Μια απόπειρα ψύχραιμης προσέγγισης του Κυπριακού

ΑΠΟ ΤΗΝ ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ ΤΗΣ ΚΥΡΙΑΚΗΣ   http://www.kathimerini.gr/1025651/article/politismos/vivlio/mia-apopeira-yyxraimhs-proseggishs-toy-kypriakoy

*ΕYΑΝΘΗΣ ΧΑΤΖΗΒΑΣΙΛΕΙΟΥ

Ο διάλογος Γιώργου Σεφέρη -

Ευάγγελου Αβέρωφ,

Οι συμφωνίες Ζυρίχης και Λονδίνου

Εκδόσεις Πατάκη, Αθήνα 2019, σελ. 348

Γράφει ο κ. ΝΙΚΟΛΑΟΣ ΜΠΟΥΜΠΑΡΗΣ*

Είναι βέβαιο πως ποτέ ένα βιβλίο δεν λέει «όλη την ιστορία». Μπορεί όμως να συμβάλει στην πληρέστερη κατανόησή της, ακόμα και αν –ή, κυρίως, επειδή– αναφέρεται σε ένα ζήτημα που προκαλεί έντονες συζητήσεις, συνδεδεμένες με πόνο, πίκρα και μια ανοικτή πληγή.

Αναμφίβολα, το Κυπριακό είναι ένα μείζον ζήτημα για όλους μας, ανεξάρτητα από το μετερίζι που βρισκόμαστε και τη γνώση που έχουμε γι’ αυτό. Είναι γνωστό, άλλωστε, πως όσοι συγγράφουν σύγχρονη ιστορία βρίσκονται συχνά στο στόχαστρο, γιατί τα όρια ανάμεσα στη βιωματική γνώση και την επιστημονική είναι ρευστά, δυσδιάκριτα και η υπέρβαση του βιώματος επώδυνη.

Με την ευκαιρία συμπλήρωσης 60 ετών από τις συμφωνίες Ζυρίχης και Λονδίνου, ένας από τους πιο έγκριτους μελετητές του Κυπριακού, ο Ευάνθης Χατζηβασιλείου, καθηγητής Ιστορίας του Μεταπολεμικού Κόσμου στο ΕΚΠΑ,  επιχειρεί να τις προσεγγίσει με τον φακό του στραμμένο σε δύο από τους πρωταγωνιστές της περιόδου. Τον Ευάγγελο Αβέρωφ-Τοσίτσα και τον Γιώργο Σεφεριάδη.

Αφετηρία, χωρίς αμφιβολία, για τη συγγραφή αυτού του βιβλίου αποτέλεσε, μεταξύ άλλων, η κυκλοφορία το 2018 του βιβλίου του Γιώργου Γεωργή «Σεφέρης- Αβέρωφ, Η Ρήξη» (Καστανιώτης). Μεταξύ των δύο βιβλίων πραγματοποιείται ένας ζωηρός διάλογος, πιο συναισθηματικά από την πλευρά του κ. Γεωργή, πιο νηφάλια από την πλευρά του κ. Χατζηβασιλείου, αλλά με επιστημονικό κύρος αμφοτέρων.

Η Μάνη Διδυμοτείχου και πώς πήρε αυτό το όνομα

*Η άδεια που δόθηκε για το σχολείο του χωριού

Γράφει ο Παντελής Στεφ. Αθανασιάδης

Η Μάνη Διδυμοτείχου, είναι ένα χωριό με φιλοπρόοδους και πατριωτικούς κατοίκους. Επί Τουρκοκρατίας ονομάζονταν Καδήκιοϊ (σημαίνει το χωριό του Καδή, δηλαδή του ιεροδικαστή) και έχει ενδιαφέρον η εξιστόρηση, πώς μετά την απελευθέρωση της Θράκης, το χωριό πήρε το όνομα Μάνη.

Η ιστορία του χωριού αυτού, χάνεται στα βάθη του χρόνου. Για παράδειγμα την περίοδο 1456 έως το 1467 σε παλαιά οθωμανικά έγγραφα αναγράφεται το όνομα Kadikoy αν και το όνομα αυτό, υπήρχε και σε άλλες κοντινές ή μακρινές περιοχές της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας. Πάντως στη διάρκεια της Τουρκοκρατίας και αυτό ήταν σύνηθες φαινόμενο, παρατηρήθηκαν μετακινήσεις πληθυσμών, κυρίως κατά τον 17^ο αιώνα. Τότε και η Μάνη όπως και άλλα χωριά δέχτηκαν την εγκατάσταση νέων πληθυσμιακών ομάδων από άλλες περιοχές της υπόδουλης Ελλάδας και βασικά από την Πελοπόννησο και την Ήπειρο.

Βέβαια στοιχεία, έχουμε για το δεύτερο μισό του 19^ου αιώνα. Στη Βιβλιοθήκη της Βουλής υπάρχει ένας φάκελος άγνωστης προέλευσης, που περιέχει έγγραφα Θρακικού ενδιαφέροντος. Σε ορισμένα από τα έγγραφα αυτά γίνεται αναφορά στο ελληνικό Καδήκιοϊ, της περιοχής Διδυμοτείχου, διέθετε μία εκκλησία και ένα σχολείο.

Ελληνικός Εμφύλιος: Μια ύστερη πρόταση για ειρήνευση

*1949: Το τέλος του Εμφυλίου. Οι φαντάροι χορεύουν....

Του κ. Νίκου Δημ. Παπαδιονυσίου

Υπήρξαν προθέσεις αποτροπής του Εμφυλίου και ειρήνευσης από τις δυο μεριές υπό όρους μη αποδεκτούς και από τις δυο μεριές. Ο Νίκος Ζαχαριάδης, ο Νικολάι Νικολάεβιτς Νικολάεβ των Ρώσων, «ο σταλινικότερος του Στάλιν και προσωπικός φίλος τού Μπέρια» κατά τον Ροβήρο Μανθούλη, τις απέρριψε όλες, Κυβέρνησης και Αμερικανών.

Ζητά να διακηρύξουν ότι οι δεξιοί αντίπαλοί του διέπραξαν εγκλήματα, πράγμα φυσικά σωστό, παραβλέποντας τα δικά τους, αδύνατο για τους τελευταίους να το αποδεχτούν. Αυτό μέχρι στις 08/09/1947 που η κυβέρνηση Τσαλδάρη υπόσχεται αμνήστευση σε όσους καταθέσουν τα όπλα εντός μηνός. Στις 24/09/1947 το ΚΚΕ απορρίπτει την αμνηστία…

Ο Ζαχαριάδης ενημερώνει τον υψηλά ιστάμενο Σοβιετικό Ζντάνοφ, ότι τον Γενάρη του 1947 του ίδιου χρόνου ο Κωνσταντίνος Τσαλδάρης έστειλε κρυφά με άνθρωπό του στο βουνό (μάλλον εννοεί τον δημοσιογράφο και πολιτικό του φίλο Γεώργιο Δρόσο στον Μάρκο Βαφειάδη, με τη βοήθεια του Τίτο) πρόταση ειρήνευσης και σταδιακής αμνηστίας και του εγγυήθηκε 100 βουλευτές για το ΕΑΜ-ΚΚΕ στις επόμενες εκλογές, που θα γίνονταν σύντομα. «Φυσικά την απορρίψαμε».

