Η απελευθέρωση της Δυτικής Θράκης

ΑΠΟ ΤΗΝ ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ ΤΗΣ ΚΥΡΙΑΚΗΣ   https://www.kathimerini.gr/1078562/gallery/epikairothta/ellada/h-apeley8erwsh-ths-dytikhs-8rakhs

*Είσοδος του υποστρατήγου Κωνσταντίνου Μαζαράκη-Αινιάν στην Αλεξανδρούπολη.

Του κ. ΑΛΕΞΗ ΑΛΕΞΑΝΔΡΗ*

Στη Συνδιάσκεψη Ειρήνης στο Παρίσι, με συντονισμένες ενέργειες, ο Ελευθέριος Βενιζέλος και ο Έλληνας πολιτικός αντιπρόσωπος στην προσωρινή γαλλοκρατούμενη Συμμαχική Διοίκηση της Δυτικής Θράκης (Thrace Interalliée), Χαρίσιος Βαμβακάς, έδιναν σκληρή μάχη για την εκχώρηση της Θράκης στην Ελλάδα κατά το πρώτο ήμισυ του 1919. 
Όπως είχαμε επισημάνει σε προηγούμενο άρθρο («Κ», 20.10.2019), ειδικά ο Βαμβακάς, έμπειρος διπλωμάτης και στενός συνεργάτης του Έλληνα πρωθυπουργού, κατάφερε, σε μικρό χρονικό διάστημα, να προωθήσει αποτελεσματικά τα συμφέροντα της Ελλάδας στη Δυτική Θράκη κερδίζοντας τον σεβασμό και την εμπιστοσύνη μεγάλου μέρους των κατοίκων της περιοχής. Με την υποστήριξη του γενικού κυβερνήτη της διασυμμαχικής διοίκησης στρατηγού Σαρπί, κατόρθωσε να αναδείξει την Ελλάδα ως μελλοντική προστάτιδα δύναμη της περιοχής, αποκαθιστώντας τις διαταγμένες πολιτικές και πληθυσμιακές ισορροπίες, που είχαν συντελεστεί επί βουλγαρικής κατοχής της Δυτικής Θράκης (1913-1918).
Κύριος αντίπαλος της ελληνικής προσάρτησης της Θράκης υπήρξαν οι Ηνωμένες Πολιτείες, οι οποίες υποστήριζαν με εμμονή την εδαφική διέξοδο της Βουλγαρίας στο Αιγαίο. Όπως φαίνεται, είχε αναπτυχθεί ένα ισχυρό και αποτελεσματικό λόμπι στην Ουάσιγκτον αλλά και στο Παρίσι υπέρ της διατήρησης των βουλγαρικών συνόρων του 1913. Το λόμπι αυτό υποστηριζόταν από τους προτεσταντικούς ιεραποστολικούς κύκλους και ιδίως από τους Βουλγαροαμερικανούς προτεστάντες, ενώ κύριοι χρηματοδότες του ήταν οι Βούλγαροι μεγαλέμποροι καπνού και οι Αμερικανοί συνέταιροί τους, παραδοσιακοί ανταγωνιστές των ελληνικών οικονομικών συμφερόντων στη Θράκη. Αρωγός των βουλγαρικών διεκδικήσεων υπήρξε ο Αμερικανός πρόεδρος Γούντροου Ουίλσον που συνδεόταν προσωπικά με το βουλγαρικό λόμπι, αφού η αδελφή της συζύγου του, είχε νυμφευθεί τον Βούλγαρο πρέσβη στη Ουάσιγκτον.

Οι πρώτοι Θράκες βουλευτές, των εκλογών του 1920

*Από τις συνεδριάσεις στο Μέγαρο της Παλαιάς Βουλής

Γράφει ο Παντελής Στεφ. Αθανασιάδης

Η Θράκη εφέτος γιορτάζει τα 100 χρόνια ελεύθερου βίου. Τον πρώτο καιρό κατά τα ισχύοντα στο δημόσιο διεθνές δίκαιο, αποτέλεσε Υπάτη Αρμοστεία με πρωτεύουσα την Αδριανούπολη και Ύπατο Αρμοστή τον Αντώνιο Σαχτούρη.
Η προσάρτησή της στην Ελληνική Επικράτεια έγινε με νόμο που κατέθεσε στη Βουλή η κυβέρνηση Ελευθερίου Βενιζέλου. Ειδικότερα στις 18 Αυγούστου 1920, ο αντιπρόεδρος της κυβέρνησης και υπουργός  Εσωτερικών Κωνσταντίνος Ρακτιβάν, κατέθεσε στο Βουλή δυο νομοσχέδια. Το ένα «Περί προσαρτήσεως της Θράκης» και το άλλο «Περί βουλευτικών εκλογών εν Θράκη». Με το πρώτο νομοσχέδιο, η Ελλάδα προσαρτούσε στην Επικράτειά της, τόσο τη σημερινή Δυτική Θράκη, που παρέλαβε από τους συμμάχους της Αντάντ, όσο και την πρόσφατα απελευθερωθείσα από τους Τούρκους, Ανατολική Θράκη. 

