1948: Αιματοβαμμένη χρονιά, με την ανταρσία, αλλά και ελπίδες με αμερικανική βοήθεια

*Μάχες και ερείπια παντού.

*Έτσι χάθηκε η Βόρεια Ήπειρος

*Η απαγωγή του Κουτσοπέταλου

*Η χούντα του Μάρκου

Οι δολοφονίες Λαδά και Πολκ

 

 

Γράφει ο Παντελής Στεφ. Αθανασιάδης

 

Τον Ιανουάριο του 1948, και ενώ είχαμε κορύφωση της κομμουνιστικής ανταρσίας στην Ελλάδα, άρχισε η έντονη παράδοση αμερικανικού πολεμικού υλικού στην μαχόμενη χώρα μας, βάσει του δόγματος Τρούμαν. Το ΚΚΕ, βλέποντας την σταδιακή ανατροπή των ένοπλων σχεδίων του, άρχισε να σκέφτεται τις μαζικές εκδηλώσεις αντιπερισπασμού μέσα στις πόλεις και τα χωριά, αλλά γρήγορα αποδείχτηκαν ανέφικτες αυτές οι σκέψεις, γιατί το κράτος αμυνόμενο, εκσυγχρόνιζε με ταχύτητα τις αρχές Ασφαλείας.

Το άρθρο αυτό, δεν αποσκοπεί να εξιστορήσει συνολικά όλα τα γεγονότα του 1948 και τις παραμέτρους τους. Αποσκοπεί όμως να προβάλει κάποια νέα στοιχεία, που προκύπτουν από το άνοιγμα των Αμερικανικών Εθνικών Αρχείων. 

               Η χρονιά εκείνη ξεκίνησε με καλούς οιωνούς, καθώς ο στρατός κατόρθωσε να εκδιώξει τους αντάρτες από την Κόνιτσα, που την κατείχαν επί σχεδόν οκτώ μέρες. Η νίκη αυτή είχε μεγάλη σημασία, γιατί η κατάληψη μιας έστω μικρής πόλης έδινε αξία στην ιδέα, ότι η κυβέρνηση του βουνού, θα αποκτούσε μια έδρα, γεγονός που θα προσέδιδε κάποια αξία στην σκιώδη υπόσταση μιας κυβέρνησης, που δεν αναγνώριζαν ούτε οι φίλοι και σύμμαχοι των ανταρτών, δηλαδή τα κομμουνιστικά κράτη. Επρόκειτο δηλαδή για στρατιωτική και διπλωματική ήττα τους. Και με τεράστιο τίμημα σε αίμα. Ο στρατός είχε στην Κόνιτσα 8 αξιωματικούς νεκρούς και 51 οπλίτες. Τραυματίσθηκαν 27 αξιωματικοί και 193 οπλίτες. Υπήρχαν και 70 αγνοούμενοι. Οι αντάρτες είχαν 500 νεκρούς, 1500 τραυματίες και 100 αιχμάλωτους, κατά τα δημοσιεύματα των ημερών.

               Οι μάχες συνεχίζονταν σχεδόν σε όλη την Ελλάδα. Οι υπηρεσίες του στρατού σημείωσαν ότι στην πλευρά των ανταρτών παρατηρήθηκε η χρήση νέου οπλισμού και κυρίως χρήση ορειβατικών πυροβόλων. Μόνο στη μάχη της Κόνιτσας εντοπίσθηκε η χρήση 8 ορειβατικών σωλήνων, στους οποίους φάνηκε να προστέθηκαν άλλοι τέσσερις. Στη Θράκη σημειώθηκε η ύπαρξη 6 σωλήνων ορειβατικού Πυροβολικού. Γενικά αυξήθηκε το είδος των ατομικών όπλων των ανταρτών. Στη Δυτική Ελλάδα ο οπλισμός των ανταρτών ήταν κατά 90% συμμαχικής προέλευσης, πράγμα που σήμαινε, ότι ήταν κατοχικός οπλισμός.

Οι αντάρτες στα βουνά και οι διεθνείς μετωπικές επιτροπές βοήθειας

*Η εφημερίδα "Ελευθερία" των Αθηνών για το συνέδριο των Παρισίων για βοήθεια στους αντάρτες

 

 

Γράφει ο Παντελής Στεφ. Αθανασιάδης

 

 

               Η απροθυμία της ΕΣΣΔ και των κρατών- δορυφόρων της να αναγνωρίσουν την λεγόμενη Προσωρινή Δημοκρατική Κυβέρνηση, που δημιούργησαν οι αντάρτες στα βουνά, μαχόμενοι εναντίον της νόμιμης κυβέρνηση της Αθήνας, οδήγησε το ΚΚΕ να στραφεί προς τις διάφορες μετωπικές κομμουνιστικές ή φιλοκομμουνιστικές οργανώσεις διαφόρων χωρών.

               Σχετική επιτυχία σημείωσε η προσπάθεια των ανταρτών στη Γαλλία, όπου υπήρχαν πολλοί διανοούμενοι, διατεθειμένοι να δώσουν βοήθεια. 

Μια Διεθνής Επιτροπή Συντονισμού για τη βοήθεια στους κομμουνιστές αντάρτες της Ελλάδας, δημιουργήθηκε το 1948 με έδρα το Παρίσι, για να παρέχει ένα οργανωτικό κέντρο για τις ομάδες που εκπροσωπούνταν στην Επιτροπή και ασχολούνταν με την προώθηση παντός είδους βοήθειας όπως χρήματα, τρόφιμα, ιματισμός, φάρμακα κ.ά. προφανώς πλην πολεμικού υλικού, που το είχαν αναλάβει κράτη, που ανήκαν στο λεγόμενο Παραπέτασμα. 

Την άνοιξη του 1948 διάφορες επιμέρους «Επιτροπές Βοήθειας» που είχαν οργανωθεί στην Ανατολική και Δυτική Ευρώπη, τους τελευταίους μήνες, συσσωματώθηκαν μέσω μιας Διεθνούς Συντονιστικής Επιτροπής, που είχε δημιουργηθεί στο Παρίσι. Η επιτροπή αυτή οργάνωσε Συνέδριο για την «Βοήθεια στη Δημοκρατική Ελλάδα» στις 10 και  11 Απριλίου 1948.

