Ο βομβαρδισμός του Δεδέαγατς το 1915, διασκέδαζε τους Άγγλους ναύτες!!!

* Ο χαρακτηριστικός τίτλος της "Ατλαντίδος" της Νέας Υόρκης

 

 

Γράφει ο Παντελής Στεφ. Αθανασιάδης

 

               Η Αλεξανδρούπολη, υπέστη σαν πόλη, μια από τις μεγαλύτερες δοκιμασίες  τον Οκτώβριο του 1915, εξαιτίας ενός σφοδρού βομβαρδισμού από τα πλοία των συμμάχων της Αντάντ. Είναι όμως απαραίτητο να υπενθυμίσουμε το Δεδέαγατς, η σημερινή Αλεξανδρούπολη, τελούσε υπό βουλγαρική κατοχή, εξαιτίας της άδικης συνθήκης του Βουκουρεστίου του 1913, που επιδίκασε την Δυτική Θράκη στους ηττημένους Βουλγάρους και όχι στους Έλληνες που την είχαν ελευθερώσει.

Βρισκόμαστε περίπου στο μέσον του Α΄ Παγκοσμίου Πολέμου και οι γειτονικές χώρες Βουλγαρία και Οθωμανική αυτοκρατορία πολεμούν στο πλευρό των Γερμανών του Κάιζερ, εναντίον των συμμάχων της Αντάντ.

               Η Ελλάδα δοκιμάζονταν από το πρόβλημα του Εθνικού Διχασμού που είχε αρχίσει να επηρεάζει την πολιτική κατάσταση της χώρας, όπου ο Βενιζέλος ζητούσε την έξοδο στον πόλεμο στο πλευρό των συμμάχων και ο βασιλιάς Κωνσταντίνος επέμενε στην ουδετερότητα.

               Η Αλεξανδρούπολη βρέθηκε αποκλεισμένη από τα πλοία των συμμάχων, που ήθελαν να ελέγχουν τη θαλάσσια περιοχή του Θρακικού πελάγους για να μην περνούν σιτάρι, τρόφιμα ποικίλα εφόδια και κυρίως πολεμικό υλικό προς την Τουρκία. Οι πληροφορίες που υπήρχαν ήταν ότι προοριζόμενα δήθεν για τη Βουλγαρία τρόφιμα και άλλα υλικά ξεφορτώνονταν από τα ατμόπλοια στο λιμάνι της Αλεξανδρούπολης και από εκεί κρυφά στέλνονταν σιδηροδρομικώς στην Κωνσταντινούπολη. Κανονική δηλαδή παραβίαση του διεθνούς αποκλεισμού. Απροκάλυπτο λαθρεμπόριο.

               Στην Αθήνα ανατέθηκε η εντολή σχηματισμού κυβέρνησης στον Αλέξανδρο Ζαΐμη, στις 24 Σεπτεμβρίου. Κράτησε έως τις 25 Οκτωβρίου 1915. Παραιτήθηκε και ανέλαβε η κυβέρνηση του Στέφανου Σκουλούδη. Την άνοιξη εκείνη της χρονιάς η Αντάντ προσπάθησε να καταλάβει τα Δαρδανέλια και να φτάσει στην Κωνσταντινούπολη, για να αναγκάσει την Οθωμανική Αυτοκρατορία να συνθηκολογήσει. Αυτή η εκστρατεία απέτυχε και τότε η Αντάντ αποφάσισε να καταλάβει τη χερσόνησο της Καλλίπολης. Αλλά και αυτή η εκστρατεία δεν πέτυχε, με όλες τις δραματικές συνέπειες.

Από την 1^η Οκτωβρίου 1915 η Βουλγαρία είχε κηρύξει τον πόλεμο κατά της Σερβίας. Στις 3 Οκτωβρίου κήρυξαν τον πόλεμο κατά της Βουλγαρίας η Αγγλία και η Γαλλία.

