Ο θάνατος της Σοφίας Βέμπο

ΑΠΟ ΤΗΝ ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ ΤΗΣ ΚΥΡΙΑΚΗΣ

https://www.kathimerini.gr/society/561790696/o-thanatos-tis-sofias-vempo/

*Η Σοφία Βέμπο προπολεμικά αναδείχτηκε σε μία από τις κορυφαίες ερμηνεύτριες τόσο στο θέατρο όσο και στη δισκογραφία. Ερμήνευσε τραγούδια των σπουδαιότερων συνθετών του Μεσοπολέμου, ενώ πριν και μετά τον πόλεμο έκανε πολλές περιοδείες ανά τον κόσμο όπου υπήρχαν ελληνικές κοινότητες.

 

 

*Η μεγάλη ερμηνεύτρια

εξέφρασε το πνεύμα του αγώνα του 1940

και υπήρξε εμβληματική φυσιογνωμία

του ελληνικού τραγουδιού

 

 

Γράφει ο κ. ΛΑΜΠΡΟΣ ΛΙΑΒΑΣ

 

 

Η Σοφία Βέµπο γεννήθηκε το 1910 στην Καλλίπολη της Ανατολικής Θράκης κι έζησε στην Κωνσταντινούπολη έως το 1921, όταν η οικογένειά της υποχρεώθηκε να καταφύγει στον Βόλο. Εκδήλωσε το ταλέντο της στο τραγούδι από μικρή ηλικία, αν και δεν έκανε συστηματικές μουσικές σπουδές.

Εμφανίστηκε για πρώτη φορά ως τραγουδίστρια το 1933 στο κέντρο Αστόρια της Θεσσαλονίκης, με το όνομα Έφη Βέμπο (το όνομα της οικογενείας της ήταν Μπέμπο). Τον Οκτώβριο της ίδιας χρονιάς πέρασε με επιτυχία στο θεατρικό σανίδι, στην αθηναϊκή επιθεώρηση «Παπαγάλος». Η βαθιά φωνή της με τα θερμά ηχοχρώματα, η καθαρή άρθρωση και η έντονη θεατρική παρουσία την έκαναν αμέσως να ξεχωρίσει, σε σύγκριση με τις λεπτές φωνές και τον επιτηδευμένο τρόπο ερμηνείας που χαρακτήριζαν πολλές τραγουδίστριες της περιόδου.

Τα τραγούδια έπαιζαν κεντρικό ρόλο στις επιθεωρήσεις, που ήταν ο κυριότερος χώρος για την ανάδειξη των νέων «σουξέ», καθώς τα γραμμόφωνα στα σπίτια δεν είχαν μεγάλη διάδοση και δεν είχε εγκαινιαστεί ακόμη το ελληνικό ραδιόφωνο. Συνηθιζόταν μάλιστα στο θέατρο να προβάλλονται πίσω από τον τραγουδιστή οι στίχοι, ώστε να τους μαθαίνει το κοινό και να τραγουδά μαζί του. Έτσι, ήδη με τη λήξη της παράστασης, οι νέες επιτυχίες διαδίδονταν από στόμα σε στόμα!

Ένας Λευκαδίτης γιατρός στο πολιορκημένο Μεσολόγγι

ΑΠΟ ΤΗΝ ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ ΤΗΣ ΚΥΡΙΑΚΗΣ

https://www.kathimerini.gr/opinion/561791113/enas-leykaditis-giatros-sto-poliorkimeno-mesologgi/

*Η έξοδος του Μεσολογγίου. Πίνακας του Θεόδωρου Βρυζάκη. Εθνική Πινακοθήκη. 

Λάδι σε μουσαμά 169 Χ 127 εκ.

 

 

Γράφει ο κ. Παντελής Μπουκάλας

 

Από το λήµµα για το Μεσολόγγι στο «Λεξικόν της Επαναστάσεως» του Γεωργίου Γαζή: «Αν έλειπεν ο πατριωτισμός των κατοίκων εις την διόρυξιν της τάφρου και εις την κατασκευήν του τείχους και των προμαχώνων αφ’ ενός μέρους, και αφ’ ετέρου ο ηρωισμός των υπερασπιστών […] επί της εσχάτης πολιορκίας, το Μεσολόγγιον μίαν ημέραν, και όχι εν έτος, δεν εβαστούσεν πολιορκούμενον διά ξηράς από τας δυνάμεις της Ασίας, Αφρικής και της Ευρωπαϊκής Τουρκίας».

«Φράχτης» χαρακτηρίστηκε το τείχος ή «μάντρα». Κι ο τόπος «αλωνάκι», όπως με τρυφερότητα τον βάφτισε ο Σολωμός: «Τα μάτια μου δεν είδαν τόπον ενδοξότερον από τούτο το αλωνάκι». Τα πρώτα οχυρωματικά έργα έγιναν τον Ιούνιο του 1821. Χάρη στον Χιώτη μηχανικό Μιχαήλ Κοκκίνη, τα τείχη βελτιώθηκαν κατά πολύ, οι δε ντάπιες και τα κανονοστάσια απέκτησαν ονόματα ιδιαίτερου κύρους: Ρήγας. Κοραής. Κυριακούλης Μαυρομιχάλης. Μάρκος Μπότσαρης. Φραγκλίνος, ο ηγέτης της Αμερικανικής Επανάστασης. Μπάιρον. Σκεντέρμπεης, ο Αλβανός ήρωας του 15ου αιώνα. Κοτζιούσκος, ήρωας της πολωνικής ανεξαρτησίας. Τοκελί, Ούγγρος ήρωας. Γουλιέλμος της Οράγγης, ήρωας των Κάτω Χωρών και της Αγγλίας. Γουλιέλμος Τέλλος, ο περίφημος Ελβετός. Το «αλωνάκι» στραμμένο προς την Ευρώπη.

Η πρώτη πολιορκία του Μεσολογγίου διήρκεσε από τον Οκτώβριο του 1822 έως τα Χριστούγεννα. Το νικηφόρο τέλος απαθανατίστηκε από τον Σολωμό στον «Υμνο εις την Ελευθερίαν». Με πηγή όσα άρχισε να ιστοριογραφεί ο «εγκάρδιος φίλος του» Σπυρίδων Τρικούπης, ο ποιητής ιστορεί συγκλονιστικά τον μαζικό πνιγμό των Τούρκων στον Αχελώο. Παρακινημένος επίσης από την (τυπωμένη) «Ιστορία» του Τρικούπη, ο Κρυστάλλης αναζητεί πολύ αργότερα την ταυτότητα του άγνωστου άντρα που, παριστάνοντας τον κυνηγό, ειδοποίησε τους Μεσολογγίτες για το σχέδιο του Ομέρ να επιτεθεί το βράδυ των Χριστουγέννων, και γράφει το επύλλιο «Ο καλόγηρος της Κλεισούρας». Από τον Σεπτέμβριο έως τον Νοέμβριο του 1823 πολιορκείται το Αιτωλικό και αποκλείεται το Μεσολόγγι (τον αποκλεισμό αυτό ο Π. Στεφανίτσης τον μετράει ως δεύτερη πολιορκία). Η έσχατη πολιορκία, η γνωστή πια ως δεύτερη, διαρκεί από τις 15.4.1825 έως την Έξοδο, 11.4.1826.           

Δεν είναι λίγες οι πηγές για τον έναν χρόνο που κατέστησε την πόλη «μέγα αγκωνάρι του Αγώνα», κατά τον χαρακτηρισμό του Αλέξη Πολίτη: τα «Ελληνικά Χρονικά» του Μάγερ, που εκδίδονταν από την 1.1.1824 έως τις 20.2.1826, ιστοριογραφίες, επιστολές στρατιωτικών και πολιτικών, απομνημονεύματα. Ως μάρτυρας θα μπορούσε να χρησιμοποιηθεί επικουρικά η προφορική λαϊκή παράδοση και η ποίηση, πρωτίστως η συγχρονική: τα σολωμικά έργα, η «Ιστορία της Δυτικής Χέρσου Ελλάδος» του Στασινού Μικρούλη, τα δημοτικά τραγούδια.

Η καταραμένη για τη Θράκη Διάσκεψη των Μουδανιών, το Σεπτέμβριο του 1922

*Ένα σπάνιο ντιοκουμέντο. Απόσπασμα της ιδιόγραφης επιστολής του Ελευθέριου Βενιζέλου προς το υπουργείο Εξωτερικών για τη σημασία της Θράκης. 

