Παράπλευρες απώλειες των Θρακών, από την πολιτική των Νεοτούρκων, κατά το «Μαύρο Πάσχα» από το 1914 έως το 1919

 
*Και το Οικουμενικό Πατριαρχείο, είχε εκδώσει Μαύρη Βίβλο για τους διωγμούς και τα μαρτύρια του Ελληνισμού κατά τα έτη 1914-1918

 

 

*Ανέκδοτα στοιχεία για τους διωγμούς

των Ελλήνων της Ανατολικής Θράκης

 

 

Γράφει ο Παντελής Στεφ. Αθανασιάδης

 

               Τα πάθη των Θρακών, δεν έχουν τελειωμό. Σε όλες τις περιόδους της Ιστορίας αντιμετώπισαν διωγμούς, καταστροφές, δηώσεις, αίμα και φονικό. Ακόμα και όταν άρχισε να ανατέλλει ο ήλιος της ελευθερίας πολλοί εκτοπισμένοι Θράκες μάζευαν τα κουρέλια τους και προσπαθούσαν να βρουν τρόπο να γυρίσουν στα χωριά τους. Πώς όμως θα γύριζαν; Αφού δεν θα εύρισκαν ούτε τα σπίτια τους να μείνουν, όταν τα ζώα τους να καλλιεργήσουν τη γη;

               Η ελληνική κυβέρνηση αντιμετώπιζε το πιεστικό πρόβλημα να μπορεί να αποδείξει ότι τα εδάφη που διεκδικεί στη Δυτική και την Ανατολική Θράκη είχαν ελληνικό πληθυσμό και δεν υπερτερούσαν Βούλγαροι και Τούρκοι. Μα, είχαν έρθει δίσεκτοι καιροί και οι δυο γειτονικοί λαοί είχαν φροντίσει να εκδιώξουν με κάθε τρόπο το ελληνικό στοιχείο για να διεκδικούν αυτές τις περιοχές, αν και η λήξη του Α΄ Παγκοσμίου Πολέμου τις βρήκε να είναι με την πλευρά των ηττημένων. Παρ’ όλα αυτά σήκωναν κεφάλι και διεκδικούσαν….

Νωρίτερα από το Δεκέμβριο του 1919, την ελληνική κυβέρνηση είχε αρχίσει να απασχολεί το ζήτημα της παλιννόστησης των Θρακών, εν όψει της απελευθέρωσης της Θράκης, ως συνέπεια των εξελίξεων του Α΄ Παγκοσμίου Πολέμου.

Η εκτόπιση των Ανατολικοθρακιωτών από τους Νεότουρκους, που θα μας απασχολήσει εδώ, είχε αρχίσει δειλά- δειλά από το 1912- 1913 με αφορμή τους Βαλκανικούς Πολέμους και εντάθηκε με χαρακτηριστικά απόλυτης εθνοκάθαρσης και στοιχεία ακόμα και γενοκτονικά από το 1914, με συμβολική ημερομηνία την 6^η Απριλίου, που συνέπιπτε με τον εορτασμό του Πάσχα, εκείνη τη χρονιά. Έκτοτε οι Θράκες τιμούν τα θύματα εκείνων των φοβερών διωγμών με τη συμβολική ονομασία «Το Μαύρο Πάσχα των Θρακών». Τότε, πολλοί Θράκες εκτοπίσθηκαν σε άλλα μέρη της Ελλάδας και όχι μόνο. Όταν όμως άρχισε να γλυκοχαράζει η ελπίδα της απελευθέρωσης, όλοι οι εκτοπισμένου εκδήλωσαν ενδιαφέρον να επιστρέψουν στις πατρίδες τους, στη γη των πατέρων τους. Το βασικότερο πρόβλημα, ήταν να βρεθούν σπίτια να στεγάσουν τους παλιννοστούντες, γιατί τα σπίτια τους είχαν καταληφθεί από Μουσουλμάνους πρόσφυγες, αλλά και εντόπιους Τούρκους. Αλλά και να τους δοθούν ζώα και άλλα εφόδια για τις καλλιέργειές τους, ώστε να μην υπάρξει επιπλέον επισιτιστικό πρόβλημα.

