Η Ραιδεστός, λιμάνι διαφυγής Μικρασιατών προσφύγων, το 1922

*Πρόσφυγες στο λιμάνι της Ραιδεστού περιμένουν τα ατμόπλοια.

 

 

Γράφει ο Παντελής Στεφ. Αθανασιάδης

 

 

               Το λιμάνι της Ραιδεστού στις ακτές της Προποντίδας, αποδείχθηκε σωτήριο στις τρομερής Μικρασιατικής Καταστροφής για χιλιάδες Μικρασιάτες πρόσφυγες της Βιθυνίας και άλλων περιοχών της βόρειας Μικράς Ασίας, που έτρεχαν απελπισμένοι να σωθούν από τις σφαγές. Και η διάσωση αυτών των προσφύγων βρέθηκε στο ενδιαφέρον των διπλωματών που έδρευαν στην Κωνσταντινούπολη, αλλά η λήψη των αποφάσεων σωτηρίας πάντα ήταν καθυστερημένες και πάντα λαμβάνονταν μετά από τις σφαγές.

Στις 13 Σεπτεμβρίου 1922 ξέσπασε η μεγάλη πυρκαγιά στη Σμύρνη, ξεκινώντας από την αρμενική συνοικία. Ήδη από τις 9 Σεπτεμβρίου είχαν μπει στην πόλη οι πρώτοι ιππείς Τούρκοι, και δύο μέρες αργότερα ο Μουσταφά Κεμάλ με το επιτελείο του.

               Όταν οι Τούρκοι μπήκαν στην Σμύρνη, από τους πρώτους που συνέλαβαν με εντολή του Νουρεντίν Πασά, ήταν ο μητροπολίτης Χρυσόστομος, που τον υπέβαλαν σε φρικιαστικά μαρτύρια και εξευτελισμούς και τελικά τον κατακρεούργησαν στις 27 Αυγούστου 1922, εξαφανίζοντας τελικά ό,τι είχε μείνει από το σεπτό σώματα Ιεράρχη. Η είδηση για έγκλημα αυτό  έγινε  γνωστή στην Ελλάδα με καθυστέρηση κάποιων ημερών!!!

               Από την πρώτη μέρα εκείνου του μαύρου Σεπτέμβρη του 1922, οι ειδήσεις έδειχναν τι θα ακολουθήσει. Μεγάλες δυσχέρειες παρουσίαζε η Σμύρνη όπου είχαν συγκεντρωθεί από πολλές μέρες νωρίτερα άνω των 500.000 ελληνικής καταγωγής προσφύγων, που ήθελαν να φύγουν, πάση θυσία, λόγω των σφαγών και να εγκατασταθούν στην Ελλάδα.

               Σημαντικό τότε αποδείχθηκε το λιμάνι της Ραιδεστού. Χιλιάδες πρόσφυγες από τη Βιθυνία, την Προύσα και άλλες περιοχές της βόρειας Μικράς Ασίας, οδοιπορώντας κατέφευγαν στο λιμάνι των Μουδανιών και από εκεί περνούσαν σχετικά εύκολα στο λιμάνι της Ραιδεστού. Υπολογίσθηκε τότε ότι πλέον των 150.000 ατόμων βρήκαν προσωρινό καταφύγιο στη Ραιδεστό και από εκεί πήραν το δρόμο για την ελεύθερη Ελλάδα. Στο λιμάνι των Μουδανιών και της Πανόρμου κατευθύνθηκε και το Γ΄ Σώμα Στρατού, για να περάσει συντεταγμένο στο λιμάνι της Ραιδεστού. Άλλωστε στο πρώτο δεκαπενθήμερο του Οκτωβρίου 1922 πολλές χιλιάδες ΑνατολικοΘρακιωτών, διατάχθηκαν να εγκαταλείψουν τα πάντα και να φύγουν και αυτοί. Απελπισία παντού… 

               Από την πλευρά της Ελλάδας έγιναν διαβήματα προς τις λεγόμενες συμμαχικές κυβερνήσεις για τη διάσωση των προσφύγων. Κατά την ειδησεογραφία των αρχών Σεπτεμβρίου, όλοι γνώριζαν ότι χωρίς τη βοήθεια των συμμάχων αλλά και της Αμερικής αυτή η σωτηρία θα ήταν δύσκολη. «Η Κυβέρνησις όθεν επικαλείται τα χριστιανικά αισθήματα των Δυνάμεων τούτων και παρακαλεί όπως δοθεί έμπρακτος βοήθεια δια την διάσωσίν και εγκατάστασίν των». Ο υπουργός Εξωτερικών Νικόλαος Καλογερόπουλος πραγματοποίησε σχετικές συνεννοήσεις με τους πρέσβεις της Αγγλίας, της Γαλλίας και της Ιταλίας και αργότερα έγινε σύσκεψη υπό τον πρωθυπουργό Νικόλαο Τριανταφυλλάκο.

«Η Σμύρνη μάννα, καίγεται…» οι άμαχοι σφάζονται και οι διπλωμάτες ενημερώνουν!!!