Οι συνομιλίες διασώθηκαν στο αρχείο Ζντάνοφ, το οποίο αγόρασε στη Μόσχα το ’90, ο Νίκος Κέντρος για λογαριασμό των ΑΣΚΙ. (Κώστας Σπυρόπουλος 1 Αυγούστου 2013,  Πηγή: Protagon.gr)

Ο Τσαλδάρης λέει στον Ζαχαριάδη ότι σαν αρχηγοί των δύο μεγαλύτερων κομμάτων οφείλουν να σταματήσουν την αιματοχυσία και να αποδείξουν στον ξένο παράγοντα ότι οι ελληνικές πολιτικές δυνάμεις μπορούν να εγγυηθούν την ομαλότητα και ότι επίκειται ενεργός στρατιωτική ανάμιξη των ΗΠΑ, πράγμα που συνέβη στα μέσα Μαρτίου 1947.

Οι ατιμώρητες Βουλγαρικές ωμότητες του 1916-18. Από τα «ντουρντουβάκια» στον Χίτλερ!

*Εικόνα από την καταναγκαστική εργασία των ομήρων 

στα Βουλγαρικά στρατόπεδα συγκέντρωσης

Γράφει ο Παντελής Στεφ. Αθανασιάδης

                Οι ηγέτες του Ναζισμού, μετά την ήττα του, το 1945, καταδικάστηκαν όπως όλοι γνωρίζουμε, από το Δικαστήριο της Νυρεμβέργης για τα εγκλήματα πολέμου, που διέπραξαν. Τα εγκλήματα πολέμου των Βουλγάρων σε βάρος Ελλήνων και Σέρβων κυρίως, ως συνειδητών συμμάχων των Γερμανών σε δύο Παγκόσμιους Πολέμους, δεν δικάστηκαν ποτέ.

                Με την ονομασία Δίκη της Νυρεμβέργης  ονομάζουμε τη δίκη των Γερμανών εγκληματιών πολέμου η οποία έγινε από το Ειδικό Διεθνές Στρατιωτικό Δικαστήριο, που συνεδρίασε στο δικαστικό μέγαρο της Νυρεμβέργης, από τις 20 Νοεμβρίου του 1945 μέχρι την 1η Οκτωβρίου 1946. Οι κατηγορούμενοι, 24 στον αριθμό ήταν μέλη του Εθνικοσοσιαλιστικού Γερμανικού Εργατικού Κόμματος και άλλων Ναζιστικών οργανώσεων. Από τους 24 κατηγορούμενους καταδικάστηκαν οι 19.

                Από την άλλη πλευρά, αδικαίωτα θύματα των Βουλγάρων εγκληματιών πολέμου, σε δύο Παγκόσμιους Πολέμους, ήταν κυρίως οι κάτοικοι της Ανατολικής Μακεδονίας και Θράκης και της Σερβίας.

Γιατί οι ΕΛΑΣιτες, εκτέλεσαν τον καπετάν Οδυσσέα στη Λευκίμη Έβρου το 1944;

*Η ανέκδοτη προκήρυξη των ανταρτών του Έβρου 

για την καταδίκη και εκτέλεση του καπετάν Οδυσσέα το 1944

*Μια ανέκδοτη προκήρυξη

των ανταρτών, δίνει απάντηση

στο αδυσώπητο «γιατί»

Γράφει ο Παντελής Στεφ. Αθανασιάδης

                Η εκτέλεση καπετάνιου από τους ίδιους τους συντρόφους του, μετά από απόφαση ανταρτοδικείου, αποτελεί ίσως μοναδική περίπτωση στα χρονικά της Κατοχής στην Ελλάδα. Πρόκειται για τον καπετάνιο Οδυσσέα (Λευτέρη Γαλεάδη), γραμματέα της κομματικής οργάνωσης ΚΚΕ Ξάνθης, που δικάστηκε και εκτελέστηκε το Φεβρουάριο του 1944 στη Λευκίμη Έβρου.

                Αξίζει να αναφέρουμε επίσης ότι στις 5 Απριλίου 1941, πριν ακόμα συνθηκολογήσει η Ελλάδα με τη Ναζιστική Γερμανία,  η Περιφερειακή Επιτροπή του ΚΚΕ Ανατολικής Μακεδονίας και Δυτικής Θράκης αποφάσισε να δημιουργήσει οργάνωση Εθνικής Αντίστασης με την επωνυμία ΜΕΣ (Μέτωπο Εθνικής Σωτηρίας). Γραμματέας της ορίσθηκε ο καπνεργάτης  Λευτέρης Γαλεάδης (κατοπινό ψευδώνυμό του, Οδυσσέας) ο οποίος σε συγκέντρωση στην πλατεία της Ξάνθης εξήγησε την ανάγκη της εθνικής ενότητας και τους σκοπούς του Μετώπου Εθνικής Σωτηρίας για την επιβίωση του λαού και την οργάνωση της ένοπλης αντίστασης εναντίον του εισβολέα.

                Εσχάτως είχα τη χαρά να πάρω στα χέρια μου, μια προκήρυξη των ανταρτών της εποχής εκείνης, που εξηγούν γιατί εκτέλεσαν τον καπετάν Οδυσσέα. Είναι ανέκδοτη και περιλαμβάνεται στις  ανεκτίμητες συλλογές του φίλου μου συλλέκτη Μιχάλη Πατέλη, τον οποίο ευχαριστώ πολύ από τη θέση αυτή. Είναι ένα κείμενο που φωτίζει τα αμείλικτα «γιατί» της εποχής εκείνης.

Ο βίος του Θρακός Αγίου Κυρίλλου ΣΤ΄

*Το βιβλίο του πατρός Ναυκράτιου Τσουλκανάκη

*Μια σημαντική έκδοση

του αρχιμανδρίτη

Ναυκράτιου Τσουλκανάκη

Γράφει ο Παντελής Στεφ. Αθανασιάδης 

Την Κυριακή του Θωμά, στις εκκλησίες της Θράκης θα αναπεμφθεί επιμνημόσυνη δέηση για την ανάπαυση της ψυχής του Πατριάρχη Κύριλλου ΣΤ’ τον οποίο απαγχόνισαν οι Τούρκοι το 1821 στην γενέτειρά του Αδριανούπολη.  Η μνήμη του έχει ορισθεί να τιμάται στις 18 Απριλίου, ημέρα του μαρτυρίου του. Απλά, αν το Πάσχα έρχεται μετά την ημερομηνία αυτή, τότε η εορτή αυτή μετατίθεται για την Κυριακή του Θωμά (όπως συμβαίνει εφέτος).