Άγνωστες εκδηλώσεις πατριωτισμού των Θρακών, μετά τον ρωσοτουρκικό πόλεμο του 1878

*Απόσπασμα του ιστορικού εγγράφου του πρόξενου Εμμανουήλ Ξένου 

για τον πατατριωτισμό των κατοίκων της Αίνου

 

*Ήταν έτοιμοι από καιρό

να κατακτήσουν τη λευτεριά τους

 

Γράφει ο Παντελής Στεφ. Αθανασιάδης

 

 

Ο ρωσοτουρκικός πόλεμος του 1878, με την απρόσμενη εξέλιξη που είχε εξαιτίας της πολιτικής που άσκησαν οι Ρώσοι και επιχείρησαν να δημιουργήσουν τη Μεγάλη Βουλγαρία, έδωσε την αφορμή να αναζωπυρωθεί ο πατριωτισμός των υπόδουλων Θρακών και να αναπτερωθούν οι ελπίδες για αποτίναξη του οθωμανικού ζυγού.

Παρά το γεγονός ότι οι γενικότερες διπλωματικές συνθήκες δεν το επέτρεπαν και το ελληνικό κράτος δεν ενθάρρυνε εύκολα εξεγέρσεις των υπόδουλων και μάλιστα τόσο κοντά στο κέντρο της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας, το ενδιαφέρον για ξεσηκωμό των Θρακιωτών, έστω και ατελέσφορο, έστω και ανοργάνωτο, έστω και χωρίς υποστήριξη, υπήρχε. Το καντήλι της ελπίδας, δεν έσβησε ποτέ. Και πάντα κάποιοι ήθελαν να σιγοκαίει ο πόθος της λευτεριάς.

               Μια τέτοια πρώιμη ένδειξη μας παρέχει ένα έγγραφο του Έλληνα πρόξενου της Αδριανούπολης Αναστάσιου Δόσκου με ημερομηνία 30 Μαΐου 1866, προς τον υπουργό των Εξωτερικών.

«Λαμβάνω την τιμήν ν’ αναφέρω προς την Υμετέραν Εξοχότητα, ότι καθ’ άς εμπιστευτικάς έλαβον πληροφορίας παρά τινος εσχάτως μεταβάντος γνωστού μου  προσώπου εκ των εγκρίτων κατοίκων της διοικητικής περιφερείας Τεσσαράκοντα Εκκλησιών, προ ενός μηνός ήδη ανεφάνησαν σποράδην περιφερόμενοι εις τα ορεινότερα μέρη της Μηδείας είκοσι περίπου άτομα διαδίδοντα μυστικώς μεταξύ των απλοϊκοτέρων εις τα ορεινά εκείνα μέρη κατοίκων, ότι εισίν απόστολοι εξ Ελλάδος ίνα μυήσωσιν εις επανάστασιν τους ομογενείς. Λαλούσιν Ελληνικήν, μεταβάλλουσι δε συνεχώς τα είδη της ενδυμασίας των, αποφεύγοντες τα κεντρικώτερα και πολυανθρωπότερα μέρη ενδιαιτώντας εις τα ορεινά. Η εμφάνισις τοιούτων προσώπων ενεποίησε λυπηράν εντύπωσιν εις τους ορθοφρονούντας εκ των προκρίτων των μερών εκείνων αποδοκιμάζοντας τα τοιαύτα κατά τας παρούσας περιστάσεις ως μη δυνάμενα ωφέλιμόν τι να επιφέρωσιν αποτέλεσμα, αλλά να διεξάρωσιν τας υπονοίας των εκεί εγχωρίων Αρχών».        

               Η εμφάνιση αποστόλων από την Ελλάδα, να υποκινήσουν επανάσταση για απελευθέρωση και η αντίδραση των προκρίτων, που δεν έβλεπαν με καλό μάτι κάθε τέτοια κίνηση που θα τους έβαζε σε φασαρίες, είναι άκρως παραστατική, των κοινωνικών συνθηκών που υπήρχαν την εποχή εκείνη. Ωστόσο, δεν έχουμε άλλες πληροφορίες για την τύχη εκείνων των είκοσι αποστόλων εξ Ελλάδος. Ποιοι ήταν, από πού υποκινούνταν, πόσο καιρό έμειναν, ποιους μύησαν; Είναι ερωτήματα, στα οποία δεν βρίσκουμε απαντήσεις. Η εξέλιξη των γεγονότων μας βεβαιώνει, ότι δεν πρέπει να έκαναν τίποτα στη Μήδεια.