*Η πυρκαγιά της Σμύρνης

 

 

 

Γράφει ο Παντελής Στεφ. Αθανασιάδης

 

 

               Η Μικρασιατική Καταστροφή, η μεγαλύτερη καταστροφή της χώρας μας από την εποχή της Άλωσης της Κωνσταντινούπολης, έχει καταγραφεί με επάρκεια, έχουν καταλογισθεί ευθύνες πολιτικές και στρατιωτικές, έχει αναλυθεί και συνεχίζει να αναλύεται από ιστορικούς και άλλους μελετητές και δεν θα πάψει ποτέ να αποτελεί ανοιχτή πληγή στη συλλογική μνήμη του έθνους.

               Κορυφαία γεγονότα, παραμένουν η κατακρεούργηση του Μητροπολίτη Σμύρνης Χρυσόστομου, η πυρπόληση της Σμύρνης και η αντίδραση του στρατού. Μαζί μ’ αυτά υπάρχει η τραγωδία της προσφυγιάς, οι σφαγές αμάχων, τα βάσανα των αιχμαλώτων, οι βιασμοί γυναικών, η εγκατάλειψη περιουσιών και τόσα άλλα περιστατικά, ατομικά, οικογενειακά ή συλλογικά.

        Σήμερα, όλοι γνωρίζουμε τι συνέβη στη Σμύρνη και στα πέριξ τον Αύγουστο και το Σεπτέμβριο του 1922. Η αντεπίθεση των Τούρκων είχε αρχίσει από τις 13 Αυγούστου και οδήγησε στη διάσπαση και τελικώς στην κατάρρευση του μετώπου. Στις 27 Αυγούστου η πόλη Σμύρνης παραδόθηκε στο καταστροφικό μένος των Τούρκων και οι άμαχοι κάτοικοί της υπέστησαν τρομερές σφαγές. Η Μικρασιατική Καταστροφή ήταν μια απίστευτη εθνική τραγωδία, που εκτός των άλλων οδήγησε στον οριστικό ξεριζωμό του ελληνικού πληθυσμού της Ιωνίας.

         Το άρθρο αυτό δεν φιλοδοξεί να περιγράψει το σύνολο εκείνης της τραγωδίας. Επιχειρεί όμως να ρίξει μια διαφορετική ματιά σε εκείνο το δράμα του Ελληνισμού, με βάση άγνωστες αναφορές αμερικανών διπλωματών, οι οποίες βρίσκονται σήμερα στα Εθνικά Αρχεία των ΗΠΑ.

        Ιδιαίτερο ενδιαφέρον έχουν οι αναφορές των διπλωματών εκείνες τις τραγικές μέρες, γιατί και αυτές με τον τρόπο τους μας δίνουν μια εικόνα της μεγάλης περιπέτειας κυρίως των αμάχων, που ουσιαστικά εγκαταλείφθηκαν ανυπεράσπιστοι στην Τουρκική εκδικητικότητα.

        Θα επιχειρήσουμε να δούμε τα γεγονότα, ημερολογιακά.

Στις 24 Αυγούστου ο πρέσβης των ΗΠΑ στην Κωνσταντινούπολη Χένρυ Μοργκεντάου προειδοποίησε με την ακόλουθη ξεκάθαρη δήλωση, η οποία δημοσιεύθηκε και σε εφημερίδες της Αθήνας:

Θα μπορούσε το 1919 η ελληνική κυβέρνηση να διεκδικήσει αντί της Σμύρνης την Κωνσταντινούπολη;

ΑΠΟ ΤΗΝ ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ ΤΗΣ ΚΥΡΙΑΚΗΣ https://www.kathimerini.gr/investigations/561759073/tha-mporoyse-to-1919-i-elliniki-kyvernisi-na-diekdikisei-anti-tis-smyrnis-tin-konstantinoypoli/

*Μία από τις πολλές απεικονίσεις της Μεγάλης Ιδέας από τους λαϊκούς ζωγράφους της εποχής (Εθνικό Ιστορικό Μουσείο, Αθήνα).

 

 

 

*Η πρόταση των Βρετανών εμπειρογνωμόνων

Άρνολντ Τόινμπι και Χάρολντ Νίκολσον

και η υποδοχή της από τον Ελευθέριο Βενιζέλο

και τον διεθνή παράγοντα

 

 

Γράφουν οι κ. ΒΑΣΙΛΗΣ ΜΗΝΑΚΑΚΗΣ, 

ΣΑΚΗΣ ΙΩΑΝΝΙΔΗΣ

 

 

 

Το τέλος του Α΄ Παγκοσμίου Πολέμου, τον Νοέμβριο του 1918, βρήκε την Ελλάδα στο στρατόπεδο των νικητών, ενώ την Οθωμανική Αυτοκρατορία, η οποία είχε συνταχθεί στον πόλεμο με τις Κεντρικές Δυνάμεις, σε εκείνο των ηττημένων. Συνεπώς, οι προοπτικές που διανοίγονταν ήταν διαφορετικές: η Ελλάδα προσδοκούσε μια νέα εδαφική διεύρυνση, έπειτα από εκείνη που είχε επιτύχει κατά τους Βαλκανικούς Πολέμους, ενώ η Οθωμανική Αυτοκρατορία μια περαιτέρω συρρίκνωση της επικράτειάς της.

