Πόσους πίνακες για τη σφαγή της Σαμοθράκης ζωγράφισε ο Auguste Vinchon;

*Ο εμβληματικός πίνακας του Auguste Vinchon, που ανήκει στο Μουσείο του Λούβρου και εκτίθεται περιοδικά.

 

 

 

Γράφει ο Παντελής Στεφ. Αθανασιάδης

 

 

               Η σφαγή της Σαμοθράκης το 1821, αυτό το φοβερό ολοκαύτωμα, που στις μέρες του δεν είχε γίνει ευρύτερα γνωστό, γνωρίζουμε ότι συγκίνησε το Γάλλο ζωγράφο Auguste Vinchon ο οποίος ζωγράφισε το γνωστό σήμερα πίνακά του, που ανήκει στις συλλογές του Μουσείου του Λούβρου και έχει τίτλο «Après le massacre de Samothrace» (Μετά τη σφαγή της Σαμοθράκης). Τον πίνακα αυτό γνωρίσαμε στην Ελλάδα όταν πριν από μερικά χρόνια η Εθνική Πινακοθήκη οργάνωσε μεγάλη έκθεση με έργα Γάλλων ζωγράφων και εκτέθηκε μεταξύ άλλων και το εμβληματικό αυτό έργο.

               Ωστόσο φαίνεται πως ο πίνακας αυτός δεν είναι μοναδικός. Γιατί ο ζωγράφος Auguste Vinchon ζωγράφισε και δεύτερο εντελώς παρόμοιο πίνακα, ο οποίος βρίσκεται σήμερα στην Κύπρο!

               Ας ξετυλίξουμε το κουβάρι από την αρχή.

               Ο Γάλλος ζωγράφος επηρεασμένος από τη σφαγή της Σαμοθράκης (Για το Ολοκαύτωμα της Σαμοθράκης και το Λογχισμένο Ευαγγέλιο διαβάστε στο https://sitalkisking.blogspot.com/2021/10/1906.html) ζωγράφισε το συγκεκριμένο πίνακα και σύμφωνα με τα στοιχεία του Μουσείου του Λούβρου, τον εξέθεσε στο Μεγάλο Σαλόνι των Παρισίων το 1827. Αργότερα τον ίδιο πίνακα εξέθεσε και στην Παγκόσμια Έκθεση των Παρισίων του 1855. Μετά το θάνατο του Auguste Vinchon η χήρα του δώρισε το 1856, το έργο αυτό στο Μουσείο του Λούβρου, μαζί με άλλα έργα. Ο πίνακας μεταφέρθηκε στο μουσείο της Αρλ στις 3 Οκτωβρίου 1872. Μεταφέρθηκε στο μουσείο της Αμιέν στις 21 Μαρτίου 1904. Τελικά ο πίνακας επέστρεψε στο Μουσείο του Λούβρου το 1942, όπου βρίσκεται από τότε και κατά περιόδους εκτίθεται.

Μια άγνωστη επιστολή προς τον Ίωνα Δραγούμη για τη Σαμοθράκη, τον Νίτσε και τον Εθνικό Οβολό

*Η πρώτη σελίδα από την επιστολή της Έλλης Αδοσίδου (Γεννάδειος Βιβλιοθήκη)

 

 

 

Γράφει ο Παντελής Στεφ. Αθανασιάδης

 

 

Τις μέρες αυτές αναβιώνει, δεκατέσσερα χρόνια μετά την τελευταία του διοργάνωση, το Δημοσιογραφικό Συνέδριο της Σαμοθράκης. Το φετινό συνέδριο θα πραγματοποιηθεί στις 22 και 23 Οκτωβρίου 2022 στη Σαμοθράκη, με αντικείμενο την Ασφάλεια των Δημοσιογράφων και την Ελευθερία του Τύπου. Το Συνέδριο διοργανώνει η Περιφέρεια Ανατολικής Μακεδονίας-Θράκης σε συνεργασία με τις Ενώσεις Συντακτών στην Ελλάδα και την ΠΟΕΣΥ. Τη διοργάνωση υποστηρίζει η Γενική Γραμματεία Ενημέρωσης και Επικοινωνίας.

