Για τη Δυτική Θράκη: Αγγλογάλλοι κατά Αμερικανών, στο Συνέδριο της Ειρήνης στο Παρίσι, το 1919

*Παρίσι 1919. Οι ηγέτες των Μεγάλων Δυνάμεων στο Συνέδριο της Ειρήνης.

Από δεξιά ο πρόεδρος των ΗΠΑ Γούντροου Ουίλσον, οι πρωθυπουργοί της Γαλλίας Ζωρζ Κλεμανσώ, της Βρετανίας Λόυδ Τζώρτζ και της Ιταλίας Βιτόριο Ορλάντο. 

 

 

*Πρακτικά κρίσιμης συνεδρίασης

*Ανένδοτοι οι Αμερικανοί

*Μας έσωσε ο όρος της ομοφωνίας

 

 Γράφει ο Παντελής Στεφ. Αθανασιάδης

 

               Ήταν η τελευταία μέρα του Ιουλίου 1919. Τα ρολόγια όλων έδειχναν 3.30 μεσημέρι. Ο ήλιος έκαιγε. Οι Γάλλοι ετοιμάζονταν να φύγουν μαζικά για διακοπές, αλλά οι εργασίες του Συνεδρίου της Ειρήνης στην καρδιά της γαλλικής πρωτεύουσας συνεχίζονταν εντατικά. Οι Θράκες αγωνιούσαν για το μέλλον της πατρίδας τους. Η στάση όμως των μελών της αμερικανικής αντιπροσωπείας, είχε εκνευρίσει τους πάντες. Ο φιλοβουλγαρισμός τους από τον πρόεδρο των ΗΠΑ Γούντροου Ουίλσον, έως τον τελευταίο αντιπρόσωπο ήταν έκδηλος και προκλητικός.

Εκείνη τη μέρα, 31 Ιουλίου, τίποτα δεν προμήνυε, ότι θα προέκυπτε έντονη διαφωνία για το μέλλον της Θράκης. Στη συνεδρίαση μετείχαν ο πρωθυπουργός της Γαλλίας Ζωρζ Κλεμανσώ, από τη Βρετανία ο Άρθουρ Μπάλφουρ, από τις ΗΠΑ ο Χένρυ Ουάιτ και ο στρατηγός Φρανκ Λυόν Πολκ, από την Ιταλία ο υπουργός Εξωτερικών Τομάσο Τιττόνι και από την Ιαπωνία ο πρέσβης Κεϊσίρο Ματσούι, με τους αντίστοιχους γραμματείς. Επίσης μετείχαν ως εμπειρογνώμονες οι Tardieu, Laroche, Pichon, Coolidge κ.ά.

Ήδη είχε αποφασισθεί η απομάκρυνση του Βουλγαρικού στρατού από τη Δυτική Θράκη. Η «Ακρόπολις» την ίδια μέρα στην Αθήνα έγραφε ότι η ταξιαρχία του Ιππικού, που έδρευε στη Γκιουμουλτζίνα (Κομοτηνή) δύο τάγματα Πεζικού, το βαρύ Πυροβολικό και πολεμικό υλικό μεταφέρθηκαν στα υψώματα Ζεμανώτς στα παλαιά βουλγαρικά εδάφη. Στο Διδυμότειχο παρέμεναν αρκετές δυνάμεις του Βουλγαρικού στρατού με ανάλογο Πυροβολικό. Γάλλοι στρατιωτικοί παρακολουθούσαν την αποχώρηση του Βουλγαρικών δυνάμεων από τη Δυτική Θράκη.

Όταν άρχισε η συνεδρίαση, πρώτος κλήθηκε ο εμπειρογνώμονας Αντρέ Ταρντιέ ο οποίος ανέλυσε  την έκθεση της Κεντρικής Επιτροπής για εδαφικά ζητήματα σχετικά με τα σύνορα της Βουλγαρίας στα νότια της χώρας.

Κεντρικό σημείο των εξηγήσεων ήταν οι αποκλίνουσες απόψεις της αμερικανικής και της ιταλικής αντιπροσωπείας από τη μια πλευρά και της βρετανικής, γαλλικής και ιαπωνικής αντιπροσωπείας από την άλλη.

Τα πληθυσμιακά της Θράκης, στη συνδιάσκεψη των Παρισίων, το 1919

*Από τις εργασίες της συνδιάσκεψης των Παρισίων, το 1919

 

 

 

Γράφει ο Παντελής Στεφ. Αθανασιάδης

 

 

Η συνδιάσκεψη ειρήνης των Παρισίων  του 1919, ήταν το κορυφαίο διπλωματικό γεγονός που οργανώθηκε από τις νικήτριες συμμαχικές δυνάμεις της Αντάντ και των ΗΠΑ στο τέλος του Α΄ Παγκοσμίου Πολέμου, με στόχο να υπογραφούν οι συνθήκες ειρήνης μεταξύ των αντιμαχομένων.

Οι αποφάσεις των νικητριών δυνάμεων περιστράφηκαν κυρίως στο διαμελισμό των τριών κεντρικών αυτοκρατοριών, δηλαδή της Γερμανικής Αυτοκρατορίας, της Αυστροουγγρικής Αυτοκρατορίας και της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας με τη δημιουργία νέων κρατών στην Ευρώπη.

Για την Ελλάδα, η συνδιάσκεψη ειρήνης, υπήρξε μέγιστη ευκαιρία να πραγματοποιήσει τους εθνικούς πόθους της, που απέβλεπαν κυρίως στην απελευθέρωση των αλύτρωτων ελληνικών πληθυσμών, οι οποίοι ειδικά τα χρόνια 1914-1918 είχαν υποστεί πρωτοφανείς απηνείς διωγμούς στην Θράκη, τη Μικρά Ασία και τον Πόντο. Η Ελλάδα πέτυχε πολλά, αλλά σύντομα, το 1922 έχασε επίσης πολλά.

Μωαμεθανοί της Βουλγαρικής Βουλής, ζητούσαν το 1919 από τον Ελευθέριο Βενιζέλο να τους απαλλάξει από τη Βουλγαρική τυραννία

*Ζωγραφικός πίνακας, που απεικονίζει τη συνδιάσκεψη των Παρισίων του 1919.  Πηγή εικόνας: nma.gov.au |

 

  

 

Γράφει ο Παντελής Στεφ. Αθανασιάδης

 

 

            Η Συνδιάσκεψη Ειρήνης των Παρισίων  του 1919, υπήρξε ένα τεράστιο διπλωματικό γεγονός, μέγιστης σημασίας, παρά τα σχετικά ναυάγια, που ακολούθησαν και τις αποτυχίες των στοχεύσεων των νικητών. Παραδείγματα που μπορούν να αναφερθούν είναι η συνθήκη των Σεβρών, που δεν την επικύρωσε κανένα από τα κοινοβούλια των χωρών που την υπέγραψαν. Και η πορεία της Κοινωνίας των Εθνών, που δεν ανταποκρίθηκε αποτελεσματικά στους σκοπούς της. Με το δεδομένο, ότι η Συνδιάσκεψη υπήρξε ένα διπλωματικό παιχνίδι συμφερόντων, σημειώθηκαν και αναμενόμενες παγίδες, υπονομεύσεις, παραπληροφορήσεις και ναρκοθετήσεις των διαπραγματεύσεων.

            Μια τέτοια περίπτωση, αφορούσε και το μέλλον των Μουσουλμάνων της Δυτικής Θράκης, Τούρκων και Πομάκων.