Αφορμή για το άρθρο αυτό, δεν είναι μόνο ο επικείμενος εορτασμός της μνήμης του Αγίου Κυρίλλου ΣΤ΄, αλλά και η σημαντική έκδοση βιβλίου με το βίο του εθνομάρτυρα Πατριάρχη. Συγγραφέας είναι ο πολυγραφότατος αρχιμανδρίτης Ναυκράτιος Τσουλκανάκης, με καταγωγή από το Διδυμότειχο. Τίτλος του βιβλίου «Ο Άγιος Κύριλλος ΣΤ’ (1775- 1821) ο Εθνο-Ιερομάρτυς Πατριάρχης Κωνσταντινουπόλεως» Θεσσαλονίκη 2018. Είναι μια σημαντική προσπάθεια για να γνωρίσουμε σε λεπτομέρειες όχι μόνο το μέγεθος της θυσίας του Αγίου, αλλά και το μέγεθος της προσφοράς του προς το Έθνος.

Ο Κύριλλος, γεννήθηκε το 1775 στην Αδριανούπολη, από φτωχή οικογένεια. Το όνομα του ήταν Βασίλειος  Σερμπετζόγλου ή κατά ελληνοπρεπέστερη εκδοχή Βασίλειος Μελικρατίδης. Έμαθε τα πρώτα γράμματα στην σχολή της πατρίδας του, αλλά έδειξε από πολύ μικρός μεγάλη έφεση προς τα γράμματα και τη μάθηση προχωρώντας ανοδικά. Σε ηλικία 20 ετών χειροτονήθηκε διάκονος από το μητροπολίτη Αδριανούπολης Καλλίνικο, ο οποίος του άλλαξε το όνομα σε Κύριλλος. Διετέλεσε γραμματέας της Μητρόπολης Εφέσου. Αργότερα, όταν ο Καλλίνικος έγινε Πατριάρχης κάλεσε στην Κωνσταντινούπολη τον Κύριλλο και τον έκανε αρχιδιάκονο του Οικουμενικού Πατριαρχείου.

Σε ηλικία 28 ετών εξελέγη μητροπολίτης Ικονίου το 1803 και υπηρέτησε εκεί επί επτά χρόνια. Στη συνέχεια, τον Οκτώβριο του 1810 εξελέγη από την Σύνοδο του Πατριαρχείου μητροπολίτης της πατρίδας του Αδριανούπολης.

Οι γερμανικές φρικαλεότητες στο νομό Έβρου, από τα αρχεία της CIA (OSS)

*Γερμανοί αξιωματικοί στο Διδυμότειχο (Αρχείο Γ. Αγγέλη)

Γράφει ο Παντελής Στεφ. Αθανασιάδης

Οι γερμανικές φρικαλεότητες  του Β ‘ Παγκοσμίου Πολέμου παραμένουν ανεξίτηλες στη συλλογική μνήμη των λαών, που υπήρξαν θύματα του Ναζισμού. Όλοι οι λαοί και όλες οι περιοχές, που βρέθηκαν κάτω από τη μπότα των γερμανικών στρατευμάτων,  έχουν να αφηγηθούν εκτελέσεις αμάχων, βασανιστήρια και αρπαγές.

Μία από τις περιοχές, που έζησαν τον ναζιστικό όλεθρο ήταν και ο νομός Έβρου, που χαρακτηρίστηκε «ουδέτερη ζώνη» διατήρησε τις πολιτικές αρχές του (νομαρχία, δήμους, κοινότητες κ.λπ.) τελώντας υπό γερμανική στρατιωτική κατοχή. Όπως είναι γνωστό οι άλλοι δύο νομοί της Δυτικής Θράκης (Ξάνθης και Ροδόπης) μαζί με τους νομούς της Ανατολικής Μακεδονίας παραδόθηκαν στη Βουλγαρία, σύμμαχο του Χίτλερ, που αλίμονο, έζησαν χειρότερη κατοχή και από αυτή των γερμανικών φρικαλεοτήτων.

Οι πρώτοι πίνακες με τα ονόματα των Ελλήνων, που εκτελούσαν οι Γερμανοί και οι Βούλγαροι, έφταναν στο Κάιρο και μέσω της Ελληνικής Υπηρεσίας Πληροφοριών, ενημερώνονταν η εξόριστη ελληνική κυβέρνηση αλλά και οι αντίστοιχες συμμαχικές υπηρεσίες και κυβερνήσεις.

Ένα ανέκδοτο ιστορικό έγγραφο για το Σουφλί του 1919

*Το επάνω μισό του ανέκδοτου πρακτικού για τη δημιουργία Δημογεροντίας στο Σουφλί, το 1919 

Γράφει ο Παντελής Στεφ. Αθανασιάδης

                Το τέλος του Α΄ παγκοσμίου Πολέμου, βρήκε το Σουφλί βαριά «λαβωμένο» από την σκληρή Βουλγαρική Κατοχή στην οποία το καταδίκασε η άδικη συνθήκη του Βουκουρεστίου του 1913, η οποία επιδίκασε τη Δυτική Θράκη στην ηττημένη Βουλγαρία. Το Σουφλί μάλιστα «άγγιξε» την ποθούμενη ελευθερία, όταν οι δυνάμεις των Ελλήνων πεζοναυτών, έφτασαν ως την Κορνοφωλιά, περίπου 4 χιλμ. νοτιότερα.

                Η Βουλγαρική κατοχή υπήρξε ανάλγητη, εχθρική προς κάθε τι ελληνικό, εκδικητική για την ήττα που υπέστη η γειτονική χώρα κατά τον Β΄ Βαλκανικό Πόλεμο. Η πολιτική της Βουλγαρίας κατέστησε μαρτυρική τη ζωή για τους κατοίκους της πόλης. Όσοι δηλαδή παρέμειναν γιατί οι περισσότεροι εκδιώχθηκαν κακήν κακώς. Λεπτομέρειες υπάρχουν στη θέση https://sitalkisking.blogspot.com/2013/07/1913-19.html#more).

Ζητούσαμε την Ανατολική Θράκη, όταν μπήκαμε στο Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο!!!

*Ο Εμμανουήλ Τσουδερός

*Δυστυχώς οι μεγάλοι 

ενδιαφέρθηκαν μόνο

για τα δικά τους 

γεωστρατηγικά συμφέροντα

Γράφει ο Παντελής Στεφ. Αθανασιάδης

                Όταν η Ελλάδα μπήκε στον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο, κάνοντας τεράστιες θυσίες για τη νίκη των συμμαχικών δυνάμεων απέναντι στον σιδερόφρακτο ναζισμό και φασισμό διαμόρφωσε ελπίδες, ότι οι αγώνες της δεν θα πάνε χαμένοι και ότι θα ικανοποιηθούν οι εθνικές της διεκδικήσεις.

                Είναι γνωστό ότι μετά τη συνθηκολόγηση του Απριλίου και τη Μάχη της Κρήτης το Μάιο του 1941, η ελεύθερη ελληνική κυβέρνηση μεταφέρθηκε στο Κάιρο, όπου ο πρωθυπουργός Εμμανουήλ Τσουδερός προσπάθησε να ανασυγκροτήσει κυρίως τις ένοπλες δυνάμεις από τους Έλληνες που έφευγαν από την κυρίως Ελλάδα και κατέφευγαν στη Μέση Ανατολή με στόχο να συνεχίσουν τον αγώνα. Στην Αθήνα ανέλαβε η φιλογερμανική κυβέρνηση του στρατηγού Τσολάκογλου.