Σε ό,τι αφορά την Ελλάδα, λοιπόν, ετίθετο ένα ερώτημα: ποιες θα έπρεπε να είναι οι προς ανατολάς διεκδικήσεις της στα εδάφη της υπό διαμελισμό Οθωμανικής Αυτοκρατορίας;

Σχεδόν ταυτοχρόνως με το τέλος του πολέμου (2 Νοεμβρίου 1918), ο Ελευθέριος Βενιζέλος απάντησε στο ερώτημα αυτό με ένα υπόμνημα που υπέβαλε στον Βρετανό ομόλογό του Λόιντ Τζορτζ. «Το σχέδιο περιλάμβανε τη δημιουργία ανεξάρτητου αρμενικού κράτους, τη δημιουργία, υπό την αιγίδα της Κοινωνίας των Εθνών, ενός ανεξάρτητου κράτους Κωνσταντινούπολης και Ανατολικής Θράκης, έτσι ώστε να διασφαλίζεται η ελευθερία των Στενών και την προσάρτηση της δυτικής Μικράς Ασίας στην Ελλάδα» (M. Llewellyn Smith, «Το όραμα της Ιωνίας», ΜΙΕΤ, σελ. 149).

Τρεις μήνες αργότερα (3-4 Φεβρουαρίου 1919), στο πλαίσιο της Συνδιάσκεψης Ειρήνης των Παρισίων, ο Έλληνας πρωθυπουργός παρουσιάστηκε στο Ανώτατο Συμμαχικό Συμβούλιο (Συμβούλιο των Δέκα) για να εξηγήσει και να αιτιολογήσει τις ελληνικές θέσεις. Η ανάλυσή του βασιζόταν στην εκτενή επίσημη έκθεση «Η Ελλάς ενώπιον του Συνεδρίου της Ειρήνης», την οποία είχε συντάξει ο ίδιος και εξηγούσε γιατί πρέπει να περιέλθουν στην Ελλάδα τα νησιά του Αιγαίου που παρέμεναν υπό τουρκική κατοχή, τα υπό ιταλική κατοχή Δωδεκάνησα, σχεδόν ολόκληρη η Βόρειος Ήπειρος και η Θράκη (δυτική και ανατολική).

Αναφερόμενος στην Κωνσταντινούπολη, υποστήριξε ότι στην πραγματικότητα ήταν πόλη ελληνική, αλλά, δεδομένων των πολλαπλών διεθνών συμφερόντων επ’ αυτής, πρότεινε ένα ειδικό διεθνές καθεστώς για το αστικό συγκρότημα μαζί με μια εκτεταμένη περιοχή πέριξ αυτού, τα οποία θα ετίθεντο υπό την εντολή της Κοινωνίας των Εθνών. Όπως είχε πει αστειευόμενος, ήταν «ο μόνος Έλληνας στον κόσμο που απέρριπτε την Κωνσταντινούπολη» (Τζάιλς Μίλτον, «Χαμένος παράδεισος», Μίνωας, 2022, σελ. 153).

Μάλιστα, σε ερώτηση του Λόιντ Τζορτζ αν πρότεινε τη διεθνοποίηση της Κωνσταντινούπολης και του περιαστικού της χώρου, συμπεριλαμβανομένων του Σκουταρίου και της απέναντι ακτής του Βοσπόρου, ο Βενιζέλος απάντησε καταφατικά, προσθέτοντας στο διεθνές καθεστώς και τις περιοχές του Ιζμίτ (Νικομήδεια), της Καλλίπολης, της Μπίγας και μέρους της Προύσας (Σωτ. Ριζάς, «Το τέλος της Μεγάλης Ιδέας», Καστανιώτης, 2015, σελ. 63).

Η εν λόγω επιλογή, να διεκδικηθεί δηλαδή η Σμύρνη και όχι (ή και) η Κωνσταντινούπολη, συζητήθηκε πολύ τότε – και εξακολουθεί να συζητείται. Επ’ αυτής, καταθέτουν τις απόψεις τους τέσσερις ιστορικοί, φωτίζοντάς την από διάφορες οπτικές.

Ήταν μονόδρομος για τον Βενιζέλο να δεχθεί την απόβαση στη Σμύρνη;

ΑΠΟ ΤΗΝ ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ ΤΗΣ ΚΥΡΙΑΚΗΣ

https://www.kathimerini.gr/investigations/561738649/itan-monodromos-gia-ton-venizelo-na-dechthei-tin-apovasi-sti-smyrni/

*2 Μαΐου 1919. Τμήματα του ελληνικού στρατού παρελαύνουν στην προκυμαία της Σμύρνης. Τους υποδέχεται πλήθος κόσμου. Φωτ. ΕΘΝΙΚΟ ΙΔΡΥΜΑ ΕΡΕΥΝΩΝ ΚΑΙ ΜΕΛΕΤΩΝ «ΕΛΕΥΘΕΡΙΟΣ Κ. ΒΕΝΙΖΕΛΟΣ», ΧΑΝΙΑ

  

 

 

*Τέσσερις ιστορικοί γράφουν

για τις συνθήκες στην περιοχή

και το διεθνές κλίμα

 

 

 

 

