"Κατα τη γνωμη μου, μια απο τις πιο υπερεκτιμημενες φιγουρες της επαναστασης (μαζι με αλλους οπως γκουρας, κουντουριωταιοι και εν μερει μακρυγιαννης και καραισκακης). ανθρωπος κιβδηλος, παραδοπιστος, διπροσωπος, υπερβολικα φιλοδοξος και τρομερα αστατος... στραφηκε κατα των αρχικων συμπολεμιστων του (κολοκοτρωνη, νικηταρα, πλαπουτα, δεληγιαννη, μητροπετροβα κλπ). η απεχθεια του μοραϊτικου λαου προς το προσωπο του φαινεται και απο τα μηδαμινα τραγουδια που δημιουργησε ο λαος γι αυτον και περιοριζονται στην ιδιαιτερη πατριδα του, τη μεσσηνια. κι αυτο συνεβη διοτι αυτος μαζι με ορισμενα ακομα ανθρωπαρια οπως μαυροκορδατος, κωλεττης και κουντουριωτης ηταν οι αμεσοι υπεθυνοι, με κορυφαιο τον διαολογιατρο τον κωλεττη, για την εισβολη των ρουμελιωτων στον μορια κατα τα χρονια που εμφυλιου (1823-1825), που προκαλεσε την ερημωση και καταστροφη της πελοποννησου. αυτος ηταν κυριος υπαιτιος της φυλακισης των μοραιτων οπλαρχηγων και προεστων στην υδρα. και τελικα καταφερε να "ξελασπωσει" με ενα μανιακι, την οποια κινηση εγω κρινω ως κινηση απελπισιας και κριση υστεροφημιας. δεν θελω διολου να υποβαθμισω την σημασια της μαχης του μανιακιου αλλα θεωρω οτι ο λογος που ο παπαφλεσσας αντιμετωπισε τον ιμπραημ σε εκεινο το σημειο κατω απο τις συγκεκριμενες συνθηκες που επικρατουσαν ηταν εγωιστικος, χωρις ιχνος ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΗΣ μετανοιας...".
"Ως καταγομενος απο τη Λακωνια και -θεωρω- γνωστης των γεγονοτων που διαδραματιστηκαν στην Πελοποννησο κατα την ελληνικη επανασταση, εντοπισα μια μικρη ανακριβεια.... η υψωση της επαναστατικης σημαιας στην Αρεοπολη (Τζιμοβα) της Μανης ελαβε χωρα στις 17 Μαρτιου και οχι στις 18 του ιδιου μηνος...".
"Κε Μπαριάμη
Κατ’ αρχήν οφείλω να σας ζητήσω συγγνώμη, καθώς από καθαρή παραδρομή, μετέθεσα κατά μία μέρα στην αφήγησή μου, την ύψωση της επαναστατικής σημαίας στη Μάνη, με κίνδυνο να θεωρηθώ περίπου ως «βαλτός»!
Όσο για τον Παπαφλέσα, μονάχα εν μέρει θα συμφωνήσω μαζί σας. Βεβαίως, όσα κι αν του προσάψει κανείς για τον χαρακτήρα του, θα είναι λίγα: Γλέντια με «επιδέξειες» του καταμαρτυρεί ο Μακρυγάννης, «φιλογύναιον Πάρι και φιλοπόλεμο Αχιλλέα» τον αποκαλεί ο Αλέξανδρος Σούτσος, «αναίδεια, πανουργία και αδυναμία για την πολυτέλεια» του χρεώνει ο Γάλλος Ολιβιέ Βουτιέ, κλίση «εις την αρπαγήν και τας ηδονάς» καταγράφει ο Φιλήμων, σκιαγραφώντας τον παράλληλα, ως «άνθρωπο μιας φιλοδοξίας ηνωμένης με ματαιότητα, από την οποίαν συρόμενος, εγίνετο ως επί το πολύ άπιστος και αγνώμων».
Αναρωτιέται όμως κανείς: Μήπως ακριβώς αυτός του ο χαρακτήρας ήταν εκείνος που άνοιξε τους ασκούς του Αιόλου, σε μία περίοδο που η Επανάσταση έμοιαζε να σβήνει εν τη γενέσει της; Μήπως χωρίς τις αλητείες του Φλέσα - χωρίς τα ψεύδη του, τις απατεωνιές του, τον ορμητικό του, άναρχο χαρακτήρα, πολύ απλά θα περιμέναμε την «κατάλληλη στιγμή», όπως μας σύστηνε ο Κοραής, ο Καποδίστριας, ο Ιγνάτιος, ο Γρηγόριος και οι υπόλοιποι της παράταξης της σωφροσύνης;
Μείνετε λίγο ακόμα μαζί μας. Στο κεφάλαιο για τον αφορισμό του Υψηλάντη, θα βρείτε μερικά ακόμη στοιχεία, που ίσως να σας πείσουν ότι χωρίς τον Παπαφλέσα, το ’21 θα είχε μετατεθεί…για το ’71!