                Τότε λοιπόν, μέσα στη φωτιά του πολέμου, που δεν έσβησε την ελπίδα της νίκης, αναζωπυρώθηκαν οι προσδοκίες μας για ικανοποίηση των εθνικών διεκδικήσεων, εφόσον θα έβγαινε νικήτρια από τον φοβερό πόλεμο η πλευρά των συμμάχων. Υπενθυμίζεται ότι η Τουρκία κράτησε στάση ουδετερότητας στο μεγαλύτερο διάστημα των συγκρούσεων, ενώ η Βουλγαρία είχε προσδεθεί αμέσως στο άρμα του Αδόλφου Χίτλερ, ο οποίος της παραχώρησε αμέσως την Ανατολική Μακεδονία και τους νομούς Ξάνθης και Ροδόπης της Θράκης.

Και κάπως έτσι οι σύμμαχοί μας, πούλησαν τη Βόρεια Ήπειρο…

*Ο Αλβανός βασιλέας Ζωγ Α΄

*Οι φαντάροι μας κυνηγούσαν

τον Ρόμελ στην Έρημο

και οι Αγγλοαμερικανοί

νοιάζονταν για την Αλβανία

Γράφει ο Παντελής Στεφ. Αθανασιάδης

Εσχάτως η Αλβανία κάνει κινήσεις εναντίον της ελληνικής μειονότητας που ζει εκεί, έχοντας ως στόχο να αρπάξει κυριολεκτικά τις παραθαλάσσιες περιουσίες των Βορειοηπειρωτών για να τις δώσει σε πολυεθνικές προς αξιοποίηση, χωρίς οι ιδιοκτήτες τους να ωφελούνται. Η Αλβανία με τον τρόπο αυτό επιβεβαιώνει την διαχρονική αντιπαλότητά της προς κάθε τι ελληνικό, χωρίς να παύει να επωφελείται σε κάθε τομέα από την Ελλάδα.

Η στάση αυτή των Αλβανών φέρνει στη μνήμη όλων τη στάση που τήρησε ο εκθρονισθείς βασιλεύς των Αλβανών Αχμέτ Ζώγου. Πρόκειται για τον Ζωγ Α΄, βασιλέα των Αλβανών που γεννήθηκε το 1895  ως Αχμέτ Μουχτάρ Ζογόλι. Πήρε το ψευδώνυμο Ζώγου από το 1922, που είχε διατελέσει πρωθυπουργός έως το 1924. Στη συνέχεια υπήρξε πρόεδρος της Αλβανίας από το 1925 έως το 1928, και τελικά αυτοανακηρύχθηκε βασιλέας έως το 1939. Κανένας βασιλικός οίκος της Ευρώπης και καμιά κυβέρνηση δεν τον αναγνώρισε ως αρχηγό βασιλικής δυναστείας.

Τον Απρίλιο του 1939 ο Μουσολίνι αποβίβασε ιταλικά στρατό, καθαίρεσε τον Ζωγ και κατέστησε την Αλβανία ιταλικό προτεκτοράτο. Ο Ζωγ και η βασίλισσα (πριγκίπισσα ουγγρικής καταγωγής) κατέφυγαν αρχικά στην Ελλάδα όπου η τότε Κυβέρνηση Μεταξά επέτρεψε την είσοδο τους πρώτα για λόγους ανθρωπιστικούς, γιατί η βασίλισσα δύο μέρες προ της εισβολής των Ιταλών είχε γεννήσει τον πρίγκιπα Σκεντέρ, παραχωρώντας τους άσυλο. Η κυβέρνηση Μεταξά ήθελε επίσης να αποφύγει κάθε πρόκληση προς την φασιστική Ιταλία. 

Χώροι λατρείας των Ελληνορθόδοξων της Ανατολ. Θράκης, πριν την μεγάλη Έξοδο.

*Το νέο βιβλίο του Μιχάλη Πατέλη

*Ένας νέος εκδοτικός άθλος

του συλλέκτη Μιχάλη Πατέλη

Γράφει ο Παντελής Στεφ. Αθανασιάδης

                Ο Μιχάλης Ε. Πατέλης, είναι ένας σημαντικός συλλέκτης, που στα συρτάρια του συνωστίζονται, έγγραφα, φωτογραφίες, αντικείμενα και κάθε είδους πολύτιμο συλλεκτικό πετράδι της ιστορίας της Θράκης. Ο Πατέλης, άνθρωπος φιλότιμος, συνεισφέρει σε όσους πραγματοποιούν εκθέσεις για τη Θράκη ό,τι του ζητηθεί, ώστε να εκτίθενται κομμάτια από το υλικό του για να βλέπει και να μαθαίνει ο κόσμος.

                Δεν μένει όμως μόνο στις εκθέσεις των άλλων με την παραχώρηση υλικού. Από καιρό σε καιρό μας εκπλήσσει ευχάριστα με εκδόσεις σημαντικών βιβλίων, που καλλιεργούν τη γνώση για τη Θράκη και την ιστορία της.

                Η φετινή προσφορά του Μιχάλη Πατέλη είναι η έκδοση του βιβλίου «Χώροι λατρείας των Ελληνορθόδοξων της Ανατολικής Θράκης, πριν τη μεγάλη Έξοδο».

Το 11ο Παγκόσμιο Συνέδριο Θρακών

*Η εισηγήσή μου

*Πολιτισμός και Παιδεία στη Θράκη

                Πραγματοποιήθηκε στη Φέρες Έβρου το 11^ο Παγκόσμιο Συνέδριο Θρακών, που αποτελεί πλέον πολυετή θεσμό. Το περιεχόμενο του φετινού συνεδρίου αφορούσε την Ιστορία και τον Πολιτισμό της Θράκης.

                Το απόσταγμα όλων αυτών των συνεδρίων διαχρονικά, είναι ότι η κεντρική εξουσία προς την οποία υποβάλλονται τα ψηφίσματα, δεν κάνει σχεδόν τίποτα, όλα αυτά τα χρόνια, με αποτέλεσμα να υπάρχει πάντα ένα αναπάντητο «γιατί;» και ένα μόνιμο δικαιολογημένο παράπονο στην ψυχή των Θρακών.

                Είχα την τιμή να προσκληθώ και να αναπτύξω το θέμα «Πολιτισμός και Παιδεία στη Θράκη». Ακολουθεί η εισήγησή μου.

Οι τελευταίες μέρες του ελληνικού Κάραγατς

*Ευτυχισμένες στιγμές στο ελληνικό Κάραγατς (συλλογή Μιχάλη Πατέλη)

*Χαρίσθηκε στην Τουρκία

για να μην πληρώσουμε

πολεμικές επανορθώσεις

από τη Μικρασιατική Εκστρατεία

Γράφει ο Παντελής Στεφ. Αθανασιάδης

                Ένα άρθρο και ένα ειδικό πρόσθετο πρωτόκολλο στη συνθήκη της Λωζάννης το 1923, καθόρισαν τη μοίρα του Κάραγατς και το καταδίκασαν να παραμείνει στο έδαφος της Τουρκίας, ενώ αρχικά με τη συνθήκη των Σεβρών είχε παραμείνει στην ελληνική επικράτεια.