Αυτές οι οργανώσεις υποτίθεται ότι είχαν κύρια αποστολή μόνο, την παροχή ανακούφισης (φαγητό, ρουχισμό, ιατρικές προμήθειες) στους Έλληνες αντάρτες, και παρόλο που είναι ξεκάθαρο ότι το κύριο έργο τους βρίσκονταν στα συμβατικά πεδία της παροχής δημόσιας βοήθειας και άσκησης προπαγάνδας, υπέκρυπταν και πολιτικούς σκοπούς, περίπου όπως και στην περίπτωση των οργανώσεων που ιδρύθηκαν το 1936, για να βοηθήσουν τους Ισπανούς Δημοκρατικούς, στον Ισπανικό Εμφύλιο, εναντίον  του δικτάτορα Φράνκο.

Στους σκοπούς τους περιλαμβάνονταν επίσης στόχοι, όπως η στρατολόγηση εθελοντών και η διοχέτευση χρηματικών κεφαλαίων προς το Κομμουνιστικό Κόμμα Ελλάδας. Πριν από το Διεθνές Συνέδριο για τους αντάρτες, σχηματίστηκε μια σειρά επιτροπών- σφραγίδων στην Ανατολική και Δυτική Ευρώπη, όπως εκτιμούσαν οι μυστικές υπηρεσίες δημοκρατικών χωρών και κυρίως οι αμερικανικές.

Ο ανταρτοπόλεμος με αμερικανική θεώρηση

*Ο αρχιστράτηγος Αλέξανδρος Παπάγος και ο Αμερικανός στρατηγός Βαν Φλήτ

 

 

Γράφει ο Παντελής Στεφ. Αθανασιάδης

 

               Ο ανταρτοπόλεμος των ετών 1946-1949, υπήρξε ένα από τα μεγαλύτερα πλήγματα στην πορεία της Ελλάδας προς την ανάπτυξη, την ευημερία και την πρόοδο στον μεταπολεμικό κόσμο, που τον ακολουθούσαν ανεμπόδιστα τα άλλα ευρωπαϊκά κράτη. Τελικά στα κρίσιμα εκείνα χρόνια, σημαντικά στηρίγματα της Ελλάδας- έστω και με ορισμένες υποχωρήσεις- αποδείχτηκαν το δόγμα Τρούμαν και το σχέδιο Μάρσαλ.

               Το Δόγμα Τρούμαν, όπως παρέμεινε γνωστό, ήταν η πολιτική που διατύπωσε ο Πρόεδρος των ΗΠΑ Χάρυ Τρούμαν στην ιστορική ομιλία του, που εκφώνησε στις 12 Μαρτίου 1947, στο Κογκρέσσο, διακηρύσσοντας ότι οι Ηνωμένες Πολιτείες, θα υποστήριζαν Ελλάδα και Τουρκία με οικονομικά προγράμματα και στρατιωτικά, για να αποτραπεί η υπαγωγή τους στη Σοβιετική σφαίρα επιρροής.

               Το σχέδιο Μάρσαλ ήταν η απόφαση της οικονομικής ενίσχυσης κρατών της Ευρώπης, μετά τη λήξη του Δευτέρου Παγκοσμίου Πολέμου και της αντίληψης των Αμερικανών, ότι η επικράτηση του κομμουνισμού θα αποτελούσε κίνδυνο για τα στρατηγικά συμφέροντα και των Ηνωμένων Πολιτειών. Πήρε το όνομά του από τον τότε υπουργό εξωτερικών των ΗΠΑ Τζορτζ Μάρσαλ, που είχε αναλάβει την υλοποίησή του.

Δόγμα Τρούμαν και σχέδιο Μάρσαλ, επέτρεπαν τις αμερικανικές παρεμβατικές κινήσεις στα ελληνικά πολιτικά, οικονομικά και στρατιωτικά πράγματα. Τον Νοέμβριο του 1948 επανεξελέγη Πρόεδρος των ΗΠΑ, ο Χάρυ Τρούμαν, γεγονός που επιβεβαίωνε ότι η υπερδύναμη, δεν θα εγκατέλειπε την Ελλάδα.

               Η παρουσία των Αμερικανών στα ελληνικά πράγματα, έγινε δυνατή, όταν οι Βρετανοί, αντιμετωπίζοντας τεράστια οικονομικά προβλήματα λόγω του μεγάλου Πολέμου, αποφάσισαν να αποσυρθούν από την Ελλάδα, την οποία στήριζαν αποφασιστικά, επί αρκετά χρόνια.

               Ήρθαν τότε στην Ελλάδα στρατιωτικοί και οικονομικοί σύμβουλοι, που άρχισαν αμέσως να μελετούν την κατάσταση, ενώ η χώρα μας έδινε σκληρό αγώνα πολεμώντας τους κομμουνιστές αντάρτες.

               Πώς έβλεπαν οι Αμερικανοί την καθημαγμένη Ελλάδα, που συνέχισε να πολεμά, όταν τα άλλα κράτη της Ευρώπης απολάμβαναν τα αγαθά της ελευθερίας;

               Στα Εθνικά Αρχεία των ΗΠΑ, έχουν διασωθεί αναφορές διπλωματών, οικονομικών, και στρατιωτικών συμβούλων, αλλά και μυστικών πρακτόρων, που δίνουν ανάγλυφη εικόνα μιας Ελλάδας, που αντιμετώπιζε πολεμική εσωτερική απειλή με τους αντάρτες του ΚΚΕ, που τους στήριζαν άμεσα τρία γειτονικά κράτη τουλάχιστον και έδινε εικόνα οικονομικής επιβίωσης. Φτώχεια και τρόμος επικρατούσαν παντού.

Το ανεξίτηλο στίγμα της δολοφονίας Πολκ

ΑΠΟ ΤΗΝ ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ ΤΗΣ ΚΥΡΙΑΚΗΣ   https://www.kathimerini.gr/society/562443334/to-anexitilo-stigma-tis-dolofonias-polk/

*Στιγμιότυπο από την κηδεία του Τζορτζ Πολκ. Πίσω από το καλυμμένο με την αστερόεσσα φέρετρο η σύζυγος του εκλιπόντος και δεξιότερα η μητέρα του, συνοδευόμενη από τον υπουργό Τύπου Μιχαήλ Αιλιανό (δεξιά) και τον υπουργό άνευ χαρτοφυλακίου Μιχαήλ Μαυρογορδάτο. Φωτ. A.P.

 

 

Γράφει ο κ. ΙΩΑΝΝΗΣ Ο. ΙΑΤΡΙΔΗΣ

 

 

Μία από τις περισσότερο ανησυχητικές εξελίξεις της εποχής μας είναι η αυξανόμενη βία εναντίον δημοσιογράφων. Κατά τη διάρκεια του 2022, αναφέρθηκαν 67 δολοφονίες δημοσιογράφων και 363 φυλακίσεις μόνο στη Λατινική Αμερική και στην Ευρώπη. Δράστες ήταν υποστηρικτές του αυταρχισμού που επιζητούν την εξουσία μέσω της καταστροφής των ανεξάρτητων δικτύων πληροφόρησης και της καταπίεσης των πολιτικών ελευθεριών. Έτσι, η εξόντωση δημοσιογράφων γίνεται δείκτης που σηματοδοτεί τον θάνατο της ελευθερίας και της δημοκρατικής διακυβέρνησης, καθώς oι κοινωνίες γρήγορα συνηθίζουν την απώλειά τους και τη λησμονούν.