Κατ’ αρχήν οφείλω να σας ζητήσω συγγνώμη, καθώς από καθαρή παραδρομή, μετέθεσα κατά μία μέρα στην αφήγησή μου, την ύψωση της επαναστατικής σημαίας στη Μάνη, με κίνδυνο να θεωρηθώ περίπου ως «βαλτός»!
Όσο για τον Παπαφλέσα, μονάχα εν μέρει θα συμφωνήσω μαζί σας. Βεβαίως, όσα κι αν του προσάψει κανείς για τον χαρακτήρα του, θα είναι λίγα: Γλέντια με «επιδέξειες» του καταμαρτυρεί ο Μακρυγάννης, «φιλογύναιον Πάρι και φιλοπόλεμο Αχιλλέα» τον αποκαλεί ο Αλέξανδρος Σούτσος, «αναίδεια, πανουργία και αδυναμία για την πολυτέλεια» του χρεώνει ο Γάλλος Ολιβιέ Βουτιέ, κλίση «εις την αρπαγήν και τας ηδονάς» καταγράφει ο Φιλήμων, σκιαγραφώντας τον παράλληλα, ως «άνθρωπο μιας φιλοδοξίας ηνωμένης με ματαιότητα, από την οποίαν συρόμενος, εγίνετο ως επί το πολύ άπιστος και αγνώμων».
Αναρωτιέται όμως κανείς: Μήπως ακριβώς αυτός του ο χαρακτήρας ήταν εκείνος που άνοιξε τους ασκούς του Αιόλου, σε μία περίοδο που η Επανάσταση έμοιαζε να σβήνει εν τη γενέσει της; Μήπως χωρίς τις αλητείες του Φλέσα - χωρίς τα ψεύδη του, τις απατεωνιές του, τον ορμητικό του, άναρχο χαρακτήρα, πολύ απλά θα περιμέναμε την «κατάλληλη στιγμή», όπως μας σύστηνε ο Κοραής, ο Καποδίστριας, ο Ιγνάτιος, ο Γρηγόριος και οι υπόλοιποι της παράταξης της σωφροσύνης;
Μείνετε λίγο ακόμα μαζί μας. Στο κεφάλαιο για τον αφορισμό του Υψηλάντη, θα βρείτε μερικά ακόμη στοιχεία, που ίσως να σας πείσουν ότι χωρίς τον Παπαφλέσα, το ’21 θα είχε μετατεθεί…για το ’71!
Ο κ. Νίκος Μπαριάμης επανήλθε με ένα νέο σχόλιο για την ανάρτησή "Ο ΠΑΠΑΦΛΕΣΑΣ ΕΞΑΚΟΛΟΥΘΕΙ ΚΑΙ ΣΗΜΕΡΑ ΝΑ ΑΝΑΒΕΙ ΦΩΤ...":
"Κε Μακρίδη,
ενταξει ανθρωποι ειμαστε. Δεν πειραζει για το λαθος της ημερομηνιας, απλα το επεσημανα. Κανενα προβλημα... Εχετε απολυτο δικιο σε αυτα που γραφετε. Οντως ο Παπαφλεσσας ηταν εκεινη τη στιγμη ο πυρπολητης των τρομοκρατημενων και τουρκο-τρομαγμενων Ελληνων. Οντως χωρις αυτον θα ηταν μεγαλες οι πιθανοτητες να μην ξεκινουσε η επανασταση τον Μαρτη του 1821. Οντως ηταν ο πρωτεργατης του ξεσηκωμου. Αλλα η μετεπειτα πορεια του; Λιγο ελειψε, μαζι με τους επομενους συντροφους του (Κωλλετη, Μαυροκορδατο, Κουντουριωτη, Ορλανδο) να τιναξει τα παντα στον αερα. Ο Ιμπραημ αλωνιζε τον Μορια και τον περνουσε απο φωτια και σιδερο και οι καπεταναιοι της Πελοποννησου ηταν φυλακισμενοι στα μοναστηρια της Υδρας. Σε αυτη την περιπτωση θα κατεβαιναναν οι Ρουμελιωτες κατω απο το αυλακι; Ή ο μονος λογος που "κατηφοριζαν" αυτοι ηταν τα λαφυρα, οι αρπαγες και η κλεψια; Δεν θελω να μειωσω τον ρολο των Ρουμελιωτων στον αγωνα αλλα μηπως η μεγαλες επαφες