Σουφλί: Οδεύοντας προς την απελευθέρωση του 1920

*Η κοπή της πίτας από τον πρόεδρο Γ. Σιαλάκη και τα μέλη του ΔΣ

Με στόχο να τονισθεί ιδιαίτερα, ότι εφέτος διανύουμε το εκατοστό έτος από την απελευθέρωση της Θράκης το 1920, ο σύλλογος Σουφλιωτών Αθήνας έκοψε την πίτα του σε ένα πολύ όμορφο, γεμάτο φως και χρώμα χώρο, με θέα την Ακρόπολη, στο roof garden, του ξενοδοχείου Athenian Callirhoe Exclusive Hotel. Συνέρρευσαν και συνεόρτασαν Σουφλιώτες αλλά και καταγόμενοι από τα περίχωρα του Σουφλίου, καθώς  και πολλοί φίλοι της Θράκης.

Η εκδήλωση πλαισιώθηκε με την επίκαιρη ομιλία του δημοσιογράφου και ιστορικού Παντελή Αθανασιάδη, με θέμα : «Σουφλί, οδεύοντας προς την απελευθέρωση του 1920».

Την επιτυχημένα εκδήλωση, τίμησαν με την παρουσία τους ο αυτοδιοικητικός παράγοντας της Καλλιθέας, Αντιδήμαρχος και Θραξ Κώστας Πολυχρονίδης, ο Πρόεδρος του Συλλόγου Καταγομένων από το Τρίγωνο  Έβρου, Χρήστος Δεληδήμου, ο Πρόεδρος του Συλλόγου Θρακιωτών και φίλων Θράκης Χρυσάφης Συκάκης, η Πρόεδρος της Ένωσης Γυναικών «Δόμνα Χ”Αντώνη Βισβίζη» Νατάσσα Πεντίδου, η εκπρόσωπος του Θρακικού Κέντρου- Εταιρία Θρακικών Μελετών Λίτσα Καμπακάκη ,η πολιτευτής του ΚΙΝΑΛ Νότιου Τομέα Αθήνας με καταγωγή από τη Σαμοθράκη Μαρία Μισέντου, ο συγγραφέας λογοτέχνης και ποιητής Γιώργος Κιουρτίδης και πολλοί Σουφλιώτες και άλλοι Θράκες. Η εκδήλωση πήρε χρώμα και ζωντάνια με την παρουσία 15μελούς χορευτικής Ομάδας, με παραδοσιακές φορεσιές κυρίως από το Σουφλί αλλά και από όλη τη Θράκη, από το Σύλλογο «Θρακιώτες Αθηνών» του Αγίου Ελευθερίου Αχαρνών.

Οι προπολεμικές Σουφλιώτισσες, ήταν αληθινά μοντελάκια

*Το ενδιαφέρον χρονογράφημα

*Χρονογράφημα για την...

Μαντάμ Ντε Σουφλί!!!

Γράφει ο Παντελής Στεφ. Αθανασιάδης

                Η χαμένη σήμερα ταινία για την απελευθέρωση της Δυτικής Θράκης, όταν προβλήθηκε στην Αίγυπτο, το 1920, προκάλεσε ιδιαίτερη αίσθηση, όχι μόνο για τα ιστορικά γεγονότα που περιέγραφε, αλλά και για την ωραιότητα και κομψότητα των κυριών του Δεδέαγατς (Αλεξανδρούπολη) του Σουφλίου και του Κάραγατς. Αυτή είναι η αθέατη πλευρά της μεγάλης επιτυχίας και των άριστων εντυπώσεων που προκάλεσε η προβολή αυτή στον Ελληνισμό της Αιγύπτου.

                Μια ιδέα για την ιστορικότητα της χαμένης αυτής ταινίας μπορεί να λάβετε στη θέση https://sitalkisking.blogspot.com/2016/11/blog-post_1.html

                Η ταινία αυτή άρχισε να προβάλλεται στην Αθήνα από τις 22 Ιουλίου 1920. Αντίτυπα της ταινίας με γαλλικούς υπότιτλους εστάλησαν για προβολή και στη Γαλλία.

Σύμφωνα με τις εφημερίδες της εποχής εκείνης, στο φιλμ αυτό υπήρχαν σκηνές από την είσοδο του ελληνικού στρατού στη Γκιουμουλτζίνα (Κομοτηνή), το Δεδέαγατς (Αλεξανδρούπολη) το Σουφλί το Διδυμότειχο και το Κάραγατς, καθώς και την καταστραφείσα από τους Βουλγάρους ελληνικότατη Μάκρη στην περιοχή της Αλεξανδρούπολης. Υπήρχαν επίσης σκηνές από την αναχώρηση του επικεφαλής της Διασυμμαχικής Θράκης Γάλλου στρατηγού Σαρπύ μετά την παράδοση της εξουσίας στους Έλληνες, σκηνές από την επίσκεψη στη Θράκη του υπουργού Εσωτερικών Κωνσταντίνου Ρακτιβάν και σκηνές με τον Αρχηγό της Στρατιάς στρατηγό Ζυμβρακάκη και άλλους ανώτατους και ανώτερους αξιωματικούς. Επιπλέον, προβάλλονταν παρελάσεις προσκόπων, δοξολογίες, υποδοχές στρατευμάτων, ωραία τοπία της Θράκης κ.λπ.

Η Μάνη Διδυμοτείχου και πώς πήρε αυτό το όνομα

*Η άδεια που δόθηκε για το σχολείο του χωριού

Γράφει ο Παντελής Στεφ. Αθανασιάδης

Η Μάνη Διδυμοτείχου, είναι ένα χωριό με φιλοπρόοδους και πατριωτικούς κατοίκους. Επί Τουρκοκρατίας ονομάζονταν Καδήκιοϊ (σημαίνει το χωριό του Καδή, δηλαδή του ιεροδικαστή) και έχει ενδιαφέρον η εξιστόρηση, πώς μετά την απελευθέρωση της Θράκης, το χωριό πήρε το όνομα Μάνη.