            Είναι γνωστό, ότι οι ηττημένοι Βούλγαροι που κατέλαβαν τη Δυτική Θράκη κατά παραχώρηση της άδικης συνθήκης του Βουκουρεστίου το 1913, έκαναν μαύρη τη ζωή σε Χριστιανούς και Μουσουλμάνους, με απηνείς διωγμούς, δολοφονίες, εποικισμούς, καταληστεύσεις. Ειδικά οι Πομάκοι υπέστησαν τα πάνδεινα. Από το 1913, κατά τις καταγγελίες των Πομάκων που έφτασαν στη Συνδιάσκεψη των Παρισίων του 1919, είχε συνεδριάσει το Βουλγαρικό υπουργικό συμβούλιο στη Σόφια υπό την προεδρία του βασιλιά Φερδινάνδου και αποφάσισε να βαφτίσει Χριστιανούς τους Μουσουλμάνους! Και ανέθεσε το έργο αυτό σε κομιτατζήδες. Το πλέον γελοίο, από τους ποικίλους διωγμούς, είναι ότι η βάφτιση γίνονταν από Βούλγαρο ιερέα, που κρατούσε μια αγιαστούρα και τους φώτιζε έτσι στο πόδι και από ένα γραμματέα που τους κατέγραφε με το νέο χριστιανικό όνομα. Και αμέσως μετά τους έδιναν να φάνε και ένα κομμάτι… μαγειρεμένο χοιρινό κρέας, είδος απαγορευμένο από το Κοράνιο στους πιστούς του Ισλάμ!!!

ΘΡΗΝΟΣ ΚΑΙ ΕΛΠΙΔΑ

---------

Βουβό κλάμα…

Για τη Θράκη που καίγεται,

για τη Θράκη, που δοκιμάζεται,

για τη Θράκη που μάχεται.

Αλλά πάντα στις στάχτες

φυτρώνει λουλούδι.

Σ’ αυτή τη Θράκη πιστεύουμε.

Σ’ αυτή τη Θράκη ελπίζουμε.

Αυτή τη Θράκη αγαπάμε.

Η Συνδιάσκεψη των Παρισίων του 1919 και το μέλλον της Θράκης

*Η Συνδιάσκεψη Ειρήνης των Παρισίων, το 1919

 

 

Γράφει ο Παντελής Στεφ. Αθανασιάδης

 

Η Συνδιάσκεψη Ειρήνης των Παρισίων  του 1919, ήταν πολυσύνθετη και πολυεθνική σύνοδος, την οποία είχαν οργανώσει από τις νικήτριες συμμαχικές δυνάμεις της Αντάντ και των ΗΠΑ στο τέλος του Α΄ Παγκοσμίου Πολέμου. Οι στόχοι που τέθηκαν ήταν φιλόδοξοι και σε ορισμένες περιπτώσεις αποδείχθηκαν ανεπιτυχείς.  Κύριος στόχος ήταν αφενός να συσταθεί ένας παγκόσμιος σύνδεσμος των εθνών, η γνωστή μας Κοινωνία των Εθνών, και αφετέρου να τεθούν υπό διαπραγμάτευση οι συνθήκες ειρήνης μεταξύ αυτών και των ηττημένων κεντρικών δυνάμεων.

Οι νικήτριες δυνάμεις με σημαντικές διαφοροποιήσεις αποσκοπούσαν στη ρύθμιση του γερμανικού ζητήματος, που θα διαιώνιζε τη μειονεκτική θέση της ώστε να μην αποκτήσει ξανά ισχύ επικίνδυνη και στη χάραξη νέων συνόρων στην Κεντρική και Ανατολική Ευρώπη και στην Εγγύς Ανατολή, με γνώμονα τα συμφέροντα των διαφόρων εθνοτήτων.

Η Συνδιάσκεψη, το μεγάλο αυτό πολιτικό και διπλωματικό γεγονός άρχισε τις εργασίες της στη γαλλική πρωτεύουσα στις 18 Ιανουαρίου του 1919 (ν.η.) και τερματίσθηκε τον Αύγουστο του 1920.

Για την Ελλάδα, η Συνδιάσκεψη αυτή υπήρξε η μεγάλη ευκαιρία να υλοποιηθούν οι εθνικοί πόθοι της απελευθέρωσης των αλύτρωτων περιοχών, με επιμέρους συνθήκες, όπως η Συνθήκη των Σεβρών, που δημιουργούσε την Ελλάδα των δύο ηπείρων και των πέντε θαλασσών. Η συνθήκη αυτή τελικά ναυάγησε. Η συνθήκη του Νεϊγύ, η οποία επιβεβαίωσε την ελληνική κυριαρχία στα εδάφη μεταξύ των ποταμών  Έβρου και του Νέστου. Η περιοχή τέθηκε προσωρινά υπό συμμαχική  διοίκηση. Είναι η γνωστή μας ολιγόμηνη Διασυμμαχική Θράκη. Ακολούθησε η συνθήκη του Σαν Ρέμο με την οποία εξουσιοδοτήθηκε ο ελληνικός στρατός να καταλάβει τη Θράκη.

Πέτρος Λεβαντής: Φυλακίσθηκε στην ελληνική Αδριανούπολη, το 1921. Αποφυλακισμένος, περιέγραψε τη βίαιη εκκένωσή της, το 1922.

*Ο αείμνηστος Πέτρος Ξ. Λεβαντής 

 

 

Γράφει ο Παντελής Στεφ. Αθανασιάδης

 

               Ο Πέτρος Ξ. Λεβαντής, υπήρξε ένας λαμπρός δημοσιογράφος με έντονη δημοσιογραφική, κοινωνική, αλλά και πολιτική δράση. Γεννήθηκε στην Κωνσταντινούπολη το 1892 και πέθανε στη Θεσσαλονίκη, στις 22 Νοεμβρίου 1957. Απόφοιτος της Μεγάλης του Γένους Σχολής, άρχισε να δημοσιογραφεί στην πόλη που γεννήθηκε. Λόγω πιέσεων και απειλών των Τούρκων δραπέτευσε στην Ελλάδα, κατατάχτηκε εθελοντής στον ελληνικό στρατό και εγκαταστάθηκε στη Θεσσαλονίκη όπου εργάστηκε ως δημοσιογράφος, αρχισυντάκτης και διευθυντής στη εφημερίδα «Μακεδονία», από το 1912.

               Διώχθηκε κατ΄ επανάληψη για την μαχητική του αρθρογραφία, ενώ κατηγορήθηκε  και φυλακίστηκε για τη συμμετοχή του στο βενιζελικό κίνημα του 1935. Τον Ιούνιο του επόμενου έτους 1936, εξέδωσε την εφημερίδα «Ελληνικός Βορράς» με τη συμπαράσταση του Ελευθερίου Βενιζέλου. Η εφημερίδα διέκοψε την έκδοσή της μετά την επιβολή της δικτατορίας του Ιωάννη Μεταξά και ο εκδότης της Πέτρος Λεβαντής εξορίσθηκε στη  Ζάκυνθο. Η εφημερίδα του επανεκδόθηκε το 1945, υποστηρίζοντας τους Φιλελεύθερους, και το 1952 τον Ελληνικό Συναγερμό του Παπάγου και αργότερα υποστήριξε την ΕΡΕ, του Κωνσταντίνου Καραμανλή. Ο Λεβαντής είχε πολιτευθεί αρχικά με το Κόμμα των Φιλελευθέρων και εκλέχτηκε κατ’ επανάληψη βουλευτής Θεσσαλονίκης  από το 1929 έως το 1936. Χρημάτισε υπουργός Προνοίας και Υγιεινής στην κυβέρνηση Πλαστήρα το 1945. Υπουργός Γεωργίας στην κυβέρνηση Αλέξανδρου Παπάγου (1954). Στην κυβέρνηση Καραμανλή υπηρέτησε ως υπουργός Κοινωνικής Πρόνοιας και αργότερα Παιδείας ως τον Μάιο του 1957, που παραιτήθηκε για λόγους  υγείας.

               Κατά τη διάρκεια της γερμανικής κατοχής συμμετείχε  στις αντιστασιακές οργανώσεις ΠΑΟ και ΕΔΕΣ. Υπήρξε πρόεδρος του ΠΑΟΚ από το 1931 ως το 1933.

