Η ύστατη αποτυχία και απαξίωση της βασιλείας

ΑΠΟ ΤΗΝ ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ ΤΗΣ ΚΥΡΙΑΚΗΣ   

 https://www.kathimerini.gr/opinion/561605332/i-ystati-apotychia-kai-apaxiosi-tis-vasileias/

*26.4.1967. Ο βασιλιάς Κωνσταντίνος στο πρώτο υπουργικό συμβούλιο. Στα δεξιά του, ο πρωθυπουργός Κωνσταντίνος Κόλλιας και ο Γεώργιος Παπαδόπουλος. (ΜΙΧΑΛΗΣ Ν. ΚΑΤΣΙΓΕΡΑΣ, «ΕΛΛΑΔΑ, 20ός ΑΙΩΝΑΣ, ΟΙ ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΕΣ»)

 

Που είναι το στέμμα του Όθωνα,

το σκήπτρο και το ξίφος του;

 

 

Γράφει ο κ. Γιώργος Θ. Μαυρογορδάτος

 

Ανάμεσα σε πολλά άλλα ζητήματα που θίγει το πρόσφατο βιβλίο του Αλέξη Παπαχελά («Ένα σκοτεινό δωμάτιο, 1967-1974») είναι και η ύστατη αποτυχία και απαξίωση της βασιλείας στη χώρα μας. Προκαλεί θλίψη η ευκολία και η ταχύτητα με την οποία έσβησε ένας θεσμός στον οποίο είχαν κάποτε πιστέψει όλοι σχεδόν οι Νεοέλληνες και για τον οποίο ύστερα διχάστηκαν, έτοιμοι να αλληλοσκοτωθούν για χάρη του.

Όπως γράφει ο Παπαχελάς, τη μοιραία 21η Απριλίου 1967 οργισμένοι νέοι αξιωματικοί «διαδραμάτισαν σημαντικό ρόλο με τη συμπεριφορά τους τις κρίσιμες εκείνες ώρες στο προαύλιο του Πενταγώνου, γιατί φόβισαν τον Κωνσταντίνο με τις φωνές και τις ζητωκραυγές τους…». Αυτούς έδειξε στον πρωθυπουργό Παναγιώτη Κανελλόπουλο, όταν εκείνος τον συμβούλευε μάταια να προβάλει αντίσταση στους πραξικοπηματίες. «Πώς θα τους συλλάβω, με το έτσι θέλω; Είναι οπλισμένοι». Δεν χρειαζόταν όμως να τους «συλλάβει» εκείνη τη στιγμή. Αρκούσε απλώς να μην υποκύψει και να μη συνεργαστεί μαζί τους. Αρκούσε να τηρήσει τον όρκο του στο Σύνταγμα και να μη γίνει κι αυτός επίορκος, όπως αυτοί.

Ταιριάζει η δειλία σ’ έναν βασιλέα; Αξίζει ένα φοβισμένο άτομο να είναι βασιλιάς; Από την παγκόσμια ιστορία της βασιλείας, ως οικουμενικού αρχέγονου θεσμού, προκύπτει αρνητική απάντηση. Αντίθετα, το θάρρος, ιδίως στον πόλεμο, θεωρήθηκε πάντα ως η ελάχιστη απαραίτητη βασιλική αρετή, ακόμη και όταν έλειπαν άλλες. Αν δεν είσαι εσύ έτοιμος να σκοτωθείς γι’ αυτό που είσαι, μπορείς να περιμένεις από άλλους να σκοτωθούν για σένα; Αυτό φάνηκε ξανά στο αξιοθρήνητο κίνημα του Κωνσταντίνου στις 13 Δεκεμβρίου 1967, που ολοκλήρωσε την απαξίωση του προσώπου και, κατ’ επέκταση, του θεσμού.

H α λα Ενβέρ Χότζα «αθεϊστική προπαγάνδα»

ΑΠΟ ΤΗΝ ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ ΤΗΣ ΚΥΡΙΑΚΗΣ

*Ο γενικός γραμματέας της Κεντρικής Επιτροπής του ΚΚΣΕ, Νικίτα Χρουστσόφ, στο κέντρο, συνομιλεί με τον Αλβανό πρωθυπουργό Μεχμέτ Σέχου, αριστερά, στη διάρκεια επίσκεψής του στα Τίρανα, στις 26 Μαΐου 1959. Δεξιά, ο Ενβέρ Χότζα παρίσταται περιχαρής στη συνάντηση. (A.P. PHOTO)

 

 

*Ο πιο σκληρός διωγμός χριστιανών

και μουσουλμάνων που καταγράφηκε

στα χρονικά της μεταπολεμικής Ευρώπης

*Σελίδες από το αποκαλυπτικό ημερολόγιο

ενός ιερέα στην Αλβανία

για τις συνθήκες ζωής το 1967

στο πρώτο αθεϊστικό κράτος στον κόσμο.

 

 

Γράφει ο δημοσιογράφος Σταύρος Τζίμας

 

Τέτοιες μέρες, πριν από 54 χρόνια, στον παγκόσμιο θρησκευτικό χάρτη έκανε την εμφάνισή του το πρώτο αθεϊστικό κράτος στην ανθρωπότητα. Με το διάταγμα 4336 της 13ης Νοεμβρίου 1967, ο Αλβανός δικτάτορας Ενβέρ Χότζα έκλεισε εκκλησίες και τζαμιά, ξύρισε ιερείς και συμπεριέλαβε στο σύνταγμα άρθρο (37), σύμφωνα με το οποίο «το κράτος δεν αναγνωρίζει καμία θρησκεία, συμμερίζεται και αναπτύσσει την αθεϊστική προπαγάνδα, ώστε να ριζωθεί στους ανθρώπους η κοσμοθεωρία του ιστορικού υλισμού».

Ακολούθησε ο πιο άγριος διωγμός χριστιανών και μουσουλμάνων στη μεταπολεμική Ευρώπη, με μεθόδους από την αιματοβαμμένη… Πολιτιστική Επανάσταση του Μάο, στην Κίνα. Ο πόλεμος κατά της θρησκείας  στην Αλβανία είχε ξεκινήσει με την εγκαθίδρυση του καθεστώτος Χότζα το 1944, και με το πέρασμα του χρόνου οι πιέσεις στους πιστούς γίνονταν αφόρητες, όμως το διάταγμα του 1967 παρείχε και τη θεσμική κάλυψη στο πογκρόμ του καθεστώτος εναντίον του «οπίου του λαού».

Ο ιερέας Μιχάλης Μπάρκας, από το χωριό Δόβριστα του Αργυροκάστρου, περιέγραψε στο ημερολόγιό του, το οποίο το 1998 παρέδωσαν τα παιδιά του στον Αρχιεπίσκοπο κ. Αναστάσιο, τις τελευταίες ημέρες της ιεροσύνης του: «…26 Φεβρουαρίου 1967. Τέλεσα σήμερα την τελευταία θεία λειτουργία. Αμέσως μετά παρέδωσα τα κλειδιά του ναού στην οργάνωση νεολαίας του χωριού…».

Το «ημερολόγιο» του παπα-Μιχάλη ήταν σημειωμένο πάνω στο ευαγγέλιο της εκκλησίας των Ταξιαρχών, όπου ο παπα-Μιχάλης ιερουργούσε μέχρις ότου το καθεστώς Χότζα την κλείσει για πάντα και τη μετατρέψει σε αποθήκη. Εκεί πρόλαβε και κατέγραψε τις τελευταίες του ώρες ως ιερέα: «Σήμερα ημέρα Σάββατο 4 Μαρτίου 1967 μάς συγκέντρωσε ο δεσπότης τους ιερείς της περιφέρειας στη μητρόπολη και μας είπε να κόψουμε τα γένια και να βγάλουμε όλη τη στολή της ιεροσύνης, να γίνουμε τέλειοι πολίτες, και εμείς εκτελέσαμε τη διαταγή του…».

Κομιτατζήδες στον Πέπλο (Μαρχαμλή) του νομού Έβρου το 1904;

*Η τοποθεσία του Πέπλου στους χάρτες της Google

 

 

Γράφει ο Παντελής Στεφ. Αθανασιάδης

 

 

            Κομιτατζήδες στον Πέπλο του νομού Έβρου;

            Το ερώτημα είναι απροσδόκητο, αλλά ρεαλιστικό. Γιατί δεν υπάρχει χωριό στη Θράκη και τη Μακεδονία, που να μην υπέστη επιθέσεις των κομιτατζήδων στα τέλη του 19ου και στις αρχές του 20ου αιώνα.

