Ένα ταξίδι στους δαιδάλους της ελληνικής διπλωματίας

*Το ενδιαφέρον βιβλίο του Αριστείδη Αγαθοκλή

Γράφει ο Παντελής Στεφ. Αθανασιάδης

"Το ταξίδι ενός Έλληνα διπλωμάτη- Υπουργείο Εξωτερικών 1974-2009" είναι το βιβλίο του πρέσβη ε.τ. Αριστείδη Αγαθοκλή, που η ενδιαφέρουσα παρουσίασή του ενώπιον διπλωματών, πολιτικών και άλλων παραγόντων ατύχησε λόγω του εγκλεισμού μας, εξαιτίας της πανδημίας του κορονοϊού. Ωστόσο το βιβλίο δεν χάνει καθόλου από την αξία του, καθώς αποτελεί ένα αμάλγαμα ιστορικών αναμνήσεων και επίκαιρων επισημάνσεων για την βελτίωση λειτουργίας της διπλωματικής υπηρεσίας μας.

Μια από τις πρώτες τραυματικές εμπειρίες του συγγραφέα αφορούσε την τουρκική εισβολή στην Κύπρο τον Ιούλιο του 1974. Είχε διορισθεί Ακόλουθος Πρεσβείας στο υπουργείο Εξωτερικών στις 6 Ιουνίου 1974. Στις 15 Ιουλίου έγινε το πραξικόπημα της χούντας στην Κύπρο και στις 20 Ιουλίου ακολούθησε η τουρκική εισβολή. Και σημειώθηκε η εξαφάνιση της ηγεσίας της χούντας στις κρίσιμες εκείνες στιγμές. Το ταξίδι του Αγαθοκλή στην ελληνική διπλωματία είχε αρχίσει τότε και τερματίσθηκε το Σεπτέμβριο του 2009...

Οι πρώτοι Θράκες βουλευτές, των εκλογών του 1920

*Από τις συνεδριάσεις στο Μέγαρο της Παλαιάς Βουλής

Γράφει ο Παντελής Στεφ. Αθανασιάδης

Η Θράκη εφέτος γιορτάζει τα 100 χρόνια ελεύθερου βίου. Τον πρώτο καιρό κατά τα ισχύοντα στο δημόσιο διεθνές δίκαιο, αποτέλεσε Υπάτη Αρμοστεία με πρωτεύουσα την Αδριανούπολη και Ύπατο Αρμοστή τον Αντώνιο Σαχτούρη.
Η προσάρτησή της στην Ελληνική Επικράτεια έγινε με νόμο που κατέθεσε στη Βουλή η κυβέρνηση Ελευθερίου Βενιζέλου. Ειδικότερα στις 18 Αυγούστου 1920, ο αντιπρόεδρος της κυβέρνησης και υπουργός  Εσωτερικών Κωνσταντίνος Ρακτιβάν, κατέθεσε στο Βουλή δυο νομοσχέδια. Το ένα «Περί προσαρτήσεως της Θράκης» και το άλλο «Περί βουλευτικών εκλογών εν Θράκη». Με το πρώτο νομοσχέδιο, η Ελλάδα προσαρτούσε στην Επικράτειά της, τόσο τη σημερινή Δυτική Θράκη, που παρέλαβε από τους συμμάχους της Αντάντ, όσο και την πρόσφατα απελευθερωθείσα από τους Τούρκους, Ανατολική Θράκη. 

Αδριανούπολη 1878: "Ρουσλάρ γκελίορ"!!!!

*Ρώσοι κατακτητές επισκέπτονται το τέμενος Σουλτάν Σελήμ

Γράφει ο Παντελής Στεφ. Αθανασιάδης

Η Αδριανούπολη, η μητρόπολη του Θρακικού Ελληνισμού, κατά την ιστορική διαδρομή της, υπήρξε στόχος ποικίλων κατακτητών. Η αίγλη που είχε αποκτήσει κατά τη διάρκεια της Βυζαντινής Αυτοκρατορίας, η σπουδαία γεωστρατηγική της θέση στη συμβολή τριών ποταμών, η άκρως παραγωγική περιφέρειά της την είχαν καταστήσει αντικείμενο του πόθου βαρβάρων κατακτητικών φύλων. με αποτέλεσμα να πολλές ιστορικές πολιορκίες και κατακτήσεις.
Σημαντική ήταν η κατάκτησή της από τους Ρώσους κατά τον ρωσοτουρκικό πόλεμο του 1878, όταν οι Ρώσοι έφτασαν έως τα πρόθυρα της Κωνσταντινούπολης, αναγκάζοντας τους Τούρκους να υπογράφουν την συνθήκη του Αγίου Στεφάνου.  
"Η Αδριανούπολις υπήρξεν επί χιλίους περίπου ενιαυτούς, το μήλον της έριδος απάντων των εγχωρίων και ξένων λαών, όσοι αλληλοδιαδόχως επέδραμον εις την χερσόνησον του Αίμου. Την αυτήν και η Φιλιππούπολις υπέστη τύχην" είχε γράψει τον Ιανουάριο του 1878 ο "Νεολόγος" της Κωνσταντινούπολης.

Ο Ανδρέας Παπανδρέου ιδρύει το ΠΑΣΟΚ

ΑΠΟ ΤΗΝ ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ ΤΗΣ ΚΥΡΙΑΚΗΣ https://www.kathimerini.gr/1073578/gallery/epikairothta/politikh/o-andr-papandreoy-idryei-to-pasok

*Ο Ανδρέας Παπανδρέου με τη «Διακήρυξη της 3ης Σεπτέμβρη» στο χέρι ανακοινώνει την ίδρυση του ΠΑΣΟΚ. Πίσω τους διακρίνονται ο Γιάννης Χαραλαμπόπουλος, η Αμαλία Φλέμινγκ και η Σύλβα Ακρίτα.

Του κ. ΣΠΥΡΟΥ ΔΡΑΊΝΑ*

Με τρόπο αιματηρό, η τουρκική απόβαση στην Κύπρο στις 20 Ιουλίου 1974 απέδειξε την εγκληματική απερισκεψία της απόφασης του «αόρατου δικτάτορα» Δημητρίου Ιωαννίδη να ανατρέψει τον Κύπριο πρόεδρο, Αρχιεπίσκοπο Μακάριο. 
Στον απόηχο της τουρκικής εισβολής, η χούντα του Ιωαννίδη δεν άντεξε τις συνέπειες των πράξεών της. Και την ίδια τη μέρα της εισβολής, ο Ανδρέας Παπανδρέου, ως αρχηγός του Πανελλήνιου Απελευθερωτικού Κινήματος (ΠΑΚ), εξέδωσε μια ανακοίνωση για να προετοιμάσει τους οπαδούς του για τις επικείμενες εξελίξεις. «Ο αγώνας πρέπει να συνεχιστεί με όλα τα μέσα», δήλωσε, «όποιο και αν είναι το νέο προσωπείο, όποια και αν είναι η νέα νατοϊκή φρουρά που θα εγκαταστήσει στην Αθήνα η Ουάσιγκτον για να επιφέρει την εκτόνωση της αγανάκτησης του ελληνικού λαού».
Αυτή η ανακοίνωση συμβάδιζε σε γενικές γραμμές με τις επιφυλάξεις των εμπλεκόμενων σε αντιστασιακές οργανώσεις σχετικά με την ενδεχομένη πολιτική αλλαγή. Οπως θα γράψει ο Κώστας Σημίτης, όταν στις 23 Ιουλίου κυκλοφόρησε η είδηση ότι κλήθηκαν εκπρόσωποι του πολιτικού κόσμου από τον «πρόεδρο» της χούντας για να αντιμετωπιστεί η αναδυόμενη κρίση εξουσίας, υπήρχε ο φόβος «μήπως προέκυπτε ένα άλλο πείραμα τύπου Μαρκεζίνη», δηλαδή, μία απόπειρα μεταμφίεσης της χούντας με πολιτική ενδυμασία. Κατά τον Σημίτη, «μετά την απόφαση για επάνοδο του Καραμανλή, σημειώθηκε ραγδαία αλλαγή του κλίματος».

