Ποιος και πώς θα κυβερνήσει αυτόν τον τόπο;

ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ ΤΗΣ ΚΥΡΙΑΚΗΣ https://www.kathimerini.gr/1068113/opinion/epikairothta/politikh/poios-kai-pws-8a-kyvernhsei-ayton-ton-topo

*«Η άφιξη του Όθωνα στο Ναύπλιο» (1835) του Peter von Hess, Νέα Πινακοθήκη του Μονάχου.

Γράφει ο κ. ΑΡΙΣΤΕΙΔΗΣ ΧΑΤΖΗΣ*

Τον Μάιο του 1824, τα «Ελληνικά Χρονικά», η θρυλική εφημερίδα του Μεσολογγίου δημοσιεύει ένα εκτεταμένο άρθρο πολιτικής θεωρίας, σε δύο συνέχειες. Στην εισαγωγή του άρθρου, ο ανώνυμος συντάκτης εκφράζει χαρά αλλά και απογοήτευση: «Οι κάτοικοι της Ελλάδος χαίρονται σήμερον το φιλελεύθερον πολίτευμα της πατρίδος των, το οποίον εγγυάται εις αυτούς την πολιτική ύπαρξιν και ανεξαρτησίαν των». Όμως δεν αρκεί αυτό. Ο συντάκτης είναι απογοητευμένος γιατί η πλειοψηφία των Ελλήνων προτιμά μοναρχικό ή αριστοκρατικό σύστημα διακυβέρνησης.

Οι γνήσιοι φιλελεύθεροι, διαπιστώνει, είναι ελάχιστοι – αν και είναι μάλλον, όπως τονίζει, οι καλύτεροι πατριώτες. Γι’ αυτούς τους λίγους, λοιπόν, η Ελλάδα πρέπει να παραμείνει «δημοκρατική πολιτεία», δηλαδή αβασίλευτη. Να έχει ως πρότυπο την Ελβετία και ιδίως τις ΗΠΑ. «Η Αμερική έχει καλήτερον σύστημα διοικήσεως, και ζη ευτυχεστέρα, διότι διοικείται από νόμους, οι οποίοι γίνονται με την πλέον μεγαλητέραν απλότητα, και έμπροσθεν εις όλων των ανθρώπων τα όμματα, η Αμερική είναι ευδαιμονεστέρα από κάθε άλλο μέρος, όπου τα πάντα ενεργούνται κρυφίως και αριστοκρατικώς».

Το άρθρο αυτό είναι ένα από τα πολλά που δημοσιεύονται εκείνη την εποχή στον ελληνικό Τύπο και έχουν σκοπό να εξηγήσουν και να ερμηνεύσουν το Σύνταγμα του Άστρους, το οποίο έχει βελτιώσει νομοτεχνικά, αλλά και ουσιαστικά, εκείνο της Επιδαύρου. Αυτά τα άγνωστα ελληνικά «Federalist Papers» θα ανατυπωθούν για πρώτη φορά σχολιασμένα σε ειδική έκδοση που ετοιμάζει το Κέντρο Φιλελεύθερων Μελετών [τα περίφημα Federalist Papers ήταν σειρά άρθρων που έγραψαν οι James Madison, Alexander Hamilton και John Jay και δημοσιεύθηκαν το 1787-8 σε αμερικανικές εφημερίδες για να προωθήσουν τη διαδικασία επικύρωσης του Αμερικανικού Συντάγματος].

Η γέννηση του ελληνικού Τύπου

ΑΠΟ ΤΗΝ ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ ΤΗΣ ΚΥΡΙΑΚΗΣ  https://www.kathimerini.gr/1054283/opinion/epikairothta/politikh/h-gennhsh-toy-ellhnikoy-typoy

*Αριστερά, η πρώτη σελίδα του φύλλου αρ. 20 των «Ελληνικών Χρονικών» (8/3/1824). 

Δεξιά, «O Λόρδος Bύρωνας με σουλιώτικη φορεσιά». 

Eλαιογραφία του Thomas Phillips. Aθήνα, βρετανική πρεσβεία.

Του κ. ΑΡΙΣΤΕΙΔΗ ΧΑΤΖΗ*

Στις 8 Μαρτίου 1824 κυκλοφόρησε στο Μεσολόγγι το 20ό τεύχος της εφημερίδας «Ελληνικά Χρονικά». Το τεύχος αυτό αποτέλεσε την αφορμή για το πρώτο σοβαρό επεισόδιο λογοκρισίας στην ιστορία του ελληνικού Τύπου. Με πρωταγωνιστή τον Λόρδο Μπάιρον, που, ουσιαστικά, απαγόρευσε την κυκλοφορία της εφημερίδας. Ας δούμε γιατί.

Στην πρώτη σελίδα του συγκεκριμένου τεύχους δημοσιεύονταν η συνέχεια και το τέλος ενός δοκιμίου με θέμα την έννοια της ελευθερίας. Οι επόμενες τρεις σελίδες ήταν αφιερωμένες σε ένα κρούσμα πανώλης που είχε τρομοκρατήσει την πόλη. Στο τέλος της τέταρτης σελίδας η εφημερίδα έκλεινε με ένα σύντομο σημείωμα με θέμα τον φιλελληνισμό των Ούγγρων. Ο οποίος οφείλεται, όπως υπονοούσε ο συντάκτης, σε παρόμοιες εμπειρίες με τους Έλληνες καθώς ήταν και αυτοί ένας λαός που διεκδικούσε την ελευθερία του – από τους Αυστριακούς. Ο συντάκτης του άρθρου ήταν ο Ιάκωβος Μάγερ, ο φιλέλληνας Ελβετός που, έχοντας πολιτογραφηθεί Έλληνας, διηύθυνε την εφημερίδα.