Εδώ δημοσιεύεται ολόκληρη (Αρχείο Ιδρύματος Ελ. Κ. Βενιζέλου)

 

 

*Όλο το παρασκήνιο,

σε Λονδίνο και Παρίσι

              

 

Γράφει ο Παντελής Στεφ. Αθανασιάδης

 

              

               Τα Μουδανιά υπήρξαν παλαιά ελληνική πόλη της Βιθυνίας στη Μικρά Ασία. Σήμερα αποτελούν το επίνειο της Προύσας με την οποία συνδέονται και σιδηροδρομικώς. Το λιμάνι αυτό στη θάλασσα της Προποντίδας, έχει στοιχειώσει στη συνείδηση του Θρακικού Ελληνισμού, γιατί εκεί, το 1922, οι θεωρούμενες ως σύμμαχοι δυνάμεις της Αντάντ, έλαβαν την πλέον ολέθρια απόφαση, υποκύπτοντας στις απαιτήσεις του Μουσταφά Κεμάλ, αναδιατάσσοντας ταυτόχρονα τα συμφέροντά τους στην Ανατολή και τις ζώνες επιρροής.

               Η κατάσταση στην Ελλάδα ήταν τραγική. Ολοκληρωτική ήττα στη Μικρά Ασία. Πυρκαγιά στη Σμύρνη και σφαγή του μητροπολίτη Χρυσόστομου. Χιλιάδες πρόσφυγες διωγμένοι κακήν κακώς. Ανείπωτο το δράμα του Ελληνισμού της Ανατολής. Στις 11 Σεπτεμβρίου άρχισε να κινείται ο στρατός που ήταν στη Μικρά Ασία και στη Μυτιλήνη. Επαναστάτησε ενώπιον της μεγάλης καταστροφής και ζήτησε με προκήρυξη:

               *Την παραίτηση του βασιλέως Κωνσταντίνου, χάριν της Πατρίδος υπέρ του Διαδόχου.

               *Την άμεση διάλυση της Γ΄ Εθνοσυνέλευσης

               *Τον σχηματισμό «αχρόου κυβερνήσεως και εμπνεούσης  εμπιστοσύνην εις την Αντάντ δια την ταχίστην και αμερόληπτον ενέργειαν εκλογών».

               *Και την άμεση ενίσχυση του Θρακικού μετώπου.

Περιοδείες Καραμανλή στη Δυτ. Ευρώπη

ΑΠΟ ΤΗΝ ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ ΤΗΣ ΚΥΡΙΑΚΗΣ

https://www.kathimerini.gr/society/561779692/istoria-periodeies-karamanli-sti-dyt-eyropi/

*Ελληνοϊταλικές συνομιλίες στη Ρώμη. Επικεφαλής της ιταλικής αντιπροσωπείας ο πρωθυπουργός Τζούλιο Αντρεότι. Η συνάντηση ήταν κρίσιμης σημασίας για την υπερκέραση των επιφυλάξεων της Ιταλίας, που αφορούσαν τα ελληνικά αγροτικά προϊόντα. Φωτ. ΙΔΡΥΜΑ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ Γ. ΚΑΡΑΜΑΝΛΗΣ

 

 

 

*Η εντατικοποίηση των διαπραγματεύσεων

με την ΕΟΚ συνοδεύεται 

από τη διπλωματική εξόρμηση

του πρωθυπουργού

 

 

Γράφει ο κ. Ευάνθης Χατζηβασιλείου*

 

Η υποβολή, τον Ιούνιο του 1975, της αίτησης για προσχώρηση στις Ευρωπαϊκές Κοινότητες αποτέλεσε τη μείζονα πολιτική επιλογή της κυβέρνησης Καραμανλή αλλά και της μεταπολιτευτικής Ελλάδας συνολικά. Μετά την οικονομική ανάπτυξη των δεκαετιών του 1950 και 1960, η χώρα μπορούσε πλέον να προσδοκά ρεαλιστικά αυτή την προοπτική.

Επιπλέον όμως, μετά την ταπεινωτική εμπειρία της δικτατορίας του 1967-1974 και τη συγκρότηση μιας εδραιωμένης δημοκρατίας με την υιοθέτηση του Συντάγματος του 1975, η κυβέρνηση Καραμανλή προσέβλεπε στη σταθεροποίηση και στη θωράκιση του δημοκρατικού πολιτεύματος μέσω της ένταξης στην κοινότητα των ανεπτυγμένων αντιπροσωπευτικών δημοκρατιών της Δυτικής Ευρώπης. Η εδραίωση της δημοκρατίας και η ευρωπαϊκή επιλογή ήταν δύο επάλληλοι στόχοι, κυριολεκτικά οι δύο όψεις του ίδιου νομίσματος: ο ένας δεν θα μπορούσε να επιτευχθεί χωρίς τον άλλον. Το έτος 1978 αποκτούσε πλέον κρίσιμη σημασία για την επιτυχία της προσπάθειας.

 

Στόχος, η επιτάχυνση των διαδικασιών

 

Οι Ευρωπαϊκές Κοινότητες ανταποκρίθηκαν στο ελληνικό αίτημα. Παρά τις μερικές αμφιβολίες που είχαν διατυπωθεί από την Επιτροπή στις αρχές του 1976 (και είχαν υπερκερασθεί χάρη στη δραστηριοποίηση της ελληνικής διπλωματίας και του ίδιου του πρωθυπουργού), η Κοινότητα επέλεξε να χρησιμοποιήσει την προοπτική της ένταξης ως μοχλό για τη σταθεροποίηση των δημοκρατιών και του δυτικού προσανατολισμού των κρατών της Νότιας Ευρώπης που έβγαιναν από δικτατορίες – Ελλάδα, Ισπανία, Πορτογαλία.

Ο Α΄ Βαλκανικός Πόλεμος και οι παράπλευρες ετοιμασίες του

*Κωνσταντίνος και Βενιζέλος. Οι πρωταγωνιστές των Βαλκανικών Πολέμων

 

 

Γράφει ο Παντελής Στεφ. Αθανασιάδης

 

               Οι Βαλκανικοί Πόλεμοι, αποτελούν την απόλυτη δόξα της Ελλάδας, τόσο για τα αποτελέσματά τους στα πεδίο των μαχών, όσο και στον τελικό απολογισμό τους, αφού σχεδόν διπλασίασαν την έκταση και τον πληθυσμό της χώρας. Και το κυριότερο, δεν συνοδεύθηκαν από  κάποιον αχρείαστο εμφύλιο πόλεμο. Βέβαια εκείνη την εποχή ανιχνεύουμε τα σπέρματα του Εθνικού Διχασμού, που ταλάνισε την πατρίδα μας για πολλά χρόνια κατόπιν.

               Η Ελλάδα όταν άρχισαν οι Βαλκανικοί Πόλεμοι, κατόρθωσε με ένα πλήρως αναδιοργανωμένο και άρτιο εξοπλισμένο στράτευμα και με τις κατάλληλες συμμαχίες, να προσαρτήσει ελληνικά εδάφη στα οποία διέθετε αδιαφιλονίκητους τίτλους και τα οποία  κατείχε η Τουρκία, να απελευθερώσει αλύτρωτους πληθυσμούς και να ξεπλύνει την ντροπή της ήττας του πολέμου του 1897.

               Οι πολεμικές επιχειρήσεις του Α΄ Βαλκανικού Πολέμου εναντίον των Τούρκων, από την πλευρά της Ελλάδας άρχισαν στις 5 Οκτωβρίου 1912 και κράτησαν περίπου δύο μήνες, με τον Ελληνικό στρατό να έχει σημαντικές νίκες, δοξάζοντας την Ελλάδα.

               Η ιστορία των Βαλκανικών Πολέμων είναι γνωστή και έχει καταγραφεί σε όλες τις λεπτομέρειές της τόσο από στρατιωτικούς, όσο και από άλλους συγγραφείς. Η βιβλιογραφία είναι πλούσια. Θα αναφέρουμε μόνο την τρίτομη έκδοση της Διεύθυνσης Ιστορίας Στρατού του ΓΕΣ, στη δεκαετία του 1930 και τις εκδόσεις με τα Παραρτήματα και τα Σχεδιαγράμματα.

               Σήμερα θα καταγράψουμε κάποιες παράπλευρες ενέργειες , που δεν σχετίζονται άμεσα με τις εχθροπραξίες, αλλά περιγράφουν την ατμόσφαιρα της προετοιμασίας της μεγάλης πολεμικής νικηφόρας εξόρμησης.

Η συνάντηση Καραμανλή – Ετσεβίτ

ΑΠΟ ΤΗΝ ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ ΤΗΣ ΚΥΡΙΑΚΗΣ 

https://www.kathimerini.gr/society/561759154/i-synantisi-karamanli-etsevit/

*Η συνάντηση Καραμανλή - Ετσεβίτ στο Μοντρέ επιβεβαίωσε τις διαφορετικές προσεγγίσεις των δύο πλευρών στις ελληνοτουρκικές διαφορές. (ΙΔΡΥΜΑ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ Γ. ΚΑΡΑΜΑΝΛΗΣ)

 

 

 

Γράφει ο κ. ΑΝΤΩΝΗΣ ΚΛΑΨΗΣ*

 

 

Στις 5 Ιανουαρίου 1978, την πρωθυπουργία στην Τουρκία ανέλαβε ο Μπουλέντ Ετσεβίτ. Σε μία από τις πρώτες δηλώσεις του ο Ετσεβίτ αναφέρθηκε στην ανάγκη ειρηνικής επίλυσης των ελληνοτουρκικών προβλημάτων και του Κυπριακού. Τα «ανοίγματα» του Ετσεβίτ δημιούργησαν θετικές διεθνείς εντυπώσεις. Ωστόσο δεν έπεισαν την ελληνική πλευρά για το αγαθό των τουρκικών προθέσεων.

