Οι μαύρες μέρες της κατοχής του 1942, στο νομό Έβρου

*Τα δύο διακεκριμένα θύματα δολοφονιών στο νόμο Έβρου το 1942. 

Αριστερά ο νομάρχης  Ιωάννης Φραγκούλης, δεξιά ο δήμαρχος Σουφλίου Πασχάλης Νάνος. 

*Στοιχεία από τα Εθνικά Αρχεία των ΗΠΑ

 

 

Γράφει ο Παντελής Στεφ. Αθανασιάδης

 

 

 

               Η ζωή στο νομό Έβρου κατά τη διάρκεια της Κατοχής, όπως και σε όλη την κατεχόμενη Ελλάδα, υπήρξε σκληρή και αδυσώπητη. Ο ακριτικός νομός, δεν παραδόθηκε από τους Χιτλερικούς κατακτητές στους Βουλγάρους, όπως συνέβη με τους νομούς Ξάνθης και Ροδόπης και τους νομούς της Ανατολικής Μακεδονίας.

               Ο νομός Έβρου παρέμεινε υπό τους Γερμανούς, που φυσικά είχαν τη στρατιωτική διοίκηση, αλλά η πολιτική διοίκηση, δηλαδή νομαρχία και δήμοι και κοινότητες, παρέμειναν σε ελληνικά χέρια. Η έδρα της νομαρχίας μεταφέρθηκε από την Αλεξανδρούπολη στο Διδυμότειχο. Η Αλεξανδρούπολη είχε παραχωρηθεί  στους Βουλγάρους. Οι κάτοικοι του νομού δεν δοκίμασαν μεγάλη πείνα, διότι η γεωργική παραγωγή σε σιτηρά και άλλα γεωργικά και κτηνοτροφικά προϊόντα κάλυπταν τις ανάγκες του νομού και πολλές φορές γίνονταν και εξαγωγές σε άλλες περιοχές που πραγματικά υπέφεραν. Υπήρχαν μόνο ελλείψεις προϊόντων που δεν παράγονταν επιτοπίως. Π.χ. δεν υπήρχε ζάχαρη ή ελαιόλαδο, αλλά οι «γιαχανάδες» τα σησαμελαιοτριβεία παρήγαν άφθονο σησαμέλαιο ή σπορέλαιο από τους ηλίανθους.

               Στα Αμερικανικά Εθνικά Αρχεία, έχουν διασωθεί έγγραφες αναφορές με πληροφορίες από την κατεχόμενη Ελλάδα, σταλμένες από την Ελληνική Υπηρεσία Πληροφοριών, που είχε συστήσει στο Κάιρο η εξόριστη ελληνική κυβέρνηση. Τις αναφορές αυτές συνήθως υπέγραφαν οι πλοίαρχοι του Πολεμικού Ναυτικού Ν. Τσαγκάρης και Ε. Κορτέσης.

               Με βάση αυτές τις αναφορές και άλλες εγχώριες πηγές, μπορούμε σήμερα να ανασυστήσουμε κατά ένα μέρος την ατμόσφαιρα εκείνων των ημερών και ειδικά του έτους 1942, όταν άρχισε να γεννιέται η αντίδραση κατά την Γερμανών, αλλά και άλλες ενέργειες, που τρομοκράτησαν τον πληθυσμό.

*Από τα Εθνικά Αρχεία των ΗΠΑ

Μέρες κατοχής: Αθήνα- Ορεστιάδα- Κάιρο. Ιστορίες διαφυγής

*Ο Χαράλαμπος Περογιαννάκης σε σκηνή στην έρημο. Πίσω από τη φωτογραφία του είχε γράψει ο ίδιος: Αεροδρόμιο Καμπούτ, παρά το Τομπρούκ 1943, 13 HELLENIC SQUADRON

*Αφήγηση της διαφυγής στη Μ. Ανατολή 

του αεροπόρου Χαράλαμπου Περογιαννάκη

Η διαφυγή Ελλήνων κατά την Κατοχή προς τη Μέση Ανατολή για να συμμετάσχουν στον αγώνα κατά του φασισμού και του ναζισμού, είναι μία από τις πολλές πτυχές της εποποιίας της Εθνικής Αντίστασης από ποικίλα μετερίζια. Κάθε διαφυγή και μια προσωπική ιστορία. Κάθε ιστορία και μια αγωνία. Οι κίνδυνοι δεν έπαψαν ποτέ να υπάρχουν.

Μια τέτοια αφήγηση κατοχικής διαφυγής έκανε το 2003, όταν πλέον είχε φτάσει σε ηλικία 88 ετών, ο ανώτατος αξιωματικός της Πολεμικής Αεροπορίας Χαράλαμπος Περογιαννάκης, στον επί θυγατρί γαμπρό του ιατρό Ιωάννη Παν. Λεκατσά.  

                Ο Χαράλαμπος Περογιαννάκης, με καταγωγή από τους Παπαγιαννάδες Σητείας, υπήρξε ιπτάμενος της Πολεμικής Αεροπορίας της τάξης του 1939, της Σχολής Ικάρων.

                Το μέτωπο στην κυρίως Ελλάδα είχε καταρρεύσει όπως είναι γνωστό τον Απρίλιο του 1941. Όσοι επέζησαν από τη λαίλαπα των γερμανικών και των ιταλικών επιθέσεων, επέστρεψαν όπως- όπως στα σπίτια τους.