Έτσι προέκυψε το λεγόμενο προγεφύρωμα του Κάραγατς. Για όσους δεν γνωρίζουν εδαφικές λεπτομέρειες, πρόκειται για μια λωρίδα τουρκικού εδάφους που εισέρχεται στην ελληνική επικράτεια, δυτικά του ποταμού Έβρου, απέναντι από την Αδριανούπολη και έχει συνολική έκταση 22,5 τετραγωνικών χιλιομέτρων. Δηλαδή μιλάμε για το γνωστό σημείο, στο οποίο τα ελληνοτουρκικά σύνορα δεν ακολουθούν τον ρουν του ποταμού Έβρου, αλλά είναι χερσαία, για περίπου 12 χιλιόμετρα.

Μέσα σ’ αυτή την έκταση βρίσκεται το Κάραγατς, το οποίο παραχωρήθηκε στην Τουρκία για να μην πληρώσει η Ελλάδα αποζημιώσεις για καταστροφές που προκλήθηκαν από τον ελληνικό στρατό κατά τη Μικρασιατική Εκστρατεία.

Όλοι γνωρίζουμε ότι τον Ιούλιο του 1920, με την απελευθέρωση της Ανατολικής Θράκης, το εκλεκτό προάστιο της Αδριανούπολης το Κάραγατς μετονομάστηκε σε Ορεστιάδα. Ακολούθησε η Μικρασιατική Καταστροφή και η ανακωχή των Μουδανιών που δεν την υπέγραψε η Ελλάδα και διατάχθηκε από τους κατ’ όνομα… συμμάχους η εκκένωση της Ανατολικής Θράκης, από τους Έλληνες.

Η επίλυση του Ανατολικού Ζητήματος

ΑΠΟ ΤΗΝ ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ 

http://www.kathimerini.gr/1009577/article/epikairothta/ellada/eyan8hs-xatzhvasileioy-epilysh-toy-anatolikoy-zhthmatos

*Το δράμα της προσφυγιάς

Γράφει ο κ. ΕΥΑΝΘΗΣ ΧΑΤΖΗΒΑΣΙΛΕΙΟΥ*

Η υπογραφή της Συνθήκης της Λωζάννης, στις 24 Ιουλίου 1923, σηματοδότησε το τέλος του Ανατολικού Ζητήματος. Με τον όρο αυτόν, περιγράφεται το ενδεχόμενο της διάλυσης και της διαδοχής της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας, η οποία από τον 18ο αιώνα είχε εισέλθει σε φάση μεγάλης παρακμής.

Ειδικά μετά τη Συνθήκη του Κιουτσούκ Καϊναρτζή (1774), το σημαντικότερο σημείο έντασης αφορούσε τις ρωσικές φιλοδοξίες για έλεγχο των Στενών των Δαρδανελλίων (και της Κωνσταντινούπολης), επομένως τις δυνατότητες εξόδου της Ρωσίας στη Μεσόγειο, ένα από τα πιο εκρηκτικά προβλήματα των διεθνών σχέσεων της νεότερης και της σύγχρονης εποχής.

Το Ανατολικό Ζήτημα αφορούσε δύο επίπεδα διεθνών δρώντων. Πρώτον, τις αντικρουόμενες φιλοδοξίες των Μεγάλων Δυνάμεων (άρα και τον ανταγωνισμό μεταξύ Ρωσίας και Βρετανίας, που συνδεόταν με τον αντίστοιχο ανταγωνισμό τους στην Ασία, το αποκαλούμενο κατά τον 19ο αιώνα «great game»). Δεύτερον, τις φιλοδοξίες των πολλών λαών που υπάγονταν στην Οθωμανική Αυτοκρατορία – μεταξύ τους, των Ελλήνων.

Αντρέ Σενιέ: Ο Γάλλος ποιητής, που ένιωθε Θραξ!!!

*Ο ποιητής Αντρέ Σενιέ

*Τον καρατόμησε 

σε ηλικία 32 ετών

η Γαλλική Επανάσταση

Γράφει ο Παντελής Στεφ. Αθανασιάδης

                Ο Αντρέ Σενιέ, είναι ένας μεγάλος Γάλλος ποιητής, που τίμησε ποιητικά τη Θράκη, αλλά όπως συνήθως συμβαίνει, τον αγνοούμε. Το τέλος του ήταν τραγικό αφού καρατομήθηκε στην λαιμητόμο της Επανάστασης του 1789!

Γεννήθηκε στην Κωνσταντινούπολη, στο Γαλατά, το 1762 από Γάλλο πατέρα και Ελληνίδα μητέρα την Ξανθή- Ελισάβετ και σπούδασε στη Γαλλία. Ο πατέρας του έμπορος υφασμάτων επί 20 χρόνια, ήταν ο Λουί Σενιέ, που είχε διορισθεί πρόξενος της Γαλλίας στην Κωνσταντινούπολη. Όταν ο Αντρέ ήταν τριών ετών, ο πατέρας του επέστρεψε στη Γαλλία και από το 1768 έως το 1775 υπηρέτησε ως γενικός πρόξενος της Γαλλίας στο Μαρόκο.  Η Ελληνίδα μητέρα του είχε ρίζες κυπριακές, αλλά ζούσε στη Βασιλεύουσα. Απέκτησαν πέντε παιδιά. Στη Λευκωσία, κοντά στο γνωστό οδόφραγμα της Λήδρας υπάρχει ένα δρομάκι που τιμάται  στο όνομα της μητέρας του ποιητή, οδός  Ξανθής …Ξενιέρου, σε πλήρη εξελληνισμό του ονόματός της!!! .  Ένα βιβλίο της, που περιέχει επιστολές της μητέρας του Αντρέ Σενιέ, ελληνικού ενδιαφέροντος, κυκλοφόρησε αργότερα (Lettres Grecques de Μadame Chénier, précédées d’une étude sur sa vie, par Robert de Bonnières. Paris, 1879).

Λήσταρχος Στάικοφ: Έδρασε στη Ροδόπη, θάφτηκε στο Διδυμότειχο, το 1927

*Τα πτώματα του Στάικοφ και του συντρόφου του και το καταδιωκτικό απόσπασμα 
(Αρχείο Μ. Μινόπουλου)

*Από πατέρα Βούλγαρο και μάνα Ελληνίδα

*Φόβος και τρόμος σε Βουλγαρία και Ελλάδα

*Επικηρύχθηκε από Βουλγαρία και Ελλάδα

Γράφει ο Παντελής Στεφ. Αθανασιάδης

                Η Θράκη, και από τις δύο πλευρές των συνόρων προς τη Βουλγαρία, δοκιμάσθηκε σκληρά κατά τα πρώτα σαράντα χρόνια του 20^ου αιώνα, από τη δραστηριότητα βουλγαρικών ληστρικών ομάδων, αφού μάλιστα είχαν λήξει οι πολεμικές συρράξεις στα Βαλκάνια και είχαν αραιώσει οι δράσεις των εθνικιστικών βουλγαρικών ομάδων, οι γνωστοί κομιτατζήδες, που είχαν στόχους διαφορετικούς, πέραν των εγκληματικών.

