Μια απόρρητη συνομιλία του βασιλέως Γεωργίου Β’ με τον Αμερικανό πρέσβη, το 1946

*Ο βασιλεύς Γεώργιος Β΄ (Εθνικό Οπτικοακουστικό Αρχείο )

 

«Δεν έχω γράψει ποίηματα,

δεν έχω γράψει ποιήματα

μόνο σταυρούς

σε μνήματα

καρφώνω»

Ποιητής Μίλτος Σαχτούρης

 

 

Γράφει ο Παντελής Στεφ. Αθανασιάδης

 

 

               Το 1946 ήταν μια κρίσιμη πορεία για την πορεία της Ελλάδας, καθώς τις κοινοβουλευτικές εκλογές της 31^ης Μαρτίου, σημάδεψε ανεξίτηλα, μια επίθεση ανταρτών του ΚΚΕ στο σταθμό Χωροφυλακής στο Λιτόχωρο Πιερίας. Η επίθεση αυτή θεωρήθηκε ως έναρξη του πολέμου, που κήρυξαν οι αντάρτες. Ο πόλεμος αυτός κράτησε έως τον Αύγουστο του 1949. Οι ελπίδες της απελευθέρωσης από την τριπλή κατοχής Ελλάδας, εξανεμίστηκαν. Η πατρίδα μας έζησε τον όλεθρο και την καταστροφή, όταν οι άλλοι λαοί μέσα σε κλίμα ειρήνης ανασυγκροτούσαν τις χώρες τους. 

               Η Ελλάδα αντιμετώπισε αρχικά την ανταρσία με την έμπρακτη στήριξη της Βρετανίας, η οποία όμως γρήγορα βρέθηκε σε αντικειμενική αδυναμία να συνεχίσει την παροχή οικονομικής και στρατιωτικής βοήθειας. Την ενίσχυση της Ελλάδας σε όλα τα επίπεδα συνέχισαν οι ΗΠΑ με το γνωστό «δόγμα Τρούμαν» από το 1947.

Εκτός από τις επιμέρους μάχες, με τον ανείπωτο πόνο υπήρξαν ορισμένα σημαντικά γεγονότα, που δείχνουν τη σοβαρότητας της κατάστασης, ανάμεσα στα οποία ήταν η ίδρυση αρχικά στις 28 Οκτωβρίου 1946 στην Τσούκα Αντιχασίων,  του Γενικού Αρχηγείου Ανταρτών. Στις 27 Δεκέμβρη 1946 ακολούθησε η μετονομασία του σε Δημοκρατικό Στρατό Ελλάδας(ΔΣΕ). Αυτά τα περιστατικά, δείχνουν την ένταση των προσπαθειών των ανταρτών να επικρατήσουν στρατιωτικά στον ελλαδικό χώρο.

Στις 24 Δεκεμβρίου 1947 ο ραδιοφωνικός σταθμός των ανταρτών, μετέδωσε ανακοίνωση του Πρακτορείου «Ελεύθερη Ελλάδα» ότι την προηγούμενη μέρα, 23 του μηνός, στις περιοχές, που έλεγχαν οι αντάρτες, δηλαδή στα βουνά, σχηματίστηκε η πρώτη λεγόμενη Προσωρινή Δημοκρατική Κυβέρνηση.

Άλλωστε ο ανταρτοπόλεμος στην Ελλάδα, χαρακτηρίσθηκε ως η πρώτη πολεμική σύγκρουση στον μεταπολεμικό κόσμο. Ήταν η εποχή εκείνη, που είχε πάρει την χαρακτηριστική ονομασία Ψυχρός Πόλεμος. Στην πραγματικότητα, το έτος 1946, στο οποίο αναφερόμαστε, η χώρα μπήκε σε έσχατη δοκιμασία από τις ανεδαφικές επιδιώξεις του ΚΚΕ, αλλά και με τις προσδοκίες της Δεξιάς για ταχεία συντριβή της ανταρσίας. Η τραγωδία της Ελλάδας, δυστυχώς κράτησε τριάμισι χρόνια. Είναι γεγονός ότι ο ελληνικός στρατός, στην αρχή δεν είχε εντυπωσιακές επιτυχίες κατά τις εκκαθαριστικές επιχειρήσεις. Πριν επέλθει η ήττα της ανταρσίας στο Γράμμο, αύξησε το διεθνές ενδιαφέρον του ελεύθερου κόσμου για τις εξελίξεις στην Ελλάδα.