Δεν ήταν πάντοτε έτσι. Τον Μάιο 1948, ο Τζορτζ Πολκ, Αμερικανός ανταποκριτής, που είχε ασκήσει κριτική στην πολιτική της φιλοδυτικής ελληνικής κυβέρνησης και των Αμερικανών υποστηρικτών της κατά τον εμφύλιο πόλεμο, βρέθηκε δολοφονημένος κοντά στην προκυμαία της Θεσσαλονίκης. Το έγκλημα συγκλόνισε τον ελεύθερο κόσμο και επί μήνες προβαλλόταν στον διεθνή Τύπο σχεδόν όσο ο αποκλεισμός του Βερολίνου που εξελισσόταν το ίδιο διάστημα.

Η αντίδραση της Ουάσιγκτον ήταν ταχεία και αυστηρή. Ο στρατηγός Ντόνοβαν, γνωστός Αμερικανός αρχικατάσκοπος των χρόνων του πολέμου, έφθασε στην Αθήνα ζητώντας εξονυχιστική έρευνα. Βοηθός του ήταν ο συνταγματάρχης Κέλις, έμπειρος αξιωματικός της αντικατασκοπείας, εξοικειωμένος με ζητήματα της ελληνικής ασφάλειας. Στη Θεσσαλονίκη, ο Αμερικανός γενικός πρόξενος συνομιλούσε με ανώτατους Έλληνες αξιωματούχους, διαμαρτυρόταν για την ανεπαρκή πρόοδο της έρευνας. Οι Αμερικανοί ανταποκριτές έκαναν τις δικές τους έρευνες και δημοσίευσαν μια ανεξάρτητη έκθεση. Τελικά, όμως, η διαδικασία και η απόφαση του ποινικού δικαστηρίου βασίστηκαν στην ομολογία ενός ελάχιστα γνωστού δημοσιογράφου, του Γρηγόρη Στακτόπουλου, ο οποίος καταδικάστηκε σε ισόβια. Δύο κομμουνιστές καταδικάστηκαν ερήμην σε θάνατο ως φυσικοί αυτουργοί.

Από τη μαρτυρική ιστορία της Προσοτσάνης

*Η πλατεία της Προσοτσάνης

Γράφει ο Παντελής Στεφ. Αθανασιάδης

Η Προσοτσάνη του νομού Δράμας, αναγνωρίσθηκε ως «μαρτυρική πόλη» με Προεδρικό Διάταγμα της 1ης Ιουνίου 2017 (ΦΕΚ 79, τεύχος Α’,  1/6/2017). Αυτό έγινε ως αναγνώριση των αγώνων και των ανθρώπινων απωλειών, που υπέστησαν οι κάτοικοί της κατά την περίοδο της βουλγαρικής κατοχής στη διάρκεια του Β' Παγκοσμίου Πολέμου. Τα μαρτύριά της όμως, συνεχίσθηκαν και κατά τη διάρκεια του εμφυλίου πολέμου. Από το 1946 ως το 1949 η κωμόπολη υπέστη πολλές καταστροφές από επιθέσεις των ανταρτών.

Πάντως στη διάρκεια της Κατοχής σημειώθηκε στην Προσοτσάνη, μια εντυπωσιακή πράξη εθνικής αντίστασης, που πρέπει να αναφέρεται πάντα και να μην λησμονηθεί ποτέ.

Τον Σεπτέμβριο του 1944 και ενώ ολόκληρος ο νομός της Δράμας και της ευρύτερης Ανατολικής Μακεδονίας τελούσε υπό την φοβερή Κατοχή των Βουλγάρων, ο δάσκαλος Κωνσταντίνος Καζάνας μαζί με τον Αστέριο Αστεριάδη, υπέστειλαν τη βουλγαρική σημαία και ύψωσαν την ελληνική! Οι Βούλγαροι αφήνιασαν. Τους συνέλαβαν και τους καταδίκασαν.

Το Τύχιο άντεξε στην επίθεση των ανταρτών το 1948

*Έτος 1948. Αξιωματικοί και οπλίτες την ώρα του συσσιτίου στο Τυχερό. 

Φωτογραφία από το blog "Μια φορά κι έναν καιρό στο Τυχερό Έβρου". 

Γράφει ο Παντελής Στεφ. Αθανασιάδης

                Το Τυχερό Έβρου είναι μια υπέροχη παραγωγική κωμόπολη, στο κέντρο ενός εύφορου κάμπου, δίπλα στον μεθοριακό ποταμό  Έβρο, η οποία δοκιμάσθηκε σκληρά κατά τη διάρκεια του Εμφυλίου.

                Έχει πληθυσμό 2.311 κατοίκων σύμφωνα με την απογραφή του 2011. Το 1987 είχε πραγματοποιηθεί εθελούσια συνένωση των κοινοτήτων Τυχερού και Φυλακτού και δημιουργήθηκε ο πρώην Δήμος Τυχερού, ο οποίος με τον τότε  δήμαρχό του Χρήστο Χατζόπουλο, διακρίθηκε για την αναπτυξιακή πολιτική, την ικανότητα απορρόφησης ευρωπαϊκών κονδυλίων και την προοδευτικότητά του και βραβεύτηκε από την Ακαδημία Αθηνών το 1995. Αργότερα με τον «Καλλικράτη» της τοπικής αυτοδιοίκησης το 2011 ο Δήμος Τυχερού καταργήθηκε και πλέον αποτελεί την Δημοτική Ενότητα Τυχερού του Δήμου Σουφλίου.

Ιστορικά, μετά την αναγκαστική εκκένωση της Ανατολικής Θράκης το 1922 ογδόντα τουλάχιστον οικογένειες από το Ιβρίκ Τεπέ, εγκαταστάθηκαν στο Τυχερό, το παλιό Μπίντικλι, στην δυτική όχθη του Έβρου προσμένοντας μια γρήγορη επιστροφή απέναντι στο χωριό τους. Μια επιστροφή που αλίμονο, δεν ήρθε ποτέ. Επίσης κατοίκησαν εκεί πρόσφυγες από το Σουλτάνκιοϊ για τους αρβανιτόφωνους Μπιθκούκι και στα ελληνικά Λείβηθρο και από το Ντουαντζί. Το 1924 το χωριό ανακηρύχθηκε σε κοινότητα με το όνομα Τύχιο. Το 1953 μετονομάσθηκε σε Τυχερό.