Ο πόθος όμως του Θρακιώτικου λαού για λευτεριά, δεν έπαψε να σιγοκαίει. Και όταν του ξαναδόθηκε η ευκαιρία, να ζητήσει τη λευτεριά που τόσο ήθελε, έσπευσε να τη ζητήσει, προσφέροντας τα δικά του παλληκάρια.

Σελίδες από τα βάσανα της Θράκης, το 1919

*O Μητροπολίτης Αίνου Ιωακείμ Γεωργιάδης, σε φωτογραφία του 1913

Γράφει ο Παντελής Στεφ. Αθανασιάδης

                Η μοίρα της Θράκης και των κατοίκων της, ήταν τα ατελείωτα βάσανα, σε κάθε περίοδο της ιστορίας. Όπως συνέβαινε ακόμα και στις μέρες που  έδειχναν ότι έρχεται η μέρα της λευτεριάς, μετά από ζυγό για τη Θράκη, περίπου 600 ετών.

                Βρισκόμαστε στο καλοκαίρι του 1919. Ο Α’  Παγκόσμιος Πόλεμος με τις φονικές συνέπειές του έχει τελειώσει. Η Γερμανία και οι γύρω μας σύμμαχοί της Βουλγαρία και Τουρκία, επίσης ηττημένες.

Σημαίνοντα γεγονότα, η κατάληψη της Κωνσταντινούπολης από τους Συμμάχους που ήλεγχαν και την Ανατολική Θράκη και της Σμύρνης το Μάιο του 1919 από τα ελληνικά στρατεύματα, στον απόηχο του Α΄ Παγκοσμίου Πολέμου.

Θράκη: Η δύσκολη ζωή κατά τον 19ο αιώνα

*Αίνος: Η πύλη του φρουρίου 

Γράφει ο Παντελής Στεφ. Αθανασιάδης

                Η ζωή στη Θράκη και ειδικά στις μικρές πόλεις και τα χωριά, ποτέ δεν ήταν ομαλή. Οι Θράκες, ειδικά στο τελευταίο τέταρτο του 19ου αιώνα, είχαν να αντιμετωπίσουν μια άγρια καθημερινότητα, που ήταν συνδυασμός της απληστίας και της βαρβαρότητας του Οθωμανού κατακτητή, της επιθετικότητας του ανερχόμενου βουλγαρικού εθνικισμού, αλλά και άλλων απρόβλεπτων παραγόντων, όπως είναι π.χ. τα μεγάλα ατυχήματα, οι κακές καιρικές συνθήκες κ.λπ. Κοντά σ’ αυτά δεν πρέπει να λησμονούμε και την αδυναμία του ελληνικού κράτους, να προστατεύσει τους αλύτρωτους Έλληνες.  

                Ποια ήταν αυτή η άγρια καθημερινότητα; Την περιγράφει λιτά και άκρως παραστατικά, ένα γράμμα των Ελλήνων κατοίκων της Αίνου προς τον υπουργό Εξωτερικών Πέτρο Δεληγιάννη, με ημερομηνία 14 Απριλίου 1868 .

