Έγγραφα του ΕΛΑΣ στην Αμερική

ΑΠΟ ΤΗΝ ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ ΤΗΣ ΚΥΡΙΑΚΗΣ http://www.kathimerini.gr/756858/article/epikairothta/ellada/eggrafa-toy-elas-sthn-amerikh

*Οι αντάρτες του ΕΛΑΣ καλωσορίζουν τα μέλη της αποστολής «Περικλής» στον Κάλαμο Ιονίου, 

την «πύλη» των συμμαχικών αποστολών στην Ελλάδα.

Του κ. ΗΛΙΑ ΧΡΥΣΟΧΟΪΔΗ*

          Είναι δύσκολο να αντιληφθεί κανείς ότι αρχειακοί θησαυροί για τη νεότερη ελληνική ιστορία είναι σχεδόν θαμμένοι σε ιδρύματα στην άλλη άκρη του κόσμου. Τα ισχυρά μεταναστευτικά ρεύματα προς τις ΗΠΑ τον προηγούμενο αιώνα, αλλά και ο διαχρονικός φιλελληνισμός αμερικανικών οργανώσεων και ιδιωτών, δημιούργησαν τις προϋποθέσεις για τον εμπλουτισμό των αμερικανικών αρχείων με υλικό για τη σύγχρονη Ελλάδα.

          Από τα τέλη του 2011 ο γράφων έχει αναλάβει την πρωτοβουλία για τον εντοπισμό και την αξιοποίηση των ελληνικών συλλογών του Πανεπιστημίου Στάνφορντ, αρχίζοντας με το αρχείο του Σπύρου Π. Σκούρα, μέρος του οποίου δημοσίευσε σε τρεις τόμους και σε μια ειδική ιστοσελίδα (http://www.stanford.edu/~ichriss/Skouras.htm). Η προσπάθεια αυτή αναζωπυρώθηκε στις 17 Ιανουαρίου, όταν ανακάλυψε ότι μια υπερμεγέθης κούτα με τίτλο «Υπουργείον Εθνικής Ανοικοδομήσεως» περιείχε τους χάρτες και τα διαγράμματα για τις κατοχικές ζημιές της Ελλάδας, που ο Κωνσταντίνος Δοξιάδης παρουσίασε στην ιδρυτική διάσκεψη του ΟΗΕ στο Σαν Φρανσίσκο το 1945.

Σοβιετικοί αντάρτες στις δυνάμεις του ΕΛΑΣ

*Αντάρτες της Εθνικής Αντίστασης εν δράσει, κατά την Κατοχή

           Σήμερα 7/4/2014 βρίσκομαι στην ευχάριστη θέση να εμπλουτίσω το θέμα αυτό που μπορείτε να διαβάσετε στην συνέχεια, με νεώτερα στοιχεία. Πρόκειται για κατάλογο Σοβιετικών στρατιωτών και αξιωματικών που πολέμησαν 

στις γραμμές του ΕΛΑΣ και έπεσαν πολεμώντας στην Ελλάδα εναντίον των κατακτητών, κατά την κατοχή 1941-1944. Ο πίνακας αυτός έχει συνταχθεί από τον μόνιμο ιστοριογράφο της ΔΙΣ/ΓΕΣ, κ. Νικόλαο Σολ. Δεπάστα.