Η Αριστερά στο πολιτικό προσκήνιο

ΑΠΟ ΤΗΝ ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ ΤΗΣ ΚΥΡΙΑΚΗΣ https://www.kathimerini.gr/1072434/gallery/epikairothta/politikh/h-aristera-sto-politiko-proskhnio

*Ο γ.γ. του ΚΚΕ εσωτερικού Μπάμπης Δρακόπουλος.

Του κ. ΓΙΑΝΝΗ ΒΟΥΛΓΑΡΗ*

«Βγαίνοντας από τη φυλακή βρέθηκα σ’ έναν κόσμο όπου είχαν αλλάξει τα πάντα». Με αυτά τα λόγια ο Λεωνίδας Τζεφρώνης, κομμουνιστής της γενιάς της Εθνικής Αντίστασης, θυμάται την εντύπωσή του, όταν βγήκε από τη φυλακή του Κορυδαλλού λίγες μέρες μετά τη μεταπολίτευση της 24ης Ιουλίου 1974.

Η αποφυλάκισή του είχε καθυστερήσει μερικές μέρες γιατί είχε καταδικαστεί με τον Α.Ν. 375 περί κατασκοπείας, με τον οποίο παραπέμπονταν τα ηγετικά στελέχη του ΚΚΕ που έμπαιναν παράνομα στην Ελλάδα από τις χώρες του ανατολικού μπλοκ. Αντιθέτως, όσοι και όσες είχαν καταδικαστεί με τον εμφυλιοπολεμικό Α.Ν. 509 βάσει του οποίου είχαν κηρυχθεί παράνομα το ΚΚΕ και «οι παραφυάδες του», είχαν απελευθερωθεί αμέσως, καθώς η πρώτη πράξη της κυβέρνησης Εθνικής Ενότητας υπό τον Κωνσταντίνο Καραμανλή ήταν η αμνήστευση όλων των πολιτικών αδικημάτων. Ο Λεωνίδας Τζεφρώνης έμεινε, λοιπόν, ώς τις 14 Αυγούστου στον Κορυδαλλό, αλλά όπως του διαμήνυσε ο διευθυντής των φυλακών ήταν πλέον «φιλοξενούμενος». Αυτή η απλή μετονομασία συμπύκνωνε την αλλαγή μιας ολόκληρης εποχής.

Οι σφαγές των Χριστιανών στην Καλλίπολη, το 1912

*Η Καλλίπολη

Γράφει ο Παντελής Στεφ. Αθανασιάδης

                Οι Βαλκανικοί Πόλεμοι 1912-13, υπήρξαν οι πιο ένδοξοι και αποδοτικοί, μετά την Επανάσταση του 1821 για την Ελλάδα, αφού την διπλασίασαν σε έκταση και σε πληθυσμό.

            Ωστόσο στη Θράκη άφησαν πικρή γεύση, γιατί τα ελληνικά στρατεύματα, απελευθέρωσαν ένα σημαντικό κομμάτι της (Ξάνθη, Ροδόπη και τον μισό σχεδόν Έβρου) αλλά οι συμφεροντολογικοί υπολογισμοί τω μεγάλων Δυνάμεων την παρέδωσαν στην ηττημένη Βουλγαρία, που την κράτησε έως το 1919, ενώ η Ελλάδα την απελευθέρωσε το Μάϊο του 1920. Η Ανατολική Θράκη, που παρέμεινε στην Τουρκία, απελευθερώθηκε για το διάστημα 1920-22 και στη συνέχεια παραδόθηκε στην Τουρκία.

            Κατά τη διάρκεια των Βαλκανικών Πολέμων ο χριστιανικός πληθυσμός της Θράκης, αντιμετωπίσθηκε εχθρικά από τους Τούρκους, αλλά και από τους Βουλγάρους, οι οποίοι κατά τον πρώτο Βαλκανικό Πόλεμο είχαν σημαντικές επιτυχίες στα πεδία των μαχών.

            Μια περιοχή η οποία δοκιμάσθηκε σκληρά τόσο από φυσικά αίτια, αφού την είχε ισοπεδώσει τρομερός σεισμός λίγους μήνες πριν, όσο και από την εκδικητικά μανία των ηττημένων Τούρκων. 

Η Γενοκτονία των Ποντίων και η Ζωή Τηγανούρια, που τιμά τα θύματα

*Ο απελθών Πρόεδρος της Δημοκρατίας Προκόπης Παυλόπουλος, 

όταν υποδέχθηκε στη Προεδρικό Μέγαρο τη Ζωή Τηγανούρια και τους συνεργάτες της

Γράφει  o Παντελής Στεφ. Αθανασιάδης

Η λέξη Γενοκτονία, είναι μια σύνθετη ελληνική λέξη για την οποία γίνονται πολλές συζητήσεις με αφορμή εγκληματικές πολιτικές κρατών ή πολιτικοκοινωνικών ομάδων  εις βάρος λαών. Πρόκειται για τις λέξεις «γένος» και «κτείνω» (σκοτώνω).

          Εδώ πρέπει να επισημάνουμε το εξής: Παρότι ελληνικός ο όρος, δεν χρησιμοποιήθηκε για πρώτη φορά στα ελληνικά αν και οι Έλληνες σε πολλές φάσεις της ιστορίας τους υπήρξαν θύματα γενοκτονικών διαθέσεων γειτονικών λαών, αλλά στα αγγλικά (genocide).

 Δημιουργός της λέξης ήταν ο Αμερικανός νομικός Ραφαέλ Λέμκιν. Το 1944, στο βιβλίο «Η διοίκηση του Άξονα στην κατεχόμενη Ευρώπη», χρησιμοποίησε για πρώτη φορά τον νεολογισμό «γενοκτονία» ανατρέχοντας για τη δημιουργία του στην πλούσια και εκφραστική ελληνική γλώσσα. Είχε προτείνει επίσης και έναν εναλλακτικό όρο, αντλημένο επίσης από την ελληνική γλώσσα: «Εθνοκτονία».  Ήδη από το 1933, σε ένα διεθνές συνέδριο, ο Λέμκιν είχε προτείνει τη θέσπιση διεθνούς συνθήκης, που θα προέβλεπε την τιμωρία κάθε είδους επιθέσεων εις βάρος εθνικών, θρησκευτικών και εθνοτικών ομάδων.

Η επιστροφή του Ανδρέα Παπανδρέου

 ΑΠΟ ΤΗΝ ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ ΤΗΣ ΚΥΡΙΑΚΗΣ   https://www.kathimerini.gr/1071320/gallery/epikairothta/ellada/h-epistrofh-toy-andrea-papandreoy

*16 Αυγούστου 1974. Θριαμβευτική υποδοχή του Ανδρέα Παπανδρέου στο αεροδρόμιο. Στα αριστερά του ο Γιάννης Χαραλαμπόπουλος.

Του κ. ΣΠΥΡΟΥ ΔΡΑΪΝΑ*

Στις 2 Οκτωβρίου 1970 ο Μέλβιν Λερντ, υπουργός Αμύνης των ΗΠΑ, ήταν ο πρώτος υψηλόβαθμος Αμερικανός αξιωματούχος που θα επισκεφθεί την Ελλάδα μετά το πραξικόπημα του 1967. Η επίσκεψη σφράγισε τη νέα πολιτική της κυβέρνησης Νίξον που παρέχει, παρά τις συνεχιζόμενες ενστάσεις από το Κογκρέσο και τις σκανδιναβικές χώρες του ΝΑΤΟ, την άνευ όρων πολιτική υποστήριξη των ΗΠΑ στο καθεστώς των συνταγματαρχών.

