1973: Νέο καθεστώς και «δημοψήφισμα»

ΑΠΟ ΤΗΝ ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ ΤΗΣ ΚΥΡΙΑΚΗΣ https://www.kathimerini.gr/1036901/gallery/epikairothta/politikh/neo-ka8estws-kai-dhmoyhfisma

*Ουρά έξω από εκλογικό τμήμα. Στη διόλου αδιάβλητη ψηφοφορία υπέρ του νέου καθεστώτος εμφανίστηκε ότι ψήφισε το 78,4% και εναντίον το 21,6%.

Γράφει ο κ. ΣΩΤΗΡΗΣ ΡΙΖΑΣ*

Η ανακοίνωση της εξάρθρωσης μιας κίνησης στο Ελληνικό Βασιλικό Ναυτικό στις 24 Μαΐου 1973 αποτέλεσε την αφετηρία αλλεπάλληλων γεγονότων εντός του επομένου εξαμήνου. Έως το τέλος αυτής της διαδικασίας, στις 25 Νοεμβρίου 1973, η ελληνική σκηνή θα έχει υποστεί βαθιές αλλαγές.

Η κίνηση του Ναυτικού, αυτό που έμεινε γνωστό ως Κίνημα του Ναυτικού, ήταν ευρεία. Συμμετείχαν περισσότεροι από 70 αξιωματικοί οι οποίοι ήταν προσανατολισμένοι στην αποκατάσταση της συνταγματικής νομιμότητας και συνεπώς στην επάνοδο του κοινοβουλευτισμού. Το σύστημα αξιών και το κοινωνικό στίγμα του Ναυτικού διέφερε από αυτό του Στρατού. Το σώμα των αξιωματικών που αποφοιτούσαν από τη Σχολή Ναυτικών Δοκίμων ήταν περισσότερο αστικό και λιγότερο λαϊκό ή αγροτικό σε σχέση με αυτό της Σχολής Ευελπίδων. Γενικότερα, οι αξιωματικοί του Ναυτικού δεν αισθάνονταν αποξενωμένοι από το κοινοβουλευτικό καθεστώς και τον θρόνο, όπως συνέβαινε με τους πρωταγωνιστές του στρατιωτικού πραξικοπήματος της 21ης Απριλίου 1967.

1973: Το κίνημα του Πολεμικού Ναυτικού

ΑΠΟ ΤΗΝ ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ ΤΗΣ ΚΥΡΙΑΚΗΣ https://www.kathimerini.gr/1035873/gallery/epikairothta/ellada/to-kinhma-toy-polemikoy-naytikoy

*Τελευταία φωτογραφία των πρωταγωνιστών του κινήματος ως αξιωματικών, μετά την ανάκριση ενώπιον του συμβουλίου που τους απέταξε.

Γράφει ο κ. ΖΗΣΗΣ ΦΩΤΑΚΗΣ*

Η συμπλήρωση 46 ετών από το κίνημα του Ναυτικού, τον Μάιο του 1973, επαναφέρει στην επικαιρότητα την προσφορά του κλάδου αυτού στην αποκατάσταση της Δημοκρατίας. Μια προσφορά πολύτιμη και πολυσήμαντη, που εξιστορείται ευσύνοπτα στις ακόλουθες γραμμές.

Η κατάληψη της εξουσίας από τους συνταγματάρχες τον Απρίλιο του 1967 δεν έπεσε ως κεραυνός εν αιθρία. Η μετεμφυλιακή ελληνική κοινοβουλευτική δημοκρατία αντιμετώπιζε πολλά προβλήματα και κινδύνους. Η ισχυρή μεσογειακή θέση των ΗΠΑ, όμως, και η κυριαρχία της αμερικανόφιλης συντηρητικής παράταξης στην Ελλάδα κατέστησαν, μέχρι το 1964, περιττή την προσφυγή σε «ακραίες λύσεις».

Το 1964, βέβαια, αποτέλεσε ορόσημο για τη διεθνή ισορροπία ισχύος και για την αλλαγή του πολιτικού σκηνικού στην Ελλάδα. Τη χρονιά εκείνη η Σοβιετική Ένωση υιοθέτησε ένα ταχύρρυθμο πρόγραμμα εξοπλισμών, με το οποίο ξεπέρασε σε πυρηνικούς εξοπλισμούς τις ΗΠΑ. Συνάμα εκμεταλλεύθηκε τις αρνητικές εντυπώσεις που είχαν δημιουργηθεί από τις δυσκολίες των ΗΠΑ στο Βιετνάμ και στην Καμπότζη και από την αμερικανοϊσραηλινή συνεργασία εναντίον των Αράβων και προώθησε σημαντικά τις θέσεις της στη Μεσόγειο.

Το αποτέλεσμα ήταν να μειωθούν οι έως τότε παρεχόμενες διευκολύνσεις στις αεροναυτικές δυνάμεις των ΗΠΑ στη θάλασσα αυτή. Το ενδεχόμενο της περαιτέρω μείωσης των διευκολύνσεων αυτών από την άνοδο της Κεντροαριστεράς στην Ελλάδα στα μέσα της δεκαετίας του 1960 δεν μπορούσε να γίνει ανεκτό από τις ΗΠΑ. Γι’ αυτό και, εν πολλοίς, δεν αντέδρασαν εναντίον του πραξικοπήματος της 21ης Απριλίου 1967.

Ένα νέο σημαντικό ιστορικό πόνημα για την Ξάνθη, από τον κ. Πέτρο Γεωργαντζή

 *Το εξώφυλλο του βιβλίου

                «Χρονικό Ελευθερίων Ξάνθης και λοιπής Δυτικής Θράκης (1912-1920)» είναι ο τίτλος του νέου και ενδιαφέροντος βιβλίου του πολυγραφότατου και πολυβραβευμένου εκπαιδευτικού Πέτρου Α. Γεωργαντζή. Πρόκειται για έκδοση 320 σελίδων της Περιφερειακής Ενότητας Ξάνθης με την ευκαιρία εφέτος των 100 ετών απελευθέρωσης της Ξάνθης.

                Για τους εκτός Θράκης φίλους θα πρέπει να διευκρινίσουμε ότι η περιοχή της Ξάνθης απελευθερώθηκε στις 4 Οκτωβρίου 1919, εξ ού και η συμπλήρωση της Εκατονταετίας. Η υπόλοιπη Δυτική Θράκη απελευθερώθηκε το Μάιο του 1920.

                Το νέο πόνημα του κ. Γεωργαντζή αναφέρεται στην κρίσιμη οκταετία 1912-1920, τότε που οι κάτοικοι της Ξάνθης και της λοιπής Δυτικής Θράκης, είδαν στους Βαλκανικούς Πολέμους τα ελληνικά στρατεύματα να ελευθερώνουν τις πόλεις και τα χωριά, αλλά και σύντομα να σβήνει το όνειρο αιώνων με την άδικη συνθήκη του Βουκουρεστίου του 1913, που επεδίκασε την ελληνικότατη αυτή περιοχή στην ηττημένη Βουλγαρία, η οποία δεν άργησε να προσχωρήσει στους Γερμανούς κατά τον Α’ Παγκόσμιο Πόλεμο. Στο νέο βιβλίο του κ. Γεωργαντζή υπάρχουν πολλά πρωτοδημοσιευμένα στοιχεία, που δίνουν ανάγλυφα την εικόνα των βασάνων που δοκίμασαν οι Θράκες. Επτά κεφάλαια και ένα επίμετρο, αποτελούν την διάρθρωση του βιβλίου, το οποίο κοσμείται με πάρα πολλές ενδιαφέρουσες φωτογραφίες.