Η Θράκη και το 1821

*Η Αδριανούπολη των μέσων του 19ου αιώνα

*Άγνωστα στοιχεία 

για τη συμμετοχή των Θρακών,

στην Εθνική Παλιγγενεσία

*Ανάγκη για την καταγραφή
της ολοκληρωμένης ιστορίας

Γράφει ο δημοσιογράφος Παντελής Στεφ. Αθανασιάδης

                Η συμμετοχή της Θράκης στον ξεσηκωμό του Έθνους το 1821, είναι ένα ιστορικό πεδίο, σχετικώς αδιερεύνητο. Υπάρχουν σημαντικά στοιχεία, για τη συμμετοχή των Θρακών, διάσπαρτα σε διάφορες πηγές, γεγονός που επιβάλλει την ανάγκη συγκέντρωσης και επεξεργασίας τους, ώστε να υπάρχει μια ολοκληρωμένη εικόνα. Προς αυτή την κατεύθυνση οφείλουν να ενεργοποιηθούν τόσο το Δημοκρίτειο Πανεπιστήμιο Θράκης με το επιστημονικό του κύρος, όσο και οι διάφοροι φορείς, είτε είναι κρατικοί είτε είναι συλλογικοί κοινωνικοί φορείς.
               Προς την ίδια κατεύθυνση τείνει και το παρόν άρθρο, με την ελπίδα, ότι θα υπάρξει ανταπόκριση για συγκέντρωση, επεξεργασία και δημοσίευση σε ένα ειδικό σύγγραμμα των σχετικών πληροφοριών, έστω και αν ένα τέτοιο εγχειρίδιο, δεν θα περιλαμβάνεται στην διδακτέα ύλη, των σχολείων της Θράκης, που είναι το επιθυμητό. Αρκεί να υπάρχει στα σπίτια όλων ως απλό ανάγνωσμα.
               Έτσι λοιπόν, αρχίζοντας, θα υπενθυμίσουμε ότι στα μέσα του 19ου αιώνα, ζούσαν ακόμα στην Αδριανούπολη αγωνιστές της Επανάστασης του 1821 ή παιδιά τους ή άτομα τα οποία στα κρίσιμα εκείνα χρόνια βρίσκονταν στην Ελλάδα. Άρα δεν αποκλείεται, ακόμα και αν δεν αναφέρεται τίποτα σχετικό, να έπαιρναν μέρος στον αγώνα με οποιοδήποτε τρόπο. Είτε ήταν Θράκες είτε κατάγονταν από άλλα μέρη της Ελλάδας και ζούσαν στη θρακική μεγαλούπολη ή σε άλλες θρακικές πόλεις.

Η ΑΙΝΟΣ ΤΗΣ ΘΡΑΚΗΣ ΚΑΙ Ο ΑΓΙΟΣ ΕΥΠΛΟΥΣ, ΠΟΥ ΓΙΟΡΤΑΖΕΙ ΣΗΜΕΡΑ

*Ο Άγιος Εύπλους της Αίνου σε παλιά φωτογραφία

Γράφει ο Παντελής Στεφ. Αθανασιάδης

Σήμερα, 11 Αυγούστου, γιορτάζει ο Άγιος Εύπλους.  Πρόκειται για μάλλον άγνωστη γιορτή, αλλά για τους Θράκες έχει ιδιαίτερη σημασία.

Εύπλους σημαίνει τον «καλό πλου», το καλό θαλασσινό ταξίδι. Τον Άγιο Εύπλου τιμούσαν στην Αίνο της Ανατολικής Θράκης, που στα χρόνια της Τουρκοκρατίας, τα πλοία της υπήρξαν σημαντική ναυτική δύναμη, γιατί και πλούτο συσσώρευαν αλλά και όταν κηρύχθηκε ο Αγώνας της Ανεξαρτησίας, αρκετοί καπεταναίοι της αλλά και μεμονωμένα παλληκάρια της, έσπευσαν τότε στην επαναστατημένη Ελλάδα και πρόσφεραν τις υπηρεσίες τους. Όπως είναι ο Φιλικός Χατζή Αντώνης Βιζβίζης και η σύζυγός του Δόμνα, ο Χατζή Φραντζής Κούταβος και ο γιός του Μαργαρίτης, ο Δημήτριος Χαρίλαος και τόσοι άλλοι .

ΠΟΙΟΣ ΗΤΑΝ Ο ΝΙΚΟΛΑΟΣ ΧΑΤΖΟΠΟΥΛΟΣ?

*Αρχαία ελληνικά ερείπια στην Αίνο

*Οι αγώνες του Θρακικού Ελληνισμού 

και ο ρόλος του Νικόλαου Χατζόπουλου

Γράφει ο Παντελής Στεφ. Αθανασιάδης

'Όπως έχουμε αναφέρει και άλλη φορά σ' αυτό το ιστολόγιο, στη Βιβλιοθήκη της Βουλής, εναπόκειται ένας φάκελος με ποικίλα ντοκουμέντα για τη Θράκη. Τα περισσότερα από αυτά είναι αναφορές και εκθέσεις του Ν. Γ. Χατζόπουλου. Ακάματος εργάτης του πνεύματος, περιέτρεχε ως εθναπόστολος τη Θράκη και με τα γραπτά του, αφύπνιζε συνειδήσεις μεταξύ των πατριωτών της Κωνσταντινούπολης, που διέθεταν τον πλούτο τους για την Παιδεία των υπόδουλων.