1)    Τσερκάσοφ Γκεόργκυ, έπεσε στη Στυλίδα στις 6-11-1942

2)    Γκόλικοφ Νικολάϊ, έπεσε στα Κρούσια

3)    Σοκόλοφ Μιχαήλ, από το Λένινγκραντ

4)    Σαουζντάλτσεφ Ανατόλι, από το Χήμκι

5)    Πολίμπιν Ολέγκ , από την Ουκρανία

6)    Μαρτίνοφ Ολέγκ, από το Λένινγκραντ

7)    Αμπράμοφ Αλεξάντερ, από το Λένινγκραντ

8)    Καζακόφ Πιότρ, Διοικητής του ρωσικού λόχου του 30^ου Συντάγματος του ΕΛΑΣ

9)    Παραμόνοφ Ιβάν, από το Σμολένσκ

10)                       Κριβένκο Ιβάν, από το Κίεβο

11)                       Ναζαρένκο Γιούρι Ντμιτρίεβιτς, από την Πολτάβα

12)                       Νοβιζίλοφ Πάβελ, από το Ιζέβσκ

13)                       Γκάνιν Αλεξέι, από τη Μόσχα

14)                       Γιούντιν Νικολάι, από την Καρέλια

15)                       Μπελαβνίτσεφ Ιάκοβ, από την Τούλα

16)                       Λιβάτοφ Βασίλη, από το Μαρλαμπτήλ- Ρωσία

17)                       Αμπάτοδ Αλεξέι, από το Ροστόβ

18)                       Μιχαΐλοβιτς Ιβάν, έπεσε στην Αγία Τριάδα Καλοσκοπής

19)                       Ζιμαγκόρεφ Αλεξέι,  έπεσε στην Αγία Τριάδα Καλοσκοπής

20)                       Νικολάι, άλλο στοιχείο δεν υπάρχει, παρά μόνο ότι έπεσε στην Άνω Υδρούσα

21)                       Νικίτιν, έπεσε στην μάχη της Φλώρινας

22)                       Άγνωστος. Αναγράφεται η θυσία του στο μνημείο της Στυμφαλίας σαν Σοβιετικός Κομσομόλ

23)                       Σέβελ Νικολάι, είναι θαμμένος στο βρετανικό νεκροταφείο του

24)                       Σοροκόφ Πιότρ, είναι θαμμένος στο σερβικό νεκροταφείο Θεσσαλονίκης

25)                       Πανόφ Ιβάν, είναι θαμμένος στο σερβικό νεκροταφείο Θεσσαλονίκης

26)                       Πατόκα Πάβελ, είναι θαμμένος στο σερβικό νεκροταφείο Θεσσαλονίκης

27)                       Ποπόφ Πάβελ, είναι θαμμένος στο σερβικό νεκροταφείο Θεσσαλονίκης

28)                       Στουκατσεόφ Ντμίτρι, είναι θαμμένος στο σερβικό νεκροταφείο Θεσσαλονίκης

29)                       Αρχίποφ Πιότρ,  είναι θαμμένος στο σερβικό νεκροταφείο Θεσσαλονίκης

30)                       Εφρέμοφ Κούζμου, είναι θαμμένος στο σερβικό νεκροταφείο Θεσσαλονίκης

31)                       Πανίτκιν Σεγκέι, είναι θαμμένος στο σερβικό νεκροταφείο Θεσσαλονίκης

32)                       Τσερβερκόφ Ιβάν,  είναι θαμμένος στο σερβικό νεκροταφείο Θεσσαλονίκης

33)                       Ρατούσνι Βασίλη- Ρομάνοβιτς, είναι θαμμένος στο σερβικό νεκροταφείο Θεσσαλονίκης

34)                       Ορλαμένκο Αλεξέι

35)                       Μπαρσούκοφ Ιβάν

36)                       Γκολένκοφ Νικολάι, πέθανε από τραύματα στο χωριό Αξιούπολη.  

*Λόχοι Ρώσων αυτομόλων

σε Πελοπόννησο και Μακεδονία

Γράφει ο Παντελής Στεφ. Αθανασιάδης

         Η εθνική μας Αντίσταση, είναι εν πολλοίς χαρτογραφημένη και καταγεγραμμένη. Ορισμένες πτυχές της ωστόσο, μένουν ακόμα άγνωστες στο ευρύ κοινό, είτε διότι οι αναμνήσεις των πρωταγωνιστών της δεν εστιάστηκαν επάνω τους, είτε διότι το κλίμα της εποχής, δεν ευνοούσε την ανάδειξή τους. Μια τέτοια πτυχή, είναι και η συμμετοχή Ρώσων στρατιωτών στον ΕΛΑΣ.