Θράκες της Θεσσαλονίκης κατά των πολιτικών διακρίσεων στις εκλογές του 1915

*Η επιστολή των Θρακών στην εφημερίδα "Φως" Θεσσαλονίκης

Γράφει ο Παντελής Στεφ. Αθανασιάδης

                Οι εκλογές της 31^ης Μαΐου 1915, ήταν οι πρώτες εκλογές που διεξήχθησαν μέσα στη νέα πολιτική πραγματικότητα, την οποία άρχισε να διαμορφώνει από τότε ο καταστροφικός Εθνικός Διχασμός. Τότε σημειώθηκε και η πρώτη προσπάθεια αποκλεισμού των Θρακών προσφύγων της Θεσσαλονίκης, να αναδείξουν εκπροσώπους στη Βουλή, γιατί ήταν κατά πλειοψηφία βενιζελικοί.

Εκείνες οι εκλογές έγιναν από την κυβέρνηση του Δημητρίου Γούναρη. Χαρακτηριστικό τους γνώρισμα ήταν ότι σε αυτές ψήφισαν για πρώτη φορά και οι περιοχές που πρόσφατα είχαν απελευθερωθεί κατά τους Βαλκανικούς Πολέμους κυρίως. Δηλαδή η Ήπειρος, η Μακεδονία και τα νησιά του Αιγαίου. Τις εκλογές εκείνες της 31ης Μαΐου 1915 κέρδισε ο Ελευθέριος Βενιζέλος με το κόμμα των Φιλελευθέρων, λαμβάνοντας 186 από τις 316 έδρες, και σχηματίζοντας νέα κυβέρνηση στις 10 Αυγούστου, που όμως παραιτήθηκε στις 22 Σεπτεμβρίου λόγω διαφωνίας με τον Βασιλιά Κωνσταντίνο Α΄. Τα πάθη ήδη ήταν εξημμένα, ενώ η Ευρώπη σπαράσσονταν από τον Α’  Παγκόσμιο Πόλεμο.

Η κατάληψη της Νομικής Σχολής, το 1973

ΑΠΟ ΤΗΝ ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΉ ΤΗΣ ΚΥΡΙΑΚΗΣ
https://www.kathimerini.gr/1034905/article/epikairothta/ellada/h-katalhyh-ths-nomikhs-sxolhs

*Φοιτητές με πανό και συνθήματα στην ταράτσα της Νομικής.

Γράφει ο κ. ΔΗΜΗΤΡΗΣ Π. ΣΩΤΗΡΟΠΟΥΛΟΣ*

Η ελληνική δεκαετία του ’60 χαρακτηρίστηκε από την είσοδο των μαζών στην πολιτική και τις έντονες διεκδικήσεις τους όσον αφορά τόσο δικαιώματα όσο και υλικά αιτήματα. Η εξέλιξη αυτή συνδέεται με τη διαδικασία εκμοντερνισμού της κοινωνίας, εξέλιξη η οποία είχε καταστεί δυνατή χάρη στην αναπτυξιακή μεταμόρφωση της χώρας από τη δεκαετία του ’50 και μετά, τα κέρδη από την οποία, ωστόσο, δεν είχαν κατανεμηθεί δίκαια, ούτε σε κοινωνικό ούτε σε γεωγραφικό επίπεδο.

Αυτή η υλική ανισοκατανομή, μαζί όμως και με την καταπιεστική επιτήρηση των πληθυσμών από το κράτος, για τους γνωστούς πολιτικούς λόγους μετά τον Εμφύλιο, ήταν που θα αποτελούσε κατ’ ουσία τη βάση της ενίσχυσης της Κεντροαριστεράς εν γένει, υπό το πολιτικό όχημα τόσο της ΕΔΑ όσο και της Ένωσης Κέντρου. Και η έντονη πολιτική πόλωση από τον «Ανένδοτο» και μετά (1961), που συνοδεύθηκε από τη συνεχή (και ορισμένες φορές αιματηρή) κινητοποίηση των μαζών έως το 1967, θα δώσει την αφορμή για τη συγκρότηση μεγάλων συλλογικοτήτων όπως η Δημοκρατική Νεολαία Λαμπράκη ή κινημάτων ειρήνης όπως ο Σύνδεσμος Νέων Μπέρτραντ Ράσσελ, που ήταν συνδεδεμένα με τον χώρο της Αριστεράς. Είναι η περίοδος της ανάδυσης ενός νέου συλλογικού υποκειμένου, εκείνου της «νεολαίας», η οποία θα πρωτοστατήσει στις κινητοποιήσεις για ζητήματα που ξεκινούσαν από το Κυπριακό κι έφθαναν μέχρι το άνοιγμα της εκπαίδευσης στις πλατύτερες μάζες (15% για την Παιδεία) ή τη διαφύλαξη του Συντάγματος (η γενιά του «1-1-4»).

Ο Φερδινάνδος Λεσσέψ, περιηγείται στην Ανατολική Θράκη και εμπνέεται από τους αρχαίους συγγραφείς και τη Βίβλο

*Εξώφυλλο γαλλικού περιοδικού με τον Φερδινάνδο Λεσσέψ (Αρχείο Γενναδείου Βιβλιοθήκης)

Γράφει ο Παντελής Στεφ. Αθανασιάδης

                Τον Απρίλιο του 1873, περιέτρεχε τη γη της Ανατολικής Θράκης, ο Φερδινάνδος Λεσσέψ, περιβεβλημένος με τη δόξα του μεγάλου εγχειρήματος της διάνοιξης της διώρυγας του Σουέζ, που ένωσε τα νερά τη Μεσογείου με τα νερά της Ερυθράς Θάλασσας και του Ινδικού Ωκεανού και έδωσε νέα φτερά στην παγκόσμια ναυτιλία. Η διάνοιξη της διώρυγας είχε γίνει νωρίτερα και στις 17 Νοεμβρίου 1869, η διώρυγα δόθηκε στους ναυτιλόμενους. Κάποιοι παρατηρητικοί είδαν ότι η ξενόγλωσση γραφή Suez, αν διαβαστεί αντίστροφα, μας δίνει τη λέξη Zeus (Δίας)!!! Αλλά και το Port Said δίνει πάλι το Δία αν διαβαστεί ανάποδα. Said=Dias!!! Εντυπωσιακές συμπτώσεις....

                Το λεγόμενο «εγιαλέτι» της Αιγύπτου εκείνη την εποχή, ήταν τμήμα της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας. Το 1867 έλαβε το καθεστώς αυτόνομου υποτελούς κράτους με την ονομασία χεδιβάτο της Αιγύπτου, υπό αντιβασιλέα «χεδίβη». Τα χρόνια εκείνα από το 1839 έως το 1876, ήταν ακόμα εν ισχύει τα λεγόμενα Τανζιμάτ. Δηλαδή η εφαρμογή οδηγιών των δυτικών δυνάμεων προς την Τουρκία για την εφαρμογή μεταρρυθμίσεων, προς εκσυγχρονισμό της χώρας. Τότε έγιναν τα μεγάλα έργα, όπως η διάνοιξη της διώρυγας του Σουέζ, η ανάπτυξη σιδηροδρομικού δικτύου, στην αχανή αυτοκρατορία κ.λπ.

Γεώργιος Λαμπουσιάδης: Ο σημαντικός λόγιος της Αδριανούπολης

*Η αφίσα της εκδήλωσης του Εθνολογικού Μουσείου Θράκης με την φωτογραφία 
του Γεώργιου Λαμπουσιάδη 

*Σημαντική η προσφορά του 

προς τη Θράκη

*Ανεκτίμητο το έργο του

Γράφει ο Παντελής Στεφ. Αθανασιάδης

                Ο Γεώργιος Λαμπουσιάδης, υπήρξε μια μεγάλη Θρακική μορφή των γραμμάτων, αγνοημένη σήμερα, παρά τον μεγάλο όγκο του έργου του. Λόγιος της Αδριανούπολης, σημαντικός ιστοριοδίφης, έγραψε, δίδαξε σε σχολεία της Θράκης, προσέφερε στον πολιτισμό και την ιστορία και βοήθησε στη διάσωση αρχαιολογικών θησαυρών.

