Η μάχη των Βρυσικών και η αιχμαλωσία διοικητή τάγματος, το 1948

*Αυτοπρόσωπη αφήγηση της αιχμαλωσίας του αντισυνταγματάρχη διοικητή του 559 Τ.Π.

Γράφει ο Παντελής Στεφ. Αθανασιάδης

Η δραματική περίοδος του Εμφυλίου Πολέμου, περίοδος αιματοχυσίας και μίσους, κρύβει πολλές ενδιαφέρουσες πτυχές είτε ομαδικές είτε ατομικές. Ο νομός Έβρου, όπου είχε αναπτυχθεί δυναμικό ανταρτικό κίνημα, ταλανίσθηκε ιδιαίτερα, αφού αποτέλεσε θέατρο σκληρών μαχών μεταξύ του στρατού και των ανταρτών.

Η γειτνίαση με τη Βουλγαρία, επέτρεπε στους αντάρτες να έχουν ασφαλή καταφύγια ανασυγκρότησης μετά τις μάχες, να εξασφαλίζουν όπλα και πυρομαχικά και να έχουν κατά περίπτωση και σημαντικές επιτυχίες σε τακτικό επίπεδο.

Η περίπτωση της άγνωστης μάχης των Βρυσικών Διδυμοτείχου, είναι χαρακτηριστική της ατμόσφαιρας που επικρατούσε, γιατί δείχνει και την μαχητικότητα των ανταρτών, αλλά και την σταθερή πεποίθηση στρατιωτών και αξιωματικών να αντιμετωπίσουν την απειλή της ανταρσίας. Επιπλέον η αιχμαλωσία του διοικητή της στρατιωτικής δύναμης, η μεταφορά του στη Βουλγαρία, η δραπέτευσή του και η επάνοδός του στο ελληνικό έδαφος, εν μέσω βουλγαρικών πυρών, δείχνει τις πραγματικές διαστάσεις του αγώνα εκείνης της τραγικής περιόδου. Μιλάμε για γεγονότα, που αφορούσαν το 559 Τάγμα Πεζικού.

*Το 559 Τ.Π. γεννήθηκε μέσα στις φωτιές των Δεκεμβριανών του 1944

Το τάγμα αυτό, υπήρξε δημιούργημα του νέου στρατού, που οργάνωσε η χώρα μας, αμέσως μετά την απελευθέρωση του 1944, στις 14 Δεκεμβρίου 1944, μέσα στη φωτιά των Δεκεμβριανών. Πήρε μέρος σε μάχες γύρω από το Αρχαιολογικό Μουσείο, τα Εξάρχεια και του Γκύζη. Έφυγε για τη Δράμα στις 6 Φεβρουαρίου 1945. Την ονομασία του σε 559 Τάγμα Πεζικού, την έλαβε στις 15 Μαΐου 1946 και υπήχθη στην 27^η Ταξιαρχία.  

Πώς άρχισε η μάχη…

Στις 15 Ιουλίου 1948 το 559 Τάγμα Πεζικού διατάχθηκε να μετασταθμεύσει από τους Μεταξάδες στην περιοχή Μαυροκκλησίου. Θα ακολουθούσε το δρομολόγιο Μεταξάδες- Παλιούρι- Λάδη- Αβδέλα- Σαύρα- Βρυσικά- Μαυροκλήσι. Η αναχώρηση έγινε στις 10.15΄ το βράδυ της 14^ης Ιουλίου.

Το τάγμα είχε ιδιώτη οδηγό, ο οποίος γνώριζε καλά την περιοχή, αλλά οι αντάρτες υπήρχαν παντού.