Σύμφωνα με τη μεταγενέστερη αξιολόγηση ενός αξιωματούχου του Στέιτ Ντιπάρτμεντ, η επίσκεψη «θα έχει ως αποτέλεσμα να πείσει τους Έλληνες, κάθε πολιτικής πεποίθησης, ότι οι ΗΠΑ επιτέλους έχουν βρει το είδος καθεστώτος στην Ελλάδα με το οποίο προτιμούν να συνεργαστούν».

Για τον Ανδρέα Παπανδρέου, η επίσκεψη του Λερντ είχε διαφορετικό αντίκτυπο. Επικύρωσε τις πιο απαισιόδοξες πεποιθήσεις του για την ελληνική υπόθεση. Σε σχέση με τον πολιτικό κόσμο, οριστικοποιήθηκε ο διαχωρισμός του από τους υπόλοιπους πρωταγωνιστές του αντι-χουντικού στρατοπέδου. Από τη μεριά τους, οι περισσότεροι πολιτικοί αντίπαλοι της χούντας- από τους βασιλόφρονες αξιωματικούς, όπως ο Στρατηγός Ορέστης Βιδάλης, μέχρι τους «ανανεωτικούς» αριστερούς, όπως ο Μίκης Θεοδωράκης- συνέχισαν να επενδύουν τις ελπίδες τους σε μια πολιτική λύση «εκ των άνω» με ηγέτη τον Κωνσταντίνο Καραμανλή και με τη στήριξη ή έστω την ανοχή των ΗΠΑ.

Το ταξίδι στην Ελλάδα που συγκλόνισε τον υποκόμη ντε Σατωμπριάν

ΑΠΟ ΤΗΝ ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ ΤΗΣ ΚΥΡΙΑΚΗΣ

                       https://www.kathimerini.gr/1070118/article/politismos/vivlio/to-ta3idi-sthn-ellada-poy-sygklonise-ton-ypokomh-nte-satwmprian

 

ΣΑΤΩΒΡΙΑΝΔΟΣ

Οδοιπορικό του 1806. Πελοπόννησος - Αττική - Σμύρνη - Κωνσταντινούπολη

Πρόλογος: Τάκης Θεοδωρόπουλος

μετάφραση: Αριστέα Κομνηνέλλη

εκδ. Μεταίχμιο, σελ. 264

Της ΕYHΣ ΜΑΛΛΙΑΡΟΥ

Ο φιλέλλην Γάλλος λογοτέχνης, γνωστός ως «Σατωβριάνδος» είναι ο Φρανσουά-Ρενέ, υποκόμης ντε Σατωμπριάν (1768-1848) θεμελιωτής του γαλλικού ρομαντισμού.

Αυτός ο ελληνομαθής και αρχαιοδίφης αριστοκράτης καταγράφει την περιήγησή του στην Πελοπόννησο και στην Αττική των αρχών του 19ου αιώνα, κατά τη διάρκεια του μεγάλου ταξιδιού του από το Παρίσι προς την Ανατολή (Σμύρνη- Κωνσταντινούπολη- Ιερουσαλήμ). Το 1860 το «Οδοιπορικόν» του μεταφράζεται για πρώτη φορά στα ελληνικά από τον Εμμανουήλ Ροΐδη. Στις πιστές ιστορικές, αρχαιολογικές και γεωγραφικές περιγραφές του Σατωβριάνδου αποκαλύπτεται μια πολύτιμη πηγή πατριδογνωσίας. Σήμερα, στη μετάφραση της Αριστέας Κομνηνέλλη, ο αναγνώστης μπορεί να δει εκ νέου μέσα από τα μάτια εκείνου του ευρωπαίου ταξιδιώτη την Ελλάδα της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας, μια δεκαπενταετία πριν από την Επανάσταση του 1821.

Ο Σατωβριάνδος μαζί με έναν γενίτσαρο και έναν Μιλανέζο έμπορο θα πορευθεί μέσα στις κοιλάδες και στα βουνά του Μοριά. Ένας έφιππος Έλληνας οδηγός που τους συνοδεύει θα σιγοτραγουδήσει μια ομοιοκατάληκτη ιστορία με θλιμμένο σκοπό. Ο Σατωβριάνδος συνειδητοποιεί ότι υπάρχουν μονάχα μοιρολόγια για τις δυστυχίες της πατρίδας που γεννιούνται μέσα στη μοναξιά της Αρκαδίας, στις ερημιές του Άργους, της Κορίνθου, των Μεγάρων.

H Βρετανία και η εισβολή στην Κύπρο

ΑΠΟ ΤΗΝ ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ ΤΗΣ ΚΥΡΙΑΚΗΣ https://www.kathimerini.gr/1070340/gallery/epikairothta/kosmos/h-vretania-kai-h-eisvolh-sthn-kypro

*Το βρετανικό ελικοπτεροφόρο «HMS Hermes» βρισκόταν την ημέρα της εισβολής στην Κύπρο, μαζί με ένα αντιτορπιλικό και δύο φρεγάτες.

Γράφει ο κ. ΓΕΩΡΓΙΟΣ Α. ΚΑΖΑΜΙΑΣ*

Η τουρκική εισβολή κάθε άλλο παρά απροσδόκητη ήταν για τη Βρετανία. Στις 15 Ιουλίου, ο Αρχιεπίσκοπος Μακάριος, εκλεγμένος πρόεδρος της Κυπριακής Δημοκρατίας, είχε ανατραπεί με πραξικόπημα που είχε οργανώσει και διατάξει η χούντα των Αθηνών και είχε εκτελέσει στην Κύπρο η– υπό ελλαδική στρατιωτική ηγεσία– Εθνική Φρουρά.

Στις 17 Ιουλίου 1974, ο πρωθυπουργός της Τουρκίας Μπουλέντ Ετσεβίτ, επικεφαλής πολυμελούς αντιπροσωπείας, επισκέφθηκε τη Βρετανία, με σκοπό να διερευνήσει τις θέσεις της στις εξελίξεις στην Κύπρο. Το πραξικόπημα σήμαινε ότι η Τουρκία είχε υποχρέωση να διαβουλευθεί με τις υπόλοιπες εγγυήτριες δυνάμεις της Κυπριακής Δημοκρατίας, πριν προχωρήσει «σε άλλα μέτρα». Η Τουρκία επέλεξε να διαβουλευθεί μόνο με τη Βρετανία. Ήταν αναμενόμενο: η τελευταία, εκτός από σημαντική δύναμη, είχε βάσεις και στρατιωτικές δυνάμεις στην Κύπρο. Όπως φαίνεται από τα πρακτικά της συνάντησης, το βασικό ερώτημα που διατύπωσε ο Ετσεβίτ ήταν τι θα έκανε η Βρετανία αν η Τουρκία επενέβαινε στρατιωτικά στην Κύπρο. Από τις συζητήσεις έγινε φανερή η επιλογή της ουδετερότητας της Βρετανίας. Δεύτερος άξονας των τουρκοβρετανικών συζητήσεων ήταν η διερεύνηση της δυνατότητας να γίνει η εισβολή μέσω των βρετανικών βάσεων (και άρα με τη συνεργασία της Βρετανίας). Σε αυτό η απάντηση των Βρετανών ήταν ένα εμφαντικό «όχι».

Η επιδημία της χολέρας στον Τουρκικό στρατό της Θράκης το 1912-13

*Με βοϊδάμαξες μετέφεραν τους χολεριώντες Τούρκους στρατιώτες 

σε νοσοκομεία της Κωνσταντινούπολης

Γράφει ο Παντελής Στεφ. Αθανασιάδης 

            Άγνωστα παράπλευρα πλήγματα, κατά τη διάρκεια του Α΄ Βαλκανικού Πολέμου, δέχτηκε η Θράκη, όταν από τα Τουρκικά στρατιωτικά τμήματα, ξέσπασε μια φοβερή επιδημία χολέρας, η οποία μοιραία μεταδόθηκε στα αντιμαχόμενα Βουλγαρικά στρατεύματα, τα οποία στη συνέχεια τη μετέδωσαν στα ελληνικά στρατεύματα, κατά το Β’ Βαλκανικό Πόλεμο.