            Η λέξη κομιτατζής σημαίνει τους αντάρτες, μέλη μιας μυστικής οργάνωσης. Έδρασαν στη Βαλκανική Χερσόνησο κατά την διάρκεια της τελευταίας ιστορικής περιόδου των Οθωμανών στην περιοχή αυτή. Ο όρος κομιτατζήδες, χρησιμοποιήθηκε για να χαρακτηρίσει όσους  υπηρετούσαν τους μύχιους σκοπούς της Βουλγαρικής πολιτικής. Ουσιαστικά ήταν παρακρατικές ομάδες, τις οποίες υπέθαλπε μυστικά το Βουλγαρικό κράτος.

            Κατά την προαναφερθείσα χρονική περίοδο οι κυβερνήσεις της Ελλάδας, της Βουλγαρίας και της Σερβίας προσπάθησαν να επεκτείνουν και να τονώσουν την διδασκαλία τη γλώσσας τους, ώστε να μπορέσουν, όταν προκύψουν ευνοϊκές  συνθήκες να επιδιώξουν την αυτονόμηση των οθωμανικών ευρωπαϊκών περιοχών ώστε να απελευθερώσουν τους αλύτρωτους ομογενείς τους. Η Βουλγαρική πολιτική, απέβλεψε πρωτίστως να επιβληθεί στον πληθυσμό του ευρωπαϊκού τμήματος της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας μέσω της βίας και μέσω της σχισματικής Εκκλησίας τους, δηλαδή στην Μακεδονία και την Ανατολική Θράκη, σε ό,τι αφορά τα εδάφη με τον αλύτρωτο ελληνικό πληθυσμό, που διεκδικούσε η Ελλάδα. Τα χρόνια εκείνα, παρέμειναν στη συλλογική μνήμη των περιοχών αυτών, ως χρόνια φοβερής βίας, αίματος και οδύνης. Η λέξη και μόνο κομιτατζής προκαλούσε ανείπωτο τρόπο στον ανυπεράσπιστο πληθυσμό.

Διδυμότειχο και Σουφλί, στους ρυθμούς του 1922- 1923

*Το διασωθέν τηλεγράφημα των Φιλελευθέρων του Διδυμοτείχου προς τον Ελευθέριο Βενιζέλο στο Παρίσι  (Ίδρυμα Ελ Βενιζέλου)

*Οι Φιλελεύθεροι του Διδυμοτείχου

ζητούν επιστροφή στην πολιτική

του Ελευθέριου Βενιζέλου.

*Το Σουφλί διεκδικεί το Κιουπλή,

το Εντέκιοι και το Αλημπέκιοϊ.

Γράφει ο Παντελής Στεφ. Αθανασιάδης

        Η χρονιά του 1922 σημάδεψε ανεξίτηλα την Ελλάδα με την ήττα στη Μικρά Ασία και την αδικαιολόγητη ιστορικά και ηθικά παράδοση της Ανατολικής Θράκης στον Μουσταφά Κεμάλ, που συνδυάστηκε με απόλυτη εθνοκάθαρση. Το Διδυμότειχο και το Σουφλί έζησαν εκ του σύνεγγυς τα δραματικά εκείνα γεγονότα, αλλά και εν συνεχεία τα γεγονότα που συνδυάστηκαν με την υπογραφή της συνθήκης της Λωζάννης και την απώλεια του προγεφυρώματος του Καραγάτς, το 1923.

        Το πρώτο και μέγιστο γεγονός ήταν η περίθαλψη των προσφύγων, που είχαν πλημμυρίσει τον νομό Έβρου. Το δεύτερο ήταν η ασφάλεια της περιοχής με τη δημιουργία της Στρατιάς του Έβρου. Το τρίτο ήταν τα πάθη του διχασμού αν και η περιοχή είχε αναδειχθεί από το 1920 και τις μοιραίες εκείνες εκλογές, ως αμιγώς βενιζελική, αφού η Ηνωμένη Αντιπολίτευση δεν είχε υποψηφίους και δεν εξέλεξε βουλευτές. Με τις εκλογές όμως της 1ης Νοεμβρίου 1920, πήρε την εξουσία. Ο Βενιζέλος ηττημένος, δεν κατόρθωσε ο ίδιος να εκλεγεί βουλευτής και χολωμένος έφυγε στο εξωτερικό. Από το φθινόπωρο όμως του 1922 μετά την Μικρασιατική Καταστροφή, επαναστάτησε ο στρατός και ανέλαβε την εξουσία, με αρχηγούς τους Γονατά και Πλαστήρα.

        Το Διδυμότειχο, αλλά και το γειτονικό Σουφλί βρέθηκαν πλημμυρισμένα από τον Οκτώβριο του 1922, με δυστυχείς πρόσφυγες της Ανατολικής Θράκης, αλλά και της μακρινής Μικράς Ασίας.

Οι προσπάθειες ανασυγκρότησης της Ανατολικής Θράκης ενόψει της απελευθέρωσής της.

*Αυτό ήταν το δραματικό τέλος μια συγκινητικής προσπάθειας παλιννόστησης των εκτοπισμένων Ανατολικοθρακιωτών.  Τους επιβλήθηκε μια νέα άδικη και ανιστόρητη παλιννόστηση. 

*Ανέκδοτα στοιχεία για τα χωριά,

που έπρεπε να αναζωογονηθούν

μετά τους διωγμούς των Νεοτούρκων

Γράφει ο Παντελής Στεφ. Αθανασιάδης

        Το 1919, αμέσως μετά τη λήξη του Α΄ Παγκοσμίου Πολέμου και τις διαφαινόμενες ευνοϊκές εξελίξεις για τα ελληνικά εθνικά θέματα, η Ελληνική κυβέρνηση δημιούργησε την Κεντρική Επιτροπή υπέρ των Μετατοπισθέντων Ελληνικών Πληθυσμών.

        Υπενθυμίζεται ότι από την εποχή των Βαλκανικών Πολέμων και εν συνεχεία του Παγκοσμίου Πολέμου αλλά και των απηνών διωγμών που οργανώθηκαν από τους Νεότουρκους και εξελίχθηκαν σε γενοκτονίες, δεκάδες χιλιάδες Ελλήνων εκτοπίσθηκαν από τις πανάρχαιες εστίες τους στη Θράκη και τη Μικρά Ασία. Συμβολικά, οι διωγμοί που έγιναν από το Πάσχα του 1914, είναι γνωστοί με την ονομασία “Το Μαύρο Πάσχα των Θρακών”.

        Ειδικά για την Ανατολική Θράκη, το έργο της Κεντρικής Επιτροπής υπέρ των Μετατοπισθέντων Ελληνικών Πληθυσμών υπήρξε γόνιμο, γιατί ενισχύθηκε ο ελληνικός πληθυσμός, που είχε παραμείνει στις εστίες του και προετοιμάσθηκε το έργο της παλιννόστησης των εκτοπισμένων, όταν το 1920 έφτασε η μεγάλη ώρα της απελευθέρωσης. Η Επιτροπή που άρχισε να λειτουργεί σαν απλή υπηρεσία βοήθειας στον παλιννοστούντα πληθυσμό, εξελίχθηκε σε πιστωτικό ίδρυμα με κύριο αντικείμενο την αποκατάσταση του γεωργικού πληθυσμού με την παροχή δανείων για την αγορά ζώων, σπόρων και λοιπών χρειωδών, καθώς και για την επισκευή των κατεστραμμένων σπιτιών. Σε κάθε οικογένεια δίνονταν περίπου 330 λίρες Τουρκίας. Το έργο της επιτροπής, με υπηρεσίες στα κυριότερα κέντρα εστιάσθηκε στη Θράκη, και στα Ασιατικά παράλια της Προποντίδας.

        Την πολυσέλιδη έκθεση, της Κεντρικής Επιτροπής υπέρ των Μετατοπισθέντων Ελληνικών Πληθυσμών, είχε συντάξει στις 17 Φεβρουαρίου 1920, ο Γενικός Οικονομικός Επιθεωρητής Α. Α. Πανάς, που ήταν αποσπασμένος στην Ελληνική Υπάτη Αρμοστεία της Κωνσταντινούπολης, η οποία τις διαβίβασε στα υπουργεία Εξωτερικών, Γεωργίας και Περίθαλψης στην Αθήνα.