με τον Αλη Πασα και την αυλη του τους καθεστησαν φιλαργυρους και ιδιοτελεις; Οι λιγοι αξιοι Ρουμελιωτες οπλαρχηγοι (Ανδρουτσος, Διακος) δυστυχως ειχαν σκοτωθει η δολοφονηθει την περιοδο εκεινη. Πριν τις φυλακισεις των οπλαρχηγων, ο Παπαφλεσσας ηταν ο ανθρωπος που εστελνε τα ρουμελιωτικα ταγματα του Γριβα να συλλαβουν Κολοκοτρωναιους και λοιπους οπλαρχηγους. Και κατα τη γνωμη μου, η περιοδος εκεινη του εμφυλιου ηταν μια απο τις κρισιμοτερες για τον αγωνα. Ξεσπασε αμεσως μετα την απελευθερωση των καστρων της Πελοποννησου οπου οι επαναστατημενοι Ελληνες ειχαν τον ελεγχο ολοκληρου σχεδον του Μορια και μπορουσαν να οχυρωθουν και να οργανωθουν, ωστε να αντιμετωπισουν την οποιαδηποτε επιθεση απο τουρκικης η αιγυπτιακης πλευρας. Επιδεινωθηκε ομως μεσω τις κλικας του Μαυροκορδατου, στην οποια συμπεριλαμβανεται, με ενεργο ρολο, ο Παπαφλεσσας. Ισως αν δεν συνεβαινε αυτο να τελειωνε εδω η επανασταση. Και ισως αν δεν υπηρχαν ανθρωποι σαν τους φυλακισμενους της Υδρας να μην ειχε επιτευχθει η απελευθερωση. Μακροπροθεσμα κοιτωντας, μπορει να θεωρηθουν υπευθυνοι οι κυβερνητικοι (εντασσσεται και ο Φλεσσας σ' αυτους) για την προσφυγη της Ελλαδας στις 3 Μεγαλες Δυναμεις, της οποιας προσφυγης τα δεινα μας ακολουθουν μεχρι σημερα. Βεβαια, θα μου πειτε οτι ηταν μια πραξη αναποφευκτη αλλα κανεις δεν μπορει να ξερει με βεβαιοτητα. Ισως αν οι καπεταναιοι και κυριως το "μυαλο" της επαναστασης, ο Κολοκοτρωνης, ηταν εξαρχης ελευθεροι να μην καταφερνε να εξαπλωθει ο Ιμπραημ σε χρονο ρεκορ, εκτος Μεσσηνιας. Και ισως να μην ελαμβαναν χωρα ολες αυτες οι θανατηφορες μαχες στο Μανιακι, στη Σφακτηρια, στα Κοντοβουνια, στα Τρικορφα, κλπ, αν υπηρχε η καθοδηγηση του Κολοκοτρωνη ΕΞΑΡΧΗΣ και οχι κατοπιν, οπου βρηκε ανδρες εντελως απροετοιμαστους και απολεμους".
Υπήρξε όμως και νέα παρέμβαση του κ. Ανδρέα Μακρίδη στο διάλογο που άνοιξε για την προσωπικότητα του Παπαφλέσα.
Ο/Η Ανδρέας Μακρίδης είπε...Αγαπητέ κε Μπαριάμη
Στα σχόλιά σας, με λίγες αράδες ανοίγετε ολόκληρη την παλέτα των εμφυλίων συγκρούσεων, που έλαβαν χώρα κατά την διάρκεια της εθνεγερσίας. Δεν είναι εύκολο να συμφωνήσει ή να διαφωνήσει κανείς τεκμηριωμένα, χωρίς ν’ ανοίξει μια σειρά από θέματα, που ξεκινούν από την αντιπαραβολή Ρούμελης και Μωρηά, ηπειρωτικής και νησιωτικής Ελλάδας, Ελληνισμού και Ρωμιοσύνης - και φυσικά της διαίρεσης του έθνους ανάμεσα σε τρία κόμματα που αναφέρονταν σε τρεις ξένες δυνάμεις (Αγγλία, Ρωσία και Γαλλία) που υπό την μορφή πολιτικών κύκλων εξακολουθούν να μας κυβερνούν μέχρι και σήμερα.