Η επίθεση των ανταρτών κατά της Μάκρης Αλεξανδρούπολης, το 1948

 

*Δημοσίευμα της εφημερίδας "Ελευθερία" (15/12/1948). Πρόκειται για ανακοινωθέν του υπουργείου Στρατιωτικών. Είναι εντελώς λιτό στη διατύπωση. Υπάρχει μια μικρή αναντιστοιχία ως προς τις απώλειες από την επίθεση κατά της Μάκρης, σε σχέση με την αναφορά των στρατιωτικών αρχών  Θράκης.

Γράφει ο Παντελής Στεφ. Αθανασιάδης

Η Μάκρη είναι μια όμορφη παραλιακή κωμόπολη δυτικά της Αλεξανδρούπολης, σε απόσταση περίπου 12 χιλιομέτρων. Είναι γνωστή για λεγόμενο σπήλαιο του Κύκλωπα Πολύφημου και για τον λεγόμενο αρχαίο Ελαιώνα της. Οι αρχαιολογικές ανασκαφές, που έγιναν τα τελευταία χρόνια, έφεραν στο φως ένα νεολιθικό οικισμό περίπου του 3000 π.Χ.

Η ιστορική αυτή κωμόπολη, δοκιμάσθηκε, όπως πολλές πόλεις και χωριά σε όλη την Ελλάδα, κατά τη διάρκεια του Εμφυλίου Πολέμου (1946-49).

Ας δούμε όμως τα γεγονότα της επίθεσης των ανταρτών εναντίον της Μάκρης, το Δεκέμβριο του 1948.

                Ένας πράκτορας του στρατού μέσα στις ανταρτικές ομάδες, αλλά και ομολογίες συλληφθέντων ανταρτών στο Ασπρονέρι Διδυμοτείχου, από δυνάμεις της 27^ης Ταξιαρχίας, οδήγησαν τους  επιτελείς της Διοίκησης της Εθνοφρουράς Θράκης να σκεφθούν πως τα γεγονότα αυτά οδηγούν, στην επίθεση που προετοίμαζαν οι αντάρτες κατά της σημαντικής κωμόπολης της Μάκρης στα παραθαλάσσια δυτικά της Αλεξανδρούπολης. Ήδη στην περιοχή είχαν σταλεί από το αρχηγείο των ανταρτών τρείς ελεύθεροι σκοπευτές για να συγκεντρώσουν πληροφορίες.

Η μάχη των Βρυσικών και η αιχμαλωσία διοικητή τάγματος, το 1948

*Αυτοπρόσωπη αφήγηση της αιχμαλωσίας του αντισυνταγματάρχη διοικητή του 559 Τ.Π.

Γράφει ο Παντελής Στεφ. Αθανασιάδης

Η δραματική περίοδος του Εμφυλίου Πολέμου, περίοδος αιματοχυσίας και μίσους, κρύβει πολλές ενδιαφέρουσες πτυχές είτε ομαδικές είτε ατομικές. Ο νομός Έβρου, όπου είχε αναπτυχθεί δυναμικό ανταρτικό κίνημα, ταλανίσθηκε ιδιαίτερα, αφού αποτέλεσε θέατρο σκληρών μαχών μεταξύ του στρατού και των ανταρτών.

Η γειτνίαση με τη Βουλγαρία, επέτρεπε στους αντάρτες να έχουν ασφαλή καταφύγια ανασυγκρότησης μετά τις μάχες, να εξασφαλίζουν όπλα και πυρομαχικά και να έχουν κατά περίπτωση και σημαντικές επιτυχίες σε τακτικό επίπεδο.

Η περίπτωση της άγνωστης μάχης των Βρυσικών Διδυμοτείχου, είναι χαρακτηριστική της ατμόσφαιρας που επικρατούσε, γιατί δείχνει και την μαχητικότητα των ανταρτών, αλλά και την σταθερή πεποίθηση στρατιωτών και αξιωματικών να αντιμετωπίσουν την απειλή της ανταρσίας. Επιπλέον η αιχμαλωσία του διοικητή της στρατιωτικής δύναμης, η μεταφορά του στη Βουλγαρία, η δραπέτευσή του και η επάνοδός του στο ελληνικό έδαφος, εν μέσω βουλγαρικών πυρών, δείχνει τις πραγματικές διαστάσεις του αγώνα εκείνης της τραγικής περιόδου. Μιλάμε για γεγονότα, που αφορούσαν το 559 Τάγμα Πεζικού.

Μια συνολική θεώρηση του Εμφυλίου στον Έβρο

*Αξιωματικοί του 559 Τάγματος Πεζικού στον Κυπρίνο. Καθιστός στο κέντρο ο υπολοχαγός Αθ. Χατζηγεωργίου (αρχείο Αθ. Χατζηγεωργίου, Φωτογραφικό Αρχείο ΕΛΙΑ-ΜΙΕΤ  )

Γράφει ο Παντελής Στεφ. Αθανασιάδης

                Το τέλος του Αυγούστου, σχετίζεται επετειακά με τον τερματισμό του Εμφυλίου Πολέμου 1946- 1948, που ταλάνισε αφάνταστα την Ελλάδα, οδήγησε σε μια φρικτή αιματοχυσία και καθυστέρησε την πορεία της χώρας προς την πρόοδο και την ανάπτυξη, όταν τα άλλα κράτη με την ολοκληρωτική καταστροφή του Γ’ Ράιχ, έβαζαν τα θεμέλια της ανόδου τους. Επιπλέον δε, ένας νέος διχασμός έριξε τη σκιά του επάνω στους ανθρώπους και στις σχέσεις κράτους- πολιτών.  

                Ο Εμφύλιος ανήκει πλέον στην Ιστορία. Ωστόσο δεν πρέπει να αγνοούμε την Ιστορία. Οφείλουμε να την μελετούμε, κυρίως για να εντοπίζουμε τα λάθη του παρελθόντος ώστε να τα αποφεύγουμε στο μέλλον.

                Το όραμα του Ελληνισμού πρέπει να βλέπει προς την κατεύθυνση της προόδου, της ανάπτυξης και της ευημερίας, ειδικά μάλιστα μετά τη φοβερή οικονομική κρίση που βιώνουμε τα τελευταία χρόνια.

