Νικόλαος Κλαδάς και Τζαφέρ Ταγιάρ: Δύο παράλληλες ιστορίες αιχμαλωσίας.

*Ο υποστράτηγος Κλαδάς κατά την άφιξή του στο Λοιμοκαθαρτήριο του Αγίου Γεωργίου Σαλαμίνας. Τον υποδέχθηκε η σύζυγός του (Φωτογραφία Ε.Λ.Ι.Α.- Μ.Ι.Ε.Τ.)

 

 

 

Γράφει ο Παντελής Στεφ. Αθανασιάδης

 

 

Ο υποστράτηγος Νικόλαος Κλαδάς και ο συνταγματάρχης Τζαφέρ Ταγιάρ, είναι δυο πρόσωπα τραγικά, που έζησαν τα δραματικά γεγονότα των 1920-1922, δοκίμασαν τον πόνο της αιχμαλωσίας και τελικά μπόρεσαν να επιβιώσουν, να ανταλλαγούν και να επιστρέψουν στην πατρίδα τους ελεύθεροι. Ο Κλαδάς αιχμαλωτίσθηκε στη Μικρά Ασία και ο Ταγιάρ στην Ανατολική Θράκη.

Επρόκειτο για πεπειραμένους στρατιωτικούς, δοκιμασμένους σε προηγούμενους πολέμους, ο καθένας για τη χώρα του, αλλά η μοίρα, τους οδήγησε στην παράλληλα αιχμαλωσία. Η διαφορά είναι ότι ο ένας κακοπέρασε ως αιχμάλωτος και ο άλλος καλοπέρασε…

Ο Κλαδάς γεννήθηκε στο Ληξούρι το 1871. Φοίτησε στη Σχολή Ευελπίδων. Πήρε μέρος στον άτυχο πόλεμο του 1897 και στη συνέχεια στους Βαλκανικούς Πολέμου 1912-1913. Διακρίθηκε στη μάχη του Σόροβιτς και συμμετείχε ως λοχαγός Πυροβολικού στην απελευθέρωση της Σιάτιστας, στις 4 Νοεμβρίου 1912. Αργότερα διετέλεσε υποδιοικητής της Σχολής Ευελπίδων και το 1917 αποστρατεύθηκε ως βασιλόφρων. Επανήλθε στο στράτευμα όταν ο Βενιζέλος έχασε τις εκλογές του Νοεμβρίου 1920 και ανέλαβε τη διοίκηση της ΧΙ Μεραρχίας, που πολέμησε στη Μικρά Ασία. Κατά τη διάρκεια της Μικρασιατικής Εκστρατείας είχε ενδιαφερθεί προσωπικά στη Νικομήδεια για την ψυχαγωγία των στρατιωτών της Μεραρχίας του με θέατρο. Ήταν ευρυμαθής και έγραψε διάφορες στρατιωτικές μελέτες. Πέθανε στην Αθήνα το 1938.

1920: Η σύλληψη του Ταγιάρ, από ένα τσομπανόπουλο!!!

*Ο Τζαφέρ Ταγιάρ, αιχμάλωτος πλέον (σημειώνεται με σταυρό) εισέρχεται στο στρατιωτικό νοσοκομείο της Αθήνας...

*Το άδοξο τέλος 

ενός μιμητή του Ατατούρκ

 στην Ανατολική Θράκη,

κατά την απελευθέρωσή της

Γράφει ο Παντελής Στεφ. Αθανασιάδης

                Ο συνταγματάρχης του Οθωμανικού Στρατού Τζαφέρ Ταγιάρ, το 1920, υπήρξε κακός δαίμονας της Ανατολικής Θράκης, αλλά το τέλος των δραστηριοτήτων του, υπήρξε σύντομοo αλλά και άδοξο!

