Ο Αττίλας ΙΙ και η στάση της Ελλάδας

ΑΠΟ ΤΗΝ ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ ΤΗ ΚΥΡΙΑΚΗΣ https://www.kathimerini.gr/1068099/gallery/epikairothta/ellada/o-attilas-ii-kai-h-stash-ths-elladas

*Η ακτίνα δράσης των 20 υπερσύγχρονων τότε F4 Phantom δεν επέτρεπε επιχειρησιακή εμπλοκή τους στην Κύπρο και επιστροφή στην Ελλάδα. Θα έπρεπε στη συνέχεια να προσγειωθούν και να παραδοθούν στη Συρία.

Γράφει ο κ. ΕΥΑΝΘΗΣ ΧΑΤΖΗΒΑΣΙΛΕΙΟΥ*

Στον πρώτο Αττίλα, η αποτυχία της ελληνικής πλευράς ήταν απόλυτη: η Τουρκία εγκατέστησε προγεφύρωμα, απέκρουσε τις αντεπιθέσεις εκείνης της νύχτας και κατόπιν μπορούσε απρόσκοπτα να το ανεφοδιάζει, ενώ κυριαρχούσε και στον αέρα. Κατόπιν, παραβιάζοντας την εκεχειρία, η Τουρκία επεξέτεινε τη ζώνη ελέγχου της, οδήγησε τη Διάσκεψη της Γενεύης σε αδιέξοδο, εξαπέλυσε τη δεύτερη εισβολή, τον Αττίλα ΙΙ, και κατέλαβε περίπου το 38% της έκτασης του νησιού μέσα σε τρεις μόλις ημέρες (14-16 Αυγούστου). Ήταν μια τεράστια καταστροφή.

Έκτοτε, συχνά διατυπώθηκε ο ισχυρισμός, κυρίως από την Άκρα Δεξιά, ότι τον Αύγουστο του 1974 η κυβέρνηση Καραμανλή επέλεξε να μην πολεμήσει ενώ, υποτίθεται, μπορούσε. Αυτή η κατηγορία για «προδοσία» των δημοκρατικών και του Καραμανλή προσωπικά επιχειρεί να εξισορροπήσει το γεγονός ότι η ήττα επήλθε στον πρώτο Αττίλα από άφρονες στρατηγικές επιλογές της χούντας. Αγαπημένα επιχειρήματα των ακροδεξιών είναι ότι η Ελλάδα μπορούσε να στείλει στρατεύματα, ότι διέθετε ορισμένα υπερσύγχρονα αεροπλάνα F4 Phantom που μπορούσε να χρησιμοποιήσει στην Κύπρο και ότι ο Καραμανλής απέφυγε τη σύγκρουση με τη φράση «η Κύπρος είναι μακράν» (την οποία, σημειωτέον, δεν φαίνεται ποτέ να είπε ο ίδιος). Αλλά δεν είναι μόνον (ή πάντοτε μόνη της) η Άκρα Δεξιά. Η φημολογία περί του μυθώδους «φακέλου της Κύπρου» που μυστηριωδώς κρατείται «κλειστός» αποτέλεσε οργανικό τμήμα των θεωριών συνωμοσίας της μεταδικτατορικής εποχής. Συχνά χρησιμοποιήθηκε, με τρόπο ασύστολα λαϊκιστικό, και από τα αριστερά του Καραμανλή. Η υπόθεση εργαλειοποιήθηκε πολιτικά και ανασύρθηκε μετά την αποχώρηση του Καραμανλή από την Προεδρία της Δημοκρατίας το 1985, ακριβώς για να πληγεί ο ίδιος. Τότε συγκροτήθηκε όχι ένας «φάκελος» με έγγραφα, αλλά μια σειρά μαρτυριών (μεταγενέστερων, που δεν είναι καθόλου το ίδιο), οι οποίες όμως και πάλι δεν έδειξαν κάποια αβελτηρία της κυβέρνησης Εθνικής Ενότητας για τις 14-16 Αυγούστου.

Η ιστορία του σχολείου του χωριού Μάνη Έβρου

*Το κτίριο του σχολείου της Μάνης Διδυμοτείχου, κλειστό από το 1998

«Μάνη ( Καδήκιοϊ ): Ουδέποτε υπήρξε ξενόφωνο

αλλ’ ανέκαθεν ωμίλουν την ελληνικήν

και  έσφυζον από ελληνικήν ανθηρότητα”.

Δημήτριος Μανάκας

«Ιστορία Παιδείας Διδυμοτείχου και Περιχώρων»

Γράφει ο Κώστας Βαϊράμης

          Η ιστορία των σχολείων πόλεων και χωριών του αλύτρωτου ελληνισμού κατά την εποχή της Τουρκοκρατίας, είναι η ενδιαφέρουσα παράλληλη μικρή ιστορία του Ελληνισμού σε χρόνους δίσεκτους. Στην ιστορία κάθε σχολείου, φαίνονται οι αγώνες του Γένους να διατηρήσει αλώβητη την εθνική του ταυτότητα και ο πόθος των κατοίκων κάθε χωριού και πόλης να μετέχουν τα παιδιά τους στην Ελληνική Παιδεία.

          Μια τέτοια αξιοσημείωτη περίπτωση είναι η ιστορία του σχολείου του χωριού Μάνη Έβρου. Η Μάνη (επί Τουρκοκρατίας είχε το όνομα Καδήκιοϊ, δηλαδή το χωριό του δικαστή) βρίσκεται, στη κοιλάδα του Ερυθροπόταμου και απέχει 12 χλμ. ΒΔ. από το Διδυμότειχο.

Στη Θράκη, από την εποχή των Τανζιμάτ, (για τα Τανζιμάτ βλέπετε στο  https://sitalkisking.blogspot.com/2012/09/19.html) δόθηκε μεγάλη έμφαση στην Παιδεία και χάρη στις γενναιόδωρες εισφορές πλουσίων Κωνσταντινουπολιτών ιδρύθηκαν πολλά σχολεία στη Θράκη και σε άλλες περιοχές του αλύτρωτου Ελληνισμού. Βέβαια στην Αδριανούπολη λειτουργούσε σχολή από το 1550 και στο Διδυμότειχο σύμφωνα με τους κώδικες της Μητρόπολης προκύπτει ότι λειτουργούσε σχολείο από τις αρχές του 18ου αιώνα (1741).

Οι πολεμικές επιχειρήσεις του «Αττίλα ΙΙ»

 ΑΠΟ ΤΗΝ ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ ΤΗΣ ΚΥΡΙΑΚΗΣ  https://www.kathimerini.gr/1067054/gallery/epikairothta/kosmos/oi-polemikes-epixeirhseis-toy-attila-ii

*Η Αμμόχωστος βομβαρδίζεται κατά τις επιχειρήσεις του «Αττίλα ΙΙ». Η πόλη κατελήφθη από τα τουρκικά στρατεύματα στις 17 Αυγούστου.

Γράφει ο κ. ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΤΑΛΙΑΔΩΡΟΣ*

Με την ολοκλήρωση της πρώτης φάσης της τουρκικής εισβολής, το απόγευμα της 22ας Ιουλίου 1974, η Τουρκία κατόρθωσε να καταλάβει μόνο το 3% του κυπριακού εδάφους. Οι σημαντικότερες, όμως, επιτυχίες της ήταν η συνένωση του προγεφυρώματος της Κερύνειας με τον τουρκικό θύλακα της Λευκωσίας.