          Από τις ελληνικές αντιστασιακές ομάδες, δεν έλειψε η επαφή με το εξωτερικό. Από την αρχή της γερμανοχιτλερικής Κατοχής, ο ελληνικός λαός έκρυψε, φιλοξένησε και φυγάδευσε Άγγλους στρατιώτες, που είχαν βρεθεί αγωνιζόμενοι στο ελληνικό έδαφος. Δίκτυα αποστολής εθελοντών στη Μέση Ανατολή χρησιμοποιήθηκαν και γι' αυτόν το σκοπό, ενώ παρόντες υπήρξαν αργότερα, Άγγλοι και Αμερικανοί στρατιωτικοί που συμβούλευαν, καθοδηγούσαν ή και υποδείκνυαν στόχους στις ελληνικές οργανώσεις Αντίστασης. 

             Πλέον γνωστές είναι οι περιπτώσεις του Κρις Γουντχάους και του Έντυ Μάγιερς στην Κεντρική Ελλάδα, του Πάτρικ Λη Φέρμορ στην Κρήτη, του ταγματάρχη Μίλερ (Guy Micklethwait) στην Ανατολική Μακεδονία, του αντισυνταγματάρχη Χιλς (Leslie Frederic Sheppard) στη Θεσσαλία, του Ελληνοαμερικανού Τζιμ Κέλλυς στον νομό Έβρου κ.ά. αλλά και του Ρώσου συνταγματάρχη Ποπώφ, επικεφαλής σοβιετικής αποστολής, χωρίς όμως ουσιώδη δράση. Σαμποτέρ διεκπεραίωσαν κρίσιμες ανατινάξεις γεφυρών και σιδηροδρομικών γραμμών, με την στήριξη των Ελλήνων ανταρτών.

Ένα σχόλιο για τον δωσιλογισμό στη Μακεδονία

1944: Εφεδροελασίτες παρελαύνουν στην απελευθέρωση της Θεσσαλονίκης

Σχολιάζει ο δημοσιογράφος Ανδρέας Μακρίδης

          Είναι εξαιρετικά δύσκολο να χειριστεί κανείς ένα θέμα σαν τον δωσιλογισμό στη Μακεδονία, όταν επιχειρεί να βρει μια μέση οδό ανάμεσα στις δύο εχθρικές επιχειρηματολογίες («Υπερασπιστές του ελληνικού Βορρά» - «Προδότες, όργανα του Χίτλερ»). 

          Το ΠΑΣΟΚ, στην προσπάθειά του να χαράξει κάποιες «κόκκινες γραμμές» που να κρατούν το μεγάλο όγκο της εθνικής αντίστασης ενιαίο, προσδιόρισε ως διαχωριστική γραμμή τη συνεργασία ή όχι με τον κατακτητή. Ήταν μια εύλογη πρωτοβουλία προκειμένου να επουλωθούν πληγές μισού αιώνα, η οποία δεν έφτασε μέχρι τη βάση των αντιστασιακών οργανώσεων: Οι «εθνικές» αντιστασιακές οργανώσεις, απέφυγαν και εξακολουθούν να αποφεύγουν τον συγχρωτισμό τους με τις ΕΑΜικές- και τούμπαλιν. Μάλιστα οι πρώτες, σε σχετικά πρόσφατη έκδοσή τους, δικαιώνουν και τα Τάγματα Ασφαλείας, θεωρώντας πως στην πλειοψηφία τους απαρτίστηκαν από ανθρώπους, που είχαν πληγεί από τον ΕΛΑΣ.