                Το Μάρτιο του 1920, στην Αδριανούπολη εξερράγη εθνικιστικό κίνημα, που οργάνωσε ο τουρκαλβανός Ταγιάρ ακολουθώντας το παράδειγμα του Κεμάλ Ατατούρκ. Δηλαδή να οργανώσει την αντίδραση του ηττημένου τουρκικού στρατού, έστω και των υπολειμμάτων του, στην εφαρμογή των όρων της ανακωχής, την οποία είχε υποχρεωθεί να υπογράψει η Τουρκία με τους συμμάχους της Αντάντ, στο λιμάνι του Μούδρου, στις 17 Οκτωβρίου 1918.

                Εν τω μεταξύ με τη Συνθήκη του Νεϊγύ (άρθρο 48) είχε ορισθεί ότι η Δυτική Θράκη θα υπάγονταν μέχρι του διακανονισμού της οριστικής τύχης της υπό την διοίκηση Διασυμμαχικής Δύναμης με επικεφαλής τον Γάλλο στρατηγό Σαρλ Αντουάν Σαρπύ. Η Δυτική Θράκη τελικά παραχωρήθηκε στην Ελλάδα τον Μάιο του 1920, ενώ το Ελληνικό Γενικό Στρατηγείο και η Στρατιά Θράκης, άρχισαν να προετοιμάζουν την κατάληψη της Ανατολικής Θράκης.

                Με βάση αυτές τις εξελίξεις, ο Ταγιάρ οδηγήθηκε στη δημιουργία κομιτάτου «προς προάσπιση των Θρακικών δικαιωμάτων». Διέταξε επίσης επιστράτευση 10 ηλικιών των Μουσουλμάνων της περιοχής του, η οποία απέδωσε παρά την υποχρεωτικότητά της μόνο 3.500 έφεδρους στρατιώτες, αν και ο ίδιος ισχυρίζονταν ψευδώς (στο Κούλελι Μπουργκάς)  ότι μπορεί… να παρατάξει 60.000 λόγχες!

1920-1922: Η ΑΝΑΤΟΛΙΚΗ ΘΡΑΚΗ ΣΤΗΝ ΑΓΚΑΛΙΑ ΤΗΣ ΜΗΤΕΡΑΣ ΕΛΛΑΔΑΣ

*Αδριανούπολη του 1921. Ο εορτασμός των Θεοφανίων στον ποταμό Έβρο

 Γράφει ο Αντιστράτηγος ε.α. Κωνσταντίνος  Πατιαλιάκας

                Μετά την υπογραφή της Συνθήκης του Νεϋγύ, στις 27 Νοεμβρίου 1919, μεταξύ των Συμμάχων και της Βουλγαρίας, τον Μάιο του 1920, απελευθερώθηκε η Δυτική Θράκη, η σημερινή Ελληνική Θράκη, μέχρι τον ποταμό Έβρο.

                Ο Στρατιωτικός Διοικητής της Αδριανούπολης και Διοικητής του Α΄ Οσμανικού Σώματος Στρατού Συνταγματάρχης Τζαφέρ Ταγιάρ, οπαδός των ιδεών των Νεοτούρκων, βρισκόταν σε τακτική επικοινωνία με τον Μουσταφά Κεμάλ και άλλα στελέχη των εθνικιστικών κύκλων στη Θράκη και στη Μικρά Ασία. Στις 3 Μαρτίου 1920, μετά από συμφωνία με τους παράγοντες του εθνικιστικού κινήματος στη Θράκη «Trakya- Pasaeli Mudafaa Heyet- i Osmaniyye», κατάγγειλε την ανακωχή, που είχε υπογράψει η επίσημη Οσμανική Κυβέρνηση, δήλωσε ότι δεν υπακούει πλέον στις εντολές του Σουλτάνου, του δέσμιου των Συμμάχων, διακήρυξε την ανεξαρτησία της Θράκης, της οποίας αυτοχαρακτηρίσθηκε Γενικός Διοικητής, και εξέδωσε σειρά διαταγών με σκοπό την οργάνωση της αντίστασης του μουσουλμανικού πληθυσμού της απέναντι στους εισβολείς. Η απάντηση της Κυβέρνησης της Κωνσταντινούπολης ήταν άμεση. Ο Ταγιάρ καθαιρέθηκε και αποτάχθηκε από τις τάξεις του Οσμανικού Στρατού.