                Πολλοί φίλοι και συμπατριώτες μου από τον νομό Έβρο, πολλές φορές μου ζητούν να τους δώσω όσες πληροφορίες έχω για τις πόλεις και τα χωριά τους της εποχής που εκεί διαδραματίζονταν οι φοβερές συγκρούσεις του Εμφυλίου. Έτσι άρχισα να γράφω αποσπασματικά με μορφή Χρονικού αρχικά κατά έτος για τα γεγονότα αυτά, που δεν τα γνωρίζουν οι νεώτεροι ενώ οι συμπατριώτες μου μεγάλης ηλικίας έχουν περιορισμένη εικόνα  μόνο του χωριού τους ή της πόλης τους. Έτσι, προέκυψε ένας ικανός αριθμός άρθρων, που αφορούν το νομό Έβρου είτε κατά έτος είτε κατά μεγάλες και ιδιαίτερες μάχες. Το υλικό θα μπορούσε να αποτελέσει ένα βιβλίο, αλλά ας μην το συζητήσουμε αυτό εδώ.

Η ανεξιχνίαστη υπόθεση Πολκ

ΑΠΟ ΤΗΝ ΚΑΘΗΜΕΡΙΝ Η ΤΗΣ ΚΥΡΙΑΚΗΣ http://www.kathimerini.gr/966292/gallery/epikairothta/ellada/h-ane3ixniasth-ypo8esh-polk

*Η δολοφονία του Πολκ και η δίκη του Στακτόπουλου έλαβαν χώρα κατά τη σκληρή περίοδο του Εμφυλίου.

Του κ. ΙΩΑΝΝΗ Ο. ΙΑΤΡΙΔΗ*

Ο Τζωρτζ Πολκ, Αμερικανός ανταποκριτής που δολοφονήθηκε στη Θεσσαλονίκη τον Μάιο 1948, ήταν ο πρώτος δυτικός δημοσιογράφος που έχασε τη ζωή του καλύπτοντας την εξέλιξη του Ψυχρού Πολέμου. Αποδοκίμασε την κομμουνιστική βία στην Ελλάδα, κατήγγειλε την ελληνική κυβέρνηση ως υπεύθυνη για τη φτώχεια και τη μιζέρια της χώρας και άσκησε κριτική στην Ουάσιγκτον για τη στήριξη ενός διεφθαρμένου καθεστώτος.

Ένας αθώος, ο Γρηγόρης Στακτόπουλος, καταδικάστηκε τελικά για τον θάνατο του Πολκ από ένα πολιτικά διαστρεβλωμένο νομικό σύστημα. Εβδομήντα χρόνια αργότερα, η τραγική μοίρα των δύο ανδρών αξίζει να μνημονευθεί, βάσει και νέων στοιχείων. Κανείς δεν ανέλαβε την ευθύνη, ούτε και υπήρξαν στοιχεία για τους ενόχους.

Το σώμα του Πολκ βρέθηκε στη θάλασσα, με τραύμα από πυροβολισμό στο κεφάλι. Δεν υπήρχαν ενδείξεις ληστείας, αλλά η δημοσιογραφική του ταυτότητα, από το CBS, ταχυδρομήθηκε ανώνυμα στην αστυνομία. Αν και διάφορες θεωρίες διατυπώθηκαν για το έγκλημα, οι περισσότεροι Ελληνες θεωρούσαν ότι ο Πολκ είχε δολοφονηθεί από τους κομμουνιστές, οι οποίοι, στο πλαίσιο του εμφυλίου πολέμου, προσπαθούσαν να εγκαθιδρύσουν διά της βίας ένα χωριστό κρατίδιο και να αποκτήσουν διεθνή αναγνώριση.

Η δολοφονία από τους κομμουνιστές ενός Αμερικανού δημοσιογράφου, πολίτη μιας χώρας που εξόπλιζε και στήριζε το ελληνικό κράτος, φαινόταν ως αληθοφανής εξήγηση. Οι περισσότεροι Ελληνες πολιτικοί, στρατιωτικοί αξιωματούχοι και το Στέμμα απέρριπταν το ενδεχόμενο να είναι η Δεξιά υπεύθυνη για την πράξη. Ο Γ. Α. Βλάχος, εκδότης της «Καθημερινής», έγραφε σε κύριο άρθρο του: «Ύψιστε Θεέ, δώσε να είναι οι δολοφόνοι κομμουνισταί, διότι εχαθήκαμε αν δεν είναι».

Η υπόθεση Πολκ όπως την είδε ο Γιάννης Μαρής- το σκοτεινότερο μεταπολεμικό έγκλημα

ΑΠΟ ΤΟ ΒΗΜΑ ΤΗΣ ΚΥΡΙΑΚΗΣ                       

http://www.tovima.gr/books-ideas/article/?aid=862966    

*Η υπόθεση Πολκ όπως την είδε ο Γιάννης Μαρής. Σκηνή από την ταινία 

«Ο φάκελος Πολκ στον αέρα» του Διονύση Γρηγοράτου

*Η δημοσιογραφική έρευνα 

για τη δολοφονία 

του αμερικανού δημοσιογράφου 

στη Θεσσαλονίκη 

τον Μάιο του 1948

Γράφει ο κ. Φίλιππος Φιλίππου

Τον Ιανουάριο του 1977, δύο χρόνια προτού πεθάνει, ο Γιάννης Μαρής, δημοσίευσε στην «Ακρόπολι» μια έρευνα για τη δολοφονία του αμερικανού δημοσιογράφου Τζορτζ Πολκ που έγινε στη Θεσσαλονίκη τον Μάιο του 1948, όταν αναζητούσε τρόπο να συναντήσει τον Μάρκο Βαφειάδη, τον αρχηγό του Δημοκρατικού Στρατού, για να του πάρει συνέντευξη. Την τιτλοφόρησε «Ποιος σκότωσε τον Πολκ;».

Το έγκλημα είχε αποδοθεί στο ΚΚΕ και μάλιστα είχαν κατονομαστεί ως δράστες δύο στελέχη του, ο Αδάμ Μουζενίδης και ο Βαγγέλης Βασβανάς. Μόνο που εκείνοι οι οποίοι τους επέλεξαν για να τους φορτώσουν το έγκλημα αγνοούσαν πως o μεν πρώτος είχε σκοτωθεί σε μια αεροπορική επιδρομή, ενώ ο δεύτερος βρισκόταν στο βουνό Μπέλλες.