Η ιστορία του χωριού αυτού, χάνεται στα βάθη του χρόνου. Για παράδειγμα την περίοδο 1456 έως το 1467 σε παλαιά οθωμανικά έγγραφα αναγράφεται το όνομα Kadikoy αν και το όνομα αυτό, υπήρχε και σε άλλες κοντινές ή μακρινές περιοχές της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας. Πάντως στη διάρκεια της Τουρκοκρατίας και αυτό ήταν σύνηθες φαινόμενο, παρατηρήθηκαν μετακινήσεις πληθυσμών, κυρίως κατά τον 17^ο αιώνα. Τότε και η Μάνη όπως και άλλα χωριά δέχτηκαν την εγκατάσταση νέων πληθυσμιακών ομάδων από άλλες περιοχές της υπόδουλης Ελλάδας και βασικά από την Πελοπόννησο και την Ήπειρο.

Βέβαια στοιχεία, έχουμε για το δεύτερο μισό του 19^ου αιώνα. Στη Βιβλιοθήκη της Βουλής υπάρχει ένας φάκελος άγνωστης προέλευσης, που περιέχει έγγραφα Θρακικού ενδιαφέροντος. Σε ορισμένα από τα έγγραφα αυτά γίνεται αναφορά στο ελληνικό Καδήκιοϊ, της περιοχής Διδυμοτείχου, διέθετε μία εκκλησία και ένα σχολείο.

Θράκη: Το Ελδοράδο του 1920...

*Τα μέλη της Διάσκεψης του Σαν Ρέμο, το 1920.

Γράφει ο Παντελής Στεφ. Αθανασιάδης

Είναι γνωστό, ότι στη Διάσκεψη στο Σαν Ρέμο τον Απρίλιο του 1920, αποφασίσθηκε η τύχη της Ανατολικής και Δυτικής Θράκης, η οποία κατέστη ελληνική μετά από αιώνες δουλείας. Το Σαν Ρέμο είναι παραθαλάσσια πόλη της Βόρειας Ιταλίας, στην περιφέρεια της Λιγουρίας. Η πόλη είναι πολύ γνωστή ως τουριστικός προορισμός στην Ιταλική Ριβιέρα. Στις εργασίες εκείνης της ιστορικής συμμαχικής Διάσκεψης προήδρευσε ο Ιταλός πρωθυπουργός Φραντσέσκο Σαβιέρο Νίττι.  Όταν ελήφθησαν οι αποφάσεις για την Ελλάδα, ο Νίττι εξουσιοδότησε τον διευθυντή των γραφείων της διάσκεψης Ιταλό διπλωμάτη μαρκήσιο Βενόστα να αναγγείλει επίσημα στον Τύπο την προσάρτηση της Θράκης.

                Αξίζει να σημειωθεί ότι στο Σαν Ρέμο είχε μεταβεί και ο μουσουλμάνος πρόκριτος της Δυτικής Θράκης Αχμέτ Ιχσάν Μπέης, ο οποίος διαβεβαίωσε τα μέλη της Διάσκεψης ότι οι Μουσουλμάνοι της Θράκης προτιμούσαν τότε, έναντι κάθε άλλου κράτους την Ελλάδα. Δεν ήθελαν τους Νεότουρκους και κυρίως τους Βουλγάρους λόγω των πολλών βιαιοπραγιών που είχαν διαπράξει εκεί από το 1913 έως το 1918.

                Στην Αθήνα πάντως ήταν πολλοί εκείνοι, που εκτός από την ύψιστη σημασία της απελευθέρωσης μιας ελληνικής περιοχής, είδαν το γεγονός αυτό ως ευκαιρία τόνωσης των οικονομικών του κράτους. Με άλλα λόγια έβλεπαν τη Θράκη, ως ένα Ελδοράδο για την Ψωροκώσταινα.

Ολίγα τινά περί την απελευθέρωση του Διδυμοτείχου, το 1920

*Καρτ ποστάλ βενιζελικών της εποχής του Εθνικού Διχασμού, κατά του βασιλέως. 

Γράφει ο Παντελής Στεφ. Αθανασιάδης

Ο Εθνικός Διχασμός των ετών 1914-1917 είναι μια μαύρη σελίδα στην Νεώτερη Ιστορία της Ελλάδας. Πρόκειται για πολιτικά κυρίως γεγονότα,  που αναφέρονται στη διένεξη μεταξύ του πρωθυπουργού της Ελλάδας Ελευθέριου Βενιζέλου και του βασιλέως Κωνσταντίνου Α΄ σχετικά με την είσοδο ή μη της Ελλάδας στον Α' Παγκόσμιο Πόλεμο.