Των κ. ΒΑΣΙΛΗ ΜΗΝΑΚΑΚΗ και ΣΑΚΗ ΙΩΑΝΝΙΔΗ

 

 

Παρίσι, 29 Απριλίου 1919. Ο Ντέιβιντ Λόιντ Τζορτζ τηλεφωνεί στον Ελευθέριο Βενιζέλο για να έρθει στο υπουργείο Εξωτερικών, όπου συνεδρίαζε το Ανώτατο Συμβούλιο, στο πλαίσιο της Διεθνούς Διάσκεψης Ειρήνης. Ο Eλληνας πρωθυπουργός φτάνει στις 2.45 μ.μ. Ακολουθεί –όπως καταγράφει στο ημερολόγιό του– η εξής στιχομυθία με τον Βρετανό ομόλογό του:

– Έχετε διαθέσιμον στρατόν;

– ‘Εχομεν. Περί τίνος πρόκειται;

– Απεφασίσαμεν σήμερον μετά του [Αμερικανού] προέδρου Ουίλσωνος και του κυρίου Κλεμανσώ [πρωθυπουργού της Γαλλίας] ότι δέον να καταλάβετε την Σμύρνην.

– Είμεθα έτοιμοι.

Λίγο αργότερα, ένα επείγον τηλεγράφημα που υπογραφόταν από τον Βενιζέλο έφτανε στον αντιστράτηγο Λεωνίδα Παρασκευόπουλο, στο Γενικό Στρατηγείο της Θεσσαλονίκης: «Τούτην την στιγμήν, το Ανώτατον Συμβούλιον της Διασκέψεως με πληροφορεί ότι, εν τη σημερινή συνεδριάσει του, απεφάσισεν όπως η στρατιωτική δύναμις περί ης σας τηλεγράφησα, αναχωρήσει αμέσως εις την Σμύρνην. Η απόφασις ελήφθη παμψηφεί. Ζήτω το Έθνος».

Μία ημέρα μετά, αντίστοιχο μήνυμα λάμβανε και ο Ηλίας Μαυρουδής, επικεφαλής της ελληνικής αποστολής στη Σμύρνη. Αποστολέας και αυτού ο Βενιζέλος: «Το πλήρωμα του χρόνου ήλθεν. Η Ελλάς εκλήθη υπό του Συνεδρίου της Ειρήνης να καταλάβη την Σμύρνην, ίνα ασφαλίση την τάξιν. Οι ομογενείς εννοούσιν ότι η απόφασις αύτη ελήφθη διότι εν τη συνειδήσει των διευθυνόντων το Συνέδριον είναι αποφασισμένη η ένωσις της Σμύρνης μετά της Ελλάδος. […]».

1878: Η απόπειρα δολοφονίας του Μητροπολίτη Σμύρνης Μελέτιου

*Το εμβληματικό καμπαναριό της Αγίας Φωτεινής Σμύρνης

Γράφει ο Παντελής Στεφ. Αθανασιάδης

    Ήταν μεσημέρι της 15ης Σεπτεμβρίου 1878, όταν μια απαίσια είδηση, που διέσχισε αστραπιαία τους δρόμους και τα σοκάκια, κατατάραξε τη Σμύρνη και τους Σμυρνιούς. Αποπειράθηκαν να σκοτώσουν το δεσπότη Μελέτιο!!!
    Τι είχε συμβεί στο μητροπολιτικό μέγαρο;
    Ένας πολίτης ονόματι Γεώργιος Σβέτσος, προσήλθε στη μητρόπολη, συνοδευόμενος από τρία άλλα άτομα και ζήτησε να εκδοθεί μία άδεια γάμου, με βάση μία επιστολή από το Βουτζά, με ημερομηνία 15 Αυγούστου 1878, που την υπέγραφε ο αρχιμανδρίτης Νικόδημος.
    Ο αρχιμανδρίτης ζητούσε να δοθεί στον προσκομίζοντα την επιστολή Γεώργιο Σβέτσο μια άδεια γάμου για να συζευχθεί ο Χαράλαμπος Ιω. Σεΐζης την Πολυξένη θυγατέρα Τζαννή. Αμφότεροι θα τελούσαν πρώτο γάμο, ο οποίος θα γίνονταν εντός της Σμύρνης, από όποιον ιερέα θα επέλεγαν οι μελλόνυμφοι.
    Ο μητροπολίτης Μελέτιος υποψιάσθηκε ότι κάτι δεν πάει καλά, γιατί η επιστολή ήταν γραμμένη προ ενός μηνός και γιατί οι μελλόνυμφοι αν και κάτοικοι Βουτζά θα πήγαιναν να τελέσουν γάμο στη Σμύρνη. Και έχοντας υπόψη του... κάποια προηγούμενα, που είχε ο δεσπότης με τον Σβέτσο, ζήτησε να προσέλθουν αυτοπροσώπως στη μητρόπολη οι μελλόνυμφοι.