1948: ΣΟΒΑΡΟ ΕΠΕΙΣΟΔΙΟ ΣΤΟ ΚΑΪΜΑΚΤΣΑΛΑΝ ΕΠΙ ΤΗΣ ΕΛΛΗΝΟ-ΓΙΟΥΓΚΟΣΛΑΒΙΚΗΣ ΜΕΘΟΡΙΟΥ

*Παρατηρητήρια του Στρατού

Γράφει ο   Αντιστράτηγος ε.α. Κωνσταντίνος Πατιαλιάκας

                 Η εξασφάλιση της Γιουγκοσλαβικής βοήθειας ήταν απαραίτητη προϋπόθεση για το ΚΚΕ, προκειμένου να αρχίσει το 1946 την ένοπλη ανταρσία του, με σταδιακή κλιμάκωση, φθάνοντας στην ολομέτωπη σύγκρουση. Μέσω Γιουγκοσλαβίας διερχόταν ο κύριος όγκος της βοήθειας της Σοβιετικής Ένωσης και των Ανατολικών χωρών. Η βοήθεια αυτή ήταν σημαντική και πολυσχιδής σε είδη οπλισμού, πυρομαχικά, νάρκες, εκρηκτικά, υγειονομική περίθαλψη των τραυματιών, εκπαίδευση των στελεχών και διευκολύνσεις εισόδου στο έδαφος της των ανταρτών, κατά την καταδίωξή τους από τις Μονάδες του Ελληνικού Στρατού.

                 Η ρήξη Στάλιν και Τίτο το 1948, η αποπομπή στις 28 Ιουνίου 1948 της Γιουγκοσλαβίας από την Κόμινφορμ και η αποδοχή από το ΚΚΕ της γραμμής του Στάλιν επέδρασαν σοβαρά στις σχέσεις του ΚΚΕ με το ΚΚ Γιουγκοσλαβίας, γεγονός που μοιραία είχε αντίκτυπο και στην παρεχόμενη βοήθεια από την Γιουγκοσλαβία. Ήδη από το καλοκαίρι του 1948 άρχισε σταδιακά μία διαφορετική στάση της Γιουγκοσλαβίας απέναντι στους αντάρτες, αφενός με τη μείωση της παρεχόμενης βοήθειας και αφετέρου της παρεμπόδισης αποστολής υλικής βοήθειας μέσω αυτής, μέχρι τον Ιούλιο του 1949, που έκλεισαν τελείως τα Ελληνο-Γιουγκοσλαβικά σύνορα. Τη στάση αυτή θα διαπιστώσουμε στο παρακάτω ασύνηθες σοβαρό μεθοριακό επεισόδιο.

16-17 ΟΚΤΩΒΡΙΟΥ 1948. ΚΑΤΑΔΡΟΜΙΚΗ ΕΝΕΡΓΕΙΑ ΑΠΟ 1η ΤΑΞΙΑΡΧΙΑ ΚΑΤΑΔΡΟΜΩΝ ΓΙΑ ΚΑΤΑΛΗΨΗ ΤΟΥ ΒΙΤΣΙ

*Οι Λόχοι Ορεινών Καταδρομών σε φάση μάχης...

Γράφει ο Αντιστράτηγος ε.α. Κωνσταντίνος Πατιαλιάκας   

                 Η αποτυχία της κατάληψης των υψωμάτων Μάλι Μάδι, Μπούτσι και Ραμπατίνας του ορεινού συγκροτήματος Βέρνου κατά την επίθεση του Β΄ Σώματος Στρατού, που εκτοξεύθηκε στις 30 Αυγούστου 1948, η αντεπίθεση των ανταρτικών δυνάμεων στις 10 Σεπτεμβρίου κατά των κατεχομένων θέσεων των Μονάδων της ΧV Μεραρχίας, η οποία δεν ευοδώθηκε εξαιτίας έλλειψης εφεδρειών, αλλά προκάλεσε την άτακτη φυγή των Μονάδων της 22ας Ταξιαρχίας Πεζικού και την κάμψη του ήδη προβληματικού ηθικού των οπλιτών, και η επίθεση των ανταρτών στις 20 Σεπτεμβρίου για την κατάληψη της Καστοριάς, δημιούργησαν σοβαρά προβλήματα και ανησυχία στην κυβέρνηση της χώρας και κρίση στην στρατιωτική ηγεσία.

Εάν μάλιστα καταλαμβανόταν η Καστοριά θα άνοιγε ο δρόμος προς την κατάληψη της περιοχής της Κοζάνης, όπου υπήρχαν το στρατιωτικό αεροδρόμιο και οι αποθήκες καυσίμων, εφοδίων, πυρομαχικών και λοιπών υλικών για τις Μονάδες του Ελληνικού Στρατού. 

1948: ΟΙ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΙΣ ΚΑΤΑ ΤΟΥ ΒΙΤΣΙ ΚΑΙ ΤΗΣ ΚΑΣΤΟΡΙΑΣ

*Πορεία του στρατού προς τα πεδία των μαχών

Γράφει ο Αντιστράτηγος ε.α.  Κωνσταντίνος Πατιαλιάκας

Στις 16 Ιουνίου 1948 άρχισαν επιχειρήσεις με τον κωδικό τίτλο «ΚΟΡΩΝΙΣ» για την κατάληψη και εκκαθάριση του ορεινού όγκου του Γράμμου, μιας φύσει ισχυράς τοποθεσίας, που είχε ενισχυθεί με ενεργητικά και παθητικά έργα, ναρκοπέδια και ναρκοθετήσεις προσβάσεων από τους αντάρτες.

Τη νύκτα της 19ης προς 20η Αυγούστου το μεγαλύτερο μέρος των ανταρτικών δυνάμεων διέρρευσε μέσου των διαδρόμων Σλήμνιτσα- Μπέλτσα και Μονόπυλο- Γκίνοβα προς τα Δυτικά υψώματα του ορεινού όγκου Βίτσι, παρότι ο Διοικητής του Β΄ Σώματος Στρατού με ειδική αναφορά είχε επισημάνει τη δυνατότητα αυτή και είχε ζητήσει από το Γενικό Επιτελείο Στρατού ενισχύσεις για έλεγχο των περιοχών αυτών, οι οποίες και δεν του είχαν διατεθεί.

Θάνατος από "φίλια" πυρά στον Εμφύλιο...

*Τμήμα χάρτη της ΔΙΣ/ΓΕΣ με τις περιοχές Γκρίμπομαν, Προφήτης Ηλίας Φλιάμας κ.λπ.