            Τα πρώτα κρούσματα άρχισαν να αναφαίνονται από τα μέσα του Οκτωβρίου 1912.

            Εδώ αξίζει να θυμίσουμε ότι στις αρχές του Οκτωβρίου 1912, οι συμμαχικές χώρες Ελλάδα, Σερβία, Βουλγαρία και Μαυροβούνιο κήρυξαν τον πόλεμο κατά της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας. Εξαιτίας της γεωγραφίας της Βαλκανικής Χερσονήσου, οι ‘Ελληνες άρχισαν να προελαύνουν από τα σύνορα της Μελούνας προς Βορράν, με στόχο τη Μακεδονία και την  Ήπειρο. Οι Βούλγαροι προέλασαν προς Νότο διέβησαν τη Ροδόπη και κατέλαβαν Γκιουμουλτζίνα (Κομοτηνή) και Δεδέαγατς, ενώ άλλες φάλαγγές τους, εισήλθαν στην Ανατολική Θράκη κατευθυνόμενες προς το κέντρο και περικυκλώνοντας την Αδριανούπολη, όπου πολιόρκησαν ασφυκτικά τους Τούρκους.

             Πολύνεκρες μάχες έγιναν και στην περιοχή των Σαράντα Εκκλησιών. Επικεφαλής των Βουλγαρικών δυνάμεων ο στρατηγός Δημήτριεφ. Οι Σαράντα Εκκλησίες καταλήφθηκαν μετά από πείσμονες μάχες στις 11 Οκτωβρίου 1912, ενώ ο τουρκικός στρατός υποχωρούσε προς τη Βιζύη. Κατά την φυγή των Τούρκων ο Μεχμέτ Μουχτάρ Πασάς, δεν πρόλαβε να πάρει ούτε τις ατομικές αποσκευές του! Οι Βούλγαροι όμως κυρίευσαν επτά πυροβολαρχίες ταχυβόλων πυροβόλων, μεγάλη ποσότητα φυσιγγίων, 18 τηλεβόλα και 12 τοπομαχικά, καθώς και μεγάλες ποσότητες ζωοτροφών και άλλα εφοδίων. Μαζί με αυτά πήραν και… δύο αεροπλάνα που δεν μπόρεσαν να χρησιμοποιήσουν οι Τούρκοι!

Η Κρίση στις σχέσεις Ελλάδας - ΝΑΤΟ

ΑΠΟ ΤΗΝ ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ ΤΗΣ ΚΥΡΙΑΚΗΣ   https://www.kathimerini.gr/1069266/gallery/epikairothta/ellada/krish-stis-sxeseis-elladas---nato

*Η στάση των κρατών-μελών του ΝΑΤΟ μετά την εισβολή των τουρκικών στρατευμάτων στην Κύπρο στις 20 Ιουλίου 1974 (φωτ.), που ολοκληρώθηκε με τον «Αττίλα ΙΙ», οδήγησε την Αθήνα στην απόφαση να αποσύρει τις ελληνικές ένοπλες δυνάμεις από το στρατιωτικό σκέλος της Συμμαχίας.

Γράφει ο κ.  ΙΩΑΝΝΗΣ Ο. ΙΑΤΡΙΔΗΣ*

Η έξαφνη επιστροφή του Κωνσταντίνου Καραμανλή στο μέσον της νύχτας της 23ης προς 24η Ιουλίου 1974 και η ορκωμοσία του στις 4 το πρωί συμβόλιζαν τις δυσκολίες που ανέμεναν τον «ανορθωτή της ελληνικής δημοκρατίας». Οι επευφημίες που δέχθηκε, καταδείκνυαν την τεράστια δημοτικότητά του αλλά και την ανακούφιση του κοινού που έβλεπε τον τρομερό εφιάλτη του να τελειώνει.

Λιγότερο εμφανής, αν και περισσότερο δυσοίωνη, η πραγματικότητα των ζητημάτων ασφαλείας στην πρωτεύουσα παρέπεμπε στις δυσκολίες τις οποίες ο ίδιος και οι συνεργάτες του θα αντιμετώπιζαν κατά την ηράκλεια προσπάθειά τους να ξεκαθαρίσουν την κατάσταση που δημιούργησε η ανίκανη και απαξιωμένη δικτατορία. Μετά την τουρκική εισβολή στην Κύπρο στις 20 Ιουλίου, η επιβολή του στρατιωτικού νόμου και η κήρυξη γενικής επιστράτευσης είχαν δημιουργήσει τεράστια σύγχυση, καθώς οι επιστρατευμένοι ταλαιπωρούνταν χωρίς διαταγές στα έμπεδα και οι στρατιωτικές αποθήκες βρίσκονταν άδειες. Ενώ η στρατιωτική ηγεσία αποδεικνυόταν ανίκανη να προσφέρει μια απάντηση στην κρίση, ανέκυπταν φόβοι ότι οι Τούρκοι θα καταλάμβαναν ελληνικά νησιά και θα προέλαυναν στη Θράκη. Στις 23 Ιουλίου, η χούντα κατέρρευσε και ο Καραμανλής κλήθηκε να επιστρέψει άμεσα από την αυτοεξορία του.

Παρά τις αναφορές στην εθνική ενότητα, δεν υπήρχε χρόνος, και μάλλον ούτε και βούληση, να συγκεντρωθούν οι ηγέτες των παλαιών κομμάτων της προ-χουντικής περιόδου. Το βιαστικά συγκροτημένο Υπουργικό Συμβούλιο του Καραμανλή απαρτιζόταν από πολιτικούς με τους οποίους είχε συνεργαστεί στο παρελθόν, οι περισσότεροι των οποίων είχαν αντιταχθεί στη δικτατορία. Στο εσωτερικό πεδίο, μετά την επαναφορά σε ισχύ του Συντάγματος του 1952, η πολιτική εξουσία αποκαταστάθηκε στον στρατό και στη δημόσια διοίκηση, ενώ διατυπώθηκαν εκκλήσεις προς όλους τους δημοσίους υπαλλήλους για την αποκατάσταση της δημοκρατίας και του κράτους δικαίου.

Ποιος και πώς θα κυβερνήσει αυτόν τον τόπο;

ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ ΤΗΣ ΚΥΡΙΑΚΗΣ https://www.kathimerini.gr/1068113/opinion/epikairothta/politikh/poios-kai-pws-8a-kyvernhsei-ayton-ton-topo

*«Η άφιξη του Όθωνα στο Ναύπλιο» (1835) του Peter von Hess, Νέα Πινακοθήκη του Μονάχου.

Γράφει ο κ. ΑΡΙΣΤΕΙΔΗΣ ΧΑΤΖΗΣ*

Τον Μάιο του 1824, τα «Ελληνικά Χρονικά», η θρυλική εφημερίδα του Μεσολογγίου δημοσιεύει ένα εκτεταμένο άρθρο πολιτικής θεωρίας, σε δύο συνέχειες. Στην εισαγωγή του άρθρου, ο ανώνυμος συντάκτης εκφράζει χαρά αλλά και απογοήτευση: «Οι κάτοικοι της Ελλάδος χαίρονται σήμερον το φιλελεύθερον πολίτευμα της πατρίδος των, το οποίον εγγυάται εις αυτούς την πολιτική ύπαρξιν και ανεξαρτησίαν των». Όμως δεν αρκεί αυτό. Ο συντάκτης είναι απογοητευμένος γιατί η πλειοψηφία των Ελλήνων προτιμά μοναρχικό ή αριστοκρατικό σύστημα διακυβέρνησης.

