ΙΝΤΖΕ ΒΟΪΒΟΝΤΑ: ΕΝΑΣ ΒΟΥΛΓΑΡΟΣ ΟΠΛΑΡΧΗΓΟΣ ΣΤΟ ΠΛΕΥΡΟ ΤΩΝ ΕΠΑΝΑΣΤΑΤΗΜΕΝΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ

 

*Απεικόνιση του Ιντζέ Βοϊβόντα από τον Βούλγαρο ζωγράφο Ιλία Πετρόφ 

Γράφει ο δημοσιογράφος Ανδρέας Μακρίδης

“Το δάσος έκλαψε

το δάσος και το βουνό

και στο βουνό το δέντρο

για τον Ιντζέ Βοϊβόντα.

Πού΄ σαι Ιντζέ να έρθεις

με πεντακόσια νέα παλληκάρια

το δάσος να χαρεί;”

(Βουλγάρικο κλέφτικο τραγούδι)

Μελετώντας κανείς τα τελευταία σκιρτήματα της Επανάστασης στη Μολδοβλαχία, και ειδικότερα τη Μάχη του Σκουλενίου, σκοντάφτει στο όνομα του Ιντζέ. Κάποια πηγή τον θέλει Σέρβο. Οι περισσότερες εξιστορήσεις, δεν αναφέρουν τίποτε γι' αυτόν, αφήνοντας μέσα στην πλημμυρίδα των ηρωικών τους επιθέτων, την εντύπωση πως ο Ιντζές υπήρξε ένας ακόμη άγνωστος Έλληνας οπλαρχηγός, που έτυχε να φέρει τούρκικο όνομα.

Ένας περίπου αιώνας εθνικών διεκδικήσεων και εθνικιστικών παθών που δίχασαν και εξακολουθούν διχάζουν τα Βαλκάνια, καταδίκασε τον Βούλγαρο κλεφταρματωλό Στογιάν–Ιντζέ Βοϊβόντα στην αφάνεια. Οι Έλληνες τον αγνοούν, μα κι οι ομοεθνείς του στέκονται αμήχανοι μπροστά στο τέλος του. Ποιος ήταν άραγε ο Ιντζέ;

Γεννήθηκε στα μισά του 18ου αιώνα, πιθανόν στην Ανατολική Θράκη, κατ΄ άλλους στην κεντροανατολική Βουλγαρία, με το όνομα Στογιάν. Γρήγορα ορφάνεψε από πατέρα, η μάνα του ξαναπαντρεύτηκε– κι ο πατριός του τον έδωσε γενίτσαρο στους Τούρκους. Αφού εκείνος έλαβε την στρατιωτική εκπαίδευση στο Τάγμα των Γενιτσάρων, όπου έλαβε το όνομα Ιντζέ, επιστρέφοντας στη Βουλγαρία δολοφόνησε τον διοικητή του, κι οι άνδρες του τον ανακήρυξαν αρχηγό τους, για να συγκροτήσουν στη συνέχεια το δικό του ένοπλο σώμα στη Στράντζα της Θράκης. Ο θρύλος τον θέλει μετά το 1792 να ανδρώνεται ως αρματωλός και να ενώνεται με τις ομάδες των Κιρτζαλήδων, να ξεχωρίζει ως δίκαιος πολεμιστής, προστάτης του απλού λαού και στη συνέχεια αρχηγός των Κλεφτών της Βουλγαρίας. Όπως διαπιστώνουν οι ιστορικοί ωστόσο, τα παραπάνω συνιστούν την επιτομή μιας λαϊκής εξιδανίκευσης– ενός ρομαντισμού όχι άγνωστου και στην Ελλάδα, αν κρίνουμε από την εργασία του Τάκη Κανδηλώρου για τον “Αρματωλισμό στην Πελοπόννησο”: Το παιδομάζωμα είχε σταματήσει πολύ πριν την γέννηση του Ιντζέ, οι Κιρτζαλήδες ήσαν διαβόητοι ληστές, και κάποια παλαιότερα και μάλλον γνησιότερα δημοτικά τραγούδια δεν περιποιούν τιμή στον ίδιο και τη δράση του. Ίσως πάλι η διήγηση που θέλει τον Βούλγαρο οπλαρχηγό, να κολακεύεται από το τραγούδι που του χάρισε κάποιος φοβισμένος αγρότης και να αποφασίζει πως η δόξα είναι προτιμότερη από τα λάφυρα, να μην απέχει πολύ απ' την πραγματικότητα.

ΑΝΑΓΡΑΦΗ ΤΗΣ ΚΥΖΙΚΟΥ: Ένα πετράδι του νεοελληνικού διαφωτισμού

*Το Αρρεναγωγείον της Αρτάκης το 1912

Γράφει ο δημοσιογράφος Ανδρέας Μακρίδης

                Στα 1922, η μεγάλη Καταστροφή σήμανε το τέλος της ελληνικής παρουσίας στις περιοχές της Μικράς Ασίας, της Ανατολικής Θράκης και του Πόντου. Ενάμιση εκατομμύριο Ρωμιοί θα έπαιρναν το δρόμο της προσφυγιάς και θα αγωνίζονταν να ριζώσουνε σε νέα εδάφη, στην απέναντι πλευρά του Αιγαίου, κρατώντας απ' την παλιά πατρίδα μονάχα αναμνήσεις. Και το όνομά της: Σμύρνη, Τραπεζούντα, Μηχανιώνα, Αρτάκη...

                Εκατό χρόνια πίσω, στις αρχές του 19ου αιώνα, η Ρωμιοσύνη αντιμετώπιζε μιαν άλλη μετάβαση, λιγότερο βασανιστική, μα όχι λιγότερο πραγματική. Πλάι στο θρήνο της Άλωσης άρχισε να ακούγεται ο θρήνος μίας Ελλάδας χαμένης, μιας δόξας άγνωστης στους πολλούς, που μπορούσε να ψηλαφηθεί μονάχα σε ξένα χειρόγραφα. Πλάι στον καθημερινό αγώνα της επιβίωσης, προστέθηκε εκείνος της ταυτότητας, ο αγώνας του ονόματος, ο αγώνας της γραφής, της γλώσσας, χωρίς τον οποίο κι η ίδια η Ελλάδα θα είχε παραμείνει επαρχία των Οθωμανών.