Ενθάδε κείται ο γιος του Οδυσσέα Ανδρούτσου. Μια άγνωστη πτυχή του ’21 στη... Βαυαρία

 ΑΠΟ ΤΗΝ ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ ΤΗΣ ΚΥΡΙΑΚΗΣ https://www.kathimerini.gr/society/561397777/enthade-keitai-o-gios-toy-odyssea-androytsoy/

*Επιμνημόσυνη δέηση στα Προπύλαια του Μονάχου, τα οποία είναι αφιερωμένα στην Ελληνική Επανάσταση και φέρουν στα ελληνικά τα ονόματα μεγάλων μορφών του Αγώνα, όπως και ανάγλυφες παραστάσεις από πολεμικές σκηνές στην αρχαία Ελλάδα.

 

Γράφει ο Σταύρος Τζίμας

 

Στο κέντρο του Μονάχου, μια γοτθικού ρυθμού εκκλησία θυμίζει σήμερα, διακόσια χρόνια μετά, μια σχετικά άγνωστη πτυχή της Ελληνικής Επανάστασης του 1821. Ηταν ο τόπος άσκησης των λατρευτικών καθηκόντων παιδιών των αγωνιστών του ’21 που ο φιλέλληνας βασιλιάς Λουδοβίκος Α΄, πατέρας του Οθωνα, έφερε στη Βαυαρία για να σπουδάσουν, ώστε επιστρέφοντας να στελεχώσουν το εν τη γενέσει νεόκοπο ελληνικό κράτος, και τους χάρισε και δικό τους ναό για να εκκλησιάζονται. Ακόμα και σήμερα σε αυτόν τον ιερό ναό του Σωτήρος (Σαλβατόρ Κίρχε) οι χιλιάδες Έλληνες του Μονάχου συνεχίζουν να τελούν τις θρησκευτικές τελετές τους.

Μερικά χιλιόμετρα παρακάτω, στο παλιό νεκροταφείο Alter Suedlicher Friedfof της πόλης, η επιγραφή σ’ έναν από τους διαβρωμένους από τον χρόνο μαρμάρινους τάφους πληροφορεί στην ελληνική γλώσσα ότι «ενθάδε κείται Λεωνίδας έκτονος Ανδρούτσου υιός Οδυσσέως, προ ήβης αποθανών εν Μονάχω…» Είναι το άλλο σημείο αναφοράς, σήμερα, στα βλαστάρια επαναστατών του ’21 που φοίτησαν με βασιλικές υποτροφίες στη φιλόξενη Βαυαρία, για να συνεχίσουν πίσω στην πατρίδα το έργο των πατεράδων τους, στην ειρηνική οικοδόμηση της ελεύθερης Ελλάδας. Επέστρεψαν όλα, γύρω στα πενήντα, ως νομικοί, στρατιωτικοί, γεωπόνοι, άλλοι με σπουδές στη φιλοσοφία, πλην ενός, του γιου του Οδυσσέα Ανδρούτσου, που δεν πρόλαβε καν να μορφωθεί, καθώς έπεσε θύμα της πανδημίας της χολέρας. Αναπαύεται έκτοτε και επί δύο αιώνες στο Μόναχο, έχοντας «γείτονα» ένα άλλο βαρύ όνομα της Επανάστασης, τον Ηλία Κατσάκο Μαυρομιχάλη, υπασπιστή του Όθωνα, που πέθανε και αυτός από χολέρα, και κάπου έξω από το Μόναχο (άγνωστο σε ποιο σημείο, μιας και έχει καταστραφεί) τον αντισυνταγματάρχη Αντώνη Μιαούλη, δευτερότοκο γιο του Ανδρέα Μιαούλη, επίσης υπασπιστή του Όθωνα, που και αυτός «πήγε» από χολέρα. Όπως σημειώνεται στην ταφόπετρα, ο Λεωνίδας Ανδρούτσος «πέθανε προ της ήβης (σ.σ. εφηβείας), σε ηλικία δώδεκα χρονών, στις 5 Δεκεμβρίου του 1836, από χολέρα» και ο βασιλιάς Λουδοβίκος, που φέρεται να εκτιμούσε ιδιαίτερα τον πάτερα του, του έφτιαξε έναν από τους καλύτερους τάφους της εποχής.

Η Ασπασία Ράλλη- Μαυρομιχάλη, στη μάχη του Δρίσκου, το 1912

*Η Ασπασία Ράλλη- Μαυρομιχάλη

Γράφει ο Παντελής Στεφ. Αθανασιάδης

                Η Ασπασία Ράλλη- Μαυρομιχάλη, υπήρξε μια γενναία γυναίκα με σημαντική προσφορά στην προσπάθεια της Ελλάδας κατά τους Βαλκανικούς Πολέμους. Πιστή στη Μανιάτικη καταγωγή της, πρόσφερε τις υπηρεσίες της ως εθελόντρια νοσοκόμα στους τραυματίες του πολέμου και όταν χρειάστηκε πήρε και το όπλο στα χέρια της κατά την υποχώρηση από το Δρίσκο προς το Χάνι του Καμπέρ Αγά.   