Εμμανουήλ Ζωνουδάκης: Ένας άγνωστος ήρωας, στη Θράκη της απελευθέρωσης

*Ο θάνατος του Ζωνουδάκη στην εφημερίδα "Μακεδονία"

 

 

Γράφει ο Παντελής Στεφ. Αθανασιάδης

 

               Ο Κρητικός ανθυπολοχαγός Εμμανουήλ Ζωνουδάκης, είναι ένας άγνωστος ήρωας, που έχασε τη ζωή του με τρόπο βασανιστικό, όταν η Ελλάδα, ήταν έτοιμη να απελευθερώσει το καλοκαίρι του 1920 την Ανατολική Θράκη. Σήμερα, κανένας δεν γνωρίζει τη θυσία του. Κανένας δεν τον μνημονεύει πλέον…

               Βέβαια, τον Αύγουστο 1920, η πόλη της Αδριανούπολης, περίπου 40 μέρες μετά την απελευθέρωσή της τίμησε τη μνήμη των παλληκαριών, που έδωσαν τη ζωή τους τον Ιούλιο εκείνης της χρονιάς, για να πνεύσει άνεμος ελευθερίας, μετά από σκλαβιά σχεδόν 600 ετών. Η Αδριανούπολη, η μητρόπολη του Θρακικού Ελληνισμού και η ΙΧ Μεραρχία τέλεσαν το μνημόσυνο των πεσόντων, με μεγάλη επισημότητα. Τότε μετά την κατάθεση στεφάνων στο κενοτάφιο που είχε στηθεί, έγινε προσκλητήριο νεκρών και ανάμεσα στα άλλα ακούσθηκε και το όνομα του ανθυπολοχαγού Ζωνουδάκη.

               Στο μνημόσυνο εκείνο είχαν παραστεί ο ύπατος αρμοστής Αντώνιος Σαχτούρης, ο διοικητής της IX Μεραρχίας υποστράτηγος Λεοναρδόπουλος, ο γενικός πρόξενος Αθανάσιος Χαλκιόπουλος, ο δήμαρχος Αδριανούπολης, ο μουφτής Χιλμή, ο τέως δήμαρχος Αδριανούπολης Σεφκέτ Μπέης. Το μνημόσυνο τέλεσε ο μητροπολίτης Πολύκαρπος.

               Στο ιστορικό εκείνο μνημόσυνο εκφωνήθηκε δεύτερο κατά το προσκλητήριο νεκρών το όνομα «Ζωνουδάκης Εμμανουήλ, ανθυπολοχαγός του 2^ου Λόχου Πολυβόλων, έπεσε γενναίως μαχόμενος κατά την μάχην της 8^ης Ιουλίου εν Καραγάτς». Το πρώτο όνομα ήταν το όνομα του λοχαγού Νικόλαου Διαμάντη. Όμως αυτό δεν ήταν αληθές για τον ανθυπολοχαγό Ζωνουδάκη. Προφανώς επικράτησαν κάποιοι λόγοι σκοπιμότητας και ανάγκης των καιρών. Η αλήθεια όμως για το θάνατο του Κρητικού ανθυπολοχαγού ήταν διαφορετική.

Δημήτρη Α. Μαυρίδη! «Από το θρίαμβο στην Καταστροφή». Ένα βιβλίο εθνικής αυτογνωσίας

*Το σύγγραμμα του κ. Δημήτρη Μαυρίδη

 

 

*Σημαντικά διαφωτιστικά κείμενα.

*Πλούσιο φωτογραφικό υλικό.

 

 

Το βιβλίο του κ. Δ. Μαυρίδη «Από το Θρίαμβο στην Καταστροφή- 100 χρόνια από τη Μικρασιατική Εκστρατεία και τη Μικρασιατική Καταστροφή» που κυκλοφόρησε το 2022, πρέπει να αποτελεί βασικό απόκτημα γνώσης, χρήσιμο εργαλείο έρευνας και εθνικής αυτογνωσίας και εκλεκτό κόσμημα κάθε ελληνικής βιβλιοθήκης δημόσιας ή ιδιωτικής. Η έκδοση έγινε από την Ιερά Μητρόπολη Μαρωνείας και Κομοτηνής.

Ο συγγραφέας του εκλεκτού πονήματος προέρχεται από οικογένεια, που κατάγεται από τη Ραιδεστό της Ανατολικής Θράκης. Γεννήθηκε στη Φλώρινα αλλά μεγάλωσε στην Ξάνθη. Σπούδασε στο Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο. Διαμένει στην Αθήνα, αλλά διατηρεί στενούς δεσμούς με τη Θράκη. Είναι συγγραφέας πολλών βιβλίων. Το 2017 αναγορεύθηκε επίτιμος διδάκτωρ του Τμήματος Ιστορίας και Εθνολογίας της Σχολής Κλασσικών και Ανθρωπιστικών Σπουδών του Δημοκρίτειου Πανεπιστημίου Θράκης.

Το συγκεκριμένο ογκώδες σύγγραμμα περιλαμβάνει σημαντικά κείμενα του κ. Μαυρίδη και 469 φωτογραφίες προερχόμενες κυρίως από το συλλογή του. Ο συγγραφέας έχει κατανείμει την πολύτιμη ύλη του βιβλίου του σε τρία μέρη.

Ένας τόμος με προστιθέμενη αξία, για τις δύο ιστορικές συνθήκες, των Σεβρών και της Λωζάνης.

*Ο σημαντικός τόμος του ΚΕ.ΜΙ.ΠΟ. με 296 σελίδες

 

 

               Το δραστήριο Κέντρο Σπουδής και Ανάδειξης του Μικρασιατικού Πολιτισμού (ΚΕ.ΜΙ.ΠΟ.) του Δήμου Νέας Ιωνίας, παρουσίασε πριν από λίγες μέρες τον πολύτιμο τόμο με τίτλο: «Πρακτικά 10ου Συμποσίου – Από τη Συνθήκη των Σεβρών στη Συνθήκη της Λωζάνης», που είχε γίνει το τριήμερο 6-8 Μαΐου 2022, υπό την Αιγίδα της Προέδρου της Ελληνικής Δημοκρατίας κ. Κατερίνας Σακελλαροπούλου, με ειδικούς εισηγητές, οι οποίοι ανέπτυξαν όλες τις πτυχές του πολύπλευρου αυτού ιστορικού θέματος.

               Η αξία του τόμου αυτού έγκειται στο γεγονός, ότι υπάρχουν συγκεντρωμένες 15 εισηγήσεις επιστημόνων, για τα χρόνια 1919-1923 όταν η Ελλάδα, από την χαρά της δόξας που της χάριζε πρόσκαιρα η Συνθήκη των Σεβρών, δοκιμάσθηκε σκληρά από την Μικρασιατική Καταστροφή του 1922 και τον συμβιβασμό της Συνθήκης της Λωζάνης το 1923. Ο τόμος αυτός περιέχει συμπυκνωμένη γνώση και θα πρέπει να υπάρχει στις βιβλιοθήκες των Πανεπιστημίων, γιατί είναι βέβαιο, ότι η παρουσία του θα είναι χρήσιμη παρακαταθήκη για φοιτητικές, μεταπτυχιακές και διδακτορικές εργασίες.

Η καταστροφική αμερικανική άποψη για τη Θράκη στη Συνδιάσκεψη Ειρήνης των Παρισίων, το 1919.

*Αναμνηστική φωτογραφία από τη συνδιάσκεψη Ειρήνης των Παρισίων (Εθνικό Ίδρυμα Ερευνών και Μελετών Ελευθέριος Βενιζέλος)  

 

 

 

*Ανέκδοτα έγγραφα

από τα Εθνικά Αρχεία των ΗΠΑ.

*Ο απροκάλυπτος φιλοβουλγαρισμός.

του προέδρου Γούντροου Ουίλσον.

*Πώς γλίτωσε η Δυτική Θράκη.

 

 

 

Γράφει ο Παντελής Στεφ. Αθανασιάδης

 

 

Η συνδιάσκεψη για την Ειρήνη, ήταν το σημαντικότερο διπλωματικό γεγονός μετά την λήξη του Α΄ Παγκόσμιου Πολέμου. Πραγματοποιήθηκε στο Παρίσι και κυρώθηκε στις 28 Ιουλίου 1919 με το παλαιό ημερολόγιο. Η υπογραφή της μετά από διαπραγματεύσεις, περίπου ενάμισι χρόνου, έγινε στο δημαρχείου του παρισινού προαστίου στη Σεβρ, γνωστή για την κατασκευή κομψοτεχνημάτων από πορσελάνη. Έμεινε στην ιστορία με την ονομασία συνθήκη των Σεβρών, αλλά η εφαρμογή της τα επόμενα χρόνια αποδείχθηκε ένα ναυάγιο.