               Έτσι το Θρακικό Πέλαγος γέμισε από πολεμικά πλοία τα οποία επέβλεπαν τον αποκλεισμό. Από τις 7 Οκτωβρίου 1915 η Βουλγαρία είχε ανακοινώσει ότι έβαλε υποβρύχιες νάρκες στα παράλιά της δηλαδή στο Θρακικό Πέλαγος και στον Εύξεινο Πόντο, εφιστώντας την προσοχή των πλοίων γενικώς. Εν τω μεταξύ δημοσιεύθηκαν στον Τύπο πληροφορίες ότι πολυάριθμα συμμαχικά πολεμικά πλοία άρχισαν να περιπλέουν από τις 2 Οκτωβρίου στα παράλια του Δεδέαγατς. Οι πληροφορίες αρχικά ήταν συγκεχυμένες, γιατί έλεγαν ότι η παρουσία του στόλου θα προστατεύσει συμμαχική επιχείρηση απόβασης στρατευμάτων για να καταλάβουν τη σιδηροδρομική γραμμή. Τελικά εφαρμόσθηκε ναυτικός αποκλεισμός για να ελεγχθεί η προσπάθεια της Τουρκίας να εφοδιάζεται με τρόφιμα και πολεμικό  υλικό από τη θάλασσα.

Όταν το Διδυμότειχο και το Καραγάτς παραχωρήθηκαν στη Βουλγαρία από την Τουρκία, το 1915

*Χάρτης της περιοχής. Μέσα σε κύκλο η περιοχή Διδυμοτείχου- Καραγάτς, που παραχωρήθηκε από την Τουρκία στη Βουλγαρία, το 1915

 

Γράφει ο Παντελής Στεφ. Αθανασιάδης

 

               Είναι άγνωστο, αλλά η περιοχή Διδυμοτείχου έως το Καραγάτς, παραχωρήθηκε το 1915 από την Τουρκία στη Βουλγαρία, ως… οικόπεδο, για να δελεασθούν οι Βούλγαροι και να πάρουν μέρος στον εξελισσόμενο τότε Α΄ Παγκόσμιο Πόλεμο!

               Γύρω από την τελική παραχώρηση του Διδυμοτείχου Και του Καραγάτς στη Βουλγαρία παίχθηκε έντονο διπλωματικό παιχνίδι, γιατί τα ευρωπαϊκά κράτη, που αποτελούσαν την «Εγκάρδια Συνεννόηση» δηλαδή αυτό που γνωρίζουμε ως συμμαχία της Αντάντ, έκαναν σειρά προτάσεων και με εδαφικές παραχωρήσεις προς τη Βουλγαρία, αλλά εκείνη σκεπτόμενη καιροσκοπικά, τις απέρριψε, θεωρώντας καλύτερες τις Γερμανικές. Βρέθηκε εξ αιτίας της πλεονεξίας της στην λάθος πλευρά, της ιστορίας στον Α΄ Παγκόσμιο Πόλεμο. Το ίδιο λάθος έκανε αργότερα και στο Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο.   

               Μετά τη λήξη των Βαλκανικών Πολέμων 1912-1913 με τη συνθήκη του Βουκουρεστίου, το μεγαλύτερο μέρος της Δυτικής Θράκης παραχωρήθηκε στην ηττημένη Βουλγαρία Ένα μικρό μέρος της περί το Διδυμότειχο, το Καραγάτς και το Ορτάκιοϊ το είχε κρατήσει η Τουρκία.

               Η γενική εικόνα που επικράτησε στα κατοπινά χρόνια στην διπλωματία, φαίνεται σε ένα έγγραφο με ημερομηνία 22 Φεβρουαρίου 1922 στο οποία εν είδει συμπεράσματος αναφέρεται ότι «κατόπιν της παρ’ αμφοτέρων των Κρατών συνεννοήσεως και συμφωνίας συμπτιπτούσης με την παραχώρησιν εκ μέρους της Τουρκίας εις την Βουλγαρίαν της λωρίδας Καραγάτς- Διδυμοτείχου, τη μεσολαβήσει της Γερμανικής Κυβερνήσεως, επί μόνω τω σκοπώ όπως πεισθή η Βουλγαρία να εξέλθη εις τον Ευρωπαϊκόν πόλεμον υπέρ των Κεντρικών».

