Ο διχασμός του Μεσοπολέμου

ΑΠΟ ΤΟ ΒΗΜΑ

http://www.tovima.gr/books-ideas/article/?aid=914602

*Το βιβλίο του Γιώργου Θ. Μαυρογορδάτου

"Μετά το 1922. Η παράταση του Διχασμού" Εκδόσεις Πατάκη, 2017, σελ. 496, τιμή 18,80 ευρώ

*Ο Γιώργος Μαυρογορδάτος ολοκληρώνει

την εξιστόρηση του εθνικού διχασμού

αφηγούμενος την παρατεταμένη σύγκρουση

Βενιζελισμού και Αντιβενιζελισμού

στα χρόνια του Μεσοπολέμου

Γράφει ο κ. Καρασαρίνης Μάρκος

Ο πολιτογραφημένος όρος «Διχασμός» ως περιγραφή της σύγκρουσης βενιζελικών και αντιβενιζελικών κατά την περίοδο 1915-1920 μπορεί να θεωρηθεί ως έναν βαθμό παραπλανητικός.

Και αυτό γιατί ουσιαστικά αποκρύπτει την πραγματικότητα ενός εμφυλίου πολέμου, ο οποίος υπολείπεται οπωσδήποτε σε αριθμό θυμάτων και αγριότητας εκείνου της δεκαετίας του 1940, δεν υστερεί όμως σε τίποτα όσον αφορά το παραδειγματικό μένος μεταξύ των παρατάξεων και, κατά ορισμένους, ίσως υπερέχει σε χρονική διάρκεια: γράφοντας το 1955 ο Γρηγόριος Δαφνής το κλασικό έργο «Η Ελλάς μεταξύ δύο πολέμων» θα κάνει λόγο για τον «από του 1916 μέχρι 1936 εμφύλιο πόλεμο». Η «μακρά διάρκεια» του Διχασμού αποτελεί ακριβώς το αντικείμενο του «Μετά το 1922», βιβλίου στο οποίο ο ιστορικός Γιώργος Θ. Μαυρογορδάτος προεκτείνει την αφήγηση των πρώτων δεκαετιών του 20ού αιώνα που είχε ξεκινήσει στο προηγούμενο, πολυδιαβασμένο έργο του «1915. Ο εθνικός διχασμός».

Η ανάδυση της Μεταπολίτευσης

ΑΠΟΤΟ ΒΗΜΑ

http://www.tovima.gr/books-ideas/article/?aid=879485

*Η άφιξη του Κωνσταντίνου Καραμανλή στην Αθήνα στις 24 Ιουλίου 1974 (Φωτογραφία: Ντίμης Αργυρόπουλος)

*Πενήντα χρόνια μετά την κατάλυση της δημοκρατίας

από τους απριλιανούς πραξικοπηματίες,

η περίοδος μετά το 1974

προκύπτει ως πρόσφορο νέο πεδίο έρευνας

Γράφει ο κ. Μάρκος Καρασαρίνης

Η Μεταπολίτευση στάθηκε για περίπου τέσσερις δεκαετίες η έννοια εκείνη που συνιστούσε από μόνη της το σκηνικό της πολιτικής ζωής. Καταστατική αρχή της Γ' Ελληνικής Δημοκρατίας, έλαβε ταυτόχρονα τον χαρακτήρα πολιτειολογικής τομής, διαδεχόμενη την απριλιανή δικτατορία, και αυτοτελούς ιστορικής περιόδου επεκτεινόμενη ώστε να καλύψει χρονικά ολόκληρο το εύρος των ετών από το 1974 και εντεύθεν.

Είναι ενδιαφέρον ότι αν και το τέλος της ανακοινώθηκε πολλές φορές, με ιδιαίτερη έμφαση στις κυβερνητικές μεταβολές του 1981, του 1989, του 1996 και του 2004, μόνο μετά την είσοδο στη μνημονιακή εποχή και την κατάρρευση του κλασικού δικομματισμού φαίνεται να επικρατεί στον δημόσιο διάλογο μια γενικότερη αίσθηση λήξης της, παρά το γεγονός ότι το σημείο οριστικής στίξης ταλαντεύεται ακόμη μεταξύ 2010, 2012 και 2015. 

Μεταξύ εθνικής και οθωμανικής συνείδησης

ΑΠΟ ΤΟ ΒΗΜΑ

http://www.tovima.gr/books-ideas/article/?aid=868501

*Καρτ ποστάλ του 1895 που απεικονίζει την προκήρυξη του Οθωμανικού Συντάγματος τον Νοέμβριο του 1876. Διακρίνονται ο σουλτάνος Αβδούλ Χαμίτ και οι επικεφαλής των μιλέτ 

που σηκώνουν την ελεύθερη Τουρκία

Γράφει ο κ. Μάρκος Καρασαρίνης

«Γεννήθηκα τον Ιανουάριο του 1844 στην Αυλώνα, την αλβανική πόλη από όπου πολλά χρόνια αργότερα διακήρυξα την ανεξαρτησία της πατρίδας μου».

Η εναρκτήρια πρόταση των απομνημονευμάτων του Ισμαήλ Κεμάλ Μπέη Βλόρα (1844-1919) διαγράφει έναν κύκλο από τη γέννηση προς το τέλος της πολιτικής του σταδιοδρομίας εγκλείοντας μέσα του, θα πίστευε κανείς, έναν συνεπή κήρυκα της εθνικής ιδεολογίας του τέλους του 19ου και των αρχών του 20ού αιώνα.