Για την Ελλάδα, είχε ιδιαίτερο ενδιαφέρον γιατί έγιναν δεκτά τα σημαντικά ελληνικά εθνικά αιτήματα για εδαφικές επεκτάσεις, που σχεδόν διπλασίαζαν ξανά την έκταση της Ελλάδας, που είχε διπλασιαστεί ήδη για πρώτη φορά μετά τους Βαλκανικούς πολέμους του 1912-13. Όπως είχε λεχθεί τότε επρόκειτο για τη δημιουργία της Ελλάδας των δύο ηπείρων και των πέντε θαλασσών. Και αυτό γιατί η Ελλάδα έπαιρνε ανάμεσα στα άλλα τη Θράκη έως έξω από την Κωνσταντινούπολη σχεδόν, αποκτούσε την κυριαρχία των νησιών με την Ίμβρο και την Τένεδο. Διεκδικούσε τη ζώνη πέριξ της Σμύρνης  κ.λπ. Επρόκειτο δηλαδή για ένα διπλωματικό θρίαμβο, που κανένας δεν μπορούσε να προβλέψει τότε το τραγικό τέλος του.

Επικεφαλής των ελληνικής αντιπροσωπείας ήταν ο Ελευθέριος Βενιζέλος, που επιχείρησε να καρπωθεί πολιτικά αυτήν κατ’ αρχή τεράστια ελληνική επιτυχία, αλλά ένα χρόνο μετά έχασε άδοξα τις εκλογές του Νοεμβρίου 1920 και δεν εξελέγη ούτε βουλευτής ο ίδιος. Ενόψει των εργασιών της Συνδιάσκεψης ο πρωθυπουργός της Ελλάδας υπέβαλε σειρά υπομνημάτων με τις ελληνικές αξιώσεις, οι οποίες παραπέμφθηκαν σε ειδική επιτροπή υπό την προεδρία του Ζυλ Καμπόν. Η επιτροπή υπέβαλε πόρισμα στις 16 Φεβρουαρίου (π.η.) 1919 με κύρια πρόταση την παραχώρηση της Δυτικής Θράκης στην Ελλάδα, με τον όρο να αναγνωρισθεί οικονομική διέξοδος προς το Αιγαίο, στη Βουλγαρία. Μόνο η Ιταλία αντιτάχθηκε ζητώντας εδαφική διέξοδο για τη Βουλγαρία στο Αιγαίο Πέλαγος και μάλιστα στο λιμάνι του Δεδέαγατς. Αυτό σήμαινε, αν γίνονταν δεκτό το μελετώμενο διεθνές κράτος της Κωνσταντινούπολης ότι θα καταλάμβανε ολόκληρη την Ανατολική Θράκη και στην Ελλάδα, δεν υπήρχε περίπτωση να δοθεί έδαφος εκεί.

Αυτά δείχνουν και τις δυσκολίες που αντιμετώπιζε η Ελλάδα, η οποία πρόβαλλε σημαντικές εθνικές αξιώσεις για αλύτρωτες περιοχές.

Το κλίμα στα Βαλκάνια, λίγους μήνες πριν από την Ιταλική επίθεση στην Ελλάδα

*Η πρώτη ανέκδοτη επιστολή του Λίνκολν Μακβή προς τον πρόεδρο των ΗΠΑ Φραγκλίνο Ρούζβελτ

 

 

*Επιστολές  του πρεσβευτή των ΗΠΑ

από την Αθήνα του 1940

 

 

Γράφει ο Παντελής Στεφ. Αθανασιάδης

 

 

               Δύο επιστολές στις αρχές του 1940, σταλμένες από την Αθήνα στην Ουάσιγκτον, περιγράφουν την ατμόσφαιρα που επικρατούσε στη Χερσόνησο του Αίμου, οι κάτοικοι της οποίας έβλεπαν με ανησυχία τις κινήσεις στην Ευρώπη, από τις επιθετικές κινήσεις της ναζιστικής Γερμανίας, που από το φθινόπωρο 1939 είχε αρχίσει τον ολέθριο Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο, με την επίθεση στην Πολωνία.

               Τις επιστολές αυτές, που εντόπισα στα Εθνικά Αρχεία των Ηνωμένων Πολιτειών Αμερικής, είχε γράψει ο Αμερικανός πρέσβης στην Αθήνα Λίνκολν Μακβή. Τις έστειλε κατευθείαν στο πρόεδρο της χώρας του Φραγκλίνο Ρούζβελτ. Φαίνεται πώς ο Μακβή είχε στενές προσωπικές φιλικές σχέσεις με τον πρόεδρο Ρούζβελτ που τον αποκαλεί «Αγαπητέ Φραγκλίνε» (Dear Franklin). Η οικειότητα αυτή είναι ευεξήγητη. Ο Μακβή, ήταν συμμαθητής του Ρούζβελτ. Το είχε δηλώσει προπολεμικά ο ίδιος ο Ρούζβελτ, σε συνέντευξη που είχε δώσει στον Έλληνα δημοσιογράφο Αλέκο Λιδωρίκη.

               Κυρίαρχα γεγονότα του 1940, ήταν οι συγκρούσεις που άρχισαν και σκορπούσαν φρίκη στην Ευρώπη. Στις 10 Μαΐου 1940, η Γερμανία ξεκίνησε την επίθεσή της στη Δυτική Ευρώπη, εισβάλλοντας σε Ολλανδία, Βέλγιο και Λουξεμβούργο, που είχαν τηρήσει ουδέτερη στάση και ακολούθως στη Γαλλία, η οποία υπέκυψε και υπέγραψε συνθηκολόγηση στις 22 Ιουνίου 1940. Παράλληλα από το 1939 είχε αρχίσει και ο  Σοβιετοφινλανδικός πόλεμος με την σοβιετική εισβολή στο φινλανδικό έδαφος στις 30 Νοεμβρίου 1939 και τελείωσε στις 13 Μαρτίου 1940 με τη συνθήκη ειρήνης της Μόσχας.

Οι σκληρές εντολές του Τσόρτσιλ στον Σκόμπι στην Αθήνα, κατά τα Δεκεμβριανά του 1944

*Δεκεμβριανά: Επέμβαση των Άγγλων στα γραφεία του ΕΑΜ στην οδό Κοραή

 

 

*Εικόνα από τα

Εθνικά Αρχεία των ΗΠΑ

 

 

  

Γράφει ο Παντελής Στεφ. Αθανασιάδης

 

 

               Τα Δεκεμβριανά του 1944, είναι μια από τις χειρότερες στιγμές της Ελλάδας, που βάφτηκε με αίμα και στήριξε τον κατοπινό διχασμό, ο οποίος εξελίχθηκε στην γνωστή σύρραξη των ετών 1946-1949. Χαρακτηρίστηκαν εκείνα τα τραγικά γεγονότα, ως το ανεξήγητο λάθος με τεράστιο κόστος. Επιχειρήθηκαν ερμηνείες, άλλοτε ρεαλιστικές και άλλοτε συνομωσιολογικές, γράφτηκαν βιβλία και δεκάδες ερωτηματικά δεν πήραν απάντηση ποτέ… Αντ’ αυτών, παρέμεινε στην ελληνική κοινωνία ένα χάσμα, που γέμισε αίμα και δεν γεφυρώθηκε ποτέ.

               Τα γεγονότα εκείνων των ημερών είναι λίγο πολύ γνωστά. Η μεγάλη σύγκρουση ήταν μεταξύ του ΚΚΕ, που θέλησε αμέσως μετά την απελευθέρωση από τους Ναζί, βασισμένο στον ΕΛΑΣ, που αριθμούσε δύναμη 50.000 ανδρών, να επιβληθεί καταλαμβάνοντας ουσιαστικά την εξουσία. Ο αστικός κόσμος, δηλαδή η λεγόμενη Δεξιά, ήταν πρακτικά εκμηδενισμένη.