                Υπήρξε ευτύχημα για τη διατήρηση της μνήμης του και την απόδοση της οφειλόμενης τιμής, η εκδήλωση, που οργάνωσε στις 28 Ιουνίου 2019, το Εθνολογικό Μουσείο Θράκης (ΕΜΘ), στην Αλεξανδρούπολη, με ομιλήτρια, την εγγονή του τιμώμενου κ. Λένα Καρανικολάου. Παράλληλα λειτούργησε έκθεση με χειρόγραφα του Γ.Ι. Λαμπουσιάδη, που αποτελούν μέρος του αρχειακού υλικού του ΕΜΘ, προερχόμενα από δωρεά της κ. Καρανικολάου. Έγινε επίσης προβολή του ντοκιμαντέρ «Ίχνη Στοργής» (παραγωγή ΕΜΘ). Το ντοκιμαντέρ πραγματοποιήθηκε με την ευγενική χορηγία του Κοινωφελούς Ιδρύματος Χαριλάου Κ. Κεραμέως.

Ο Λαμπουσιάδης γεννήθηκε στην Αδριανούπολη το 1858. Η οικογένειά του ήταν εύπορη. Σπούδασε στην ιδιαίτερη πατρίδα του και στο Πανεπιστήμιο της Αθήνας. Μετά την ολοκλήρωση των σπουδών του επέστρεψε στη γενέτειρά του και διορίστηκε δάσκαλος. Δίδαξε στο Καβακλή, στο Λουλέ- Μπουργάζ (Αρκαδιούπολη), στη Ραιδεστό, στα Μάλγαρα, στο Σουφλί και τελευταία στο Γυμνάσιο και στο φημισμένο Ζάππειο Παρθεναγωγείο Αδριανουπόλεως, εκπαιδευτικά ιδρύματα μεγάλης ακτινοβολίας.

Η τηλεοπτική μετάδοση της ομιλίας μου στην Νέα Ορεστιάδα, "Οι τελευταίες ελληνικές ημέρες της Αδριανούπολης και του Κάραγατς".

*Στιγμιότυπο από την ομιλία

                Η Δημοτική Τηλεόραση της Ορεστιάδας βιντεοσκόπησε την ομιλία μου στην Ορεστιάδα με θέμα «Οι τελευταίες ελληνικές ημέρες της Αδριανούπολης και του Κάραγατς». Η ομιλία οργανώθηκε από το Σύλλογο Απογόνων Αδριανουπολιτών και Καραγατσιανών, στο πλαίσιο των  «Ορεστείων 2019». Τα «Ορέστεια» είναι οι εκδηλώσεις που τελούνται κάθε χρόνο, για να τιμηθούν τα γενέθλια της νεώτερης πολύς της Ελλάδας, της Νέας Ορεστιάδας.

                 Η ομιλία έγινε στην αίθουσα του ιστορικού «Φιλεκπαιδευτικού Συλλόγου Αδριανουπόλεως».

                Ευχαριστώ την Δημοτική Τηλεόραση της Ορεστιάδας για την προβολή της ομιλίας μου και ιδιαίτερα την κ. Βικτωρία Τσονίδου, για την βιντεοσκόπηση και την επιμέλειά της. Η διάρκεια της ομιλίας είναι 52’ και 43’’.

«Οι τελευταίες ελληνικές ημέρες της Αδριανούπολης και του Κάραγατς»

*Η αίθουσα του Φιλεκπαιδευτικού Συλλόγου Αδριανουπόλεως, στη Νέα Ορεστιάδα

Οφείλω ένα μεγάλο «ευχαριστώ» στο Σύλλογο Αδριανουπολιτών και Καραγατσιανών Ορεστιάδας για την ευγενική του πρόσκληση να μιλήσω στο πλαίσιο των «Ορεστείων 2019». Οι εκδηλώσεις αυτές οργανώνονται από το Δήμο και γίνονται κάθε χρόνο για να γιορτασθεί η επέτειος ίδρυσης της πόλης, που είναι η βορειότερη και η νεώτερη της Ελλάδας. Φέτος γιορτάσθηκε η 96^η επέτειος. Η ομιλία έγινε στην αίθουσα του Φιλεκπαιδευτικού Συλλόγου Αδριανούπολης, ο οποίος φιλοξενεί την ιστορική βιβλιοθήκη του Φιλεκπαιδευτικού Συλλόγου της Αδριανούπολης, η οποία διασώθηκε το 1922. Περιέχει σπάνια βιβλία και ο Σύλλογος σήμερα μαζί με το σύλλογο των Αδριανουπολιτών και των Καραγατσιανών, και το Ιστορικό και Λαογραφικό Μουσείο της πόλης, αποτελούν ισχυρούς πολιτιστικούς βραχίονες, υψηλού επιπέδου.

Το θέμα της ομιλίας μου ήταν «Οι τελευταίες ελληνικές ημέρες της Αδριανούπολης και του Κάραγατς».

*Ομιλία του δημοσιογράφου

Παντελή Στεφ. Αθανασιάδη

στα «Ορέστεια» 28 Ιουνίου 2019

Η Αδριανούπολη και το Κάραγατς, ήταν, είναι και θα είναι, οι πόλεις της καρδιάς μας. Με άδικες αποφάσεις και διαδικασίες, έπαψαν να είναι ελληνικές και τα παιδιά τους ξεριζωμένα, βρέθηκαν εδώ που βρισκόμαστε τώρα, να ατενίζουν, αυτά που οι μεγάλοι της Γης, δυστυχώς, τους στέρησαν.

Οι διαδικασίες αυτές είναι γνωστές και αφορούν δύο σημαδιακές και τραυματικές χρονιές για την Ελλάδα. Το 1922 και το 1923. Κάθε προσπάθεια να εξιστορηθούν με πληρότητα, τα όσα δοκίμασε και υπέστη με βάναυσο τρόπο ο Ελληνισμός της Ανατολικής Θράκης της Μικράς Ασίας και του Πόντου, θα είναι ανεπαρκής. Είναι μαρτύρια χωρίς τέλος.

Ολόκληρη η Θράκη το 1920 άρχισε να ζει στιγμές ελευθερίας. Μα, ήρθαν δίσεκτοι καιροί, ανταριασμένα χρόνια και ανατράπηκαν τα πάντα. Τα γεγονότα αυτά είναι λίγο πολύ γνωστά σε γενικές γραμμές.  Έτσι φτάσαμε στην απόφαση για την παράδοση της Ανατολικής Θράκης στους Τούρκους, που πάρθηκε από τους Συμμάχους στις 9 Σεπτεμβρίου 1922 στο Παρίσι. Τις μέρες εκείνες δεν υπήρχε κυβέρνηση στην Αθήνα ικανή να αντιδράσει, ενώ στο στράτευμα επωάζονταν η επανάσταση των Γονατά- Πλαστήρα. Ο Ελληνισμός της Μικράς Ασίας, είχε αρχίζει να ζει το δικό του ανείπωτο δράμα. Η διάσκεψη των υπουργών Εξωτερικών των τριών συμμάχων κρατών με το ανακοινωθέν της έβαζε προκαταβολικά την ταφόπλακα στην υπόθεση της Ανατολικής Θράκης, με την ελεεινή μεταξύ άλλων διατύπωση:

Ο Θραξ Παπαδράκος, υπερασπιστής της Μακεδονίας

 *Ο Παπαδράκος σε καρτ ποστάλ εποχής των εκδοτών Πάλλη και Κοτζιά

Γράφει ο Παντελής Στεφ. Αθανασιάδης

                Ο ιερέας Οικονόμος Χρυσόστομος Χρυσομαλλίδης, που έγινε γνωστός με το ψευδώνυμο Παπαδράκος για τη δράση του στον Μακεδονικό Αγώνα αλλά και νωρίτερα, υπήρξε ένας Θραξ πατριώτης και ένθερμος αγωνιστής αν και με λάθη. Η δράση του στους εθνικούς αγώνες τον κατέστησε γνωστό στο Πανελλήνιο. Ήταν μαχητικός και τολμηρός, έδειχνε αυταπάρνηση και ήταν ταγμένος στην πατρίδα, αλλά παράφορος και παρορμητικός, που δεν απέφυγε φανατισμούς και υπερβάσεις. 