Στη Σμύρνη, εννέα χρόνια μετά την καταστροφή

ΑΠΟ ΤΗΝ ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ ΤΗΣ ΚΥΡΙΑΚΗΣ http://www.kathimerini.gr/888041/article/politismos/vivlio/sth-smyrnh-ennea-xronia-meta-thn-katastrofh

*Η κεντρική λεωφόρος Κεμάλ Ατατούρκ της Σμύρνης σε φωτογραφία του 1931 από τον Χάρη Ιωνικό, αμέσως μετά τη διάνοιξή της «επί των ερειπίων». Είναι λες και η Καταστροφή του ’22 να είχε συμβεί την προηγούμενη χρονιά, όχι εννέα χρόνια πριν.

Γράφει η κ. ΓΙΩΤΑ ΜΥΡΤΣΙΩΤΗ

      «Φθάνω από την Κωνσταντινούπολη με το τραίνο... Έξω από τον σταθμόν Μπασμά Χανέ άλλοτε εβομβούσεν η ζωή. Αριστερά εξετείνετο η τουρκική συνοικία. Δεξιά μου η αρμενική, που διεσχίζετο από τον δρόμο που ελέγετο “το Φαρδύ της Αρμενίας”…  Ανάμεσα από τα ερείπια προσπαθώ να μαντεύσω πού ήτο ο ναός του Αγίου Στεφάνου. Δεν το κατορθώνω. […] …Πλανάται νεκρική σιγή και μόνο οι φωνές από ρακοσυλλέκτες και καραγωγείς που μεταφέρουν μάρμαρα από τα σπίτια και τις εκκλησίες ακούγονται… και κάνουν ακόμη πιο μακάβρια τη σιγή, εκεί όπου γενιές επί γενιών είχαν εργασθεί για να φτιάξουν μια πόλη εύθυμη, γελαστή και δραστήρια»…

Όσα χρόνια κι αν περάσουν, κάθε νέο στοιχείο για τη Σμύρνη είναι αδύνατον να μη προκαλέσει την αναπόληση της ευημερούσας πολιτείας του ελληνισμού και της Ορθοδοξίας που χάθηκε τελεσίδικα ως η τραγικότερη ίσως συνέπεια της Μικρασιατικής Καταστροφής.

Επιζώντες πρόσφυγες δεν υπάρχουν πια, η «πραγματική Σμύρνη έχει γίνει μια νοερή πολιτεία», όπως σημειώνει ο Άγγλος μελετητής της ελληνικής λογοτεχνίας Πίτερ Μάκριτζ, «το σημερινό τουρκικό Ιζμίρ δεν είναι η ίδια πόλη». Παρ’ όλα αυτά η Σμύρνη κατέχει ιδιαίτερη θέση στο συλλογικό μας υποσυνείδητο και οι νέες μαρτυρίες όπως η παραπάνω ενός παλιού Σμυρνιού όχι μόνο συγκινούν αλλά προσθέτουν πολύτιμες πληροφορίες στις μελέτες μιας νέας γενιάς ερευνητών Τούρκων, Ελλήνων και Ευρωπαίων.

Εϊσα Κ. Τζένινγκς: Ο πάστορας που έσωσε χιλιάδες κόσμου στη Σμύρνη

ΑΠΟ ΤΟ ΒΗΜΑ 

http://www.tovima.gr/books-ideas/article/?aid=781826

 *Η Σμύρνη τυλιγμένη στις φλόγες

*Ο δημοσιογράφος και συγγραφέας Λου Γιουρένεκ

μιλάει στο «Βήμα» για τον Αμερικανό, που ενορχήστρωσε

μια εντυπωσιακή επιχείρηση διάσωσης

εκατοντάδων χιλιάδων ανθρώπων

στην κορύφωση της Μικρασιατικής Καταστροφής

Γράφει ο κ. Γρηγόρης Μπέκος 

13 Σεπτεμβρίου 1922. Η αρμένικη συνοικία της Σμύρνης πυρπολείται (ένας τρόπος πιθανότατα να εξαφανιστούν και τα πτώματα που κείτονταν στα σοκάκια) και η φωτιά επεκτείνεται σταδιακά σε ολόκληρη την πόλη. Η προκυμαία της Σμύρνης μετατρέπεται σύντομα σε μια μακρόστενη λωρίδα πανικού και μαρτυρίου για αβοήθητους ανθρώπους: μπροστά τους η θάλασσα (τα πληρώματα των θωρηκτών των Μεγάλων Δυνάμεων είχαν λάβει σαφείς εντολές να μην εμπλακούν) και πίσω τους, με την κατάρρευση του ελληνικού στρατιωτικού μετώπου στη Μικρά Ασία, μια σφαγή εν εξελίξει.

Μέσα από τους καπνούς της λεηλασίας και τα ουρλιαχτά των βιαιοπραγιών, με την απόγνωση και την απελπισία να κυριαρχούν στην ιωνική γη, αναδύεται η ηρωική μορφή του Αμερικανού Εϊσα Κεντ Τζένινγκς (Asa K. Jennings) που είχε αποφασίσει να μην εγκαταλείψει τους συνανθρώπους του. Μέσα στις επόμενες επτά ημέρες θα έγραφε ιστορία (ασχέτως αν αυτή η ιστορία δεν είναι και τόσο γνωστή). Ο μεθοδιστής πάστορας από τη Νέα Υόρκη (καμπούρης και εν γένει φιλάσθενος από τη νεότητά του) είχε φθάσει στη Σμύρνη με την οικογένειά του, περίπου έναν μήνα πριν, για να υπηρετήσει στην τοπική Χριστιανική Αδελφότητα Νέων (YMCA). 