Γράφει ο Παντελής Στεφ. Αθανασιάδης

                Πολλές φορές σ’ αυτό εδώ το ιστολόγιο, τονίσαμε ότι ο Εμφύλιος Πόλεμος, είναι κατάρα. Άδικα χυμένο αίμα, από το μίσος των αντιμαχόμενων. Πόσο όμως πιο άδικο είναι, όταν το αίμα χύνεται από «φίλια πυρά». Κάτι, που δυστυχώς συμβαίνει όταν τον πρώτο  λόγο έχουν τα όπλα…

                Αφορμή για τις σκέψεις αυτές μου έδωσαν κάποια μετεμφυλιακά πειράγματα, που ακούγονταν στο Διδυμότειχο κατά τη δεκαετία του ’50 μεταξύ αριστερών και δεξιών για τα «φίλια πυρά». Υπήρχε λοιπόν ένας συμπολίτης μου, που είχε τραυματιστεί στο πρόσωπο και μέχρι το θάνατό του είχε μια έντονη ουλή στο ένα μάγουλό του. Πολλές φορές περηφανεύονταν για τη συμμετοχή του στις μάχες και συχνά επεκαλείτο την ουλή, σαν επιβεβαίωση του ηρωισμού του. Όμως άλλοι συμπατριώτες μου αριστεροί, του απαντούσαν ότι την ουλή δεν του την προκάλεσαν οι αντάρτες, αλλά ο «δικός του» στρατός. Υποστήριζαν μάλιστα ονομαστικά, ότι ένα φίλος του έφεδρος αξιωματικός, που είχε μεθύσει εκείνο το βράδυ, έδινε λανθασμένα στοιχεία βολής στους ολμιστές του λόχου του και μια βολή είχε τραυματίσει σοβαρά τον φίλο του!!! Τραγικό να αλληλοσκοτώνονται… Τραγικότερο να κινδυνεύουν από τους δικούς τους….

Ο ΚΑΝΟΝΙΟΒΟΛΙΣΜΟΣ ΤΗΣ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ΣΤΙΣ 9 ΠΡΟΣ 10 ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΥ 1948

*Το πυροβόλο με το οποίο επλήγη η Θεσσαλονίκη, 
μετά την κατάληψή του από τον ελληνικό στρατό

Γράφει ο κ.  Κωνσταντίνος Πατιαλιάκας, Αντιστράτηγος ε.α.

                Η Θεσσαλονίκη λόγω της γεωστρατηγικής και γεωπολιτικής θέσης της αποτελούσε πάντοτε στο διάβα των αιώνων στόχο κατάληψης από διαφόρους λαούς, όπως Τούρκοι, Βούλγαροι, Σέρβοι και άλλοι.

                Αλλά και κατά τη διάρκεια του Εμφυλίου Πολέμου η Θεσσαλονίκη βρισκόταν στα ενδιαφέροντα του ΚΚΕ, γιατί, εκτός της γεωπολιτικής και γεωστρατηγικής σημασίας της, περιβάλλεται από ορεινούς όγκους (Όλυμπος, Πιέρια, Βέρμιο, Βόρας, Πάικο, Μπέλες,  Κρούσια, Βερτίσκος, Κερδύλλια, Χολομώντας και Χορτιάτης), τους οποίους έλεγχαν σημαντικές ανταρτικές δυνάμεις και χρησιμοποιούσαν ως βάσεις και ορμητήρια για επιχειρήσεις κατά κατοικημένων πόλεων της Κεντρικής Μακεδονίας (Νάουσα, Έδεσσα, Λιτόχωρο, Γιαννιτσά, Κιλκίς κ.ά), ενώ δεν αποκλείονταν σε περίπτωση κατάληψης της Μακεδονίας- Θράκης η ανακήρυξη της ως πρωτεύουσα του Μακεδονικού κράτους, μετά την απόσχιση της περιοχής αυτής από το Ελληνικό κράτος.

1948: ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΙΣ «ΚΟΡΩΝΙΣ». Η ΜΑΧΗ ΕΠΙ ΤΟΥ ΥΨΩΜΑΤΟΣ ΚΛΕΦΤΗΣ

*Παραστατική απεικόνιση της περιοχής των μαχών. Φωτογραφία του δημοσιογράφου 

Διονύση Αβραμόπουλου για την εφημερίδα "Εμπρός"

Γράφει ο κ. Κωνσταντίνος Πατιαλιάκας, Αντιστράτηγος ε.α.

                Το ύψωμα Κλέφτης με υψόμετρο 1.845 μέτρα και τα υψώματα με υψόμετρο 2.221 μέτρα και 2.636 μέτρα συγκροτούν τον σκελετό του ορεινού όγκου του Σμόλικα, Νότια του ορεινού όγκου του Γράμμου, που έχει υψόμετρο 2.520 μέτρα.

                Το ύψωμα Κλέφτης βρίσκεται σε απόσταση 8-9 χιλιόμετρα Βορειοανατολικά της Κόνιτσας, έχει απόκρημνες πλαγιές και είναι πολύ δασωμένο. Το ύψωμα αυτό, οργανωμένο με ισχυρά και ανθεκτικά σε βομβαρδισμούς πολυβολεία και με πυκνά ναρκοπέδια κατά προσωπικού, αποτελούσε για τις Μονάδες του Δημοκρατικού Στρατού ένα πραγματικό οχυρό ,ένα άπαρτο κάστρο κατά την ηγεσία του ΚΚΕ, που εμπόδιζε τις επιχειρήσεις του Ελληνικού Στρατού προς τον Γράμμο και η κατάληψή του ήταν αναγκαία και επιβεβλημένη.

Η Σχολή Πυροβολικού και ο Θωμάς Γεωργιάδης

*Σχολή Πυροβολικού: Στρατόπεδο ταγματάρχου Θωμά Γεωργιάδη 

(Φωτογραφία Κυριάκου Κυριακίδη από τη σελίδα ΣΧΟΛΗ ΠΥΡΟΒΟΛΙΚΟΥ Μ.Υ.Ε.Α.)

Γράφει ο Παντελής Στεφ. Αθανασιάδης

           Η Σχολή Πυροβολικού στο Μεγάλο Πεύκο Αττικής έχει την έδρα της στο στρατόπεδο Ταγματάρχη Πυροβολικού Θωμά Γεωργιάδη. Χιλιάδες συνέλληνες, που υπηρέτησαν στο Πυροβολικό είτε ως μόνιμοι αξιωματικοί είτε ως έφεδροι έζησαν για κάποιους μήνες στη Σχολή και μπαινόβγαιναν από την πύλη που φέρει το όνομά του, όπως και εγώ, που πέρασα από εκεί κατά τη στρατιωτική μου θητεία.

          Είμαι βέβαιος, πως οι περισσότεροι αγνοούν ποιος ήταν ο Θωμάς Γεωργιάδης, που το όνομα του δόθηκε τιμητικά στο στρατόπεδο αυτό. Αυτόν τον αξιωματικό που θυσίασε τη ζωή του στον Εμφύλιο Πόλεμο, θα επιχειρήσουμε να γνωρίσουμε σήμερα.