Δωσίλογοι και συναινούντες στη Βόρεια Ελλάδα

ΑΠΟ ΤΟ ΒΗΜΑ ΤΗΣ ΚΥΡΙΑΚΗΣ

http://www.tovima.gr/books-ideas/article/?aid=482128

*Τάγματα εργασίας, που οργάνωσαν οι Βούλγαροι στην Καβάλα

*Το παζλ των εθνικιστικών οργανώσεων στη Βόρεια Ελλάδα

στη διάρκεια της τριπλής κατοχής της (1941-1944)

και οι σχέσεις των αντιστασιακών 

και μη ομάδων με τους κατακτητές

Του κ. Γιάννη Μπασκόζου

          Το πολιτικό παζλ στη Μακεδονία την περίοδο της Κατοχής παραμένει ως σήμερα ένας δυσεπίλυτος γρίφος. Μια περιοχή υπό τριπλή κατοχή, με πολλά φαινόμενα δωσιλογισμού, συνεργασίας, παθητικής αντίστασης και ένοπλης κομμουνιστικής και αντικομμουνιστικής αντίστασης δίνει ένα εκρηκτικό υλικό στον ιστορικό.

          Ο Βάιος Καλογρηάς στο βιβλίο του «Το αντίπαλο δέος. Οι εθνικιστικές οργανώσεις αντίστασης στην κατεχόμενη Μακεδονία» (University Studio Press), που αποτελείται από το υλικό του διδακτορικού του, προσπαθεί να αποκρυπτογραφήσει τις περίπλοκες σχέσεις πολιτικής, ιδεολογίας, γεωγραφικών και εθνικών συμφερόντων που συνδιαμόρφωσαν τον μακεδονικό χώρο και έσυραν τους κατοίκους του σε τραγικές περιπέτειες. Ο Βάιος Καλογρηάς παρουσιάζει την τριπλή κατοχή, ιταλική, γερμανική και βουλγαρική, στην περιοχή και τις επιδιώξεις κάθε δύναμης. Ας μην ξεχνάμε ότι μετά την εκδίωξη των οθωμανικών στρατευμάτων από τα Βαλκάνια το 1912-1913 η περιοχή της Μακεδονίας ήταν ένα μωσαϊκό εθνοτήτων, όπου ένα τμήμα της είχε προσαρτηθεί στη Σερβία και τη Βουλγαρία τροφοδοτώντας αυτονομιστικές διαθέσεις. 

«Κόκκινη» βία- αντίποινα στην κατοχική Αθήνα

ΑΠΟ ΤΟ ΒΗΜΑ ΤΗΣ ΚΥΡΙΑΚΗΣ

http://www.tovima.gr/books-ideas/article/?aid=455022

*Περίπολος της Εθν. Πολιτοφυλακής στη λεωφόρο Βασ. Κωνσταντίνου της Καισαριανής, Οκτώβριος 1944.

*Για πρώτη φορά μια ιστορική έρευνα

για τη δράση της ΟΠΛΑ και του ένοπλου ΕΛΑΣ.

Πώς η σύγκρουση αριστερών και δεξιών

παραστρατιωτικών ομάδων διευκόλυνε

την εκδήλωση των Δεκεμβριανών το 1944

 Του Γιάννη Ν. Μπασκόζου*

Οκτώβριος 1943. Ο γερμανός στρατιωτικός διοικητής της Αθήνας Βίλχελμ Σπάιντελ γνωστοποιεί στους Αθηναίους το κοστολόγιο αίματος: 50 Έλληνες για κάθε νεκρό Γερμανό, 10 για κάθε τραυματία. Στις «τιμές» περιλαμβάνονται και οι απώλειες των ανδρών των Ταγμάτων Ασφαλείας, της Χωροφυλακής και της Αστυνομίας Πόλεων.

Ο ανώτατος αρχηγός των Ες-Ες και της Αστυνομίας Βάλτερ Σιμάναν με δήλωσή του θέτει υπό την προστασία του «όλους τους υγιώς σκεπτόμενους Έλληνες οι οποίοι, όπως και ο γερμανικός στρατός, αντιμετωπίζουν την κομμουνιστική τρομοκρατία και πολεμούν από κοινού για τις άσπιλες αξίες του ευρωπαϊκού και ελληνικού πολιτισμού». Λίγο μετά 29 κομμουνιστές οδηγούνται στον τοίχο των εκτελέσεων. Η απάντηση του ΚΚΕ είναι εξίσου σκληρή.

