Η ανολοκλήρωτη σχέση με την αρχαιότητα

ΑΠΟ ΤΗΝ ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ ΤΗΣ ΚΥΡΙΑΚΗΣ  http://www.kathimerini.gr/854290/article/politismos/vivlio/h-anoloklhrwth-sxesh-me-thn-arxaiothta

*Το Ναύπλιο την εποχή του πρώτου κυβερνήτη Ιωάννη Καποδίστρια (έργο του Πεϊτιέ).

ΒΑΣΙΛΕΙΟΣ Χ. ΠΕΤΡΑΚΟΣ

Ημερολόγιο αρχαιολογικό. Τα χρόνια του Καποδίστρια, 1828-1832

εκδ. Βιβλιοθήκη της εν Αθήναις

Αρχαιολογικής Εταιρείας, αρ. 301, τ. 1-3.

*Οι αρχαιολογικές πολιτικές 

τα πρώτα χρόνια 

του νεοελληνικού κράτους 

Του κ. Ν.Ε. ΚΑΡΑΠΙΔΑΚΗ*

Η σχέση με την αρχαιότητα συνιστά μια ιδρυτική συνθήκη για την Ευρώπη, τον νέο ελληνισμό και το ελληνικό κράτος. Η αρχαιότητα μετατράπηκε μετά τον 16ο αιώνα σε ένα είδος κατόπτρου, μέσα από το οποίο η Ευρώπη διαμόρφωνε την εικόνα της, τα πολιτικά και τα πολιτιστικά της πρότυπα.

Η γνώση των κειμένων και των αντικειμένων της αρχαιότητας έδινε, και σ’ ένα βαθμό δίνει ακόμα, δικαιώματα ιδιοποίησης του κλασικού παρελθόντος και άρα προσέδιδε μεγαλύτερο γόητρο στα πρόσωπα και στις χώρες που ήταν οι φορείς αυτής της γνώσης. Το νεοελληνικό κράτος, προϊόν σ’ ένα μεγάλο βαθμό της ανακάλυψης της αρχαιότητας, δεν μπορούσε να την αγνοήσει.

Η αξία του βιβλίου του Βασιλείου Χ. Πετράκου για τη μέριμνα και τις αρχαιολογικές πολιτικές του πρώτου νεοελληνικού κράτους, ιδίως κατά τα καποδιστριακά χρόνια, είναι ουσιώδης καθόσον αφορά στην κατανόηση της δύσκολης– και ακόμα σήμερα ανολοκλήρωτης– σχέσης του νέου ελληνισμού με την αρχαιότητα. Ο συγγραφέας του βιβλίου αξιοποιεί και αναδεικνύει ένα πλούσιο και διασκορπισμένο σε πολλούς φορείς αρχειακό υλικό, που ένα μέρος του ήταν εντελώς άγνωστο έως πρόσφατα. Και εννοούμε το υλικό του αρχείου Ανδρέα Μουστοξύδη που φυλάσσεται στην Ιερά Μητρόπολη Κέρκυρας. Ο μόνος που το είχε μελετήσει ήταν ο αρχαιολόγος Ι. Κ. Παπαδημητρίου, του οποίου τα κατάλοιπα αξιοποιεί ο Β. Χ. Πετράκος, αποτίοντας και ένα φόρο τιμής σ’ αυτόν τον εξαιρετικό αρχαιολόγο, του οποίου το έργο υπήρξε πράγματι αξιοθαύμαστο.

ΚΟΡΑΗΣ ΚΑΙ ΓΡΗΓΟΡΙΟΣ Ε'

*Το βιβλίο του Γιώργου Καραμπελιά

Γράφει ο δημοσιογράφος Ανδρέας Μακρίδης

         «Για τον ελληνισμό των αρχών του 19ου αιώνα, υπόδουλο και παροικιακό, το ερώτημα για την απελευθέρωση των κοινωνικών δυνάμεων, δεν μπορούσε παρά να υποκατασταθεί από το αίτημα για εθνικό κράτος.  Οι αυτονομήσεις των οικονομικών δραστηριοτήτων των υποδούλων, λόγω της αδυναμίας του Οθωμανικού κράτους να τις ενσωματώσει στις λογικές του, δεν είχαν μεγάλα περιθώρια επιτυχίας, κυρίως όταν, κατά τη δεύτερη δεκαετία του αιώνα, οι οικονομικές δραστηριότητες βυθίστηκαν σε βαθειά κρίση».