Δεδέαγατς: Ο συμμαχικός ναυτικός αποκλεισμός του 1915

*Το Ελληνικό προξενείο του Δεδέαγατς (συλλογή Αγγέλας Γιαννακίδου)

 

 

*Ανέκδοτα στοιχεία.

*Προξενικές αναφορές.

*Τα γαλανόλευκα κομφετί!

* Τελάλης με νταούλια,

απαγορεύει τα ελληνικά!.

 

 

Γράφει ο Παντελής Στεφ. Αθανασιάδης

               Η Αλεξανδρούπολη, το Δεδέαγατς του 1915, που κατέχονταν τότε από τους Βουλγάρους, δοκιμάστηκε σκληρά και από τον ναυτικό αποκλεισμό που επέβαλλαν οι συμμαχικές δυνάμεις, Αγγλία, Γαλλία, Ρωσία, εναντίον των  κεντρικών αυτοκρατοριών  Γερμανία, Αυστροουγγαρία, Οθωμανική Αυτοκρατορία και Βουλγαρία.

Για την Ελλάδα, που… ήταν μακριά τότε, το 1915 ήταν μια κρίσιμη χρονιά, καθώς το σαράκι του Εθνικού Διχασμού άρχισε να παίρνει σάρκα και οστά.  Ο πρωθυπουργός Ελευθέριος Βενιζέλος πρότεινε στους Συμμάχους της Αντάντ στις 16 Φεβρουαρίου να συμμετάσχει η Ελλάδα στην εκστρατεία της Καλλίπολης. Ο βασιλεύς Κωνσταντίνος που ήταν υπέρ της ουδετερότητας και ο πρωθυπουργός, διαφώνησαν. Παραιτήθηκε η κυβέρνηση στις 21 Φεβρουαρίου και σχημάτισε κυβέρνηση ο Δημήτριος Γούναρης που προκήρυξε εκλογές για τις 31 Μαΐου. Τις κέρδισαν οι Φιλελεύθεροι  του Βενιζέλου. Η αγιάτρευτη διένεξη Στέμματος-Βενιζέλου οδηγεί σε νέα παραίτηση της κυβέρνησης Βενιζέλου. Σχηματίζεται κυβέρνηση Αλέξανδρου Ζαΐμη στις 24 Σεπτεμβρίου. Τελευταία κυβέρνηση εκείνης της σημαδιακής χρονιάς ήταν του Στέφανου Σκουλούδη, που ανέλαβε στις 25 Οκτωβρίου 1915. Αυτό ήταν το κλίμα στην Αθήνα.

Ένας φουστανελάς της Ρούμελης και δύο βρακοφόροι Κρητικοί στη Βουλή το 1915

*Μακράκης και Αναγνωστάκης στη Βουλή ("Πατρίς" 7 Ιουλίου 1915)

Γράφει ο Παντελής Στεφ. Αθανασιάδης

          Η Βουλή, που προέκυψε από τις εκλογές της 31ης Μαΐου 1915, είχε όλα τα χαρακτηριστικά, που της προσέδιδε ο Εθνικός Διχασμός και αυτό φάνηκε από τον ολιγόμηνο βίο της. Ωστόσο είχε και ορισμένα χαρακτηριστικά ελληνικότητας, που της προσέδωσαν η… παρουσία ενός φουστανελοφόρου βουλευτή και δύο Κρητικών βρακοφόρων!!!

          Υπενθυμίζουμε ότι τις βουλευτικές εκλογές της 31ης Μαΐου 1915 κέρδισε ο Ελευθέριος Βενιζέλος με το κόμμα των Φιλελευθέρων, λαμβάνοντας 186 από τις 316 έδρες.