Σμύρνη 1922: Έγκλημα κατά της ανθρωπότητας

ΑΠΟ ΤΗΝ ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ ΤΗΣ ΚΥΡΙΑΚΗΣ

http://www.kathimerini.gr/832596/article/epikairothta/ellada/egklhma-kata-ths-an8rwpothtas

*Η ώρα της καταστροφής. «Γιατί κάψαμε τη Σμύρνη; Γιατί φοβηθήκαμε ότι αν έμεναν τα κτίρια στη θέση τους, δεν θα μπορούσαμε να απαλλαγούμε από τις μειονότητες» γράφει ο Falih Rifki Atay, επιφανής Τούρκος δημοσιογράφος που ανήκε στο στενό περιβάλλον του Μουσταφά Κεμάλ.

Γράφει ο κ. ΒΛΑΣΗΣ ΑΓΤΖΙΔΗΣ*

                Ο Βρετανός ιστορικός Giles Milton θεωρεί ότι η Σμύρνη ήταν μια «κοσμοπολίτικη ελληνική πόλη» και ότι η καταστροφή της «είναι από τις στιγμές που άλλαξαν τον ρουν της Ιστορίας της Ελλάδας, αλλά ήταν εξίσου σημαντική και για τη Δύση». Ξαφνιάζεται επίσης για το γεγονός ότι «οι Ευρωπαίοι δεν διδάσκονται στα σχολεία τους την Ιστορία της Μικράς Ασίας» και θεωρεί ότι είναι «άδικο να έχει παραλειφθεί τόσο σημαντικό κεφάλαιο από τη διδασκαλία». Τονίζει επίσης ότι «στη Μικρά Ασία είχαμε μια γενοκτονία, εθνική εκκαθάριση, τεράστιες μετακινήσεις πληθυσμού, ανάμειξη πολλών κυβερνήσεων».

                Αυτό όμως που είναι αυτονόητο για τον Milton δεν είναι αυτονόητο στον τρόπο που ο σύγχρονος ελληνισμός βλέπει εκείνα τα γεγονότα. Η καταστροφή της Σμύρνης, η σφαγή των Ελλήνων και των Αρμενίων των ιωνικών παραλίων τον Σεπτέμβριο του ’22, η στάση των συμμαχικών χωρών αλλά και της τότε ελληνικής κυβερνήσεως αποτελούν έως σήμερα σημεία έντονης αντιπαράθεσης. Το κοινό αφήγημα απουσιάζει τόσο στον χώρο της νεοελληνικής ιστοριογραφίας όσο και σ’ αυτόν της δημόσιας απεικόνισης. Τα μικρασιατικά- συμπεριλαμβανομένων των ποντιακών- γεγονότα συγκροτούν έως σήμερα ένα πεδίο συνάντησης και σύγκρουσης διαφορετικών ερμηνευτικών αναλύσεων, καθώς και αναθεωρητικών συμπεριφορών («συνωστισμός», ακύρωση της Δίκης των Εξ κ.ά.), που προέρχονται απ’ όλο το πολιτικό φάσμα. Το φαινόμενο αυτό ερμηνεύεται βεβαίως λόγω της βαρύτητας και της έντασης των πολιτικών αλλά και ιδεολογικών επιλογών των ελλαδικών ελίτ μετά το ’22. Μόλις στις δεκαετίες του ’80 και του ’90 η προσφυγική μνήμη, που είχε συντηρηθεί με ευλάβεια μέσα στις κοινότητες των προσφύγων, θα καταφέρει να διεκδικήσει χώρο στο κοινό εθνικό συλλογικό αφήγημα.

Στον αστερισμό της καταστροφής της Σμύρνης...

*Ο "συνωστισμός" στην προκυμαία της Σμύρνης, κατά την άποψη της κ. Μαρίας Ρεπούση

        Οι μέρες αυτές που διανύουμε, είναι οι μέρες των τραγικών γεγονότων της καταστροφής της Σμύρνης το 1922 και της απώλειας της Ανατολικής Θράκης.

        Επειδή στο παρόν ιστολόγιο κατά καιρούς έχουν αναρτηθεί σχετικά άρθρα, παραθέτουμε έναν οδηγό, για όσους αναγνώστες θα ήθελαν να έχουν σφαιρικότερη ενημέρωση ή να ανανεώσουν τη γνώση που είχαν για όσα συνέβησαν τότε. Παρατίθενται οι τίτλο των άρθρων και οι διευθύνσεις που μπορούν με ένα κλικ να σας ανοίξουν το άρθρο που επιλέξατε.

 

Σμύρνη: Φθηνό πανωφόρι, παλιά αρχοντιά

ΑΠΟ ΤΟ ΒΗΜΑ

http://www.tovima.gr/books-ideas/article/?aid=474770

*Η Σμύρνη

*Ενενήντα χρόνια μετά τη Μικρασιατική Καταστροφή,

ο συγγραφέας της τριλογίας «Επιστροφή στη Σμύρνη»

 Βαγγέλης Μαυρουδής, αναζητεί τους προγόνους του

και ανατρέχει στα γεγονότα

Του Γιάννη Ν. Μπασκόζου  

          Τα τραγικά γεγονότα που συνέβησαν στα μέσα Σεπτεμβρίου του 1922 με τη μεγάλη σφαγή Ελλήνων και Αρμενίων στη Σμύρνη, αλλά και όσα έμελλε να ακολουθήσουν, αλλάζοντας την ελληνική κοινωνία, σημάδεψαν γενιές και γενιές, ενώ επηρεάζουν ακόμη και σήμερα.