Ο Παπαφλέσας υπήρξε σίγουρα άνθρωπος που… «δεν είχε το Θεό του»! Δεν νομίζω πως θα ήθελε κανείς να συναντούσε έναν τέτοιο άνθρωπο στη ζωή του. Το γεγονός όμως ότι δέχθηκε ο Φωτάκος να τον βιογραφήσει, πιστοποιεί κατά τη γνώμη μου πως η θυσία του (ή εξιλαστήριος αυτοκτονία του) στο Μανιάκι, άμβλυνε κατά πολύ τις εντυπώσεις που είχε μέχρι τότε αφήσει. Θα συμφωνήσω επίσης μαζί σας για τον κατάπτυστο Κωλέττη και τον ψευδο-πρίγκιπα Μαυροκορδάτο. Δεν θα είχε υπάρξει ωστόσο η εισβολή των Ρουμελιωτών στο Μωρηά και χωρίς την παραδοπιστία οπλαρχηγών που άλλαζαν στρατόπεδο ανάλογα με την προσφορά, χωρίς την φήμη του Κολοκοτρώνη ως ανθρώπου που διαρκώς κλαιγόταν για την φτώχεια του αλλά έπαιρνε το μερίδιο του λέοντος στην μοιρασιά των λαφύρων, χωρίς την μηδενική συνεισφορά των οπλαρχηγών στο κοινό ταμείο, χωρίς την διαρκή απορρόφηση πόρων για την Πελοπόννησο. Δεν θα πρέπει να ξεχνάμε επίσης, πως τα όσα γνωρίζουμε για την Επανάσταση έχουν γραφεί ως επί το πλείστον από Μωραΐτες ή ανθρώπους του «κύκλου του Κολοκοτρώνη» (Κολοκοτρώνης, Φωτάκος, Οικονόμου, Τερτσέτης, Σπηλιάδης, Τρικούπης, Δεληγιάννης, Γερμανός) και τις μόνες σχεδόν σκιές στην δράση του Γέρου (προεπαναστατική και επαναστατική), τις ρίχνουν τα κενά στα ίδια του τα Απομνημονεύματα, ή οι ξένοι εθελοντές που κατέγραψαν τα όσα άκουσαν από τους άλλους…
Αυτό που θα έλεγα εγώ εν κατακλείδι, είναι το πόσο εύκολα τέτοια ζητήματα, θα μπορούσαν να μας βάλουνε φωτιά, ειδικά σε περιόδους ηθικής και οικονομικής κρίσης σαν την σημερινή, όπου κοινωνίες αποδεικνύονται έτοιμες για εικονικές συγκρούσεις, ανέτοιμες ούσες για τις πραγματικές και τις αναγκαίες. Και φυσικά, το πόσο πόνο αλλά και σοφία κρύβουν οι λεγόμενοι «μύθοι του ‘21», που έθεσαν την ταφόπλακα του πρώτου Διχασμού, ως θεμέλιο λίθο μιας νέας εθνο-κρατικής συνείδησης.
Στα σχόλιά σας, με λίγες αράδες ανοίγετε ολόκληρη την παλέτα των εμφυλίων συγκρούσεων, που έλαβαν χώρα κατά την διάρκεια της εθνεγερσίας. Δεν είναι εύκολο να συμφωνήσει ή να διαφωνήσει κανείς τεκμηριωμένα, χωρίς ν’ ανοίξει μια σειρά από θέματα, που ξεκινούν από την αντιπαραβολή Ρούμελης και Μωρηά, ηπειρωτικής και νησιωτικής Ελλάδας, Ελληνισμού και Ρωμιοσύνης - και φυσικά της διαίρεσης του έθνους ανάμεσα σε τρία κόμματα που αναφέρονταν σε τρεις ξένες δυνάμεις (Αγγλία, Ρωσία και Γαλλία) που υπό την μορφή πολιτικών κύκλων εξακολουθούν να μας κυβερνούν μέχρι και σήμερα.
Ο Παπαφλέσας υπήρξε σίγουρα άνθρωπος που… «δεν είχε το Θεό του»! Δεν νομίζω πως θα ήθελε κανείς να συναντούσε έναν τέτοιο άνθρωπο στη ζωή του. Το γεγονός όμως ότι δέχθηκε ο Φωτάκος να τον βιογραφήσει, πιστοποιεί κατά τη γνώμη μου πως η θυσία του (ή εξιλαστήριος αυτοκτονία του) στο Μανιάκι, άμβλυνε κατά πολύ τις εντυπώσεις που είχε μέχρι τότε αφήσει. Θα συμφωνήσω επίσης μαζί σας για τον κατάπτυστο Κωλέττη και τον ψευδο-πρίγκιπα Μαυροκορδάτο. Δεν θα είχε υπάρξει ωστόσο η εισβολή των Ρουμελιωτών στο Μωρηά και χωρίς την παραδοπιστία οπλαρχηγών που άλλαζαν στρατόπεδο ανάλογα με την προσφορά, χωρίς την φήμη του Κολοκοτρώνη ως ανθρώπου που διαρκώς κλαιγόταν για την φτώχεια του αλλά έπαιρνε το μερίδιο του λέοντος στην μοιρασιά των λαφύρων, χωρίς την μηδενική συνεισφορά των οπλαρχηγών στο κοινό ταμείο, χωρίς την διαρκή απορρόφηση πόρων για την Πελοπόννησο. Δεν θα πρέπει να ξεχνάμε επίσης, πως τα όσα γνωρίζουμε για την Επανάσταση έχουν γραφεί ως επί το πλείστον από Μωραΐτες ή ανθρώπους του «κύκλου του Κολοκοτρώνη» (Κολοκοτρώνης, Φωτάκος, Οικονόμου, Τερτσέτης, Σπηλιάδης, Τρικούπης, Δεληγιάννης, Γερμανός) και τις μόνες σχεδόν σκιές στην δράση του Γέρου (προεπαναστατική και επαναστατική), τις ρίχνουν τα κενά στα ίδια του τα Απομνημονεύματα, ή οι ξένοι εθελοντές που κατέγραψαν τα όσα άκουσαν από τους άλλους…
Αυτό που θα έλεγα εγώ εν κατακλείδι, είναι το πόσο εύκολα τέτοια ζητήματα, θα μπορούσαν να μας βάλουνε φωτιά, ειδικά σε περιόδους ηθικής και οικονομικής κρίσης σαν την σημερινή, όπου κοινωνίες αποδεικνύονται έτοιμες για εικονικές συγκρούσεις, ανέτοιμες ούσες για τις πραγματικές και τις αναγκαίες. Και φυσικά, το πόσο πόνο αλλά και σοφία κρύβουν οι λεγόμενοι «μύθοι του ‘21», που έθεσαν την ταφόπλακα του πρώτου Διχασμού, ως θεμέλιο λίθο μιας νέας εθνο-κρατικής συνείδησης.