Παρά τη θέση σε ισχύ, ώρα 16.00 της 22ας Ιουλίου, της συμφωνίας κατάπαυσης του πυρός, οι τουρκικές δυνάμεις συνέχισαν την προέλασή τους. Στην πραγματικότητα, αυτό που σταμάτησε ήταν οι πτήσεις των τουρκικών αεροπλάνων. Στις 6 Αυγούστου, δύναμη 8.000 Τούρκων στρατιωτών προχώρησε στην κατάληψη, παρά την ηρωική ελληνική αντίσταση, των κωμοπόλεων Λαπήθου και Καραβά στα δυτικά της Κερύνειας.

Στις 8 Αυγούστου, συνεχίστηκαν στη Γενεύη οι διαπραγματεύσεις για το Κυπριακό, με τη συμμετοχή και των εκπροσώπων των δύο κοινοτήτων της Κύπρου. Στις 13 Αυγούστου ο Τούρκος υπουργός Εξωτερικών πρότεινε πολυκαντονική λύση, με την οποία το 34% του κυπριακού εδάφους θα ετίθετο κάτω από το έλεγχο των Τούρκων. Ο εκπρόσωπος της ελληνοκυπριακής πλευράς, Γλαύκος Κληρίδης, ζήτησε 36 ώρες προθεσμία για να απαντήσει, πράγμα που η τουρκική πλευρά δεν δέχθηκε. Ο Τούρκος υπουργός Εξωτερικών αποχώρησε από τη διάσκεψη και τηλεφώνησε αμέσως στην Άγκυρα. Στο τηλέφωνο ανέφερε μόνο: «Ας αρχίσει τις διακοπές της η Αϊσέ». Ήταν το συνθηματικό, για να αρχίσει η δεύτερη φάση της τουρκικής εισβολής.

Έτσι διπλασιάστηκε η Ελλάδα της Μελούνας….

*Ο λοχαγός του Βρετανικού Επιτελείου Άλμπερτ Τράπμαν 

και η σύζυγός του εθελόντρια νοσοκόμα 

Γράφει ο Παντελής Στεφ. Αθανασιάδης

                Οι Βαλκανικοί πόλεμοι των ετών 1912-13 υπήρξαν οι πλέον ένδοξοι και παραγωγικοί πόλεμοι της Ελλάδας, μετά την Επανάσταση του 1821. Τα αποτελέσματά τους, υπερέβησαν τις προσδοκίες όλων.

Η μικρή «Ελλάδα της Μελούνας», μετά την λήξη των δύο νικηφόρων Βαλκανικών Πολέμων, είχε σχεδόν διπλασιάσει το έδαφός της, αφού από 63.211 τετραγωνικά χιλιόμετρα που είχε το έτος 1897 έφτασε στα 121.794 το 1913! 

Αλλά και ο πληθυσμός της αυξήθηκε σημαντικά, αφού από 2.631.952 έφτασε στα 4.832.167 κατοίκους .

Βέβαια τα κέρδη ήταν αυτά καθώς και η δόξα που παρέμεινε. Μοιραία όμως υπήρξαν και ανθρώπινες απώλειες. Και αυτές είναι δραματικές, αφού η ανθρώπινη ζωή είναι ανεκτίμητη.

Σύμφωνα με επίσημα στοιχεία που έχουν περιληφθεί στην Επίτομη Ιστορία των Βαλκανικών Πολέμων, που εξέδωσε η Διεύθυνση Ιστορίας του ΓΕΣ το 1987 έχουν καταγραφεί 307 νεκροί αξιωματικοί και 555 τραυματίες. Οι νεκροί οπλίτες είναι 7.918 και οι τραυματίες 32.587. Επιπλέον  188 οπλίτες θεωρούνται αγνοούμενοι. Και κοντά σε όλους αυτούς καταμετρήθηκαν και 580 «παγόπληκτοι». Οπλίτες δηλαδή, που έπαθαν κρυοπαγήματα.

Ιστορικές πρωτιές σε 200 χρόνια εθνικής ιστορίας

ΑΠΟ ΤΗΝ ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ ΤΗΣ ΚΥΡΙΑΚΗΣ   https://www.kathimerini.gr/1066055/opinion/epikairothta/politikh/istorikes-prwties-se-200-xronia-e8nikhs-istorias

*Προσφυγόπουλα στην Ελλάδα της δεκαετίας του ’20. Μετά την ανταλλαγή πληθυσμών, η Ελλάδα διέθετε τον πλέον ομοιογενή (εθνικά, γλωσσικά και θρησκευτικά) πληθυσμό στην Ευρώπη (μαζί με την Πορτογαλία).

Γράφει ο κ.ΤΑΚΗΣ Σ. ΠΑΠΠΑΣ*

Η επερχόμενη επέτειος για τη συμπλήρωση δύο αιώνων από την Επανάσταση του ’21 αποτελεί θαυμάσια ευκαιρία για την απογραφή των ιστορικών περιστάσεων στις οποίες η χώρα πρωτοπόρησε σε σχέση με τα υπόλοιπα ευρωπαϊκά έθνη ή και διεθνώς. Όσο κι αν φαίνεται παράδοξο για μια μικρή και όχι πλούσια χώρα σαν τη δική μας, η Ελλάδα βρέθηκε συχνά στην πρωτοπορία ιστορικών εξελίξεων παγκόσμιας σημασίας – αν και όχι πάντα με θετικό για την ίδια αποτέλεσμα.

Ας δούμε αμέσως, κατά χρονολογική σειρά, μια δεκάδα από τις πιο εντυπωσιακές πρωτιές της χώρας μας κατά τους δύο προηγούμενους αιώνες.

*1830 (Φεβρουάριος). Οι Μεγάλες Δυνάμεις της εποχής, Μ. Βρετανία, Γαλλία και Ρωσία, υπέγραψαν το Πρωτόκολλο του Λονδίνου με το οποίο αναγνώρισαν την Ελλάδα ως ανεξάρτητο βασίλειο. Αν και η Ελλάδα δεν ήταν η πρώτη από τις επαρχίες της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας στην Ευρώπη που επαναστάτησαν εναντίον της Πύλης (είχαν προηγηθεί οι Σέρβοι το 1804), ήταν η πρώτη που κατόρθωσε να ανακηρυχθεί σε ανεξάρτητο εθνικό κράτος (κάτι που η Σερβία δεν πέτυχε παρά μόνο το 1878).