Ωστόσο, η περίπτωσή του αποδεικνύεται πολύ πιο περίπλοκη, εφόσον ο πρωτεργάτης της ανεξαρτησίας της Αλβανίας υπήρξε για το μεγαλύτερο χρονικό διάστημα της πλούσιας διοικητικής και πολιτικής σταδιοδρομίας του σημαίνον στέλεχος της κρατικής μηχανής της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας. Μεταξύ εθνικής και οθωμανικής συνείδησης, ευρωπαϊκών και ανατολικών πολιτισμικών επιδράσεων, ο δημόσιος και ιδιωτικός βίος του Ισμαήλ Κεμάλ, εκτός από απολαυστικό ανάγνωσμα εθνογραφικού χαρακτήρα ή πολιτικής ίντριγκας, προσφέρεται και για την ανίχνευση  πεποιθήσεων και ταυτοτήτων της πολυεθνικής εγγράμματης ελίτ που χειρίστηκε τις τύχες του κράτους στην κρίσιμη περίοδο του Τανζιμάτ, της απόπειράς του μεταξύ 1839 και 1876 να εκσυγχρονιστεί με όρους δικαίου, διοικητικής μεταρρύθμισης, πολιτικών ελευθεριών.

"Η πτώση των Οθωμανών. Ο Μεγάλος Πόλεμος στη Μέση Ανατολή, 1914-1920"

          Δυο συνεντεύξεις ενός Άγγλου καθηγητή του Πανεπιστημίου της Οξφορδης, του Γιουτζίν Ρόγκαν, δημοσιεύθηκαν σε αθηναϊκές εφημερίδες, στην ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ και το ΒΗΜΑ με αφορμή το βιβλίο του "Η πτώση των Οθωμανών. Ο Μεγάλος Πόλεμος στη Μέση Ανατολή, 1914-1920" που κυκλοφορεί στα ελληνικά. Αφορά το δευτερεύον μέτωπο του Α' Παγκοσμίου Πολέμου και ειδικότερα αυτό της Μέσης Ανατολής, που διαμόρφωσε με δραματικό τρόπο τον μεταπολεμικό κόσμο. Ενδιαφέρον παρουσιάζουν και οι αντιλήψεις του συγγραφέα για την σημερινή κρίση, που ταλανίζει την Τουρκία μετά το πραξικόπημα της 15ης Ιουλίου και τη στάση του προέδρου Ερντογάν.

Η απαγωγή του στρατηγού Κράιπε: Δύο ενδιαφέρουσες εκδόσεις, δύο παρουσιάσεις

*Τα δύο βιβλία για την απαγωγή του στρατηγού Κράιπε

*Δύο εκδόσεις φέρνουν ξανά στην επικαιρότητα την εξιστόρηση μιας φημισμένης αντιστασιακής πράξης στην κατεχόμενη Κρήτη, για πρώτη φορά μέσα από την αφήγηση των ίδιων των πρωταγωνιστών της. Δύο παρουσιάσεις, σε εφημερίδες, δίνουν μια πρώτη ευκαιρία να γνωρίσουμε κατ’ αρχήν το περίφημο εγχείρημα της απαγωγής του στρατηγού Κράιπε στην Κρήτη.

Ο τουρκικός καθρέφτης του Χίτλερ

 ΑΠΟ ΤΟ ΒΗΜΑ ΤΗΣ ΚΥΡΙΑΚΗΣ

http://www.tovima.gr/books-ideas/article/?aid=672683

*Υπό το βλέμμα του «Τούρκου Φύρερ»: Ο Χίτλερ και ο Γκέμπελς στο εργαστήριο του επίσημου γλύπτη του Γ΄ Ράιχ, Γιόζεφ Τόρακ, στις 10 Φεβρουαρίου 1937. Eνα αντίγραφο της προτομής του Ατατούρκ (δεξιά) συγκαταλεγόταν μεταξύ των «πιο αγαπημένων αντικειμένων» του Αδόλφου

Stefan Ihrig
Ataturk in the Nazi Imagination
Belknap Harvard, 2014, 
τιμή 29,95 δολάρια

*Ένα πρόσφατο ιστορικό έργο

αναθεωρεί την άποψη που θέλει

τη φασιστική Ιταλία μείζον πρότυπο των ναζί

φέρνοντας στο προσκήνιο

την επιρροή της Τουρκίας του Μουσταφά Κεμάλ

Του κ. Μάρκου Καρασαρίνη

          Η εξάρτηση του Χίτλερ από τον Μουσολίνι, του ναζισμού από τον φασισμό, ως προτύπου πολιτικής οργάνωσης, κατάκτησης και άσκησης της εξουσίας έχει συστηματικά διερευνηθεί και κατά κόρον προβληθεί στις μεταπολεμικές δεκαετίες.

          Ωστόσο ο εθνικοσοσιαλισμός άντλησε παραδείγματα από διάσπαρτες και αντιφατικές μεταξύ τους πηγές - ενίοτε μάλιστα από κάποιες διόλου αναμενόμενες: στο βιβλίο «Atatürk in the Nazi Imagination», μία από τις πιο πρωτότυπες μελέτες που έχουν παρουσιαστεί τα τελευταία χρόνια στο συγκεκριμένο πεδίο, ο νεαρός γερμανός ιστορικός Στέφαν Ίχριγκ υποδεικνύει ότι, νωρίτερα ακόμη από τη φασιστική Ιταλία, ήταν η κεμαλική Τουρκία και ο ηγέτης της που σαγήνευαν το συλλογικό φαντασιακό των ναζί.