Το μείζον βραβείο στα ελληνικά γράμματα

ΑΠΟ ΤΗΝ ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ ΤΗΣ ΚΥΡΙΑΚΗΣ

https://www.kathimerini.gr/world/562145488/to-meizon-vraveio-sta-ellinika-grammata/

*Στοκχόλμη, 10 Δεκεμβρίου 1979. Ο Οδυσσέας Ελύτης παραλαμβάνει το Νομπέλ Λογοτεχνίας από τον βασιλιά της Σουηδίας, Κάρολο Γουσταύο. «Αυτή είναι η μεγαλύτερη θυσία μου για τον ελληνικό λαό: να φοράω αυτό το φράκο», έλεγε ο ποιητής. Φωτ. ASSOCIATED PRESS

 

 

*Ο Οδυσσέας Ελύτης,

που αφιέρωσε τη ζωή του

στην υπηρεσία της ποίησης,

τιμάται με το Νομπέλ Λογοτεχνίας

Γράφουν ο κ. ΕΥΡΙΠΙΔΗΣ ΓΑΡΑΝΤΟΥΔΗΣ

και η κ. ΜΑΡΙΑ ΡΩΤΑ

 

Είναι 18 Οκτωβρίου 1979 όταν αναγγέλλεται η απονομή του Νομπέλ Λογοτεχνίας στον εξηνταοκτάχρονο τότε ποιητή Οδυσσέα Ελύτη, ο οποίος είχε από χρόνια συσπειρώσει κι εξακολουθούσε ακόμη να συνεγείρει όλους τους Έλληνες με τον στίχο «Της Δικαιοσύνης ήλιε νοητέ», τον πασίγνωστο λόγω της μελοποίησής του από τον Μίκη Θεοδωράκη.

Είναι η εποχή της ελπιδοφόρας και «πολύχρωµης» Μεταπολίτευσης – «Κι όλα γύρω µου έτρεχαν. Πράγµατα και άνθρωποι έτρεχαν, έτρεχαν» (Ελύτης, «Μαρία Νεφέλη»). Εποχή που παροτρύνει τον µεταπολιτευτικά δραστικώς παρόντα– και διά της τέχνης του αιρετικά πολιτικό ποιητή– να αποδεχτεί το Νοµπέλ, χωρίς συµβιβασµούς και χωρίς προκαταλήψεις, αποτιµώντας το, όχι ως υπόθεση προσωπική, αλλά ως προβολή όλης της χώρας. Έως τότε είχε εκδώσει 11 ποιητικά βιβλία και είχε αρνηθεί πολλά βραβεία και τιµές (τόσο ελληνικά, και από την Ακαδηµία Αθηνών, όσο και διεθνή) υποστηρίζοντας πως η αφιλοκερδής πράξη της (αποµονωµένης) ποιητικής δηµιουργίας είναι µια αποστολή: «Αγνοηµένος σ’ έναν γιαλό της Πάρου ο Αρχίλοχος, αποµονωµένος σ’ ένα κελί του Ναού της Θεοτόκου ο Ρωµανός ο Μελωδός, κλεισµένος σ’ ένα καµαράκι της Κέρκυρας ο ∆ιονύσιος Σολωµός, χωρίς να περιµένουν τίποτε και από κανέναν, µε δέος και αφοσίωση, ζύγιαζαν µία-µία τις λέξεις που έφτασαν ως εµάς. Σε µήκος εικοσιπέντε αιώνων είπανε τον “ουρανό” ουρανό και τη “θάλασσα” θάλασσα – ένα φαινόµενο που δεν παρουσιάζεται σε καµµιά χώρα του πολιτιστικού µας κύκλου κι ένα προνόµιο για τον ποιητή που δεν το έχει κανείς άλλος ποιητής σε καµµιάν άλλη γλώσσα» (Ελύτης, Επιστολή προς την Πρυτανεία του ΑΠΘ για την αναγόρευσή του σε επίτιµο διδάκτορα το 1978, αναγόρευση η οποία έγινε «δι’ αντιπροσώπου», Θανάσης Τσίγγανας, «Η Καθηµερινή», 20 Σεπτ. 2003).