Κυπριακό, η Διάσκεψη της Γενεύης

ΑΠΟ ΤΗΝ ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ ΤΗΣ ΚΥΡΙΑΚΗΣ https://www.kathimerini.gr/1065151/gallery/epikairothta/politikh/kypriako-h-diaskeyh-ths-geneyhs 

*Γενική άποψη της Διάσκεψης της Γενεύης. Παρά την πραγματοποίηση της δεύτερης εισβολής, η Διάσκεψη δεν έπληξε τη θεσμική υπόσταση της Κυπριακής Δημοκρατίας. ΙΔΡΥΜΑ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ Γ. ΚΑΡΑΜΑΝΛΗΣ

Του κ. ΠΟΛΥΒΙΟΥ ΠΟΛΥΒΙΟΥ*

Στις 20 Ιουλίου 1974, καθώς εξελισσόταν η πρώτη τουρκική εισβολή στην Κύπρο, το Συμβούλιο Ασφαλείας των Ηνωμένων Εθνών υιοθέτησε το Ψήφισμα 353, το οποίο μεταξύ άλλων «κάλεσε την Ελλάδα, την Τουρκία και το Ηνωμένο Βασίλειο να προσέλθουν σε συνομιλίες χωρίς καθυστέρηση για την αποκατάσταση της ειρήνης στην περιοχή και της συνταγματικής διακυβέρνησης της Κύπρου και να τηρούν ενήμερο τον γενικό γραμματέα».

Η Πρώτη Διάσκεψη της Γενεύης συνήλθε μεταξύ της 25ης και 30ής Ιουλίου με συμμετοχή των υπουργών Εξωτερικών των τριών Εγγυητριών Δυνάμεων. Με την έναρξή της, έγινε γρήγορα σαφές ότι η Τουρκία κρατούσε σχεδόν όλα τα χαρτιά, ιδιαίτερα μετά την απερίφραστη άρνηση της αμερικανικής κυβέρνησης να εμπλακεί με ενεργό τρόπο στην κατάσταση. Οι πλείστες των τουρκικών θέσεων και αξιώσεων έγιναν γρήγορα αποδεκτές από τις άλλες δύο κυβερνήσεις.

Στις 30 Ιουλίου, οι Εγγυήτριες Δυνάμεις εξέδωσαν μια Διακήρυξη (Geneva Declaration) όπου, μεταξύ άλλων, οι υπουργοί σημείωσαν την ύπαρξη «στην πράξη, στη Δημοκρατία της Κύπρου, δύο αυτόνομων διοικήσεων», της ελληνοκυπριακής και της τουρκοκυπριακής, και συμφώνησαν να εξετάσουν στις επερχόμενες διαπραγματεύσεις τα προβλήματα «που εγείρονται από την ύπαρξη των δύο αυτόνομων διοικήσεων». Η διατύπωση αυτή θεωρήθηκε από ορισμένους ότι εξίσωνε τη νόμιμη κυβέρνηση της Δημοκρατίας αφενός και την παράνομη τουρκοκυπριακή de facto διοίκηση αφετέρου.

Από τα πάθη του Ελληνισμού: Η φοβερή πολιορκία της Αδριανούπολης το 1912-13

*Αδριανούπολη: Το οχυρό Αϊβάζ Μπαμπά

Γράφει ο Παντελής Στεφ. Αθανασιάδης

                Δραματική, αιματηρή και άκρως οδυνηρή για τους κατοίκους της υπήρξε η πολιορκία της Αδριανούπολης από τους Βουλγάρους κατά τους Βαλκανικούς πολέμου του 1912-13. Η Αδριανούπολη λόγω της εγγύτητας προς τη Βουλγαρία, αλλά και της στρατηγικής σημασίας της υπήρξε εκ των πρώτων στόχων, εκείνων των πολέμων.

            Οι Βούλγαροι κήρυξαν τον πόλεμο κατά της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας στις 4 Οκτωβρίου 1912. Η πρώτη εύκολη επιτυχία για τα βουλγαρικά στρατεύματα, ήταν η κατάληψη του Μουσταφά Πασά (σήμερα Σβίλεγκραντ), γιατί οι Τούρκοι το εγκατέλειψαν, μετά από μάχη, υποχωρώντας.

            Πολύνεκρες μάχες έγιναν και στην περιοχή των Σαράντα Εκκλησιών. Επικεφαλής των Βουλγαρικών δυνάμεων ο στρατηγός Δημήτριεφ. Οι Σαράντα Εκκλησίες κατελήφθηκαν μετά από πείσμονες μάχες στις 11 Οκτωβρίου 1912, ενώ ο τουρκικός στρατός υποχωρούσε προς τη Βιζύη. Κατά την φυγή των Τούρκων ο Μεχμέτ Μουχτάρ Πασάς, δεν πρόλαβε να πάρει ούτε τις ατομικές αποσκευές του! Οι Βούλγαροι όμως κυρίευσαν επτά πυροβολαρχίες ταχυβόλων πυροβόλων, μεγάλη ποσότητα φυσιγγίων, 18 τηλεβόλα και 12 τοπομαχικά, καθώς και μεγάλες ποσότητες ζωοτροφών και άλλα εφοδίων. Μαζί με αυτά πήραν και… δύο αεροπλάνα που δεν μπόρεσαν να χρησιμοποιήσουν οι Τούρκοι!

Η Ασπασία Ράλλη- Μαυρομιχάλη, στη μάχη του Δρίσκου, το 1912

*Η Ασπασία Ράλλη- Μαυρομιχάλη

Γράφει ο Παντελής Στεφ. Αθανασιάδης

                Η Ασπασία Ράλλη- Μαυρομιχάλη, υπήρξε μια γενναία γυναίκα με σημαντική προσφορά στην προσπάθεια της Ελλάδας κατά τους Βαλκανικούς Πολέμους. Πιστή στη Μανιάτικη καταγωγή της, πρόσφερε τις υπηρεσίες της ως εθελόντρια νοσοκόμα στους τραυματίες του πολέμου και όταν χρειάστηκε πήρε και το όπλο στα χέρια της κατά την υποχώρηση από το Δρίσκο προς το Χάνι του Καμπέρ Αγά.   

            Ανήκε σε ιστορική και αριστοκρατική οικογένεια, αλλά αυτό δεν την εμπόδισε να σπεύσει εκεί που την καλούσε το καθήκον. Κατατάχθηκε ως εθελόντρια νοσοκόμα στο σώμα των Γαριβαλδινών. Ήταν κόρη του Κυριακούλη Μαυρομιχάλη με ρίζες από το Λιμένι της Μάνης, ο οποίος είχε διατελέσει πρωθυπουργός το 1909-1910. Παντρεύτηκε με τον πολιτικό Ιωάννη Ράλλη με τον οποίο χώρισαν αργότερα. Ο Ράλλης σε δεύτερο γάμο παντρεύτηκε με την Ζαΐρα Γεωργίου Θεοτόκη.

            Ο πρώτος σταθμός της Ασπασίας Ράλλη-Μαυρομιχάλη όταν ξεκίνησε για τον πόλεμο, ήταν η Λάρισα όπου πρόσφερε τις υπηρεσίες της ως νοσοκόμος. Επόμενος σταθμός τα Τρίκαλα. Ακολούθησαν διαδοχικά η Καλαμπάκα, η Κερασιά, το Μαλακάσι και τελικά το Μέτσοβο. Εκεί συνδέθηκε με το σώμα των Γαριβαλδινών, που το διοικούσε ο θείος της Αλέξανδρος Ρώμας. Από το Μέτσοβο ξεκίνησαν για το Δρίσκο. Ανέβηκαν τον ανήφορο και έφτασαν ως την κορυφή των υψωμάτων, εκεί όπου υπάρχει η μικρή εκκλησία της Μεταμόρφωσης.