          Ο Γεωργιάδης, γεννήθηκε στο Αυλωνάριο της Εύβοιας την 1^η  Ιανουαρίου 1917 και κατετάγη στη Στρατιωτική Σχολή Ευλπίδων την 1^η Οκτωβρίου 1934. Περάτωσε τις σπουδές του και ονομάστηκε ανθυπολοχαγός την 4^η  Μαΐου 1937.

          Σύμφωνα με στοιχεία που τηρούνται στη Σχολή Πυροβολικού προήχθη σε Υπολοχαγό την 29^η  Ιουνίου 1940, σε Λοχαγό την 24^η  Δεκεμβρίου 1945 και σε Ταγματάρχη κατ’ εκλογή, την 16^η  Αυγούστου 1947.

          Πήρε μέρος στον Ελληνοϊταλικό πόλεμο 1940-1941. Κατά την Κατοχή διέφυγε στη Μέση Ανατολή και υπηρέτησε στο 1^ο  Σύνταγμα Πυροβολικού. Στις  30 Δεκεμβρίου 1942 τοποθετήθηκε στην 1η Ελληνική Ταξιαρχία. Το 1944 συμμετείχε στις επιχειρήσεις του Ιταλικού μετώπου εναντίον των γερμανικών δυνάμεων, υπηρετώντας στο 3^ο  Σύνταγμα Πυροβολικού της ΙΙΙης Ελληνικής Ορεινής Ταξιαρχίας.

          Κατά τον Εμφύλιο Πόλεμο, υπηρετώντας στο 104 Σύνταγμα Πυροβολικού, έχασε τη ζωή του στις 3 Αυγούστου 1948 στο ύψωμα Αμμούδα στην Καστοριά, από θραύσμα οβίδας. 

Αιχμαλωτίσθηκε από το στρατό ο καπετάν Γιαννούλης το 1948…

*Ο καπετάν Γιαννούλης φωτογραφίζεται το 1947 στο Γράμμο με τα μέλη της  επιτροπής του ΟΗΕ, που ερευνούσε για τις συνθήκες του εμφυλίου πολέμου στην Ελλάδα. 

*Αποκαλύψεις (μετά θάνατον)

του  στρατηγού Γ. Κουμανάκου

στον σκηνοθέτη Ρ. Μανθούλη

            Οι υπενθυμίσεις από το blog αυτό για την άδικη εκτέλεση του καπετάν Γιώργου Γιαννούλη το 1948, από την ζαχαριαδική ηγεσία του ΚΚΕ, προκάλεσαν απ’ ό,τι είδα στα σχόλια και ενδιαφέρον αλλά και δυσφορία, ακόμα και ύβρεις σε μια περίπτωση τουλάχιστον. Ας είναι… Όλοι έχουμε τις απόψεις μας, ακούμε όμως με σεβασμό και τις απόψεις των άλλων τουλάχιστον….

            Πρέπει να εξηγήσω, ότι όταν έγραφα το άρθρο για τον τουφεκισμό του Γιαννούλη, δεν είχα αντιληφθεί ένα ακόμα στοιχείο, εκείνης της τρομερής εποχής. Το στοιχείο αυτό, που ρίχνει κατά ένα μέρος φως στις άγνωστες πτυχές εκείνων των σκοτεινών ημερών, προήλθε από τον γνωστό σκηνοθέτη Ροβήρο Μανθούλη, ο οποίος γύρισε 7 ταινίες για τον Εμφύλιο 1946-49 και έγραψε και ένα σχετικό βιβλίο. Πρόκειται για μαρτυρία με μεγάλη σημασία (μου την υπέδειξε ο φίλος Νίκος Παπαδιονυσίου) και δημοσιεύθηκε λίγες μέρες νωρίτερα στην εφημερίδα «Ελευθεροτυπία» (9 Αυγούστου 2014) με τίτλο «Όλγα Νικολάι Ζαχαριάδη». Αφορά την αιχμαλωσία του Γιώργου Γιαννούλη από τον τότε ταγματάρχη του ελληνικού στρατού Γεώργιο Κουμανάκο. Και εξηγεί ενδεχομένως, γιατί τόση αποστροφή της κομματικής νομενκλατούρας, προς τον άτυχο καπετάνιο. Γενικώς τον θεωρούσαν ύποπτο.

            Έγραφε μεταξύ άλλων ο Μανθούλης:

1948:Το αίμα συνέχισε να χύνεται στον Έβρο…

*Λίγο πριν χτυπηθεί το Διδυμότειχο με Πυροβολικό των ανταρτών. 

Φωτογραφία από τον   ιστότοπο των Ελλήνων πολιτικών προσφύγων της Τσεχίας

*Νάρκες παντού. 

*Σκοτώνουν αδιακρίτως…

*Υποστράτηγος και ταξίαρχος νεκροί

*Μάχες και αιματοχυσία

Γράφει ο Παντελής Στεφ. Αθανασιάδης

                Το 1948 βρήκε τις δυο αντιμαχόμενες παρατάξεις με σοβαρά διλήμματα. Το αστικό κατεστημένο και οι δυνάμεις ασφαλείας του κράτους επικρίνονταν, διότι δεν επέτυχαν το στόχο τους να συντρίψουν την ανταρσία, παρά την έξωθεν βοήθεια, για να ηρεμήσει ο τόπος. Ο κομμουνιστικός κόσμος επικρίνονταν γιατί απέτυχε να καταλάβει την εξουσία ή έστω να σταθεροποιηθεί εδαφικά κάπου, για να υπάρχει δυνατότητα αναγνώρισης της κυβέρνησης ανταρτών, που είχε ήδη αποκτήσει πρωθυπουργό στα βουνά, το Μάρκο Βαφειάδη. Οι αντάρτες είχαν αυξήσει μάλιστα αριθμητικά τις δυνάμεις τους και επέκτειναν τις επιθέσεις τους και σε μεγάλα αστικά κέντρα.

                Το 1948 συνεχίσθηκε η αιματοχυσία. Οι αντάρτες συνέχισαν τις επιδρομές σε χωριά και κωμοπόλεις αλλά και σε μεγαλύτερα αστικά κέντρα στη Θράκη, όπως είναι η Κομοτηνή, η Ξάνθη, το Σουφλί και το Διδυμότειχο. Παράλληλα συνεχίσθηκαν οι δολιοφθορές σε τεχνικά έργα (οδικές και σιδηροδρομικές γέφυρες, σιδηροδρομικές γραμμές κ.λπ.) οι ναρκοθετήσεις, η βίαιη στρατολογία και το παιδομάζωμα (ή παιδοφύλαγμα κατά το ΚΚΕ).