Ο θάνατος του Γιώργου Σεφέρη

ΑΠΟ ΤΗΝ ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ ΤΗΣ ΚΥΡΙΑΚΗΣ http://www.kathimerini.gr/1008056/gallery/epikairothta/ellada/o-8anatos-toy-giwrgoy-seferh

*Η νεκρική πομπή στη λεωφόρο Αμαλίας προς το Α΄ Νεκροταφείο. Τον Γιώργο Σεφέρη συνοδεύουν άνθρωποι των γραμμάτων και της τέχνης. Αριστερά: Αλέξ. Ξύδης, Δημ. Τσάτσος, Στρατής Τσίρκας, Αλέξ. Κοτζιάς. Δεξιά: Ιωάννης Πεσμαζόγλου, Αναστ. Πεπονής, Αλέξ. Αργυρίου. Ακολουθούν χιλιάδες λαού.

Γράφουν: ΕΥΡΙΠΙΔΗΣ ΓΑΡΑΝΤΟΥΔΗΣ* και ΜΑΡΙΑ ΡΩΤΑ**

Κοντεύει να συμπληρωθεί σχεδόν μισός αιώνας από τον Σεπτέμβριο του 1971 και τον θάνατο του Γιώργου Σεφέρη, από τότε που παρέμειναν τα κείμενά του για να «φυλάγουν τη μορφή του ανθρώπου» στη συλλογική μνήμη του πολιτισμού μας. Το έργο και η πνευματική φυσιογνωμία του έχουν τροφοδοτήσει πλήθος κριτικών και φιλολογικών μελετών που δημοσιεύθηκαν όλα αυτά τα χρόνια σωρεύοντας σε ράφια βιβλιοθηκών μη ποιητικά έργα του Σεφέρη και πλήθος βιβλία για τον Σεφέρη.

Ωστόσο, το ερώτημα «Τι είναι για σένα ο Γ. Σεφέρης;», διατυπωμένο από πολιτικούς κρατούμενους τον Σεπτέμβριο του 1972 στο χειρόγραφο παράνομο περιοδικό «Τετράδια», εξακολουθεί να παραμένει κρίσιμο: Τι σημαίνει για εμάς σήμερα ένας από τους πιο καταξιωμένους, και διεθνώς, Ελληνες ποιητές του 20ού αιώνα;

Ο Γιώργος Σεφέρης, ένας από τους πιο καταξιωμένους, και διεθνώς, Ελληνες ποιητές, πολεμήθηκε όσο λίγοι στο λογοτεχνικό πεδίο.

Το Νομπέλ Λογοτεχνίας στον Γ. Σεφέρη

ΑΠΟ ΤΗΝ ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ ΤΗΣ ΚΥΡΙΑΚΗΣ http://www.kathimerini.gr/858352/article/epikairothta/ellada/to-nompel-logotexnias-ston-g-seferh

*10 Δεκεμβρίου 1963. Ο ποιητής Γιώργος Σεφέρης παραλαμβάνει το δίπλωμα του Βραβείου Νομπέλ από τον βασιλιά της Σουηδίας Γουσταύο Στ΄Αδόλφο κατά την τελετή απονομής στη Σουηδική Ακαδημία.

Γράφουν: ΕΥΡΙΠΙΔΗΣ ΓΑΡΑΝΤΟΥΔΗΣ*, ΜΑΡΙΑ ΡΩΤΑ**

Στις 10 Δεκεμβρίου 1963, λίγες εβδομάδες μετά τη δολοφονία του Κένεντι, που προκάλεσε παγκόσμια αγωνία, ο Έλληνας ποιητής Γιώργος Σεφέρης αξιοποιεί την τελετή απονομής των βραβείων Νομπέλ για να απευθύνει ένα οικουμενικό μήνυμα, στο οποίο δεσπόζουν μακραίωνες ελληνικές αξίες (η αγάπη για τον άνθρωπο, η συνείδηση της δικαιοσύνης, η αναγκαιότητα της ποίησης):

«Τούτος ο σύγχρονος κόσμος όπου ζούμε, ο τυραννισμένος από το φόβο και την ανησυχία, τη χρειάζεται την ποίηση. Η ποίηση έχει τις ρίζες της στην ανθρώπινη ανάσα- και τι θα γινόμασταν αν η πνοή μας λιγόστευε; Είναι μια πράξη εμπιστοσύνης- κι ένας Θεός ξέρει αν τα δεινά μας δεν τα χρωστάμε στη στέρηση εμπιστοσύνης. Σ’ αυτό τον κόσμο, που ολοένα στενεύει, ο καθένας μας χρειάζεται όλους τους άλλους.» («Δοκιμές Β΄»).