          Τα γεγονότα όμως στην Ευρώπη έτρεχαν και οι κίνδυνοι στον βαλκανικό μας περίγυρο γιγαντώνονταν. Τον Σεπτέμβριο του 1915 η Βουλγαρία εισήλθε στον Α΄ Παγκόσμιο Πόλεμο στο πλευρό των Κεντρικών Αυτοκρατοριών. Ο Ελευθέριος Βενιζέλος κήρυξε επιστράτευση και ζήτησε από τον Βασιλέα Κωνσταντίνο την είσοδο στον πόλεμο στο πλευρό της ΑΝΤΑΝΤ, πλην όμως ο τελευταίος, που μόλις είχε περάσει μια σοβαρή κρίση υγείας, αρνήθηκε, γεγονός που προκάλεσε την παραίτησή του πρώτου.

Θράκες στη Λεγεώνα των Ξένων, το 1915

 

*Γερμανοί μαστιγώνουν Έλληνες εθελοντές, αιχμαλώτους. 

Από το Γαλλικό περιοδικό "Le Petit Journal" (28 Φεβρουαρίου 1915)

 Γράφει ο Παντελής Στεφ. Αθανασιάδης

                Παλληκάρια από τη Θράκη, στα χρόνια του Α΄ Παγκοσμίου Πολέμου, βρέθηκαν να υπηρετούν στη Λεγεώνα των Ξένων της Γαλλίας, στο αμφιλεγόμενο αυτό σώμα εθελοντών. Πλήρεις καταλόγους καταταχθέντων δεν έχουμε. Άρα δεν ξέρουμε το σύνολο των Θρακών που κατατάχθηκαν εκεί. Ορισμένα μόνο ονόματα από σποραδικά δημοσιεύματα εφημερίδων της εποχής γνωρίζουμε.

Η Γαλλική Λεγεώνα των Ξένων- στα γαλλικά αποκαλείται légion étrangère- υπήρξε ένα στρατιωτικό σώμα, που έμεινε στην ιστορία για την ατσάλινη εκπαίδευση των ανδρών της για την απάνθρωπη πειθαρχία της και τη βάρβαρη συμπεριφορά των στελεχών τηςμ που την επέδειξαν  στις γαλλικές αποικίες.

Ιδρύθηκε στις 10 Μαρτίου 1831, με διάταγμα του Γάλλου βασιλιά Λουδοβίκου-Φίλιππου, με εισήγηση του υπουργού των Στρατιωτικών Ζαν Σουλτς. Το διάταγμα προσδιόριζε ότι η Λεγεώνα θα πολεμούσε εκτός του Γαλλικού εδάφους. Θα στελεχώνονταν από αλλοδαπούς άνδρες διαφόρων εθνικοτήτων. Αυτό είχε σαν αποτέλεσμα στη Λεγεώνα να κατατάσσονται άτομα που, για διάφορους λόγους, διώκονταν στη χώρα τους. Έτσι κατά καιρούς μαζεύτηκαν εκεί και ποικίλα πρόσωπα, από πολιτικά διωκόμενους έως κοινούς εγκληματίες. Στη Λεγεώνα όμως επικρατούσε η σιδηρά και, όχι σπάνια, η απάνθρωπη πειθαρχία.

Επισκευές στη Βουλή, σήμαινε… νέες σελίδες ιστορίας!!!

*Η ανανεωμένη αίθουσα της Βουλής της Μείζονος Ελλάδος, το 1915.

