Οι πολεμικοί ανταποκριτές των Βαλκανικών Πολέμων 1912-1913

*Σκηνή από τους Βαλκανικούς Πολέμους. Προετοιμασία του γεύματος 

 

*Ένα εκπληκτικό αρχείο

στο Υπουργείο Εξωτερικών

 

 

Γράφει ο Παντελής Στεφ. Αθανασιάδης

 

 

        Οι Βαλκανικοί πόλεμοι 1912-13, ήταν οι ενδοξότεροι πόλεμοι μετά την Επανάσταση του 1821, γιατί ήταν νικηφόροι και εξασφάλισαν στην Ελλάδα διπλασιασμό των εδαφών της και σχεδόν διπλασιασμό του πληθυσμού της. Και το σημαντικότερο ήταν ότι τα εδάφη αυτά ιστορικά ήταν ελληνικά και οι πληθυσμοί που απελευθερώθηκαν ήταν αλύτρωτοι Έλληνες.     

Στους πολέμους αυτούς εκτός από την ηγεσία του τόπου έδωσε την ικμάδα του ο ελληνικός λαός, δείχνοντας ύψιστα δείγματα πατριωτισμού.

Στους πολέμους αυτούς, που αφορούσαν πέντε κράτη της Βαλκανικής (Ελλάς, Τουρκία, Βουλγαρία, Σερβία, Μαυροβούνιο) έδωσαν το παρόν τους και οι Έλληνες δημοσιογράφοι είτε ως στρατευμένοι Έλληνες από την πρώτη γραμμή του πυρός, είτε ως πολεμικοί ανταποκριτές. Ως πολεμιστές πρώτης γραμμής αναφέρονται ενδεικτικά μεταξύ άλλων οι Πέτρος Καλαμίδας, που έχασε τη ζωή του, ο Σταμάτης Σταματίου γνωστός ως Σταμ. Σταμ. που έφερε ως λάφυρο μια βουλγαρική σημαία, ο δημοσιογράφος και ποιητής Ρώμος Φιλλύρας, ο Δ. Γ. Χατζηγιαννάκογλους, ο Ανδρέας Τσαμόπουλος, ο Κώστας Μιχαλόπουλος, ο Βασίλεος Κατωπόδης, ο Διονύσιος Κόκκινος, ο Γεώργιος Κιτσόπουλος κ.ά. (Λεπτομέρειες βλέπετε στο  https://sitalkisking.blogspot.com/2017/07/blog-post_23.html#more).

Σήμερα θα δούμε και τους πολεμικούς ανταποκριτές, οι οποίοι με τις περιγραφές τους διέσωσαν μια μεγάλη πλευρά της ιστορίας των Βαλκανικών Πολέμων, ίσως την πιο ανθρώπινη και την πιο ηρωική. Το άρθρο αυτό γράφεται  με αφορμή την ανακάλυψη στο Ιστορικό Αρχείο του Υπουργείου Εξωτερικών των αιτήσεων διαπίστευσης που υπέβαλαν τότε πολλοί δημοσιογράφοι αλλά και διευθυντές των εφημερίδων τους, που στήριζαν τους συντάκτες τους. Μεγάλα ονόματα της ελληνικής δημοσιογραφίας.

Η Ασπασία Ράλλη- Μαυρομιχάλη, στη μάχη του Δρίσκου, το 1912

*Η Ασπασία Ράλλη- Μαυρομιχάλη

Γράφει ο Παντελής Στεφ. Αθανασιάδης

                Η Ασπασία Ράλλη- Μαυρομιχάλη, υπήρξε μια γενναία γυναίκα με σημαντική προσφορά στην προσπάθεια της Ελλάδας κατά τους Βαλκανικούς Πολέμους. Πιστή στη Μανιάτικη καταγωγή της, πρόσφερε τις υπηρεσίες της ως εθελόντρια νοσοκόμα στους τραυματίες του πολέμου και όταν χρειάστηκε πήρε και το όπλο στα χέρια της κατά την υποχώρηση από το Δρίσκο προς το Χάνι του Καμπέρ Αγά.   