ΡΟΥΠΕΡΤ ΜΠΡΟΥΚ “ΓΙΑ ΠΑΝΤΑ ΑΓΓΛΙΑ”. Ένας τάφος στη γη της Σκύρου

*Ο ποιητής Ρούπερτ Μπρουκ

Γράφει ο δημοσιογράφος Ανδρέας Μακρίδης

“Εάν πεθάνω, σκέψου μονάχα αυτό για με:

Ότι υπάρχει μια γωνιά, σε κάποιο ξένο τόπο

Που 'ναι για πάντα Αγγλία. Θε να 'ναι

Μέσα στην πλούσια γη, μια σκόνη πλουσιότερη.

Σκόνη που η Αγγλία γέννησε, σμίλεψε, παρουσίασε

Κι άνθη της έδωσε για αγάπη, δρόμους να περιπλανηθεί

Σώμα αγγλικό, να ανασαίνει αέρα Αγγλίας

Πλυμένο απ' τα ποτάμια, ευλογημένο από τους ήλιους της πατρίδας”...

            Όταν το φθινόπωρο του 1914, ο Ρούπερτ Τσώνερ Μπρουκ, έγραφε το διάσημο σονέτο του με τίτλο “Ο Στρατιώτης”, είχε ήδη καταταγεί ως εθελοντής στο βρετανικό Βασιλικό Ναυτικό. Ο Μεγάλος Πόλεμος είχε ξεσπάσει, και ένα κύμα πατριωτισμού διαπερνούσε κάθε εμπλεκόμενη ευρωπαϊκή κοινωνία, από τη Βρετανία έως την Ρωσία.

            Για τον ποιητή, ίσως υπήρχε και ένας επιπρόσθετος λόγος: Κάποιες διηγήσεις τον θέλουν να εξηγεί, πως “αν όντως μαίνεται ο Αρμαγεδδών, κάποιος θα πρέπει να είναι εκεί”. Ο επιμελητής του έργου του, Έντουαρντ Μαρς, αναφέρει μία καταγραφή του ίδιου του Μπρουκ: “Όλες αυτές τις μέρες, δεν έχω βρεθεί τόσο κοντά σε δάκρυα. Υπήρχε τόση τραγωδία και αξιοπρέπεια στους ανθρώπους...Εάν υπάρχει κάτι το καλό σε οτιδήποτε έχω κάνει, αυτό οφείλεται στην ομορφιά και την καλοσύνη...λίγων ανθρώπων που έχω γνωρίσει. Όλοι ετούτοι οι άνθρωποι στο μέτωπο, που μάχονται αρκετά ακατάστατα για κάποια ιδέα που ονομάζεται Αγγλία– είναι μια αμυδρή ιδέα της καλοσύνης και της αγάπης που έχουν στην καρδιά τους μέχρι θανάτου”.

1927-1930: ΔΙΑΠΡΑΓΜΑΤΕΥΣΗ ΚΑΙ «ΚΟΥΡΕΜΑ» ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΟΓΑΛΛΙΚΩΝ ΠΟΛΕΜΙΚΩΝ ΧΡΕΩΝ

*Σκίτσο της εφημερίδας ΠΡΩΪΑ, του 1927. Σαν να είναι σήμερα....

Γράφει ο δημοσιογράφος Ανδρέας Μακρίδης*

            Το πρώτο τέταρτο του 20ου αιώνα, δεν είχε φανεί τυχερό για την ελληνική οικονομία. Ο προηγούμενος αιώνας της είχε κληροδοτήσει τον Διεθνή Οικονομικό Έλεγχο των Μεγάλων Δυνάμεων, με περιορισμούς στη νομισματική και δημοσιονομική πολιτική, βαρύτατα χρέη και απώλεια της εκμετάλλευσης των κρατικών μονοπωλίων.

            Τη σύνδεση της δραχμής με τον “κανόνα του χρυσού” το 1910, ακολούθησαν οι Βαλκανικοί Πόλεμοι, που αυξήσανε μεν το έδαφος της επικράτειας, αλλά πληρώθηκαν με βαρύτατο τίμημα αίματος. Ακολουθεί η διάσπαση της χώρας με το Κίνημα της Θεσσαλονίκης, η εμπλοκή της Ελλάδας στον Πρώτο Παγκόσμιο Πόλεμο, η εκστρατεία στην Κριμαία, ο ελληνοτουρκικός πόλεμος και η Μικρασιατική Καταστροφή, ο Εθνικός Διχασμός, η “επίσημος αγχόνη του Παγκάλου”, η ευρωπαϊκή νομισματική κρίση. Στα τέλη του 1926, η οικουμενική κυβέρνηση του Αλεξάνδρου Ζαΐμη, με υπουργό Οικονομικών τον Γεώργιο Καφαντάρη, είχε μπροστά της αναμφίβολα, ένα τεράστιο έργο να πραγματοποιήσει.

ΟΙ ΠΟΛΕΙΣ ΤΩΝ ΦΙΛΙΚΩΝ – ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΗ ΗΜΕΡΙΔΑ

*Η αφισέτα  της επιστημονικής ημερίδας

*ΗΜΕΡΙΔΑ ΤΟΥ ΙΔΡΥΜΑΤΟΣ ΤΗΣ ΒΟΥΛΗΣ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ

ΓΙΑ ΤΑ 200 ΧΡΟΝΙΑ ΑΠΟ ΤΗΝ ΙΔΡΥΣΗ ΤΗΣ ΦΙΛΙΚΗΣ ΕΤΑΙΡΕΙΑΣ

Γράφει ο Ανδρέας Μακρίδης 

          Οδησσός, Πέστη, Βιέννη, Λειψία, Παρίσι, Βενετία, Πίζα, Λιβόρνο, Ιάσιο, Βουκουρέστι, Τεργέστη. Πόλεις όπου στα τέλη του 18ου αιώνα χτυπούσε η καρδιά του νεοελληνικού Διαφωτισμού, όταν ακόμα η Ρωμιοσύνη αναζητούσε το δικό της πεπρωμένο έπειτα από 400 χρόνων οθωμανική κυριαρχία. Ελληνικές κοινότητες με δικούς τους εμπορικούς οίκους, τράπεζες, τυπογραφεία και εφημερίδες, θέατρο, πνευματική ζωή.