O πολιτικός έλεγχος του στρατού, στη Μεταπολίτευση

ΑΠΟ ΤΗΝ ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ ΤΗΣ ΚΥΡΙΑΚΗΣ

https://www.kathimerini.gr/1064060/gallery/epikairothta/ellada/o-politikos-elegxos-toy-stratoy

*Οι νέοι αρχηγοί των Ενόπλων Δυνάμεων Δ. Αρμπούζης (αριστερά) και Ι. Ντάβος (δεξιά). Στο μέσον, ο υπ. Εθνικής Αμύνης Ευάγγελος Αβέρωφ.

Γράφει ο κ. ΛΥΚΟΥΡΓΟΣ ΚΟΥΡΚΟΥΒΕΛΑΣ*

Η εισβολή της Τουρκίας στην Κύπρο, τον Ιούλιο του 1974, και η συνακόλουθη κατάρρευση της στρατιωτικής δικτατορίας στην Ελλάδα δεν σηματοδοτούσε, αυτόματα, την ομαλή μετάβαση σε ένα δημοκρατικό κοινοβουλευτικό καθεστώς. Θεμελιώδης προϋπόθεση για την πλήρη αποκατάσταση της Δημοκρατίας ήταν η επιβολή πολιτικού ελέγχου στις Ένοπλες Δυνάμεις, οι οποίες επί επτά χρόνια (ιδιαίτερα μετά τις μεγάλες εκκαθαρίσεις του 1967-68) είχαν στο μεγαλύτερο μέρος τους ελεγχθεί από το δικτατορικό καθεστώς.

Ο βαθμός επιτυχίας του εγχειρήματος εξαρτιόταν, αφενός, από τη στάση του στρατεύματος ως προς την εγκατάλειψη των κεκτημένων, αφετέρου, από την πολιτική στρατηγική που θα ακολουθούσαν οι κυβερνήσεις Καραμανλή για τη χαλιναγώγηση και τελική επικράτηση πάνω στις ενδεχόμενες φιλοδοξίες των νοσταλγών του στρατιωτικού καθεστώτος.

Σημαντική στο πλαίσιο αυτό ήταν η προσωπικότητα του Κωνσταντίνου Καραμανλή, ο οποίος, λόγω του αδιαμφισβήτητου κύρους και του ηγεμονικού ρόλου του στη μετεμφυλιακή πολιτική σκηνή, μπορούσε να έχει την ανοχή του μεγαλύτερου μέρους των στελεχών των Ενόπλων Δυνάμεων. Κομβικό ρόλο στη διαμόρφωση και εκτέλεση της πολιτικής της αποχουντοποίησης διαδραμάτισαν επίσης ο υπουργός Άμυνας Ευάγγελος Αβέρωφ και ο υπουργός Δημόσιας Τάξης, στρατηγός ε.α. Σόλων Γκίκας, έμπιστα πρόσωπα του Καραμανλή, με πολλά ερείσματα και πλούσια πείρα στα στρατιωτικά ζητήματα.

Όταν η Δανία κυνήγησε τη χούντα

ΑΠΟ ΤΗΝ ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ ΤΗΣ ΚΥΡΙΑΚΗΣ https://www.kathimerini.gr/1063902/gallery/politismos/vivlio/otan-h-dania-kynhghse-th-xoynta

*Δανία, Νορβηγία, Σουηδία και Ολλανδία κατέθεσαν στις 20 και 27 Σεπτεμβρίου 1967 προσφυγές, ζητώντας την αποπομπή της Ελλάδας λόγω παραβίασης πληθώρας θεμελιωδών δικαιωμάτων. Στη φωτογραφία, ξημερώματα 17ης Νοεμβρίου 1973, το τανκ λίγο πριν από την εισβολή του στο Πολυτεχνείο. ΑΠΕ-ΜΠΕ/Α. ΣΑΡΡΗΚΩΣΤΑΣ

Γράφει ο κ. ΣΠΥΡΟΣ ΒΛΑΧΟΠΟΥΛΟΣ*

Οι μελέτες που πραγματεύονται διεθνείς διαστάσεις της νεότερης και σύγχρονης ελληνικής Ιστορίας, επικεντρώνονται συνήθως στις σχέσεις της χώρας μας με τις μεγάλες δυνάμεις. Ήδη, λοιπόν, από την άποψη της θεματολογίας αποκτά ιδιαίτερη σημασία το παρουσιαζόμενο βιβλίο, το οποίο φωτίζει σημαντικές πτυχές των σχέσεων δύο μικρών κρατών που δεν γειτνιάζουν καν γεωγραφικά, της Ελλάδας και της Δανίας, κατά τη διάρκεια της δικτατορίας των συνταγματαρχών.

Η κατάλυση της δημοκρατίας και των θεμελιωδών δικαιωμάτων στη χώρα μας με την εγκαθίδρυση της απριλιανής δικτατορίας, προκάλεσε πολλές και ζωηρές αντιδράσεις σε πολλές δυτικοευρωπαϊκές χώρες. Αυτό ήταν κάτι μάλλον αναμενόμενο, αν αναλογιστεί κανείς το ιστορικό φορτίο της Ελλάδας ως «κοιτίδας της δημοκρατίας» και τη δημοκρατική και δικαιοκρατική εικόνα που ήθελαν πάση θυσία να διαφυλάξουν οι δυτικοευρωπαϊκές χώρες την περίοδο του «Ψυχρού Πολέμου». Αυτό, όμως, που προκαλεί εντύπωση είναι ο πρωταγωνιστικός ρόλος στις αντιδράσεις από μια μικρή χώρα, όπως η Δανία, σε ρόλο «παγκόσμιου καλού Σαμαρείτη».

Το άγνωστο ΟΧΙ των προσφύγων της Ανατολικής Θράκης και της Μικράς Ασίας, στον Μουσολίνι, το 1923!!!

*Στα εγκαταλειμμένα Παλαιά Ανάκτορα, τον πρώτο καιρό γίνονταν διανομή συσσιτίου στους πρόσφυγες

*Χαστούκι στον υπερφίαλο Μπενίτο,

η υπερήφανη και γενναία στάση

των ρημαγμένων προσφύγων

Γράφει ο Παντελής Στεφ. Αθανασιάδης

          Το ΟΧΙ, που είπε σύμπας ο Ελληνισμός το 1940, στον υπερφίαλο ηγέτη του φασισμού Μπενίτο Μουσολίνι και κατατρόπωσε τις δυνάμεις του στα βορειοηπειρωτικά βουνά, είναι μια από τις γνωστές χρυσές σελίδες της νεώτερης Ελληνικής ιστορίας και θα παραμένει ανεξίτηλο σύμβολο στους αιώνες. Εκείνο όμως που παρέμεινε άγνωστο είναι το ηχηρό ΟΧΙ, που είπαν το 1923 στον ίδιο το Μουσολίνι, οι κατατρεγμένοι πρόσφυγες της Ανατολικής Θράκης και της Μικράς Ασίας.

Τι είχε συμβεί; Στις 31 Αυγούστου 1923 ιταλικές δυνάμεις  βομβάρδισαν και κατέλαβαν απροειδοποίητα την Κέρκυρα. Αιτία, η δολοφονία του Ιταλού στρατηγού Ενρίκο Τελλίνι στα ελληνοαλβανικά σύνορα στην Κακκαβιά, από Αλβανούς.

