Τα ρουσφέτια εκθέτουν και εκτίθενται εις κοινήν θέαν!!!

*Επιστολή απελπισμένου πατέρα προς τον βασιλιά

*Μια ενδιαφέρουσα έκθεση

για τις λεγόμενες πελατειακές σχέσεις

Γράφει ο δημοσιογράφος Ανδρέας Μακρίδης

                "Μεγαλιώτατε, λαβένω το θάρως να σας να σας γράψω, λαβάνω το θάρως για να σας γράψω διότι είμαι Βασιλώφρων από πάπου πρως πάπου, αλλά είμαι φτωχώς και εργάτης τίμιος πρως την Πατρίδα μου".

                Η ανορθόγραφη επιστολή του άγνωστου σε μας αποστολέα, γραμμένη σε σχολικό τετράδιο, έχει σταλεί στα Ανάκτορα στις 6 Φεβρουαρίου του 1966 για να αρχειοθετηθεί εννέα μέρες μετά. Το περιεχόμενό της, αποκαλύπτει ένα ανθρώπινο δράμα, αλλά ταυτόχρονα και το δράμα ενός ολόκληρου λαού, υποχρεωμένου να απευθύνεται με μια βαθειά, μυστικιστική προσδοκία, σε κάποιο υπέρτατο πρόσωπο, ικανό να τον λυτρώσει- αν όχι από τη μοίρα του, τουλάχιστον από τα δεινά του.

                "Μεγαλιώτατε, δεν έχω στέγη και έχω οικογένεια πού να βάλω την γυναίκα μου και τα παιδιά μου που σε ένα μήνα με διόχνουν από το σπίτι γιατί δεν έχω να πληρώσω το ενοίκειο, η απελπισία με έκανε να σας γράψω στον μεγάλω πατέρα της Ελλάδως για να με βοϊθήσεται. Μεγαλιώτατε είμαι πηροπαθής επεί Γερμανών δεν έχω πάρει ούτε μία δραχμή αποζημίωση για την καταστροφεί που μου έκαναν. Μεγαλιώτατε είμαι πάντα ακλόνητος εις το πλεβρόσας θα ήθελα πολύ να με βοϊθήσεται οσού είναι κάτι οικόπεδα πήσω από το νεκροταφείο της Καισαγιανής και κάθωνται πολλές οικογένειες φτωχές και τα έχουν καταπατημένα. Μεγαλιώτατε θα ήθελα να μου δώσετε ένα χαρτάκι από το χέρισας για να μου επητρέψουν να στήσω και εγώ μια παράγκα να βάλω την γυναίκα μου και τα παιδιά μου, έχεις γήνη και εσύ πατέρας και ξαίρεις τον πόνο των παιδιών Μεγαλιώτατε δεν πρώκηται να καταστρέψω πράσινο. καθώλου θα την στίσω την παράγκα μου μέσα σε άλο οικόπεδο το οποίον κατηκούνε και άλλες οικογένειες που είναι εκτώς σχεδίου πόλεως που είναι επήσις και αυτές φτωχές Η διαγογή μου είναι εξέρετος στο στρατό και στο πολητηκό μου βοίος στο στρατό είμουν ναρκοσηλέκτης και έχουν πάθει 2 αυτιά μου..."

                Την κατάληξη του αιτήματος του κατοίκου της Καισαριανής, δεν την γνωρίζουμε. Συναντούμε όμως την επιστολή του, μαζί με δεκάδες άλλα εκθέματα, στην εξαιρετικά ενδιαφέρουσα έκθεση με τίτλο "Αρχεία, Πολίτες και Πολιτικοί", που λειτουργεί μέχρι το Σάββατο 9 Νοεμβρίου στην Ελληνοαμερικανική Ένωση (Μασσαλίας 22, Κολωνάκι). Την οργάνωσαν τα Γενικά Αρχεία του Κράτους, η Βιβλιοθήκη της Βουλής και η Ελληνική Αρχειακή Εταιρεία.

*Η αναγκαιότητα του "μέσου" στην Ελλάδα.

                Υπάρχουν πολλοί τρόποι για να παρουσιάσει κανείς ένα αρχειακό υλικό με επιστολές, αναφορές, δημοσιεύματα και αιτήματα ενός ολόκληρου αιώνα. Ο πλέον εύκολος τρόπος, είναι να ακολουθήσει κανείς τη χρονολογική σειρά. Πιο δύσκολος, είναι ο θεματολογικός: Ο εκθέτης καλείται να ταξινομήσει το υλικό του με βάση δικές του κατηγοριοποιήσεις- και αν εκπροσωπεί το ίδιο το κράτος, κινδυνεύει να κατηγορηθεί πως προδίδει με τον τρόπο του τις υφιστάμενες κρατικές προεπιλογές. Υπάρχει βεβαίως, και ο δημοσιογραφικός δρόμος: Η ανάρτηση ντοκουμέντων με εντυπωσιακό έως συμβολικό περιεχόμενο. Η Έκθεση, καταφέρνει να συνδυάσει και τις τρεις παραπάνω επιλογές: Ξεκινώντας με υλικό των αρχών του 20ου αιώνα από τη Βιβλιοθήκη της Βουλής, παρουσιάζει επιστολές ευγνωμοσύνης κατοίκων διαφόρων περιοχών, προς τον "ευεργέτη" βουλευτή, τον "σωτήρα" πολιτικό. Άλλη κατηγορία εκθεμάτων αφορά τους "λυτρωτές του Έθνους", την προσωπολατρεία της εποχής του μεγάλου Διχασμού, που δίνει λαβή για την σκιαγράφηση ενός άλλου θεματολογικού πίνακα- εκείνου της προσωπικής αφοσίωσης και αφιέρωσης στον πολιτικό, το κόμμα, τον "πατέρα του Έθνους".