                Η λήξη των πολεμικών συρράξεων μεταξύ των βαλκανικών κρατών και η εξέλιξη του Α΄ Παγκοσμίου Πολέμου, είχαν οδηγήσει σε παγίωση τουλάχιστον των εθνικών συνόρων.

Τα διάφορα κομιτάτα σε Βουλγαρία αλλά και Τουρκία, έδρασαν έως το 1932 και πλέον. Αλλά από το 1927 με τη Βουλγαρία και το 1932 με την Τουρκία οπότε άρχισαν οι διμερείς διαπραγματεύσεις, που κατέληξαν σε σημαντικές συμφωνίες, αντιμετωπίστηκε δραστικά το φαινόμενο αυτό, αφού μεταξύ των ετών 1928-1929 εκτελέσθηκαν τέσσερις Βούλγαροι αρχηγοί συμμοριών και διάφοροι άλλοι συνεργοί τους φυλακίσθηκαν.

Οι αθέατες όψεις του 1821

ΑΠΟ ΤΟ ΒΗΜΑ https://www.tovima.gr/2018/08/31/books-ideas/oi-atheates-opseis-toy-1821/

*Εταιρεία Μελέτης νέου ελληνισμού– περιοδικό «Μνήμων»

"Όψεις της Επανάστασης του 1821"

Εκδόσεις «Μνήμων», 2018

σελ. 402, τιμή 19 ευρώ

Γράφει ο κ. Σωτηρόπουλος Α. Δημήτρης*

Kαθώς πλησιάζει η επέτειος των 200 χρόνων από την έναρξη του Αγώνα της Ανεξαρτησίας (1821-2021), αναμένεται πληθώρα εκδόσεων για μια περίοδο που πολλοί θα νόμιζαν ότι έχει ερευνηθεί επαρκώς. Τι άλλο να γράψει κανείς πια για ένα ιστορικό γεγονός για το οποίο ξέρουμε τόσο πολλά;

Ο τόμος που επιμελήθηκαν οι ιστορικοί Δημήτρης Δημητρόπουλος, Χρήστος Λούκος και Παναγιώτης Μιχαηλάρης διαψεύδει αυτή την εντύπωση. Τα δεκαπέντε κεφάλαια του συλλογικού τόμου προέρχονται από ανακοινώσεις ομότιτλου συνεδρίου το οποίο έλαβε χώρα τον Ιούνιο του 2015. Ωστόσο, δεν πρόκειται για συνηθισμένα «πρακτικά συνεδρίου». Ο Χρ. Λούκος, συγγραφέας του εισαγωγικού κεφαλαίου του τόμου, ενοποιεί την προβληματική των κεφαλαίων.

Ο θάνατος του Γιώργου Σεφέρη

ΑΠΟ ΤΗΝ ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ ΤΗΣ ΚΥΡΙΑΚΗΣ http://www.kathimerini.gr/1008056/gallery/epikairothta/ellada/o-8anatos-toy-giwrgoy-seferh

*Η νεκρική πομπή στη λεωφόρο Αμαλίας προς το Α΄ Νεκροταφείο. Τον Γιώργο Σεφέρη συνοδεύουν άνθρωποι των γραμμάτων και της τέχνης. Αριστερά: Αλέξ. Ξύδης, Δημ. Τσάτσος, Στρατής Τσίρκας, Αλέξ. Κοτζιάς. Δεξιά: Ιωάννης Πεσμαζόγλου, Αναστ. Πεπονής, Αλέξ. Αργυρίου. Ακολουθούν χιλιάδες λαού.

Γράφουν: ΕΥΡΙΠΙΔΗΣ ΓΑΡΑΝΤΟΥΔΗΣ* και ΜΑΡΙΑ ΡΩΤΑ**

Κοντεύει να συμπληρωθεί σχεδόν μισός αιώνας από τον Σεπτέμβριο του 1971 και τον θάνατο του Γιώργου Σεφέρη, από τότε που παρέμειναν τα κείμενά του για να «φυλάγουν τη μορφή του ανθρώπου» στη συλλογική μνήμη του πολιτισμού μας. Το έργο και η πνευματική φυσιογνωμία του έχουν τροφοδοτήσει πλήθος κριτικών και φιλολογικών μελετών που δημοσιεύθηκαν όλα αυτά τα χρόνια σωρεύοντας σε ράφια βιβλιοθηκών μη ποιητικά έργα του Σεφέρη και πλήθος βιβλία για τον Σεφέρη.

Ωστόσο, το ερώτημα «Τι είναι για σένα ο Γ. Σεφέρης;», διατυπωμένο από πολιτικούς κρατούμενους τον Σεπτέμβριο του 1972 στο χειρόγραφο παράνομο περιοδικό «Τετράδια», εξακολουθεί να παραμένει κρίσιμο: Τι σημαίνει για εμάς σήμερα ένας από τους πιο καταξιωμένους, και διεθνώς, Ελληνες ποιητές του 20ού αιώνα;

Ο Γιώργος Σεφέρης, ένας από τους πιο καταξιωμένους, και διεθνώς, Ελληνες ποιητές, πολεμήθηκε όσο λίγοι στο λογοτεχνικό πεδίο.

Η άγνωστη (υπαρκτή άραγε;) Θρακιώτισσα ηρωίδα Στυλιανή Ορταξίδου

*Η αναφορά στην Στυλιανή Ορταξίδου, 
στο βιβλίο του Ανδρέα Σκανδάμη "Ελληνίδες που πολέμησαν" 

*Υπερασπίστηκε την τιμή της

στην Καρυδιά Ροδόπης, το 1941

*Ερωτηματικά για την ύπαρξή της

Γράφει ο Παντελής Στεφ. Αθανασιάδης

                Στη Θράκη, υπήρξε μια ηρωίδα κατά τη διάρκεια της Βουλγαρικής Κατοχής 1941-44, την ύπαρξη της οποίας αγνοούμε, δυστυχώς, αλλά και αμφισβητούμε. Και όμως η ύπαρξή της μνημονεύεται σε βιβλίο που εκδόθηκε το 1945, την επομένη δηλαδή της Κατοχής, αλλά και σε έγγραφα του υπουργείου Εξωτερικών του 1946, όταν υπουργός και πρωθυπουργός  ήταν ο Κωνσταντίνος Τσαλδάρης. Τα έγγραφα που σχετίζονται με την υπόθεση αυτή, βρίσκονται στο αρχείο της οικογένειας Δραγούμη στη Γεννάδιο Βιβλιοθήκη.

                Μιλάμε για την Στυλιανή Ορταξίδου, κάτοικο Καρυδιάς Ροδόπης.

        Η Καρυδιά είναι ένα όμορφο χωριό σε απόσταση 6 χιλμ. από την Κομοτηνή, στα βορειοδυτικά της. Κατά την Τουρκοκρατία ήταν γνωστή ως Κουζλούκιοϊ. Μετά τις μετακινήσεις πληθυσμών που πραγματοποιήθηκαν κατά τις δεκαετίες του 1910 και του 1920, εγκαταστάθηκαν στον οικισμό αυτό πρόσφυγες από την Ανατολική Θράκη και τη Μικρά Ασία.

