Η προσφορά της Καστοριάς στην Εθνική Βιβλιοθήκη, όταν απελευθερώθηκε

*Η Καστοριά σε παλαιά καρτ ποστάλ

Γράφει ο Παντελής Στεφ. Αθανασιάδης

        Η Καστοριά, υπήρξε αρχοντική πόλη, σε όλες τις περιόδους της ιστορίας της. Το ίδιο και οι κάτοικοί της. Εργατικοί, φιλοπρόοδοι, επιμελείς και πατριώτες.

        Οι Βαλκανικοί πόλεμοι 1912-13, αλλά και ο Μακεδονικός Αγώνας, που προηγήθηκε, υπήρξαν αφορμή για να εκδηλώσουν οι Καστοριανοί τα φιλογενή και πατριωτικά τους αισθήματα.

        Η απελευθέρωση της Καστοριάς έγινε στις 11 Νοεμβρίου 1912. Στην μακραίωνη ιστορία της, η Καστοριά γνώρισε πολιορκίες και κατακτήσεις από Βουλγάρους, Νορμανδούς και Τούρκους, διατηρώντας όμως μέχρι σήμερα τον ελληνικό χαρακτήρα της, καθώς και πλήθος βυζαντινών εκκλησιών, κειμηλίων και αρχοντικών. Όλα, τεκμήρια της ακμής της, λόγω της επιτυχημένης εμπορίας και διακίνησης των γουναρικών σε ακμάζοντα κέντρα της Ευρώπης.

        Ο Δήμος Καστοριάς, ίδρυσε to 1925 Δημοτική βιβλιοθήκη. Στις συλλογές της υπάρχουν μεταξύ άλλων 27.000 τόμοι βιβλίων, ανάμεσά τους και πολλά σπάνια για την τοπική ιστορία, αντίγραφα σπάνιων χειρογράφων της Μητρόπολης, εξαιρετικού ενδιαφέροντος παλαίτυπα, παλαιές φωτογραφίες και καρτ-ποστάλ του 19ου και του 20ου αιώνα, 30 τίτλους περιοδικών και 15 τίτλους τοπικών εφημερίδων.

1948: ΟΙ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΙΣ ΚΑΤΑ ΤΟΥ ΒΙΤΣΙ ΚΑΙ ΤΗΣ ΚΑΣΤΟΡΙΑΣ

*Πορεία του στρατού προς τα πεδία των μαχών

Γράφει ο Αντιστράτηγος ε.α.  Κωνσταντίνος Πατιαλιάκας

Στις 16 Ιουνίου 1948 άρχισαν επιχειρήσεις με τον κωδικό τίτλο «ΚΟΡΩΝΙΣ» για την κατάληψη και εκκαθάριση του ορεινού όγκου του Γράμμου, μιας φύσει ισχυράς τοποθεσίας, που είχε ενισχυθεί με ενεργητικά και παθητικά έργα, ναρκοπέδια και ναρκοθετήσεις προσβάσεων από τους αντάρτες.

Τη νύκτα της 19ης προς 20η Αυγούστου το μεγαλύτερο μέρος των ανταρτικών δυνάμεων διέρρευσε μέσου των διαδρόμων Σλήμνιτσα- Μπέλτσα και Μονόπυλο- Γκίνοβα προς τα Δυτικά υψώματα του ορεινού όγκου Βίτσι, παρότι ο Διοικητής του Β΄ Σώματος Στρατού με ειδική αναφορά είχε επισημάνει τη δυνατότητα αυτή και είχε ζητήσει από το Γενικό Επιτελείο Στρατού ενισχύσεις για έλεγχο των περιοχών αυτών, οι οποίες και δεν του είχαν διατεθεί.