Η ανακάλυψη των τάφων στη Βεργίνα

ΑΠΟ ΤΗΝ ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ ΤΗΣ ΚΥΡΙΑΚΗΣ https://www.kathimerini.gr/culture/561584824/i-anakalypsi-ton-tafon-sti-vergina/

*Εργάτες της ανασκαφής στη Μεγάλη Τούμπα της Βεργίνας δίπλα στον μισοσκαμμένο τάφο του Φιλίππου. Η πολύτιμη τοιχογραφία αποκαλύπτεται ταλαιπωρημένη, αλλά οι μαρμάρινες πόρτες είναι στη θέση τους, σημάδι ότι ο τάφος είναι ασύλητος. (ASSOCIATED PRESS)

*Ο Μανόλης Ανδρόνικος σημειώνει

μία από τις μεγαλύτερες επιτυχίες

στην αρχαιολογική έρευνα

του 20ού αιώνα

Του κ. Μιχάλη Α. Τιβέριου

        Η 8η Νοεμβρίου του 1977 αποτελεί ορόσημο για τις αρχαιολογικές έρευνες του μακεδονικού χώρου και γενικότερα για την Ιστορία της Μακεδονίας. Στη Βεργίνα, την ημέρα εκείνη κατά την οποία γιορτάζονται οι Αρχάγγελοι, άρχοντες του κάτω κόσμου, Γαβριήλ και Μιχαήλ, ο Μανόλης Ανδρόνικος εισήλθε στον πρώτο ασύλητο μακεδονικό τάφο που είχε βρεθεί έως τότε.

        Ο ίδιος, περιγράφοντας τα συναισθήματά του κατά τη μοναδική εκείνη στιγμή της αρχαιολογικής του σταδιοδρομίας, γράφει: «Είναι… εύκολο να υποθέσει κανείς πως, παρ’ όλη την ψυχραιμία που ήμουν υποχρεωμένος να διαθέτω, για να αντιμετωπίσω την κατάσταση με την επιστημονική ευθύνη που επιβαλλόταν εκείνη τη στιγμή, αισθάνθηκα βαθύτατη συγκίνηση και δέος στη θέα ενός πλούσιου ταφικού θαλάμου, που είχε μείνει ανέπαφος μέσα στους αιώνες, από την ώρα που είχαν κλείσει οι μαρμάρινες θύρες του ύστερα από την τελετή της ταφής».

        Η μοίρα έχει παίξει καίριο ρόλο στο να συνδεθεί ο Ανδρόνικος με τον αρχαιολογικό χώρο της Βεργίνας, τον οποίο πρωτογνώρισε το 1938, όντας ακόμη φοιτητής. Στον χώρο αυτόν έκανε την πρώτη του συστηματική ανασκαφή (1951-1961) σε ένα εκτεταμένο νεκροταφείο τύμβων, αφού με την είσοδό του στην Αρχαιολογική Υπηρεσία το 1949, έτυχε να διοριστεί στην τότε ΙΒ΄ Αρχαιολογική Εφορεία Βέροιας, στη δικαιοδοσία της οποίας ανήκε και ο αρχαιολογικός χώρος της Βεργίνας. Αλλά στον ίδιο χώρο έτυχε να διεξάγει και την πρώτη του πανεπιστημιακή ανασκαφή, ως υφηγητής (1957) και αργότερα ως καθηγητής (1961) του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου.

Η Ελληνοϊταλική συμφωνία για υφαλοκρηπίδα

ΑΠΟ ΤΗΝ ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ ΤΗΣ ΚΥΡΙΑΚΗΣ   https://www.kathimerini.gr/world/561573574/ellinoitaliki-symfonia-gia-yfalokripida/

*Ο πρωθυπουργός Κωνσταντίνος Καραμανλής συζητάει με τον Ιταλό ομόλογό του Αλντο Μόρο (ΙΔΡΥΜΑ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ Γ. ΚΑΡΑΜΑΝΛΗΣ)

*Οι δύο χώρες προχωρούν

στην έντιμη εφαρμογή

του Δικαίου της Θάλασσας

στις μεταξύ τους σχέσεις

Του κ. ΝΙΚΟΛΑ Α. ΙΩΑΝΝΙΔΗ*

        Η δεκαετία του 1970 υπήρξε εξόχως σημαντική για το διεθνές δίκαιο, και δη για το Δίκαιο της Θάλασσας, καθώς η διεθνής κοινότητα αποφάσισε να επικαιροποιήσει το τότε ισχύον νομικό πλαίσιο των τεσσάρων συμβάσεων της Γενεύης του 1958 για το Δίκαιο της Θάλασσας. Ως εκ τούτου, το 1973 συνεκλήθη η τρίτη συνδιάσκεψη για το Δίκαιο της Θάλασσας, η οποία απέληξε στην υιοθέτηση της σύμβασης ΟΗΕ για το Δίκαιο της Θάλασσας του 1982 (UNCLOS – σύμβαση Δ.Θ.) που διέπει τις θαλάσσιες υποθέσεις.

        Αξιοσημείωτο είναι ότι, κατά τη διάρκεια της συνδιάσκεψης, η ελληνική αντιπροσωπεία κατέβαλε κοπιώδεις προσπάθειες σε σχέση με τη διαμόρφωση των κανόνων, μεταξύ άλλων, για το εύρος της χωρικής θάλασσας, το καθεστώς των νήσων και τις θαλάσσιες οριοθετήσεις. Διαρκούσης, λοιπόν, της μνημειώδους εκείνης συνδιάσκεψης, Ελλάδα και Ιταλία συνήψαν συμφωνία για την οριοθέτηση της υφαλοκρηπίδας το 1977.

Παράπλευρες απώλειες των Θρακών, από την πολιτική των Νεοτούρκων, κατά το «Μαύρο Πάσχα» από το 1914 έως το 1919

 
*Και το Οικουμενικό Πατριαρχείο, είχε εκδώσει Μαύρη Βίβλο για τους διωγμούς και τα μαρτύρια του Ελληνισμού κατά τα έτη 1914-1918

 

 

*Ανέκδοτα στοιχεία για τους διωγμούς

των Ελλήνων της Ανατολικής Θράκης

 

 

Γράφει ο Παντελής Στεφ. Αθανασιάδης

 

               Τα πάθη των Θρακών, δεν έχουν τελειωμό. Σε όλες τις περιόδους της Ιστορίας αντιμετώπισαν διωγμούς, καταστροφές, δηώσεις, αίμα και φονικό. Ακόμα και όταν άρχισε να ανατέλλει ο ήλιος της ελευθερίας πολλοί εκτοπισμένοι Θράκες μάζευαν τα κουρέλια τους και προσπαθούσαν να βρουν τρόπο να γυρίσουν στα χωριά τους. Πώς όμως θα γύριζαν; Αφού δεν θα εύρισκαν ούτε τα σπίτια τους να μείνουν, όταν τα ζώα τους να καλλιεργήσουν τη γη;

               Η ελληνική κυβέρνηση αντιμετώπιζε το πιεστικό πρόβλημα να μπορεί να αποδείξει ότι τα εδάφη που διεκδικεί στη Δυτική και την Ανατολική Θράκη είχαν ελληνικό πληθυσμό και δεν υπερτερούσαν Βούλγαροι και Τούρκοι. Μα, είχαν έρθει δίσεκτοι καιροί και οι δυο γειτονικοί λαοί είχαν φροντίσει να εκδιώξουν με κάθε τρόπο το ελληνικό στοιχείο για να διεκδικούν αυτές τις περιοχές, αν και η λήξη του Α΄ Παγκοσμίου Πολέμου τις βρήκε να είναι με την πλευρά των ηττημένων. Παρ’ όλα αυτά σήκωναν κεφάλι και διεκδικούσαν….

Νωρίτερα από το Δεκέμβριο του 1919, την ελληνική κυβέρνηση είχε αρχίσει να απασχολεί το ζήτημα της παλιννόστησης των Θρακών, εν όψει της απελευθέρωσης της Θράκης, ως συνέπεια των εξελίξεων του Α΄ Παγκοσμίου Πολέμου.

Η εκτόπιση των Ανατολικοθρακιωτών από τους Νεότουρκους, που θα μας απασχολήσει εδώ, είχε αρχίσει δειλά- δειλά από το 1912- 1913 με αφορμή τους Βαλκανικούς Πολέμους και εντάθηκε με χαρακτηριστικά απόλυτης εθνοκάθαρσης και στοιχεία ακόμα και γενοκτονικά από το 1914, με συμβολική ημερομηνία την 6^η Απριλίου, που συνέπιπτε με τον εορτασμό του Πάσχα, εκείνη τη χρονιά. Έκτοτε οι Θράκες τιμούν τα θύματα εκείνων των φοβερών διωγμών με τη συμβολική ονομασία «Το Μαύρο Πάσχα των Θρακών». Τότε, πολλοί Θράκες εκτοπίσθηκαν σε άλλα μέρη της Ελλάδας και όχι μόνο. Όταν όμως άρχισε να γλυκοχαράζει η ελπίδα της απελευθέρωσης, όλοι οι εκτοπισμένου εκδήλωσαν ενδιαφέρον να επιστρέψουν στις πατρίδες τους, στη γη των πατέρων τους. Το βασικότερο πρόβλημα, ήταν να βρεθούν σπίτια να στεγάσουν τους παλιννοστούντες, γιατί τα σπίτια τους είχαν καταληφθεί από Μουσουλμάνους πρόσφυγες, αλλά και εντόπιους Τούρκους. Αλλά και να τους δοθούν ζώα και άλλα εφόδια για τις καλλιέργειές τους, ώστε να μην υπάρξει επιπλέον επισιτιστικό πρόβλημα.