          Όσο κι αν φαίνεται παράδοξο, το παραπάνω απόσπασμα που αποδίδει την Επανάσταση του ’21 στην οικονομική κρίση και στην αδυναμία των Οθωμανών να ενσωματώσουν «στις λογικές τους» την οικονομική δραστηριότητα των ελλήνων εμπόρων, δεν προέρχεται από κάποιο περιθωριακό έντυπο μαρξιστικής ή νεοφιλελεύθερης απόκλισης. Προέρχεται από τον εισαγωγικό τόμο στην «Ιστορία της Ελληνικής Επαναστάσεως» του Σπυρίδωνα Τρικούπη, με τίτλο «από τον Σπυρίδωνα Τρικούπη στο σήμερα», γραμμένο από τον Βασίλη Κρεμμυδά και σε έκδοση της Βουλής των Ελλήνων του 2007.

1822: H Επιστολή του Προέδρου της Αϊτής Ζαν Πιερ Μπουαγιέ προς τον Αδαμάντιο Κοραή

Ο φοβερός σεισμός της Αϊτής με τις εκατοντάδες χιλιάδες νεκρούς, επανέφερε στη μνήμη μας, την μεγάλη προσφορά της χώρας αυτής προς την επαναστατημένη Ελλάδα του 1822. Η Αϊτή ήταν η πρώτη χώρα, που αναγνώρισε τότε την ανεξάρτητη Ελλάδα και παρείχε ηθική και υλική συμπαράσταση στον απελευθερωτικό αγώνα των Ελλήνων. Η επιστολή αυτή δημοσιεύεται σήμερα στην ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ ΤΗΣ ΚΥΡΙΑΚΗΣ.

Το 1822, ο πρόεδρος της Αϊτής, Ζαν Πιερ Μπουαγιέ, απέστειλε στην Ελληνική Επιτροπή των Παρισίων και τα μέλη του «διευθυντηρίου» της, Αδαμάντιο Κοραή, Κ. Πολυχρονιάδη, Α. Βογορίδη και Χρ. Κλωνάρη, επιστολή, με την οποία η χώρα της Καραϊβικής αναγνώριζε τότε την ανεξάρτητη Ελλάδα. Είχε προηγηθεί έκκληση της επιτροπής για ηθική και υλική συμπαράσταση στον ελληνικό απελευθερωτικό αγώνα.
Το γράμμα προς τον Αδαμάντιο Κοραή και τους άλλους τρεις Ελληνες, διασώθηκε, σε ελληνική μετάφραση, στο "Δοκίμιον Ιστορικόν περί της Ελληνικής Επαναστάσεως" του φιλικού και αγωνιστή του ’21, Ιωάννου Φιλήμονος:

*Ο Αδαμάντιος Κοραής

«Ιωάννης Πέτρου Βόγερ, πρόεδρος του Χαϊτίου, προς τους πολίτας της Ελλάδος Α. Κοραήν, Κ. Πολυχρονιάδην, Α. Βογορίδην και Χρ. Κλωνάρην.
Εις τα Παρίσια
Πριν ή δεχθώμεν την επιστολή υμών, σημειουμένην εκ Παρισίων τη 20ή παρελθόντος Αυγούστου, έφθασεν ενταύθα η είδησις της επαναστάσεως των συμπολιτών υμών κατά του δεσποτισμού, του επί τρεις περίπου διαρκέσαντος εκατονταετηρίδας. Μετά μεγάλου ενθουσιασμού εμάθομεν ότι η Ελλάς αναγκασθείσα τέλος πάντων εδράξατο των όπλων, ίνα κτήσηται την ελευθερίαν αυτής και την θέσιν, ην μεταξύ των εθνών του κόσμου κατείχε.
Μία τόσον ωραία και τόσον νόμιμος υπόθεσις, και προ πάντων αι συνοδεύσασαι ταύτην πρώται επιτυχίαι, ουκ εισίν αδιάφοροι τοις Χαϊτίοις, οίτινες, ως οι Ελληνες επί πολύν καιρόν έκλινον τον αυχένα υπό ζυγόν επονείδιστον και διά των αλύσεων αυτών συνέτριψαν την κεφαλήν της τυραννίας.
Ευχηθέντες προς τον ουρανόν, όπως υπερασπισθή τους απογόνους του Λεωνίδου, εσκέφθημεν ίνα συντρέξωμεν τας γενναίας δυνάμεις τούτων, ει μη διά στρατευμάτων και πολεμοφοδίων, τουλάχιστον διά χρημάτων, ως χρησίμων εσομένων διά προμήθειαν όπλων, ων έχετε ανάγκην. Συμβεβηκότα όμως, επιβαλόντα τη πατρίδι ημών μεγάλην ανάγκη, επησχόλησαν όλον το χρηματικόν, εξ ου η Διοίκησις ηδύνατο καταβάλει μέρος. Σήμερον έτι η επανάστασις, η κατά το ανατολικόν μέρος της νήσου επικρατούσα, υπάρχει νέον προς την εκτέλεσιν αυτού του σκοπού κώλυμα. Επειδή το μέρος όπερ ηνώθη μετά της Δημοκρατίας, ης προεδρεύω, υπάρχει εν μεγίστη ενδεία και προκαλεί δικαίως μεγάλην του ταμείου ημών την δαπάνην. Εάν δ’ επέλθωσι κατάλληλοι, ως επιθυμούμεν, αι περιστάσεις, τότε βοηθήσωμεν προς τιμήν τοις τέκνοις της Ελλάδος, όσον δυνηθώμεν.
Πολίται, διερμηνεύσατε προς τους συμπατριώτας υμών τας θερμοτέρας ευχάς, ας λαός του Χαϊτίου αναπέμπει υπέρ της ελευθερώσεως αυτών. Οι μεταγενέστεροι Ελληνες ελπίζουσιν εν τη αναγεννωμένη ιστορία τούτων άξια της Σαλαμίνος τρόπαια. Είθε παρόμοιοι τοις προγόνοις αυτών αποδεικνυόμενοι και υπό των διαταγών του Μιλτιάδου διευθυνόμενοι, δυνηθώσιν εν τοις πεδίοις του νέου Μαραθώνος τον θρίαμβον της ιεράς υποθέσεως, ην επεχείρησαν υπέρ των δικαιωμάτων αυτών, της θρησκείας και της πατρίδος. Είθε, τέλος, διά των φρονίμων διατάξεων αυτών μνημονευθώσιν εν τη ιστορία οι κληρονόμοι της καρτερίας και των αρετών των προγόνων.
Τη 15η Ιανουαρίου 1822 και 19η της Ανεξαρτησίας».


Ας θυμόμαστε πάντα αυτόν τον βασανισμένο λαό και ας προσπαθήσουμε ατομικά ο καθένας μας να τον βοηθήσει όπως μπορεί.

*Φωτογραφία του REUTERS

*Φωτογραφία του REUTERS

Αναρτήθηκε σήμερα στο http://edrana.blogspot.com

Από τον Πέτρο Δημητρόπουλο

Βασανισμένη Αϊτή

Δεν τελειώνουν τα βάσανα για την πολύπαθη Αϊτή. Πραξικοπήματα, εξεγέρσεις κατά της φτώχειας, και τώρα ο σεισμός των 7 Ρίχτερ με τους εκατοντάδες νεκρούς. Μια χώρα μακρινή, στη θάλασσα της Καραϊβικής, αλλά και ξεχασμένη από εμάς τους Έλληνες. Γιατί το λέω αυτό; Διότι ήταν η πρώτη χώρα που το 1822 στήριξε την ελληνική επανάσταση, αναγνωρίζοντας τον αγώνα του λαού μας εναντίον της οθωμανικής αυτοκρατορίας. Όπως αναφέρει ο Τάσος Βουρνάς στην ‘Ιστορία της Νεώτερης Ελλάδας’ «Το πρώτο κράτος που αναγνώρισε την ελληνική επανάσταση επίσημα, ήταν η Αϊτή, η μικρή Δημοκρατία των Μαύρων της Καραϊβικής. Ο Πρόεδρός της Jean-Pierre Boyer έστειλε στις 15.01.1822 έγγραφο στην ελληνική επιτροπή του Παρισιού απαντώντας στην αίτηση των Κοραή, Πίκκολου και Βογορίδη, στο οποίο ανάγγελλε την αναγνώριση της ελληνικής προσωρινής διοίκησης και ευχόταν την νίκη της επανάστασης». Είχαν προηγηθεί πολύχρονοι αγώνες των σκλάβων κατά των λευκών γαιοκτημόνων με αποτέλεσμα, το 1803 να εγκαθιδρυθεί το πρώτο κράτος στον κόσμο που διακήρυττε την κατάργηση κάθε φυλετικής διάκρισης.