               Την λύση έδωσε ο Τσώρτσιλ, που γνωρίζοντας τις αποφάσεις της συνδιάσκεψης της Γιάλτας αλλά του Πότσνταμ, θεώρησε ως δικαίωμά του να ελέγχει την Ελλάδα, κυρίως χωρίς η Αριστερά να αποτελεί κώλυμα στις επιδιώξεις του. Δηλαδή επεδίωκε να υπάρξει μετά την Κατοχή μια Ελλάδα αστική, αντικομμουνιστική και δυτικόφιλη. Και αυτήν την Ελλάδα, την εξασφάλιζαν οι παραδοσιακές πολιτικές δυνάμεις με τον βασιλιά Γεώργιο Β΄ και όχι το ΚΚΕ με την ριζοσπαστικοποίηση και τις ανατρεπτικές ιδέες. Μόνο που το ΚΚΕ, αγνοούσε βασικά τα όσα συμφώνησε ο Στάλιν με τους Δυτικούς συμμάχους, όταν μοιράστηκε ο κόσμος σε ζώνες επιρροής και η Ελλάδα βρέθηκε στη ζωή επιρροής των Δυτικών.

               Τα αιματηρά Δεκεμβριανά άρχισαν στις 3 Δεκεμβρίου του 1944, με πυροβολισμούς των αστυνομικών δυνάμεων μπροστά στο μνημείο του Άγνωστου Στρατιώτη ενάντια στη διαδήλωση του ΕΑΜ, που είχε οργανωθεί ως δυναμική απάντηση στο τελεσίγραφο της κυβέρνησης Γεωργίου Παπανδρέου την 1η Δεκεμβρίου 1944 για τον αφοπλισμό όλων των ενόπλων ομάδων της Αριστεράς.

Ο μύθος του Αριστοτέλη Ωνάση στο φως

ΑΠΟ ΤΗΝ ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ ΤΗΣ ΚΥΡΙΑΚΗΣ 

https://www.kathimerini.gr/culture/562487887/o-mythos-toy-aristoteli-onasi-sto-fos/

*Ο Αριστοτέλης Ωνάσης με τον υπουργό Οικονομικών της κυβέρνησης Αντενάουερ και μετέπειτα καγκελάριο της Δυτικής Γερμανίας, Λούντβιχ Έρχαρντ, το 1953. Το πρώτο πλοίο που βγήκε μεταπολεμικά από τα ναυπηγεία της Βρέμης ήταν το τάνκερ «Olympic Cloud».

 

 

*Το Αρχείο Επιχειρήσεων Ωνάση

αποκαλύπτει τη δομή του ομίλου

και την πορεία του επιχειρηματία

προς την κορυφή

 

 

Γράφει ο κ. ΑΧΙΛΛΕΑΣ ΧΕΚΙΜΟΓΛΟΥ*

 

 

Άγνωστες λεπτομέρειες για τη ζωή του Αριστοτέλη Ωνάση φέρνει στο φως ένα νέο βιβλίο που αποκωδικοποιεί το DNA του ομίλου επιχειρήσεων του σπουδαιότερου Έλληνα επιχειρηματία του 20ού αιώνα. Πρόκειται για την «Ιστορία Επιχειρήσεων Ωνάση 1924-1975», που κυκλοφορεί από το Ίδρυμα Αλέξανδρος Σ. Ωνάσης, το Ινστιτούτο Μεσογειακών Σπουδών – ΙΤΕ και τις Πανεπιστημιακές Εκδόσεις Κρήτης, σε επιστημονική επιμέλεια της καθηγήτριας Ναυτιλιακής Ιστορίας του Πανεπιστημίου Κρήτης, Τζελίνας Χαρλαύτη.

Το βιβλίο αναδεικνύει για πρώτη φορά το Αρχείο Επιχειρήσεων Ωνάση, καλύπτοντας μια περίοδο που ξεκινάει από τα τέλη του 19ου αιώνα και καταλήγει στον θάνατο του επιχειρηματία το 1975. Και αποκαλύπτει τη δαιδαλώδη λειτουργία ενός πολυεθνικού ομίλου, που λειτουργούσε με 240 επιχειρήσεις σε τρεις ηπείρους.

Ο πρόσφυγας Ωνάσης, έχοντας λάβει την κατάλληλη εμπορική μόρφωση στη Σμύρνη, παίρνει τον δρόμο για την Αργεντινή, με «την μανίαν και τον πόθον» να γίνει έμπορος. Μετά πολλά χρόνια, στο ζενίθ της οικονομικής κρίσης, αγοράζει καράβια και εισέρχεται στη ναυτιλία. Ταξιδεύει αδιάκοπα για να εμβαθύνει τις γνώσεις του και συμβάλλει στην αντικατάσταση των Βρετανών από τους Έλληνες στην tramp ναυτιλία. To 1939 ιδρύει την πρώτη του παναμαϊκή εταιρεία, έχοντας αντιληφθεί τα οφέλη των υπεράκτιων εταιρειών.

Η Αδριανούπολη της Ιστορίας και του ακμαίου Ελληνισμού

  

*Η Αδριανούπολη

           Τον Ιούλιο του 2022 το δραστήριο Κέντρο Μικρασιατικού Πολιτισμού, παρουσίασε την έκδοση ενός τόμου 610 σελίδων με τίτλο «1922-2022, 100 Χρόνια από την Μικρασιατική Καταστροφή- Ο τραγικός ξεριζωμός των Χριστιανικών Πληθυσμών της Ανατολής- Οι διαδρομές σωτηρίας προς την Ελλάδα».

             Ο τόμος αυτός αποτελεί συλλογική έκδοση 50 συγγραφέων  για 47 πόλεις της καθ’ ημάς Ανατολής, που είχαν αποτελέσει εστίες πολιτισμού και παιδείας, κέντρα ανάπτυξης και εμπορίου, σημεία ανεξίτηλα του διάσπαρτου Ελληνισμού. Την ευθύνη για τη σημαντική αυτή έκδοση είχε ο πρόεδρος του ΚΕ.ΜΙ.ΠΟ. Λουκάς Χριστοδούλου.

Για όσους θέλουν να διαβάσουν ηλεκτρονικά ολόκληρο το βιβλίο, έχει αναρτηθεί στην ιστοσελίδα του ΚΕ.ΜΙ.ΠΟ, στις εκδόσεις του (https://kemipo-neaionia.gr/.../XERIZOMOS_1922_2022_KEMIPO...).

Είχα την τιμή να συμμετάσχω στην έκδοση αυτή με ένα κείμενό μου για την μητρόπολη του Θρακικού Ελληνισμού, την ιστορική Αδριανούπολη.

Στον σημαντικό αυτό τόμο, γίνεται αναφορά και σε άλλες τρείς πόλεις της Ανατολικής Θράκης. Του Καραγάτς (συγγραφείς Δημήτριος Κιηγμάς και Γεώργιος Ρυζιώτης) της Ραιδεστού (συγγραφέας Φάνης Μαλκίδης) και των Σαράντα Εκκλησιών (συγγραφέας Ελευθέριος Χατζόπουλος).

Αναδημοσιεύω σήμερα το κείμενο αυτό για την Αδριανούπολη, για τους συμπατριώτες μου Θράκες, που δεν είχαν την ευκαιρία να αποκτήσουν τον πολύτιμο τόμο του ΚΕ.ΜΙ.ΠΟ. 

Παντελής Στεφ. Αθανασιάδης

*Ο σημαντικός τόμος του ΚΕ.ΜΙ.ΠΟ.

 

Η ΑΔΡΙΑΝΟΥΠΟΛΗ

Η Αδριανούπολη, ήταν πάντα, η μητρόπολη του Θρακικού Ελληνισμού, αρχόντισσα, πανέμορφη και ιστορική. Η σπουδαιότερη πόλη της Θράκης από το πανάρχαια χρόνια, έως τα πρώτα χρόνια του 20ου αιώνα. Πολυεθνική και φυσικά πολυπολιτισμική στη σύνθεσή της, με κυρίαρχο πάντα και άκρως ακμαίο και δυναμικό, το Ελληνικό στοιχείο, πλούσια στο εμπόριο, προχωρημένη στα γράμματα, πρωτοπόρα στον πολιτισμό.