            Ανήκε σε ιστορική και αριστοκρατική οικογένεια, αλλά αυτό δεν την εμπόδισε να σπεύσει εκεί που την καλούσε το καθήκον. Κατατάχθηκε ως εθελόντρια νοσοκόμα στο σώμα των Γαριβαλδινών. Ήταν κόρη του Κυριακούλη Μαυρομιχάλη με ρίζες από το Λιμένι της Μάνης, ο οποίος είχε διατελέσει πρωθυπουργός το 1909-1910. Παντρεύτηκε με τον πολιτικό Ιωάννη Ράλλη με τον οποίο χώρισαν αργότερα. Ο Ράλλης σε δεύτερο γάμο παντρεύτηκε με την Ζαΐρα Γεωργίου Θεοτόκη.

            Ο πρώτος σταθμός της Ασπασίας Ράλλη-Μαυρομιχάλη όταν ξεκίνησε για τον πόλεμο, ήταν η Λάρισα όπου πρόσφερε τις υπηρεσίες της ως νοσοκόμος. Επόμενος σταθμός τα Τρίκαλα. Ακολούθησαν διαδοχικά η Καλαμπάκα, η Κερασιά, το Μαλακάσι και τελικά το Μέτσοβο. Εκεί συνδέθηκε με το σώμα των Γαριβαλδινών, που το διοικούσε ο θείος της Αλέξανδρος Ρώμας. Από το Μέτσοβο ξεκίνησαν για το Δρίσκο. Ανέβηκαν τον ανήφορο και έφτασαν ως την κορυφή των υψωμάτων, εκεί όπου υπάρχει η μικρή εκκλησία της Μεταμόρφωσης.

Δημοσιογράφοι πεσόντες στους αγώνες....

 

*Η ιστορική εφημερίδα "Αδέσμευτη Γνώμη" που εκδόθηκε 

στη διάρκεια της μεγάλης απεργίας του 1975

Γράφει ο Παντελής Στεφ. Αθανασιάδης

                Το σώμα των Ελλήνων δημοσιογράφων περνάει τις μέρες αυτές τη μεγαλύτερη δοκιμασία του, καθώς διάφορες ανάλγητες πολιτικές αποφάσεις (κυβερνητικές και μνημονιακές), διαλύουν την κοινωνική του ασφάλιση, χωρίς καμιά πρόβλεψη αντικατάστασης του υπάρχοντος συστήματος με άλλο. Αξίζει εδώ να τονίσουμε ότι το κράτος ουδέποτε διέθεσε έστω και ένα ευρώ για την ασφάλιση των δημοσιογράφων, όπως και οι εργοδότες τους. Όμως οι δημοσιογράφοι επέτυχαν να έχουν ικανοποιητική κοινωνική ασφάλιση. Αυτό το σύστημα επιχειρείται τώρα να ισοπεδωθεί, να απαλλοτριωθεί, να μηδενιστεί, αφού ήδη ληστεύθηκαν υπέρ του κράτους, δεκάδες εκατομμυρίων από τα αποθεματικά του. Και οι δημοσιογράφοι με τις οικογένειές τους μένουν ανασφάλιστοι…

                Αυτές οι δραματικές ημέρες, μας κάνουν να στρεφόμαστε στο παρελθόν… στα πεπραγμένα των δημοσιογράφων… στην ιστορία τους... Γιατί και οι δημοσιογράφοι, έγραψαν ιστορία μαζί με όλους τους Έλληνες, σε όλους τους αγώνες, έδωσαν εκτός από τον ιδρώτα τους και το αίμα τους, για να υπάρξει αυτό το κράτος. Αυτό το απόθεμα ιδρώτα και αίματος, που τώρα επιχειρείται να δημευθεί!