Η Ελλάδα, εξηγούσε ο πρωθυπουργός Κωνσταντίνος Καραμανλής, όχι μόνον είχε κατ’ επανάληψιν διακηρύξει την προσήλωσή της στην ειρηνική διευθέτηση όλων των ελληνοτουρκικών εκκρεμοτήτων, αλλά επιπλέον είχε υποβάλει εποικοδομητικές προτάσεις, οι οποίες όμως δεν είχαν βρει ανταπόκριση. Επομένως, εναπόκειτο στον Ετσεβίτ να αποδείξει κατά πόσον ήταν διατεθειμένος να προχωρήσει προς την κατεύθυνση που υποδείκνυαν οι δημόσιες τοποθετήσεις του.

Ο Αλμπέρτο περιμένει το ποδήλατό του

ΑΠΟ ΤΗΝ ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ ΤΗΣ ΚΥΡΙΑΚΗΣ https://www.kathimerini.gr/culture/cinema/561759715/o-almperto-perimenei-to-podilato-toy/

*Στα υπόγεια του Ιταλικού Μορφωτικού Ινστιτούτου Θεσσαλονίκης, στην οδό Φλέμιγκ, βρέθηκαν το 2003 συγκλονιστικά τεκμήρια μιας ζωής κλεμμένης: φωτογραφίες, σχολικές εκθέσεις, απολυτήρια, που δεν πρόλαβαν τα παιδιά της σχολικής χρονιάς 1941-1942 να παραλάβουν.

 

 

*Όταν ο πόλεμος 

σκόρπισε στον άνεμο 

τα όνειρα των μαθητών 

του ιταλικού σχολείου 

«Ουμπέρτο Πρίμο» 

στη Θεσσαλονίκη

Γράφει η κ. Γιώτα Μυρτσιώτη

 

Με όσα ξετυλίγονται σήμερα στην εμπόλεμη Ουκρανία, στην Ευρώπη, ένα ντοκιμαντέρ έρχεται να μας υπενθυμίσει, ογδόντα χρόνια μετά, ότι το σύνθημα «ποτέ ξανά» μοιάζει άπιαστο ιδανικό.

Οι «Μαθητές του Ουμπέρτο Πρίμο» της Θεσσαλονίκης είναι τα αθώα θύματα ενός πολέμου που έκοψε βίαια το νήμα των παιδιών από το σχολείο, την πατρίδα, την οικογένεια, την ίδια τους τη ζωή. Οι ιστορίες τους έγιναν θεατρική παράσταση, βιβλίο, και τώρα 80λεπτο ντοκιμαντέρ που θα προβληθεί στο 24ο Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ Θεσσαλονίκης (10-20/3/2022), σε σκηνοθεσία Αλεσάντρας Μαϊολέτι, συμπυκνώνοντας μια πολυετή έρευνα του καθηγητή Αντόνιο Κρεσέντσι.

Ξεκίνησε τυχαία όταν ένα βράδυ του 2003 στα υπόγεια του Ιταλικού Μορφωτικού Ινστιτούτου Θεσσαλονίκης της οδού Φλέμινγκ– έδρα του ιταλικού σχολείου «Ουμπέρτο Πρίμο», όπου φοιτούσαν εκατοντάδες Εβραίοι μαθητές μέχρι το σχολικό έτος 1941-1942– ανακάλυψε το αρχείο με φωτογραφίες, σχολικές εκθέσεις, ταυτότητες, απολυτήρια, που με την κήρυξη του πολέμου, δεν πρόλαβαν τα παιδιά να παραλάβουν.

Θα μπορούσε το 1919 η ελληνική κυβέρνηση να διεκδικήσει αντί της Σμύρνης την Κωνσταντινούπολη;

ΑΠΟ ΤΗΝ ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ ΤΗΣ ΚΥΡΙΑΚΗΣ https://www.kathimerini.gr/investigations/561759073/tha-mporoyse-to-1919-i-elliniki-kyvernisi-na-diekdikisei-anti-tis-smyrnis-tin-konstantinoypoli/

*Μία από τις πολλές απεικονίσεις της Μεγάλης Ιδέας από τους λαϊκούς ζωγράφους της εποχής (Εθνικό Ιστορικό Μουσείο, Αθήνα).

 

 

 

*Η πρόταση των Βρετανών εμπειρογνωμόνων

Άρνολντ Τόινμπι και Χάρολντ Νίκολσον

και η υποδοχή της από τον Ελευθέριο Βενιζέλο

και τον διεθνή παράγοντα

 

 

Γράφουν οι κ. ΒΑΣΙΛΗΣ ΜΗΝΑΚΑΚΗΣ, 

ΣΑΚΗΣ ΙΩΑΝΝΙΔΗΣ

 

 

 

Το τέλος του Α΄ Παγκοσμίου Πολέμου, τον Νοέμβριο του 1918, βρήκε την Ελλάδα στο στρατόπεδο των νικητών, ενώ την Οθωμανική Αυτοκρατορία, η οποία είχε συνταχθεί στον πόλεμο με τις Κεντρικές Δυνάμεις, σε εκείνο των ηττημένων. Συνεπώς, οι προοπτικές που διανοίγονταν ήταν διαφορετικές: η Ελλάδα προσδοκούσε μια νέα εδαφική διεύρυνση, έπειτα από εκείνη που είχε επιτύχει κατά τους Βαλκανικούς Πολέμους, ενώ η Οθωμανική Αυτοκρατορία μια περαιτέρω συρρίκνωση της επικράτειάς της.

Σε ό,τι αφορά την Ελλάδα, λοιπόν, ετίθετο ένα ερώτημα: ποιες θα έπρεπε να είναι οι προς ανατολάς διεκδικήσεις της στα εδάφη της υπό διαμελισμό Οθωμανικής Αυτοκρατορίας;

Σχεδόν ταυτοχρόνως με το τέλος του πολέμου (2 Νοεμβρίου 1918), ο Ελευθέριος Βενιζέλος απάντησε στο ερώτημα αυτό με ένα υπόμνημα που υπέβαλε στον Βρετανό ομόλογό του Λόιντ Τζορτζ. «Το σχέδιο περιλάμβανε τη δημιουργία ανεξάρτητου αρμενικού κράτους, τη δημιουργία, υπό την αιγίδα της Κοινωνίας των Εθνών, ενός ανεξάρτητου κράτους Κωνσταντινούπολης και Ανατολικής Θράκης, έτσι ώστε να διασφαλίζεται η ελευθερία των Στενών και την προσάρτηση της δυτικής Μικράς Ασίας στην Ελλάδα» (M. Llewellyn Smith, «Το όραμα της Ιωνίας», ΜΙΕΤ, σελ. 149).

Τρεις μήνες αργότερα (3-4 Φεβρουαρίου 1919), στο πλαίσιο της Συνδιάσκεψης Ειρήνης των Παρισίων, ο Έλληνας πρωθυπουργός παρουσιάστηκε στο Ανώτατο Συμμαχικό Συμβούλιο (Συμβούλιο των Δέκα) για να εξηγήσει και να αιτιολογήσει τις ελληνικές θέσεις. Η ανάλυσή του βασιζόταν στην εκτενή επίσημη έκθεση «Η Ελλάς ενώπιον του Συνεδρίου της Ειρήνης», την οποία είχε συντάξει ο ίδιος και εξηγούσε γιατί πρέπει να περιέλθουν στην Ελλάδα τα νησιά του Αιγαίου που παρέμεναν υπό τουρκική κατοχή, τα υπό ιταλική κατοχή Δωδεκάνησα, σχεδόν ολόκληρη η Βόρειος Ήπειρος και η Θράκη (δυτική και ανατολική).

Αναφερόμενος στην Κωνσταντινούπολη, υποστήριξε ότι στην πραγματικότητα ήταν πόλη ελληνική, αλλά, δεδομένων των πολλαπλών διεθνών συμφερόντων επ’ αυτής, πρότεινε ένα ειδικό διεθνές καθεστώς για το αστικό συγκρότημα μαζί με μια εκτεταμένη περιοχή πέριξ αυτού, τα οποία θα ετίθεντο υπό την εντολή της Κοινωνίας των Εθνών. Όπως είχε πει αστειευόμενος, ήταν «ο μόνος Έλληνας στον κόσμο που απέρριπτε την Κωνσταντινούπολη» (Τζάιλς Μίλτον, «Χαμένος παράδεισος», Μίνωας, 2022, σελ. 153).