Η διένεξη αυτή, που κόστισε πολύ ακριβά στην Ελλάδα, διαίρεσε την χώρα σε δύο πολιτικά  στρατόπεδα και προκάλεσε εξαιρετικά βαθύ χάσμα- ενίοτε και θανατηφόρο- στην ελληνική κοινωνία για πάρα πολλά χρόνια μετά. Τα απόνερα του Διχασμού δεν άφησαν τότε, στην φάση της μεγάλης οξύτητας, ανεπηρέαστη και την μόλις απελευθερωμένη Θράκη, όχι βέβαια με την ένταση που αυτή η εθνική μάστιγα εκδηλώθηκε σε άλλες περιοχές της χώρας. Και ήταν επόμενο να δοκιμασθεί και η Θράκη. Δεδομένου ότι αποτελούσε μια καθαρόαιμη βενιζελική περιοχή, η οποία υπολογίζονταν ότι ψήφισε το κόμμα των Φιλελευθέρων κατά 80%.

Η ιστορική σημαία της Κομοτηνής

 *Έπαρση της ιστορικής σημαίας στην Κομοτηνή

Γράφει ο Παντελής Στεφ. Αθανασιάδης

                Η Κομοτηνή, γιορτάζει κάθε χρόνο στις 14 Μαΐου την επέτειο της απελευθέρωσής της. Στο επίκεντρο των εορτασμών, βρίσκεται πάντα η ιστορική σημαία, που έραψαν και κέντησαν κάπως βιαστικά μέσα σε μια νύχτα, οι γυναίκες της Φιλοπτώχου Αδελφότητας της πόλης, κατά την πρώτη απελευθέρωση της πόλης στις 14 Ιουλίου 1913.

                Τότε, κεντήθηκε επάνω στη σημαία η ημερομηνία εκείνη με λευκή μεταξένια κλωστή. Η σημαία όμως στο διάβα του χρόνου πήρε και άλλες κεντημένες ημερομηνίες, ακολουθώντας τις περιπέτειες αλλά και τις χαρές της Κομοτηνής.

                Η πρώτη απελευθέρωση έγινε στις 14 Ιουλίου 1913. Τότε, στο πλαίσιο του Β’ Βαλκανικού Πολέμου, τα ελληνικά στρατεύματα και ο στόλος απελευθέρωσαν σχεδόν όλη της Δυτική Θράκη, εκδιώκοντας τους Βουλγάρους, οι οποίοι είχαν καταλάβει τα εδάφη της το 1912 κατά τον Α’ Βαλκανικό Πόλεμο, εκδιώκοντας τους Τούρκους. Κατά τις περιγραφές των δημοσιογράφων, οι πρόκριτοι της πόλης και πάρα πολλοί κάτοικοι είχαν εξέλθει περί τα 2 χιλμ. δυτικά για να υποδεχθούν το στρατό της απελευθέρωσης, κρατώντας σημαίες και ζητωκραυγάζοντας ενθουσιασμένοι.

Ο Αθ. Τυπάλδος- Μπασιάς, πρωτοπορεί για την ψήφο των γυναικών, το 1919

*Ο Αθανάσιος Τυπάλδος- Μπασιάς

Γράφει η κ. Χριστίνα Φίλιππα,

Συγγραφέας - ερευνήτρια

Το τέλος του 19^ου αιώνα και οι αρχές  20^ου  είναι εποχή όπου αρχίζουν κάποιες γυναίκες να διεκδικούν την πρόσβασή τους στην ανώτατη εκπαίδευση  ώστε να έχουν τη δυνατότητα πανεπιστημιακής μόρφωσης, με σκοπό να διευρύνουν τα πλαίσια της επαγγελματικής τους απασχόλησης, να βελτιώσουν τις συνθήκες εργασίας τους και την κοινωνική τους θέση.  

Στις παραπάνω διεκδικήσεις προσετέθη ως αναγκαίο, κυρίως από  νεοσύστατες γυναικείες οργανώσεις, το αίτημα της χορήγησης του δικαιώματος ψήφου στις γυναίκες. Ένα αίτημα που φαινόταν εξαιρετικά δύσκολο να υλοποιηθεί καθώς εύρισκε αρνητικές αντιδράσεις όχι μόνο από άνδρες αλλά και από γυναίκες καθώς οι περισσότερες είχαν αποδεχτεί ως μοναδικό προορισμό της γυναικείας φύσης τους, αυτόν της μητέρας και της οικοδέσποινας και δεν αξιολογούσαν ορθά την αναγκαιότητα αυτού του αιτήματος.

Το έτος 1919 οι  προσδοκίες των γυναικών για απόκτηση πολιτικών δικαιωμάτων θα εκφραστούν με τον καλύτερο και  επισημότερο κυρίως τρόπο από έναν άντρα, τον βουλευτή  Κεφαλληνίας και Ιθάκης Αθανάσιο Τυπάλδο-Μπασιά. Οι γυναίκες στο πρόσωπο του Μπασιά θα βρουν ένα μεγάλο σύμμαχο, ο οποίος αν και αντιμέτωπος με κοινωνικές προκαταλήψεις όχι μόνο ανδρών αλλά  και πολλών γυναικών, θα είναι ο πρώτος βουλευτής ο οποίος θα υψώσει τη φωνή του και  θα καταθέσει στη Βουλή πρόταση νόμου  «περί ισοπολιτείας των δύο φύλων».