Μια άλλη πτυχή της Επανάστασης του 1821, θέτει ο Γιώργος Ψύλλας. Ας την δούμε:
"Να πουμε κάτι για το '21;
Λέω, δειλά - δειλά ν' αρχίσουμε από την Ρωμιοσύνη. Πού βρισκότανε η Ρωμιοσύνη τότε; Το Φανάρι και ό,τι αυτό σημαίνει, ήθελε την ανατροπή από μέσα, από την ίδια την υπόσταση του Οθωμανισμού. Έλεγαν οι σπουδαίοι απ' αυτούς, πως σε λίγο καιρό, θα ελέγχουν πλήρως την κατάσταση του Σουλτάνου. Μεγάλα ονόματα της Πόλης, πλήρως θρακοποιημένα, είχαν ήδη αλώσει το οθωμανικό κατεστημένο. Δεν μ' αρέσει να λέμε το τούρκικο κατεστημένο, γιατί δεν υπήρχε το λεγόμενο ΄΄τούρκικο΄΄. Το ΄΄τούρκικο΄΄, είναι Κεμαλική ανακάλυψη και των Κεμαλικών. Των Νεοτούρκων γενικά.
Ποιοι ήταν όλοι αυτοί, που άλωσαν τον Σουλτάνο από μέσα, αρκετά πριν από την Επανάσταση; Πόσο πολύ διείσδυσαν;
Θα τους πούμε στην δεύτερη επαφή μας.
Γεια και χαρά!".
Οι σελίδες του ιστολογίου παραμένουν ανοιχτές σε όποιον θέλει να διατυπώσει τις απόψεις του για τον Παπαφλέσα.
Σας συγχαιρω για το blog σας. Τα θεματα που πραγματευεται ειναι εξαιρετικα ενδιαφεροντα και θα με βοηθησουν να μαθω και περισσοτερα πραγματα απο εγκριτους ιστορικους και επιστημονες, γιατι ειναι λογικο οι γνωσεις μου γυρω απο την ιστορια να ειναι περιορισμενες αφου ειμαι απλα ενας πρωτοετης φοιτητης βιολογιας...
ΑπάντησηΔιαγραφήΚε Μακρίδη,
ΑπάντησηΔιαγραφήενταξει ανθρωποι ειμαστε. Δεν πειραζει για το λαθος της ημερομηνιας, απλα το επεσημανα. Κανενα προβλημα... Εχετε απολυτο δικιο σε αυτα που γραφετε. Οντως ο Παπαφλεσσας ηταν εκεινη τη στιγμη ο πυρπολητης των τρομοκρατημενων και τουρκο-τρομαγμενων Ελληνων. Οντως χωρις αυτον θα ηταν μεγαλες οι πιθανοτητες να μην ξεκινουσε η επανασταση τον Μαρτη του 1821. Οντως ηταν ο πρωτεργατης του ξεσηκωμου. Αλλα η μετεπειτα πορεια του; Λιγο ελειψε, μαζι με τους επομενους συντροφους του (Κωλλετη, Μαυροκορδατο, Κουντουριωτη, Ορλανδο) να τιναξει τα παντα στον αερα. Ο Ιμπραημ αλωνιζε τον Μορια και τον περνουσε απο φωτια και σιδερο και οι καπεταναιοι της Πελοποννησου ηταν φυλακισμενοι στα μοναστηρια της Υδρας. Σε αυτη την περιπτωση θα κατεβαιναναν οι Ρουμελιωτες κατω απο το αυλακι; Ή ο μονος λογος που "κατηφοριζαν" αυτοι ηταν τα λαφυρα, οι αρπαγες και η κλεψια; Δεν θελω να μειωσω τον ρολο των Ρουμελιωτων στον αγωνα αλλα μηπως η μεγαλες επαφες με τον Αλη Πασα και την αυλη του τους καθεστησαν φιλαργυρους και ιδιοτελεις; Οι λιγοι αξιοι Ρουμελιωτες οπλαρχηγοι (Ανδρουτσος, Διακος) δυστυχως ειχαν σκοτωθει η δολοφονηθει την περιοδο εκεινη. Πριν τις