*Κατά προσέγγιση η περιοχή της μάχης των Βρυσικών

Ήταν ξημερώματα της 15^ης Ιουλίου όταν τμήματα του τάγματος,  που ήταν στην περιοχή Καγιάδες νότια των Βρυσικών, και πεζοπορούσε, εβλήθη από τμήματα ανταρτών στις 05.15΄, τα οποία ενισχύθηκαν με άλλους άνδρες από την τοποθεσία Ζωντάν Τεπέ. Είχαν μυδράλια και αυτόματα όπλα και αργότερα εμφανίσθηκε και βαρύς όλμος.  «Δεν είχε φέξει ακόμη καλά και τα πυρά ήρχισαν» γράφει το Ημερολόγιο του 1^ου Λόγου του 559 Τ.Π. Και λίγο παρακάτω με ασυνήθιστη φρασεολογία για στρατιωτικό κείμενο σημειώνει: «Τα άγρια όπλα του πολέμου σφυρίζουν και πάλι άγρια σαν να θέλουν να ξαπλώσουν παντού το θάνατο». Οι αντάρτες μάχονταν δυναμικά προσπαθώντας πάση θυσία να κρατήσουν τις θέσεις τους στα γύρω υψώματα. Ο στρατός απάντησε με πυρά όλμων. Η μάχη κράτησε ασταμάτητα ως τις 4 το απόγευμα, οπότε ο στρατός άρχισε να συμπτύσσεται ανατολικά.

Εν τω μεταξύ άλλοι αντάρτες από την πλευρά του Ασπρονερίου πρόσβαλαν τη διμοιρία των όλμων, την οποία υπεράσπιζε μια διμοιρία καταδρομέων. Οι αντάρτες μαχόμενοι σκληρά κατόρθωσαν να προσεγγίσουν τα τμήματα του στρατού. Τότε από την ανταλλαγή πυρών έχασε τη ζωή του ο ανθυπολοχαγός  Διαβιβάσεων Κωνσταντίνος Σταϊκίδης. Διατάχθηκε η σύμπτυξη του στρατού και η μεταφορά της σορού του ανθυπολοχαγού Σταϊκίδη. Κατά τη σύμπτυξη και τη φόρτωση των όλμων στα μουλάρια, σκοτώθηκε ο ολμιστής Καμέντσης. Οι αντάρτες χτυπούσαν με μυδράλια και όλμους.

*Ο επικεφαλής των ανταρτών του Έβρου καπετάν Κρίτων ή Ευάγγελος Κασάπης. Στο διάστημα όμως που εξετάζουμε εδώ είχε ανακληθεί στο Γράμμο. Μετά πήγε στο Μπούλκες και στο Βουκουρέστι και επέστρεψε στον Έβρο στις αρχές του 1949.

Η σύλληψη του διοικητή από τους αντάρτες

Ο διοικητής αντισυνταγματάρχης Ευστάθιος Θεοδωρόπουλος, εκινείτο σε υψώματα και χαράδρες στο πεδίο της μάχης μεταξύ των λόχων και των διμοιριών, κατευθύνοντας τις δυνάμεις του. Κάποια στιγμή, ο αντισυνταγματάρχης κινούμενος μέσα σε χαράδρα δυτικά των Βρυσικών, έπεσε σε ενέδρα τεσσάρων ανταρτών, που ήταν οπλισμένοι με αυτόματα και σε απόσταση ενός μέτρου!!! Αμέσως τράβηξε πιστόλι, αλλά την ίδια στιγμή παραπάτησε και έπεσε μέσα στη χαράδρα. Υπέστη εξάρθρωση του δεξιού ποδιού του. Τον συνέλαβαν αμέσως οι αντάρτες και τον μετέφεραν σε ένα κοντινό σπίτι των Βρυσικών. Τη διοίκηση ανέλαβε ο λοχαγός Μαρινόπουλος. Οι λόχοι συνέχισαν πεισματικά τη μάχη, χωρίς να επηρεασθούν από τη εξαφάνιση του διοικητή τους, αλλά τελικά υποχρεώθηκαν με εντολή της 27^ης Ταξιαρχίας να συμπτυχθούν προς το χωριό Μάνη. Από εκεί τους παρέλαβαν αυτοκίνητα και τους μετέφεραν στο Διδυμότειχο. Κατά τη σύμπτυξη σκοτώθηκαν άλλοι δύο στρατιώτες, ο ένας από βλήμα όλμου και ο άλλος από σφαίρα. Στις απώλειες του στρατού, προστέθηκαν και… δύο ημίονοι!

*Τα συνήθη θύματα... τα μουλάρια!!! 