          Όχι τυχαία, σε κάποιες απ' αυτές τις πόλεις θα ανθίσει η Εταιρεία της Ελλάδας και της Επανάστασης, η μυστική Εταιρεία των Φιλικών, τα 200 χρόνια από την ίδρυση της οποίας γιορτάζαμε μέχρι πριν λίγες μέρες.

          Εν μέσω μιας κρίσιμης εκλογικής αναμέτρησης, το Ίδρυμα της Βουλής των Ελλήνων, σε συνεργασία με το τμήμα Ιστορίας και Αρχαιολογίας του Πανεπιστημίου Αθηνών, και υλοποιώντας πρόταση του Συνδέσμου “Μπάιρον” για τον Φιλελληνισμό και τον Πολιτισμό, επεχείρησε σε μια Ημερίδα του, να φωτίσει τις αστικές διαδρομές του επαναστατικού αυτού φαινομένου, που γεννήθηκε στα ελληνικά εμπορικά καταστήματα της Οδησσού, για να φωτίσει μέσα σε επτά χρόνια ολόκληρη την Ευρώπη, σημαίνοντας το τέλος της “Εποχής της Απελπισίας” και της ανίερης Συμμαχίας του Μέτερνιχ και του Κάσελρη.

Άγνωστες πτυχές του Γαλλικού Φιλελληνισμού

*Γαλλική λιθογραφία εποχής με παιδιά που παίζουν "Έλληνες και Τούρκους" 

(όπως εμείς καουμπόυδες και Ινδιάνοι, ,κλέφτες κι αστυνόμοι κ.λπ) στις γειτονιές... 

*"Η ΥΣΤΑΤΗ ΚΡΑΥΓΗ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ"

*ΑΦΙΕΡΩΜΑ ΓΙΑ ΤΗΝ 19Η ΑΠΡΙΛΙΟΥ,

ΗΜΕΡΑ  ΦΙΛΕΛΛΗΝΙΣΜΟΥ

ΚΑΙ  ΔΙΕΘΝΟΥΣ ΑΛΛΗΛΕΓΓΥΗΣ

Γράφει ο Ανδρέας Ν. Μακρίδης

          Τον Οκτώβριο του 1827 στο Ναυαρίνο, ο στόλος της Αγγλίας, της Γαλλίας και της Ρωσίας, με πρωτοβουλία του άγγλου αντιναυάρχου Εδουάρδου Κόδριγκτον, βύθισε στο Ναυαρίνο τον τουρκοαιγυπτιακό στόλο του Ιμπραήμ Πασά της Αιγύπτου, δίνοντας το φιλί της ζωής στην ελληνική Επανάσταση, που είχε ηττηθεί στρατιωτικά και λυγίσει ψυχικά.

          Το γεγονός σκόρπισε ρίγη ενθουσιασμό στους φιλελεύθερους της Ευρώπης και σε όσους ευαίσθητους ανθρώπους παρακολουθούσαν με αγωνία το δράμα των Ελλήνων από την ώρα που ξεκίνησαν τον τίμιο "υπέρ Πίστεως και Πατρίδος" αγώνα τους.

          "Η νίκη του Ναυαρίνου, κατακτήθηκε από τους λαούς" αναφέρει ο φιλέλληνας γάλλος ποιητής Πιέρ-Αντονίν Λεμπρούν στο έργο του "Το ταξίδι της Ελλάδας". "Διακηρύττει την αρχή μιας καινούργιας εποχής και τον θρίαμβο της δύναμης της κοινής γνώμης, που για πρώτη φορά επιβάλλεται στις κυβερνήσεις και αναδεικνύεται σε πραγματική ηγέτιδα αρχή, που διαθέτει όπλα και στόλους...".

ΔΕΚΕΜΒΡΙΑΝΑ 1944: Η ΜΑΡΤΥΡΙΑ ΤΟΥ ΣΤΡΑΤΗΓΟΥ ΛΕΩΝΙΔΑ ΣΠΑΗ

*Έτσι άρχισαν τα Δεκεμβριανά...

Παρουσιάζει και σχολιάζει ο Ανδρέας Μακρίδης

Με αίσθηση προσφοράς στο αναγνωστικό κοινό αναδημοσιεύουμε σήμερα ένα βαρυσήμαντο άρθρο για τον ματωμένο Δεκέμβριο του 1944, γραμμένο από έναν από τους πρωταγωνιστές του, τον υφυπουργό Στρατιωτικών, Λεωνίδα Σπαή (1) .

Το άρθρο του στρατηγού Σπαή, δημοσιεύθηκε στο περιοδικό "Πολιτικά Θέματα" που εξέδιδε ο Γεώργιος Ράλλης, στο τεύχος της 4ης Δεκεμβρίου του '76. Στον απόηχο της κυπριακής τραγωδίας και στο δημοκρατικό κλίμα που κυριαρχούσε κατά τη μεταπολίτευση, ο παλαίμαχος στρατιωτικός και πολιτικός αποφασίζει να μεταφέρει την εμπειρία του από τα Δεκεμβριανά, με αποκαλύψεις τις οποίες δεν είχε περιλάβει στην αυτοβιογραφία του με τίτλο "Πενήντα χρόνια στρατιώτης στην υπηρεσία του Έθνους και της Δημοκρατίας" που είχε εκδώσει το 1970.