φυλακισεις των οπλαρχηγων, ο Παπαφλεσσας ηταν ο ανθρωπος που εστελνε τα ρουμελιωτικα ταγματα του Γριβα να συλλαβουν Κολοκοτρωναιους και λοιπους οπλαρχηγους. Και κατα τη γνωμη μου, η περιοδος εκεινη του εμφυλιου ηταν μια απο τις κρισιμοτερες για τον αγωνα. Ξεσπασε αμεσως μετα την απελευθερωση των καστρων της Πελοποννησου οπου οι επαναστατημενοι Ελληνες ειχαν τον ελεγχο ολοκληρου σχεδον του Μορια και μπορουσαν να οχυρωθουν και να οργανωθουν, ωστε να αντιμετωπισουν την οποιαδηποτε επιθεση απο τουρκικης η αιγυπτιακης πλευρας. Επιδεινωθηκε ομως μεσω τις κλικας του Μαυροκορδατου, στην οποια συμπεριλαμβανεται, με ενεργο ρολο, ο Παπαφλεσσας. Ισως αν δεν συνεβαινε αυτο να τελειωνε εδω η επανασταση. Και ισως αν δεν υπηρχαν ανθρωποι σαν τους φυλακισμενους της Υδρας να μην ειχε επιτευχθει η απελευθερωση. Μακροπροθεσμα κοιτωντας, μπορει να θεωρηθουν υπευθυνοι οι κυβερνητικοι (εντασσσεται και ο Φλεσσας σ' αυτους) για την προσφυγη της Ελλαδας στις 3 Μεγαλες Δυναμεις, της οποιας προσφυγης τα δεινα μας ακολουθουν μεχρι σημερα. Βεβαια, θα μου πειτε οτι ηταν μια πραξη αναποφευκτη αλλα κανεις δεν μπορει να ξερει με βεβαιοτητα. Ισως αν οι καπεταναιοι και κυριως το "μυαλο" της επαναστασης, ο Κολοκοτρωνης, ηταν εξαρχης ελευθεροι να μην καταφερνε να εξαπλωθει ο Ιμπραημ σε χρονο ρεκορ, εκτος Μεσσηνιας. Και ισως να μην ελαμβαναν χωρα ολες αυτες οι θανατηφορες μαχες στο Μανιακι, στη Σφακτηρια, στα Κοντοβουνια, στα Τρικορφα, κλπ, αν υπηρχε η καθοδηγηση του Κολοκοτρωνη ΕΞΑΡΧΗΣ και οχι κατοπιν, οπου βρηκε ανδρες εντελως απροετοιμαστους και απολεμους..
Κε Μακρίδη,
ΑπάντησηΔιαγραφήενταξει ανθρωποι ειμαστε. Δεν πειραζει για το λαθος της ημερομηνιας, απλα το επεσημανα. Κανενα προβλημα... Εχετε απολυτο δικιο σε αυτα που γραφετε. Οντως ο Παπαφλεσσας ηταν εκεινη τη στιγμη ο πυρπολητης των τρομοκρατημενων και τουρκο-τρομαγμενων Ελληνων. Οντως χωρις αυτον θα ηταν μεγαλες οι πιθανοτητες να μην ξεκινουσε η επανασταση τον Μαρτη του 1821. Οντως ηταν ο πρωτεργατης του ξεσηκωμου. Αλλα η μετεπειτα πορεια του; Λιγο ελειψε, μαζι με τους επομενους συντροφους του (Κωλλετη, Μαυροκορδατο, Κουντουριωτη, Ορλανδο) να τιναξει τα παντα στον αερα. Ο Ιμπραημ αλωνιζε τον Μορια και τον περνουσε απο φωτια και σιδερο και οι καπεταναιοι της Πελοποννησου ηταν φυλακισμενοι στα μοναστηρια της Υδρας. Σε αυτη την περιπτωση θα κατεβαιναναν οι Ρουμελιωτες κατω απο το αυλακι; Ή ο μονος λογος που "κατηφοριζαν" αυτοι ηταν τα λαφυρα, οι αρπαγες και η κλεψια; Δεν θελω