Η εξαφάνιση του διοικητή του τάγματος προκάλεσε πολλές απορίες. Ο ανθυπασπιστής Κ. Λουκάς που υπέβαλε στις 18/7/1948 στο τάγμα αναφορά για τα συμβάντα, κατέληγε γράφοντας:

«Η εξαφάνισις του διοικητού είναι ανεξήγητος, καθ’ όσον ούτος ευρίσκετο μεταξύ της Διμοιρίας Καταδρομών και της Διμοιρίας Όλμων μετά την συμπλοκήν και- κατά γενικήν ομολογίαν- εις θέσιν μη βαλλομένην την στιγμήν εκείνην υπό των συμμοριτών. Εις όλας τας μέχρι τούδε επιχειρήσεις ο Διοικητής επεδείκνυε τοιαύτην περιφρόνησιν προς τον κίνδυνον ώστε ουδέποτε ελάμβανε και τα στοιχειώδη μέτρα  ασφαλείας του. Πολλάκις μέχρι τούδε απεμακρύνετο των τμημάτων μόνος χωρίς να λαμβάνη μεθ’ εαυτού ουδέ ελαχίστην συνοδείαν. Πάντως όμως εις την προκειμένην περίπτωσιν εγνώριζεν ότι άλλα τμήμα πλην της Διμοιρίας Καταδρομών και της Διμοιρίας Όλμων δεν ευρίσκετο εκεί πλησίον του και συνεπώς δεν υπήρχε λόγος ν’ απομακρυνθή απ΄ αυτάς».   

Στη μάχη εκείνη, επισημάνθηκε η δυναμική στάση των στρατιωτών αν και ήταν κατάκοποι από την ολονύκτια πορεία και μάλιστα σε χωματόδρομους. Επίσης διαπιστώθηκαν προβλήματα στις διαβιβάσεις, που καθιστούσαν δυσχερείς τις εκκαθαριστικές επιχειρήσεις λόγω αδυναμίας συνεννόησης των δυνάμεων.

Επανεμφάνιση του αντισυνταγματάρχη!!!

Στις 20 Ιουλίου 1948 εμφανίσθηκε ο εξαφανισμένος διοικητής αντισυνταγματάρχης Ευστάθιος Θεοδωρόπουλος!

Τι είχε συμβεί;

Όταν τον αιχμαλώτισαν οι αντάρτες τραυματισμένο στο πόδι από την πτώση του στη χαράδρα, τον μετέφεραν σε ένα από τα πρώτα σπίτια των Βρυσικών. Από εκεί μέσα από χωριά και δρομολόγια που ήλεγχαν τον μετέφεραν στη Βουλγαρία. Ο Θεοδωρόπουλος όμως δεν κάθισε με σταυρωμένα χέρια. Ενώ βρισκόταν κρατούμενος  στο βουλγαρικό έδαφος,  κατόρθωσε να διαφύγει. Ήταν όμως άτυχος. Κατά τη διαφυγή του έπεσε σε βουλγαρική ενέδρα. Προσπαθώντας και πάλι να διαφύγει τραυματίσθηκε διαμπερώς σε ένα μηρό του. Κατόρθωσε όμως τελικά αν και τραυματίας να ξεγελάσει τους διώκτες του και να μπορέσει να εισέλθει σε ελληνικό έδαφος!

Το Ημερολόγιο του ίδιου λόχου  γράφει: «Το γεγονός αυτό μόλις έγινε γνωστόν εωρτάσθη υπό των αξ/κών και οπλιτών».

*Απόσπασμα από την αντάρτικη εφημερίδα "Αρματωμένη Θράκη" 
τον Αύγουστο του 1948. Το ΚΚΕ θεωρεί προδοσία τη στάση των αστικών κέντρων 
της Θράκης, που δεν στήριζαν την ανταρσία.

Προβλήματα στο 559 Τάγμα Πεζικού

Η κατάσταση στο 559 τάγμα, δεν ήταν καλή. Δεν ήταν μόνο οι συνθήκες του πολέμου. Ήταν και η σκληρή καθημερινότητα των οπλιτών.