Στην πόλη αυτή, στις 14 Σεπτεμβρίου 1829, μετά από τον νικηφόρο πόλεμο των Ρώσων εναντίον των Τούρκων, υπεγράφη η ομώνυμη συνθήκη, με το άρθρο 10 της οποίας, η Τουρκία αποδέχθηκε χωρίς όρους όλες τις διατάξεις της συνθήκης του Λονδίνου, που αποτέλεσαν την αφετηρία της αναγνώρισης της Ελλάδας, ως ανεξάρτητου κράτους, μετά την νικηφόρα Επανάσταση του 1821.

Μικρό Βογιαλίκιο: Εκούσια Μετανάστευση, σε κλίμα βουλγαρικής τρομοκρατίας

*Η μετανάστευση από τα Βογιαλίκια, με τα βοϊδάμαξες.

 

Γράφει ο Παντελής Στεφ. Αθανασιάδης

 

Διώχνεις με μάνα διώχνεις με

στ’ αλήθεια θα πααίνω.

Αχ, με τα πουλάκια θα διαβώ

κι μι τα χελιδόνια.

Αχ και τα πουλιά θα νέρχουνται

κι εγώ πάντα θα λείπω.

(Δημοτικό τραγούδι της Ανατολικής Ρωμυλίας)

 

 

Ο ξεριζωμός του Ελληνισμού της Ανατολικής Ρωμυλίας, που άρχισε από το 1880 με τη βίαιη προσάρτησή της στο νεότευκτο Βουλγαρικό κράτος και συνεχίσθηκε έως το πρώτο τέταρτο και πλέον του 20^ου αιώνα, είναι ένα ανομολόγητο δράμα μιας εθνοκάθαρσης, η οποία δεν δικαιώθηκε ποτέ.

Χωριά και πόλεις εγκαταλείφθηκαν άλλοτε με βία και άλλοτε εθελοντικά, βάσει διακρατικών συμφωνιών. Σε καμιά περίπτωση όμως ο εκπατρισμός των Ελλήνων αυτής της μαρτυρικής περιοχές, δεν έγινε ομαλά, εξαιτίας του ρεβανσισμού των Βουλγάρων. Όλες οι οικογένειες έχουν να αφηγηθούν για τις βάρβαρες συνθήκες του εκπατρισμού των Ελλήνων από εκεί.  Το ίδιο και όλα τα χωριά.

Η τελευταία Συνθήκη υπογράφηκε στο προάστιο του Παρισιού  Νεϊγύ στις 27 Νοεμβρίου 1919 και είχε ως σκοπό εκτός από την παραχώρηση της Δυτικής Θράκης στους συμμάχους της Αντάντ και την επίλυση των προβλημάτων που δημιουργούνταν από τη μετανάστευση των πληθυσμών, δεδομένου ότι έπρεπε οι Βούλγαροι έποικοι να επιστρέψουν στη Βουλγαρία. Μεταξύ Βουλγαρίας και Ελλάδας υπογράφτηκε ειδική συνθήκη η οποία προέβλεπε την εθελούσια ανταλλαγή των πληθυσμών. Αργότερα στις 18 Δεκεμβρίου 1920 συστάθηκε και Μικτή Επιτροπή Ελληνοβουλγαρικής Μετανάστευσης, η διάρκεια της οποίας ορίσθηκε στα 10 χρόνια. Tα δύο μέλη της Μικτής Επιτροπής, διόρισε η Κοινωνία των Εθνών. Η Μικτή Επιτροπή εκπόνησε κανόνες και σχέδιο πληρωμής αποζημιώσεων στους μεταναστεύοντες. Αυτοί οι κανόνες προσδιόριζαν τις λεπτομέρειες της μετανάστευσης και καθόριζαν την περιουσία που θα έπαιρναν μαζί τους, όσοι μετανάστευαν ή θα γίνονταν εκκαθάριση των περιουσιακών στοιχείων που θα εγκαταλείπονταν. Το σχέδιο πληρωμής καθόριζε τους όρους πληρωμής των μεταναστών και τον διακανονισμό μεταφοράς πόρων από τη μία χώρα στην άλλη. Ορίσθηκε οι μετανάστες να παίρνουν σε μετρητά το 10% της αξίας της ακίνητης περιουσίας από τη χώρα προέλευσης και το υπόλοιπο 90% σε ομολογίες (γραμμάτια) από τη χώρα υποδοχής. Παρόλο που η Συνθήκη του Νεϊγύ για την αμοιβαία, εθελοντική μετανάστευση των μειονοτήτων της Ελλάδος και της Βουλγαρία υπογράφηκε τον Νοέμβριο του 1919, η ουσιαστική εφαρμογή της άρχισε στα τέλη του 1922.  Σε εκτέλεση της Σύμβασης αυτής, ψηφίσθηκε ο νόμος 2680/1922 και από 6 Μαρτίου 1922 σχετικός Κανονισμός, που κυρώθηκε με στις 18 Ιουνίου 1922 με Βασιλικό Διάταγμα. Αυτές οι πράξεις ψηφίσθηκαν ταυτόχρονα και στη Βουλγαρία. Με βάση την προαναφερθείσα σύμβαση, περίπου 50.000 Έλληνες μετανάστευσαν από τη Βουλγαρία στην Ελλάδα και 90.000 Βούλγαροι από την Ελλάδα στη Βουλγαρία. Κατά δε τις επίσημες στατιστικές παρέμειναν στην Ελλάδα 41.017 σλαβόφωνοι που δεν επιθυμούσαν να μεταναστεύσουν.

Στην Ανατολική Ρωμυλία το 1885, οι ελληνικής καταγωγής κάτοικοι ανέρχονταν σε 300.000. Οι Έλληνες κατοικούσαν σε συμπαγείς πληθυσμούς σε περίπου 80 πόλεις και χωριά ως τα χρόνια της ανταλλαγής πληθυσμών, οπότε και εφαρμόστηκε η σχετική διάταξη της συνθήκης του Νεϊγύ μεταξύ Ελλάδας και Βουλγαρίας για εθελούσια ανταλλαγή πληθυσμών. Η ανταλλαγή αυτή, δεν έγινε με τις καλύτερες των συνθηκών για το ελληνικό στοιχείο.

Οι μαύρες μέρες της κατοχής του 1942, στο νομό Έβρου

*Τα δύο διακεκριμένα θύματα δολοφονιών στο νόμο Έβρου το 1942. 

Αριστερά ο νομάρχης  Ιωάννης Φραγκούλης, δεξιά ο δήμαρχος Σουφλίου Πασχάλης Νάνος. 

*Στοιχεία από τα Εθνικά Αρχεία των ΗΠΑ

 

 

Γράφει ο Παντελής Στεφ. Αθανασιάδης

 

 

 

               Η ζωή στο νομό Έβρου κατά τη διάρκεια της Κατοχής, όπως και σε όλη την κατεχόμενη Ελλάδα, υπήρξε σκληρή και αδυσώπητη. Ο ακριτικός νομός, δεν παραδόθηκε από τους Χιτλερικούς κατακτητές στους Βουλγάρους, όπως συνέβη με τους νομούς Ξάνθης και Ροδόπης και τους νομούς της Ανατολικής Μακεδονίας.

               Ο νομός Έβρου παρέμεινε υπό τους Γερμανούς, που φυσικά είχαν τη στρατιωτική διοίκηση, αλλά η πολιτική διοίκηση, δηλαδή νομαρχία και δήμοι και κοινότητες, παρέμειναν σε ελληνικά χέρια. Η έδρα της νομαρχίας μεταφέρθηκε από την Αλεξανδρούπολη στο Διδυμότειχο. Η Αλεξανδρούπολη είχε παραχωρηθεί  στους Βουλγάρους. Οι κάτοικοι του νομού δεν δοκίμασαν μεγάλη πείνα, διότι η γεωργική παραγωγή σε σιτηρά και άλλα γεωργικά και κτηνοτροφικά προϊόντα κάλυπταν τις ανάγκες του νομού και πολλές φορές γίνονταν και εξαγωγές σε άλλες περιοχές που πραγματικά υπέφεραν. Υπήρχαν μόνο ελλείψεις προϊόντων που δεν παράγονταν επιτοπίως. Π.χ. δεν υπήρχε ζάχαρη ή ελαιόλαδο, αλλά οι «γιαχανάδες» τα σησαμελαιοτριβεία παρήγαν άφθονο σησαμέλαιο ή σπορέλαιο από τους ηλίανθους.