Παρουσιάζουμε αυτούσιο το άρθρο του στρατηγού Σπαή με ορισμένα δικά μας σχόλια. Μία αναλυτικότερη μελέτη της πορείας προς το αδιέξοδο του Δεκεμβρίου, θα επισκίαζε το άρθρο που παρουσιάζουμε. Αρκούμαστε να πούμε πως η οριστική ρήξη μεταξύ της αστικής και της εαμικής παράταξης, σημειώνεται κατά τη διάρκεια των διαπραγματεύσεων για την συγκρότηση του νέου ελληνικού στρατού: Στην πρώτη φάση των διαπραγματεύσεων, στις 23 Νοεμβρίου, ο Γ. Παπανδρέου αποδέχεται την πρόταση του ΕΑΜ για γενικό αφοπλισμό όλων των ενόπλων ελληνικών δυνάμεων και συγκρότηση του ελληνικού στρατού από μηδενική βάση. Στην συμφωνία αυτή αντιδρούν οι Βρετανοί και ο Γ. Παπανδρέου υπαναχωρεί.

ΝΟΕΜΒΡΙΟΣ 1940: Ο ΜΕΤΑΞΑΣ ΑΠΟΚΗΡΥΣΣΕΙ ΔΗΜΟΣΙΑ ΤΟ ΦΑΣΙΣΜΟ

*Ο Ιωάννης Μεταξάς. Στο τέλος αποκήρυξε τον φασισμό.

Γράφει ο δημοσιογράφος Ανδρέας Μακρίδης

                H 22α Νοεμβρίου του 1940, υπήρξε μια πολύ σημαντική ημέρα για τον Ελληνισμό, που δυστυχώς επισκιάζεται από τη δόξα του Οκτωβρίου. Την μέρα εκείνη, ο ελληνικός στρατός εισβάλλει στην Κορυτσά κατατροπώνοντας τα στρατεύματα του Μουσσολίνι και προκαλώντας απερίγραπτο ενθουσιασμό σε ολόκληρο τον ελληνικό λαό.

                Ο Ουίνστον Τσώρτσιλ αποστέλλει το περίφημο τηλεγράφημά του προς τον Ιωάννη Μεταξά, στο οποίο παραλληλίζει το κατόρθωμα αυτό με τα "ελληνικά τρόπαια της κλασσικής εποχής" και καταλήγει με τη φράση "Ζήτω η Ελλάς" γραμμένη στα ελληνικά. Και ο βρετανός πρέσβυς στην Αθήνα, ο Σερ Μάικλ Πάλαιρετ, σε επιστολή του θα αναφέρει πολύ ορθά, πως "η Κορυτσά είναι η πρώτη πόλις που, από την αρχή του πολέμου, απεσπάσθη από τον εχθρόν".

                Σε ένα τέτοιο κλίμα, μια τέτοια μέρα, έλαχε στον Ιωάννη Μεταξά να αποκηρύξει δημόσια την ιδεολογία του Φασισμού, για την οποία δεν έκρυβε τον θαυμασμό του μέχρι τότε.

Τα ρουσφέτια εκθέτουν και εκτίθενται εις κοινήν θέαν!!!

*Επιστολή απελπισμένου πατέρα προς τον βασιλιά

*Μια ενδιαφέρουσα έκθεση

για τις λεγόμενες πελατειακές σχέσεις

Γράφει ο δημοσιογράφος Ανδρέας Μακρίδης

                "Μεγαλιώτατε, λαβένω το θάρως να σας να σας γράψω, λαβάνω το θάρως για να σας γράψω διότι είμαι Βασιλώφρων από πάπου πρως πάπου, αλλά είμαι φτωχώς και εργάτης τίμιος πρως την Πατρίδα μου".

                Η ανορθόγραφη επιστολή του άγνωστου σε μας αποστολέα, γραμμένη σε σχολικό τετράδιο, έχει σταλεί στα Ανάκτορα στις 6 Φεβρουαρίου του 1966 για να αρχειοθετηθεί εννέα μέρες μετά. Το περιεχόμενό της, αποκαλύπτει ένα ανθρώπινο δράμα, αλλά ταυτόχρονα και το δράμα ενός ολόκληρου λαού, υποχρεωμένου να απευθύνεται με μια βαθειά, μυστικιστική προσδοκία, σε κάποιο υπέρτατο πρόσωπο, ικανό να τον λυτρώσει- αν όχι από τη μοίρα του, τουλάχιστον από τα δεινά του.

Ο ΒΙΛΧΕΛΜ ΜΥΛΛΕΡ ΚΑΙ Ο "ΙΟΣ ΤΗΣ ΕΛΕΥΘΕΡΙΑΣ"

Ο ποιητής Βίλχελμ Μύλλερ

*Αφιέρωμα στο Αθηναϊκό Πρακτορείο Ειδήσεων
για την 19^η Απριλίου, Ημέρα του Φιλελληνισμού 

και της Διεθνούς Αλληλεγγύης)

Γράφει ο δημοσιογράφος Ανδρέας Μακρίδης

«Η Ευρώπη άλλο δεν θέλει παρά ειρήνη και ησυχία.

Τη γαλήνη της πώς σκιάζεις μ' όνειρα για ελευθερία;

Σαν ξεσηκωθείς Ελλάδα, μάχες δίνεις μοναχή

Τι του Τούρκου το ντιβάνι, «θρόνο» η Ευρώπη το καλεί.