Οι γνήσιοι φιλελεύθεροι, διαπιστώνει, είναι ελάχιστοι – αν και είναι μάλλον, όπως τονίζει, οι καλύτεροι πατριώτες. Γι’ αυτούς τους λίγους, λοιπόν, η Ελλάδα πρέπει να παραμείνει «δημοκρατική πολιτεία», δηλαδή αβασίλευτη. Να έχει ως πρότυπο την Ελβετία και ιδίως τις ΗΠΑ. «Η Αμερική έχει καλήτερον σύστημα διοικήσεως, και ζη ευτυχεστέρα, διότι διοικείται από νόμους, οι οποίοι γίνονται με την πλέον μεγαλητέραν απλότητα, και έμπροσθεν εις όλων των ανθρώπων τα όμματα, η Αμερική είναι ευδαιμονεστέρα από κάθε άλλο μέρος, όπου τα πάντα ενεργούνται κρυφίως και αριστοκρατικώς».

Το άρθρο αυτό είναι ένα από τα πολλά που δημοσιεύονται εκείνη την εποχή στον ελληνικό Τύπο και έχουν σκοπό να εξηγήσουν και να ερμηνεύσουν το Σύνταγμα του Άστρους, το οποίο έχει βελτιώσει νομοτεχνικά, αλλά και ουσιαστικά, εκείνο της Επιδαύρου. Αυτά τα άγνωστα ελληνικά «Federalist Papers» θα ανατυπωθούν για πρώτη φορά σχολιασμένα σε ειδική έκδοση που ετοιμάζει το Κέντρο Φιλελεύθερων Μελετών [τα περίφημα Federalist Papers ήταν σειρά άρθρων που έγραψαν οι James Madison, Alexander Hamilton και John Jay και δημοσιεύθηκαν το 1787-8 σε αμερικανικές εφημερίδες για να προωθήσουν τη διαδικασία επικύρωσης του Αμερικανικού Συντάγματος].

Ένας Γάλλος, παρασκηνιακά "έθαψε" την Ανατολική Θράκη το 1922 στο Μουδανιά

*Αυτός είναι ο Φραγκλίνος Μπουγιόν, καλός και στενός φίλος του Μουσταφά Κεμάλ

*Ο καταστροφικός ρόλος

του Γάλλου πολιτικού Φραγκλίνου Μπουγιόν,

προσωπικού φίλου του Μουσταφά Κεμάλ

Γράφει ο Παντελής Στεφ. Αθανασιάδης

            Είναι γνωστό, ότι η Διάσκεψη των Μουδανιών το Σεπτέμβριο του 1922, αποτέλεσε την ταφόπλακα της Ανατολικής Θράκης και του Ελληνισμού, που ανθούσε εκεί από τα πανάρχαια χρόνια. Οι αποφάσεις αυτές, που έλαβαν οι στρατηγοί των συμμαχικών μας χωρών, υπήρξαν πράξεις ανέντιμες, που απεικόνιζαν ανάγλυφα την πολιτική των μεγάλων δυνάμεων, που εξυπηρετούσε αποκλειστικά τα συμφέροντά τους και αγνοούσε ηθικές δεσμεύσεις και θυσίες των μικρών κρατών.

            Στα διπλωματικά παρασκήνια αυτής της Διάσκεψης, που έβλαψε τον Ελληνισμό, πρωταγωνιστικό ρόλο έπαιξε ένας Γάλλος πολιτικός, που συνήθως παραβλέπουμε τη δραστηριότητά του υπέρ της Τουρκίας τότε. Αυτός είναι ο Φραγκλίνος Μπουγιόν, βουλευτής και πρόεδρος της Κοινοβουλευτικής Επιτροπής επί των Εξωτερικών Υποθέσεων. Κατά τον καθηγητή Γιάννη Μουρέλο, ο Μπουγιόν είχε φραγκολεβαντίνικη καταγωγή και είχε διατελέσει υπουργός Προπαγάνδας. Αρθρογραφούσε στην εφημερίδα «Ματέν».

Ο Σπυρίδων Μαρκεζίνης στην «Πολιτική Ιστορία της Συγχρόνου Ελλάδος 1922-1924» έγραψε ότι στα Μουδανιά παρίστατο ανεπίσημα ο Φραγκλίνος Μπουγιόν που ανέπτυσσε έντονη δραστηριότητα «αμφιβόλως προάγουσαν την ειρήνην, ως παρετήρησεν ο ίδιος ο Κώρζον».

Η εφημερίδα «Πατρίς» είχε χαρακτηρίσει την παρουσία του Μπουγιόν στα Μουδανιά απροειδοποίητη.

Οι «Times» του Λονδίνου σε κύριο άρθρο τους κατά την έναρξη της διάσκεψης των Μουδανιών είχαν γράψει ότι η παρουσία του Μπουγιόν «λόγω του απίστου χαρακτήρος του και της προηγουμένης δράσεως του αποτελεί αληθή κίνδυνον και ότι ασυναισθήτως θα δώση εις τους Τούρκους στρατιώτας την εντύπωσιν, ότι οι Σύμμαχοι είναι διατεθειμένοι να προβούν εις παραχωρήσεις τας οποίας δεν είναι διατεθειμένοι να δεχθούν. Οι φόβοι οι εκ της παρουσίας του δεν δύνανται να εξουδετερωθούν εκ των διαβεβαιώσεων καθ’ ας περιωρίσθη αυστηρώς κατά τας ενεργείας του εντός των ορίων της συμμαχικής διακοινώσεως».

Όταν ο Άρης συνάντησε τον Ζέρβα

ΑΠΟ ΤΗΝ ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ ΤΗΣ ΚΥΡΙΑΚΗΣ   https://www.kathimerini.gr/1067933/gallery/politismos/vivlio/otan-o-arhs-synanthse-ton-zerva

*Στο αρχηγείο του ΕΛΑΣ, αρχές του 1944. Από αριστερά προς τα δεξιά: Κώστας Δεσποτόπουλος, ταγματάρχης Τζέραλντ Κ. Γουάινς, Άρης Βελουχιώτης, Κρις Γούντχαουζ, στρατηγός Σαράφης.

Ο Κρις Γούντχαουζ είναι γνωστός στο ελληνικό αναγνωστικό κοινό, ειδικά στους φιλίστορες. Για την ακρίβεια, είναι μια μάλλον θρυλική μορφή, άρρηκτα συνδεδεμένη με την Εθνική Αντίσταση, και ιδίως την επιχείρηση στον Γοργοπόταμο.

Στην αυτοβιογραφία του, «Μια ζωή γεμάτη τόλμη. Από τον Γοργοπόταμο στο Ιράν και το Βρετανικό Κοινοβούλιο», που κυκλοφορεί σε λίγες ημέρες από τις εκδόσεις Παπαδόπουλος, ουσιαστικά το μισό βιβλίο είναι αφιερωμένο στην Ελλάδα, την οποία προσέγγισε αρχικά μέσα από τις σπουδές του στην κλασική φιλολογία, αλλά που γνώρισε ως μάχιμος σαμποτέρ στα βουνά της. Όμως οι ελληνικές αναφορές δεν σταματούν εδώ: εξαιρετικά ενδιαφέρουσες είναι, π.χ., οι σελίδες οι αφιερωμένες στην Κύπρο και στη δικτατορία. Η συναρπαστική αυτή εξιστόρηση αφορά και άλλες διεθνείς κρίσεις, όπως τη συμμετοχή του στο πραξικόπημα για την ανατροπή του Μοσαντέκ στο Ιράν το 1953.

 Σήμερα η «Κ» προδημοσιεύει ένα απόσπασμα αντλημένο από την περιγραφή της πρώτης συνάντησης του Γούντχαουζ με τον Άρη Βελουχιώτη στα ελληνικά βουνά.

Ο Αττίλας ΙΙ και η στάση της Ελλάδας

ΑΠΟ ΤΗΝ ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ ΤΗ ΚΥΡΙΑΚΗΣ https://www.kathimerini.gr/1068099/gallery/epikairothta/ellada/o-attilas-ii-kai-h-stash-ths-elladas

*Η ακτίνα δράσης των 20 υπερσύγχρονων τότε F4 Phantom δεν επέτρεπε επιχειρησιακή εμπλοκή τους στην Κύπρο και επιστροφή στην Ελλάδα. Θα έπρεπε στη συνέχεια να προσγειωθούν και να παραδοθούν στη Συρία.