Μάλιστα, σε ερώτηση του Λόιντ Τζορτζ αν πρότεινε τη διεθνοποίηση της Κωνσταντινούπολης και του περιαστικού της χώρου, συμπεριλαμβανομένων του Σκουταρίου και της απέναντι ακτής του Βοσπόρου, ο Βενιζέλος απάντησε καταφατικά, προσθέτοντας στο διεθνές καθεστώς και τις περιοχές του Ιζμίτ (Νικομήδεια), της Καλλίπολης, της Μπίγας και μέρους της Προύσας (Σωτ. Ριζάς, «Το τέλος της Μεγάλης Ιδέας», Καστανιώτης, 2015, σελ. 63).

Η εν λόγω επιλογή, να διεκδικηθεί δηλαδή η Σμύρνη και όχι (ή και) η Κωνσταντινούπολη, συζητήθηκε πολύ τότε – και εξακολουθεί να συζητείται. Επ’ αυτής, καταθέτουν τις απόψεις τους τέσσερις ιστορικοί, φωτίζοντάς την από διάφορες οπτικές.

1919-1922 – Ιστορικά Φύλλα με την «Κ»: Έκτακτη χαρμόσυνη είδηση από Βορράν (Απελευθέρωση Αδριανούπολης)

ΑΠΟ ΤΗΝ ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ

https://www.kathimerini.gr/society/561733594/1919-1922-istorika-fylla-me-tin-k-ektakti-charmosyni-eidisi-apo-vorran/

 

Η έκτακτη είδηση, που έφτασε τα ξημερώματα της 12ης Ιουλίου 1920 και δημοσιεύθηκε στην τελευταία σελίδα του φύλλου της ημέρας εκείνης, είχε τίτλο: «Ο στρατός μας εισήλθεν εις Αδριανούπολιν;». Στον τίτλο σημειωνόταν «ώρα 5η πρωινή» και υπήρχε ερωτηματικό, καθώς «μέχρι της 3ης και ημισείας πρωινής εις το Γραφείον του Τύπου ουδεμία υπήρχε επιβεβαίωσις της ειδήσεως ταύτης».

Σε διπλανές στήλες γινόταν αναφορά σε «φήμη για την Αδριανούπολιν», με την υποσημείωση, όμως, ότι «η ως άνω φήμη φαίνεται πρόωρος παρ’ ουδεμιάς επισήμου αρχής αναγγελθείσα, χωρίς να αποκλείεται όμως η ταχεία πάντως παράδοσις της πόλεως εις τον Ελληνικόν στρατόν».

Αναφερόταν επίσης: «Ο Βασιλεύς Αλέξανδρος ευρίσκεται εις το Στρατηγείον του στρατηγού Εμμανουήλ Ζυμβρακάκη, παρακολουθών τον αγώνα. Η μάχη προκαλεί ζωηρότατον το ενδιαφέρον του Βασιλέως, όστις πιστεύεται ότι θα αναμείνη όπως εισέλθη και εις Αδριανούπολιν».

Δεν επρόκειτο για φήμη. Πράγματι, στις 12 Ιουλίου 1920 ο ελληνικός στρατός απελευθέρωνε την Αδριανούπολη. Και μία ημέρα μετά, ο βασιλιάς Αλέξανδρος εισερχόταν θριαμβευτικά στην πόλη, συνοδευόμενος από τον διοικητή της Στρατιάς Θράκης, στρατηγό Ζυμβρακάκη.

Στη Θράκη του 1910. Αγκαλιά με τον τρόμο, αλλά και την ελπίδα

*Το κτίριο της Αστυνομίας στην Αδριανούπολη. Κτίριο μεγάλο, αποτελεσματικότητα μικρή....

 

 

*Τα κρυμμένα όπλα στη Σαμοθράκη

*Η ληστρική επίθεση στα Μαράσια

*Ο οπλαρχηγός Θεόδωρος Αμπατζόπουλος

 

Γράφει ο Παντελής Στεφ. Αθανασιάδης

 

Η ζωή στη Θράκη, είχε πάντα δυσκολίες. Οι κάτοικοί της πάντα ζούσαν σε κλίμα καταπίεσης από τους Οθωμανούς και σε κλίμα φόβου από τους Βουλγάρους μετά το 1878. Μετά το 1908 και την επανάσταση των Νεοτούρκων πολλοί είχαν ελπίσει ότι θα βελτιωθεί το κλίμα. Οι ελπίδες τους τα επόμενα χρόνια διαψεύστηκαν οικτρά. Ταυτόχρονα από την πλευρά της Βουλγαρίας είχε δημιουργηθεί ατμόσφαιρα φόβου από την εγκληματική παρακρατική δράση των κομιτατζήδων. Η κατάσταση της ασφάλειας και της δημόσιας τάξης, ποτέ δεν ήταν καλή. Ποτέ όμως δεν έλειψε η ελπίδα της απελευθέρωσης.

Από τα τέλη του 19ου αιώνα και έως τους Βαλκανικούς Πολέμους 1912-1913 η κατάσταση για τον Ελληνισμό της Ηπείρου, της Μακεδονίας και της Θράκης ήταν τραγική. Αυτό τα βόρεια διαμερίσματα του Ελληνισμού, δεν είχαν ενωθεί ακόμη με την Ελλάδα και ήταν στόχοι των ορέξεων Αλβανών, Τούρκων και Βουλγάρων. Είναι γνωστό ότι ιδιαίτερα στη Μακεδονία και τη Θράκη δρούσαν οι Βούλγαροι κομιτατζήδες που καθημερινά έσπερναν τον τρόμο στους αυτόχθονες ελληνικούς πληθυσμούς ζητώντας να αποκηρύξουν την ελληνική τους καταγωγή και να ενταχθούν στην βουλγαρική σχισματική Εξαρχία. Οι Θράκες κράτησαν σαν πολύτιμο φυλαχτό, την εθνική τους ταυτότητα, την Ορθόδοξη πίστη τους και την Ελληνική τους γλώσσα.  

Μια εικόνα της ζωής της Θράκης το 1910, που στην περιοχή δεν υπήρχαν πολεμικές συγκρούσεις, θα δούμε με βάση τα διάσπαρτα στοιχεία.

*Οι πλημμύρες της Αδριανούπολης

Αρχικά αξίζει να πούμε ότι οι Θράκες εκτός από τους Τούρκους και τους Βουλγάρους συχνά έπρεπε να είναι σε θέση να αντιμετωπίσουν και τα στοιχεία της φύσης. ‘Όπως για παράδειγμα στις αρχές Ιουνίου εκείνης της χρονιάς όταν σημειώθηκαν μεγάλες πλημμύρες στην Αδριανούπολη. Ολόκληρες συνοικίες είχαν κατακλυσθεί από τα νερά των τριών ποταμών της περιοχής, που συνέκλιναν εκεί. Του Έβρου, του Άρδα και του Τούντζα. Οι στρατιωτικές φυλακές είχαν καταρρεύσει και πολλοί κρατούμενοι είχαν χάσει τη ζωή τους, μετέδωσε τότε το Αθηναϊκό Πρακτορείο ειδήσεων, μέσω Κωνσταντινούπολης, σε μια σπάνια μετάδοση για τη Θράκη.

Δεδέαγατς: Ο συμμαχικός ναυτικός αποκλεισμός του 1915

*Το Ελληνικό προξενείο του Δεδέαγατς (συλλογή Αγγέλας Γιαννακίδου)

 

 

*Ανέκδοτα στοιχεία.

*Προξενικές αναφορές.

*Τα γαλανόλευκα κομφετί!

* Τελάλης με νταούλια,

απαγορεύει τα ελληνικά!.

 

 

Γράφει ο Παντελής Στεφ. Αθανασιάδης

               Η Αλεξανδρούπολη, το Δεδέαγατς του 1915, που κατέχονταν τότε από τους Βουλγάρους, δοκιμάστηκε σκληρά και από τον ναυτικό αποκλεισμό που επέβαλλαν οι συμμαχικές δυνάμεις, Αγγλία, Γαλλία, Ρωσία, εναντίον των  κεντρικών αυτοκρατοριών  Γερμανία, Αυστροουγγαρία, Οθωμανική Αυτοκρατορία και Βουλγαρία.