            Ανήκε σε ιστορική και αριστοκρατική οικογένεια, αλλά αυτό δεν την εμπόδισε να σπεύσει εκεί που την καλούσε το καθήκον. Κατατάχθηκε ως εθελόντρια νοσοκόμα στο σώμα των Γαριβαλδινών. Ήταν κόρη του Κυριακούλη Μαυρομιχάλη με ρίζες από το Λιμένι της Μάνης, ο οποίος είχε διατελέσει πρωθυπουργός το 1909-1910. Παντρεύτηκε με τον πολιτικό Ιωάννη Ράλλη με τον οποίο χώρισαν αργότερα. Ο Ράλλης σε δεύτερο γάμο παντρεύτηκε με την Ζαΐρα Γεωργίου Θεοτόκη.

            Ο πρώτος σταθμός της Ασπασίας Ράλλη-Μαυρομιχάλη όταν ξεκίνησε για τον πόλεμο, ήταν η Λάρισα όπου πρόσφερε τις υπηρεσίες της ως νοσοκόμος. Επόμενος σταθμός τα Τρίκαλα. Ακολούθησαν διαδοχικά η Καλαμπάκα, η Κερασιά, το Μαλακάσι και τελικά το Μέτσοβο. Εκεί συνδέθηκε με το σώμα των Γαριβαλδινών, που το διοικούσε ο θείος της Αλέξανδρος Ρώμας. Από το Μέτσοβο ξεκίνησαν για το Δρίσκο. Ανέβηκαν τον ανήφορο και έφτασαν ως την κορυφή των υψωμάτων, εκεί όπου υπάρχει η μικρή εκκλησία της Μεταμόρφωσης.

Ο θάνατος του ταγματάρχη Παπαδήμα το 1912, παράδειγμα θάρρους

*Ο ηρωικός ταγματάρχης Αγησίλαος Παπαδήμας

Γράφει ο Παντελής Στεφ. Αθανασιάδης

                Στις στρατιωτικές σχολές, αλλά και στην εκπαίδευση ακόμα των νεοσυλλέκτων πάντα ετίθετο  το δίλημμα. Σε μια μάχη εκ του συστάδην ο επικεφαλής αξιωματικός πρέπει να μπαίνει μπροστά για να ενθαρρύνει τους άνδρες του ή πρέπει να τους ακολουθεί για να μπορεί να διευθύνει την κίνησή τους αποφασιστικά; Διότι και η απώλεια του επικεφαλής στη διάρκεια της μάχης, μπορεί να κρίνει την έκβασή της προς το χειρότερο.

                Για το ζήτημα αυτό εκφράστηκαν πολλές απόψεις κατά καιρούς. Προσωπικά δεν έχω καταλήξει οριστικά. Πιστεύω ότι οι εκάστοτε συνθήκες της μάχης διαμορφώνουν κάθε φορά την απόφαση του επικεφαλής αξιωματικού ή και υπαξιωματικού. Και κυρίως οι εποχές, γιατί σήμερα η δραστικότητα των όπλων, δεν επιτρέπει άσκοπους ηρωισμούς.

                Το δίλημμα αυτό ήταν πάντοτε προ οφθαλμών, κυρίως των κατώτερων αξιωματικών, που ηγούντο δυνάμεων επίθεσης (λόχοι, διμοιρίες) σε παλαιότερες εποχές. Σήμερα έχουν αλλάξει οι συνθήκες των πολεμικών συγκρούσεων.

                Σε παλαιότερους πολέμους έχουμε πολλά παραδείγματα ηρωικών θανάτων αξιωματικών, που με την αυταπάρνησή τους έγραψαν δοξασμένες σελίδες στους ελληνικούς πολέμους. Σήμερα θα θυμηθούμε τον ηρωικό θάνατο του ταγματάρχη Αγησίλαου Παπαδήμα, κατά τη διάρκεια των Βαλκανικών Πολέμων.

Οι εκλογές της 3ης Νοεμβρίου 1963

ΑΠΟ ΤΗΝ ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ ΤΗΣ ΚΥΡΙΑΚΗΣ http://www.kathimerini.gr/856203/article/epikairothta/ellada/oi-ekloges-ths-3hs-noemvrioy-1963

*Ο αρχηγός της Ένωσης Κέντρου Γεώργιος Παπανδρέου φθάνει στη Θεσσαλονίκη, 
κατά τη διάρκεια της εκστρατείας του κόμματός του, 
ενόψει των εκλογών της 3ης Νοεμβρίου 1963.

Γράφει ο κ. ΣΩΤΗΡΗΣ ΡΙΖΑΣ*

Η παραίτηση του Κωνσταντίνου Καραμανλή στις 11 Ιουνίου 1963 σήμαινε ταυτόχρονα την έναρξη της πορείας προς νέες εκλογές, αν και η θητεία της Βουλής έληγε το φθινόπωρο του 1965.