Σημαντικά ντοκουμέντα από την πολύπαθη ιστορία της Ξάνθης, το 1913

*Από την εσπευσμένη φυγή των Ξανθιωτών το 1913. Έρχονταν οι Βούλγαροι...

 

 

 

Γράφει ο Παντελής Στεφ. Αθανασιάδης

 

 

               Η συνθήκη του Βουκουρεστίου του 1913, με την οποία τερματίσθηκε ο Β΄ Βαλκανικός Πόλεμος, αποτέλεσε μια τραυματική εμπειρία για τους κατοίκους της Δυτικής Θράκης, την οποία απελευθέρωσε ο νικητής Ελληνικός στρατός, αλλά τα γεωπολιτικά συμφέροντα των αδίστακτων «μεγάλων» την κατακύρωσαν υπέρ της δεινώς ηττημένης Βουλγαρίας. Η Ξάνθη μεγάλη πόλη με πολιτισμό και δυναμική οικονομία, υπέστη τα πάνδεινα από τις Βουλγαρικές κατοχικές δυνάμεις.

               Οι κάτοικοί της με ψηφίσματα απευθύνθηκαν στο Βασιλέα Κωνσταντίνο, που βρίσκονταν ακόμα στην Ανατολική Μακεδονία και ετοιμάζονταν να επιστρέψει στην Αθήνα λόγω της ανακωχής, που επέβαλλαν οι μεγάλες δυνάμεις της εποχής, ανακόπτοντας την ορμή του ελληνικού στρατού, ο οποίος προήλαυνε ακατανίκητος και με δυνάμεις να εισέλθει ακόμα και στη Σόφια.

Η Ξάνθη έζησε φοβερά δύσκολα χρόνια. Με τη Συνθήκη του Βουκουρεστίου που υπεγράφη το 1913, η πόλη μαζί με όλη τη Δυτική Θράκη παραχωρήθηκε χωρίς να ερωτηθεί ο πληθυσμός, στη Βουλγαρία. Η δεύτερη βουλγαρική κατοχή αποδείχτηκε ιδιαίτερα οδυνηρή. Η Βουλγαρική κατοχή, ιδιαιτέρως αποτρόπαιη κράτησε έως τις  4 Οκτωβρίου 1919 όταν, μετά την ήττα των Γερμανών και των συμμάχων τους στον Α΄ Παγκόσμιο Πόλεμο, ο ελληνικός στρατός με τον στρατηγό Γεώργιο Λεοναρδόπουλο και την 9η Μεραρχία μπήκε νικητής στην Ξάνθη. Η Δυτική Θράκη πέρασε υπό Διασυμμαχικό έλεγχο έως τον Μάιο του 1920, που παραχωρήθηκε στην Ελλάδα. Οι νομοί Ξάνθης όμως και Ροδόπης, δοκίμασαν ξανά το 1941-1944 άλλη μια Βουλγαρική κατοχή εξίσου απεχθή και επώδυνη.

Σήμερα θα δούμε μερικά σημαντικά ντοκουμέντα από τον πρώτο καιρό της δεύτερης επανόδου των Βουλγάρων στην Ξάνθη. Η πρώτη φορά ήταν όταν κατέλαβαν την Ξάνθη κατά τον Α΄ Βαλκανικό Πόλεμο, αλλά τους εξεδίωξαν οι Έλληνες κατά τον Β΄ Βαλκανικό Πόλεμο. Σύντομα, επήλθε το «σάβανο» της συνθήκης του Βουκουρεστίου, το καλοκαίρι του 1913.

                Προκαταβολικά η εφημερίδα «Καιροί» στις 4 Ιουλίου 1913 υπό τον τίτλο «Η Ξάνθη» δημοσίευσε το ακόλουθο σχόλιο: «Δεν δυνάμεθα να γνωρίζωμεν, εάν, ως ψιθυρίζεται, θα υπογραφή κατ’ αυτάς η ειρήνη. Αλλ΄ εάν συμβεί το τοιούτον, η Ελληνική Κυβέρνησις οφείλει βεβαίως να εξασφαλίση υπό την Ελληνικήν κατοχήν περιαγωγήν της Ξάνθης. Ακμαιότατος ο αυτόθι Ελληνισμός, αστείρευτος δε πηγή πλούτου η περιοχή. Αλλά και μόνον δια την εθνικήν  ικανοποίησιν, ότι και τμήμα, έστω και τόσον ελάχιστον της Θράκης, θα περιέλθη υπό την Ελληνικήν σημαίαν, οφείλομεν να επιμείνωμεν ανενδότως εις την παραχώρησιν της Ξάνθης».

               Η είδηση και μόνο ότι επιστρέφουν οι Βούλγαροι ήταν αρκετή για να αδειάσει η πόλη από τους κατοίκους της οι οποίοι κατέφευγαν σε άλλες περιοχές φοβούμενοι την εκδικητικότητα, την αγριότητα και την αρπακτική διάθεση των Βουλγάρων.

Το πρόβλημα της χαρισματικής διαδοχής

ΑΠΟ ΤΗΝ ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ ΤΗΣ ΚΥΡΙΑΚΗΣ  

https://www.kathimerini.gr/opinion/561553525/to-provlima-tis-charismatikis-diadochis/

*Ο Ελευθέριος Βενιζέλος υπήρξε ο κατεξοχήν χαρισματικός ηγέτης της νεότερης Ελλάδας. (ΙΔΡΥΜΑ ΙΣΤΟΡΙΑΣ Ε. ΒΕΝΙΖΕΛΟΥ)

 

Γράφει ο κ. Γιώργος Θ. Μαυρογορδάτος

 

Tη χώρα εξακολουθεί να ταλαιπωρεί το πρόβλημα της διαδοχής δύο χαρισματικών της ηγετών: του Ανδρέα Παπανδρέου και του Κωνσταντίνου Καραμανλή. Το πρόβλημα είναι από τη φύση του ανεπίλυτο. Δεν επιδέχεται λύση. Αν ο χαρισματικός ηγέτης είναι μοναδικός, όπως πιστεύεται, λογικά είναι και ανεπανάληπτος. Δεν μπορεί να έχει αληθινό, δηλαδή ισοδύναμο, διάδοχο.

Το επίθετο «χαρισματικός» έχει καταντήσει να σημαίνει σήμερα απλώς «ελκυστικός», «δημοφιλής», «προικισμένος». Όμως εδώ ενδιαφέρει ο χαρισματικός ηγέτης όπως ακριβώς ορίστηκε από τον μεγάλο κοινωνιολόγο Μαξ Βέμπερ, ως ιδιαίτερος τύπος ηγεσίας, που έχει τη δική του ιδιαίτερη νομοτέλεια. Ό,τι ισχύει για τους χαρισματικούς ηγέτες δεν ισχύει για τους άλλους.

«Χάρισμα», μ’ αυτή την έννοια (και στον ενικό), διαθέτει ένα πρόσωπο όταν αναγνωρίζεται ως ηγέτης επειδή θεωρείται θεόσταλτο ή προικισμένο με υπερφυσικές, υπεράνθρωπες ή τουλάχιστον εντελώς εξαιρετικές ικανότητες ή ιδιότητες, απρόσιτες στον κοινό άνθρωπο. Αυτή η τελευταία φράση («απρόσιτες στον κοινό άνθρωπο») αποτελεί το ελάχιστο που απαιτείται όταν απουσιάζουν θρησκευτικές ή άλλες υπερβατικές δοξασίες, όπως π.χ. με πολιτικούς της νεότερης και σύγχρονης εποχής. Ο Ελευθέριος Βενιζέλος, για παράδειγμα, «δεν ήταν άνθρωπος όπως όλοι» σύμφωνα με όσα έγραφε μετά τον θάνατό του ακόμη και ο Γ. Α. Βλάχος, που τον μίσησε όσο λίγοι.