Ο Καζαντζάκης περιοδεύει στη Θράκη το 1920…

 *Δημοσίευμα της "Μακεδονίας" για την περιοδεία του Καζαντζάκη στη Θράκη

Γράφει ο Παντελής Στεφ. Αθανασιάδης

                Ο Νίκος Καζαντζάκης, ήταν ένας πολυταξιδεμένος συγγραφέας. Επισκέφθηκε πολλά μέρη του κόσμου και τα ταξιδιωτικά του βιβλία αποτελούν λογοτεχνικoύς «θησαυρούς». Είναι γνωστά τα ταξίδια του. Εκείνο πού είναι ελάχιστα γνωστό, είναι ότι ο Καζαντζάκης επισκέφθηκε τη Θράκη σε δύσκολους καιρούς, όχι ως συγγραφέας, αλλά ως γενικός διευθυντής του αρτισύστατου υπουργείου Περίθαλψης, με εντολή της κυβέρνησης Ελευθερίου Βενιζέλου να εξετάσει τα προβλήματα της περιοχής και να επιτύχει λύσεις. 

                Ο Καζαντζάκης κατά τον Α΄ Βαλκανικό Πόλεμο το 1912, κατατάχθηκε στον ελληνικό στρατό ως εθελοντής, αλλά τελικά υπηρέτησε τη θητεία του στο γραφείο του πρωθυπουργού Ελευθερίου Βενιζέλου.

Στις 8 Μαΐου 1919 ο Βενιζέλος διόρισε τον Καζαντζάκη αρχικά διευθυντή και στη συνέχεια Γενικό Διευθυντή του νεοσύστατου Υπουργείου Περίθαλψης με βασική αποστολή τον επαναπατρισμό 150.000 Ποντίων του Καυκάσου, που αντιμετώπιζαν απηνείς διωγμούς από τους επαναστατημένους μπολσεβίκους του Λένιν. Κατά τα μέσα Ιουλίου ως αρχηγός της αποστολής με συνεργάτες τους Ηρακλή Πολεμαρχάκη, Ιωάννη Κωνστανταράκη, Ιωάννη Αγγελάκη και τον Γεώργιο Ζορμπά, επισκέπτεται την περιοχή του Καυκάσου, για να εξετάσει την κατάσταση των Ποντίων. Μαζί του συμπράττει ως εκπρόσωπος του υπουργείου Εξωτερικών ο Ιωάννης Σταυριδάκης, ο οποίος πέθανε από πνευμονία στην Τιφλίδα.

Ολίγα τινά επετειακά για τη Θράκη

                Στις 14 Μαΐου ή Θράκη γιορτάζει τα «Ελευθέριά» της. Την επέτειο δηλαδή, που τερματίσθηκε σκλαβιά περίπου 600 ετών. Ήταν τότε που ξεκίνησε ο ελληνικός στρατός από την Ξάνθη και προωθούμενος ανατολικά, ύψωνε τη γαλανόλευκη στις πόλεις της Θράκης.

                Η σχετική ανακοίνωση έγινε στη Βουλή στις 18 Μαΐου από τον πρωθυπουργό Ελευθέριο Βενιζέλο. Ιδού τι είπε, όπως το διέσωσαν τα Επίσημα Πρακτικά της Βουλής:

Κολύμπησε... για τη λευτεριά της Θράκης, ο Γ. Κονδύλης!!!

*Η ανταπόκριση του Κώστα Αθάνατου στην "Πατρίδα". Ο Κονδύλης κολυμβών...

Γράφει ο Παντελής Στεφ. Αθανασιάδης

                Είναι γνωστό ότι ο Γεώργιος Κονδύλης υπήρξε ασυγκράτητος σε ό,τι έβαζε στο νου του. Παράφορος κυριολεκτικά. Ορμητικός και ασταμάτητος. Γι' αυτό του κολλήσανε το παρατσούκλι "Κεραυνός". Και παρά την ευθύνη του στην επαναφορά της βασιλείας το 1935, δεν μπορεί κανείς να του αρνηθεί ότι πολέμησε για την πατρίδα από το 1896 έως το 1923 ως στρατιωτικός και στη συνέχεια ως πολιτικός.

                Βρέθηκε στην πρώτη γραμμή των στρατιωτικών και πολιτικών εξελίξεων.  Δεν είναι τυχαίο ότι διετέλεσε πρωθυπουργός, αντιβασιλέας, αλλά και πολλές φορές βουλευτής και υπουργός.

                Ο Κονδύλης αγωνίσθηκε ιδιαιτέρως και για την απελευθέρωση της Θράκης.

                Η δράση του άρχισε από την ηλικία των 18 ετών όταν κατατάχθηκε εθελοντής στο στρατό  και πήρε μέρος στην Κρητική Επανάσταση του 1896. Αργότερα έδρασε ως  οπλαρχηγός στο Μακεδονικό αγώνα κυρίως στην περιοχή Καστοριάς και Μοριχόβου.

14/11/1920: Η ΔΙΕΞΑΓΩΓΗ ΤΩΝ ΔΡΑΜΑΤΙΚΩΝ ΕΚΛΟΓΩΝ

*Η Ελλάδα των δύο ηπείρων και των πέντε θαλασσών, 

δεν ήταν αρκετή για να κερδίσει τις εκλογές ο Ελ. Βενιζέλος 

 Γράφει ο Αντιστράτηγος ε.α. Κωνσταντίνος Πατιαλιάκας

 Στις 28 Ιουλίου/10 Αυγούστου 1920 υπογράφηκε η Συνθήκη των Σεβρών, η οποία δημιουργούσε τη Μεγάλη Ελλάδα των δύο ηπείρων, της Ευρώπης και της Ασίας, και των πέντε θαλασσών, του Εύξεινου Πόντου, της Προποντίδας, του Αιγαίου Πελάγους, του Κρητικού Πελάγους και του Ιονίου Πελάγους, και υλοποιούσε το όνειρο της Μεγάλης Ιδέας.