(Βίλχελμ Μύλλερ: «Η Ελλάδα ελπίζει»)

Όταν ο Αλέξανδρος Υψηλάντης διαβαίνει τον Προύθο, όταν δηλαδή ξεσπά η Ελληνική Επανάσταση, οι εξεγερμένοι δεν βρίσκουνε συμμάχους. Η Ρωσία καταδικάζει την Επανάσταση, αν και την είχε υποβοηθήσει. Μια μαύρη σκιά σκεπάζει την Ευρώπη και απειλεί να τιμωρήσει όποιον την αμφισβητήσει. Είναι η Ιερά Συμμαχία του Μέτερνιχ, του Κάσελρη και των επανορθωμένων Βουρβώνων. Λίγους μονάχα μήνες πριν, οι Αυστριακοί είχαν κατορθώσει να ταπεινώσουν τους Ιταλούς Καρμπονάρους, βυθίζοντας στο πένθος κάθε φιλελεύθερη συνείδηση. Ένας μονάχος Καποδίστριας, πασχίζει - και τελικά το κατορθώνει - να αποτρέψει τη στρατιωτική επέμβαση των δυτικών μοναρχιών ενάντια στην εξεγερμένη Ελλάδα.

Είναι η εποχή της απελπισίας, "The Age of Despair", η εποχή της φίμωσης της κάθε φιλελεύθερης φωνής. Ούτε η νίκη του Σταυρού ενάντια στην Ημισέληνο δεν συγκινεί τους Επικυρίαρχους. Αυτό που δεν θα βρουν στα ανακτοβούλια της Ευρώπης ωστόσο, οι επαναστάτες θα το συναντήσουν στα σπλάχνα των εθνών: Από τα σαλόνια της αριστοκρατίας, μέχρι τις έδρες των πανεπιστημίων κι από τα εργοτάξια έως τους άμβωνες των εκκλησιών, μία μεγάλη αγκαλιά ολοένα και δυνάμωνε για να αμφισβητήσει το δίκαιο του Ισχυρού, την αλαζονεία του Ηγεμόνα, τη νομιμότητα του Δυνάστη. 

ΤΟ 1821 ΚΑΙ ΟΙ...ΟΛΕΘΡΙΟΙ ΚΟΥΜΠΑΡΟΙ!!

*Ο Ζαχαριάς

Γράφει ο δημοσιογράφος Ανδρέας Μακρίδης

«Με εκάλεσαν οι φίλοι μου κι οι αδελφοποιτοί μου.

Κει π' έτρωγα, κει π΄ έπινα κει που γλεντοκοπούσα,

Μια ντουφεκιά μου έδωσεν ο άπιστος κουμπάρος»

        Οι κουμπαριές όπως και τα συμπεθεριά, πέραν από συγγενική σχέση, στην Ελλάδα είχαν πάντα και μια ευρύτερη κοινωνική. 

        Μια καλή κουμπαριά ή συμπεθεριό, ήταν συχνά μέσον κοινωνικής ανέλιξης- ενώ στην Κρήτη εξακολουθούν να αποτελούν και σχέση πολιτικής εξάρτησης. Το φαινόμενο ωστόσο έχει βαθειές ρίζες, και λίγοι γνωρίζουν, πως κόντεψε μάλιστα να στοιχίσει και στην ίδια μας την πορεία προς την εθνική ανεξαρτησία.

        Δεν ήσαν λίγοι οι Κλεφταρματωλοί επί Τουρκοκρατίας, που έπεσαν θύματα στενών τους συγγενών. Το δημοτικό άσμα της εισαγωγής μας αναφέρεται στον Κλέφτη Φλώρο, τον οποίον έφαγε με μπαμπεσιά ο κουμπάρος του στα Χάσια. 

"ΚΡΥΦΟ ΣΧΟΛΕΙΟ" ΣΤΟ ΦΩΣ ΤΟΥ ΗΛΙΟΥ

*Η Ιστορία του 1808

*Το σχολικό εγχειρίδιο Ιστορίας του Πατριαρχείου, 

13 χρόνια πριν από την Επανάσταση του 1821

Γράφει ο δημοσιογράφος Ανδρέας Μακρίδης*

«Τα εν τη Αμερική προς βοήθειαν των Αγγλοαμερικάνων σταλέντα στρατεύματα, επανελθόντα εις Φράντζαν, έφεραν τας ιδέας της ελευθερίας και τας μετέδωσαν (...) Κατ’ αυτόν τον καιρόν, η γενική συνέλευσις ακύρωσε τα δικαιώματα των ευγενών και διέταξε την δήμευσιν των εκκλησιαστικών κτημάτων διαμοιράσασα την Φράντζαν (...) Εν τούτοις, οι δύο αδελφοί του βασιλέως και οι πρώτιστοι του βασιλείου καταφυγόντες εις ξένας αυλάς, ενησχολούντο να διεγείρωσιν αυτάς εις πόλεμον κατά της ιδίας πατρίδος των, ελπίζοντες δήθεν να αποκαταστήσωσιν έπειτα την εξουσίαν των απόλυτον. Έως τόσον, μετά την εις Παρίσι άφιξιν του βασιλέως, με το να εμετρίασε η υπερβολική πείνα, οπωσούν εφησύχασεν ο λαός. Έπειτα συνεκροτήθη εις θέατρον εις τον κάμπον (πεδίον του Άρεως ονομαζόμενον) όπου παρήσαν ο βασιλεύς, ο στρατός και τα παριστώντα τον λαόν πρόσωπα και έκαμαν όρκον να φυλαχθή η νεοσυσταθείσα διοίκησις. Και ο λαός ένοπλος, ωρκίσθησαν να ζήσωσιν ελεύθεροι ή να αποθάνωσι...»

Το σχολικό εγχειρίδιο που φυλάσσεται επιμελώς στη συλλογή πολυτίμων και σπανίων εντύπων της Βιβλιοθήκης της Βουλής, δεν είναι μία τυχαία έκδοση. Εμπεριέχει ένα αναλυτικό αφιέρωμα στη Γαλλική Επανάσταση– 10 σελίδες σε σύνολο 253– προτροπές στους Έλληνες μαθητές να γνωρίσουνε την ιστορία των προγόνων τους, ακριβείς περιγραφές των άλλων θρησκευμάτων και πολιτισμών που θα ξένιζαν τον αναγνώστη του ακόμα και σήμερα. Και όμως: Παρότι η έκδοση πραγματοποιήθηκε επί Τουρκοκρατίας στα 1808 από το ίδιο το Πατριαρχείο, η ιστορική έρευνα την έχει προσπεράσει.