Ο Χρυσομαλλίδης γεννήθηκε το 1872 στη Ηράκλεια της Ανατολικής Θράκης, την γνωστή στην αρχαιότητα, πόλη Πέρινθο. Πήγε αρχικά στο σχολείο της πατρίδας του και αργότερα από 1889 έως το 1892 φοίτησε στα ονομαστά Ζαρίφεια Διδασκαλεία της Φιλιππούπολης.

Οι πιέσεις που ασκούσαν οι Βούλγαροι στον Ελληνισμό, γέννησαν από τότε στο νου του την ιδέα να γίνει μητροπολίτης και με το ποίμνιό του να πολεμήσει τους Βουλγάρους! Το όνειρό του αυτό, δεν υλοποιήθηκε γιατί δεν έγινε ποτέ μητροπολίτης, μπόρεσε όμως με πάθος να πολεμήσει εναντίον των Βουλγάρων.  Μετά τα Ζαρίφεια Διδασκαλεία, φοίτησε στη Θεολογική Σχολή της Χάλκης από το 1982 έως το 1894. Εκείνη τη χρονιά όμως, ένας φοβερός σεισμός κατέστρεψε τη σχολή του και έτσι αναγκάσθηκε να δουλέψει ως δάσκαλος σε χωριό της περιοχής Χαλκηδόνας και να επανέλθει στη Θεολογική Σχολή, όταν αυτή επαναλειτούργησε στο νησί Πρώτη των Πριγκιποννήσων.

Θρακιώτες, τιμήστε τα γενέθλια της νεώτερης ελληνικής πόλης

ΟΡΕΣΤΕΙΑ 2019

96 ΧΡΟΝΙΑ ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΑΣ

«Στην Ανατολή της Δύσης»

Ο Δήμος Ορεστιάδας και η Δημοτική Κοινωφελής Επιχείρηση Πολιτιστικής Ανάπτυξης Ορεστιάδας, σας προσκαλούν στις εκδηλώσεις Τιμής και Μνήμης, για τη συμπλήρωση 96 χρόνων από την Ίδρυση της Νέας Ορεστιάδας.

ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ

ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ 28 ΙΟΥΝΙΟΥ 2019

ΥΠΑΙΘΡΙΟ ΔΗΜΟΤΙΚΟ ΘΕΑΤΡΟ ΟΡΕΣΤΙΑΔΑΣ
21:00 Έναρξη «Ορεστείων» - Χαιρετισμοί

«Καραγάτς – Νέα Ορεστιάδα: Τ’ αηδόνι της Ανατολής».
Η ‘’Ορχήστρα εγχόρδων Ορεστιάδας’’ ακολουθεί μουσικά τη διαδρομή του θρυλικού Οριάν Εξπρές (την «Ταχεία της Ανατολής») από την Κωνσταντινούπολη ως το Παρίσι, μεταφέροντας την επίδραση που είχε στη ζωή των Καραγατσιανών και Αδριανουπολιτών την περίοδο 1870-1923.

Σόλο βιολί: Μάϊα Βενετικίδου, Ευάγγελος Παπαδημήτρης
Σοπράνο: Ριψιμέ Ντανιελιάν
Σόλο φλάουτο: Νικόλαος Ζήσης
Τραγούδι: Νίκος Ζαπάρτας
Πρώτα βιολιά: Στράτος Κακαμπουρας, Κωνσταντίνος Καπάνταης, Κωνσταντίνος Παυλάκος, Αθανάσιος Θεοδωρίδης.
Δεύτερα βιολιά: Αλκέτας Τζιαφέρης, Ελευθέριος Αδαμόπουλος, Νίκος Τσανάκας.
Βιολες: Παύλος Μεταξάς, Δημήτρης Κάκος.
Τσελο: Δημήτρης Πολυζωίδης.
Μπασο: Μιχάλης Σαπουντζής
Χορεύουν: Ματίνα Βεζυρτζή, Δημήτρης Σιδηράς
Ενορχήστρωση: Δημήτριος Δημητριάδης
Διεύθυνση Ορχήστρας: Κωνσταντίνος Βενετικίδης

Παραγωγή της ΔΗΚΕΠΑΟ & του Δημοτικού Ωδείου Ορεστιάδας.

Η συναυλία θα μεταδοθεί ζωντανά από την ΕΡΤ Ορεστιάδας.

ΣΑΒΒΑΤΟ 29 ΙΟΥΝΙΟΥ 2019

ΒΙΒΛΙΟΘΗΚΗ ΦΙΛΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟΥ ΣΥΛΛΟΓΟΥ ΑΔΡΙΑΝΟΥΠΟΛΕΩΣ

19:00 Ομιλία του δημοσιογράφου Παντελή Αθανασιάδη: «Οι Τελευταίες Ελληνικές Ημέρες της Αδριανούπολης και του Κάραγατς».
Διοργάνωση: Σύλλογος Απογόνων Καραγατσιανών και Αδριανουπολιτών «Η Ορεστιάδα».

Ένα ιστορικό ντοκουμέντο για τη Χηλή της Αλεξανδρούπολης

*Το ιστορικό δημοσίευμα της εφημερίδας της Νέας Υόρκης "Ατλαντίς"

Γράφει ο Παντελής Στεφ. Αθανασιάδης

                Η αλληλεγγύη υπήρξε μια από τις ανεκτίμητες αξίες του ελληνικού λαού και εκδηλώθηκε σε όλες τις περιπτώσεις τραγικών γεγονότων, φυσικών καταστροφών και πολεμικών ή πολιτικών ανωμαλιών. Η αλληλεγγύη είναι η αρετή που δείχνει το μεγαλείο της ψυχής ενός λαού ή ατόμων μεμονωμένα.

                Ένα τέτοιο αξιοσημείωτο περιστατικό, αντλούμε από την ιστορία της Νέας Χηλής Αλεξανδρούπολης.

                Ποια είναι η Νέα Χηλή; Για τους φίλους οι οποίοι δεν γνωρίζουν, η Νέα Χηλή είναι σήμερα ένα πανέμορφο προάστιο της Αλεξανδρούπολης, που δημιουργήθηκε το 1923-24 από την εγκατάσταση εκεί Ελλήνων που προέρχονταν από την Χηλή της Μικράς Ασίας. Η Χηλή (τουρκικά: Şile) είναι μικρή πόλη της Βιθυνίας 70 χλμ. βορειοανατολικά της Κωνσταντινούπολης, στην ασιατική της πλευρά. Έως το 1922-23 υπήρχαν Έλληνες που ζούσαν εκεί. Αναγκάστηκαν όμως να πάρουν τον δρόμο της προσφυγιάς προς την Ελλάδα μετά την Μικρασιατική Καταστροφή και την υπογραφή της ελληνοτουρκικής σύμβασης για την ανταλλαγή των πληθυσμών. Η σύμβαση αυτή ενσωματώθηκε στη Συνθήκη της Λωζάννης του 1923. Ο Ελληνισμός της Χηλής Μικράς Ασίας ήταν ακμαίος. Από την Χηλή κατάγονταν ο πρώην Αρχιεπίσκοπος Αθηνών Σπυρίδων (1873-1956) με έντονη εθνική δράση και ο μεγάλος αρχαιολόγος του Αριστοτέλειου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης Γεώργιος Μπακαλάκης (1908-1991).