Άγνωστες εκδηλώσεις πατριωτισμού των Θρακών, μετά τον ρωσοτουρκικό πόλεμο του 1878

*Απόσπασμα του ιστορικού εγγράφου του πρόξενου Εμμανουήλ Ξένου 

για τον πατατριωτισμό των κατοίκων της Αίνου

 

*Ήταν έτοιμοι από καιρό

να κατακτήσουν τη λευτεριά τους

 

Γράφει ο Παντελής Στεφ. Αθανασιάδης

 

 

Ο ρωσοτουρκικός πόλεμος του 1878, με την απρόσμενη εξέλιξη που είχε εξαιτίας της πολιτικής που άσκησαν οι Ρώσοι και επιχείρησαν να δημιουργήσουν τη Μεγάλη Βουλγαρία, έδωσε την αφορμή να αναζωπυρωθεί ο πατριωτισμός των υπόδουλων Θρακών και να αναπτερωθούν οι ελπίδες για αποτίναξη του οθωμανικού ζυγού.

Παρά το γεγονός ότι οι γενικότερες διπλωματικές συνθήκες δεν το επέτρεπαν και το ελληνικό κράτος δεν ενθάρρυνε εύκολα εξεγέρσεις των υπόδουλων και μάλιστα τόσο κοντά στο κέντρο της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας, το ενδιαφέρον για ξεσηκωμό των Θρακιωτών, έστω και ατελέσφορο, έστω και ανοργάνωτο, έστω και χωρίς υποστήριξη, υπήρχε. Το καντήλι της ελπίδας, δεν έσβησε ποτέ. Και πάντα κάποιοι ήθελαν να σιγοκαίει ο πόθος της λευτεριάς.

               Μια τέτοια πρώιμη ένδειξη μας παρέχει ένα έγγραφο του Έλληνα πρόξενου της Αδριανούπολης Αναστάσιου Δόσκου με ημερομηνία 30 Μαΐου 1866, προς τον υπουργό των Εξωτερικών.

«Λαμβάνω την τιμήν ν’ αναφέρω προς την Υμετέραν Εξοχότητα, ότι καθ’ άς εμπιστευτικάς έλαβον πληροφορίας παρά τινος εσχάτως μεταβάντος γνωστού μου  προσώπου εκ των εγκρίτων κατοίκων της διοικητικής περιφερείας Τεσσαράκοντα Εκκλησιών, προ ενός μηνός ήδη ανεφάνησαν σποράδην περιφερόμενοι εις τα ορεινότερα μέρη της Μηδείας είκοσι περίπου άτομα διαδίδοντα μυστικώς μεταξύ των απλοϊκοτέρων εις τα ορεινά εκείνα μέρη κατοίκων, ότι εισίν απόστολοι εξ Ελλάδος ίνα μυήσωσιν εις επανάστασιν τους ομογενείς. Λαλούσιν Ελληνικήν, μεταβάλλουσι δε συνεχώς τα είδη της ενδυμασίας των, αποφεύγοντες τα κεντρικώτερα και πολυανθρωπότερα μέρη ενδιαιτώντας εις τα ορεινά. Η εμφάνισις τοιούτων προσώπων ενεποίησε λυπηράν εντύπωσιν εις τους ορθοφρονούντας εκ των προκρίτων των μερών εκείνων αποδοκιμάζοντας τα τοιαύτα κατά τας παρούσας περιστάσεις ως μη δυνάμενα ωφέλιμόν τι να επιφέρωσιν αποτέλεσμα, αλλά να διεξάρωσιν τας υπονοίας των εκεί εγχωρίων Αρχών».        

               Η εμφάνιση αποστόλων από την Ελλάδα, να υποκινήσουν επανάσταση για απελευθέρωση και η αντίδραση των προκρίτων, που δεν έβλεπαν με καλό μάτι κάθε τέτοια κίνηση που θα τους έβαζε σε φασαρίες, είναι άκρως παραστατική, των κοινωνικών συνθηκών που υπήρχαν την εποχή εκείνη. Ωστόσο, δεν έχουμε άλλες πληροφορίες για την τύχη εκείνων των είκοσι αποστόλων εξ Ελλάδος. Ποιοι ήταν, από πού υποκινούνταν, πόσο καιρό έμειναν, ποιους μύησαν; Είναι ερωτήματα, στα οποία δεν βρίσκουμε απαντήσεις. Η εξέλιξη των γεγονότων μας βεβαιώνει, ότι δεν πρέπει να έκαναν τίποτα στη Μήδεια.

Ο πόθος όμως του Θρακιώτικου λαού για λευτεριά, δεν έπαψε να σιγοκαίει. Και όταν του ξαναδόθηκε η ευκαιρία, να ζητήσει τη λευτεριά που τόσο ήθελε, έσπευσε να τη ζητήσει, προσφέροντας τα δικά του παλληκάρια.

ΕΤΣΙ ΞΕΡΙΖΩΣΑΝ ΤΟΝ ΕΛΛΗΝΙΣΜΟ ΤΗΣ ΑΝΑΤΟΛΙΚΗΣ ΘΡΑΚΗΣ ΤΟΥ 1922

        Ο Οκτώβριος είναι ο μήνας των τραγικών αναμνήσεων στη βασανισμένη Θράκη. 

        Αυτό το μήνα, πριν από 99 χρόνια, το 1922, έγινε η άδικη εκκένωση της Ανατολικής Θράκης από τον ελληνικό στρατό, που την είχε απελευθερώσει το 1920 και από τον ελληνικό πληθυσμό, που ήταν εκεί ριζωμένος από τα πανάρχαια χρόνια. Έχουμε δηλαδή να θυμηθούμε τραγικά πράγματα. Ευχαριστώ τους ΚΑΣΤΡΟΠΟΛΙΤΕΣ, που μου έδωσαν την ευκαιρία να μιλήσω για δραματικές πτυχές της ιστορίας της Θράκης, σε διαδικτυακή εκπομπή, υπό την αιγίδα του Δήμου Διδυμοτείχου.

Ο Κεμάλ εκτέλεσε και μέλη της ελληνικής Βουλής το 1922, στην Ανατολική Θράκη!!!

*Ενδεικτικός τίτλος, από την εφημερίδα "Φως"

 

 

Γράφει ο Παντελής Στεφ. Αθανασιάδης

 

 

               Ο Μουσταφά Κεμάλ έχει κατηγορηθεί για πολλαπλά εγκλήματα κατά του Ελληνισμού, αλλά και κατά πολλών Τούρκων, που εξέφρασαν την αντίθεσή τους στα σχέδιά του και στη δράση του.

               Εκείνο που παραμένει άγνωστο, είναι ότι ανάμεσα στα απειράριθμα θύματα της πολιτικής του υπήρξαν και δύο Οθωμανοί, που διετέλεσαν μέλη της Ελληνικής Βουλής!  

               Τα πυκνά γεγονότα των τελευταίων μηνών του 1922, δεν επέτρεψαν να ασχοληθεί κανένας με τους δύο αυτούς θανάτους. Οι Έλληνες, γιατί είχαν τα τεράστια προβλήματα της ήττας στη Μικρά Ασία και της άδικης εκκένωσης της Ανατολικής Θράκης και οι Τούρκοι, γιατί οι δύο πρώην βουλευτές θεωρήθηκαν εχθροί της Τουρκίας και συνεργάτες των Ελλήνων. Έτσι ο θάνατός τους πέρασε στα ψιλά των εφημερίδων και η λήθη κάλυψε αυτά τα γεγονότα. Πράγματι, σήμερα δεν διαθέτουμε πολλές πληροφορίες για τις κατηγορίες που αντιμετώπισαν και λεπτομέρειες για τις συνθήκες του θανάτου τους.

               Όπως είναι γνωστό, από το Σεπτέμβριο του 1922 η Ελλάδα υποχωρούσε και εγκατέλειπε τη Μικρά Ασία, ηττημένη. H Σμύρνη κάηκε. Ο Μητροπολίτης Χρυστόστομος κατακρεούργήθηκε. Σφαγές παντού. Ο στρατός επαναστάτησε και μπήκε στην Αθήνα σαρώνοντας όλα τα ερείσματα του καθεστώτος και οδηγώντας σε δίκη και εκτέλεση των έξι που θεωρήθηκαν υπεύθυνοι της εθνικής καταστροφής. Επίσης ζητήθηκε η παραίτηση του βασιλέως Κωνσταντίνου Α΄. Στα Μουδανιά οι στρατηγοί των συμμάχων εφαρμόζοντας διαταγές των κυβερνήσεων της Αντάντ, επέβαλαν την εκκένωση της Ανατολικής Θράκης από τον ελληνικό στρατό που την κατείχε και από τον ελληνικό πληθυσμό, που ήταν εκεί ριζωμένος από τα πανάρχαια χρόνια. Στις περισσότερες πόλεις της Ελλάδας συνέρρεαν εξαθλιωμένοι πρόσφυγες. Αυτή ήταν σε γενική εικόνα της χώρας τότε. 