Για την Ελλάδα, που… ήταν μακριά τότε, το 1915 ήταν μια κρίσιμη χρονιά, καθώς το σαράκι του Εθνικού Διχασμού άρχισε να παίρνει σάρκα και οστά.  Ο πρωθυπουργός Ελευθέριος Βενιζέλος πρότεινε στους Συμμάχους της Αντάντ στις 16 Φεβρουαρίου να συμμετάσχει η Ελλάδα στην εκστρατεία της Καλλίπολης. Ο βασιλεύς Κωνσταντίνος που ήταν υπέρ της ουδετερότητας και ο πρωθυπουργός, διαφώνησαν. Παραιτήθηκε η κυβέρνηση στις 21 Φεβρουαρίου και σχημάτισε κυβέρνηση ο Δημήτριος Γούναρης που προκήρυξε εκλογές για τις 31 Μαΐου. Τις κέρδισαν οι Φιλελεύθεροι  του Βενιζέλου. Η αγιάτρευτη διένεξη Στέμματος-Βενιζέλου οδηγεί σε νέα παραίτηση της κυβέρνησης Βενιζέλου. Σχηματίζεται κυβέρνηση Αλέξανδρου Ζαΐμη στις 24 Σεπτεμβρίου. Τελευταία κυβέρνηση εκείνης της σημαδιακής χρονιάς ήταν του Στέφανου Σκουλούδη, που ανέλαβε στις 25 Οκτωβρίου 1915. Αυτό ήταν το κλίμα στην Αθήνα.

Η αποσάθρωση και διάλυση του Κέντρου

ΑΠΟ ΤΗΝ ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΉ ΤΗΣ ΚΥΡΙΑΚΗΣ

https://www.kathimerini.gr/society/561748153/i-aposathrosi-kai-dialysi-toy-kentroy/ 

*30.11.1977. Τα μέλη της τριμελούς διοικούσας επιτροπής της ΕΔΗΚ (από δεξιά, Στέλιος Παπαθεμελής, Ιωάννης Ζίγδης και Νικήτας Βενιζέλος) δίνουν συνέντευξη Τύπου την επομένη της εκλογής τους. Αριστερά, ο γ.γ. του κόμματος Μιχάλης Παπακωνσταντίνου.

 

*Η παρωχημένη ρητορική του

μετά τη Μεταπολίτευση 

οδήγησαν στην εξαφάνισή του

 

Γράφει ο κ. ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΠΑΠΑΔΙΑΜΑΝΤΗΣ

 

Το 1974 η κατάσταση του Κέντρου κάθε άλλο παρά ρόδινη μπορούσε να χαρακτηριστεί. Το χάσμα ανάμεσα στην πολυπληθέστερη μετριοπαθή πτέρυγα υπό τον Γεώργιο Παπανδρέου και τη μειοψηφούσα ριζοσπαστική υπό τον γιο του Ανδρέα είχε ενταθεί από τη στιγμή που ο Ανδρέας ίδρυσε τον Φεβρουάριο του 1968 το Πανελλήνιο Απελευθερωτικό Κίνημα (ΠΑΚ), του οποίου οι στόχοι και η ρητορική (λ.χ. αντιδικτατορικός ένοπλος αγώνας, κοινωνικός μετασχηματισμός) τρόμαζαν τους παλαιούς κεντρώους.

Μεταξύ των τελευταίων ξεχώριζαν, μετά τον θάνατο του Γ. Παπανδρέου, οι έμπειροι πολιτικοί που ιδεολογικά κινούνταν στον ίδιο χώρο του παραδοσιακού φιλελευθερισμού/βενιζελισμού, Γεώργιος Μαύρος και Ιωάννης Ζίγδης. Ταυτόχρονα, μεσούσης της δικτατορίας είχαν αναδυθεί νέες δυνάμεις (σοσιαλδημοκρατικές και φιλοευρωπαϊκές), με γνωστότερο εκπρόσωπό τους τον ακαδημαϊκό Ιωάννη Πεσμαζόγλου.

Στην κυβέρνηση Εθνικής Ενότητας που σχηματίσθηκε τον Ιούλιο του 1974 οι νέες αυτές δυνάμεις είχαν σοβαρή παρουσία, ενώ ο κύκλος του Μαύρου έμοιαζε αποδυναμωμένος. Σταδιακά, οι ζυμώσεις για την επανέναρξη της πολιτικής ζωής ξεκίνησαν, αλλά η Ένωση Κέντρου (Ε.Κ.) παρέμεινε ένα κόμμα-φάντασμα και τις πρώτες εβδομάδες της Μεταπολίτευσης, αφού η ενασχόληση του Μαύρου (ως υπουργού Εξωτερικών) με το Κυπριακό αποτελούσε εμπόδιο για την ενεργοποίηση του κομματικού μηχανισμού. Αυτό άλλαξε από τον αστάθμητο παράγοντα της τελευταίας δεκαετίας, τον Ανδρέα Παπανδρέου. Πολλοί τον ήθελαν επικεφαλής μιας νέας Ε.Κ. Ο ίδιος ο Ανδρέας είχε τους δικούς του σχεδιασμούς, προχωρώντας στην ίδρυση του ΠΑΣΟΚ, του οποίου η ιδρυτική διακήρυξη υπερέβαινε ξεκάθαρα τη βενιζελογενή παράδοση.

Έτσι άρχισε ο Β΄ Βαλκανικός Πόλεμος και χάθηκε η Δυτική Θράκη…

*Εύγλωττη λεζάντα!!!

 

Γράφει ο Παντελής Στεφ. Αθανασιάδης

 

               Ο Β΄ Βαλκανικός Πόλεμος, υπήρξε κατ’ εξοχήν ένδοξος πόλεμος για τα ελληνικά όπλα, αλλά τραγικός και καταστροφικός για τον ελληνικό πληθυσμό της Δυτικής Θράκης, που ένιωσε ξαφνικά στην πόρτα του τη λευτεριά και πολύ γρήγορα βρέθηκε δεμένος χειροπόδαρα και σκλαβωμένος με κυρίαρχους τους νικημένους και κατατροπωμένους Βουλγάρους.

               Η ιστορία των δύο νικηφόρων Βαλκανικών πολέμων, άρχισε από τις αρχές του 1912 όταν ξεκίνησαν αρχικά οι μυστικές σερβοβουλγαρικές συνομιλίες που οδήγησαν στη σύναψη συνθήκης φιλίας και συμμαχίας. Η Ελλάδα προσχώρησε με πολλές δυσκολίες σ’ αυτή τη συνθήκη το Μάιο του 1912, εξαιτίας των εδαφικών διεκδικήσεων στα εδάφη της Μακεδονίας και της Θράκης.

               Το φθινόπωρο του 1912 βρήκε τα τέσσερα χριστιανικά κράτη, την Ελλάδα, ,τη  Βουλγαρία, τη Σερβία και το Μαυροβούνιο συνασπισμένα εναντίον της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας. Ο πρώτος Βαλκανικός Πόλεμος άρχισε στις αρχές του Οκτωβρίου 1912 και ολοκληρώθηκε τον Ιανουάριο του 1913 με την απελευθέρωση της Μακεδονίας και την Ηπείρου.

Ήταν μονόδρομος για τον Βενιζέλο να δεχθεί την απόβαση στη Σμύρνη;

ΑΠΟ ΤΗΝ ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ ΤΗΣ ΚΥΡΙΑΚΗΣ

https://www.kathimerini.gr/investigations/561738649/itan-monodromos-gia-ton-venizelo-na-dechthei-tin-apovasi-sti-smyrni/

*2 Μαΐου 1919. Τμήματα του ελληνικού στρατού παρελαύνουν στην προκυμαία της Σμύρνης. Τους υποδέχεται πλήθος κόσμου. Φωτ. ΕΘΝΙΚΟ ΙΔΡΥΜΑ ΕΡΕΥΝΩΝ ΚΑΙ ΜΕΛΕΤΩΝ «ΕΛΕΥΘΕΡΙΟΣ Κ. ΒΕΝΙΖΕΛΟΣ», ΧΑΝΙΑ

  

 

 

*Τέσσερις ιστορικοί γράφουν

για τις συνθήκες στην περιοχή

και το διεθνές κλίμα

 

 

 

 

Των κ. ΒΑΣΙΛΗ ΜΗΝΑΚΑΚΗ και ΣΑΚΗ ΙΩΑΝΝΙΔΗ

 

 

Παρίσι, 29 Απριλίου 1919. Ο Ντέιβιντ Λόιντ Τζορτζ τηλεφωνεί στον Ελευθέριο Βενιζέλο για να έρθει στο υπουργείο Εξωτερικών, όπου συνεδρίαζε το Ανώτατο Συμβούλιο, στο πλαίσιο της Διεθνούς Διάσκεψης Ειρήνης. Ο Eλληνας πρωθυπουργός φτάνει στις 2.45 μ.μ. Ακολουθεί –όπως καταγράφει στο ημερολόγιό του– η εξής στιχομυθία με τον Βρετανό ομόλογό του:

– Έχετε διαθέσιμον στρατόν;

– ‘Εχομεν. Περί τίνος πρόκειται;

– Απεφασίσαμεν σήμερον μετά του [Αμερικανού] προέδρου Ουίλσωνος και του κυρίου Κλεμανσώ [πρωθυπουργού της Γαλλίας] ότι δέον να καταλάβετε την Σμύρνην.