Η ιστορία του Β΄ Δημοτικού Σχολείου Διδυμοτείχου

*Το κτίριο του Β΄Δημοτικού Σχολείου, που σήμερα στεγάζει το ΤΕΙ Νοσηλευτικής

Γράφει ο Παντελής Στεφ. Αθανασιάδης

                Το κτίριο του Β’ Δημοτικού σχολείου του Διδυμοτείχου, έχει μια ενδιαφέρουσα ιστορία, αν και πρόκειται για κτίσμα της δεκαετίας του 1920. Σήμερα βέβαια στεγάζεται σε νέο σύγχρονο κτίριο. Στο αρχικό ιστορικό κτίριο, που μας ενδιαφέρει στο άρθρο αυτό, στεγάζεται πλέον η σχολή Νοσηλευτικής (ΤΕΙ).

                Το σχολείο αυτό, όπως και τα παραπλήσια, αλλά πολύ μεταγενέστερα κτίρια Λυκείου- Γυμνασίου, η εκκλησία της Παναγίας Ελευθερώτριας, κτίσθηκαν σε εκτάσεις, στις οποίες επί Τουρκοκρατίας υπήρχαν εκεί μουσουλμανικά νεκροταφεία.

                Η πώληση ενός τεμαχίου της έκτασης αυτής στο ελληνικό δημόσιο για την ανέγερση του Β’ Δημοτικού Σχολείου, έγινε αντικείμενο έντονων παρασκηνιακών ερίδων μεταξύ των μουσουλμάνων του Διδυμοτείχου, ενώ αργότερα το 1930, αποκαλύφθηκε ότι τις αντιδράσεις στην πώληση υποκινούσαν δύο Τούρκοι φυγάδες, που ανενόχλητοι είχαν εγκατασταθεί στο Διδυμότειχο και αντιστρατεύονταν το Μουφτή και τη βακουφική επιτροπή.

1932: Οι εφημερίδες Ξάνθης και Κομοτηνής

*Η κορυφή του εγγράφου με τις εφημερίδες Κομοτηνής και Ξάνθης

Γράφει ο Παντελής Στεφ. Αθανασιάδης

Το 1932, με τη χώρα να κλυδωνίζεται λόγω της διεθνούς οικονομικής κρίσης, ήταν μια προεκλογική χρονιά. Τελικά οι εκλογές διεξήχθησαν στις 25 Σεπτεμβρίου και έγιναν από την κυβέρνηση Ελευθερίου Βενιζέλου, με το σύστημα της απλής αναλογικής. Όμως κανένα κόμμα δεν κέρδισε την αυτοδυναμία και το αποτέλεσμα δυσκόλευε τη συνεργασία κομμάτων, για το σχηματισμό κυβέρνησης.

Τελικά μετά από έντονες παρασκηνιακές διαβουλεύσεις, κυβέρνηση σχημάτισε ο ηγέτης του Λαϊκού Κόμματος Παναγής Τσαλδάρης από τις 3 Νοεμβρίου 1932 μέχρι τις 16 Ιανουαρίου 1933 οπότε ανέλαβε εκ νέου την κυβέρνηση ο Ελευθέριος Βενιζέλος, που  οδήγησε τη χώρα στις εκλογές του Μαρτίου του 1933.

Μέσα σε αυτή την ατμόσφαιρα, η κυβέρνηση Βενιζέλου του 1932, άρχισε να προετοιμάζεται έγκαιρα. Σ’ αυτό το πολιτικό κλίμα εκδηλώθηκε ενδιαφέρον για τη Θράκη και μεταξύ άλλων για τον Τύπο και πώς αυτός επηρέαζε το εκλογικό σώμα. Τότε, από τις 12 Φεβρουαρίου το Γραφείο Τύπου του Πολιτικού Γραφείου του πρωθυπουργού ζήτησε πληροφορίες για την κατάσταση του Τύπου στο νομό Ροδόπης, από τη Γενική Γραμματεία της Γενικής Διοίκησης Θράκης.

Στις 24 Φεβρουαρίου 1932, η Γενική Διοίκηση Θράκης, ενημέρωσε το Γραφείο Τύπου του Πολιτικού Γραφείου του πρωθυπουργού Ελευθέριου Βενιζέλου για τις εφημερίδες του νομού Ροδόπης. Τότε οι σημερινοί νομοί Ροδόπης και Ξάνθης δεν είχαν διαχωρισθεί και υπήρχε ένας ενιαίος νομός Ροδόπης.

Μια απόπειρα ψύχραιμης προσέγγισης του Κυπριακού

ΑΠΟ ΤΗΝ ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ ΤΗΣ ΚΥΡΙΑΚΗΣ   http://www.kathimerini.gr/1025651/article/politismos/vivlio/mia-apopeira-yyxraimhs-proseggishs-toy-kypriakoy

*ΕYΑΝΘΗΣ ΧΑΤΖΗΒΑΣΙΛΕΙΟΥ

Ο διάλογος Γιώργου Σεφέρη -

Ευάγγελου Αβέρωφ,

Οι συμφωνίες Ζυρίχης και Λονδίνου

Εκδόσεις Πατάκη, Αθήνα 2019, σελ. 348

Γράφει ο κ. ΝΙΚΟΛΑΟΣ ΜΠΟΥΜΠΑΡΗΣ*

Είναι βέβαιο πως ποτέ ένα βιβλίο δεν λέει «όλη την ιστορία». Μπορεί όμως να συμβάλει στην πληρέστερη κατανόησή της, ακόμα και αν –ή, κυρίως, επειδή– αναφέρεται σε ένα ζήτημα που προκαλεί έντονες συζητήσεις, συνδεδεμένες με πόνο, πίκρα και μια ανοικτή πληγή.

Αναμφίβολα, το Κυπριακό είναι ένα μείζον ζήτημα για όλους μας, ανεξάρτητα από το μετερίζι που βρισκόμαστε και τη γνώση που έχουμε γι’ αυτό. Είναι γνωστό, άλλωστε, πως όσοι συγγράφουν σύγχρονη ιστορία βρίσκονται συχνά στο στόχαστρο, γιατί τα όρια ανάμεσα στη βιωματική γνώση και την επιστημονική είναι ρευστά, δυσδιάκριτα και η υπέρβαση του βιώματος επώδυνη.

Με την ευκαιρία συμπλήρωσης 60 ετών από τις συμφωνίες Ζυρίχης και Λονδίνου, ένας από τους πιο έγκριτους μελετητές του Κυπριακού, ο Ευάνθης Χατζηβασιλείου, καθηγητής Ιστορίας του Μεταπολεμικού Κόσμου στο ΕΚΠΑ,  επιχειρεί να τις προσεγγίσει με τον φακό του στραμμένο σε δύο από τους πρωταγωνιστές της περιόδου. Τον Ευάγγελο Αβέρωφ-Τοσίτσα και τον Γιώργο Σεφεριάδη.

Αφετηρία, χωρίς αμφιβολία, για τη συγγραφή αυτού του βιβλίου αποτέλεσε, μεταξύ άλλων, η κυκλοφορία το 2018 του βιβλίου του Γιώργου Γεωργή «Σεφέρης- Αβέρωφ, Η Ρήξη» (Καστανιώτης). Μεταξύ των δύο βιβλίων πραγματοποιείται ένας ζωηρός διάλογος, πιο συναισθηματικά από την πλευρά του κ. Γεωργή, πιο νηφάλια από την πλευρά του κ. Χατζηβασιλείου, αλλά με επιστημονικό κύρος αμφοτέρων.