*Η Βουλή της Μείζονος Ελλάδος

*Σόλες από τα βουλευτικά εδώλια

Γράφει ο Παντελής Στεφ. Αθανασιάδης

Η αίθουσα του Κοινοβουλίου είτε στο σημερινό κτίριο των λεγομένων Παλαιών Ανακτόρων είτε στο κτίριο της Παλαιάς Βουλής στην οδό Σταδίου (σήμερα Εθνικό Ιστορικό Μουσείο) έχει υποστεί κατά καιρούς διάφορες επισκευές και βελτιώσεις, αναγκαίες για την καλή λειτουργία του ύψιστου θεσμού της Δημοκρατίας. Ωστόσο υπήρχαν χαρακτηριστικές επισκευές, που είχαν συνδεθεί με αξιόλογα ιστορικά γεγονότα

Δύο τέτοια γεγονότα, έχουν μείνει στην λεγόμενη «μικρή ιστορία» του κοινοβουλευτισμού και αφορούν τα έτη 1915 και 1946. Ήταν δύο σημαντικές χρονιές, ιστορικά.

Να θυμίσουμε ότι οι εκλογές της 31^ης  Μαΐου 1915 έγιναν από την κυβέρνηση του Δημήτριου Γούναρη και ενώ είχε αρχίσει να πολώνει την πολιτική κατάσταση ο Εθνικός Διχασμός. Το σημαντικό όμως ήταν ότι σε αυτές τις εκλογές είχαν ψηφίσει και οι περιοχές, που μόλις είχαν απελευθερωθεί: Η  Ήπειρος, η Μακεδονία και τα νησιά του Αιγαίου. Στις 10 Αυγούστου όμως ο Ελευθέριος Βενιζέλος σχημάτισε κυβέρνηση, μετά την παραίτηση της κυβέρνησης Γούναρη.  Όμως και ο Βενιζέλος παραιτήθηκε στις 22 Σεπτεμβρίου λόγω διαφωνίας με τον Βασιλιά Κωνσταντίνο Α΄. Στις 24 Σεπτεμβρίου σχηματίστηκε νέα κυβέρνηση υπό τον Αλέξανδρο Ζαΐμη, η οποία παραιτήθηκε για να σχηματίσει νέα κυβέρνηση στις 25 Οκτωβρίου ο Στέφανος Σκουλούδης. Αυτό ήταν το ασταθές πολιτικό πλαίσιο εκείνη τη χρονιά, αν και η Ελλάδα λόγω των Βαλκανικών Πολέμων εμφανίζονταν να έχει διπλό πληθυσμό και διπλάσια έκταση.

Ο θάνατος του δημοσιογράφου, το μακρινό 1915

*Ο Γρηγόριος Βασιλάς

*Οι κακουχίες των Βαλκανικών Πολέμων,

οδήγησαν στον τάφο τον Γρηγ. Βασιλά

Γράφει ο Παντελής Στεφ. Αθανασιάδης

                Άδοξο θάνατο είχε ένας δραστήριος Σμυρνιός στην καταγωγή δημοσιογράφος, που είχε παρακολουθήσει τους δύο Βαλκανικούς Πολέμους, διέσχισε πεζός τη Μακεδονία, επισκέφθηκε τη Δυτική Θράκη, υπέστη πολλές δοκιμασίες στα μέτωπα, αλλά τελικά οι κακουχίες  του πολέμου, τον οδήγησαν στον τάφο, μετά από μακρά και βασανιστική ασθένεια.

                Πρόκειται για τον Γρηγόριο Βασιλά, που εγκατέλειψε το μάταιο αυτό κόσμο σε ηλικία περίπου 25 ετών, αφού διέγραψε μια λαμπρή και υποδειγματική πορεία στη δημοσιογραφία και πρόλαβε να εκδώσει ένα βιβλίο για τον Β’ Βαλκανικό Πόλεμο.

                Ο Βασιλάς γεννήθηκε στη Σμύρνη, αλλά πολύ σύντομα, υπήρξε θύμα των διωγμών που είχαν αρχίσει οι Νεότουρκοι αμέσως μετά την επανάστασή τους το 1908 και αναγκάσθηκε να καταφύγει στην Αθήνα, το 1910, μόλις 20 χρονών, συνεχίζοντας μια καριέρα, που είχε αρχίσει στην πατρίδα του. Η δύναμη και η θέληση που διέθετε τον βοήθησαν να αναδειχθεί πολύ γρήγορα στην αθηναϊκή δημοσιογραφία και να καταλάβει λαμπρή θέση.