Στο τέλος του Σεπτεμβρίου 1948 ο νέος διοικητής του τάγματος αντισυνταγματάρχης Πεζικού Βασίλειος Σταυρογιαννόπουλος, πραγματοποίησε επιθεώρηση. Τα συμπεράσματά του τα συνόψισε σε μια έκθεση πολύ ενδεικτική.

Πέραν των ελλείψεων σε άνδρες (έλειπαν από τη σύνθεση της μονάδας 10 αξιωματικοί και 109 στρατιώτες) υπήρχαν προβλήματα στον ιματισμό, που δεν ήταν σε καλή κατάσταση και «αι θεριναί περισκελίδες έχουσι φθαρεί πολύ». Προβλήματα υπήρχαν και στο πλύσιμο των εσωρούχων των στρατιωτών γιατί ο καταυλισμός δεν είχε επαρκές νερό. Έτσι αναγκάσθηκε ο στρατός να δίνει τα ρούχα σε πλύστρες στο Σουφλί.

Οι στρατιώτες είχαν παράπονα γιατί συνεχώς βρίσκονταν μακριά από κατοικημένες περιοχές. Μεταξύ των αξιωματικών που είχαν καλό ηθικό, υπήρχαν και μερικοί που μεμψιμοιρούσαν γιατί παρέμεναν πολύ χρόνο σε μάχιμη υπηρεσία.

*Η εφημερίδα των ανταρτών "Αρματωμένη Θράκη" δίνει διαφορετική εικόνα για τη στάση στο 559 Τ.Π.

Επιπλέον το τάγμα είχε αρκετές απώλειες και τραυματισμούς από νάρκες και αυτό επηρέαζε το ηθικό των οπλιτών.  Ήταν τέτοια η κατάσταση ώστε ο Σταυρογιαννόπουλος υπενθύμιζε χωρίς να το προσδιορίζει χρονικά, ότι οι στρατιώτες του 2^ου λόχου, έκαναν… επί μία ώρα απεργία πείνας!!! Γεγονός αδιανόητο βέβαια σε καιρό πολέμου.

Σχετικά με τις απώλειες από νάρκες

Η καθημερινότητα των μαχόμενων ανδρών, είτε του στρατού είτε των ανταρτών ήταν οι συχνές συμπλοκές και οι… νάρκες. Για παράδειγμα στις 29 Ιουνίου 1948. Μια ομάδα από 4 αξιωματικούς με επικεφαλής το λοχαγό Οδυσσέα Δημάδη και 104 στρατιώτες ξεκίνησαν για εξερεύνηση στην περιοχή του χωριού Ασπρονέρι Διδυμοτείχου.  Έπεσε σε ενέδρα ανταρτών, αλλά λόγω των μέτρων ασφαλείας δεν είχε απώλειες. Ο στρατός σφυροκοπούσε τις θέσεις των ανταρτών με πυρά όλμων, πολυβόλων και τυφεκίων, αλλά κατά την εγγραφή στο Ημερολόγιο του 1^ου Λόχου «αυτοί με καρτερικότητα δέχονται όλας αυτάς τας επιθέσεις εις τας οποίας και αντιδρούν καλώς». Όταν δόθηκε το σύνθημα της αντεπίθεσης οι αντάρτες υποχωρούν και τρέπονται σε φυγή προς το Ασπρονέρι. Τα σπίτια του χωριού όμως δεν ήταν ασφαλή καταφύγια, έτσι διέφυγαν όλοι προς τα δύσβατα ημιοορεινά. Κατά τη διάρκεια της μάχης ένας στρατιώτης ο Τσαγρής Δημήτριος πάτησε νάρκη και τραυματίστηκε μαζί με το συνάδελφό του Νικόλαο Παπαδόπουλο. Ελαφρά τραυματίσθηκε στο κεφάλι ο λοχαγός Δημάδης.