          Τα γεγονότα εκείνα έχουν επηρεάσει και τη λογοτεχνία, αφού σε αυτά οφείλουμε λίγα αλλά πολύ δυνατά μυθιστορήματα, όπως την Ιστορία ενός αιχμαλώτου του Στρατή Δούκα, τα Ματωμένα χώματα της Διδώς Σωτηρίου, το Νούμερο 31328 του Ηλία Βενέζη κ.ά.

          Η Σμύρνη επανήλθε τα τελευταία χρόνια στο προσκήνιο μέσα από μια τάση νοσταλγική και γλυκερή για τις χαμένες πατρίδες, όπου τα ιστορικά γεγονότα γίνονται απλώς το φόντο αισθηματικών, αδιάφορων ιστοριών. 

ΚΟΡΑΗΣ ΚΑΙ ΓΡΗΓΟΡΙΟΣ Ε'

*Το βιβλίο του Γιώργου Καραμπελιά

Γράφει ο δημοσιογράφος Ανδρέας Μακρίδης

         «Για τον ελληνισμό των αρχών του 19ου αιώνα, υπόδουλο και παροικιακό, το ερώτημα για την απελευθέρωση των κοινωνικών δυνάμεων, δεν μπορούσε παρά να υποκατασταθεί από το αίτημα για εθνικό κράτος.  Οι αυτονομήσεις των οικονομικών δραστηριοτήτων των υποδούλων, λόγω της αδυναμίας του Οθωμανικού κράτους να τις ενσωματώσει στις λογικές του, δεν είχαν μεγάλα περιθώρια επιτυχίας, κυρίως όταν, κατά τη δεύτερη δεκαετία του αιώνα, οι οικονομικές δραστηριότητες βυθίστηκαν σε βαθειά κρίση».

          Όσο κι αν φαίνεται παράδοξο, το παραπάνω απόσπασμα που αποδίδει την Επανάσταση του ’21 στην οικονομική κρίση και στην αδυναμία των Οθωμανών να ενσωματώσουν «στις λογικές τους» την οικονομική δραστηριότητα των ελλήνων εμπόρων, δεν προέρχεται από κάποιο περιθωριακό έντυπο μαρξιστικής ή νεοφιλελεύθερης απόκλισης. Προέρχεται από τον εισαγωγικό τόμο στην «Ιστορία της Ελληνικής Επαναστάσεως» του Σπυρίδωνα Τρικούπη, με τίτλο «από τον Σπυρίδωνα Τρικούπη στο σήμερα», γραμμένο από τον Βασίλη Κρεμμυδά και σε έκδοση της Βουλής των Ελλήνων του 2007.

Η ΚΑΤΑΣΤΡΟΦΗ ΤΗΣ ΣΜΥΡΝΗΣ- Η ΣΗΜΕΡΙΝΗ ΘΛΙΒΕΡΗ ΕΠΕΤΕΙΟΣ

ΑΠΟ ΤΟ ΒΗΜΑ ΤΗΣ ΚΥΡΙΑΚΗΣ

http://www.tovima.gr/world/article/?aid=415783&wordsinarticle=Τομαή

*Η μεγάλη πυρκαγιά, που κατέστρεψε τη Σμύρνη

*Η συνομιλία του Ελευθέριου Βενιζέλου

με τον άγγλο υπουργό Εξωτερικών

όταν τα τουρκικά στρατεύματα εισέβαλαν στη Σμύρνη

«Οπότε επέρχεται η συμφορά µας αφήνετε»

Ο µετέπειτα πρόεδρος της Τουρκίας Ισµέτ Ινονού

αποκαλύπτει άγνωστες λεπτοµέρειες

για την καταστροφή του 1922

Της κ. ΦΩΤΕΙΝΗΣ ΤΟΜΑΗ*

 Εναν αιώνα σχεδόν µετά την καταστροφή της Σµύρνης η ερµηνεία των γεγονότων της περιόδου παραµένει επίκαιρη, όπως απέδειξε η προ µερικών µόνο ετών αιρετική προσέγγιση που επιχειρήθηκε διά των σχολικών εγχειριδίων. Αυτά, για τη χώρα µας. 

Για τη γείτονα που γνωρίζει καλά πότε να σιωπά και πότε να βρυχάται (βλέπε τελευταίες απειλητικές δηλώσεις Ερντογάν προς την ΕΕ σε περίπτωση ανάληψης της Προεδρίας της από την Κυπριακή ∆ηµοκρατία), το 1922 παραµένει ορόσηµο και σταθερή αναφορά του τουρκικού εθνικισµού και της τουρκικής αλαζονείας όπως αυτή εκδηλώνεται σήµερα. Το 1922 στοίχειωνε για δεκαετίες την ιστορική µνήµη των δύο λαών, ελληνικού και τουρκικού, νοµιµοποιώντας ακόµη και σε περιόδους συµφιλίωσης τη µεταξύ
τους αντιπαλότητα. 