                Ριψοκίνδυνος, δεν δίσταζε να εκτεθεί σε κινδύνους προτάσσοντας ακόμα και τα στήθη του. Όπως συνέβη στην Επανάσταση της Σάμου, όπου είχε βρεθεί με δημοσιογραφική αποστολή και κινδύνευσε να χάσει τη ζωή του στη θέση Μουλά Ιμπραήμ.

Το «Ουζούν Σουργκιούν» του Μένου Φιλήντα

*Η πρώτη σελίδα της επιστολής του Μένου Φιλήντα προς τον Ίωνα Δραγούμη, 

για το "Ουζούν Σουργκιούν". Από τα αρχεία της Γενναδείου Βιβλιοθήκης

*Μια σελίδα από τους 

διωγμούς των Νεοτούρκων

Γράφει ο Παντελής Στεφ. Αθανασιάδης

                «Ουζούν σουργκιούν» στα τουρκικά σημαίνει «μακρά εξορία». Είναι η φράση που στοίχειωσε στη σκέψη των Ελλήνων της Μικράς Ασίας και της Ανατολικής Θράκης, όταν άρχισαν οι συστηματικοί διωγμοί των Νεοτούρκων εναντίον των Χριστιανικών πληθυσμών της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας. Μεγάλες ομάδες πληθυσμών μετακινήθηκαν κάτω από άθλιες συνθήκες στο εσωτερικό της Τουρκίας και οι άνδρες εκτοπίζονταν στα τάγματα καταναγκαστικής εργασίας, τα εφιαλτικά «αμελέ ταμπουρού».

                Ο Μένος Φιλήντας ο άλλος πρωταγωνιστής του άρθρου αυτού (το όνομά του ήταν Αγαμέμνων Φιλανθίδης) είναι ένας από τους αγνούς δημοτικιστές της εποχής του μεσοπολέμου. Μικρασιάτης στην καταγωγή γεννήθηκε στην Αρτάκη Κυζίκου το 1870 και πέθανε στη  Νέα Ιωνία της Αττικής το 1934. Σπούδασε αρχικά στην Κωνσταντινούπολη και κατόπιν στο Διδασκαλείο της οθωμανικής τότε  Θεσσαλονίκης. Εργάσθηκε ως δάσκαλος σε διάφορες πόλεις της Τουρκίας μέχρι το 1915, που ήρθε στην Ελλάδα.  Είχαν αρχίσει οι διωγμοί των Νεοτούρκων και ο Φιλήντας, είχε φυλακιστεί  δυο φορές, στην Προύσα και την Αρτάκη.

Προς την εκστρατεία της Καλλίπολης

                                 ΑΠΟ ΤΗΝ ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ ΤΗΣ ΚΥΡΙΑΚΗΣ

http://www.kathimerini.gr/813751/article/epikairothta/kosmos/pros-thn-ekstrateia-ths-kallipolhs

*Ο αναδιοργανωτής του τουρκικού στρατού Γερμανός στρατηγός Οτο Λίμαν φον Σάντερς (αριστερά) με τον Κεμάλ Ατατούρκ. Η παρουσία του ενίσχυσε τη γερμανική επιρροή στην Οθωμανική Αυτοκρατορία (φωτ.: Αρχείο Κ. Φωτιάδη).

Γράφει ο κ. ΒΛΑΣΗΣ ΑΓΤΖΙΔΗΣ*

            Μια από τις σημαντικότερες στιγμές του Α΄ Παγκόσμιου Πολέμου υπήρξε η ατυχής προσπάθεια των Βρετανών και των Γάλλων της Αντάντ, κατά την περίοδο 25 Απριλίου 1915 έως 9 Ιανουαρίου 1916, να ελέγξουν τα Δαρδανέλια, καταλαμβάνοντας τη χερσόνησο της Καλλίπολης στην Ανατολική Θράκη.