               Στα Αμερικανικά Εθνικά Αρχεία, έχουν διασωθεί έγγραφες αναφορές με πληροφορίες από την κατεχόμενη Ελλάδα, σταλμένες από την Ελληνική Υπηρεσία Πληροφοριών, που είχε συστήσει στο Κάιρο η εξόριστη ελληνική κυβέρνηση. Τις αναφορές αυτές συνήθως υπέγραφαν οι πλοίαρχοι του Πολεμικού Ναυτικού Ν. Τσαγκάρης και Ε. Κορτέσης.

               Με βάση αυτές τις αναφορές και άλλες εγχώριες πηγές, μπορούμε σήμερα να ανασυστήσουμε κατά ένα μέρος την ατμόσφαιρα εκείνων των ημερών και ειδικά του έτους 1942, όταν άρχισε να γεννιέται η αντίδραση κατά την Γερμανών, αλλά και άλλες ενέργειες, που τρομοκράτησαν τον πληθυσμό.

*Από τα Εθνικά Αρχεία των ΗΠΑ

Το ανεξίτηλο στίγμα της δολοφονίας Πολκ

ΑΠΟ ΤΗΝ ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ ΤΗΣ ΚΥΡΙΑΚΗΣ   https://www.kathimerini.gr/society/562443334/to-anexitilo-stigma-tis-dolofonias-polk/

*Στιγμιότυπο από την κηδεία του Τζορτζ Πολκ. Πίσω από το καλυμμένο με την αστερόεσσα φέρετρο η σύζυγος του εκλιπόντος και δεξιότερα η μητέρα του, συνοδευόμενη από τον υπουργό Τύπου Μιχαήλ Αιλιανό (δεξιά) και τον υπουργό άνευ χαρτοφυλακίου Μιχαήλ Μαυρογορδάτο. Φωτ. A.P.

 

 

Γράφει ο κ. ΙΩΑΝΝΗΣ Ο. ΙΑΤΡΙΔΗΣ

 

 

Μία από τις περισσότερο ανησυχητικές εξελίξεις της εποχής μας είναι η αυξανόμενη βία εναντίον δημοσιογράφων. Κατά τη διάρκεια του 2022, αναφέρθηκαν 67 δολοφονίες δημοσιογράφων και 363 φυλακίσεις μόνο στη Λατινική Αμερική και στην Ευρώπη. Δράστες ήταν υποστηρικτές του αυταρχισμού που επιζητούν την εξουσία μέσω της καταστροφής των ανεξάρτητων δικτύων πληροφόρησης και της καταπίεσης των πολιτικών ελευθεριών. Έτσι, η εξόντωση δημοσιογράφων γίνεται δείκτης που σηματοδοτεί τον θάνατο της ελευθερίας και της δημοκρατικής διακυβέρνησης, καθώς oι κοινωνίες γρήγορα συνηθίζουν την απώλειά τους και τη λησμονούν.

Δεν ήταν πάντοτε έτσι. Τον Μάιο 1948, ο Τζορτζ Πολκ, Αμερικανός ανταποκριτής, που είχε ασκήσει κριτική στην πολιτική της φιλοδυτικής ελληνικής κυβέρνησης και των Αμερικανών υποστηρικτών της κατά τον εμφύλιο πόλεμο, βρέθηκε δολοφονημένος κοντά στην προκυμαία της Θεσσαλονίκης. Το έγκλημα συγκλόνισε τον ελεύθερο κόσμο και επί μήνες προβαλλόταν στον διεθνή Τύπο σχεδόν όσο ο αποκλεισμός του Βερολίνου που εξελισσόταν το ίδιο διάστημα.

Η αντίδραση της Ουάσιγκτον ήταν ταχεία και αυστηρή. Ο στρατηγός Ντόνοβαν, γνωστός Αμερικανός αρχικατάσκοπος των χρόνων του πολέμου, έφθασε στην Αθήνα ζητώντας εξονυχιστική έρευνα. Βοηθός του ήταν ο συνταγματάρχης Κέλις, έμπειρος αξιωματικός της αντικατασκοπείας, εξοικειωμένος με ζητήματα της ελληνικής ασφάλειας. Στη Θεσσαλονίκη, ο Αμερικανός γενικός πρόξενος συνομιλούσε με ανώτατους Έλληνες αξιωματούχους, διαμαρτυρόταν για την ανεπαρκή πρόοδο της έρευνας. Οι Αμερικανοί ανταποκριτές έκαναν τις δικές τους έρευνες και δημοσίευσαν μια ανεξάρτητη έκθεση. Τελικά, όμως, η διαδικασία και η απόφαση του ποινικού δικαστηρίου βασίστηκαν στην ομολογία ενός ελάχιστα γνωστού δημοσιογράφου, του Γρηγόρη Στακτόπουλου, ο οποίος καταδικάστηκε σε ισόβια. Δύο κομμουνιστές καταδικάστηκαν ερήμην σε θάνατο ως φυσικοί αυτουργοί.

Η τύχη της Θράκης, της Μακεδονίας, των Δωδεκανήσων και της Βόρ. Ηπείρου, στη διάσκεψη του Πότσνταμ, το 1945

*Ο δερματόδετος τόμος με τις οδηγίες για την αμερικανική κυβέρνηση, το 1945

 Aνέκδοτα στοιχεία για τις διαθέσεις 

των Μεγάλων Δυνάμεων, το 1945, 

όταν μοίραζαν τον κόσμο

 

Γράφει ο Παντελής Στεφ. Αθανασιάδης

 

 

               Η διάσκεψη του Πότσνταμ, είναι αυτή που μοίρασε εμπράκτως την Ευρώπη, αμέσως μετά τη λήξη του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου και λίγους μήνες μετά τη διάσκεψη της Γιάλτας, που είχε αρχικά μοιράζει τον κόσμο βάσει ποσοστών επιρροής, όπως τα είχε γράψει σε μια χαρτοπετσέτα ο Ουίνστον Τσώρτσιλ. Η Διάσκεψη του Πότσνταμ, προαστίου του Βερολίνου, πραγματοποιήθηκε αμέσως μετά την παράδοση άνευ όρων της Χιτλερικής Γερμανίας. Οι εργασίες της διήρκεσαν από τις 17 Ιουλίου έως τις 2 Αυγούστου 1945. Η διάσκεψη της Γιάλτας είχε προηγηθεί  και πραγματοποιήθηκε από τις 4 έως τις 11 Φεβρουαρίου 1945 στην Κριμαία.

              Στη διάσκεψη του Πότσνταμ αποφασίσθηκε μεταξύ άλλων να αποκατασταθούν όλες οι εδαφικές προσαρτήσεις που έκαναν οι Γερμανοί, κατά τη διάρκειας της Κατοχής,  στις χώρες στις οποίες ανήκαν. Καθορίσθηκαν τα ανατολικά σύνορα της Γερμανίας με την Πολωνία. Συμφωνήθηκε κυρίως η άσκηση δίωξης κατά των εγκληματιών πολέμου, ανοίγοντας το δρόμο για τη μεγάλη Δίκη της Νυρεμβέργης. Αποφασίσθηκε ακόμα η αποναζιστικοποίηση και ο εκδημοκρατισμός της Γερμανίας και η απαγόρευση παραγωγής οπλικών συστημάτων. Η διάσκεψη του Πότσνταμ ουσιαστικά προσδιόρισε τον μεταπολεμικό χάρτη της Ευρώπης.