Γράφει ο κ. ΕΥΑΝΘΗΣ ΧΑΤΖΗΒΑΣΙΛΕΙΟΥ*

Στον πρώτο Αττίλα, η αποτυχία της ελληνικής πλευράς ήταν απόλυτη: η Τουρκία εγκατέστησε προγεφύρωμα, απέκρουσε τις αντεπιθέσεις εκείνης της νύχτας και κατόπιν μπορούσε απρόσκοπτα να το ανεφοδιάζει, ενώ κυριαρχούσε και στον αέρα. Κατόπιν, παραβιάζοντας την εκεχειρία, η Τουρκία επεξέτεινε τη ζώνη ελέγχου της, οδήγησε τη Διάσκεψη της Γενεύης σε αδιέξοδο, εξαπέλυσε τη δεύτερη εισβολή, τον Αττίλα ΙΙ, και κατέλαβε περίπου το 38% της έκτασης του νησιού μέσα σε τρεις μόλις ημέρες (14-16 Αυγούστου). Ήταν μια τεράστια καταστροφή.

Έκτοτε, συχνά διατυπώθηκε ο ισχυρισμός, κυρίως από την Άκρα Δεξιά, ότι τον Αύγουστο του 1974 η κυβέρνηση Καραμανλή επέλεξε να μην πολεμήσει ενώ, υποτίθεται, μπορούσε. Αυτή η κατηγορία για «προδοσία» των δημοκρατικών και του Καραμανλή προσωπικά επιχειρεί να εξισορροπήσει το γεγονός ότι η ήττα επήλθε στον πρώτο Αττίλα από άφρονες στρατηγικές επιλογές της χούντας. Αγαπημένα επιχειρήματα των ακροδεξιών είναι ότι η Ελλάδα μπορούσε να στείλει στρατεύματα, ότι διέθετε ορισμένα υπερσύγχρονα αεροπλάνα F4 Phantom που μπορούσε να χρησιμοποιήσει στην Κύπρο και ότι ο Καραμανλής απέφυγε τη σύγκρουση με τη φράση «η Κύπρος είναι μακράν» (την οποία, σημειωτέον, δεν φαίνεται ποτέ να είπε ο ίδιος). Αλλά δεν είναι μόνον (ή πάντοτε μόνη της) η Άκρα Δεξιά. Η φημολογία περί του μυθώδους «φακέλου της Κύπρου» που μυστηριωδώς κρατείται «κλειστός» αποτέλεσε οργανικό τμήμα των θεωριών συνωμοσίας της μεταδικτατορικής εποχής. Συχνά χρησιμοποιήθηκε, με τρόπο ασύστολα λαϊκιστικό, και από τα αριστερά του Καραμανλή. Η υπόθεση εργαλειοποιήθηκε πολιτικά και ανασύρθηκε μετά την αποχώρηση του Καραμανλή από την Προεδρία της Δημοκρατίας το 1985, ακριβώς για να πληγεί ο ίδιος. Τότε συγκροτήθηκε όχι ένας «φάκελος» με έγγραφα, αλλά μια σειρά μαρτυριών (μεταγενέστερων, που δεν είναι καθόλου το ίδιο), οι οποίες όμως και πάλι δεν έδειξαν κάποια αβελτηρία της κυβέρνησης Εθνικής Ενότητας για τις 14-16 Αυγούστου.

Η ιστορία του σχολείου του χωριού Μάνη Έβρου

*Το κτίριο του σχολείου της Μάνης Διδυμοτείχου, κλειστό από το 1998

«Μάνη ( Καδήκιοϊ ): Ουδέποτε υπήρξε ξενόφωνο

αλλ’ ανέκαθεν ωμίλουν την ελληνικήν

και  έσφυζον από ελληνικήν ανθηρότητα”.

Δημήτριος Μανάκας

«Ιστορία Παιδείας Διδυμοτείχου και Περιχώρων»

Γράφει ο Κώστας Βαϊράμης

          Η ιστορία των σχολείων πόλεων και χωριών του αλύτρωτου ελληνισμού κατά την εποχή της Τουρκοκρατίας, είναι η ενδιαφέρουσα παράλληλη μικρή ιστορία του Ελληνισμού σε χρόνους δίσεκτους. Στην ιστορία κάθε σχολείου, φαίνονται οι αγώνες του Γένους να διατηρήσει αλώβητη την εθνική του ταυτότητα και ο πόθος των κατοίκων κάθε χωριού και πόλης να μετέχουν τα παιδιά τους στην Ελληνική Παιδεία.

          Μια τέτοια αξιοσημείωτη περίπτωση είναι η ιστορία του σχολείου του χωριού Μάνη Έβρου. Η Μάνη (επί Τουρκοκρατίας είχε το όνομα Καδήκιοϊ, δηλαδή το χωριό του δικαστή) βρίσκεται, στη κοιλάδα του Ερυθροπόταμου και απέχει 12 χλμ. ΒΔ. από το Διδυμότειχο.

Στη Θράκη, από την εποχή των Τανζιμάτ, (για τα Τανζιμάτ βλέπετε στο  https://sitalkisking.blogspot.com/2012/09/19.html) δόθηκε μεγάλη έμφαση στην Παιδεία και χάρη στις γενναιόδωρες εισφορές πλουσίων Κωνσταντινουπολιτών ιδρύθηκαν πολλά σχολεία στη Θράκη και σε άλλες περιοχές του αλύτρωτου Ελληνισμού. Βέβαια στην Αδριανούπολη λειτουργούσε σχολή από το 1550 και στο Διδυμότειχο σύμφωνα με τους κώδικες της Μητρόπολης προκύπτει ότι λειτουργούσε σχολείο από τις αρχές του 18ου αιώνα (1741).

Οι πολεμικές επιχειρήσεις του «Αττίλα ΙΙ»

 ΑΠΟ ΤΗΝ ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ ΤΗΣ ΚΥΡΙΑΚΗΣ  https://www.kathimerini.gr/1067054/gallery/epikairothta/kosmos/oi-polemikes-epixeirhseis-toy-attila-ii

*Η Αμμόχωστος βομβαρδίζεται κατά τις επιχειρήσεις του «Αττίλα ΙΙ». Η πόλη κατελήφθη από τα τουρκικά στρατεύματα στις 17 Αυγούστου.

Γράφει ο κ. ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΤΑΛΙΑΔΩΡΟΣ*

Με την ολοκλήρωση της πρώτης φάσης της τουρκικής εισβολής, το απόγευμα της 22ας Ιουλίου 1974, η Τουρκία κατόρθωσε να καταλάβει μόνο το 3% του κυπριακού εδάφους. Οι σημαντικότερες, όμως, επιτυχίες της ήταν η συνένωση του προγεφυρώματος της Κερύνειας με τον τουρκικό θύλακα της Λευκωσίας.

Παρά τη θέση σε ισχύ, ώρα 16.00 της 22ας Ιουλίου, της συμφωνίας κατάπαυσης του πυρός, οι τουρκικές δυνάμεις συνέχισαν την προέλασή τους. Στην πραγματικότητα, αυτό που σταμάτησε ήταν οι πτήσεις των τουρκικών αεροπλάνων. Στις 6 Αυγούστου, δύναμη 8.000 Τούρκων στρατιωτών προχώρησε στην κατάληψη, παρά την ηρωική ελληνική αντίσταση, των κωμοπόλεων Λαπήθου και Καραβά στα δυτικά της Κερύνειας.