 Το πολεμικό αυτό επεισόδιο ήρθε σε μία εξαιρετικά δυσμενή συγκυρία για την Ελλάδα. Είχε υποστεί την φοβερή Μικρασιατική Καταστροφή του 1922 και κατέβαλε υπεράνθρωπες προσπάθειες για την περίθαλψη των προσφύγων και την ανόρθωση της οικονομίας της χώρας. Η εκτέλεση των Έξι από την Επανάσταση των Γονατά- Πλαστήρα, είχε απομονώσει διεθνώς τη χώρα.

Η φασιστική κυβέρνηση του Μπενίτο Μουσολίνι στις 29 Αυγούστου 1922, απαίτησε αποζημίωση 50 εκατομμυρίων λιρεττών και την εκτέλεση των δολοφόνων του Τελλίνι, τους οποίους όμως δεν μπορούσε να ανακαλύψει η ελληνική κυβέρνηση. Έτσι οι Ιταλοί βομβάρδισαν τα στρατιωτικά φρούρια της Κέρκυρας στις 31 Αυγούστου, σκοτώνοντας δεκαπέντε πρόσφυγες από τη Μικρά Ασία (κυρίως Αρμένιους ανηλίκους και γυναίκες), και ακολούθως αποβίβασαν στρατιωτικές δυνάμεις.

Ο Εμφύλιος της Επανάστασης

ΑΠΟ ΤΗΝ ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ ΤΗΣ ΚΥΡΙΑΚΗΣ https://www.kathimerini.gr/1063112/opinion/epikairothta/politikh/o-emfylios-ths-epanastashs

*«Η Ελλάς ευγνωμονούσα» (1858) του Θ. Βρυζάκη, Εθνική Πινακοθήκη.

Του κ. ΑΡΙΣΤΕΙΔΗ ΧΑΤΖΗ*

Στις 29 Μαρτίου 1823 ξεκίνησαν οι συνεδριάσεις της δεύτερης Εθνικής Συνέλευσης στο Άστρος της Κυνουρίας. Είχαν μαζευτεί εκεί 230 εκπρόσωποι από διάφορα μέρη της επαναστατημένης Ελλάδας για να αποφασίσουν για το μέλλον του έθνους και της επανάστασης, η οποία είχε εδραιωθεί.

Η Συνέλευση αυτή είχε λιγότερο ενθουσιασμό από την πρώτη και πολύ περισσότερο σκεπτικισμό και καχυποψία. Οι στρατιωτικοί της Επανάστασης, οι πρώην κλεφταρματολοί, θεωρούσαν ότι ήταν ριγμένοι στο μοίρασμα της εξουσίας. Δεν συμμετείχαν στην πρώτη εθνοσυνέλευση, δεν έλαβαν σημαντικές θέσεις στο Εκτελεστικό και στο Βουλευτικό, αρνούνταν να αποδεχθούν την πρωτοκαθεδρία των προεστών και των νησιωτών. Με επικεφαλής τον δοξασμένο, μετά τα Δερβενάκια, Θεόδωρο Κολοκοτρώνη, διεκδικούσαν ένα μεγάλο μερίδιο εξουσίας. Αρκετοί ανάμεσά τους, κυρίως ο Κολοκοτρώνης, πίστευαν πως μια αυταρχική, ισχυρή, στρατιωτική κυβέρνηση, με τους ίδιους να τη στελεχώνουν, ήταν απολύτως απαραίτητη για τη συνέχιση του αγώνα. Έκαναν λάθος βέβαια, γιατί υπερτιμούσαν τις διοικητικές τους ικανότητες και υποβάθμιζαν τη διεθνή διάσταση. Η ουσία όμως ήταν αυτή: το πρωτόλειο νεωτερικό θεσμικό οικοδόμημα που κατασκεύασαν οι δυτικότροποι διανοούμενοι και αποτέλεσε το πρώτο ελληνικό κρατικό μόρφωμα, άρχισε να τους ενοχλεί.

Σουφλί: Οδεύοντας προς την απελευθέρωση του 1920

*Η κοπή της πίτας από τον πρόεδρο Γ. Σιαλάκη και τα μέλη του ΔΣ

Με στόχο να τονισθεί ιδιαίτερα, ότι εφέτος διανύουμε το εκατοστό έτος από την απελευθέρωση της Θράκης το 1920, ο σύλλογος Σουφλιωτών Αθήνας έκοψε την πίτα του σε ένα πολύ όμορφο, γεμάτο φως και χρώμα χώρο, με θέα την Ακρόπολη, στο roof garden, του ξενοδοχείου Athenian Callirhoe Exclusive Hotel. Συνέρρευσαν και συνεόρτασαν Σουφλιώτες αλλά και καταγόμενοι από τα περίχωρα του Σουφλίου, καθώς  και πολλοί φίλοι της Θράκης.

Η εκδήλωση πλαισιώθηκε με την επίκαιρη ομιλία του δημοσιογράφου και ιστορικού Παντελή Αθανασιάδη, με θέμα : «Σουφλί, οδεύοντας προς την απελευθέρωση του 1920».

Την επιτυχημένα εκδήλωση, τίμησαν με την παρουσία τους ο αυτοδιοικητικός παράγοντας της Καλλιθέας, Αντιδήμαρχος και Θραξ Κώστας Πολυχρονίδης, ο Πρόεδρος του Συλλόγου Καταγομένων από το Τρίγωνο  Έβρου, Χρήστος Δεληδήμου, ο Πρόεδρος του Συλλόγου Θρακιωτών και φίλων Θράκης Χρυσάφης Συκάκης, η Πρόεδρος της Ένωσης Γυναικών «Δόμνα Χ”Αντώνη Βισβίζη» Νατάσσα Πεντίδου, η εκπρόσωπος του Θρακικού Κέντρου- Εταιρία Θρακικών Μελετών Λίτσα Καμπακάκη ,η πολιτευτής του ΚΙΝΑΛ Νότιου Τομέα Αθήνας με καταγωγή από τη Σαμοθράκη Μαρία Μισέντου, ο συγγραφέας λογοτέχνης και ποιητής Γιώργος Κιουρτίδης και πολλοί Σουφλιώτες και άλλοι Θράκες. Η εκδήλωση πήρε χρώμα και ζωντάνια με την παρουσία 15μελούς χορευτικής Ομάδας, με παραδοσιακές φορεσιές κυρίως από το Σουφλί αλλά και από όλη τη Θράκη, από το Σύλλογο «Θρακιώτες Αθηνών» του Αγίου Ελευθερίου Αχαρνών.

Η υποχρεωτική ανταλλαγή πληθυσμών

ΑΠΟ ΤΗΝ ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ ΤΗΣ ΚΥΡΙΑΚΗΣ  

https://www.kathimerini.gr/1061945/gallery/epikairothta/ellada/h-ypoxrewtikh-antallagh-plh8ysmwn

*Πρόσφυγες με σκηνές έξω από το Θησείο. Η ανθρωπιστική κρίση συνέβαλε στο να δεχθεί ο Βενιζέλος την αναγκαστική ανταλλαγή πληθυσμών.