Η Μάνη Διδυμοτείχου και πώς πήρε αυτό το όνομα

*Η άδεια που δόθηκε για το σχολείο του χωριού

Γράφει ο Παντελής Στεφ. Αθανασιάδης

Η Μάνη Διδυμοτείχου, είναι ένα χωριό με φιλοπρόοδους και πατριωτικούς κατοίκους. Επί Τουρκοκρατίας ονομάζονταν Καδήκιοϊ (σημαίνει το χωριό του Καδή, δηλαδή του ιεροδικαστή) και έχει ενδιαφέρον η εξιστόρηση, πώς μετά την απελευθέρωση της Θράκης, το χωριό πήρε το όνομα Μάνη.

Η ιστορία του χωριού αυτού, χάνεται στα βάθη του χρόνου. Για παράδειγμα την περίοδο 1456 έως το 1467 σε παλαιά οθωμανικά έγγραφα αναγράφεται το όνομα Kadikoy αν και το όνομα αυτό, υπήρχε και σε άλλες κοντινές ή μακρινές περιοχές της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας. Πάντως στη διάρκεια της Τουρκοκρατίας και αυτό ήταν σύνηθες φαινόμενο, παρατηρήθηκαν μετακινήσεις πληθυσμών, κυρίως κατά τον 17^ο αιώνα. Τότε και η Μάνη όπως και άλλα χωριά δέχτηκαν την εγκατάσταση νέων πληθυσμιακών ομάδων από άλλες περιοχές της υπόδουλης Ελλάδας και βασικά από την Πελοπόννησο και την Ήπειρο.

Βέβαια στοιχεία, έχουμε για το δεύτερο μισό του 19^ου αιώνα. Στη Βιβλιοθήκη της Βουλής υπάρχει ένας φάκελος άγνωστης προέλευσης, που περιέχει έγγραφα Θρακικού ενδιαφέροντος. Σε ορισμένα από τα έγγραφα αυτά γίνεται αναφορά στο ελληνικό Καδήκιοϊ, της περιοχής Διδυμοτείχου, διέθετε μία εκκλησία και ένα σχολείο.

Ελληνικός Εμφύλιος: Μια ύστερη πρόταση για ειρήνευση

*1949: Το τέλος του Εμφυλίου. Οι φαντάροι χορεύουν....

Του κ. Νίκου Δημ. Παπαδιονυσίου

Υπήρξαν προθέσεις αποτροπής του Εμφυλίου και ειρήνευσης από τις δυο μεριές υπό όρους μη αποδεκτούς και από τις δυο μεριές. Ο Νίκος Ζαχαριάδης, ο Νικολάι Νικολάεβιτς Νικολάεβ των Ρώσων, «ο σταλινικότερος του Στάλιν και προσωπικός φίλος τού Μπέρια» κατά τον Ροβήρο Μανθούλη, τις απέρριψε όλες, Κυβέρνησης και Αμερικανών.

Ζητά να διακηρύξουν ότι οι δεξιοί αντίπαλοί του διέπραξαν εγκλήματα, πράγμα φυσικά σωστό, παραβλέποντας τα δικά τους, αδύνατο για τους τελευταίους να το αποδεχτούν. Αυτό μέχρι στις 08/09/1947 που η κυβέρνηση Τσαλδάρη υπόσχεται αμνήστευση σε όσους καταθέσουν τα όπλα εντός μηνός. Στις 24/09/1947 το ΚΚΕ απορρίπτει την αμνηστία…

Ο Ζαχαριάδης ενημερώνει τον υψηλά ιστάμενο Σοβιετικό Ζντάνοφ, ότι τον Γενάρη του 1947 του ίδιου χρόνου ο Κωνσταντίνος Τσαλδάρης έστειλε κρυφά με άνθρωπό του στο βουνό (μάλλον εννοεί τον δημοσιογράφο και πολιτικό του φίλο Γεώργιο Δρόσο στον Μάρκο Βαφειάδη, με τη βοήθεια του Τίτο) πρόταση ειρήνευσης και σταδιακής αμνηστίας και του εγγυήθηκε 100 βουλευτές για το ΕΑΜ-ΚΚΕ στις επόμενες εκλογές, που θα γίνονταν σύντομα. «Φυσικά την απορρίψαμε».

Οι συνομιλίες διασώθηκαν στο αρχείο Ζντάνοφ, το οποίο αγόρασε στη Μόσχα το ’90, ο Νίκος Κέντρος για λογαριασμό των ΑΣΚΙ. (Κώστας Σπυρόπουλος 1 Αυγούστου 2013,  Πηγή: Protagon.gr)

Ο Τσαλδάρης λέει στον Ζαχαριάδη ότι σαν αρχηγοί των δύο μεγαλύτερων κομμάτων οφείλουν να σταματήσουν την αιματοχυσία και να αποδείξουν στον ξένο παράγοντα ότι οι ελληνικές πολιτικές δυνάμεις μπορούν να εγγυηθούν την ομαλότητα και ότι επίκειται ενεργός στρατιωτική ανάμιξη των ΗΠΑ, πράγμα που συνέβη στα μέσα Μαρτίου 1947.

Οι ατιμώρητες Βουλγαρικές ωμότητες του 1916-18. Από τα «ντουρντουβάκια» στον Χίτλερ!

*Εικόνα από την καταναγκαστική εργασία των ομήρων 

στα Βουλγαρικά στρατόπεδα συγκέντρωσης

Γράφει ο Παντελής Στεφ. Αθανασιάδης

                Οι ηγέτες του Ναζισμού, μετά την ήττα του, το 1945, καταδικάστηκαν όπως όλοι γνωρίζουμε, από το Δικαστήριο της Νυρεμβέργης για τα εγκλήματα πολέμου, που διέπραξαν. Τα εγκλήματα πολέμου των Βουλγάρων σε βάρος Ελλήνων και Σέρβων κυρίως, ως συνειδητών συμμάχων των Γερμανών σε δύο Παγκόσμιους Πολέμους, δεν δικάστηκαν ποτέ.

                Με την ονομασία Δίκη της Νυρεμβέργης  ονομάζουμε τη δίκη των Γερμανών εγκληματιών πολέμου η οποία έγινε από το Ειδικό Διεθνές Στρατιωτικό Δικαστήριο, που συνεδρίασε στο δικαστικό μέγαρο της Νυρεμβέργης, από τις 20 Νοεμβρίου του 1945 μέχρι την 1η Οκτωβρίου 1946. Οι κατηγορούμενοι, 24 στον αριθμό ήταν μέλη του Εθνικοσοσιαλιστικού Γερμανικού Εργατικού Κόμματος και άλλων Ναζιστικών οργανώσεων. Από τους 24 κατηγορούμενους καταδικάστηκαν οι 19.

                Από την άλλη πλευρά, αδικαίωτα θύματα των Βουλγάρων εγκληματιών πολέμου, σε δύο Παγκόσμιους Πολέμους, ήταν κυρίως οι κάτοικοι της Ανατολικής Μακεδονίας και Θράκης και της Σερβίας.

Γιατί οι ΕΛΑΣιτες, εκτέλεσαν τον καπετάν Οδυσσέα στη Λευκίμη Έβρου το 1944;

*Η ανέκδοτη προκήρυξη των ανταρτών του Έβρου 

για την καταδίκη και εκτέλεση του καπετάν Οδυσσέα το 1944

*Μια ανέκδοτη προκήρυξη

των ανταρτών, δίνει απάντηση

στο αδυσώπητο «γιατί»

Γράφει ο Παντελής Στεφ. Αθανασιάδης

                Η εκτέλεση καπετάνιου από τους ίδιους τους συντρόφους του, μετά από απόφαση ανταρτοδικείου, αποτελεί ίσως μοναδική περίπτωση στα χρονικά της Κατοχής στην Ελλάδα. Πρόκειται για τον καπετάνιο Οδυσσέα (Λευτέρη Γαλεάδη), γραμματέα της κομματικής οργάνωσης ΚΚΕ Ξάνθης, που δικάστηκε και εκτελέστηκε το Φεβρουάριο του 1944 στη Λευκίμη Έβρου.