Σύμφωνα με τους όρους της Συνθήκης των Σεβρών, μιας θνησιγενούς συνθήκης, που όμως τελικά παρέμειναν νεκρό γράμμα και δεν εφαρμόσθηκαν ποτέ, λόγω των μετέπειτα πολιτικών και στρατιωτικών εξελίξεων, η Τουρκία θα διατηρούσε την Κωνσταντινούπολη, αλλά η Ελλάδα θα έφτανε μέχρι τη Τσατάλτζα και θα προσαρτούσε το μεγαλύτερο τμήμα της Ανατολικής Θράκης, συμπεριλαμβανομένης και της Ευρωπαϊκής ακτής του Ελλησπόντου. Την Κωνσταντινούπολη και την περιοχή των Στενών θα τις διατηρούσαν οι Σύμμαχοι κάτω από τον έλεγχό τους, για την αποτελεσματικότερη προστασία της παγκόσμιας ελευθερίας του εμπορίου. Η Ελλάδα θα διατηρούσε για 5 χρόνια την κατοχή και τη διοίκηση της Σμύρνης και της περιοχής της, αλλά ύστερα από την παρέλευση της πενταετίας οι κάτοικοί της θα μπορούσαν να εκφράσουν με δημοψήφισμα πια τη θέλησή τους να ενσωματωθούν στην Ελλάδα ή να παραμείνουν κάτω από την Οθωμανική κυριαρχία. Τέλος η Τουρκία παραχωρούσε στην Ελλάδα όλα τα νησιά του Ανατολικού Αιγαίου, συμπεριλαμβανομένων της Ίμβρου και Τενέδου, και της Δωδεκανήσου, εκτός της Ρόδου, που θα παρέμεινε υπό Ιταλική κατοχή.

Στιγμές πατριωτισμού στο Διδυμότειχο, το 1920…

*Πρωτοσέλιδες φωτογραφίες της εφημερίδα "Πατρίς" από τις πατριωτικές εκδηλώσεις στο Διδυμότειχο, το 1920. Η καμινάδα αριστερά ανήκε στο εργοστάσιο Εμμανούλ Δουλά, στα κατοπινά χρόνια μετατράπηκε σε χειρουργική κλινική του χειρουργού και βουλευτή Ιωάννη Τιρρή.

Γράφει ο Παντελής Στεφ. Αθανασιάδης

Αλησμόνητες στιγμές πατριωτισμού έζησε το Διδυμότειχο τις μέρες που ακολούθησαν την απελευθέρωσή του από τον Οθωμανικό ζυγό, το Μάιο του 1920. Ειδικότερα τον Ιούνιο του 1920 σημειώθηκαν κατά τα ρεπορτάζ των εφημερίδων εκδηλώσεις, που υποδαύλισαν το πνεύμα φιλοπατρίας των κατοίκων της πόλης.

Αξίζει να σημειωθεί ότι σε ολόκληρο τον νομό Έβρου είχαν προωθηθεί στρατιωτικές δυνάμεις, που προπαρασκευάζονταν για την απελευθέρωση της Ανατολικής Θράκης. Στο Διδυμότειχο στα μέσα Ιουνίου είχε εγκατασταθεί το στρατηγείο της Μεραρχίας Ξάνθης, την οποία διοικούσε ο στρατηγός Κωνσταντίνος Μαζαράκης.

«Τω αγνώστω στρατιώτη» Ράλλη Δ. Ραλλίδη, Θράκα!

*Ο υπολοχαγός Ράλλης Ραλλίδης

Γράφει ο Παντελής Στεφ. Αθανασιάδης

                Οφείλουμε να τιμούμε αυτούς που έδωσαν τη ζωή τους για την πατρίδα. Για να τους τιμούμε όμως πρέπει να τους γνωρίζουμε. Αλλιώς, στη συλλογική μνήμη κατατάσσονται στην έννοια του «Άγνωστου Στρατιώτη» ή όπως έλεγε ο Θουκυδίδης στην έννοια των «αφανών» όταν στην Επιτάφιο που εκφώνησε ο Περικλής, έγραφε την κλασσική φράση «μία δὲ κλίνη κενὴ φέρεται ἐστρωμένη τῶν ἀφανῶν, οἳ ἂν μὴ εὑρεθῶσιν ἐς ἀναίρεσιν». Ένα τέτοιον Θράκα ήρωα, όπως και άλλους στο παρελθόν, γνώρισα και εγώ, πάμπολλα χρόνια μετά τον ένδοξο θάνατό του.

                Πρόκειται για τον Ράλλη Δημ. Ραλλίδη, που θα χαρώ πολύ αν ήμουν ο μόνος που τον αγνοούσα και τον έμαθα τώρα. Αν και πιστεύω ότι δεν τον γνωρίζουμε οι περισσότεροι και μιλώ κυρίως για τους συμπατριώτες μου από τη Θράκη και ειδικότερα τους Βορειοθράκες.   

                Ο Ράλλης Ραλλίδης, είχε γεννηθεί στη Σωζόπολη της Βόρειας Θράκης. Προφανώς, ήταν θύμα των βουλγαρικών διωγμών, που προσφυγοποίησαν χιλιάδες Ελλήνων, οι οποίοι κατέληξαν στην κυρίως Ελλάδα, στις αρχές του 20^ου αιώνα.