Η Σαμοθράκη, με τις περίφημες αρχαιότητές της, είχε αρχίσει να γίνεται ευρύτερα γνωστή στο αθηναϊκό κοινό με το βιβλίο του Ίωνα Δραγούμη «Σαμοθράκη» που εκδόθηκε το 1909.

Το νησί αυτό επισκέπτονταν ο Δραγούμης, όταν υπηρετούσε στο προξενείο του Δεδέαγατς (Αλεξανδρουπόλεως) από τον Σεπτέμβριο του 1905 έως τον Δεκέμβριο του  1906. Στο βιβλίο αυτό ο συγγραφέας περιγράφει την υπέροχη φύση του νησιού, αναζητά το αρχαίο και πρόσφατο παρελθόν, από τις αρχαιότητες έως το Ολοκαύτωμα του Σεπτεμβρίου 1821, μελετά τη ζωή των κατοίκων και εκφράζει τις ιδέες του για το παρόν και το μέλλον των υπόδουλων Ελληνικών περιοχών. Η Σαμοθράκη ανάγεται σε σύμβολο των αρχαίων και παντοτινών πηγών του Ελληνισμού, όπως έχει γραφεί αργότερα.

Στη Θράκη του 1910. Αγκαλιά με τον τρόμο, αλλά και την ελπίδα

*Το κτίριο της Αστυνομίας στην Αδριανούπολη. Κτίριο μεγάλο, αποτελεσματικότητα μικρή....

 

 

*Τα κρυμμένα όπλα στη Σαμοθράκη

*Η ληστρική επίθεση στα Μαράσια

*Ο οπλαρχηγός Θεόδωρος Αμπατζόπουλος

 

Γράφει ο Παντελής Στεφ. Αθανασιάδης

 

Η ζωή στη Θράκη, είχε πάντα δυσκολίες. Οι κάτοικοί της πάντα ζούσαν σε κλίμα καταπίεσης από τους Οθωμανούς και σε κλίμα φόβου από τους Βουλγάρους μετά το 1878. Μετά το 1908 και την επανάσταση των Νεοτούρκων πολλοί είχαν ελπίσει ότι θα βελτιωθεί το κλίμα. Οι ελπίδες τους τα επόμενα χρόνια διαψεύστηκαν οικτρά. Ταυτόχρονα από την πλευρά της Βουλγαρίας είχε δημιουργηθεί ατμόσφαιρα φόβου από την εγκληματική παρακρατική δράση των κομιτατζήδων. Η κατάσταση της ασφάλειας και της δημόσιας τάξης, ποτέ δεν ήταν καλή. Ποτέ όμως δεν έλειψε η ελπίδα της απελευθέρωσης.

Από τα τέλη του 19ου αιώνα και έως τους Βαλκανικούς Πολέμους 1912-1913 η κατάσταση για τον Ελληνισμό της Ηπείρου, της Μακεδονίας και της Θράκης ήταν τραγική. Αυτό τα βόρεια διαμερίσματα του Ελληνισμού, δεν είχαν ενωθεί ακόμη με την Ελλάδα και ήταν στόχοι των ορέξεων Αλβανών, Τούρκων και Βουλγάρων. Είναι γνωστό ότι ιδιαίτερα στη Μακεδονία και τη Θράκη δρούσαν οι Βούλγαροι κομιτατζήδες που καθημερινά έσπερναν τον τρόμο στους αυτόχθονες ελληνικούς πληθυσμούς ζητώντας να αποκηρύξουν την ελληνική τους καταγωγή και να ενταχθούν στην βουλγαρική σχισματική Εξαρχία. Οι Θράκες κράτησαν σαν πολύτιμο φυλαχτό, την εθνική τους ταυτότητα, την Ορθόδοξη πίστη τους και την Ελληνική τους γλώσσα.  