Ο ίδιος ο αρχηγός της Εθνικής Ριζοσπαστικής Ένωσης (ΕΡΕ) απέβλεπε σε άμεση προσφυγή στις κάλπες με το πλειοψηφικό σύστημα που είχε προβλέψει ο εκλογικός νόμος του 1961 για τις μεθεπόμενες εκλογές. Κάτι τέτοιο όμως προσέκρουε στην επιθυμία των Ανακτόρων να αποτρέψουν επικράτηση του Καραμανλή στο σκληρό πολιτικό παιχνίδι που εξελισσόταν από το 1961. Ήταν επίσης εξαιρετικά αμφίβολο κατά πόσο το Κέντρο θα συμμετείχε σε εκλογές με πλειοψηφικό, με προφανείς συνέπειες σε περίπτωση αποχής για τη νομιμοποίηση του Στέμματος και γενικότερα του πολιτικού συστήματος.

ΑΝΘΡΩΠΙΝΕΣ ΣΤΙΓΜΕΣ ΜΙΑΣ ΕΠΑΝΑΣΤΑΣΗΣ

*Η σωζώμενη λαιμητόμος... στο μουσείο!

Γράφει ο Παντελής Στεφ. Αθανασιάδης

Υπάρχουν στιγμές στην ελληνική ιστορία, που θαυμάζει κανείς την σύμπνοια και την αλληλεγγύη πολιτών και ηγεσίας. Και έχει αξία αυτή η επισήμανση γιατί στις μέρες ζούμε την απόλυτη αποστροφή του λαού προς ό,τι εκφράζει την έννοια της ηγεσίας, μετά τις γνωστές αποτυχίες και την δυστυχία, που έχουν επισωρεύσει στις λαϊκές μάζες.

          Χαρακτηριστικό παράδειγμα λαϊκής αποδοχής και σύμπνοιας υπήρξε η Επανάσταση της 3^ης Σεπτεμβρίου 1843. Κατά την εκδήλωση της επαναστατικής ενέργειας, σημειώθηκαν περιστατικά, που δείχνουν πόσο συμφιλιώθηκαν οι Έλληνες, κατά τις μεγάλες εκείνες στιγμές.

          Με οδηγό την εφημερίδα «Ελπίδα» πληροφορούμαστε  για παράδειγμα, πως οι Μανιάτες Πιεράκοι και Μαυρομιχάληδες, που χώριζε τις οικογένειές τους δεκαπενταετής άσπονδη έχθρα, συμφιλιώθηκαν στη στιγμή. Ο συνταγματάρχης Νικόλαος Πιεράκος ρίχτηκε στην αγκαλιά του σεβάσμιου Πετρόμπεη Μαυρομιχάλη, με δάκρυα στα μάτια…

ΟΙ ΜΠΕΗΔΕΣ ΤΗΣ ΜΑΝΗΣ

*H προκήρυξη της Μεσσηνιακής Γερουσίας προς "τις ευρωπαϊκές αυλές" με την υπογραφή του Πετρόμεπη Μαυρομιχάλη. Εναπόκειται στα αρχεία του Βρετανικού υπουργείου Εξωτερικών.

*Η θρακική καταγωγή

των Μαυρομιχαλαίων

Γράφει ο Παντελής Στεφ. Αθανασιάδης

          Οι Μπέηδες της Μάνης, υπήρξαν ένας θεσμός, που παραχωρήθηκε άτυπα σχεδόν από την Οθωμανική εξουσία για λόγους σκοπιμότητας, αλλά λειτούργησε θετικά υπέρ των υπόδουλων Ελλήνων.

          Η φιλοσοφία της παραχώρησης τίτλων σε επιφανείς Μανιάτες, στηρίχθηκε σε φεουδαρχικούς ή τιμαριωτικούς θεσμούς ανατολικού τύπου. Η αιτία όμως αυτών των παραχωρήσεων ήταν αρχικά η ασφάλεια  της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας κυρίως από τις επιθέσεις των Ενετών.

          Η Υψηλή Πύλη παραχώρησε το καθεστώς "Μπεηλικίου" στη Μάνη για πρώτη φορά το 1688 στη διάρκεια του τέταρτου Τουρκοενετικού πολέμου και τη δεύτερη μετά την εγκατάλειψη των Μανιατών από τους Ρώσους, το 1776.

          Την πρώτη φορά οι Τούρκοι απέβλεπαν να αποσπάσουν τους ισχυρούς Μανιάτες από τους επικίνδυνους στη Μεσόγειο Ενετούς και να αποκτήσουν νέες βάσεις στη Μάνη, αλλά και τη συμμαχία των κατοίκων της.