Λεπτομερή βιογραφικά του, δεν είναι γνωστά. Η καταγωγή του ήταν από την Ήπειρο. Ωστόσο από μια αναφορά του ίδιου, του έτους 1882, προκύπτει ότι ήταν εκπαιδευτικός, διετέλεσε διπλωματικός, αλλά και εμποροϋπάλληλος.

ΠΑΝΟΡΑΜΑ ΕΛΛΗΝΙΚΩΝ ΠΟΛΕΩΝ ΚΑΙ ΧΩΡΙΩΝ ΤΗΣ ΘΡΑΚΗΣ, ΤΟΝ 19ο ΑΙΩΝΑ

*Χάρτης της Αρχαίας Θράκης

Γράφει ο Παντελής Στεφ. Αθανασιάδης

Ας επιχειρήσουμε σήμερα, ένα μακρύ νοερό ταξίδι στο βάθος του χρόνου της ιστορίας, με την παρουσίαση ορισμένων ιστορικών Θρακικών πόλεων και σημαντικών χωριών, όπου άνθισε ο Ελληνισμός, κατά τον 19^ο αιώνα, παρά τις ιδιαίτερα δυσχερείς και αντίξοες συνθήκες, όπως περιγράφονται στον αρχειακό φάκελο της Βιβλιοθήκης της Βουλής για τη Θράκη και σε άλλες πηγές, που χρησιμοποιήθηκαν στην παρούσα εργασία.

Τα στοιχεία  που παρατίθενται αποσπασματικά, αποτελούν θα μπορούσε να πει κανείς ένα Πανόραμα των Θρακικών Πόλεων, έστω και με την μερική χρησιμοποίησή τους εδώ. Γιατί πράγματι, δεν αφορούν όλες τις πόλεις της ενιαίας Θράκης. Η έλλειψη αναφοράς σε ορισμένες πόλεις σημαίνει απλά, ότι δεν βρήκα στην έρευνά μου σχετικές αναφορές γι’ αυτές. Αυτό δεν μειώνει καθόλου την ιστορική παρουσία τους και το σημαντικό ρόλο που έπαιξαν.

Κατ’ αρχήν, σ’ αυτό το φανταστικό ταξίδι στη Θράκη του περασμένου αιώνα, από μια «Στατιστική Κατάσταση της Ραιδεστού και των Πέριξ»[1] που συνέταξε στις 25 Σεπτεμβρίου 1881, ο Θρακικός Φιλεκπαιδευτικός Σύλλογος Ραιδεστού, αντλούμε στοιχεία, για την πρώτη ομάδα πόλεων και χωριών. Το ιστορικό κείμενο υπογράφουν ο Πρόεδρος Γρ. Λαζίδης και ο Γεν. Γραμματέας  Παπαδόπουλος Δ.

ΤΟ ΠΑΡΑΠΟΝΟ ΕΝΟΣ ΘΡΑΚΙΩΤΗ (ΑΙΝΙΤΗ) ΑΓΩΝΙΣΤΗ ΤΟΥ 1821

*Το κάστρο της Αίνου, σήμερα

*Μαργαρίτης Κούταβος, ναυμάχος του 1821.

*Η Αίνος με 300 καράβια, στην Επανάσταση.

*Με το πλοίο «Ποσειδών» στον Αγώνα.

*Έσωσε Χιώτες από τη σφαγή.

*Φροντιστής του στρατοπέδου της Αθήνας.

*«Αν ήμην Πελοποννήσιος ή Στερεοελλαδίτης…»

Γράφει ο Παντελής Αθανασιάδης 

          Η Αίνος, μια σημαντική ελληνική πόλη στα παράλια του Θρακικού Πελάγους, έδωσε πολλούς αγωνιστές, στην Επανάσταση του 1821. Ναυτικοί οι περισσότεροι, επάνδρωσαν τα πλοία του Αγώνα και έδωσαν το αίμα τους και το βιος τους για να ελευθερωθεί η πατρίδα. Αλλά πριν φύγουν για το μεγάλο Αγώνα, στα τέλη Απριλίου- αρχές Μαΐου 1821 κατάφεραν να καταλάβουν το κάστρο της πόλης τους και να κάνουν αισθητή την αντίθεσή τους στη Σουλτανική σκλαβιά. Μετά την ανακατάληψή του όμως από τους Τούρκους δεν είχαν πολλά περιθώρια να μείνουν εκεί. Έτσι μπήκαν στα καράβια τους και τράβηξαν για το Νοτιά, εκεί που τους καλούσε η φωνή του καθήκοντος.