Την 1^η Ιουλίου διατάχθηκε εξερεύνηση προς τα χωριά Γιατράδες και Ασπρονέρι. Στο δρόμο όμως έπεσαν σε ναρκοπέδιο των ανταρτών. Τραυματίσθηκε ο στρατιώτης Στέργιος Μπεκιάρης, ο οποίος μεταφερόμενος στο Χειρουργείο Εκστρατείας εξέπνευσε. Τελικά τη λύση έδωσε… η σιωπή των αμνών. Έφεραν ένα κοπάδι και το έριξαν στο ναρκοπέδιο για να καθαρίσουν τις νάρκες. Φρίκη!!! Οι ζεστές ημέρες του Ιουλίου κυλούν μέσα σε τέτοια ατμόσφαιρα. Παντού παραμόνευε ο θάνατος… Στις 9 Ιουλίου μια διμοιρία του 1^ου λόχου πέφτει σε ενέδρα ανταρτών. Τέσσερις στρατιώτες χάνουν τη ζωή τους και τραυματίζεται ένας. Οι αντάρτες διαφεύγουν και πάλι. Στις 13 Ιουλίου ξαφνικά παρατηρείται μια ανεξήγητη κινητικότητα στο τάγμα. Όλα δείχνουν προετοιμασία για εκκαθαριστικές επιχειρήσεις, αλλά πληροφορίες άλλες δεν υπάρχουν. Την επομένη μαθαίνουν το λόγο. Το 559 Τάγμα Πεζικού θα μετασταθμεύσει και να αντικατασταθεί από δυνάμεις της Εθνοφρουράς.

*Αξιωματικοί του 559 Τ.Π. στον Κυπρίνο 

Μάχες, μάχες, μάχες

Παρά τα προβλήματά του το 559 Τάγμα Πεζικού, από την ίδρυσή του και μετά είχε σημαντική συμμετοχή σε μάχες.

Το 1946 ήταν εγκατεστημένο για εκπαίδευση στη Ράβικα Δράμας. Μια Διλοχία του που ήταν εγκατεστημένη στους Παπάδες πήρε μέρος σε εκκαθαριστικές επιχειρήσεις στο Βόλακα. Μια άλλη Διλοχία του πήρε μέρος στις επιχειρήσεις Μελίταινας- Μαγγίλας Ξάνθης.

Το απόγευμα της 28^ης Δεκεμβρίου 1946, δύναμη 60 ανταρτών εισήλθε στο χωριό Πετρωτά στο Τρίγωνο του Βορείου Έβρου για να μαζέψει τρόφιμα και να στρατολογήσει άνδρες. Εναντίον τους κινήθηκε ο 2^ος λόχος του τάγματος, αλλά όταν έφτασαν στα Πετρωτά, οι αντάρτες είχαν φύγει προς το Βουλγαρικό φυλάκιο. Μια επταμελής ομάδα ανταρτών που είχε μείνει πίσω επιχείρησε να φύγει από το χωριό, αλλά έπεσε σε ενέδρα του στρατού. Έγινε μάχη και σκοτώθηκε ένας αντάρτης και ένας τραυματίσθηκε. Οι υπόλοιποι διέφυγαν, εγκαταλείποντας ένα… γάιδαρο, έξι κουβέρτες και λίγα φάρμακα. Τους κυνήγησαν σε μεγάλο βάθος αψηφώντας τον κίνδυνο, ο ανθυπολοχαγός Γρηγοράκης και ένας στρατιώτης.

Το 1947 άλλη Διλοχία του τάγματος πήρε μέρος σε επιχειρήσεις στο χωριό Κυριακή, τον Κόρυμβο και το Δέρειο Σουφλίου. Ένας λόχος του τάγματος κινήθηκε για να βοηθήσει στην απαγκίστρωση χωροφυλάκων από τη Λευκίμη. Εκεί υπήρξαν 11 νεκροί αντάρτες. Στη συνέχεια καταδίωξαν αντάρτες στη Λύρα Σουφλίου. Λίγες μέρες αργότερα σημειώθηκε συμπλοκή 6 ωρών με δύο τάγματα ανταρτών στην Κορνοφωλιά. Στις 30 Ιουλίου 1946 σημειώθηκε ταυτόχρονη επίθεση εναντίον του σιδηροδρομικού σταθμού Σουφλίου, της Κορνοφωλιάς και των Λαβάρων. Την 1^η Αυγούστου 1946 σε απόπειρα ανταρτών εναντίον της Λυκόφης σημειώθηκε για πρώτη φορά χρήση βαρέως όλμου από τους αντάρτες.