– Είμεθα έτοιμοι.

Λίγο αργότερα, ένα επείγον τηλεγράφημα που υπογραφόταν από τον Βενιζέλο έφτανε στον αντιστράτηγο Λεωνίδα Παρασκευόπουλο, στο Γενικό Στρατηγείο της Θεσσαλονίκης: «Τούτην την στιγμήν, το Ανώτατον Συμβούλιον της Διασκέψεως με πληροφορεί ότι, εν τη σημερινή συνεδριάσει του, απεφάσισεν όπως η στρατιωτική δύναμις περί ης σας τηλεγράφησα, αναχωρήσει αμέσως εις την Σμύρνην. Η απόφασις ελήφθη παμψηφεί. Ζήτω το Έθνος».

Μία ημέρα μετά, αντίστοιχο μήνυμα λάμβανε και ο Ηλίας Μαυρουδής, επικεφαλής της ελληνικής αποστολής στη Σμύρνη. Αποστολέας και αυτού ο Βενιζέλος: «Το πλήρωμα του χρόνου ήλθεν. Η Ελλάς εκλήθη υπό του Συνεδρίου της Ειρήνης να καταλάβη την Σμύρνην, ίνα ασφαλίση την τάξιν. Οι ομογενείς εννοούσιν ότι η απόφασις αύτη ελήφθη διότι εν τη συνειδήσει των διευθυνόντων το Συνέδριον είναι αποφασισμένη η ένωσις της Σμύρνης μετά της Ελλάδος. […]».

Περιμένοντας τη λευτεριά στη Θράκη, το 1920

*Το Διδυμότειχο του 1920

 

 

 

Γράφει ο Παντελής Στεφ. Αθανασιάδης

 

 

               Η άνοιξη του 1920 στη Θράκη δεν ήταν ίδια όπως τις προηγούμενες χρονιές. Είχε πλέον απέραντη προσμονή γιατί ήταν φανερό πώς πλησίαζε η ώρα της ελευθερίας. Όλων τα βλέμματα ήταν στραμμένα προς τα δυτικά για να ανταμώσουν με το βλέμμα τους τα ελληνικά στρατεύματα, που θα έφερναν το άγγελμα της χαράς. Τα βράδια όμως, υπήρχε ακόμα φόβος. Οι μέρες της άνοιξης του 1920 στη Θράκη, ήταν ανάμικτες. Αδημονία και τρομοκρατία, ελπίδα και φόβος. Όμως η απελευθέρωση ζύγωνε…

               Ο στρατός από το Μάιο 1919 είχε αποβιβαστεί στη Σμύρνη. Άλλες δυνάμεις περίμεναν στην ήδη απελευθερωμένη Ξάνθη από τον Οκτώβριο της ίδια χρονιάς. Και οι νικητές του Α΄ Παγκοσμίου Πολέμου συνεδρίαζαν στο Παρίσι για να ρυθμίσουν τις συνθήκες της ειρήνης.

Στη Θράκη οι γυναίκες άσπριζαν τα σπίτια τους και έραβαν ελληνικές σημαίες για να υποδεχτούν τα φανταράκια. Επικεφαλής των στρατιωτικών δυνάμεων που θα προχωρούσαν σε απελευθέρωση αρχικά της Δυτικής Θράκης και μετά της Ανατολικής είχε τοποθετηθεί ο διοικητής του Σώματος Εθνικής Άμυνας αντιστράτηγος Εμμανουήλ Ζυμπρακάκης, με απόφαση του πρωθυπουργού Ελευθέριου Βενιζέλου.

Ζαλούφι, Πέτρα, Σκοπός, Τσιαουσλή και άλλα χωριά, που δεν έζησαν Ανάσταση το «Μαύρο Πάσχα» του 1914

*6 Απριλίου 1914. Πάσχα χωρίς Ανάσταση για τη Θράκη.

 

 

Γράφει ο Παντελής Στεφ. Αθανασιάδης

 

               Οι πιο μαύρες σελίδες στην νεώτερη ιστορία των Θρακών, γράφτηκαν στα χρόνια 1914-1918, όταν οι ανελέητοι διωγμοί των Νεοτούρκων εναντίον του Ελληνισμού της Ανατολικής Θράκης, έμειναν  στη συλλογική εθνική μνήμη με την ονομασία «Μαύρο Πάσχα» των Θρακών. Εκείνοι οι διωγμοί κατά των Χριστιανών που ζούσαν στην Ανατολική Θράκη και στη Μικρά Ασία, οδήγησαν στη συνέχεια στις φοβερές γενοκτονίες των Ποντίων, των Αρμενίων και των Ασσυρίων από την Τουρκία, και δεν δικαιώθηκαν ποτέ.

Είναι γνωστό ότι οι Νεότουρκοι με την επανάσταση του 1908, αρχικά έδειξαν στη διεθνή κοινότητα ένα πρόσωπο συγκαταβατικό, αρκούντως πολιτισμένο και ευρωπαϊκό, που παρέσυρε τα υποταγμένα έθνη στην Οθωμανική Αυτοκρατορία να πιστέψουν ότι θα αποκτήσουν πολιτικά δικαιώματα και ισοπολιτεία. Γρήγορα όμως λειτούργησε με αντίθετη φορά η εθνική αφύπνιση των Τούρκων, που μετατράπηκε σε ένα απόλυτο εθνικισμό, ο οποίος  συνέβαλε στην εντελώς εχθρική αντιμετώπιση των μειονοτήτων.

Η αρχή έγινε από τους  Έλληνες της Ανατολικής Θράκης, γιατί η Δυτική Θράκη ήταν υπό βουλγαρική κατοχή από 1913. Οι Ανατολικοθρακιώτες απομακρύνθηκαν βίαια από τις πατρογονικές  εστίες τους στις αρχές του 1914. Όλη αυτή η επιχείρηση του διωγμού έγινε με την καθοδήγηση των Γερμανών, συμμάχων των Τούρκων. Η εκκένωση μεθοδεύτηκε πρώτα με ανθελληνική εκστρατεία του τουρκικού Τύπου και ταυτόχρονη καταπίεση των Ελλήνων για να εξαναγκαστούν σε δήθεν «εκούσια» μετανάστευση.

Στην ιστορία αυτοί ο διωγμοί αποτέλεσαν την πρώτη πειραματική εφαρμογή των σχεδίων Γενοκτονίας, που σχεδίασαν οι Νεότουρκοι. Και όταν διαπίστωσαν όταν δεν υπήρχαν σημαντικές αντιδράσεις από τις ευρωπαϊκές κυβερνήσεις και κυρίως από τις λεγόμενες μεγάλες Δυνάμεις, εφάρμοσαν τις γενοκτονικές πολιτικές τους εναντίον των Ποντίων, των Μικρασιατών,  των Αρμενίων και των Ασσυρίων, ενώ παράλληλα διεξάγονταν ο Α΄ Παγκόσμιος Πόλεμος.

Η πρόωρη προσφυγή στις κάλπες το 1977

ΑΠΟ ΤΗΝ ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ ΤΗΣ ΚΥΡΙΑΚΗΣ

https://www.kathimerini.gr/society/561716212/i-proori-prosfygi-stis-kalpes-to-1977/

*27 Οκτωβρίου 1977. Ο Κωνσταντίνος Καραμανλής μιλάει στην προεκλογική συγκέντρωση της Νέας Δημοκρατίας στη Θεσσαλονίκη. Το αποτέλεσμα της κάλπης έδωσε την πρώτη θέση στη Ν.Δ. με ποσοστό 41,84%, το οποίο, με την ενισχυμένη αναλογική, μεταφράστηκε σε ευρεία πλειοψηφία 171 εδρών. Φωτ. ΙΔΡΥΜΑ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ Γ. ΚΑΡΑΜΑΝΛΗΣ

 

*Το φθινόπωρο του 1977 συμπληρώνονταν

τρία χρόνια από τη διεξαγωγή των πρώτων εκλογών

 μετά την κατάρρευση της δικτατορίας

και την αποκατάσταση της δημοκρατίας.

 

 

Του κ. ΑΝΤΩΝΗ ΚΛΑΨΗ

 

Το φθινόπωρο του 1977 συμπληρώνονταν τρία χρόνια από τη διεξαγωγή των πρώτων εκλογών μετά την κατάρρευση της δικτατορίας και την αποκατάσταση της δημοκρατίας. Με βάση το Σύνταγμα, η Βουλή που είχε προκύψει από αυτές είχε ακόμα έναν χρόνο ζωής. Ωστόσο, ήδη από το καλοκαίρι του 1977, είχαν αρχίσει να πυκνώνουν οι φήμες ότι η προσφυγή στις κάλπες θα επισπευδόταν με πρωτοβουλία της κυβέρνησης του Κωνσταντίνου Καραμανλή.