Μια εικόνα της ζωής της Θράκης το 1910, που στην περιοχή δεν υπήρχαν πολεμικές συγκρούσεις, θα δούμε με βάση τα διάσπαρτα στοιχεία.

*Οι πλημμύρες της Αδριανούπολης

Αρχικά αξίζει να πούμε ότι οι Θράκες εκτός από τους Τούρκους και τους Βουλγάρους συχνά έπρεπε να είναι σε θέση να αντιμετωπίσουν και τα στοιχεία της φύσης. ‘Όπως για παράδειγμα στις αρχές Ιουνίου εκείνης της χρονιάς όταν σημειώθηκαν μεγάλες πλημμύρες στην Αδριανούπολη. Ολόκληρες συνοικίες είχαν κατακλυσθεί από τα νερά των τριών ποταμών της περιοχής, που συνέκλιναν εκεί. Του Έβρου, του Άρδα και του Τούντζα. Οι στρατιωτικές φυλακές είχαν καταρρεύσει και πολλοί κρατούμενοι είχαν χάσει τη ζωή τους, μετέδωσε τότε το Αθηναϊκό Πρακτορείο ειδήσεων, μέσω Κωνσταντινούπολης, σε μια σπάνια μετάδοση για τη Θράκη.

Έτσι έφερε στην Αθήνα το 1906 από τη Σαμοθράκη, το «Λογχισμένο Ευαγγέλιο», ο Ίων Δραγούμης

*Απόσπασμα της ιδιόχειρης επιστολής του Ίωνα Δραγούμη, που αναφέρεται στην αποστολή του "Λογχισμένου Ευαγγελίου" της Σαμοθράκης, στην Αθήνα.

 

 

*Η ανέκδοτη ιδιόχειρη επιστολή

του πρόξενου  Ίωνα Δραγούμη

*Το είχε διασώσει ο Νικόλαος Φαρδύς

 *Πολύτιμο εθνικό κειμήλιο

Γράφει ο Παντελής Στεφ. Αθανασιάδης

Στις βιτρίνες του εξαιρετικού Εθνικού Ιστορικού Μουσείου της Αθήνας, λάμπει ως πολύτιμο εθνικό κειμήλιο το λεγόμενο «Λογχισμένο Ευαγγέλιο της Σαμοθράκης» που αποτελεί πολύτιμο αντικείμενο των συλλογών του. Είναι στην πραγματικότητα, ανεκτίμητο ενθύμιο των παθών του Θρακικού Ελληνισμού και σχετίζεται άμεσα με το Ολοκαύτωμα του μαρτυρικού νησιού του βορειανατολικού Αιγαίου, κατά την Επανάσταση του 1821.

Το Ευαγγέλιο αυτό, το ανακάλυψε το 1906 ο Ίων Δραγούμης, που υπηρετούσε ως πρόξενος της Ελλάδας στο Δεδέαγατς από το 1905.

Όταν το έστειλε στην Αθήνα στις 15 Ιουλίου 1906, το συνόδευσε με μια τρισέλιδη ιδιόχειρη επιστολή, στην οποία περιγράφει το Ολοκαύτωμα της Σαμοθράκης το 1821.

Η αδημοσίευτη επιστολή αποτελεί σημαντικό ντοκουμέντο για τα δραματικά εκείνα γεγονότα, που είχαν σαν αποτέλεσμα 700 νεκρούς και χιλιάδες άλλους, να έχουν πουληθεί ως σκλάβοι στα σκλαβοπάζαρα της Ανατολής.

Αξίζει για να γνωρίζουν οι νεώτεροι αναγνώστες, να αναφέρουμε τι είναι αυτό το «Λογχισμένο Ευαγγέλιο της Σαμοθράκης».