Γράφει ο κ. ΑΛΕΞΗΣ ΑΛΕΞΑΝΔΡΗΣ*

Το φλέγον ανθρωπιστικό πρόβλημα των Ελλήνων προσφύγων της Μικράς Ασίας, του Πόντου και της Ανατολικής Θράκης υπήρξε ένα από τα πρώτα θέματα στην ημερήσια διάταξη της Συνδιάσκεψης Ειρήνης που ξεκίνησε τις εργασίες της στη Λωζάννη της Ελβετίας στις 21 Νοεμβρίου 1922. Μετά την ήττα της Ελλάδος στον Μικρασιατικό Πόλεμο, ο ελληνισμός της Ανατολής είχε αφεθεί απροστάτευτος στο έλεος του τουρκικού εθνοθρησκευτικού φανατισμού.

Από τον Σεπτέμβριο 1922 βρισκόταν σε εξέλιξη τουρκικό σχέδιο μαζικής εξόντωσης του χριστιανικού στοιχείου, καθώς τις σφαγές της Σμύρνης και των μικρασιατικών παραλίων ακολούθησαν οι πορείες θανάτου και ο εγκλεισμός σε στρατόπεδα εργασίας των γηγενών Ελλήνων και Αρμενίων αρρένων ηλικίας 18-45 ετών της Ιωνίας και του Πόντου. Κυνηγημένοι από τις άτακτες συμμορίες Τούρκων εθνικιστών περίπου 200.000 Μικρασιάτες είχαν βρει καταφύγιο στα βουνά της Ανατολίας ενώ αλληλοδιαδεχόμενα κύματα προσφύγων έφθαναν στα ελληνικά νησιά και στη Δυτική Θράκη.

Η πρόταση να δοθεί άμεση προτεραιότητα εκ μέρους της Συνδιάσκεψης στην επίλυση του προσφυγικού ζητήματος ετέθη από τον αρχηγό της ελληνικής αντιπροσωπείας στη Λωζάννη Ελευθέριο Βενιζέλο και έτυχε της θερμής υποστήριξης των Άγγλων και του δρος Νάνσεν, ύπατου αρμοστή της Κοινωνίας των Εθνών για τους Έλληνες πρόσφυγες. Αντιθέτως, η Γαλλία και Ιταλία επιθυμούσαν να προηγηθεί η συζήτηση των πολιτικών, οικονομικών και δημοσιονομικών θεμάτων με την ελπίδα να αποκομίσουν οφέλη στους τομείς αυτούς, αφού είχαν στηρίξει ποικιλοτρόπως την κυβέρνηση της Άγκυρας κατά τη διάρκεια των ελληνοτουρκικών εχθροπραξιών το 1920-1922.

Η δικτατορία Μεταξά και η απλή αναλογική

 ΑΠΟ ΤΗΝ ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ ΤΗΣ ΚΥΡΙΑΚΗΣ  https://www.kathimerini.gr/1061876/article/epikairothta/politikh/h-diktatoria-meta3a-kai-h-aplh-analogikh

*Στις 14 Απριλίου 1936 πεθαίνει ο Δεμερτζής και ο βασιλιάς αναθέτει εντολή σχηματισμού κυβέρνησης στον Ιωάννη Μεταξά (κέντρο). Η κυβέρνηση Μεταξά ψηφίζεται στις 27 Απριλίου από 241 βουλευτές (καταψηφίζεται μόνον από τους 15 κομμουνιστές βουλευτές και τον Γεώργιο Παπανδρέου).

Γράφει ο ΠΑΥΛΟΣ ΠΑΠΑΔΟΠΟΥΛΟΣ

Αν αποδεχθούμε ότι η ενισχυμένη αναλογική παραμορφώνει τη λαϊκή βούληση διότι μεταβάλλει τις εκλογικές ισορροπίες και προβάλλει στη Βουλή μια κοινοβουλευτική διάταξη με ενισχυμένο το πρώτο κόμμα, τότε θα πρέπει επίσης να αποδεχθούμε ότι η απλή αναλογική, με τις ασταθείς κυβερνήσεις τις οποίες επιβάλλει, προκαλεί στο δημοκρατικό πολίτευμα έντονες ταλαντώσεις, που μπορεί να οδηγήσουν σε μια δραματική κατάρρευση.

Αυτό, άλλωστε, αποδεικνύει το παράδειγμα της ανέλιξης του Ιωάννη Μεταξά στην εξουσία το 1936, ένα παράδειγμα το οποίο αναφέρουν πολιτικοί και ιστορικοί, που υπενθυμίζουν ότι η απλή αναλογική έχει εφαρμοστεί στην Ελλάδα προπολεμικά (αλλά και μεταπολεμικά) και έχει συνδεθεί με ιδιαίτερα ταραγμένες περιόδους.

        Η ελλιπής και αποσπασματική διδασκαλία της Ιστορίας κάνει πολλούς να μένουν σήμερα με το στόμα ανοιχτό όταν μαθαίνουν ότι τέσσερις μήνες πριν από την επιβολή της δικτατορίας της 4ης Αυγούστου 1936 δόθηκε από τον βασιλιά Γεώργιο Β΄ εντολή σχηματισμού κυβέρνησης στον Ιωάννη Μεταξά, η οποία επικυρώθηκε από τη συντριπτική, διακομματική πλειονότητα άνω των 2/3 της Βουλής. Αλλά ας πάρουμε τα πράγματα από την αρχή.

Στο νεότερο ελληνικό κράτος εφαρμοζόταν για σχεδόν έναν αιώνα το πλειοψηφικό σύστημα, από το 1829, όταν έγιναν οι πρώτες εκλογές, έως τη δεκαετία του 1920. Πλειοψηφικό σημαίνει ότι το πρώτο κόμμα εξασφαλίζει ευρύτατη κοινοβουλευτική πλειοψηφία και κανείς δεν μπορεί να το ενοχλήσει στην εφαρμογή του προγράμματός του. Μετά τον εθνικό διχασμό του 1915, όμως, που, όπως υποστηρίζουν μετριοπαθείς ιστορικοί, «έσυρε» την ιστορική εξέλιξη έως τη Μικρασιατική Καταστροφή του 1922 και επέφερε τον κλονισμό της εμπιστοσύνης των πολιτών στις πολιτικές δυνάμεις, άρχισαν οι πειραματισμοί με το εκλογικό σύστημα.

Ο Ρωσοτουρκικός πόλεμος του 1878 στο Σκοπό Ανατολικής Θράκης

*Ο συγγραφέας Αναστάσιος Βαλιούλης, από το Σκοπό της Ανατολικής Θράκης

          Με αφορμή το άρθρο μου «Η Θράκη στον ρωσοτουρκικό πόλεμο του 1878» ο κ. Βασίλης Σακελλαρίδης από τη Θεσσαλονίκη, είχε την καλοσύνη να μου στείλει ένα απόσπασμα από το βιβλίο του παππού του Αναστάσιου Βαλιούλη "Ο διωγμός των Σκοπιανών Ανατολικής Θράκης" (σήμερα επικρατεί ο όρος Σκοπηνών για τους κατοίκους της ελληνικής κοινότητας Σκοπού, πλησίον των Σαράντα Εκκλησιών).

Το απόσπασμα αφορά περιστατικά εκείνου του ρωσοτουρκικού πολέμου και δείχνει ανάγλυφα τα δεινά των Ελλήνων, που βρέθηκαν ανάμεσα στις μυλόπετρες της Ρωσίας και της Τουρκίας.