Λίγο μετά τα μέσα Αυγούστου, η φημολογία απέκτησε υπόσταση όταν δημοσιεύθηκε στις εφημερίδες η είδηση ότι ο Καραμανλής είχε μεν διαβεβαιώσει τον πρόεδρο της Ενιαίας Δημοκρατικής Αριστεράς (ΕΔΑ) Ηλία Ηλιού πως δεν σκόπευε να αιφνιδιάσει την αντιπολίτευση, αλλά από την άλλη είχε προσθέσει πως δεν ήταν δυνατόν να δεσμευτεί για τον ακριβή χρόνο διεξαγωγής των εκλογών, ο οποίος θα προσδιοριζόταν ανάλογα με τις ευρύτερες εξελίξεις. Στην πραγματικότητα, επομένως, ο πρωθυπουργός όχι απλώς άφηνε ανοιχτό το ενδεχόμενο πρόωρων εκλογών, αλλά σχεδόν τις προδιέγραφε.

Η δύσκολη ζωή στον Έβρο με Βούλγαρους κομιτατζήδες και Τούρκους ληστές, το 1924

*Χάρτης του νομού Έβρου

 

 

 

Γράφει ο Παντελής Στεφ. Αθανασιάδης

 

 

               Ο πληθυσμός του νομού Έβρου τα πρώτα χρόνια μετά την απελευθέρωση της Θράκης, βρέθηκε μεταξύ σφύρας και άκμονος, σε ό,τι αφορά την ασφαλή και ειρηνική διαβίωσή του σε καθεστώς ελευθερίας. Δυτικά οι Βούλγαροι και Ανατολικά οι Τούρκοι, αποτελούσαν πάντοτε παράγοντες ποικίλων κινδύνων, για τους κατοίκους των  μικρών χωριών, που είχαν αντιμετωπίσουν την εκδικητικότητα των Βουλγάρων και την απληστία των Τούρκων.

               Ειδικά οι Βούλγαροι συνέχιζαν με την παράδοση των κομιτατζήδων, να δολοφονούν, να ληστεύουν, να πυρπολούν  και να τρομοκρατούν. Η δράση των κομιτατζήδων μετά το 1920 κράτησε πολλά χρόνια σχεδόν έως τις παραμονές του Β ΄ Παγκοσμίου Πολέμου. Λειτουργούσαν ως παρακρατική οργάνωση με την ανοχή όλων των Βουλγαρικών κυβερνήσεων, παρά τις διαφορές που είχαν μεταξύ τους οι διάφορες ομάδες και οι οπλαρχηγοί τους.

               Εκείνες τις μέρες δολοφονήθηκε κάτω από αδιευκρίνιστες συνθήκες ο Τόντορ Αλεξανδρώφ αρχηγός των παρακρατικών κομιτατζήδων της Βουλγαρίας. Τον πυροβόλησε  ένας από τους κομιτατζήδες του στις 31 Αυγούστου, 1924 στα όρη του Πιρίν. Κατά την εφημερίδα «Εμπρός» δολοφονήθηκε μαζί με οπαδούς του γιατί είχε αντιταχθεί στο σχέδιο άλλων κομιτατζήδων (Τσάουλεφ κ.λπ.) να δοθεί σαφής μπολσεβικικός χαρακτήρας στο λεγόμενο «Μακεδονικό Κίνημα». Η Βουλγαρία πέρασε στο εσωτερικό της δύσκολες μέρες λόγω των συγκρούσεων που ξέσπασαν μεταξύ των οπαδών του Αλεξανδρώφ και των οπαδών του Τσάουλεφ, οι οποίοι επέμειναν σε συνεργασία με τους κομμουνιστές. Νέος αρχηγός των λεγόμενων Μακεδονικών Οργανώσεων, οι οποίες είχαν ως μέλη κομιτατζήδες ανέλαβε ο απόστρατός στρατηγός Πρωτογέρωφ.

Τέλη Αυγούστου, ο Έλληνας πρεσβευτής στη Σόφια Δελμούζος επέδωσε διακοίνωση της Ελληνικής κυβέρνησης, με την οποία προειδοποιούσαν τους Βούλγαρους ότι σε περίπτωση που συνεχισθεί η δράση των κομιτατζήδων στην ελληνοβουλγαρική μεθόριο, τα Ελληνικά στρατεύματα  έλαβαν εντολή να τους καταδιώξουν και μέσα στο βουλγαρικό έδαφος αν χρειασθεί.

1921: Συνδιάσκεψη του Λονδίνου, πορεία προς Άγκυρα και Καταστροφή

*Οι πρωταγωνιστές: Αριστερά ο Λόυδ Τζωρτζ. Δεξιά ο Αριστίντ Μπριάν

 

*Τα παρασκήνια του Λονδίνου

 

Γράφει ο Παντελής Στεφ. Αθανασιάδης

 

               Η Συνδιάσκεψη του Λονδίνου το 1921, υπήρξε ένα ορόσημο στα πράγματα της Ελλάδας, γιατί άρχισε με δυσμενείς όρους για τη χώρα μας, προκαθόρισε ένα κλίμα ολέθρου και έστειλε μηνύματα προς κάθε κατεύθυνση, που η Ελληνική κυβέρνηση δεν τα αντελήφθη εμμένοντας σε μεγαλοϊδεατισμούς και στη συμβολική χρησιμοποίηση του Βασιλέως Κωνσταντίνου, που κανένα συμμαχικό κράτος δεν τον αναγνώριζε μετά την επαναφορά του.

               Η χώρα μας μετά τις εκλογές του Νοεμβρίου 1920, που τις έχασε ο Ελευθέριος Βενιζέλος, ο οποίος δεν εξελέγη ούτε βουλευτής και έφυγε στο εξωτερικό, κυβερνήθηκε διαδοχικά από τις κυβερνήσεις του Δημητρίου Ράλλη, του Νικολάου Καλογερόπουλου του Δημητρίου Γούναρη, του Νικολάου Στράτου, του Πέτρου Πρωτοπαπαδάκη και του Νικολάου Τριανταφυλλάκου, η οποία ανετράπη από το κίνημα των Γονατά- Πλαστήρα το Σεπτέμβριο του 1922. Οι κυβερνήσεις που ακολούθησαν την κυβέρνηση Βενιζέλου, είχαν πάρει μια βαριά κληρονομιά. Την Μικρασιατική Εκστρατεία από το Μάιο του 1919, που έπρεπε να διαχειρισθούν.

Το 1921, μόνο ο πρωθυπουργός της Αγγλίας Λόυδ Τζωρτζ μας υποστήριζε προσωπικά ο ίδιος. Όταν προέκυψε η πραγματοποίηση της Συνδιάσκεψης του Λονδίνου, η Γαλλία και η Ιταλία ζητούσαν να συζητηθούν εκ νέου οι αποφάσεις της συνθήκης των Σεβρών περί της τύχης της Θράκης, που είχε απελευθερωθεί από τα ελληνικά στρατεύματα με έγκριση των συμμαχικών δυνάμεων και τα αναφερόμενα στις μειονότητες της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας.

               Ο πρωθυπουργός και υπουργός Εξωτερικών Νικόλαος Καλογερόπουλος επισκέφθηκε αρχικά στο Παρίσι στις 3 Φεβρουαρίου (με το παλαιό ημερολόγιο) και είχε επαφές με την Γαλλική κυβέρνηση. Στη συνέχεια πήγε στο Λονδίνο. Στην Αθήνα ο αντικαταστάτης του υπουργός Στρατιωτικών Δημήτριος Γούναρης, συγκάλεσε υπουργικό συμβούλιο και τηλεγράφησε στον Καλογερόπουλο για την κατάσταση στην Ελλάδα και για το ζήτημα του Βασιλέως.

               Η συνδιάσκεψη του Λονδίνου πήρε δυσμενή τροπή για την Ελλάδα, όταν οι σύμμαχοι προσπαθούσαν να στείλουν εξεταστική επιτροπή στη Θράκη και τη Σμύρνη, για να εξακριβώσει τα φρονήματα του πληθυσμού, θέτοντας υπό νέα κρίση τα δεδικασμένα των διεθνών συνθηκών, που ήδη ίσχυαν. ‘Ήταν καταφανής η γαλλοϊταλική προσπάθεια κατά των ελληνικών συμφερόντων. 

Η εκκένωση της Αρκαδιούπολης (Λουλέ Μπουργκάς). Σελίδες από τα μαρτύρια του Θρακικού Ελληνισμού

*Τίτλοι τέλους... Τυρολόη, Σηλυβρία, Λουλέ Μπουργκάς... 