να μειωσω τον ρολο των Ρουμελιωτων στον αγωνα αλλα μηπως η μεγαλες επαφες με τον Αλη Πασα και την αυλη του τους καθεστησαν φιλαργυρους και ιδιοτελεις; Οι λιγοι αξιοι Ρουμελιωτες οπλαρχηγοι (Ανδρουτσος, Διακος) δυστυχως ειχαν σκοτωθει η δολοφονηθει την περιοδο εκεινη. Πριν τις φυλακισεις των οπλαρχηγων, ο Παπαφλεσσας ηταν ο ανθρωπος που εστελνε τα ρουμελιωτικα ταγματα του Γριβα να συλλαβουν Κολοκοτρωναιους και λοιπους οπλαρχηγους. Και κατα τη γνωμη μου, η περιοδος εκεινη του εμφυλιου ηταν μια απο τις κρισιμοτερες για τον αγωνα. Ξεσπασε αμεσως μετα την απελευθερωση των καστρων της Πελοποννησου οπου οι επαναστατημενοι Ελληνες ειχαν τον ελεγχο ολοκληρου σχεδον του Μορια και μπορουσαν να οχυρωθουν και να οργανωθουν, ωστε να αντιμετωπισουν την οποιαδηποτε επιθεση απο τουρκικης η αιγυπτιακης πλευρας. Επιδεινωθηκε ομως μεσω τις κλικας του Μαυροκορδατου, στην οποια συμπεριλαμβανεται, με ενεργο ρολο, ο Παπαφλεσσας. Ισως αν δεν συνεβαινε αυτο να τελειωνε εδω η επανασταση. Και ισως αν δεν υπηρχαν ανθρωποι σαν τους φυλακισμενους της Υδρας να μην ειχε επιτευχθει η απελευθερωση. Μακροπροθεσμα κοιτωντας, μπορει να θεωρηθουν υπευθυνοι οι κυβερνητικοι (εντασσσεται και ο Φλεσσας σ' αυτους) για την προσφυγη της Ελλαδας στις 3 Μεγαλες Δυναμεις, της οποιας προσφυγης τα δεινα μας ακολουθουν μεχρι σημερα. Βεβαια, θα μου πειτε οτι ηταν μια πραξη αναποφευκτη αλλα κανεις δεν μπορει να ξερει με βεβαιοτητα. Ισως αν οι καπεταναιοι και κυριως το "μυαλο" της επαναστασης, ο Κολοκοτρωνης, ηταν εξαρχης ελευθεροι να μην καταφερνε να εξαπλωθει ο Ιμπραημ σε χρονο ρεκορ, εκτος Μεσσηνιας. Και ισως να μην ελαμβαναν χωρα ολες αυτες οι θανατηφορες μαχες στο Μανιακι, στη Σφακτηρια, στα Κοντοβουνια, στα Τρικορφα, κλπ, αν υπηρχε η καθοδηγηση του Κολοκοτρωνη ΕΞΑΡΧΗΣ και οχι κατοπιν, οπου βρηκε ανδρες εντελως απροετοιμαστους και απολεμους..
Αγαπητέ κε Μπαριάμη
ΑπάντησηΔιαγραφήΣτα σχόλιά σας, με λίγες αράδες ανοίγετε ολόκληρη την παλέτα των εμφυλίων συγκρούσεων, που έλαβαν χώρα κατά την διάρκεια της εθνεγερσίας. Δεν είναι εύκολο να συμφωνήσει ή να διαφωνήσει κανείς τεκμηριωμένα, χωρίς ν’ ανοίξει μια σειρά από θέματα, που ξεκινούν από την αντιπαραβολή Ρούμελης και Μωρηά, ηπειρωτικής και νησιωτικής Ελλάδας, Ελληνισμού και Ρωμιοσύνης - και φυσικά της διαίρεσης του έθνους ανάμεσα σε τρία κόμματα που αναφέρονταν σε τρεις ξένες δυνάμεις (Αγγλία, Ρωσία και Γαλλία) που υπό την μορφή πολιτικών κύκλων εξακολουθούν να μας κυβερνούν μέχρι και σήμερα.