Το 1821, όταν ξέσπασε η Επανάσταση εναντίον της Οθωμανικής κυριαρχίας η Αίνος, αριθμούσε 300 πλοία περίπου, τα οποία όργωναν τη Μεσόγειο, κουβαλώντας όλα τα αγαθά. Ο Γάλλος πρόξενος στην Πάτρα και ιστορικός της εποχής του, έχει γράψει ότι νωρίτερα, το 1813, η Αίνος είχε μόνο τέσσερα μεγάλα καράβια και 60 σακολέβες.

Την ναυτοσύνη της Αίνου, δηλαδή τους φημισμένους εφοπλιστές της, τους ηρωικούς ναύτες, τους δεξιοτέχνες ναυπηγούς, αλλά και τις υπομονετικές Αινίτισες, ύμνησε η δημοτική μούσα: 

«...Έχει η Αίνος ξακουστές

πλεούμενες φεργάδες,

έχει καραβοκύρηδες

και καραβοκυράδες,

έχει καραβομαραγκούς

καράβια π’ αρματώνουν,

που φεύγουν στην Ανατολή

και πάνε και στη Δύση,

φέρνουν χρυσό κι ασημικό

και κεντητά μαντήλια,

τα βάζουν οι νοικοκυρές

και παν στην εκκλησία…».

          Ορισμένοι μάλιστα διακεκριμένοι καραβοκύρηδες, πρόσφεραν τα πλοία τους και τις  τεράστιες περιουσίες τους, με πρωτοφανή ανιδιοτέλεια και όταν η Πατρίδα ελευθερώθηκε, η αμοιβή τους ήταν η περιφρόνηση, ο κατατρεγμός και η φτώχεια.

ΙΘ΄ ΑΙΩΝΑΣ: Η ΑΓΡΙΑ ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΟΤΗΤΑ ΣΤΗ ΘΡΑΚΗ ΚΑΙ Η ΦΙΛΟΠΑΤΡΙΑ ΤΩΝ ΚΑΤΟΙΚΩΝ ΤΗΣ

*Τούρκοι στρατιωτικοί, εκπαιδεύονται στην Αδριανούπολη. 

Υπήρξαν φόβος και τρόμος για τους υπόδουλους Έλληνες

Γράφει ο Παντελής Στεφ. Αθανασιάδης     

          Η ιστορία της Θράκης κατά το ΙΘ΄ αιώνα, ιστορία που μπορεί να τεκμηριωθεί με έγγραφα, είναι η ιστορία της σκληρής και άγριας καθημερινότητας των υπόδουλων Θρακών. 

          Είναι θα μπορούσα να πω, η μικροϊστορία, η οποία εμπλουτίζει την μεγάλη Ιστορία με λεπτομέρειες και περιστατικά, χωρίς να αμβλύνει τις διαπιστώσεις της, να διαστρεβλώνει τα συμπεράσματά της, να «σουλουπώνει» τις ετυμηγορίες της και να στηρίζει την εθνική μνήμη, του κόσμου αλλά και τους μικρόκοσμού της, που ζει στο πετσί του κάθε άγρια καθημερινότητα, όταν η Ιστορία γεννοβολάει εξελίξεις.

          Ποια ήταν αυτή η άγρια καθημερινότητα; Την περιγράφει λιτά και άκρως παραστατικά, ένα γράμμα των Ελλήνων κατοίκων της Αίνου προς τον υπουργό Εξωτερικών Πέτρο Δεληγιάννη, με ημερομηνία 14 Απριλίου 1868[1].

ΑΙΝΟΣ ΕΝΑΝΤΙΟΝ ΔΕΔΕΑΓΑΤΣ, ΓΙΑ ΤΗΝ ΚΑΤΑΣΚΕΥH ΤΟΥ ΛΙΜΑΝΙΟΥ ΤΟ ΙΘ΄ ΑΙΩΝΑ

*Η Αίνος το 1902

*Αναδρομές στην ιστορία της Θράκης

*Άγρια πολεμική δια του Τύπου

Γράφει ο Παντελής Στεφ. Αθανασιάδης

          Διάβαζα πρόσφατα, μια νέα μετάφραση της «Αντιγόνης» του Σοφοκλέους, που παρουσίασε με επιτυχία σε ένα τόμο, ο συνάδελφός μου Ανδρέας Ζούλας. Το μάτι μου έπεσε σε δύο αναφορές του κειμένου για τις δύσκολες Θρακικές θάλασσες και τις αλίμενες ακτές της και θυμήθηκα άθελά μου την παλαιά «κόντρα» που είχε ξεσπάσει τον ΙΘ΄ αιώνα μεταξύ της Αίνου και του νεοσύστατου τότε Δεδέαγατς. Μια κόντρα, για την οποία έχω αρθρογραφήσει και παλαιότερα.