                Ας ξετυλίξουμε όμως το κουβάρι αυτής της συγκλονιστικής ιστορίας της Στυλιανής Ορταξίδου…

Η Θεσσαλονίκη «δώρο» των Ναζί στο Βελιγράδι

ΑΠΟ ΤΗΝ ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ ΤΗΣ ΚΥΡΙΑΚΗΣ http://www.kathimerini.gr/1008014/gallery/epikairothta/ellada/h-8essalonikh-dwro-twn-nazi-sto-veligradi

*Αποφράς ημέρα η 9η Απριλίου 1941, όταν τα γερμανικά στρατεύματα κατακτούν την πόλη (φωτογραφία) βυθίζοντας και αυτήν σε πυκνό, βαθύχρονο σκότος.

Γράφει ο δημοσιογράφος ΜΙΧΑΕΛ ΜΑΡΤΕΝΣ*

Τον Ιούνιο του 1939, η εθνικοσοσιαλιστική Γερμανία ζούσε μια λαμπρή επίσκεψη ξένου επισήμου: Ο πρίγκιπας Παύλος και η σύζυγός του, πριγκίπισσα Όλγα της Γιουγκοσλαβίας, επισκέπτονταν το Βερολίνο. Το γερμανικό ναζιστικό καθεστώς έκανε ό,τι μπορούσε ώστε να εμφανιστεί ως άψογος οικοδεσπότης. Οι δρόμοι της γερμανικής πρωτεύουσας ήταν στολισμένες με γιουγκοσλαβικές σημαίες ενώ ο υπουργός Προπαγάνδας Γιόζεφ Γκέμπελς διέταξε το κλείσιμο όλων των καταστημάτων, των υπηρεσιών και των σχολείων για να συγκεντρωθούν πλήθη κόσμου στους δρόμους και να επευφημήσουν τους υψηλούς επισκέπτες. Εκατοντάδες χιλιάδες άνθρωποι βρίσκονταν στο πόδι, με 30.000 άνδρες των SA να φροντίζουν για τη δημόσια τάξη.

Όλη αυτή η κινητοποίηση είχε ένα σκοπό: Ο Χίτλερ ήθελε να πείσει τον πρίγκιπα διάδοχο Παύλο να συνάψει μια στρατηγική συμμαχία με τη Γερμανία, αποβλέποντας να διασφαλίσει το νοτιοανατολικό άκρο της γερμανικής επέλασης πριν από τη μεγάλη επίθεση εναντίον της Σοβιετικής Ενωσης. Ο Χίτλερ ωστόσο απέτυχε στον σκοπό του. Ο αγγλόφιλος πρίγκιπας Παύλος καταφέρνει με μαεστρία να απαλλαγεί από τον εναγκαλισμό του δικτάτορα και παρά το γεγονός ότι ανταλλάσσονται πολλές φιλοφρονήσεις, οι συζητήσεις δεν καταλήγουν σε ουσιαστική συμφωνία. «Προς τα έξω» ο Χίτλερ τηρεί τα προσχήματα, αλλά σε στενό κύκλο αποκαλεί τον Παύλο μετά την αναχώρησή του έναν «πρώτης τάξεως δειλό», που θα ήταν πιο ενδεδειγμένος ως τμηματάρχης κάποιου μουσείου παρά ως επικεφαλής κράτους.

Το Τύχιο άντεξε στην επίθεση των ανταρτών το 1948

*Έτος 1948. Αξιωματικοί και οπλίτες την ώρα του συσσιτίου στο Τυχερό. 

Φωτογραφία από το blog "Μια φορά κι έναν καιρό στο Τυχερό Έβρου". 

Γράφει ο Παντελής Στεφ. Αθανασιάδης

                Το Τυχερό Έβρου είναι μια υπέροχη παραγωγική κωμόπολη, στο κέντρο ενός εύφορου κάμπου, δίπλα στον μεθοριακό ποταμό  Έβρο, η οποία δοκιμάσθηκε σκληρά κατά τη διάρκεια του Εμφυλίου.

                Έχει πληθυσμό 2.311 κατοίκων σύμφωνα με την απογραφή του 2011. Το 1987 είχε πραγματοποιηθεί εθελούσια συνένωση των κοινοτήτων Τυχερού και Φυλακτού και δημιουργήθηκε ο πρώην Δήμος Τυχερού, ο οποίος με τον τότε  δήμαρχό του Χρήστο Χατζόπουλο, διακρίθηκε για την αναπτυξιακή πολιτική, την ικανότητα απορρόφησης ευρωπαϊκών κονδυλίων και την προοδευτικότητά του και βραβεύτηκε από την Ακαδημία Αθηνών το 1995. Αργότερα με τον «Καλλικράτη» της τοπικής αυτοδιοίκησης το 2011 ο Δήμος Τυχερού καταργήθηκε και πλέον αποτελεί την Δημοτική Ενότητα Τυχερού του Δήμου Σουφλίου.

Ιστορικά, μετά την αναγκαστική εκκένωση της Ανατολικής Θράκης το 1922 ογδόντα τουλάχιστον οικογένειες από το Ιβρίκ Τεπέ, εγκαταστάθηκαν στο Τυχερό, το παλιό Μπίντικλι, στην δυτική όχθη του Έβρου προσμένοντας μια γρήγορη επιστροφή απέναντι στο χωριό τους. Μια επιστροφή που αλίμονο, δεν ήρθε ποτέ. Επίσης κατοίκησαν εκεί πρόσφυγες από το Σουλτάνκιοϊ για τους αρβανιτόφωνους Μπιθκούκι και στα ελληνικά Λείβηθρο και από το Ντουαντζί. Το 1924 το χωριό ανακηρύχθηκε σε κοινότητα με το όνομα Τύχιο. Το 1953 μετονομάσθηκε σε Τυχερό.

Η επίσκεψη Άγκνιου στην Ελλάδα

*Ο Άγκνιου, βοηθούντος του Παπαδόπουλου, φυτεύει μία ελιά στoν τόπο καταγωγής του, τους Γαργαλιάνους. Λίγο καιρό μετά, το δέντρο έκοψαν άγνωστοι με πριόνι.

Του κ. ΧΑΡΑΛΑΜΠΟΥ ΠΑΠΑΣΩΤΗΡΙΟΥ*

Τον Οκτώβριο του 1971 επισκέφθηκε την Ελλάδα ο αντιπρόεδρος των ΗΠΑ Σπύρο Άγκνιου, ο οποίος ήταν ελληνικής καταγωγής από την πλευρά του πατέρα του. Η επίσκεψη ήταν σημαντική για τις εξωτερικές σχέσεις της απριλιανής στρατιωτικής δικτατορίας, καθώς με την εκδίωξη της Ελλάδας από το Συμβούλιο της Ευρώπης το 1969, η χούντα είχε βρεθεί σχετικά απομονωμένη στο πλαίσιο της Δύσης.

