Το Φανάρι στα Σεπτεμβριανά του 1955

ΑΠΟ ΤΗΝ ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΉ ΤΗΣ ΚΥΡΙΑΚΗΣ

https://www.kathimerini.gr/society/561068407/to-fanari-sta-septemvriana-toy-1955/    

*Ολική καταστροφή για την "Παναγία των Έξι Μαρμάρων". Μόνο 7 από τις 80 εκκλησίες της Πόλης διέφυγαν τον βανδαλισμό και την ερήμωση (Φωτ. ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ ΚΑΛΟΥΜΕΝΟΣ)

Του κ. ΑΛΕΞΗ ΑΛΕΞΑΝΔΡΗ*

          Η απότομη διακοπή του μήνα του μέλιτος στις ελληνοτουρκικές σχέσεις λόγω του Κυπριακού το 1954-1955 δεν μπορούσε να αφήσει ανέπαφους τους Ελληνορθόδοξους της Πόλης και το Οικουμενικό Πατριαρχείο, καθώς η Άγκυρα κατέστησε σαφή την πρόθεσή της να χρησιμοποιήσει το διπλωματικό πλεονέκτημα της Τουρκίας στο ελληνοτουρκικό μειονοτικό ισοζύγιο που είχε επιτευχθεί με τη Συνθήκη της Λωζάννης το 1923.

          Με το ιδιαίτερα ανεπτυγμένο βιοτικό και μορφωτικό της επίπεδο, αλλά και την ανεκτίμητη περιουσία των εκκλησιαστικών, εκπαιδευτικών και φιλανθρωπικών της ιδρυμάτων, η κωνσταντινουπολίτικη Ρωμιοσύνη δεν μπορούσε να συγκριθεί με την πολύ πιο περιορισμένη παρουσία, εκτόπισμα και συλλογική οργάνωση της μουσουλμανικής μειονότητας στην ελληνική Θράκη. Η ασύμμετρη ελληνοτουρκική μειονοτική συνιστώσα γινόταν ακόμη πιο έκδηλη εξαιτίας της παρουσίας στην τουρκική επικράτεια του ιστορικού Οικουμενικού Πατριαρχείου, το οποίο έχαιρε διεθνούς αναγνώρισης και κύρους. Τον ισχυρό διαπραγματευτικό μοχλό της κωνσταντινουπολίτικης Ρωμιοσύνης «αξιοποίησε» ad nauseam η τουρκική διπλωματία προκειμένου να υποχρεώσει την Ελλάδα σε παραχωρήσεις στο Κυπριακό. Άλλωστε πάγια και διαχρονική υπήρξε η τουρκική επιθυμία να ξεφορτωθεί κάθε ελληνική παρουσία στην Τουρκία.

Ο “ΜΑΥΡΟΣ ΣΕΠΤΕΜΒΡΗΣ” ΤΟΥ 1955. Η ΝΕΑ “ΑΛΩΣΗ” ΤΗΣ ΠΟΛΗΣ

*Καταστροφή παντού....

   Γράφει ο Αντιστράτηγος ε.α. Κωνσταντίνος Πατιαλιάκας

                Τα γεγονότα του Σεπτεμβρίου του 1955 με τους βανδαλισμούς των Τούρκων σε βάρος των Ελλήνων της Κωνσταντινούπολης και της Σμύρνης, τα λεγόμενα και “Σεπτεμβριανά”, πέρασαν στις μελανές σελίδες της παγκόσμιας ιστορίας ως γεγονότα βαρβαρότητας, τυφλού μίσους και πρωτοφανούς αγριότητας των Τούρκων.

Το 1955 ήταν από την αρχή ένας δύσκολος χρόνος για την Ελλάδα με πολλά σημαντικά γεγονότα και εξελίξεις, τα οποία απαιτούσαν δραστηριοποιημένη στο έπακρο εξωτερική πολιτική και ασφαλώς ισχυρή πολιτική κυβέρνηση. Η πραγματικότητα όμως ήταν πολύ διαφορετική για την Ελλάδα, παρά την ισχυρή πλειοψηφία στη Βουλή του κυβερνώντος κόμματος του Ελληνικού Συναγερμού, γιατί ουσιαστικά επικρατούσε ακυβερνησία με τον τότε Πρωθυπουργό Αλέξανδρο Παπάγο να ασθενεί βαρέως.

1955: Η ΤΡΙΜΕΡΗΣ ΔΙΑΣΚΕΨΗ ΤΟΥ ΛΟΝΔΙΝΟΥ, Η ΑΡΧΗ ΤΟΥ ΤΕΛΟΥΣ ΤΗΣ ΑΥΤΟΔΙΑΘΕΣΗΣ ΤΗΣ ΚΥΠΡΟΥ

*Το ενωτικό δημοψήφισμα της Κύπρου. Πρώτος υπέγραφε ο Αρχιεπίσκοπος Μακάριος

  Γράφει ο  Αντιστράτηγος ε.α. Κωνσταντίνος Πατιαλιάκας

                Η ηρωική εξέγερση του λαού της Κύπρου το 1931 καταπνίγηκε στο αίμα από τη Βρετανία. Εκδηλώθηκε ασφαλώς ανεπίκαιρα σε μια εποχή που η αποικιοκρατία κυριαρχούσε ακόμα σε όλες τις ηπείρους.

                Στα πρώτα χρόνια της μεταπολεμικής περιόδου τοποθετείται χρονικά και η αγωνιστική δραστηριότητα του Μακαρίου για ένωση και μόνο ένωση, με αποκορύφωμα τον όρκο της Φανερωμένης. Τον Δεκέμβριο του 1949 η Ελληνορθόδοξη Εκκλησία της Κύπρου πρότεινε στη Βρετανική Κυβέρνηση να διεξάγει δημοψήφισμα για την Ένωση με την Ελλάδα, σύμφωνα με τον Καταστατικό Χάρτη του ΟΗΕ. Όπως ήταν αναμενόμενο η Βρετανική Κυβέρνηση αρνήθηκε και η Εκκλησία διεξήγαγε δικό της δημοψήφισμα στους ναούς υπό την επίβλεψη των ιερέων. Το δημοψήφισμα διεξήχθη με υπογραφή σε τετραπλούν των συμμετασχόντων σε δύο συνεχόμενες Κυριακές, στις 15 και 22 Ιανουαρίου 1950, υπέρ της Ένωσης με το τότε Βασίλειο της Ελλάδας. Από τους 244.757 Ελληνοκυπρίους, που είχαν δικαίωμα υπογραφής, υπέγραψαν 215.108, ποσοστό 95,7 %.   Μετά το δημοψήφισμα η πρεσβεία της Εθναρχίας επισκέφθηκε πρώτα την Αθήνα, όπου στη συνάντηση με τον Πρωθυπουργό της Ελλάδας Νικόλαο Πλαστήρα διαπιστώθηκε ότι η Κυβέρνηση δεν επιθυμούσε την συγκεκριμένη στιγμή μία σύγκρουση με τη Βρετανία. Ο Αντιπρόεδρος μάλιστα της Κυβέρνησης Γεώργιος Παπανδρέου δήλωσε: «Η Ελλάς αναπνέει σήμερον με δύο πνεύμονας, τον μεν αγγλικόν, τον δε αμερικανικόν. Δεν ημπορεί, λόγω του Κυπριακού, να διακινδυνεύση από ασφυξίαν».