               Η Ανατολική Θράκη είχε αποφασισθεί να χωριστεί σε τρείς ζώνες, στις οποίες θα έμπαιναν συμμαχικά στρατεύματα, για να μην βρεθούν σε άμεση επαφή Έλληνες και Τούρκοι. Οι σύμμαχοι λίγο αργότερα θα παρέδιδαν τα εδάφη στις τουρκικές αρχές. Στην πραγματικότητα ο έλεγχος των συμμάχων ήταν χαλαρός. Με αποτέλεσμα να εισχωρήσουν τσέτες, που επιδίδονταν σε δηλώσεις και καταστροφές των ελληνικών περιουσιών, που είχαν εγκαταλειφθεί, αφού οι δυστυχείς πρόσφυγες έπαιρναν μαζί τους μόνο τα κινητά πράγματα.

1821, ένα τεράστιο διεθνές γεγονός

ΑΠΟ ΤΗΝ ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ ΤΗΣ ΚΥΡΙΑΚΗΣ

https://www.kathimerini.gr/culture/books/561534166/1821-ena-terastio-diethnes-gegonos/

*«Τραυματισμένος Ελληνας αξιωματικός μπροστά στα τείχη κατειλημμένης πόλης». Εργο του Ζαν-Κλοντ Μπονφόν (1796-1860).

 

 

 

*Η Ελληνική Επανάσταση

ως κρίκος στην αλυσίδα

των μεγάλων φιλελεύθερων επαναστάσεων

της περιόδου 1776-1848

 

 

 

Γράφει ο κ. Ευάνθης Χατζηβασιλείου

 

 

Ο συλλογικός αυτός τόμος, υπό την επιμέλεια του Πασχάλη Κιτρομηλίδη, ομότιμου καθηγητή του Πανεπιστημίου Αθηνών και μέλους της Ακαδημίας Αθηνών, αποτελεί τον καρπό του μεγάλου διεθνούς συνεδρίου, που διοργάνωσε τον Μάρτιο του 2021, στη 200ή επέτειο της Επανάστασης, το Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών – για τούτο, άλλωστε, προλογίζεται από τον πρύτανη του ΕΚΠΑ, καθηγητή Μελέτιο-Αθανάσιο Δημόπουλο.

Το βιβλίο περιέχει τις μελέτες 19 ειδικών επιστημόνων οι οποίοι αναλύουν τη φύση της Ελληνικής Επανάστασης ως ενός κρίκου στην αλυσίδα των μεγάλων φιλελεύθερων επαναστάσεων του 1776-1848, από την Αμερικανική και τη Γαλλική, αυτές της Νότιας Ευρώπης, της Λατινικής Αμερικής, έως την (σχεδόν πανευρωπαϊκή) επανάσταση του 1848 με αίτημα την εθνική ελευθερία και τη συνταγματική διακυβέρνηση.

H τελετή θεμελίωσης της ΕΑΒ

ΑΠΟ ΤΗΝ ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ ΤΗΣ ΚΥΡΙΑΚΗΣ

https://www.kathimerini.gr/politics/foreign-policy/561522475/h-teleti-themeliosis-tis-eav/ 

*18.12.1979. «Για να εκτιμηθεί η πρόοδος η οποία συνετελέσθη τα τελευταία πέντε χρόνια, θα πρέπει να σκεφθεί κανείς ότι μόλις προ πέντε ετών, ακόμη και το τουφέκι του οπλίτη είμεθα υποχρεωμένοι να το προμηθευόμαστε από το εξωτερικό», είπε ο Κων. Καραμανλής στην τελετή εγκαινίων της ΕΑΒ. Φωτ. ΙΔΡΥΜΑ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ Γ. ΚΑΡΑΜΑΝΛΗΣ

 

 

*Η δημιουργία εγχώριας 

πολεμικής βιομηχανίας,

αφορούσε την άμυνα, την οικονομία

και τη μεταφορά τεχνογνωσίας

 

 

 

Γράφει ο κ. Βασίλης Νέδος

 

 

Το 2021 συμπληρώνονται 46 χρόνια από την απόφαση για σύσταση της Ελληνικής Αεροπορικής Βιομηχανίας (ΕΑΒ) και 42 χρόνια από την έναρξη της λειτουργίας της στην Τανάγρα. Ίσως το ίδιο έτος αποτελέσει κρίσιμη καμπή και για τη μετεξέλιξή της στην επόμενη φάση.

Η ΕΑΒ ήταν στις δύο πρώτες δεκαετίες της ύπαρξής της, η πλέον καινοτόμος αμυντική βιομηχανία του πλέγματος των πολεμικών βιομηχανιών, που από το 1975 και έπειτα δημιούργησε η κυβέρνηση του Κωνσταντίνου Καραμανλή, προκειμένου να αρχίσει να συγκροτείται ενός είδους εγχώρια υποστήριξη των οπλικών συστημάτων, αλλά και η σταδιακή εξωστρέφεια, μέσω της παραγωγής και των εξαγωγών. Φαίνεται ότι η βασική αφορμή για την απόφαση δημιουργίας της ΕΑΒ ήταν η πρόσφατη ακόμα το 1975 οδυνηρή εμπειρία της τουρκικής εισβολής.

Ελλάδα – Γαλλία: στρατηγική σχέση με ιστορικό βάθος

ΑΠΟ ΤΗΝ ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ ΤΗΣ ΚΥΡΙΑΚΗΣ

https://www.kathimerini.gr/politics/561522094/ellada-gallia-stratigiki-schesi-me-istoriko-vathos/

*Η σχέση Καραμανλή - Ντε Γκωλ υπήρξε ειλικρινής και βαθιά και έπαιξε αδιαμφισβήτητα κομβικό ρόλο στην επίτευξη της σύνδεσης της Ελλάδας με την ΕΟΚ. Η Ελλάδα ήταν μία από τις ελάχιστες χώρες στις οποίες ο μεγάλος Γάλλος ηγέτης πραγματοποίησε επίσημη επίσκεψη (φωτ.), το 1963.

 

 

Γράφει ο κ. ΕΥΑΝΘΗΣ ΧΑΤΖΗΒΑΣΙΛΕΙΟΥ*

 

Η στρατηγική σχέση Ελλάδας – Γαλλίας, όπως διαμορφώνεται από την πρόσφατη συμφωνία, εδράζεται σε μια μακρά παράδοση. Η Γαλλία υπήρξε πάντοτε, από την εποχή της ανεξαρτησίας (αν όχι και πριν), ένα από τα μοντέλα για την ανάπτυξη του ελληνικού κόσμου. Δεν ήταν, οπωσδήποτε, το μόνο πρότυπο, αλλά υπήρξε σίγουρα μια από τις χώρες, τις εκπροσώπους του ευρωπαϊκού πολιτισμού, στις οποίες κατ’ εξοχήν προσέβλεπε η Ελλάδα για γνώση, τεχνογνωσία, κρατική οργάνωση και συγκρότηση της διακυβέρνησης.

Δεν πρέπει να λησμονείται, επίσης, ότι δεν ήταν πάντοτε ανέφελες οι ελληνογαλλικές σχέσεις. Ωστόσο, για να περιοριστούμε μόνο στη σύγχρονη εποχή, η κοινή στράτευση υπέρ της ελευθερίας σε δύο Παγκοσμίους Πολέμους και την υπεράσπιση της διεθνούς νομιμότητας· οι κοινοί προσανατολισμοί στον Ψυχρό Πόλεμο για την υποστήριξη της δημοκρατίας· και η πολύτιμη –πραγματικά ανεκτίμητης αξίας– βοήθεια που παρείχε η Γαλλία στις προσπάθειες της Ελλάδας για σύνδεση (το 1959-61) και κατόπιν για ένταξη στην ΕΟΚ, παρέπεμπαν σε μια επικοινωνία πραγματικά ασυνήθιστη στις διεθνείς σχέσεις.