1920-1922: Η ΑΝΑΤΟΛΙΚΗ ΘΡΑΚΗ ΣΤΗΝ ΑΓΚΑΛΙΑ ΤΗΣ ΜΗΤΕΡΑΣ ΕΛΛΑΔΑΣ

*Αδριανούπολη του 1921. Ο εορτασμός των Θεοφανίων στον ποταμό Έβρο

 Γράφει ο Αντιστράτηγος ε.α. Κωνσταντίνος  Πατιαλιάκας

                Μετά την υπογραφή της Συνθήκης του Νεϋγύ, στις 27 Νοεμβρίου 1919, μεταξύ των Συμμάχων και της Βουλγαρίας, τον Μάιο του 1920, απελευθερώθηκε η Δυτική Θράκη, η σημερινή Ελληνική Θράκη, μέχρι τον ποταμό Έβρο.

                Ο Στρατιωτικός Διοικητής της Αδριανούπολης και Διοικητής του Α΄ Οσμανικού Σώματος Στρατού Συνταγματάρχης Τζαφέρ Ταγιάρ, οπαδός των ιδεών των Νεοτούρκων, βρισκόταν σε τακτική επικοινωνία με τον Μουσταφά Κεμάλ και άλλα στελέχη των εθνικιστικών κύκλων στη Θράκη και στη Μικρά Ασία. Στις 3 Μαρτίου 1920, μετά από συμφωνία με τους παράγοντες του εθνικιστικού κινήματος στη Θράκη «Trakya- Pasaeli Mudafaa Heyet- i Osmaniyye», κατάγγειλε την ανακωχή, που είχε υπογράψει η επίσημη Οσμανική Κυβέρνηση, δήλωσε ότι δεν υπακούει πλέον στις εντολές του Σουλτάνου, του δέσμιου των Συμμάχων, διακήρυξε την ανεξαρτησία της Θράκης, της οποίας αυτοχαρακτηρίσθηκε Γενικός Διοικητής, και εξέδωσε σειρά διαταγών με σκοπό την οργάνωση της αντίστασης του μουσουλμανικού πληθυσμού της απέναντι στους εισβολείς. Η απάντηση της Κυβέρνησης της Κωνσταντινούπολης ήταν άμεση. Ο Ταγιάρ καθαιρέθηκε και αποτάχθηκε από τις τάξεις του Οσμανικού Στρατού.

ΜΑΪΟΣ 1920: Η ΑΠΕΛΕΥΘΕΡΩΣΗ ΤΗΣ ΔΥΤΙΚΗΣ ΘΡΑΚΗΣ

*Μια ιστορική καρτ ποστάλ. Από την επίσκεψη στην Κομοτηνή 

του Αρχιστράτηγου Φρανσαί Ντ' Εσπεραί

Γράφει ο κ. Κωνσταντίνος Πατιαλιάκας, Αντιστράτηγος ε.α.

            Συμπληρώνονται τη 14η Μαΐου 95 χρόνια από την απελευθέρωση της Δυτικής, σήμερα Ελληνικής Θράκης. Μετά την υπογραφή της ανακωχής από την Βουλγαρία στη Θεσσαλονίκη την 30η Σεπτεμβρίου 1918,η Δυτική Θράκη, που είχε παραχωρηθεί στη Βουλγαρία με την Συνθήκη του Βουκουρεστίου [1913] ,είχεν αποβεί πεδίο διπλωματικών ανταγωνισμών διαφόρων ενδιαφερομένων κρατών.

            Μέχρι την υπογραφή της Συνθήκης του Νεϊγύ [27 Νοεμβρίου 1919] παρέμεινε υπό την κατοχή των Βουλγάρων, που διατηρούσαν εκεί πολιτικές και στρατιωτικές αρχές. Οι ΗΠΑ και η Ιταλία, θύματα Βουλγαρικών μηχανορραφιών, υποστήριζαν τις διεκδικήσεις της Βουλγαρίας στην περιοχή και τάσσονταν υπέρ της παραχώρησης σ΄ αυτήν του σημερινού Νομού Έβρου με διέξοδο στο Αιγαίο Πέλαγος, αιώνιο όνειρο και πόθος των Βουλγάρων. Στις αντιδράσεις των Αγγλογάλλων σοβαρότατο ρόλο διαδραμάτισε η αποστολή, μετά από παρασκηνιακές ενέργειες του Συνταγματάρχου Κωνσταντίνου Αινιάνος Μαζαράκη, υπομνήματος των Τούρκων Βουλευτών της Δυτικής Θράκης στη Βουλγαρική Βουλή Μεχμέτ Τζαμέλ, Ισμαήλ Χακή και άλλων προς τη Διάσκεψη των Παρισίων, στην οποία μεταξύ των άλλων ζητούσαν την κατάληψη της περιοχής από τα Ελληνικά στρατεύματα, που θα εξασφάλιζαν για όλους τους κατοίκους την ειρήνη, την ασφάλεια και την τάξη.