ΤΟ ΠΡΟΣΩΠΟ ΤΟΥ ΜΠΑΫΡΟΝ ΣΤΗΝ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΕΜΦΥΛΙΑ ΣΥΡΡΑΞΗ 1944-1949

*O Λόρδος Μπάϋρον

Γράφει ο δημοσιογράφος Ανδρέας Μακρίδης

Την 28^η Οκτωβρίου 1940, η φασιστική Ιταλία κήρυξε τον πόλεμο εναντίον της Ελλάδας. Ύστερα από πέντε μήνες ηρωικής αντίστασης εκ μέρους του ελληνικού στρατού, η χιτλερική Γερμανία επενέβη στο πλευρό της συμμάχου της. Η Ελλάδα βρίσκεται υπό Κατοχή και υπό την διακυβέρνηση μιας κυβέρνησης Κουίσλιγκ.
 

Ένα χρόνο μετά την ιταλική επίθεση, στις 28 Οκτωβρίου 1941, χιλιάδες Αθηναίοι θα σπεύσουν παρά την κυβερνητική απαγόρευση, να προσκυνήσουν στο μνημείο του Αγνώστου Στρατιώτη. Δωσίλογοι υπουργοί αποδοκιμάζονται από το πλήθος στο δρόμο και τα μνημεία των ηρώων της Επανάστασης του 1821 γεμίζουν με λουλούδια. Ανάμεσά τους, το άγαλμα του Λόρδου Βύρωνα στο κέντρο της Αθήνας. (Θεοτοκάς 303)

        Ο θάνατος του ποιητή στο Μεσολόγγι, τον κατέταξε στον πάνθεον των ηρώων της Επανάστασης. Το νεοσύστατο ελληνικό κράτος ωστόσο, ήταν ένα κρατίδιο, οικονομικά και πολιτικά καταδικασμένο, να προσδεθεί στο άρμα κάποιων μεγάλων ευρωπαϊκών δυνάμεων για να πετύχει την ολοκλήρωσή του. Και το πρόσωπο του ποιητή αποστειρώθηκε για να χωρέσει στο στενό πλαίσιο των εθνικών δικαίων των και των εθνικιστικών αξιώσεων των Ελλήνων, ως ενός προσώπου εσαεί και άνευ όρων φιλέλληνα, και με την καρδιά του έτοιμη «για κάθε ελληνική μοίρα».

Ένα σχόλιο για τον δωσιλογισμό στη Μακεδονία

1944: Εφεδροελασίτες παρελαύνουν στην απελευθέρωση της Θεσσαλονίκης

Σχολιάζει ο δημοσιογράφος Ανδρέας Μακρίδης

          Είναι εξαιρετικά δύσκολο να χειριστεί κανείς ένα θέμα σαν τον δωσιλογισμό στη Μακεδονία, όταν επιχειρεί να βρει μια μέση οδό ανάμεσα στις δύο εχθρικές επιχειρηματολογίες («Υπερασπιστές του ελληνικού Βορρά» - «Προδότες, όργανα του Χίτλερ»). 

          Το ΠΑΣΟΚ, στην προσπάθειά του να χαράξει κάποιες «κόκκινες γραμμές» που να κρατούν το μεγάλο όγκο της εθνικής αντίστασης ενιαίο, προσδιόρισε ως διαχωριστική γραμμή τη συνεργασία ή όχι με τον κατακτητή. Ήταν μια εύλογη πρωτοβουλία προκειμένου να επουλωθούν πληγές μισού αιώνα, η οποία δεν έφτασε μέχρι τη βάση των αντιστασιακών οργανώσεων: Οι «εθνικές» αντιστασιακές οργανώσεις, απέφυγαν και εξακολουθούν να αποφεύγουν τον συγχρωτισμό τους με τις ΕΑΜικές- και τούμπαλιν. Μάλιστα οι πρώτες, σε σχετικά πρόσφατη έκδοσή τους, δικαιώνουν και τα Τάγματα Ασφαλείας, θεωρώντας πως στην πλειοψηφία τους απαρτίστηκαν από ανθρώπους, που είχαν πληγεί από τον ΕΛΑΣ.

ΚΟΡΑΗΣ ΚΑΙ ΓΡΗΓΟΡΙΟΣ Ε'

*Το βιβλίο του Γιώργου Καραμπελιά

Γράφει ο δημοσιογράφος Ανδρέας Μακρίδης

         «Για τον ελληνισμό των αρχών του 19ου αιώνα, υπόδουλο και παροικιακό, το ερώτημα για την απελευθέρωση των κοινωνικών δυνάμεων, δεν μπορούσε παρά να υποκατασταθεί από το αίτημα για εθνικό κράτος.  Οι αυτονομήσεις των οικονομικών δραστηριοτήτων των υποδούλων, λόγω της αδυναμίας του Οθωμανικού κράτους να τις ενσωματώσει στις λογικές του, δεν είχαν μεγάλα περιθώρια επιτυχίας, κυρίως όταν, κατά τη δεύτερη δεκαετία του αιώνα, οι οικονομικές δραστηριότητες βυθίστηκαν σε βαθειά κρίση».

          Όσο κι αν φαίνεται παράδοξο, το παραπάνω απόσπασμα που αποδίδει την Επανάσταση του ’21 στην οικονομική κρίση και στην αδυναμία των Οθωμανών να ενσωματώσουν «στις λογικές τους» την οικονομική δραστηριότητα των ελλήνων εμπόρων, δεν προέρχεται από κάποιο περιθωριακό έντυπο μαρξιστικής ή νεοφιλελεύθερης απόκλισης. Προέρχεται από τον εισαγωγικό τόμο στην «Ιστορία της Ελληνικής Επαναστάσεως» του Σπυρίδωνα Τρικούπη, με τίτλο «από τον Σπυρίδωνα Τρικούπη στο σήμερα», γραμμένο από τον Βασίλη Κρεμμυδά και σε έκδοση της Βουλής των Ελλήνων του 2007.