ΤΑ ΔΕΚΕΜΒΡΙΑΝΑ ΤΟΥ 1944

Από την ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ της ΚΥΡΙΑΚΗΣ

http://news.kathimerini.gr/4dcgi/_w_articles_ell_100003_03/04/2011_437774

*Ελασίτες στα οδοφράγματα

*Δυο διαφορετικές προσεγγίσεις 

για ένα γεγονός που καθόρισε την Ελλάδα 

67 χρόνια πριν

Επιμέλεια: Στέφανος Xελιδόνης

«Το αίμα φέρνει αίμα κι άλλο αίμα». Με αυτές τις λέξεις συνόψισε ο Σεφέρης την κατάσταση στην Αθήνα τον Δεκέμβρη του 1944. Δύο, μόλις, μήνες μετά την αποχώρηση των Γερμανών, αεροσκάφη Σπιτφάιαρ και Μποφάιτερ της RAF σφυροκοπούσαν τα προάστια, ενώ μάχες μεταξύ βρετανικών και κυβερνητικών δυνάμεων, από τη μία πλευρά, και του ΕΛΑΣ, από την άλλη, μαίνονταν σε όλη την πόλη. 

Η σπίθα γι' αυτόν τον «δεύτερο γύρο» εμφυλίου πολέμου, που έμεινε γνωστός ως «Δεκεμβριανά», άναψε όταν στις 3 Δεκεμβρίου η Αστυνομία, η οποία αντιπροσώπευε το έσχατο ορατό κατάλοιπο του κατοχικού συστήματος, άνοιξε πυρ εναντίον των διαδηλωτών του ΕΑΜ στην πλατεία Συντάγματος. 

Η δράση του ΕΛΑΣ στην Κατοχή

Από την ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ της ΚΥΡΙΑΚΗΣ

http://news.kathimerini.gr/4dcgi/_w_articles_ell_100007_29/08/2010_413070

*Ο Άρης Βελουχιώτης με αξιωματικούς του ΕΛΑΣ

* Εξελίχθηκε στη μεγαλύτερη 

οργάνωση της Αντίστασης

αλλά με αμφιλεγόμενες προθέσεις

Επιμέλεια: Στέφανος Xελιδόνης


Οι σκληρές συνθήκες της Κατοχής είχαν οδηγήσει τους Ελληνες σε απελπισία. Εκείνη την εποχή, τα μέλη του ΚΚΕ, πολλά από τα οποία πριν από τον πόλεμο είχαν υποστεί διώξεις, ήταν εξασκημένα στον πλέον κατάλληλο τύπο πολιτικής δράσης. Στα τέλη Σεπτεμβρίου του 1941 πρωτοστάτησαν στην ίδρυση του Εθνικού Απελευθερωτικού Μετώπου. Εστιάζοντας στις καθημερινές αγωνίες του κόσμου, το ΕΑΜ γρήγορα επεκτάθηκε σε όλη την Ελλάδα. Σταδιακά πήρε μορφή ο Ελληνικός Λαϊκός Απελευθερωτικός Στρατός, η στρατιωτική πτέρυγα του ΕΑΜ, που ιδρύθηκε στις 16 Φεβρουαρίου 1942. Παρόλο που το ΚΚΕ ασκούσε καταλυτική επίδραση στον ΕΛΑΣ, τα μέλη του απέφευγαν να κάνουν υπερβολικά ορατό τον κυρίαρχο ρόλο τους προκειμένου να διατηρηθεί η μαζικότητα του κινήματος. Με τον ΕΛΑΣ ενώθηκαν βετεράνοι του αλβανικού μετώπου αλλά και βενιζελικοί αξιωματικοί που είχαν αποστρατευτεί το 1935. Τα τυφλά αντίποινα των κατοχικών δυνάμεων σε ολόκληρα χωριά συνέτειναν στον πολλαπλασιασμό των ανταρτών. Νέοι από την ύπαιθρο οι περισσότεροι, πολεμούσαν για την πατρίδα. Από το καλοκαίρι του 1943 το αντάρτικο κάλυπτε το μεγαλύτερο μέρος της ηπειρωτικής Ελλάδας.