Ως εκ τούτου, ο χουντικός πρωθυπουργός Γεώργιος Παπαδόπουλος υποδέχθηκε τον  Άγκνιου με θριαμβευτικές εορταστικές εκδηλώσεις. Αποκορύφωμα αποτέλεσε η επίσκεψη του Άγκνιου στους Γαργαλιάνους Μεσσηνίας, την ιδιαίτερη πατρίδα του πατέρα του.

Χρήστος Κιογλής: Φωτογράφιζε την Ιστορία, συμμετέχοντας σ’ αυτήν

*Το τέλος μιας πορείας αγώνων. Ο Χρήστος Κιογλής, ως εκπρόσωπος των αναπήρων πολέμου καταθέτει στεφάνι...

Γράφει ο Παντελής Στεφ. Αθανασιάδης

                Ο Χρήστος Κιογλής, υπήρξε ένας από τους ιστορικούς φωτογράφους του Διδυμοτείχου. Ευτύχησε να ζήσει όλα τα μεγάλα συμβάντα της εποχής του από το 1940 έως το 1957, που έφυγε από τη ζωή. Ατύχησε, γιατί απέκτησε μια μόνιμη αναπηρία από τις κακουχίες των πολέμων, που όμως δεν τον κατέβαλε.  Ήμουνα μικρό παιδί, που τον έβλεπα να φωτογραφίζει στην πόλη μας, σε καιρούς ειρήνης πλέον, αεικίνητος παρά την αναπηρία του, παρελάσεις, γιορτές, γάμους, βαπτίσεις, ποδοσφαιρικούς αγώνες κ.λπ. Αγαπητός και με ένα μόνιμο χαμόγελο.

                Γεννήθηκε στο Διδυμότειχο το 1918 και όταν μεγάλωσε στράφηκε προς το επάγγελμα αρχικά του μηχανουργού. Τελείωσε μόνο το Δημοτικό  και κατατάχτηκε το 1939 στο στρατό για να υπηρετήσει τη θητεία του.  Έζησε την κατάρρευση του μετώπου το 1941 και επέστρεψε στο μέρος που γεννήθηκε. Και όπως τα έφερε η τύχη, τελικά απολύθηκε... το 1945!!!

Οι Θράκες προς τον πρόεδρο των ΗΠΑ Ουίλσον, το 1919

*Μια αναμνηστική φωτογραφία από το συνέδριο στην Ουάσιγκτον, για την υποστήριξη των δικαίων της Ελλάδας σε Θράκη και Ήπειρο, από την εφημερίδα "Πατρίς". 

Γράφει ο Παντελής Στεφ. Αθανασιάδης

                Η λήξη του αιματηρού Α΄ Παγκόσμιου Πολέμου βρήκε την Ελλάδα να αγωνίζεται να κατοχυρώσει τα εθνικά της δίκαια, κυρίως έναντι των Βουλγάρων και των Οθωμανών, που είχαν συνταχθεί με τις δυνάμεις των Κεντρικών Αυτοκρατοριών, δηλαδή είχαν συμμαχήσει με τους ηττημένους τελικά Γερμανούς. Εκείνο το διάστημα, παίχτηκε και η τύχη της Θράκης, που η Διάσκεψη του Βουκουρεστίου το 1913 την παρέδωσε στην ηττημένη του Β΄ Βαλκανικού Πολέμου Βουλγαρία, ενώ η Ελλάδα την είχε απελευθερώσει. Ταυτόχρονα η Οθωμανική Αυτοκρατορία δεν έπαυε να έχει βλέψεις.

                Το κλίμα αυτό την επομένη του μεγάλου πολέμου όπως ήταν επόμενο, είχε κινητοποιήσει τους Θράκες, που ζούσαν στην ελεύθερη Ελλάδα, οι οποίοι κινητοποιήθηκαν αμέσως με κορωνίδα το Πανθρακικό Συνέδριο του 1918 (βλέπετε σχετικά στη θέση   https://sitalkisking.blogspot.com/2018/10/1918.html#more) που είχε θέσει ως κορυφαίο το αίτημα της ένωσης της Θράκης με την Ελλάδα.

Οι εφημερίδες στις 22 Οκτωβρίου 1918 δημοσίευσαν τηλεγραφικές πληροφορίες από το Παρίσι, ότι ο πρωθυπουργός Ελευθέριος Βενιζέλος έθεσε στο Συμμαχικό Συμβούλιο των Βερσαλλιών το ζήτημα της τύχης της Θράκης. Αυτό φούντωσε τις ελπίδες των Θρακών, που είχαν συνωστισθεί στην ελεύθερη μητέρα πατρίδα, διωγμένοι από τις εστίες τους λόγω των νεοτουρκικών γενοκτονικών διωγμών. Χρειάστηκαν όμως μεγάλοι αγώνες διπλωματικοί και πολιτικοί για να κατακυρωθεί η Θράκη στην Ελλάδα. Κάτι που συνέβη οριστικά στις 14 Μαΐου 1920.

Η επίθεση των ανταρτών κατά της Μάκρης Αλεξανδρούπολης, το 1948

 

*Δημοσίευμα της εφημερίδας "Ελευθερία" (15/12/1948). Πρόκειται για ανακοινωθέν του υπουργείου Στρατιωτικών. Είναι εντελώς λιτό στη διατύπωση. Υπάρχει μια μικρή αναντιστοιχία ως προς τις απώλειες από την επίθεση κατά της Μάκρης, σε σχέση με την αναφορά των στρατιωτικών αρχών  Θράκης.

Γράφει ο Παντελής Στεφ. Αθανασιάδης

Η Μάκρη είναι μια όμορφη παραλιακή κωμόπολη δυτικά της Αλεξανδρούπολης, σε απόσταση περίπου 12 χιλιομέτρων. Είναι γνωστή για λεγόμενο σπήλαιο του Κύκλωπα Πολύφημου και για τον λεγόμενο αρχαίο Ελαιώνα της. Οι αρχαιολογικές ανασκαφές, που έγιναν τα τελευταία χρόνια, έφεραν στο φως ένα νεολιθικό οικισμό περίπου του 3000 π.Χ.

Η ιστορική αυτή κωμόπολη, δοκιμάσθηκε, όπως πολλές πόλεις και χωριά σε όλη την Ελλάδα, κατά τη διάρκεια του Εμφυλίου Πολέμου (1946-49).

Ας δούμε όμως τα γεγονότα της επίθεσης των ανταρτών εναντίον της Μάκρης, το Δεκέμβριο του 1948.

                Ένας πράκτορας του στρατού μέσα στις ανταρτικές ομάδες, αλλά και ομολογίες συλληφθέντων ανταρτών στο Ασπρονέρι Διδυμοτείχου, από δυνάμεις της 27^ης Ταξιαρχίας, οδήγησαν τους  επιτελείς της Διοίκησης της Εθνοφρουράς Θράκης να σκεφθούν πως τα γεγονότα αυτά οδηγούν, στην επίθεση που προετοίμαζαν οι αντάρτες κατά της σημαντικής κωμόπολης της Μάκρης στα παραθαλάσσια δυτικά της Αλεξανδρούπολης. Ήδη στην περιοχή είχαν σταλεί από το αρχηγείο των ανταρτών τρείς ελεύθεροι σκοπευτές για να συγκεντρώσουν πληροφορίες.