Ο Παπαφλέσας υπήρξε σίγουρα άνθρωπος που… «δεν είχε το Θεό του»! Δεν νομίζω πως θα ήθελε κανείς να συναντούσε έναν τέτοιο άνθρωπο στη ζωή του. Το γεγονός όμως ότι δέχθηκε ο Φωτάκος να τον βιογραφήσει, πιστοποιεί κατά τη γνώμη μου πως η θυσία του (ή εξιλαστήριος αυτοκτονία του) στο Μανιάκι, άμβλυνε κατά πολύ τις εντυπώσεις που είχε μέχρι τότε αφήσει. Θα συμφωνήσω επίσης μαζί σας για τον κατάπτυστο Κωλέττη και τον ψευδο-πρίγκιπα Μαυροκορδάτο. Δεν θα είχε υπάρξει ωστόσο η εισβολή των Ρουμελιωτών στο Μωρηά και χωρίς την παραδοπιστία οπλαρχηγών που άλλαζαν στρατόπεδο ανάλογα με την προσφορά, χωρίς την φήμη του Κολοκοτρώνη ως ανθρώπου που διαρκώς κλαιγόταν για την φτώχεια του αλλά έπαιρνε το μερίδιο του λέοντος στην μοιρασιά των λαφύρων, χωρίς την μηδενική συνεισφορά των οπλαρχηγών στο κοινό ταμείο, χωρίς την διαρκή απορρόφηση πόρων για την Πελοπόννησο. Δεν θα πρέπει να ξεχνάμε επίσης, πως τα όσα γνωρίζουμε για την Επανάσταση έχουν γραφεί ως επί το πλείστον από Μωραΐτες ή ανθρώπους του «κύκλου του Κολοκοτρώνη» (Κολοκοτρώνης, Φωτάκος, Οικονόμου, Τερτσέτης, Σπηλιάδης, Τρικούπης, Δεληγιάννης, Γερμανός) και τις μόνες σχεδόν σκιές στην δράση του Γέρου (προεπαναστατική και επαναστατική), τις ρίχνουν τα κενά στα ίδια του τα Απομνημονεύματα, ή οι ξένοι εθελοντές που κατέγραψαν τα όσα άκουσαν από τους άλλους…
Αυτό που θα έλεγα εγώ εν κατακλείδι, είναι το πόσο εύκολα τέτοια ζητήματα, θα μπορούσαν να μας βάλουνε φωτιά, ειδικά σε περιόδους ηθικής και οικονομικής κρίσης σαν την σημερινή, όπου κοινωνίες αποδεικνύονται έτοιμες για εικονικές συγκρούσεις, ανέτοιμες ούσες για τις πραγματικές και τις αναγκαίες. Και φυσικά, το πόσο πόνο αλλά και σοφία κρύβουν οι λεγόμενοι «μύθοι του ‘21», που έθεσαν την ταφόπλακα του πρώτου Διχασμού, ως θεμέλιο λίθο μιας νέας εθνο-κρατικής συνείδησης.
Να πουμε κάτι για το '21;
ΑπάντησηΔιαγραφήΛέω, δειλά- δειλά ν' αρχίσουμε από την Ρωμιοσύνη. Πού βρισκότανε η Ρωμιοσύνη τότε; Το Φανάρι και ό,τι αυτό σημαίνει, ήθελε την ανατροπή από μέσα, από την ίδια την υπόσταση του Οθωμανισμού. Έλεγαν οι σπουδαίοι απ' αυτούς, πως σε λίγο καιρό, θα ελέγχουν πλήρως την κατάσταση του Σουλτάνου. Μεγάλα ονόματα της Πόλης, πλήρως θρακοποιημένα, είχαν ήδη αλώσει το οθωμανικό κατεστημένο. Δεν μ' αρέσει να λέμε το τούρκικο κατεστημένο, γιατί δεν υπήρχε το λεγόμενο τούρκικο. Το τούρκικο, είναι Κεμαλική ανακάλυψη και των Κεμαλικών. Των Νεοτούρκων γενικά.
Ποιοι ήταν όλοι αυτοί, που άλωσαν τον Σουλτάνο από μέσα, αρκετά πριν από την Επανάσταση; Πόσο πολύ διείσδυσαν; Θα τους πούμε στην δεύτερη επαφή μας.
Γεια και χαρά!
Γιώργος Ψύλλας
ΤΟ ΝΑ ΠΙΑΝΟΥΜΕ ΣΤΟ ΣΤΟΜΑ ΜΑΣ ΟΡΙΣΜΕΝΑ ΑΤΟΜΑ ΕΙΝΑΙ ΙΕΡΟΣΥΛΙΑ... Ειρήνη Αγουρίδα
ΑπάντησηΔιαγραφήΚυρία Αγουρίδα,
ΑπάντησηΔιαγραφήδεν συμφωνώ με αυτό που είπατε... Επειδή είναι νεκρός δεν επιδέχεται σχολιασμού, ή επειδή ήταν παπάς; Πέρασε πλέον στην σφαίρα της ιστορικής θεώρησης και δεν μπορούν να μείνουν ασχολίαστες οι κινήσεις και οι πράξεις ενός ιστορικού προσώπου με τόσο έντονο και εκρηκτικό ταμπεραμέντο που έπαιξε ενεργότατο ρόλο στους αγώνες για την εθνική παλιγγεννεσία... Από την στιγμή που υποστηρίζετε κάτι (εδώ με λέτε ιερόσυλο επειδή δεν ραίνω τον Παπαφλέσσα με κλάδους βαΐων) σας παρακαλώ πολύ στηρίξτε το με ιστορικά επιχειρήματα και όχι με "έπεα πτερόεντα".