            Στρατηγικός στόχος της επιχείρησης ήταν να καταληφθεί η Κωνσταντινούπολη και να τεθεί εκτός του πολέμου η Οθωμανική Αυτοκρατορία, η οποία βρισκόταν υπό τον έλεγχο των ακραίων εθνικιστών, των Νεότουρκων, και να αποκτηθεί κατευθείαν σύνδεση με τη Ρωσική Αυτοκρατορία, η οποία ήταν πολύτιμος σύμμαχος της Αντάντ στον αγώνα κατά των Γερμανο-Αυστριακών των Κεντρικών Δυνάμεων.

            Η αποτυχία της επιχείρησης είχε ιδιαίτερη σημασία για την εξέλιξη του πολέμου, εφόσον παρέτεινε τη διάρκειά του. Οι δυνάμεις της Αντάντ δεν μπόρεσαν να αποκτήσουν άμεση επαφή με τις ρωσικές δυνάμεις, κάτι που είχε ιδιαίτερα δυσμενείς επιπτώσεις στο Ανατολικό Μέτωπο και ευνόησε τις προσπάθειες της γερμανικής κατασκοπείας να υπονομεύσει εσωτερικά την πολιτική ζωή της Ρωσίας. Παράλληλα, καθόρισε αρνητικά τις σχέσεις των συμμάχων με τις ελληνικές φιλογερμανικές πολιτικές δυνάμεις που είχαν επιβάλει την ουδετερότητα της Ελλάδας, αλλά και επέτρεψε στους Νεότουρκους να θέσουν σε εφαρμογή τα σχέδιά τους για εξόντωση των μη μουσουλμανικών κοινοτήτων της Αυτοκρατορίας.

Η πρώτη βουλγαρική κατοχή στο Δεδέαγατς

*Το άνω μέρος της πρώτης σελίδας της αναφοράς του προξενείου Ξάνθης 

(Αρχείο Ιδρύματος Ελ. Βενιζέλου)

Γράφει ο Παντελής Στεφ. Αθανασιάδης

                Η Θράκη εντελώς αδικημένη από τις σκοπιμότητες και τα συμφέροντα των μεγάλων, υποχρεώθηκε αν και είχε ελευθερωθεί από τις ελληνικές δυνάμεις στο δεύτερο Βαλκανικό Πόλεμο, να υποστεί μια σκληρή βουλγαρική κατοχή από τα τέλη του 1913 έως το 1919. Μια βάρβαρη κατοχή, που άφησε  πικρές αναμνήσεις.

                Αυτό ήταν το αποτέλεσμα της συνθήκης του Βουκουρεστίου, που συγκλήθηκε το 1913 και τερμάτισε τον πόλεμο Ελλάδας- Βουλγαρίας, όταν ο ελληνικός στρατός, είχε την δυνατότητα να φτάσει ακόμα και στη Σόφια… Δυστυχώς όμως, οι μεγάλοι επιδίκασαν την Δυτική Θράκη αν και είχε ελευθερωθεί από τις ελληνικές δυνάμεις, στην ηττημένη Βουλγαρία.

                Η βουλγαρική κατοχή συνοδεύτηκε με πρωτοφανείς ωμότητες εις βάρος του ελληνικού πληθυσμού, που είχαν στόχο την αλλοίωση των δημογραφικών δεδομένων, την υπαγωγή των ναών στην σχισματική εξαρχία και την εγκαθίδρυση βουλγαρικών σχολείων. Εκείνη την εποχή επικράτησε στους Βουλγάρους πνεύμα ρεβανσιστικό και στόχευση εκβουλγαρισμού. Υπολογίζεται ότι 250.000  Έλληνες εγκατέλειψαν ακούσια τη Θράκη και  οδηγήθηκαν στην προσφυγιά.