Εκκαθαριστικές επιχειρήσεις έκανε  η Διλοχία του 559 Τ.Π.  με 164 άνδρες υπό τον ταγματάρχη Ι. Νούσκα τον Ιούνιο του 1947, στην περιοχή που περικλείεται στα βόρεια από την Κοτρωνιά Σουφλίου, το λόφο Τουλιού, την Κορνοφωλιά, τον ποταμό Έβρο. Στα νότια από την τοποθεσία Γκαμήλα, τη Γκύμπραινα (ανατολικές υπώρειες της Ροδόπης), τη Δαδιά και τη Λυκόφη. Οι εκκαθαριστικές επιχειρήσεις κράτησαν τρεις μέρες.

Η Διλοχία Νούσκα ξεκίνησε από το Σουφλί στις 20 Ιουνίου 1947 και κατευθύνθηκε προς την περιοχή Τρία Σπίτια-Τουλιού Λόφος, όπου διανυκτέρευσε.

Την πρώτη μέρα 21 Ιουνίου έγινε εξερεύνηση στις χαράδρες Σιμάκ Ρέμα και Σεϊτάν Ρέμα έως τα ανατολικά όρια της Κοτρωνιάς. Η περιοχή καλύπτονταν από πυκνά δάση, γεγονός που καθιστούσε, επίπονη και επικίνδυνη την εξερεύνηση αλλά και ιδιαίτερα δύσκολη την ανακάλυψη κρησφύγετων των ανταρτών. Τις απογευματινές ώρες συνεχίσθηκε η εξερεύνηση των υψωμάτων Κατραντζίκ (Ουζούν Μπουρούν), Κολάτα, έως τη Δαδιά, όπου διανυκτέρευσε η Διλοχία.

Την επόμενη μέρα συνεχίσθηκε η εξερεύνηση στις περιοχές Δαδιά- Τρείς Μύλοι- Λυκόφη- Κορνοφωλιά, έως τη σιδηροδρομική γραμμή.

Την τρίτη μέρα συνεχίσθηκε η εκκαθάριση προς τη γραμμή Βρυσούλα- Προβατώνας έως τον ποταμό Έβρο. Τελικά αντάρτες δεν βρέθηκαν. Κρύβονταν με επιτυχία.

Ο Νούσκας σε έκθεσή του προς την 27^η Ταξιαρχία επισήμανε ότι παρατηρήθηκε μεγάλη απειρία αξιωματικών και οπλιτών στον τρόπο εξερεύνησης. Σχετικά ικανοποιητική ήταν η αντοχή και η ικανότητα των ανδρών και το ηθικό τους αρκετά καλό. Μια βασική έλλειψη ήταν η αναγκαία χορήγηση ασυρμάτου μέχρι του επιπέδου διμοιρίας για καλύτερη σύνδεση των τμημάτων, που συμμετείχαν στις εκκαθαριστικές επιχειρήσεις.

Στις 6 Σεπτεμβρίου 1947 δύναμη του τάγματος με την κωδική ονομασία «Αστραπή», συνεπλάκη με αντάρτες στην περιοχή Βυρίνης- Πεσσάνης. Ειδικότερα η δύναμη αυτή παρακολουθούσε δύο τάγματα ανταρτών, που κατευθύνονταν προς την Πεσσάνη με εντατική νυκτερινή κίνηση. Οι διαταγές της Ταξιαρχίας ήταν να καλύψουν την περιοχή της Γιαννούλης και των Τριών Μύλων, ώστε να μην αντιμετωπίσει επίθεση το Σουφλί.