Στις 8 Αυγούστου, συνεχίστηκαν στη Γενεύη οι διαπραγματεύσεις για το Κυπριακό, με τη συμμετοχή και των εκπροσώπων των δύο κοινοτήτων της Κύπρου. Στις 13 Αυγούστου ο Τούρκος υπουργός Εξωτερικών πρότεινε πολυκαντονική λύση, με την οποία το 34% του κυπριακού εδάφους θα ετίθετο κάτω από το έλεγχο των Τούρκων. Ο εκπρόσωπος της ελληνοκυπριακής πλευράς, Γλαύκος Κληρίδης, ζήτησε 36 ώρες προθεσμία για να απαντήσει, πράγμα που η τουρκική πλευρά δεν δέχθηκε. Ο Τούρκος υπουργός Εξωτερικών αποχώρησε από τη διάσκεψη και τηλεφώνησε αμέσως στην Άγκυρα. Στο τηλέφωνο ανέφερε μόνο: «Ας αρχίσει τις διακοπές της η Αϊσέ». Ήταν το συνθηματικό, για να αρχίσει η δεύτερη φάση της τουρκικής εισβολής.

Έτσι διπλασιάστηκε η Ελλάδα της Μελούνας….

*Ο λοχαγός του Βρετανικού Επιτελείου Άλμπερτ Τράπμαν 

και η σύζυγός του εθελόντρια νοσοκόμα 

Γράφει ο Παντελής Στεφ. Αθανασιάδης

                Οι Βαλκανικοί πόλεμοι των ετών 1912-13 υπήρξαν οι πλέον ένδοξοι και παραγωγικοί πόλεμοι της Ελλάδας, μετά την Επανάσταση του 1821. Τα αποτελέσματά τους, υπερέβησαν τις προσδοκίες όλων.

Η μικρή «Ελλάδα της Μελούνας», μετά την λήξη των δύο νικηφόρων Βαλκανικών Πολέμων, είχε σχεδόν διπλασιάσει το έδαφός της, αφού από 63.211 τετραγωνικά χιλιόμετρα που είχε το έτος 1897 έφτασε στα 121.794 το 1913! 

Αλλά και ο πληθυσμός της αυξήθηκε σημαντικά, αφού από 2.631.952 έφτασε στα 4.832.167 κατοίκους .

Βέβαια τα κέρδη ήταν αυτά καθώς και η δόξα που παρέμεινε. Μοιραία όμως υπήρξαν και ανθρώπινες απώλειες. Και αυτές είναι δραματικές, αφού η ανθρώπινη ζωή είναι ανεκτίμητη.

Σύμφωνα με επίσημα στοιχεία που έχουν περιληφθεί στην Επίτομη Ιστορία των Βαλκανικών Πολέμων, που εξέδωσε η Διεύθυνση Ιστορίας του ΓΕΣ το 1987 έχουν καταγραφεί 307 νεκροί αξιωματικοί και 555 τραυματίες. Οι νεκροί οπλίτες είναι 7.918 και οι τραυματίες 32.587. Επιπλέον  188 οπλίτες θεωρούνται αγνοούμενοι. Και κοντά σε όλους αυτούς καταμετρήθηκαν και 580 «παγόπληκτοι». Οπλίτες δηλαδή, που έπαθαν κρυοπαγήματα.

Ιστορικές πρωτιές σε 200 χρόνια εθνικής ιστορίας

ΑΠΟ ΤΗΝ ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ ΤΗΣ ΚΥΡΙΑΚΗΣ   https://www.kathimerini.gr/1066055/opinion/epikairothta/politikh/istorikes-prwties-se-200-xronia-e8nikhs-istorias

*Προσφυγόπουλα στην Ελλάδα της δεκαετίας του ’20. Μετά την ανταλλαγή πληθυσμών, η Ελλάδα διέθετε τον πλέον ομοιογενή (εθνικά, γλωσσικά και θρησκευτικά) πληθυσμό στην Ευρώπη (μαζί με την Πορτογαλία).

Γράφει ο κ.ΤΑΚΗΣ Σ. ΠΑΠΠΑΣ*

Η επερχόμενη επέτειος για τη συμπλήρωση δύο αιώνων από την Επανάσταση του ’21 αποτελεί θαυμάσια ευκαιρία για την απογραφή των ιστορικών περιστάσεων στις οποίες η χώρα πρωτοπόρησε σε σχέση με τα υπόλοιπα ευρωπαϊκά έθνη ή και διεθνώς. Όσο κι αν φαίνεται παράδοξο για μια μικρή και όχι πλούσια χώρα σαν τη δική μας, η Ελλάδα βρέθηκε συχνά στην πρωτοπορία ιστορικών εξελίξεων παγκόσμιας σημασίας – αν και όχι πάντα με θετικό για την ίδια αποτέλεσμα.

Ας δούμε αμέσως, κατά χρονολογική σειρά, μια δεκάδα από τις πιο εντυπωσιακές πρωτιές της χώρας μας κατά τους δύο προηγούμενους αιώνες.

*1830 (Φεβρουάριος). Οι Μεγάλες Δυνάμεις της εποχής, Μ. Βρετανία, Γαλλία και Ρωσία, υπέγραψαν το Πρωτόκολλο του Λονδίνου με το οποίο αναγνώρισαν την Ελλάδα ως ανεξάρτητο βασίλειο. Αν και η Ελλάδα δεν ήταν η πρώτη από τις επαρχίες της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας στην Ευρώπη που επαναστάτησαν εναντίον της Πύλης (είχαν προηγηθεί οι Σέρβοι το 1804), ήταν η πρώτη που κατόρθωσε να ανακηρυχθεί σε ανεξάρτητο εθνικό κράτος (κάτι που η Σερβία δεν πέτυχε παρά μόνο το 1878).

Κυπριακό, η Διάσκεψη της Γενεύης

ΑΠΟ ΤΗΝ ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ ΤΗΣ ΚΥΡΙΑΚΗΣ https://www.kathimerini.gr/1065151/gallery/epikairothta/politikh/kypriako-h-diaskeyh-ths-geneyhs 

*Γενική άποψη της Διάσκεψης της Γενεύης. Παρά την πραγματοποίηση της δεύτερης εισβολής, η Διάσκεψη δεν έπληξε τη θεσμική υπόσταση της Κυπριακής Δημοκρατίας. ΙΔΡΥΜΑ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ Γ. ΚΑΡΑΜΑΝΛΗΣ

Του κ. ΠΟΛΥΒΙΟΥ ΠΟΛΥΒΙΟΥ*

Στις 20 Ιουλίου 1974, καθώς εξελισσόταν η πρώτη τουρκική εισβολή στην Κύπρο, το Συμβούλιο Ασφαλείας των Ηνωμένων Εθνών υιοθέτησε το Ψήφισμα 353, το οποίο μεταξύ άλλων «κάλεσε την Ελλάδα, την Τουρκία και το Ηνωμένο Βασίλειο να προσέλθουν σε συνομιλίες χωρίς καθυστέρηση για την αποκατάσταση της ειρήνης στην περιοχή και της συνταγματικής διακυβέρνησης της Κύπρου και να τηρούν ενήμερο τον γενικό γραμματέα».

Η Πρώτη Διάσκεψη της Γενεύης συνήλθε μεταξύ της 25ης και 30ής Ιουλίου με συμμετοχή των υπουργών Εξωτερικών των τριών Εγγυητριών Δυνάμεων. Με την έναρξή της, έγινε γρήγορα σαφές ότι η Τουρκία κρατούσε σχεδόν όλα τα χαρτιά, ιδιαίτερα μετά την απερίφραστη άρνηση της αμερικανικής κυβέρνησης να εμπλακεί με ενεργό τρόπο στην κατάσταση. Οι πλείστες των τουρκικών θέσεων και αξιώσεων έγιναν γρήγορα αποδεκτές από τις άλλες δύο κυβερνήσεις.

Στις 30 Ιουλίου, οι Εγγυήτριες Δυνάμεις εξέδωσαν μια Διακήρυξη (Geneva Declaration) όπου, μεταξύ άλλων, οι υπουργοί σημείωσαν την ύπαρξη «στην πράξη, στη Δημοκρατία της Κύπρου, δύο αυτόνομων διοικήσεων», της ελληνοκυπριακής και της τουρκοκυπριακής, και συμφώνησαν να εξετάσουν στις επερχόμενες διαπραγματεύσεις τα προβλήματα «που εγείρονται από την ύπαρξη των δύο αυτόνομων διοικήσεων». Η διατύπωση αυτή θεωρήθηκε από ορισμένους ότι εξίσωνε τη νόμιμη κυβέρνηση της Δημοκρατίας αφενός και την παράνομη τουρκοκυπριακή de facto διοίκηση αφετέρου.