ΙΩΑΝΝΗΣ ΚΑΠΟΔΙΣΤΡΙΑΣ: ΜΥΣΤΙΚΟΣ ΕΠΑΝΑΣΤΑΤΗΣ, Ή ΚΗΡΥΚΑΣ ΤΗΣ ΠΟΛΙΤΙΚΗΣ ΣΩΦΡΟΣΥΝΗΣ;

 *Ο Ιωάννης Καποδίστριας

Γράφει ο δημοσιογράφος Ανδρέας Μακρίδης

Τα τελευταία χρόνια στη χώρα μας, η έλλειψη πολιτικών προτύπων και η κρίση της κοινωνικής ηθικής, αναδεικνύουν εξ αντιδιαστολής ολοένα και περισσότερο, το πρόσωπο του Ιωάννη Καποδίστρια, ως σύμβολο ηγέτη, πατριώτη, αν όχι και πολιτικού εθνομάρτυρα. 

Η προθυμία του να αναλάβει τις τύχες, του μόλις απελευθερωμένου Γένους, η ανιδιοτελής διαχείριση και τέλος, η άνανδρη δολοφονία του απ’ τις δυνάμεις της κοινωνικής καθυστέρησης, περιβάλλουν πλέον τον Καποδίστρια στην συλλογική μας συνείδηση με φωτοστέφανο αγιότητας, εξαφανίζοντας στην κυριολεξία, την κριτική που είχε δεχθεί όσο ζούσε. Δεν έχουν περάσει πολλά χρόνια από τότε που η κυβέρνηση επέλεξε να παρουσιάσει σχέδιο μεταρρύθμισης της Τοπικής Αυτοδιοίκησης, ονομάζοντάς το «σχέδιο Καποδίστριας», ομνύοντας σ’ αυτόν ως έμπνευση, ή χρησιμοποιώντας τον ως προπαγανδιστικό ατού - ενώ το όνομά του φέρουν πλέον πολιτικά κόμματα και μη κυβερνητικές οργανώσεις.

ΣΧΟΛΙΟ, ΓΙΑ ΤΟ ΑΦΙΕΡΩΜΑ ΤΟΥ κ. ΝΙΚΟΥ ΜΑΡΑΝΤΖΙΔΗ ΣΤΗΝ ΠΡΟΣΩΡΙΝΗ ΚΥΒΕΡΝΗΣΗ

*Η Προσωρινή Κυβέρνηση (η επιλεγόμενη "κυβέρνηση του βουνού") 

εξέδιδε και Εφημερίδα της Κυβέρνησης

Γράφει ο  δημοσιογράφος Ανδρέας Μακρίδης

Το κείμενο του Κ. Μαραντζίδη στην «Καθημερινή», όπως και τα υπόλοιπα κείμενα που έχει συμπεριλάβει σε διάφορες εκδόσεις, χαρακτηρίζεται από ισορροπία στην έκφραση, αλλά όχι και στην έμπνευση. Υπ’ αυτήν την έννοια, ο Μαραντζίδης αποδρά από την ιδιότητα του ιστορικού, για να αγκαλιάσει την ιδιότητα του δημοσιογράφου, χωρίς να είναι. Ας το αποδείξουμε:

Ο Μαραντζίδης ξεκινά το αφιέρωμά του με το αξίωμα, πως η συγκρότηση της «κυβέρνησης του βουνού» αποτελούσε εγχείρημα με ξεκάθαρες αποσχιστικές συνέπειες. Η έκφραση είναι προσεκτικά διατυπωμένη, καθώς ο πανεπιστημιακός μας δεν κάνει λόγο για «στοχεύσεις», αλλά για «συνέπειες». 

ΓΡΗΓΟΡΙΟΣ Ε΄ ΕΝΑΝΤΙΟΝ ΥΨΗΛΑΝΤΗ. ΕΝΑΣ ΑΦΟΡΙΣΜΟΣ «ΕΝ ΟΧΕΤΟΙΣ ΔΑΚΡΥΩΝ» (ΜΕΡΟΣ Β΄)

 *Ο περίφημος αφορισμός των επαναστατών της Μολδοβλαχίας

Γράφει ο δημοσιογράφος Ανδρέας Μακρίδης 

Νουθεσίες, προειδοποιήσεις, απειλές, κατάρες και ύβρεις περιλαμβάνει ο αφορισμός του Υψηλάντη και του Μιχαήλ Βόδα– και μαζί μ’ αυτούς, των επαναστατών που τους ακολουθούσαν. Από την στιγμή που συντάχθηκε, υπό τις συνθήκες που είδαμε στο πρώτο μέρος του αφιερώματός μας, διχάζει τους αναγνώστες του σε δύο παρατάξεις. 

Είναι κατ’ αρχήν εκείνοι που θεωρούν τον Πατριάρχη Γρηγόριο, «προδότη και αντεπαναστάτη». Στην αρχή ήσαν ελάχιστοι, αλλά στον αιώνα μας έγιναν πολλοί. Και είναι κι εκείνοι, κυρίως προσκείμενοι στους εκκλησιαστικούς κύκλους, που ήθελαν τον Πατριάρχη έναν αφανή ήρωα της Επανάστασης, έναν ιεράρχη που αφόριζε, την ώρα που ενδόμυχα ευχόταν, τον θρίαμβο των Ελλήνων.

Μια προσεκτική ανάγνωση των πατριαρχικών κειμένων και των μαρτυριών της εποχής, μας δίνει την δυνατότητα διατύπωσης μιας τρίτης εκδοχής, την οποία και παρουσιάζουμε.