Το 1959, ξεκινώντας την εργώδη προσπάθεια για ένταξη στην Ευρώπη, ο Κωνσταντίνος Καραμανλής έδωσε ρητές οδηγίες στον πρέσβη στο Παρίσι, Φίλωνα Φίλωνα, να διαβιβάσει στον πρόεδρο Ντε Γκωλ, όχι μόνον τις ευρωπαϊκές φιλοδοξίες της Ελλάδας, αλλά και την ελπίδα της ότι η Γαλλία θα αναλάμβανε εκ νέου τους πρωταγωνιστικούς ρόλους στη Μεσόγειο που της αναλογούσαν. Η σχέση Καραμανλή – Ντε Γκωλ υπήρξε ειλικρινής και βαθιά και έπαιξε αδιαμφισβήτητα κομβικό ρόλο στην επίτευξη της σύνδεσης της Ελλάδας με την ΕΟΚ. Η Ελλάδα ήταν μια από τις ελάχιστες χώρες στις οποίες ο μεγάλος Γάλλος ηγέτης πραγματοποίησε επίσημη επίσκεψη, το 1963.

Έτσι έφερε στην Αθήνα το 1906 από τη Σαμοθράκη, το «Λογχισμένο Ευαγγέλιο», ο Ίων Δραγούμης

*Απόσπασμα της ιδιόχειρης επιστολής του Ίωνα Δραγούμη, που αναφέρεται στην αποστολή του "Λογχισμένου Ευαγγελίου" της Σαμοθράκης, στην Αθήνα.

 

 

*Η ανέκδοτη ιδιόχειρη επιστολή

του πρόξενου  Ίωνα Δραγούμη

*Το είχε διασώσει ο Νικόλαος Φαρδύς

 *Πολύτιμο εθνικό κειμήλιο

Γράφει ο Παντελής Στεφ. Αθανασιάδης

Στις βιτρίνες του εξαιρετικού Εθνικού Ιστορικού Μουσείου της Αθήνας, λάμπει ως πολύτιμο εθνικό κειμήλιο το λεγόμενο «Λογχισμένο Ευαγγέλιο της Σαμοθράκης» που αποτελεί πολύτιμο αντικείμενο των συλλογών του. Είναι στην πραγματικότητα, ανεκτίμητο ενθύμιο των παθών του Θρακικού Ελληνισμού και σχετίζεται άμεσα με το Ολοκαύτωμα του μαρτυρικού νησιού του βορειανατολικού Αιγαίου, κατά την Επανάσταση του 1821.

Το Ευαγγέλιο αυτό, το ανακάλυψε το 1906 ο Ίων Δραγούμης, που υπηρετούσε ως πρόξενος της Ελλάδας στο Δεδέαγατς από το 1905.

Όταν το έστειλε στην Αθήνα στις 15 Ιουλίου 1906, το συνόδευσε με μια τρισέλιδη ιδιόχειρη επιστολή, στην οποία περιγράφει το Ολοκαύτωμα της Σαμοθράκης το 1821.

Η αδημοσίευτη επιστολή αποτελεί σημαντικό ντοκουμέντο για τα δραματικά εκείνα γεγονότα, που είχαν σαν αποτέλεσμα 700 νεκρούς και χιλιάδες άλλους, να έχουν πουληθεί ως σκλάβοι στα σκλαβοπάζαρα της Ανατολής.

Αξίζει για να γνωρίζουν οι νεώτεροι αναγνώστες, να αναφέρουμε τι είναι αυτό το «Λογχισμένο Ευαγγέλιο της Σαμοθράκης».

Κυπριακό: Οι διακοινοτικές συνομιλίες της Βιέννης

*Ο ειδικός αντιπρόσωπος του γ.γ. του ΟΗΕ, Χαβιέ Περέζ ντε Κουεγιάρ, παραδίδει τις προτάσεις του στον Κύπριο διαπραγματευτή Τάσσο Παπαδόπουλο μετά τις συνομιλίες της Βιέννης. Φωτ. ΚΕΝΤΡΟ ΜΕΛΕΤΩΝ ΤΑΣΣΟΣ ΠΑΠΑΔΟΠΟΥΛΟΣ, ΛΕΥΚΩΣΙΑ

Γράφει ο κ. ΛΥΚΟΥΡΓΟΣ ΚΟΥΡΚΟΥΒΕΛΑΣ*

 

Το πραξικόπημα και η τουρκική εισβολή το καλοκαίρι του 1974 άλλαξαν άρδην την πορεία των ενδοκυπριακών συνομιλιών, οι οποίες είχαν ξεκινήσει το 1968. Οι διαπραγματεύσεις που ξεκίνησαν την περίοδο εκείνη και συνεχίζονται μέχρι και σήμερα πρέπει να ερμηνευτούν μέσα στο πλαίσιο της δεδομένης θέσης ισχύος της Τουρκίας, λόγω των τετελεσμένων που είχε θέσει η τουρκική στρατιωτική κατοχή στο περίπου 38% του εδάφους της Κύπρου. Παρά τις οδυνηρές παραχωρήσεις και τη σταδιακή «προσαρμογή» της ελληνοκυπριακής πλευράς στις τουρκικές– τουρκοκυπριακές αντιλήψεις για το μέλλον της Μεγαλονήσου, το Κυπριακό δεν έχει οδηγηθεί σε λύση.

Λίγο πριν από το πραξικόπημα είχε διαφανεί ουσιαστική σύγκλιση θέσεων, αφού με το προσχέδιο συμφωνίας των Μιχαήλ Δεκλερή και Ορχάν Αλτικαστή προνοούνταν ενιαίο κράτος με στοιχεία τοπικής και κοινοτικής αυτοδιοίκησης σε ζητήματα που άπτονταν της λεγόμενης «χαμηλής» πολιτικής.

Στις 23 Ιουλίου 1974 ο Γλαύκος Κληρίδης, ο οποίος είχε αναλάβει καθήκοντα προέδρου της Δημοκρατίας μετά την παραίτηση του επικεφαλής του πραξικοπηματικού καθεστώτος Νίκου Σαμψών, πρότεινε στον Τουρκοκύπριο ηγέτη Ραούφ Ντενκτάς την επιστροφή στο Σύνταγμα Ζυρίχης– Λονδίνου. Στη Διάσκεψη της Γενεύης (11-13 Αυγούστου 1974) και αφού είχε προηγηθεί η απόρριψη της πρότασης Κληρίδη, η τουρκική πλευρά κατέθεσε δύο χάρτες, σύμφωνα με τους οποίους το 34% του κυπριακού εδάφους περιερχόταν υπό τουρκική διοίκηση. Τα εδάφη αυτά θα έπρεπε να εκκενωθούν από τον ελληνοκυπριακό πληθυσμό. Ο Κληρίδης ζήτησε προθεσμία 36 ωρών για να επιστρέψει στην Κύπρο για διαβουλεύσεις, αλλά οι τουρκικές αποφάσεις είχαν ληφθεί: ο δεύτερος Αττίλας ξεκίνησε στις 14 Αυγούστου 1974 και όταν ολοκληρώθηκε η Τουρκία είχε στην κατοχή της περίπου το 38% του κυπριακού εδάφους. Τα νέα δεδομένα καταδείκνυαν την αδήριτη πραγματικότητα για την ελληνική πλευρά: από το αίτημα για ένωση και, στη συνέχεια, το ανεξάρτητο κράτος, το νέο πλαίσιο θα ήταν η ομοσπονδία και ο γεωγραφικός διαχωρισμός.

Έτσι ξερίζωσαν τον Ελληνισμό της Ανατολικής Θράκης το 1922

*Εικόνα από τον ξεριζωμό της Ανατολικής Θράκης, τπον Οκτώβριο του 1922

 

*Μια νέα έρευνα,

με άγνωστα στοιχεία

για την εκκένωση του 1922

 

 

Γράφει ο Παντελής Στεφ. Αθανασιάδης

 

«Είδα όμως τη στεριά της Θράκης

και τη φοβήθηκα με τους πολλούς βαρβάρους».

«Σαμοθράκη»  Ίδας (‘Ιων Δραγούμης) 

               Ο Οκτώβριος του 1922, είναι για τους Θράκες ένα μαύρο ορόσημο στην ελληνική ιστορία, γιατί τότε συντελέσθηκε η βίαιη και εσπευσμένη εκκένωση της Ανατολικής Θράκης από τον Ελληνικό πληθυσμό και τον Ελληνικό στρατό και να παραδοθεί στην Τουρκία, που δεν πολέμησε για να την καταλάβει. Η εκκένωση αυτή, δεν είχε τα χαρακτηριστικά των μεγάλων σφαγών και των πυρκαγιών που συνέβησαν στην Σμύρνη και σε άλλες πόλεις της Μικράς Ασίας. Ωστόσο δεν έλειψαν τα περιστατικά βίας και αρπαγών από τους διωγμένους Έλληνες.