Από τα πάθη του Ελληνισμού: Η φοβερή πολιορκία της Αδριανούπολης το 1912-13

*Αδριανούπολη: Το οχυρό Αϊβάζ Μπαμπά

Γράφει ο Παντελής Στεφ. Αθανασιάδης

                Δραματική, αιματηρή και άκρως οδυνηρή για τους κατοίκους της υπήρξε η πολιορκία της Αδριανούπολης από τους Βουλγάρους κατά τους Βαλκανικούς πολέμου του 1912-13. Η Αδριανούπολη λόγω της εγγύτητας προς τη Βουλγαρία, αλλά και της στρατηγικής σημασίας της υπήρξε εκ των πρώτων στόχων, εκείνων των πολέμων.

            Οι Βούλγαροι κήρυξαν τον πόλεμο κατά της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας στις 4 Οκτωβρίου 1912. Η πρώτη εύκολη επιτυχία για τα βουλγαρικά στρατεύματα, ήταν η κατάληψη του Μουσταφά Πασά (σήμερα Σβίλεγκραντ), γιατί οι Τούρκοι το εγκατέλειψαν, μετά από μάχη, υποχωρώντας.

            Πολύνεκρες μάχες έγιναν και στην περιοχή των Σαράντα Εκκλησιών. Επικεφαλής των Βουλγαρικών δυνάμεων ο στρατηγός Δημήτριεφ. Οι Σαράντα Εκκλησίες κατελήφθηκαν μετά από πείσμονες μάχες στις 11 Οκτωβρίου 1912, ενώ ο τουρκικός στρατός υποχωρούσε προς τη Βιζύη. Κατά την φυγή των Τούρκων ο Μεχμέτ Μουχτάρ Πασάς, δεν πρόλαβε να πάρει ούτε τις ατομικές αποσκευές του! Οι Βούλγαροι όμως κυρίευσαν επτά πυροβολαρχίες ταχυβόλων πυροβόλων, μεγάλη ποσότητα φυσιγγίων, 18 τηλεβόλα και 12 τοπομαχικά, καθώς και μεγάλες ποσότητες ζωοτροφών και άλλα εφοδίων. Μαζί με αυτά πήραν και… δύο αεροπλάνα που δεν μπόρεσαν να χρησιμοποιήσουν οι Τούρκοι!

Η Ασπασία Ράλλη- Μαυρομιχάλη, στη μάχη του Δρίσκου, το 1912

*Η Ασπασία Ράλλη- Μαυρομιχάλη

Γράφει ο Παντελής Στεφ. Αθανασιάδης

                Η Ασπασία Ράλλη- Μαυρομιχάλη, υπήρξε μια γενναία γυναίκα με σημαντική προσφορά στην προσπάθεια της Ελλάδας κατά τους Βαλκανικούς Πολέμους. Πιστή στη Μανιάτικη καταγωγή της, πρόσφερε τις υπηρεσίες της ως εθελόντρια νοσοκόμα στους τραυματίες του πολέμου και όταν χρειάστηκε πήρε και το όπλο στα χέρια της κατά την υποχώρηση από το Δρίσκο προς το Χάνι του Καμπέρ Αγά.   

            Ανήκε σε ιστορική και αριστοκρατική οικογένεια, αλλά αυτό δεν την εμπόδισε να σπεύσει εκεί που την καλούσε το καθήκον. Κατατάχθηκε ως εθελόντρια νοσοκόμα στο σώμα των Γαριβαλδινών. Ήταν κόρη του Κυριακούλη Μαυρομιχάλη με ρίζες από το Λιμένι της Μάνης, ο οποίος είχε διατελέσει πρωθυπουργός το 1909-1910. Παντρεύτηκε με τον πολιτικό Ιωάννη Ράλλη με τον οποίο χώρισαν αργότερα. Ο Ράλλης σε δεύτερο γάμο παντρεύτηκε με την Ζαΐρα Γεωργίου Θεοτόκη.

            Ο πρώτος σταθμός της Ασπασίας Ράλλη-Μαυρομιχάλη όταν ξεκίνησε για τον πόλεμο, ήταν η Λάρισα όπου πρόσφερε τις υπηρεσίες της ως νοσοκόμος. Επόμενος σταθμός τα Τρίκαλα. Ακολούθησαν διαδοχικά η Καλαμπάκα, η Κερασιά, το Μαλακάσι και τελικά το Μέτσοβο. Εκεί συνδέθηκε με το σώμα των Γαριβαλδινών, που το διοικούσε ο θείος της Αλέξανδρος Ρώμας. Από το Μέτσοβο ξεκίνησαν για το Δρίσκο. Ανέβηκαν τον ανήφορο και έφτασαν ως την κορυφή των υψωμάτων, εκεί όπου υπάρχει η μικρή εκκλησία της Μεταμόρφωσης.

O πολιτικός έλεγχος του στρατού, στη Μεταπολίτευση

ΑΠΟ ΤΗΝ ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ ΤΗΣ ΚΥΡΙΑΚΗΣ

https://www.kathimerini.gr/1064060/gallery/epikairothta/ellada/o-politikos-elegxos-toy-stratoy

*Οι νέοι αρχηγοί των Ενόπλων Δυνάμεων Δ. Αρμπούζης (αριστερά) και Ι. Ντάβος (δεξιά). Στο μέσον, ο υπ. Εθνικής Αμύνης Ευάγγελος Αβέρωφ.

Γράφει ο κ. ΛΥΚΟΥΡΓΟΣ ΚΟΥΡΚΟΥΒΕΛΑΣ*

Η εισβολή της Τουρκίας στην Κύπρο, τον Ιούλιο του 1974, και η συνακόλουθη κατάρρευση της στρατιωτικής δικτατορίας στην Ελλάδα δεν σηματοδοτούσε, αυτόματα, την ομαλή μετάβαση σε ένα δημοκρατικό κοινοβουλευτικό καθεστώς. Θεμελιώδης προϋπόθεση για την πλήρη αποκατάσταση της Δημοκρατίας ήταν η επιβολή πολιτικού ελέγχου στις Ένοπλες Δυνάμεις, οι οποίες επί επτά χρόνια (ιδιαίτερα μετά τις μεγάλες εκκαθαρίσεις του 1967-68) είχαν στο μεγαλύτερο μέρος τους ελεγχθεί από το δικτατορικό καθεστώς.

Ο βαθμός επιτυχίας του εγχειρήματος εξαρτιόταν, αφενός, από τη στάση του στρατεύματος ως προς την εγκατάλειψη των κεκτημένων, αφετέρου, από την πολιτική στρατηγική που θα ακολουθούσαν οι κυβερνήσεις Καραμανλή για τη χαλιναγώγηση και τελική επικράτηση πάνω στις ενδεχόμενες φιλοδοξίες των νοσταλγών του στρατιωτικού καθεστώτος.

Σημαντική στο πλαίσιο αυτό ήταν η προσωπικότητα του Κωνσταντίνου Καραμανλή, ο οποίος, λόγω του αδιαμφισβήτητου κύρους και του ηγεμονικού ρόλου του στη μετεμφυλιακή πολιτική σκηνή, μπορούσε να έχει την ανοχή του μεγαλύτερου μέρους των στελεχών των Ενόπλων Δυνάμεων. Κομβικό ρόλο στη διαμόρφωση και εκτέλεση της πολιτικής της αποχουντοποίησης διαδραμάτισαν επίσης ο υπουργός Άμυνας Ευάγγελος Αβέρωφ και ο υπουργός Δημόσιας Τάξης, στρατηγός ε.α. Σόλων Γκίκας, έμπιστα πρόσωπα του Καραμανλή, με πολλά ερείσματα και πλούσια πείρα στα στρατιωτικά ζητήματα.