Το «λογχισμένο Ευαγγέλιο» της Σαμοθράκης

*Το "λογχισμένο Ευαγγέλιο της Σαμοθράκης" όπως είχε εκτεθεί στη Βουλή το έτος 2000 (Φωτογραφία Σάββα Σταθάκη).

Γράφει ο Παντελής Στεφ. Αθανασιάδης

Είμαι βέβαιος, ότι οι περισσότεροι από τους συμπατριώτες μου Θρακιώτες, δεν έτυχε να δουν το λεγόμενο «λογχισμένο Ευαγγέλιο της Σαμοθράκης» που αποτελεί πολύτιμο αντικείμενο των συλλογών του Εθνικού Ιστορικού Μουσείου. Είναι όμως στην πραγματικότητα, ανεκτίμητο ενθύμιο των παθών του Θρακικού Ελληνισμού.

Το «λογχισμένο Ευαγγέλιο της Σαμοθράκης» σχετίζεται άμεσα με το Ολοκαύτωμα του μαρτυρικού νησιού του βορειανατολικού Αιγαίου, κατά την Επανάσταση του 1821.

Συνοπτικά τα γεγονότα: Οι άνθρωποι της Φιλικής Εταιρείας είχαν προετοιμάσει ψυχικά τους κατοίκους της Σαμοθράκης για τον εθνικό ξεσηκωμό, που έρχονταν και ήταν όλοι αποφασισμένοι. Έτσι οι Σαμοθρακίτες επαναστάτησαν τον Αύγουστο του 1821, αρνούμενοι να πληρώσουν φόρους.

Όμως 1η Σεπτεμβρίου 1821 των λεγόμενη στο τοπικό ιδίωμα «πρωτοσταυρινιά» αποβιβάστηκαν στη Σαμοθράκη τα αγήματα των Τούρκων υπό τον υποναύαρχο Καρά-Αλή (σ.σ. είναι αυτός που αργότερα τον Ιούνιο του 1822, ανατίναξε μαζί με την ναυαρχίδα του, ο πυρπολητής Κωνσταντίνος Κανάρης). Αμέσως άρχισαν το έργο της σφαγής και των λεηλασιών. Σφαγιάσθηκαν μερικές χιλιάδες άνδρες και αγόρια. Τα γυναικόπαιδα πουλήθηκαν στα παζάρια σκλάβων  της Κωνσταντινούπολης και της Σμύρνης. Τα σπίτια τους κάηκαν. Το νησί ερημώθηκε.

Η Σαμοθράκη της ιστορίας

*Η Νίκη της Σαμοθράκης στο Λούβρο

*Το νησί των "Μεγάλων Θεών

Τα Καβείρια Μυστήρια

Οι αρχαιολογικοί θησαυροί

Η λεηλασία του αγάλματος της Νίκης

Το αγνοημένο Ολοκαύτωμα του 1821

Οι Πέντε Νεομάρτυρες και οι 999 εκκλησιές της

Γράφει ο Παντελής Στεφ. Αθανασιάδης

          «Αναχθέντες ουν από της Τρωάδος ευθυδρομήσαμεν εις Σαμοθράκην, τη δε επιούση εις Νεάπολιν…».  Πράξεις Αποστόλων 16,11

          Η γνωριμία με τη Σαμοθράκη, είναι στην κυριολεξία μια βαθιά βουτιά, είτε στην ιστορία, είτε στα πεντακάθαρα νερά του Θρακικού πελάγους.

          Όπως και να το δει κανείς, η Σαμοθράκη χιλιάδες χρόνια τώρα, ασκεί μια μυστηριώδη έλξη στους επισκέπτες της, που περιπλανώνται στα βουνά, στους καταρράκτες με τις βάθρες, στους αρχαιολογικούς χώρους, στις παραλίες και στους 12 και πλέον γραφικούς οικισμούς της.