ΓΡΗΓΟΡΙΟΣ E' ΕΝΑΝΤΙΟΝ ΥΨΗΛΑΝΤΗ: ΕΝΑΣ ΑΦΟΡΙΣΜΟΣ «ΕΝ ΟΧΕΤΟΙΣ ΔΑΚΡΥΩΝ» (Μέρος Α' )

*Ο ανδριάντας του Γρηγορίου Ε' στα Προπύλαια του Πανεπιστημίου Αθηνών

Γράφει ο δημοσιογράφος Ανδρέας Μακρίδης

Την Κυριακή 13 Μαρτίου του 1821, σύμφωνα με το παλαιό ημερολόγιο, ο Πατριάρχης Κωνσταντινουπόλεως, Γρηγόριος ο Ε’, εκφωνεί επισήμως τον αφορισμό των δύο εμφανιζόμενων πρωταγωνιστών της ελληνικής εξέγερσης στη Μολδοβλαχία: Του αρχηγού της Φιλικής Εταιρείας, Αλέξανδρου Υψηλάντη και του συνεργάτη του Μιχαήλ (Βόδα) Σούτσου, Ηγεμόνα της Μολδαβίας. 

Αν η επαναστατική προκήρυξη του Υψηλάντη, «Μάχου υπέρ Πίστεως και Πατρίδος», διεκδικεί την διάκριση του πρώτου και πλέον προοδευτικού μανιφέστου της μεταναπολεόντειας εποχής, ο αφορισμός του διακινητή της και όσων των ακολουθούσαν, αποτελεί εκ πρώτης όψεως το άκρως αντίθετό του: Έναν κατάπτυστο ύμνο στο ραγιαδισμό και την εθελοδουλία.

Συντεταγμένος στις 11 Μαρτίου του ’21, ο αφορισμός εμφανίζεται έκτοτε, ως τεκμήριο του αντιδραστικού ρόλου της Εκκλησίας κατά την διάρκεια της Τουρκοκρατίας, αλλά και αργότερα. Οι κατήγοροι του Γρηγορίου ωστόσο, είτε αγνοούν, είτε ηθελημένα αποσιωπούν, πως την απόφαση για αφορισμό δεν την έλαβε κάποιος συνειδητά αντεπαναστάτης Πατριάρχης, αλλά ένα Σώμα εβδομήντα δύο εκπροσώπων της Ρωμιοσύνης της Κωνσταντινούπολης – ιερείς, πολιτικοί, αρχιτεχνίτες – αρκετοί εκ των οποίων ήσαν μυημένοι στο επαναστατικό εγχείρημα. Και σχεδόν πάντα, την ίδια ώρα που ο Γρηγόριος απαγχονίζεται εκ νέου από τους ομοφύλους του, αποσιωπείται όλο το κρίσιμο παρασκήνιο, που έκανε τον ίδιο τον Υψηλάντη να μιλά για «το άγιο αίμα του Πατριάρχη» μετά απ’ τον απαγχονισμό του.

Ο ΠΑΠΑΦΛΕΣΑΣ ΕΞΑΚΟΛΟΥΘΕΙ ΚΑΙ ΣΗΜΕΡΑ ΝΑ ΑΝΑΒΕΙ ΦΩΤΙΕΣ!!!!

           Το εξαιρετικά τεκμηριωμένο άρθρο του Ανδρέα Μακρίδη  για τη δράση του Παπαφλέσα στην Πελοπόννησο το 1821, προκάλεσε μεγάλο ενδιαφέρον, τόσο στην επισκέψιμότητα των φίλων του ιστολογίου που το διάβασαν όσο και στην κριτική που ασκείται για την δράση του Γρηγορίου Δικαίου, ο οποίος έμεινε στην ιστορία ως Παπαφλέσας και σφράγισε την δράση του (πατριωτική ή αμφιλεγόμενη), με την ηρωική θυσία του στο Μανιάκι, επιχειρώντας να αναχαιτίσει τις δυνάμεις του Ιμπραήμ. Το ιστολόγιο είναι ανοιχτό για να διατυπώσετε τις παρατηρήσεις σας. Πρώτος διατύπωσε τις ακόλουθες παρατηρήσεις του ο κ. Νίκος Μπαριάμης:

"Κατα τη γνωμη μου, μια απο τις πιο υπερεκτιμημενες φιγουρες της επαναστασης (μαζι με αλλους οπως γκουρας, κουντουριωταιοι και εν μερει μακρυγιαννης και καραισκακης). ανθρωπος κιβδηλος, παραδοπιστος, διπροσωπος, υπερβολικα φιλοδοξος και τρομερα αστατος... στραφηκε κατα των αρχικων συμπολεμιστων του (κολοκοτρωνη, νικηταρα, πλαπουτα, δεληγιαννη, μητροπετροβα κλπ). η απεχθεια του μοραϊτικου λαου προς το προσωπο του φαινεται και απο τα μηδαμινα τραγουδια που δημιουργησε ο λαος γι αυτον και περιοριζονται στην ιδιαιτερη πατριδα του, τη μεσσηνια. κι αυτο συνεβη διοτι αυτος μαζι με ορισμενα ακομα ανθρωπαρια οπως μαυροκορδατος, κωλεττης και κουντουριωτης ηταν οι αμεσοι υπεθυνοι, με κορυφαιο τον διαολογιατρο τον κωλεττη, για την εισβολη των ρουμελιωτων στον μορια κατα τα χρονια που εμφυλιου (1823-1825), που προκαλεσε την ερημωση και καταστροφη της πελοποννησου. αυτος ηταν κυριος υπαιτιος της φυλακισης των μοραιτων οπλαρχηγων και προεστων στην υδρα. και τελικα καταφερε να "ξελασπωσει" με ενα μανιακι, την οποια κινηση εγω κρινω ως κινηση απελπισιας και κριση υστεροφημιας. δεν θελω διολου να υποβαθμισω την σημασια της μαχης του μανιακιου αλλα θεωρω οτι ο λογος που ο παπαφλεσσας αντιμετωπισε τον ιμπραημ σε εκεινο το σημειο κατω απο τις συγκεκριμενες συνθηκες που επικρατουσαν ηταν εγωιστικος, χωρις ιχνος ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΗΣ μετανοιας...".

28 Μαρτίου 2011 7:56 π.μ.