Έκρινα ότι το κείμενο αυτό αποτελεί μια αξιόλογη ιστορική πτυχή από τα βάσανα του Ελληνισμού της Θράκης, μια σημαντική αυθεντική μαρτυρία. Για το λόγο αυτό το αναρτώ σ’ αυτή την ιστοσελίδα.  Για να γνωρίζει η νέα γενιά των Θρακών….

Από το βιβλίο του Αναστάσιου Βαλιούλη

....Ότε αργότερον εκηρύχθη ο Ρωσσοτουρκικός πόλεμος του 1877-78 και αι πρώται μάχαι απέβησαν υπέρ των Ρώσσων, η Τουρκία, καταπατούσα τα προνόμια μας, προέβη εις την στρατολόγησιν των Ελλήνων υπηκόων της (ραγιάδων) δια των οποίων ήλπιζε να αντιμετώπιση νικηφόρως τους Ρώσσους. Εστρατολογήθησαν και εξωπλίσθησαν τότε και οι Σκοπιανοί, οι οποίοι τελείως αγύμναστοι όντες επρόκειτο να αποσταλώσιν αμέσως εις το μέτωπον του Δουνάβεως. Πολλοί δε από τους στρατολογηθέντας Σκοπιανούς διωρίσθησαν τσαούσηδες καθώς και ο πατέρας μου. Επί μίαν δε εβδομάδα οι στρατολογηθέντες Σκοπιανοί τίποτε άλλο δεν έκαμνον ειμή μόνον να τρώγουν, να πίνουν, να διασκεδάζουν και ένοπλοι να περιφέρωνται εις τους δρόμους του Σκοπού, αναμένοντες την ώραν της δια το πολεμικόν μέτωπον αναχωρήσεώς των. Ένας μάλιστα από αυτούς, ο Λουλούδης Αντ. Παύλογλου, καθώς διηγούντο οι συστρατιώται του, ωμολογούσε δε αργότερον και ο ίδιος εις εμέ, εισερχόμενος εις την πατρικήν του οικίαν, άφηνε το γιαταγάνι του να σύρεται θορυβοδώς επάνω εις το λιθόστρωτον της αυλής φωνάζων εις την μητέρα του: «μάνα τουρκιάς μυρίζω κάνε μιλίνα (γλυκεία πήτα) να φάγω, φεύγω στον πόλεμο και δεν θα με ξαναϊδής».

Η Θράκη και ο ρωσοτουρκικός πόλεμος του 1878

*Απεικόνιση του ρωσοτουρκικού πολέμου του 1878

«Αρχίνισε ο πόλεμος, έρχονται και οι Ρώσοι,

φεύγει ο τούρκικος στρατός, χαλάει η Ρωμυλία, 

κι ο κόσμος πήρε είδηση, φεύγουνε στα μπαλκάνια».

  

Δημοτικό τραγούδι της Βόρειας Θράκης

Γράφει ο Παντελής Στεφ. Αθανασιάδης

          Μια από τις εντελώς άγνωστες πτυχές της Θρακικής Ιστορίας, αφορά την εποχή του Ρωσοτουρκικού  πολέμου του 1878. Τότε οι κάτοικοι της Θράκης βρέθηκαν ανάμεσα στις μυλόπετρες των αντιμαχόμενων Ρώσων και Τούρκων, αλλά και ανάμεσα στις μυλόπετρες Βουλγάρων και Τούρκων.

          Η θέση των Θρακών κατέστη δυσχερής όταν οι Ρώσοι κατανικώντας τους Τούρκους, διέβησαν με υπεράνθρωπες προσπάθειες και φονικές μάχες την οροσειρά του Αίμου κατέκλυσαν τα εδάφη της Βόρειας Θράκης, στη συνέχεια μπήκαν στην Αδριανούπολη, κατέλαβαν την Δυτική Θράκη και βάδιζαν ολοταχώς προς την Κωνσταντινούπολη.

          Γνωρίζουμε ότι η προέλαση αναχαιτίσθηκε μόνο όταν η Οθωμανική Αυτοκρατορία υπέγραψε την συνθήκη του Αγίου Στεφάνου, με βαρείς και υποτιμητικούς όρους, ενώ οι Ρώσοι δημιουργούσαν τη λεγόμενη «Μεγάλη Βουλγαρία».

Ο Ρωσοτουρκικός πόλεμος του 1878 έθαψε όλες τις ελπίδες, που μπορούσαν να έχουν οι Έλληνες για απελευθέρωση από τους Ρώσους το λεγόμενο «ξανθό γένος». Αντίθετα η κατάσταση εκτραχύνθηκε όταν οι Ρώσοι κατέλαβαν τη Θράκη και άρχισαν να στηρίζουν τη βουλγαρική παρουσία, με κάθε μέσον θεμιτό και αθέμιτο.

          Για την ταχύτητα της προέλασης των Ρώσων η «Νέα Εφημερίδα της Τεργέστης» έγραφε στις αρχές Ιανουαρίου μετά τη διάβαση της Πλεύνας:

«Εις την Φιλιππούπολιν και  εις την Αδριανούπολιν, εις την καρδίαν της Μακεδονίας, εις τα πρόθυρα της Καλλιπόλεως, η προέλασίς των δεν είναι πλέον πορεία, αλλά πτήσις. Αι σπουδαιόταται μεγαλοπόλεις, τα κραταιότατα προπύργια του κράτους πίπτουσιν  αμαχητί ενώπιόν των και η Τουρκία ομοιάζει προς ανυπεράσπιστον πτώμα, όπερ σπαράσσουσιν ανηλεώς οι γαμψώνυχες του δικεφάλου αετού».

Και οι φασίστες του Μουσολίνι, κατάλαβαν τι εστί Βόζιγκραντ!!!

*Γράμμα από το μέτωπο. Παρέα, ο σκύλος του τάγματος...

Γράφει ο Παντελής Στεφ. Αθανασιάδης

                Το Βόζιγκραντ είναι μια τοποθεσία πολύ κοντά στην Κορυτσά. Σήμερα είναι άγνωστο μέρος σε όλους μας σχεδόν, αφού βρίσκεται εκτός Ελλάδος. Όμως εκεί, ξεδιπλώθηκε μια άγνωστη πτυχή του ελληνοϊταλικού πολέμου του 1940, που δείχνει την αποφασιστικότητα των Ελλήνων να αντιμετωπίσουν και να κατατροπώσουν το φασισμό του Μουσολίνι.

                Το τέλος του 1940 βρήκε τους Ιταλούς να συναντούν σφοδρή αντίδραση των αμυνόμενων Ελλήνων σε όλα τα μέτωπα. Εκεί στο Βόζιγκραντ, όταν λήγοντος του Δεκεμβρίου 1940 αντιλήφθηκαν ότι όχι μόνο η αμυντική στάση των Ελλήνων, αλλά και η προέλαση των ελληνικών δυνάμεων ήταν ακάθεκτη και τίποτα δεν θα μπορέσει να την σταματήσει, δούλεψαν επί ένα δεκαήμερο, για να προετοιμάσουν ένα ρήγμα επί του στενού ορεινού εδάφους, για να αποκόψουν το δρόμο από τους Κομνηνάδες και δια της οροσειράς του Μοράβα προς την Κορυτσά.