                Αξίζει να αναφέρουμε επίσης ότι στις 5 Απριλίου 1941, πριν ακόμα συνθηκολογήσει η Ελλάδα με τη Ναζιστική Γερμανία,  η Περιφερειακή Επιτροπή του ΚΚΕ Ανατολικής Μακεδονίας και Δυτικής Θράκης αποφάσισε να δημιουργήσει οργάνωση Εθνικής Αντίστασης με την επωνυμία ΜΕΣ (Μέτωπο Εθνικής Σωτηρίας). Γραμματέας της ορίσθηκε ο καπνεργάτης  Λευτέρης Γαλεάδης (κατοπινό ψευδώνυμό του, Οδυσσέας) ο οποίος σε συγκέντρωση στην πλατεία της Ξάνθης εξήγησε την ανάγκη της εθνικής ενότητας και τους σκοπούς του Μετώπου Εθνικής Σωτηρίας για την επιβίωση του λαού και την οργάνωση της ένοπλης αντίστασης εναντίον του εισβολέα.

                Εσχάτως είχα τη χαρά να πάρω στα χέρια μου, μια προκήρυξη των ανταρτών της εποχής εκείνης, που εξηγούν γιατί εκτέλεσαν τον καπετάν Οδυσσέα. Είναι ανέκδοτη και περιλαμβάνεται στις  ανεκτίμητες συλλογές του φίλου μου συλλέκτη Μιχάλη Πατέλη, τον οποίο ευχαριστώ πολύ από τη θέση αυτή. Είναι ένα κείμενο που φωτίζει τα αμείλικτα «γιατί» της εποχής εκείνης.

Ο βίος του Θρακός Αγίου Κυρίλλου ΣΤ΄

*Το βιβλίο του πατρός Ναυκράτιου Τσουλκανάκη

*Μια σημαντική έκδοση

του αρχιμανδρίτη

Ναυκράτιου Τσουλκανάκη

Γράφει ο Παντελής Στεφ. Αθανασιάδης 

Την Κυριακή του Θωμά, στις εκκλησίες της Θράκης θα αναπεμφθεί επιμνημόσυνη δέηση για την ανάπαυση της ψυχής του Πατριάρχη Κύριλλου ΣΤ’ τον οποίο απαγχόνισαν οι Τούρκοι το 1821 στην γενέτειρά του Αδριανούπολη.  Η μνήμη του έχει ορισθεί να τιμάται στις 18 Απριλίου, ημέρα του μαρτυρίου του. Απλά, αν το Πάσχα έρχεται μετά την ημερομηνία αυτή, τότε η εορτή αυτή μετατίθεται για την Κυριακή του Θωμά (όπως συμβαίνει εφέτος).

Αφορμή για το άρθρο αυτό, δεν είναι μόνο ο επικείμενος εορτασμός της μνήμης του Αγίου Κυρίλλου ΣΤ΄, αλλά και η σημαντική έκδοση βιβλίου με το βίο του εθνομάρτυρα Πατριάρχη. Συγγραφέας είναι ο πολυγραφότατος αρχιμανδρίτης Ναυκράτιος Τσουλκανάκης, με καταγωγή από το Διδυμότειχο. Τίτλος του βιβλίου «Ο Άγιος Κύριλλος ΣΤ’ (1775- 1821) ο Εθνο-Ιερομάρτυς Πατριάρχης Κωνσταντινουπόλεως» Θεσσαλονίκη 2018. Είναι μια σημαντική προσπάθεια για να γνωρίσουμε σε λεπτομέρειες όχι μόνο το μέγεθος της θυσίας του Αγίου, αλλά και το μέγεθος της προσφοράς του προς το Έθνος.

Ο Κύριλλος, γεννήθηκε το 1775 στην Αδριανούπολη, από φτωχή οικογένεια. Το όνομα του ήταν Βασίλειος  Σερμπετζόγλου ή κατά ελληνοπρεπέστερη εκδοχή Βασίλειος Μελικρατίδης. Έμαθε τα πρώτα γράμματα στην σχολή της πατρίδας του, αλλά έδειξε από πολύ μικρός μεγάλη έφεση προς τα γράμματα και τη μάθηση προχωρώντας ανοδικά. Σε ηλικία 20 ετών χειροτονήθηκε διάκονος από το μητροπολίτη Αδριανούπολης Καλλίνικο, ο οποίος του άλλαξε το όνομα σε Κύριλλος. Διετέλεσε γραμματέας της Μητρόπολης Εφέσου. Αργότερα, όταν ο Καλλίνικος έγινε Πατριάρχης κάλεσε στην Κωνσταντινούπολη τον Κύριλλο και τον έκανε αρχιδιάκονο του Οικουμενικού Πατριαρχείου.

Σε ηλικία 28 ετών εξελέγη μητροπολίτης Ικονίου το 1803 και υπηρέτησε εκεί επί επτά χρόνια. Στη συνέχεια, τον Οκτώβριο του 1810 εξελέγη από την Σύνοδο του Πατριαρχείου μητροπολίτης της πατρίδας του Αδριανούπολης.

Οι γερμανικές φρικαλεότητες στο νομό Έβρου, από τα αρχεία της CIA (OSS)

*Γερμανοί αξιωματικοί στο Διδυμότειχο (Αρχείο Γ. Αγγέλη)

Γράφει ο Παντελής Στεφ. Αθανασιάδης

Οι γερμανικές φρικαλεότητες  του Β ‘ Παγκοσμίου Πολέμου παραμένουν ανεξίτηλες στη συλλογική μνήμη των λαών, που υπήρξαν θύματα του Ναζισμού. Όλοι οι λαοί και όλες οι περιοχές, που βρέθηκαν κάτω από τη μπότα των γερμανικών στρατευμάτων,  έχουν να αφηγηθούν εκτελέσεις αμάχων, βασανιστήρια και αρπαγές.

Μία από τις περιοχές, που έζησαν τον ναζιστικό όλεθρο ήταν και ο νομός Έβρου, που χαρακτηρίστηκε «ουδέτερη ζώνη» διατήρησε τις πολιτικές αρχές του (νομαρχία, δήμους, κοινότητες κ.λπ.) τελώντας υπό γερμανική στρατιωτική κατοχή. Όπως είναι γνωστό οι άλλοι δύο νομοί της Δυτικής Θράκης (Ξάνθης και Ροδόπης) μαζί με τους νομούς της Ανατολικής Μακεδονίας παραδόθηκαν στη Βουλγαρία, σύμμαχο του Χίτλερ, που αλίμονο, έζησαν χειρότερη κατοχή και από αυτή των γερμανικών φρικαλεοτήτων.

Οι πρώτοι πίνακες με τα ονόματα των Ελλήνων, που εκτελούσαν οι Γερμανοί και οι Βούλγαροι, έφταναν στο Κάιρο και μέσω της Ελληνικής Υπηρεσίας Πληροφοριών, ενημερώνονταν η εξόριστη ελληνική κυβέρνηση αλλά και οι αντίστοιχες συμμαχικές υπηρεσίες και κυβερνήσεις.

Ένα ανέκδοτο ιστορικό έγγραφο για το Σουφλί του 1919

*Το επάνω μισό του ανέκδοτου πρακτικού για τη δημιουργία Δημογεροντίας στο Σουφλί, το 1919 

Γράφει ο Παντελής Στεφ. Αθανασιάδης

                Το τέλος του Α΄ παγκοσμίου Πολέμου, βρήκε το Σουφλί βαριά «λαβωμένο» από την σκληρή Βουλγαρική Κατοχή στην οποία το καταδίκασε η άδικη συνθήκη του Βουκουρεστίου του 1913, η οποία επιδίκασε τη Δυτική Θράκη στην ηττημένη Βουλγαρία. Το Σουφλί μάλιστα «άγγιξε» την ποθούμενη ελευθερία, όταν οι δυνάμεις των Ελλήνων πεζοναυτών, έφτασαν ως την Κορνοφωλιά, περίπου 4 χιλμ. νοτιότερα.