          Η Αίνος ήταν μια πόλη με μεγάλη ναυτική παράδοση. Ανέδειξε θρυλικούς καπεταναίους στη θάλασσα και έμειναν οι ηρωικές μορφές του καπετάν Χατζή Αντώνη Βιζβίζη, της γυναίκας του Δόμνας Βιζβίζαινας, και των άλλων αγωνιστών.

Η ΑΓΡΙΑ ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΟΤΗΤΑ ΣΤΗ ΘΡΑΚΗ ΤΟΥ ΙΘ' ΑΙΩΝΑ ΚΑΙ ΟΙ ΑΣΒΕΣΤΕΣ ΕΛΠΙΔΕΣ ΑΠΕΛΕΥΘΕΡΩΣΗΣ

*Χάρτης της Θράκης από την Θρακική Εστία Θεσσαλονίκης

Γράφει ο Παντελής Στεφ. Αθανασιάδης

          Ο ΙΘ' αιώνας, είναι αιώνας αντιφάσεων στη Θράκη, καθώς η Τουρκία πιεζόμενη από τις μεγάλες Δυνάμεις της εποχής επιχειρεί να εφαμόσει μεταρρυθμίσεις και εκσυγχρονισμούς, τα γνωστά με την ονομασία Τανζιμάτ, ενώ σε τοπικό επίπεδο οι μπέηδες και οι αγάδες περιφρονούν τα νέα μέτρα και εξακολουθούν να συμπεριφέρονται απάνθρωπα σαν δυνάστες.

          Είναι θα μπορούσα να πω, αυτή η "μικροϊστορία" της Θράκης, η οποία εμπλουτίζει την μεγάλη Ιστορία με λεπτομέρειες και περιστατικά, χωρίς να αμβλύνει τις διαπιστώσεις της, να διαστρεβλώνει τα συμπεράσματά της, να «σουλουπώνει» τις ετυμηγορίες της και να στηρίζει την εθνική μνήμη, του κόσμου αλλά και τους μικρόκοσμού της, που ζει στο πετσί του κάθε άγρια καθημερινότητα, όταν η Ιστορία γεννοβολάει εξελίξεις.

          Ποια ήταν αυτή η άγρια καθημερινότητα; Την περιγράφει λιτά και άκρως παραστατικά, ένα γράμμα των Ελλήνων κατοίκων της Αίνου προς τον υπουργό Εξωτερικών Πέτρο Δεληγιάννη, με ημερομηνία 14 Απριλίου 1868[1].

ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ ΧΑΡΙΛΑΟΣ- ΕΝΑΣ ΑΓΝΩΣΤΟΣ ΑΙΝΙΤΗΣ ΑΓΩΝΙΣΤΗΣ ΤΟΥ 1821

*Ερείπια της Αίνου, η οποία σήμερα ανήκει στην Τουρκία

*Έφερε στο σώμα του δυο ουλές. 

*Πολέμησε στη μάχη του Πέτα.

*Υπηρέτησε στην προξενική υπηρεσία

Γράφει ο  Παντελής Στεφ. Αθανασιάδης

Ο Δημήτριος Χαρίλαος, είναι ένας από τους άγνωστους αγωνιστές του 1821, που πρόσφεραν τα πάντα για να δουν την Ελλάδα ελεύθερη από τον βαρύ Οθωμανικό ζυγό.
Και αυτός, όπως ο Μαργαρίτης Κούταβος, είναι Αινίτης στην καταγωγή και κατέβηκε στην Ελλάδα, μαζί με δεκάδες άλλους συμπατριώτες του, για να πάρει μέρος στο μεγάλο ξεσηκωμό του Γένους. Η προσφορά του, όπως και η προσφορά χιλιάδων άλλων πατριωτών, έμεινε σχετικά άγνωστη.