               Το Νοέμβριο του 2018 σε μια ομιλία μου στην Ορεστιάδα, με την ευγενική πρόσκληση του Λαογραφικού και Ιστορικού Μουσείου της πόλης και θέμα  «Η δραματική εκκένωση της Ανατολικής Θράκης το 1922- Μια αφήγηση, ένας λυγμός, μια διεθνής ατιμία», είχα τονίσει μεταξύ άλλων ότι στα κείμενα των ανταποκρίσεων των ελληνικών εφημερίδων για την εκκένωση της Ανατολικής Θράκης, παρατήρησα, ότι πολύ συχνά γίνεται χρήση της λέξης Φρίκη και παραγώγων της. Φρικώδης, Φρικαλέα, Φρικίασις, Φρικιαστικό… Και έτσι ήταν εκείνα τα γεγονότα…

               Η συμφορά, άρχισε από τα Μουδανιά.  Η διάσκεψη των στρατηγών των Συμμαχικών Δυνάμεων στα Μουδανιά, στις 28 Σεπτεμβρίου 1922, με την Ελλάδα απούσα, είχε προδιαγράψει την τύχη της Ανατολικής Θράκης. Παραχώρηση στους Τούρκους, που δεν πολέμησαν καθόλου, όταν την απελευθέρωσαν οι Έλληνες τον Ιούλιο του 1920. Ούτε πολέμησαν για να την ανακαταλάβουν.

               Σήμερα, με βάση αρχειακή έρευνα, στο εξαιρετικό Ιστορικό Αρχείο του Υπουργείου Εξωτερικών, θα παρουσιάσω μια περαιτέρω διερεύνηση του θέματος των διαδικασιών της εκκένωσης της Ανατολικής Θράκης, που αποτελεί μια ακόμη ματιά στην μεγάλη αυτή πληγή της Θράκης.

               Πριν πούμε οτιδήποτε αξίζει να αναφέρουμε ότι η Τουρκία είχε αποφασίσει να εξοντώσει τις μειονότητες, που συγκροτούσαν την Οθωμανική Αυτοκρατορία. Ήδη είχαν προηγηθεί μετά τους Βαλκανικούς πολέμους απηνείς διωγμοί κατά των Ελλήνων της Θράκης και της Μικράς Ασίας. Όλοι γνωρίζουμε για το «Μαύρο Πάσχα» των Θρακών στις 6 Απριλίου 1914 και όσα επακολούθησαν δηλαδή μιλάμε για τις γενοκτονίες των ετών 1915-1918 εναντίον των Ποντίων, των Αρμενίων και των Ασσυρίων.

Η ιστορία του Ιερού Ναού του Αγίου Γεωργίου, Μάνης Διδυμοτείχου

*Η εικόνα του Αγίου Γεωργίου, χρονολογημένη το 1821

 

 

 

Γράφει ο Κώστας Βαϊράμης

 

 

       Ο   Ιερός   Ναός  Αγίου Γεωργίου  Μάνης  Διδυμοτείχου,  είναι   ένα   μνημείο,  αδιάψευστος    μάρτυρας της    ιστορίας  του  χωριού,  γεμάτο  μνήμες. Αυτό θα  προσπαθήσουμε να  αναδείξουμε  και φυσικά τους   ανθρώπους που διακόνησαν σε αυτόν, ιερείς , ψάλτες , νεωκόρους  και  εκκλησιαστικές  επιτροπές.

Μετά την  κατάληψη  της  Κωνσταντινούπολης  από τους  Οθωμανούς  τον Μάιο του 1453 ο Μωάμεθ Β΄ για να διοικήσει το πολυεθνικό κράτος του, διαχωρίζει τους   κατακτημένους λαούς με βάση την θρησκεία (Χριστιανοί, Αρμένιοι, Εβραίοι, κ.λπ.) και παραχωρεί προνόμια στους υπηκόους του, τα οποία στο πέρασμα των χρόνων θα παραβιαστούν από τους  διαδόχους του. Ο Πατριάρχης ως ηγέτης της θρησκευτικής κοινότητας των Ρωμιών (έτσι αποκαλούνταν  οι   Χριστιανοί κάτοικοι της    Ανατολικής Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας, ο όρος Βυζάντιο χρησιμοποιήθηκε  από   τους  ιστοριογράφους αργότερα)  ήταν υπόλογος στο Σουλτάνο για την καλή συμπεριφορά του ποιμνίου του. Ο θεσμός της εκκλησίας εκτός από την θρησκευτική καθοδήγηση ανέλαβε και διοικητικές αρμοδιότητες που αφορούσαν τους βασικούς τομείς της καθημερινής διαβίωσης    (οικονομικές, φορολογικές, δικαστικές και  της   εκπαίδευσης).

Την  εποχή  αυτή, το 1456  σε  Οθωμανικά  φορολογικά έγραφα εντοπίζεται  ο  οικισμός Καδήκιοϊ η σημερινή Μάνη Διδυμοτείχου. («Η  πρώιμη Οθωμανοκρατία   στη  Θράκη» Γ. Βογιατζής).

 

Η συμφωνία κορυφής Μακαρίου – Ντενκτάς

ΑΠΟ ΤΗΝ ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ ΤΗΣ ΚΥΡΙΑΚΗΣ

https://www.kathimerini.gr/world/561504286/i-symfonia-koryfis-makarioy-ntenktas/

*12 Φεβρουαρίου 1977. Ο Αρχιεπίσκοπος Μακάριος και ο Τουρκοκύπριος ηγέτης Ραούφ Ντενκτάς (δεξιά) συναντώνται για δεύτερη φορά στη Λευκωσία, παρουσία του γενικού γραμματέα του ΟΗΕ Κουρτ Βαλντχάιμ (στη μέση). Φωτ. ΓΡΑΦΕΙΟ ΤΥΠΟΥ ΚΑΙ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΩΝ ΤΗΣ ΚΥΠΡΙΑΚΗΣ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑΣ

 

 

*Μια βασική επιλογή του Αρχιεπισκόπου,

που καθορίζει έως σήμερα το πλαίσιο

των διαπραγματεύσεων στο Κυπριακό

 

 

 

 

Γράφει ο κ. Αχιλλεύς Κ. Αιμιλιανίδης*

 

 

Οι κατευθυντήριες γραμμές, που συχνά αποκαλούνται «συμφωνία υψηλού επιπέδου», της 12ης Φεβρουαρίου 1977, μεταξύ του τότε προέδρου της Κυπριακής Δημοκρατίας Αρχιεπισκόπου Μακαρίου και του Τουρκοκύπριου ηγέτη Ραούφ Ντενκτάς συνιστούν μια καθοριστική στιγμή στην ιστορία του κυπριακού ζητήματος. Με αυτήν οι Ελληνοκύπριοι αποδέχθηκαν επίσημα για πρώτη φορά την πάγια τουρκική θέση ότι η λύση του Κυπριακού θα έπρεπε να έχει ομοσπονδιακό χαρακτήρα.

Στο ομοσπονδιακό πολίτευμα, η πολιτική εξουσία κατανέμεται μεταξύ της ομοσπονδιακής κυβέρνησης και των κυβερνήσεων των ομόσπονδων πολιτειών. Οι ομόσπονδες πολιτείες έχουν δική τους εδαφική περιφέρεια, εντός της οποίας ασκούν καθορισμένη κρατική εξουσία. Δεν υπάρχει διεθνώς ένα καθορισμένο σύστημα ομοσπονδιακής οργάνωσης του κράτους, αλλά μπορεί σε γενικές γραμμές να λεχθεί πως στα ομοσπονδιακά συστήματα υπάρχει ένας μεγάλος βαθμός αποκέντρωσης της κρατικής εξουσίας, ώστε αν και υπάρχει μια κεντρική/ομοσπονδιακή κυβέρνηση που ασκεί τις εξουσίες της επί ολόκληρου του κράτους, υπάρχουν παράλληλα και επιμέρους ομόσπονδες ενότητες με υψηλό βαθμό αυτονομίας, που ασκούν μέσω των δικών τους οργάνων εξουσίες ανεξάρτητες από αυτές της κεντρικής κυβέρνησης και επί των οποίων η κεντρική κυβέρνηση δεν έχει εξουσία να επέμβει. Αντίθετα, στο ενιαίο κράτος υφίσταται εδαφική ενότητα υπό την έννοια ότι η άσκηση της κρατικής εξουσίας εκτείνεται σε ολόκληρο το κράτος, υπάρχει ενότητα της κρατικής διάρθρωσης υπό την έννοια ότι τα κρατικά όργανα ασκούν το σύνολο της κρατικής εξουσίας, και ενότητα λαού υπό την έννοια ότι όλες οι κρατικές λειτουργίες ασκούνται και δεσμεύουν ολόκληρο τον λαό του κράτους. Η τοπική αυτοδιοίκηση στο ενιαίο κράτος δεν διασπά την ενότητα του κράτους.