Αυτοί που έπεσαν μαχόμενοι, για την Αδριανούπολη

*Ο Μητροπολίτης Αδριανουπόλεως Πολύκαρπος σε φωτογραφία του 1921, 

ιερουργώντας σε κάποια στρατιωτική εορτή

Μνημόσυνο και στο Σουφλί

Γράφει ο Παντελής Στεφ. Αθανασιάδης

          Τώρα, που η τροχιά του χρόνου , φέρνει για άλλη μια φορά ενώπιον μας την 14^η Μαΐου, την τυπική και ενιαία βάσει Προεδρικού Διατάγματος ημερομηνία των «Ελευθερίων» της Θράκης, οφείλουμε να θυμηθούμε αυτούς που έδωσαν τη ζωή τους για να ελευθερωθεί αυτή η περιοχή, άσχετα αν το 1922, κατέρρευσαν τα όνειρα και η Ανατολική Θράκη δόθηκε στους Τούρκους, βάσει των γεωστρατηγικών σχεδιασμών των Μεγάλων Δυνάμεων.

          Θα μας βοηθήσει μια ανταπόκριση του Ανδρέα Κονιτόπουλου, ο οποίος ως απεσταλμένος της εφημερίδας «Πατρίς» (14 Αυγούστου 1920) παρακολούθησε εκ του σύνεγγυς τα γεγονότα της απελευθέρωσης της Θράκης. (Σ.Σ. Ο Κονιτόπουλος στα κατοπινά χρόνια υπήρξε στενός συνεργάτης του πρωθυπουργού και προέδρου της ΕΡΕ Κωνσταντίνου Καραμανλή).

          Τον Αύγουστο 1920, η πόλη της Αδριανούπολης περίπου 40 μέρες μετά την απελευθέρωσή της τίμησε τη μνήμη των παλληκαριών, που έδωσαν τη ζωή τους τον Ιούλιο εκείνης της χρονιάς, για να πνεύσει άνεμος ελευθερίας, μετά από σκλαβιά 600 ετών.

          Η Αδριανούπολη, η μητρόπολη του Θρακικού Ελληνισμού και η ΙΧ Μεραρχία τέλεσαν το μνημόσυνο των πεσόντων, με μεγάλη επισημότητα.

Γεώργ. Προκοπίου: Ζωγράφιζε μέσα στη φωτιά των μαχών

*Ο Γεώργιος Προκοπίου στο εργαστήριο του

Γράφει ο Παντελής Στεφ. Αθανασιάδης

          Ο ζωγράφος Γιώργος Προκοπίου, είναι στην κυριολεξία, ένας από τους πιο «μπαρουτοκαπνισμένους» καλλιτέχνες μας. Γεννήθηκε στο Μπουρνόβα της Σμύρνης το 1876 και από το 1912 μέχρι το Δεκέμβριο του 1940, πήρε μέρος σε όλους τους πολεμικούς αγώνες της Ελλάδας.   

          Την πρώτη πολεμική του περιπέτεια ο Προκοπίου την είχε στις 31 Ιουλίου 1913 βόρεια του Μελένικου όταν είχε μια δυσάρεστη συνάντηση με Βούλγαρους κομιτατζήδες. Συνοδευόμενος από ένα δεκανέα και δύο στρατιώτες των ευζώνων, είχε βγει με άλογο στα πέριξ, για να συγκεντρώσει οπτικό υλικό κυρίως φωτογραφίες αλλά και σκίτσα, που θα χρησιμοποιούσε στους ζωγραφικούς πίνακές του.

          Είχαν ξεμακρύνει κάπως σε μια δασωμένη χαράδρα, όταν δέχθηκαν την επίθεση των κομιτατζήδων που ενέδρευαν εκεί. Τρείς σφαίρες χτύπησαν το άτυχο άλογο του και το σκότωσαν.

          Ο δεκανέας και οι στρατιώτες αμέσως ανταπέδωσαν τα πυρά. Ο ίδιος ο Προκοπίου τράβηξε το πιστόλι του και άρχισε να πυροβολεί και αυτός. Η μάχη με ανταλλαγή σφοδρών πυροβολισμών κράτησε περίπου μισή ώρα. Οι κομιτατζήδες τελικά τράπηκαν σε φυγή και οι εύζωνοι τους καταδίωξαν, σκοτώνοντας κάποιους Βούλγαρους. Εν τω μεταξύ ο Προκοπίου πρόλαβε να τραβήξει και μερικές φωτογραφίες. 

Οι κρίσιμες εκλογές του 1920, του 1946 και του 2012

ΑΠΟ ΤΗΝ ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ ΤΗΣ ΚΥΡΙΑΚΗΣ

http://news.kathimerini.gr/4dcgi/_w_articles_columns_2_11/03/2012_475501

*Ελευθέριος Βενιζέλος: Ο μεγάλος χαμένος των εκλογών του 1920

Tου κ. Θεόδωρου Kουλουμπή*

Ο Ουίνστον Τσώρτσιλ είχε υποστηρίξει μεταξύ άλλων ότι η δημοκρατία είναι ένα προβληματικό πολίτευμα. Εσπευσε όμως να προσθέσει ότι «δεν έχουμε μέχρι στιγμής εφεύρει κάτι καλύτερο». Συγκεκριμένα, όποτε ένας λαός σαγηνεύεται από τις κολακείες ποικιλώνυμων λαϊκιστών μπορεί εύκολα να παρασυρθεί και να στηρίξει με φανατισμό μοιραία ιστορικά λάθη. 

Καθώς πλησιάζουμε τις κρίσιμες εθνικές εκλογές στα τέλη Απριλίου ή στις αρχές Μαΐου 2012, μπορούμε να ευχηθούμε ότι δεν θα επαναλάβουμε τα λάθη που ο λαός και οι πολιτικοί μας διέπραξαν το 1920 και (με κάποια επιφύλαξη) το 1946.