Αυθεντικό Βίντεο απο την καταστροφή της Σμύρνης, το Σεπτέμβριο του 1922.!!!!!!!

*Η μεγάλη πυρκαγιά που κατέστρεψε την Σμύρνη.

ΦΙΛΟΙ ΜΟΥ, ΠΑΡΑΚΑΛΩ ΝΑ ΔΕITE ΑΥΤΕΣ ΤΙΣ  ΑΥΘΕΝΤΙΚΕΣ ΕΙΚΟΝΕΣ ΑΠΟ ΤΗΝ ΚΑΤΑΣΤΡΟΦΗ ΤΗΣ ΣΜΥΡΝΗΣ ΤΟ 1922: ΕΙΝΑΙ ΕΝΑ ΣΠΑΝΙΟ ΕΡΑΣΙΤΕΧΝΙΚΟ ΚΙΝΗΜΑΤΟΓΡΑΦΙΚΟ ΝΤΟΚΟΥΜΕΝΤΟ, ΠΟΥ ΕΙΧΕ ΜΕΙΝΕΙ ΘΑΜΜΕΝΟ ΕΠΙ ΔΕΚΑΕΤΙΕΣ. ΕΥΧΑΡΙΣΤΩ ΤΗΝ ΚΑΛΗ ΜΟΥ ΦΙΛΗ ΦΩΤΕΙΝΗ ΕΛΕΥΘΕΡΙΑΔΟΥ, ΠΟΥ ΜΟΥ ΤΟ ΥΠΕΔΕΙΞΕ. 

 Smyrna 1922
 You are informed of a 35 mm film transferred to digital in 2008. It can be watched at:

 http://www.vimeo.com/10069165 

Η Σμύρνη στις φλόγες- «Έβλεπον την καταιγίδα πάντοτε απειλητικήν»

Από το ΒΗΜΑ της ΚΥΡΙΑΚΗΣ

http://www.tovima.gr/default.asp?pid=2&ct=2&artid=349743&dt=22/08/2010

*Οι Τσέτες επιτίθενται

Της κ. ΦΩΤΕΙΝΗΣ ΤΟΜΑΗ*

ΜΕ ΑΦΟΡΜΗ τη θλιβερή επέτειο 88 ετών από την καταστροφή της Σμύρνης υπενθυμίζεται ότι η τραγωδία εκείνη εις βάρος του Ελληνισμού δεν θα μπορούσε ποτέ να συμβεί ερήμην της Δύσης. Αρκούσε και μόνο η υπαναχώρηση των θέσεων Γαλλίας και Μ. Βρετανίας για να οπλίσει τα χέρια των φανατισμένων μουσουλμάνων που επί τρεις ημέρες έσφαζαν αμάχους, έκαιγαν και κατέστρεφαν ό,τι έβρισκαν μπροστά τους. Οι χριστιανοί οι οποίοι κατεσφάγησαν όμως δεν ήταν μόνο Ελληνες, και ας ήταν η συντριπτική πλειονότητα. Ηταν επίσης Αρμένιοι, Γάλλοι, Βρετανοί και αμερικανοί καθολικοί.Επρόκειτο καθαρά για τη σύγκρουση δύο κόσμων, δύο διαφορετικών πολιτισμών. Το ότι έκτοτε η Ελλάδα αποτέλεσε διαρκή στόχο της γείτονος, συγκρατώντας μόνη τον εξ Ανατολών κίνδυνο,κανείς Ευρωπαίος δεν μπορεί να αρνηθεί.

Η ΚΑΤΑΣΤΡΟΦΗ ΤΗΣ ΣΜΥΡΝΗΣ ΤΟ 1922

ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ ΤΗΣ ΚΥΡΙΑΚΗΣ

http://news.kathimerini.gr/4dcgi/_w_articles_ell_2_22/11/2009_362377

Η καταστροφή της Σμύρνης

 *Η μεγαλύτερη πανωλεθρία του Ελληνισμού τερμάτισε τη μακραίωνη παρουσία του στην Ιωνία και άλλαξε την πορεία του για πάντα

Επιμέλεια: Στέφανος Xελιδόνης

Στο τέλος του καλοκαιριού το 1922 η ζωή στη Σμύρνη κυλούσε όπως και άλλοτε. Το εμπόριο είχε αρχίσει να ορθοποδεί και το λιμάνι παρουσίαζε και πάλι κίνηση.
Στην πρώτη του ανακοίνωση, το Γενικό Επιτελείο δήλωνε ότι οι ελληνικές δυνάμεις βρίσκονταν σε τακτική υποχώρηση. Στη δεύτερη, υποστήριζε ότι ο ελληνικός στρατός είχε επιτύχει σπουδαία νίκη. Στην πραγματικότητα, ο στρατός είχε καταρρεύσει στα βάθη της Ανατολίας και υποχωρούσε άτακτα προς τα μικρασιατικά παράλια, με τις δυνάμεις του Κεμάλ να τον ακολουθούν ακάθεκτες.