*Απόσπασμα από την εφημερίδα των ανταρτών "Καθημερινά Νέα" (1948)

Αργότερα το τάγμα και έως 22 Μαΐου 1948 εγκαταστάθηκε στον Κυπρίνο με μια Διλοχία του στον Πεντάλοφο Ορεστιάδας, παίρνοντας μέρος στη μάχη του Ορμενίου (Οκτώβριος 1947) και της Φτελιάς (Ιανουάριος 1948). Το Μάιο του 1948 το τάγμα μεταστάθμευσε στους Μεταξάδες. Μια Διλοχία του πήρε μέρος στην εκκαθάριση των περιοχών Τζιβά Κουρού- Σκάλας, που κράτησαν 10 μέρες. Μετά τη μάχη των Βρυσικών στα μέσα Ιουλίου το τάγμα συμπτύχθηκε στο Διδυμότειχο. Στις 10 Αυγούστου 1948 νέες εκκαθαριστικές επιχειρήσεις στις οποίες συμμετείχε το τάγμα. Ήταν η επιχείρηση κατάληψης των χωριών Μαυροκκλήσι και Πρωτοκκλήσι, που κατείχαν 830 αντάρτες με δύο πυροβόλα. Μετά την απώθηση των ανταρτών το τάγμα έφτασε ως τις τοποθεσίες Μαλ Τεπέ, Κιρέτς Τεπέ και στα νοτιοανατολικά υψώματα του Μαυροκκλησίου. Σ’ αυτό το δεκαήμερο το 559 Τάγμα Πεζικού δέχτηκε περί τα 2.000 βλήματα Πυροβολικού στις θέσεις που κατείχε. Το Σεπτέμβριο πήρε μέρος στις επιχειρήσεις με την ονομασία «Παππούς» και μετά από σκληρές μάχες κατέλαβε τις περιοχές από Σουφλί προς Γιαννούλη, Αντά Τεπέ. Τσιαΐρια Κάϊτζικ (σ.σ. χωριό Κυριακή) και έφτασε στην τοποθεσία Τζιβά Κουρού.

*Στρατιωτικό σχεδίασμα για τις μάχες των επιχειρήσεων "Παππούς"

Αργότερα το 559 Τάγμα Πεζικού μετακινήθηκε εκτός Έβρου στην περιοχή Ξάνθης (Χαϊντού, Τσαλ Νταγ, Αχλαδοχώρι κ.λπ. Πολέμησε επίσης στην περιοχή Σερρών και Δράμας

Στις αρχές του 1949 το τάγμα επανήλθε στη Θράκη και εγκαταστάθηκε στην περιοχή του πομακοχωρίου Εχίνος Ξάνθης, συμμετέχοντας τον Απρίλιο σε εκκαθαριστικές επιχειρήσεις βορειοανατολικά της Κομοτηνής, στις περιοχές Ραγάδας, Μυρτίσκης, Βυρσίνης. Τον Ιούνιο έδωσε το «παρόν» στις επιχειρήσεις «Όλυμπος» στη Χαϊντού Ξάνθης και στο χωριό Κένταυρος, καθώς και στις τοποθεσίες Γκιουνούς Τεπέ και Καλύβια Λεπίδα.

*Τέλος του Εμφυλίου. Η διάλυση του 559 Τ.Π.

Στις 25 Νοεμβρίου 1949 το 559 Τάγμα Πεζικού συγκεντρώθηκε στη Σταυρούπολη Ξάνθης και άρχισε η διαδικασία διάλυσής του. Στις 24 Δεκεμβρίου περατώθηκε η διάλυσή του. Είχε επέλθει το τέλος του Εμφυλίου, που λύτρωσε τη χώρα.

 Το  559 Τάγμα Πεζικού , που συνδέθηκε με την Θράκη και ειδικότερα με το νομό Έβρου, σε περιόδους δραματικές, παρέδωσε την πολεμική σημαία του στο Μουσείο.

Παντελής Στεφ. Αθανασιάδης

ΠΗΓΕΣ

*Αρχεία Διεύθυνσης Ιστορίας Στρατού/ΓΕΣ

*Αποσπάσματα αντάρτικων εφημερίδων του Αρχηγείου Έβρου (συλλογές ΑΣΚΙ)

*Η εφημερίδα των ανταρτών επιχειρεί να δημιουργήσει εντυπώσεις, 

αλλά και να συνεγείρει τους αντάρτες με μη  συγκρίσιμες παρομοιώσεις. 

Ο Μαλ Τεπές, είναι ένας βραχώδης λόφος κοντά στον Ζωντάν Τεπέ 

στην ευρύτερη περιοχή μεταξύ Βρυσικών και Ασπρονερίου, 

αλλά Γράμμος δεν μπορεί να ειπωθεί