 

Γράφει ο Παντελής Στεφ. Αθανασιάδης

 

Η Αρκαδιούπολη, στα Τουρκικά Lüleburgaz, είναι πόλη και περιοχή της επαρχίας Κιρκλαρελί, της Τουρκίας. Σύμφωνα με την απογραφή του 2010 έχει 100.412 κατοίκους και είναι η πολυπληθέστερη πόλη στην επαρχία. Φυσικά ο πληθυσμός αυτός είναι Τουρκικός, αφού και αυτή η πόλη το 1922, είχε την ίδια δραματική τύχη με τις άλλες πόλεις και τα χωριά της Ανατολικής Θράκης. Την  τύχη της άδικης εκκένωσης από Χριστιανούς, που επέβαλαν οι Ευρωπαίοι σύμμαχοί μας!!!

Στην αρχαιότητα η πόλη αυτή λεγόταν Βεργούλη, αλλά ο Θεοδόσιος Α΄ την μετονόμασε σε Αρκαδιούπολη, προς τιμή του γιου του Αρκάδιου. Η Αρκαδιούπολη είχε πάντα ακμαίο ελληνικό πληθυσμό. Η περιφέρειά της χάρη στα πεδινό και εύφορο έδαφος είχε σημαντική παραγωγή σε σιτηρά και κτηνοτροφικά προϊόντα.

               Δυστυχώς όμως το φθινόπωρο του 1922 άρχισε η αντίστροφη πορεία και για την Αρκαδιούπολη. Η Μικρασιατική Καταστροφή, το πρωτόκολλο των Μουδανιών, οι σφαγές των Τούρκων, η πολιτική αστάθεια στην Ελλάδα και το κύμα της προσφυγιάς, συνέθεταν το σκηνικό της φρίκης για τους Ανατολικοθρακιώτες.

               Το «Έθνος» την 1^η Οκτωβρίου δημοσίευσε ανταπόκριση από το Παρίσι, σύμφωνα με την οποία ο Ελευθέριος Βενιζέλος απαντώντας σε φίλο του που είχε διατυπώσει σχετικά ερωτήματα, τάχθηκε υπέρ της εκκένωσης της Ανατολικής Θράκης, για να γλιτώσει η Δυτική Θράκη. Συγκεκριμένα είχε δηλώσει, περιγράφοντας το πολιτικό και διπλωματικό σκηνικό των ημερών εκείνων:

               «Η αδιαλλαξία θα ήτο άκαρπος, θα συνεπήγετο δε νέαν διεθνή μείωσιν της διεθνούς πίστεως της Ελλάδος, ως συνέβη κατά την μετανοεμβριανήν περίοδον 1920-22. Επί πλέον υπήρχε κίνδυνος η αδιαλλαξία να προκαλέσει  ΑΥΤΟΝΟΜΗΣΙΝ ΚΑΙ ΤΗΣ ΔΥΤΙΚΗΣ ΘΡΑΚΗΣ, την οποίαν ητοιμάζοντο να αξιώσουν οι Τούρκοι υποστηριζόμενοι υπό των Γάλλων και των Ιταλών και την οποίαν, πιθανώς θα ηναγκάζοντο να στέρξουν και οι Άγγλοι, φαινόμενοι υποχωρητικοί μέχρι τέλους. Η Ελλάς αποδεχόμενη την εκκένωσιν της  Ανατολικής Θράκη εξέλεξε την ολιγότερον ολεθρίαν συνέπειαν των εθνικών εγκλημάτων των δύο τελευταίων ετών.

               Τουλάχιστον, πρόσθεσε ο Βενιζέλος, δυνάμεθα να ελπίζωμεν μετά πεποιθήσεως, ότι ΘΑ ΠΑΓΙΩΘΗ Η ΠΑΡΑΜΟΝΗ ΜΑΣ ΕΙΣ ΤΗΝ ΔΥΤΙΚΗΝ ΘΡΑΚΗΝ, η οποία εν εναντία περιπτώσει θα ήταν ΠΛΕΟΝ Ή ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΙΚΗ».

Θρακιώτες στις αγχόνες της Άγκυρας

*Κρεμάλες στην Κωνσταντινούπολη. Άγνωστη χρονολογία

 

 

*Ανέκδοτα και άγνωστα στοιχεία

*Ονόματα και τόποι καταγωγής

 

 

Γράφει ο Παντελής Στεφ. Αθανασιάδης

 

Η Θράκη «μάτωσε» πολύ στη Μικρά Ασία, πληρώνοντας με βαρύ φόρο αίματος την απελευθέρωσή της το 1920. Είναι πολλοί οι νεκροί και οι τραυματίες που έχυσαν το αίμα τους εκεί. Ίσως δεν έχουμε σαφή εικόνα των απωλειών των Θρακών σε εκείνο τον ατυχή πόλεμο.

Σήμερα θα κάνουμε αναφορά σε μια εντελώς άγνωστη δραματική πτυχή, που αποκαλύφθηκε από έρευνα στο πολύτιμο Ιστορικό Αρχείο του υπουργείου Εξωτερικών. Πρόκειται για ονομαστική αναφορά με ονόματα Θρακών που τους συνέλαβαν οι Τούρκοι αιχμαλώτους και τους κρέμασαν στην Άγκυρα.

Εδώ θα πρέπει να υπενθυμίσουμε ότι αμέσως μετά την απελευθέρωση της Θράκης και συγκεκριμένα από τις 3 Ιουνίου 1920 το Σώμα Στρατού Εθνικής Αμύνης, μετονομάσθηκε σε Στρατιά Θράκης με διοικητή τον στρατηγό Εμμανουήλ Ζυμπρακάκη. Εκείνο το μήνα ο στρατηγός Ζυμπρακάκης κάλεσε για εθελοντική κατάταξη στο στρατό τους Θρακιώτες, που είχαν πλέον απελευθερωθεί. Η πρόσκληση εκείνη απέδωσε λαμπρά αποτελέσματα. Σύμφωνα με υπολογισμούς του δημοσιογράφου Νικόλαου Ζαρίφη η Δυτική Θράκη απέδωσε περί τους 20.000 άνδρες! Ο ίδιος μάλιστα σε σχετικό ρεπορτάζ στην εφημερίδα «Πατρίς» έγραψε: «Αθρόοι ωσαύτως εθελονταί προσέρχονται εις το Διδυμότειχον με άσματα». Αυτό το κλίμα πατριωτισμού υπήρχε σε όλα την ελεύθερη Θράκη και οι Θρακιώτες άρχισαν να στρατεύονται όπως όλοι Έλληνες και να στέλνονται στα μέτωπα της Μικράς Ασίας. Από τα ρεπορτάζ  των εφημερίδων μαθαίνουμε ότι τα παλληκάρια της Θράκης, στην Μικρά Ασία «πολέμησαν ως λέοντες».

Εγκλωβισμένοι στην «Κόκκινη Μηλιά»

ΑΠΟ ΤΗΝ ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ ΤΗΣ ΚΥΡΙΑΚΗΣ  https://www.kathimerini.gr/culture/561671620/egklovismenoi-stin-kokkini-milia/

*Η Ραιδεστός στην Ανατολική Θράκη. «Η ελληνική ψυχή ολόκληρος είνε προσκολλημένη εις την διατήρησιν των κεκτημένων διά της Συνθήκης των Σεβρών, ως του ελαχίστου όρου ικανοποιήσεως των ελληνικών θυσιών».

 

 

*Η πολιτική σκηνή στην Ελλάδα το 1921

και οι ομόθυμες μαξιμαλιστικές θέσεις

κυβέρνησης, αντιπολίτευσης,

στρατιωτικών, λαού. 

 

 

Γράφει ο κ. ΣΠΥΡΙΔΩΝ Γ. ΠΛΟΥΜΙΔΗΣ*

 

Το 1921 ο πολιτικός βίος της Ελλάδας κυριαρχήθηκε από το Μικρασιατικό Ζήτημα. Το φλέγον θέμα της Μικράς Ασίας επισκίασε κάθε άλλη υπόθεση στο εσωτερικό της χώρας, όπως ήταν η συνταγματική αναθεώρηση (η Βουλή που προέκυψε από τις εκλογές της 1ης Νοεμβρίου 1920 ήταν Συντακτική).

Η νέα αντιβενιζελική ηγεσία της χώρας κλήθηκε να διαχειριστεί ένα ιδιαίτερα δύσκολο διπλωματικό θέμα και τον συνεχιζόμενο πόλεμο με τους Τούρκους εθνικιστές στη Μικρά Ασία. Αυτό που χαρακτήρισε τον δημόσιο λόγο γύρω από το Μικρασιατικό ήταν ο μαξιμαλισμός. Ο αντιβενιζελικός κόσμος είχε κατηγορήσει προεκλογικώς τον Βενιζέλο για υποχωρήσεις και συμβιβασμούς στα εθνικά θέματα (της Κύπρου, της Κωνσταντινούπολης, του Πόντου κ.ά.) και είχε πλειοδοτήσει σε υποσχέσεις για νέα εδαφικά κέρδη, και μοιραία εγκλωβίστηκε στον πληθωρικό υπερπατριωτικό λόγο του.