                Δεν είναι εφικτό να παρουσιασθεί η συνολική προσφορά των δημοσιογράφων σε όλους τους αγώνες του Έθνους. Ωστόσο με μια φευγαλέα ματιά, μπορούμε να δούμε την προσφορά των ανθρώπων του Τύπου στους αγώνες αυτούς, μαζί με όλους τους Έλληνες. Θα επιλέξουμε την εποχή των Βαλκανικών Πολέμων, που διπλασίασαν την Ελλάδα, σε έκταση και πληθυσμό.

Η μάχη του Δρίσκου το 1912- Φωτεινό παράδειγμα αυτοθυσίας

*Χάρτης της Google Map. Δεξιά σημειώνεται η περιοχή του Δρίσκου, με την κόκκινη καρφίδα.

Γράφει ο Παντελής Στεφ. Αθανασιάδης

            Ο Δρίσκος είναι μια δοξασμένη τοποθεσία στην περιοχή Ιωαννίνων, καθαγιασμένη με το αίμα εκλεκτών Ελλήνων, που θυσιάστηκαν για να απελευθερώσουν εδάφη ελληνικά από την Τουρκική κυριαρχία, κατά τη διάρκεια του Α΄ Βαλκανικού Πολέμου.

            Λορέντζος Μαβίλης, Κωνσταντίνος Γερακάρης, Αριστοτέλης Τοπάλης, Βραχνός, Χαϊδεμενάκης, Μακρής και τόσοι άλλοι, ΕΘΕΛΟΝΤΕΣ (και αυτό έχει ιδιαίτερη σημασία) έδωσαν τη ζωή τους στη μάχη του Δρίσκου, η οποία αν και αρχικά ήταν νικηφόρα, τελικά χάθηκε για τους Έλληνες.

            Ωστόσο, άφησε βαθύ σημάδι στην ιστορία εξαιτίας του ηρωισμού που επέδειξαν, αυτοί που είχαν την τιμή να πάρουν μέρος, με ανιδιοτέλεια και πίστη στο όραμά τους να απελευθερώσουν τα σκλαβωμένα αδέρφια τους.  Το παράδειγμα των μαχητών του Δρίσκου, παράδειγμα ειλικρινούς φιλοπατρίας και μοναδικής αυτοθυσίας, πρέπει να διδάσκεται σε όλα τα Ελληνόπουλα!!!

            Βρισκόμαστε στο Νοέμβριο του 1912, όταν εξελίσσονταν ο Α΄ Βαλκανικός Πόλεμος. Οι ελληνικές δυνάμεις προήλαυναν σαρωτικά στα μέτωπα της Μακεδονίας και της Ηπείρου. Ήδη είχα απελευθερωθεί η Θεσσαλονίκη και πολλές άλλες πόλεις και χωριά της Μακεδονίας. Στην Ήπειρο ο στρατός μας συναντούσε ισχυρά εμπόδια κυρίως στα Ιωάννινα, που τα προστάτευε η οχυρωμένη περιοχή του Μπιζανίου και σε άλλα σημεία, με δύσβατα δρομολόγια και σκληρές καιρικές συνθήκες.

            Στον πόλεμο εκείνο πήραν μέρος Έλληνες και ξένοι εθελοντές Γαριβαλδινοί. Έτσι ονομάζονταν πολεμιστές που συγκρότησαν εθελοντικό στρατιωτικό σώμα λεγόμενο και Φάλαγγα Γαριβαλδινών ή Σώμα Γαριβαλδινών. Λέγονταν επίσης και Ερυθροχίτωνες από το χρώμα του ερυθρού χιτωνίου που φορούσαν. Το όνομά τους προέρχεται από τον ιδρυτή του εθελοντικού αυτού σώματος τον Ιταλό πατριώτη Τζιουζέπε Γκαριμπάλντι που το συγκρότησε το 1862 κατά την εκστρατεία κατά του Παπικού κράτους. Καταστατική αρχή του εθελοντικού αυτού σώματος ήταν να σπεύδουν και να μάχονται στο πλευρό όσων μάχονταν υπέρ της ελευθερίας των λαών.