Τότε στη σοβιετική σφαίρα επιρροής πέρασαν οριστικά η Πολωνία, η Ρουμανία, η Ουγγαρία, η Τσεχοσλοβακία, η Βουλγαρία, η Αλβανία, η Ομοσπονδιακή Γιουγκοσλαβία και το τμήμα της Γερμανίας που είχε καταληφθεί από την ΕΣΣΔ, δηλαδή αυτό το γερμανικό κομμάτι, που ήταν γνωστό κάποτε ως Ανατολική Γερμανία. Όλα βάσει του διαμοιρασμού του κόσμου, που είχε σχεδιαστεί σε μια χαρτοπετσέτα στη Διάσκεψη της Γιάλτας. Στην διάσκεψη του Πότσνταμ αποφασίσθηκε να κάνει το επόμενο επιθετικό βήμα η Ρωσία πολεμώντας την Ιαπωνία, η οποία, η οποία συνέχιζε τον πόλεμο στην Ασία. Τελικά πρόλαβαν οι Αμερικανοί και έριξαν την ατομική βόμβα στη Χιροσίμα και το Ναγκασάκι.

Προς μια ενιαία μνήμη της Γενοκτονίας

ΑΠΟ ΤΗΝ ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ ΤΗΣ ΚΥΡΙΑΚΗΣ

https://www.kathimerini.gr/istoria/562418269/pros-mia-eniaia-mnimi-tis-genoktonias/

*Πρόσφυγες λαμβάνουν ιατρική φροντίδα από προσωπικό του Ερυθρού Σταυρού, στη Θεσσαλονίκη. Φωτ. ΒΙΒΛΙΟΘΗΚΗ ΤΟΥ ΚΟΓΚΡΕΣΟΥ

 

 

Γράφει η κ. ΙΣΜΗΝΗ ΛΑΜΠ

 

H Ελλάδα θα πρέπει να υποστηρίξει ένα νέο τρόπο προσέγγισης της μνήμης της γενοκτονίας. Σήμερα γίνεται μνημόνευση των γενοκτονιών στη βάση μιας τοπικιστικής προσέγγισης. Υπάρχουν διαφορετικές ημέρες καθ’ όλη τη διάρκεια του έτους όπου τιμούνται διάφορα θύματα γενοκτονιών: 27 Ιανουαρίου για το Ολοκαύτωμα των Εβραίων, 7 Απριλίου για τη Γενοκτονία των Τούτσι, 24 Απριλίου για τη Γενοκτονία των Αρμενίων, 19 Μαΐου για τη Γενοκτονία των Ελλήνων του Πόντου, 20 Μαΐου για τη Γενοκτονία της Καμπότζης, 2 Αυγούστου για τη Γενοκτονία των Ρομά, 7 Αυγούστου για τη Γενοκτονία των Ασσυρίων, 14 Σεπτεμβρίου για τη Γενοκτονία των Ελλήνων της Μικράς Ασίας κ.λπ.

Αυτές οι ημέρες μνήμης περνούν απαρατήρητες, ως επί το πλείστον, από οποιονδήποτε άλλον εκτός από τους απογόνους των θυμάτων. Έτσι, στην πραγματικότητα, η τοπικιστική προσέγγιση προωθεί την «αορατότητα» της γενοκτονίας και κάνει ελάχιστα για να καταστήσει τις γενοκτονίες λιγότερο πιθανές.

Ο Ισραέλ Τσάρνι, φημισμένος μελετητής της γενοκτονίας, έχει εξηγήσει πολύ καλά τους περιορισμούς μιας ιδιοκτησιακής και τοπικιστικής προσέγγισης της γενοκτονίας. Χρησιμοποιώντας συγκλονιστικά παραδείγματα από πολλές εθνικότητες και εθνοτικές ομάδες, κατέδειξε την τάση των ομάδων θυμάτων γενοκτονίας:

Καραμανλής, Μπίτσιος, Φορντ και Κίσινγκερ, συνομιλούν σε ένα κήπο στο Ελσίνκι το 1975

*Ο Αμερικανός πρόεδρος Τζέραλντ Φορντ και ο Κωνσταντίνος Καραμανλής, ο Χένρι Κίσινγκερ και ο Δημήτρης Μπίτσιος συνομιλούν στην πρεσβευτική κατοικία στον Ελσίνκι κατά τη διάρκεια των εργασιών της Διάσκεψης του Ελσίνκι, το καλοκαίρι του 1975. (Φωτ. ΙΔΡΥΜΑ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ Γ. ΚΑΡΑΜΑΝΛΗΣ).

 

 

Μια ανέκδοτη αποκαλυπτική συνομιλία,

όπως ανασύρθηκε από

τα αμερικανικά Εθνικά Αρχεία

 

 

Γράφει ο Παντελής Στεφ. Αθανασιάδης

 

 

            Το καλοκαίρι του 1975 η κυβέρνηση του Κωνσταντίνου Καραμανλή αντιμετώπιζε τεράστια προβλήματα εξαιτίας της τουρκικής αδιαλλαξίας. Η Κύπρος είχε υποστεί την τουρκική κατοχή και η Ελλάδα προσπαθούσε να εξομαλύνει με διπλωματικούς τρόπους την κατάσταση.

Μια μείζων επιτυχία της Ελλάδας, ήταν ότι τέθηκε σε ισχύ, στις 5 Φεβρουαρίου 1975, εμπάργκο όπλων έναντι της Τουρκίας. Ήταν κατ’ αρχήν μια άκρως σημαντική απόφαση. Η τουρκική κυβέρνηση αντέδρασε  άμεσα και αποφάσισε να αναστείλει τη λειτουργία των αμερικανικών βάσεων στην Τουρκία. Οι εγκαταστάσεις αυτές ήταν κρίσιμες λόγω των εντάσεων του Ψυχρού Πολέμου, ενώ παράλληλα διεφύλασσαν τα αμερικανικά  συμφέροντα στη Μέση Ανατολή, η οποία τελούσε εν βρασμώ λόγω του Παλαιστινιακού. Υπενθυμίζεται ότι από τον Αύγουστο του 1974, η ελληνική κυβέρνηση είχε αποσύρει την Ελλάδα από το στρατιωτικό σκέλος του ΝΑΤΟ, διαμαρτυρόμενη για την απραξία της Ατλαντικής Συμμαχίας και των Ηνωμένων Πολιτειών έναντι της επανάληψης της τουρκικής προέλασης στην Κύπρο, τον γνωστό Αττίλα ΙΙ. Η επιβολή του εμπάργκο δημιουργούσε συνθήκες δυσλειτουργίας στη νοτιοανατολική πτέρυγα του ΝΑΤΟ.

Το εμπάργκο όπλων όμως είχε αρχίσει να χαλαρώνει τελικά από τις 2 Οκτωβρίου 1975 όταν επετράπη στην Τουρκία από το Κογκρέσο η αγορά όπλων με πληρωμή σε συνάλλαγμα.

Όλο αυτό το διάστημα ήταν εντυπωσιακή και η κινητοποίηση των ομογενών στις ΗΠΑ , γεγονός που ενόχλησε πολύ τον Φορντ και τον Κίσινγκερ.

 

Η Διάσκεψη Ασφαλείας στο Ελσίνκι

 

Το καλοκαίρι του 1975, πραγματοποιήθηκε στη φιλανδική πρωτεύουσα η Διάσκεψη για την Ασφάλεια και τη Συνεργασία στην Ευρώπη, με τη συμμετοχή των παγκόσμιων ηγετών. Ήταν εντυπωσιακή η συμμετοχή τόσων ηγετών στο Ελσίνκι. Ταυτόχρονα ήταν και μια ευκαιρία για τους ηγέτες των μικρότερων κρατών, να συζητήσουν τα προβλήματα των χωρών τους και να επιδιώξουν επιμέρους λύσεις.

            Μια τέτοια σημαντική συνομιλία εκτός προγράμματος έγινε στις 30 Ιουλίου 1975, στην 1 το μεσημέρι στον κήπο της πρεσβευτικής κατοικίας του Αμερικανού πρεσβευτή στο Ελσίνκι. Θα ακολουθούσε συνάντηση του προέδρου των ΗΠΑ με τον Ιάπωνα πρωθυπουργό.