφρυνε το βάρος του Κόκκινου Στρατού και θα σήμαινε την έναρξη της πορείας προς το Βερολίνο. Οι «τρεις μεγάλοι», όπως έμειναν γνωστοί στην ιστορία, αποφάσισαν τελικά ότι η απόβαση στη Νορμανδία θα πραγματοποιείτο τον ερχόμενο Μάιο. Με τη συμφωνία αυτή, επιβεβαίωσαν ότι στο εξής θα συνεργάζονταν στενά με σκοπό την οριστική και αποφασιστική ήττα της Γερμανίας. Συμβολικό επισφράγισμα της συμφωνίας τους ήταν και το «ξίφος του Στάλινγκραντ» το οποίο δώρισε ο Τσώρτσιλ στον Σοβιετικό ηγέτη, σε ένδειξη αναγνώρισης και σεβασμού του βρετανικού λαού για τη γενναιότητα που επέδειξαν οι κάτοικοι και οι στρατιώτες που υπερασπίστηκαν τη μαρτυρική ρωσική πόλη. Το σημαντικότερο ίσως όλων, όμως, ήταν ότι οι συμμετέχοντες στη διάσκεψη άρχισαν να σχεδιάζουν σε αδρές γραμμές την εικόνα που θα ελάμβανε ο κόσμος μετά την ήττα των ναζί.

Οι «τρεις μεγάλοι» συζητούν μαζί 

για πρώτη φορά

Του Θάνου Bερέμη*


Η εισβολή του Χίτλερ στη Σοβιετική Ενωση και η ταχεία προέλαση των γερμανικών δυνάμεων έκανε απαραίτητο τον ανεφοδιασμό του Ερυθρού Στρατού από την Ανατολή. Οι εξελίξεις αυτές έφεραν τους συμμάχους στο Ιράν, τον Αύγουστο του 1941. 
Η διπλή κατοχή του Ιράν εξασφάλισε στους Ρώσους τον έλεγχο των πέντε βόρειων επαρχιών και στους Βρετανούς την υπόλοιπη χώρα. Ο Ιρανός μονάρχης Ρέζα Σαχ αναγκάστηκε σε παραίτηση και τον θρόνο του σάχη ανέλαβε ο γιος του, Μοχάμεντ Ρέζα. Ο νέος σάχης υπέγραψε το 1942 συνθήκη συμμαχίας με τις κατοχικές δυνάμεις και το 1943 κήρυξε τον πόλεμο κατά της Γερμανίας. Οι Σοβιετικοί, έτσι, απέκτησαν σίγουρη οδό ανεφοδιασμού από την Ανατολή και οι Βρετανοί εγγύηση προστασίας των ιρανικών πετρελαιοπηγών σε περίπτωση κατάρρευσης του ρωσικού μετώπου.

Η Δίκη των Εξι ακόμη διχάζει

Από την ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ ΤΗΣ ΚΥΡΙΑΚΗΣ 

http://news.kathimerini.gr/4dcgi/_w_articles_ell_100001_29/11/2009_381295

*Στιγμιότυπο από τη Δίκη των Έξι. Από αριστερά οι κατηγορούμενοι Μ. Γούδας, Γ. Μπαλτατζής, Ξ. Στρατηγός, 

Δ. Γούναρης, Ν. Στράτος, Ν. Θεοτόκης και Π. Πρωτοπαπαδάκης 

 *Οι κατηγορούμενοι 

για τη Μικρασιατική Καταστροφή 

ήταν τελικώς ένοχοι 

εσχάτης προδοσίας ή όχι;

Επιμέλεια: Στέφανος Xελιδόνης

Το πρωινό της 15ης Νοεμβρίου 1922 εκτελέστηκαν στο Γουδί τρεις πρώην πρωθυπουργοί, δύο πρώην υπουργοί και ένας στρατηγός. 
Δύο εβδομάδες νωρίτερα, στις 31 Οκτωβρίου, είχε συνέλθει το έκτακτο στρατοδικείο για τη «Δίκη των Εξι», όπως έμεινε στην Ιστορία. Η «Επανάσταση» που ακολούθησε την υποχώρηση στη Μικρά Ασία, με επικεφαλής τους συνταγματάρχες Νικόλαο Πλαστήρα και Στυλιανό Γονατά, δεν άργησε να συλλάβει την κυβέρνηση επί ημερών της οποίας διαδραματίστηκε η Μικρασιατική Καταστροφή. Οι Δημήτριος Γούναρης (αρχηγός του Λαϊκού Κόμματος και πρώην πρωθυπουργός), Πέτρος Πρωτοπαπαδάκης (πρωθυπουργός το 1922), Νικόλαος Στράτος (πρώην υπουργός και πρωθυπουργός), Γεώργιος Μπαλτατζής (υπουργός Εξωτερικών), Νικόλαος Θεοτόκης (υπουργός Στρατιωτικών), Γεώργιος Χατζανέστης (διοικητής της στρατιάς Μικράς Ασίας), Μιχαήλ Γούδας (πρώην υπουργός) και Ξενοφών Στρατηγός (πρώην υπουργός) καταδικάστηκαν ομόφωνα για εσχάτη προδοσία. Στους πρώτους έξι επιβλήθηκε η ποινή του θανάτου και στους δύο τελευταίους ισόβια κάθειρξη. Ακόμη και το 1922, που οι κινηματίες αποσκοπούσαν στην εκτόνωση της λαϊκής οργής, οι αντιδράσεις στην εκτέλεση των Εξι δεν έλειπαν. Πέρυσι, ο Μιχαήλ Πρωτοπαπαδάκης, εγγονός του Πέτρου Πρωτοπαπαδάκη, προσέφυγε στον Αρειο Πάγο ζητώντας την ακύρωση της απόφασης του στρατοδικείου. Τελικά, ήταν ή δεν ήταν προδότες; Ο διάλογος συνεχίζεται.