                Η Βουλγαρική κατοχή υπήρξε ανάλγητη, εχθρική προς κάθε τι ελληνικό, εκδικητική για την ήττα που υπέστη η γειτονική χώρα κατά τον Β΄ Βαλκανικό Πόλεμο. Η πολιτική της Βουλγαρίας κατέστησε μαρτυρική τη ζωή για τους κατοίκους της πόλης. Όσοι δηλαδή παρέμειναν γιατί οι περισσότεροι εκδιώχθηκαν κακήν κακώς. Λεπτομέρειες υπάρχουν στη θέση https://sitalkisking.blogspot.com/2013/07/1913-19.html#more).

Ζητούσαμε την Ανατολική Θράκη, όταν μπήκαμε στο Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο!!!

*Ο Εμμανουήλ Τσουδερός

*Δυστυχώς οι μεγάλοι 

ενδιαφέρθηκαν μόνο

για τα δικά τους 

γεωστρατηγικά συμφέροντα

Γράφει ο Παντελής Στεφ. Αθανασιάδης

                Όταν η Ελλάδα μπήκε στον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο, κάνοντας τεράστιες θυσίες για τη νίκη των συμμαχικών δυνάμεων απέναντι στον σιδερόφρακτο ναζισμό και φασισμό διαμόρφωσε ελπίδες, ότι οι αγώνες της δεν θα πάνε χαμένοι και ότι θα ικανοποιηθούν οι εθνικές της διεκδικήσεις.

                Είναι γνωστό ότι μετά τη συνθηκολόγηση του Απριλίου και τη Μάχη της Κρήτης το Μάιο του 1941, η ελεύθερη ελληνική κυβέρνηση μεταφέρθηκε στο Κάιρο, όπου ο πρωθυπουργός Εμμανουήλ Τσουδερός προσπάθησε να ανασυγκροτήσει κυρίως τις ένοπλες δυνάμεις από τους Έλληνες που έφευγαν από την κυρίως Ελλάδα και κατέφευγαν στη Μέση Ανατολή με στόχο να συνεχίσουν τον αγώνα. Στην Αθήνα ανέλαβε η φιλογερμανική κυβέρνηση του στρατηγού Τσολάκογλου.

                Τότε λοιπόν, μέσα στη φωτιά του πολέμου, που δεν έσβησε την ελπίδα της νίκης, αναζωπυρώθηκαν οι προσδοκίες μας για ικανοποίηση των εθνικών διεκδικήσεων, εφόσον θα έβγαινε νικήτρια από τον φοβερό πόλεμο η πλευρά των συμμάχων. Υπενθυμίζεται ότι η Τουρκία κράτησε στάση ουδετερότητας στο μεγαλύτερο διάστημα των συγκρούσεων, ενώ η Βουλγαρία είχε προσδεθεί αμέσως στο άρμα του Αδόλφου Χίτλερ, ο οποίος της παραχώρησε αμέσως την Ανατολική Μακεδονία και τους νομούς Ξάνθης και Ροδόπης της Θράκης.

Και κάπως έτσι οι σύμμαχοί μας, πούλησαν τη Βόρεια Ήπειρο…

*Ο Αλβανός βασιλέας Ζωγ Α΄

*Οι φαντάροι μας κυνηγούσαν

τον Ρόμελ στην Έρημο

και οι Αγγλοαμερικανοί

νοιάζονταν για την Αλβανία

Γράφει ο Παντελής Στεφ. Αθανασιάδης

Εσχάτως η Αλβανία κάνει κινήσεις εναντίον της ελληνικής μειονότητας που ζει εκεί, έχοντας ως στόχο να αρπάξει κυριολεκτικά τις παραθαλάσσιες περιουσίες των Βορειοηπειρωτών για να τις δώσει σε πολυεθνικές προς αξιοποίηση, χωρίς οι ιδιοκτήτες τους να ωφελούνται. Η Αλβανία με τον τρόπο αυτό επιβεβαιώνει την διαχρονική αντιπαλότητά της προς κάθε τι ελληνικό, χωρίς να παύει να επωφελείται σε κάθε τομέα από την Ελλάδα.

Η στάση αυτή των Αλβανών φέρνει στη μνήμη όλων τη στάση που τήρησε ο εκθρονισθείς βασιλεύς των Αλβανών Αχμέτ Ζώγου. Πρόκειται για τον Ζωγ Α΄, βασιλέα των Αλβανών που γεννήθηκε το 1895  ως Αχμέτ Μουχτάρ Ζογόλι. Πήρε το ψευδώνυμο Ζώγου από το 1922, που είχε διατελέσει πρωθυπουργός έως το 1924. Στη συνέχεια υπήρξε πρόεδρος της Αλβανίας από το 1925 έως το 1928, και τελικά αυτοανακηρύχθηκε βασιλέας έως το 1939. Κανένας βασιλικός οίκος της Ευρώπης και καμιά κυβέρνηση δεν τον αναγνώρισε ως αρχηγό βασιλικής δυναστείας.

Τον Απρίλιο του 1939 ο Μουσολίνι αποβίβασε ιταλικά στρατό, καθαίρεσε τον Ζωγ και κατέστησε την Αλβανία ιταλικό προτεκτοράτο. Ο Ζωγ και η βασίλισσα (πριγκίπισσα ουγγρικής καταγωγής) κατέφυγαν αρχικά στην Ελλάδα όπου η τότε Κυβέρνηση Μεταξά επέτρεψε την είσοδο τους πρώτα για λόγους ανθρωπιστικούς, γιατί η βασίλισσα δύο μέρες προ της εισβολής των Ιταλών είχε γεννήσει τον πρίγκιπα Σκεντέρ, παραχωρώντας τους άσυλο. Η κυβέρνηση Μεταξά ήθελε επίσης να αποφύγει κάθε πρόκληση προς την φασιστική Ιταλία. 

Χώροι λατρείας των Ελληνορθόδοξων της Ανατολ. Θράκης, πριν την μεγάλη Έξοδο.

*Το νέο βιβλίο του Μιχάλη Πατέλη

*Ένας νέος εκδοτικός άθλος

του συλλέκτη Μιχάλη Πατέλη

Γράφει ο Παντελής Στεφ. Αθανασιάδης

                Ο Μιχάλης Ε. Πατέλης, είναι ένας σημαντικός συλλέκτης, που στα συρτάρια του συνωστίζονται, έγγραφα, φωτογραφίες, αντικείμενα και κάθε είδους πολύτιμο συλλεκτικό πετράδι της ιστορίας της Θράκης. Ο Πατέλης, άνθρωπος φιλότιμος, συνεισφέρει σε όσους πραγματοποιούν εκθέσεις για τη Θράκη ό,τι του ζητηθεί, ώστε να εκτίθενται κομμάτια από το υλικό του για να βλέπει και να μαθαίνει ο κόσμος.

                Δεν μένει όμως μόνο στις εκθέσεις των άλλων με την παραχώρηση υλικού. Από καιρό σε καιρό μας εκπλήσσει ευχάριστα με εκδόσεις σημαντικών βιβλίων, που καλλιεργούν τη γνώση για τη Θράκη και την ιστορία της.

                Η φετινή προσφορά του Μιχάλη Πατέλη είναι η έκδοση του βιβλίου «Χώροι λατρείας των Ελληνορθόδοξων της Ανατολικής Θράκης, πριν τη μεγάλη Έξοδο».