                Η έντονα φαντασιακή αίσθηση ενός ομφάλιου λώρου, που συνδέει τον ψηφοφόρο με μια μεγάλη πολιτική οικογένεια, δίνει σταδιακά τη θέση της στη συνειδητή χρησιμοθηρία των τελευταίων δεκαετιών. Ο σχεδόν προσευχητικός τόνος των επιστολών, απομεινάρι μιας αριστοκρατικής Πολιτείας, ξεθωριάζει περνώντας από τις ταραγμένες δεκαετίες των πολιτικών διώξεων- για να αναδυθεί μαζί με την νεώτερη Ελληνική Δημοκρατία, εκείνη η πάνδημη αίσθηση, που επιτρέπει ακόμα και στον απλό ψηφοφόρο να απευθύνεται στον πολιτικό του στον ενικό. Με τον τρόπο αυτό, η Έκθεση αποτελεί και ένα έμμεσο αφιέρωμα στο λεγόμενο πελατειακό κράτος, το οποίο έχει μπει στις μέρες μας στο στόχαστρο των κηρύκων της πολιτικής εξυγίανσης. Ο τόνος της Έκθεσης ωστόσο, δεν είναι διδακτικός: Πλάι στην επιστολή της γυναίκας που ζητά βοήθεια από τον Παναγιώτη Γεννηματά προκειμένου να βρει δουλειά στο Δημόσιο (επιστολή που έλαβε αρνητική απάντηση όπως ενημερωνόμαστε) θα συναντήσουμε την επιστολή του ένθερμου οπαδού, που του διαμηνύει πως δεν θέλει να του ζητήσει τίποτα, παρά μονάχα να του προσφέρει μια ηθική συμπαράσταση. Βλέποντας τις δύο προσεγγίσεις παράλληλες διαχρονικά, αναρωτιέται κανείς εάν υπήρξε ποτέ η μία χωρίς την άλλη- κι αν πίσω από την καταγγελία του ρουσφετιού, των "πρακτικών του παρελθόντος" και του "ταγκό για δύο", δεν κρύβεται και η προσπάθεια του πολιτικού κόσμου να αποσπασθεί από τον απαιτητικό επιστολογράφο, όσο και από τον ανιδιοτελή.

*Η αφίσα της έκθεσης

                Όπως αναφέραμε προηγουμένως ωστόσο, η Έκθεση διέπεται και από μία δημοσιογραφική λογική, που αγγίζει με τον τρόπο της και την σημερινή επικαιρότητα. Ο επισκέπτης θα απολαύσει δείγματα από το "Αρχείο Τρελλών" των Ανακτόρων, με τα αιτήματα προς την Φρειδερίκη για "μια ταμπακιέρα δερμάτινην καλής ποιότητος και δώδεκα κουτιά τσιγάρα καλής ποιότητος Αμερικάνικα". Θα θυμηθεί ωστόσο και τις εποχές, που κάποιος μπορούσε να απευθύνεται στη βασίλισσα Άννα- Μαρία για τον, προφυλακισμένο για χασισοκαλλιέργεια, πατέρα του, επικαλούμενος ότι "βοηθούσε εσάς και το κράτος από τον Κομμουνησμό 21 χρόνια τώρα με το ντουφέκη στην πλάτη". Και θα ανατριχιάσει ο επισκέπτης, βλέποντας τον ηγέτη της παρακρατικής "Πανελληνίου Εθνικής Σταυροφορίας", να ζητά χρηματική ενίσχυση για την εφημερίδα του, υπενθυμίζοντας πως είναι αγωνιστής, "όστις και τα χέρια του με αίμα έβαψεν δια την ευόδωσιν του επιδιωκόμενου σκοπού".

*... όστις και τα χέρια του με αίμα έβαψεν... 

                Κάνουνε κύκλους οι εποχές- και τις στροφές τους κάποιοι τις καταγράφουν και τις αρχειοθετούν. Την ώρα ακριβώς που ο ψηφοφόρος κατηγορείται ότι υπονόμευσε το μέλλον του, στέλνοντας στον πολιτικό του μυριάδες αιτημάτων που ικανοποιήθηκαν, τα Γενικά Αρχεία του Κράτους, η Βιβλιοθήκη της Βουλής και η Ελληνική Αρχειακή Εταιρεία, θέτουν τον δάκτυλον επί τον τύπον των ήλων με μια συναρπαστική Έκθεσή τους. Για να στοχαστεί ο λαός για τη δημοπρασία της ψήφου του, αλλά και για να θυμηθεί ο πολιτικός, πως ο αγράμματος της Καισαριανής που ζητούσε μια στέγη υποσχόμενος πως δεν θα πατήσει το πράσινο, είναι ακόμη παρών και τον κοιτά στα μάτια.

Ανδρέας Μακρίδης