                Επί δέκα ημέρες, χρησιμοποίησαν ειδικά βαριά μηχανήματα, που λειτουργούσαν με αεροσυμπιεστές και κατασκεύασαν μια θαλάμη κάτω από το δρόμο, μέσα στην οποία τοποθέτησαν επτά τόνους δυναμίτιδας!!!

                Έτσι, μόλις τα στρατεύματά μας άρχισαν να προελαύνουν με ορμή, έβαλαν πυρ…. Έγινε κόλαση.

Οι πρώτοι μήνες της Μεταπολίτευσης

ΑΠΟ ΤΗΝ ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ ΤΗΣ ΚΥΡΙΑΚΗΣ

https://www.kathimerini.gr/1060911/gallery/epikairothta/politikh/oi-prwtoi-mhnes-ths-metapoliteyshs

*Η απόλυση των πολιτικών κρατουμένων ήταν από τα πρώτα μέτρα της κυβέρνησης. 

Πάνω, η επιστροφή του Ιω. Χαραλαμπόπουλου από τη Γυάρο. 

ΜΙΧΑΛΗΣ Γ. ΚΑΤΣΙΓΕΡΑΣ «ΕΛΛΑΔΑ, 20ός ΑΙ., ΟΙ ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΕΣ»

Γράφει ο κ. ΑΝΤΩΝΗΣ ΚΛΑΨΗΣ*

Η κυβέρνηση Εθνικής Ενότητας υπό τον Κωνσταντίνο Καραμανλή, η οποία συγκροτήθηκε τις πρώτες πρωινές ώρες της 24ης Ιουλίου 1974, κλήθηκε να αντιμετωπίσει σειρά πιεστικών ζητημάτων. Μέσα στις συνθήκες πολιτικής ανωμαλίας που είχαν κληροδοτήσει το πραξικόπημα του 1967 και η επτάχρονη δικτατορία, και υπό το βάρος της εθνικής καταστροφής που είχαν επιφέρει το πραξικόπημα της χούντας στην Κύπρο και η τουρκική εισβολή στο νησί, η ανάγκη για άμεσες και αποφασιστικές πρωτοβουλίες ήταν επιτακτική. Από την άλλη, οι ίδιες αυτές συνθήκες αφενός επέβαλλαν προσεκτικούς χειρισμούς, αφετέρου προσδιόριζαν τις προτεραιότητες που όφειλαν να ακολουθηθούν.

Εκπροσωπούμενη από τον αντιπρόεδρο της κυβέρνησης και υπουργό Εξωτερικών Γεώργιο Μαύρο, η Ελλάδα συμμετείχε στη Διάσκεψη της Γενεύης, η οποία ξεκίνησε τις εργασίες της στις 25 Ιουλίου με αντικείμενο την προσπάθεια διευθέτησης της κυπριακής κρίσης. Οι συνομιλίες κατέδειξαν την τουρκική κακοπιστία. Το ναυάγιο της δεύτερης φάσης των διαπραγματεύσεων, με τουρκική υπαιτιότητα, στις 13 Αυγούστου και η εκδήλωση νέας τουρκικής επίθεσης στην Κύπρο τις πρώτες πρωινές ώρες της επόμενης ημέρας επιβεβαίωσαν τη δολιότητα των προθέσεων της Άγκυρας. Η στρατιωτική αδυναμία της Ελλάδας να παρέμβει αποφασιστικά στην Κύπρο και παράλληλα ο φόβος ότι η Τουρκία ενδεχομένως να επιχειρούσε προσβολή της ελληνικής επικράτειας στον Έβρο ή στο Αιγαίο επέβαλλαν στην Αθήνα την αποχή από δυναμικές ενέργειες και εντέλει τον περιορισμό της σε διπλωματικά διαβήματα.

Η επίσημη επίσκεψη του Προέδρου της Δημοκρατίας, Προκόπη Παυλόπουλου, στο Διδυμότειχο

*Η λιτανεία της εικόνας του πολιούχου Διδυμοτείχου Αγίου Αθανασίου

                Με μεγάλη επιτυχία λόγω και των συγκυριών στέφθηκε η επίσκεψη του Πρόεδρου της Δημοκρατίας Προκόπη Παυλόπουλου στο Διδυμότειχο, με αφορμή την εορτή του πολιούχου της πόλεως Αγίου Αθανασίου και την έναρξη των εκδηλώσεων για την επέτειο των 100 χρόνων ελευθερίας της Θράκης, μετά από οθωμανικό ζυγό σχεδόν 600 ετών.

                  Ακριβώς λόγω των συγκυριών, αυστηρό υπήρξε το μήνυμα του ΠτΔ προς την Τουρκία, ότι οι Έλληνες θα υπερασπιζόμαστε πάντοτε, τα εθνικά μας θέματα και τα εθνικά μας δίκαια υπό όρους αρραγούς ενότητας.

«Ειδικότερα δε η Τουρκία, πρέπει να γνωρίζει ότι η προκλητική αυθαιρεσία της, η οποία στρέφεται εναντίον του Διεθνούς Δικαίου και κατ' εξοχήν εναντίον του Δικαίου της Θάλασσας, δεν θα γίνει ανεκτή, δεν θα περάσει», τόνισε ο κ. Παυλόπουλος.  «Η Ελλάδα- συνέχισε-  θα υπερασπισθεί, στο ακέραιο, τα σύνορα, το έδαφος και την Αποκλειστική Οικονομική Ζώνη της, που είναι και σύνορα, έδαφος και Αποκλειστική Οικονομική Ζώνη της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Υπό τα δεδομένα αυτά εμείς, οι Έλληνες, θα φέρουμε σε πέρας και την αποστολή μας, που αφορά την εγγύηση της διεθνούς και της ευρωπαϊκής νομιμότητας».

Και πρόσθεσε:

«Εσείς, οι σημερινοί κάτοικοι του Διδυμοτείχου, έχετε κάθε δικαίωμα να σεμνύνεσθε ότι σε τούτα τα Χώματα γεννήθηκαν, μεταξύ άλλων σπουδαίων ανδρών και γυναικών, ο Ιωάννης Γ′ Δούκας Βατάτζης, Βυζαντινός Αυτοκράτορας (1221-1254), ο Ιωάννης Ε′ Παλαιολόγος, Βυζαντινός Αυτοκράτορας (1341-1376), ο Διονύσιος ο Μοναχός, Νεομάρτυρας της Ορθόδοξης Εκκλησίας -που μαρτύρησε το 1518- ο Ιάκωβος ο Διάκονος, Νεομάρτυρας της Ορθόδοξης Εκκλησίας -που μαρτύρησε στα τέλη του 16ου αιώνα- ο Παρθένιος εκ Διδυμοτείχου, Νεομάρτυρας της Ορθόδοξης Εκκλησίας -που μαρτύρησε το 1805- και, τέλος, ο Ευγένιος Ευγενίδης (1882-1954), εφοπλιστής και Εθνικός Ευεργέτης.

Κων. Καραμανλής: Boys, pray for me

ΑΠΟ ΤΗΝ ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ ΤΗΣ ΚΥΡΙΑΚΗΣ   https://www.kathimerini.gr/1059773/gallery/epikairothta/ellada/kwn-karamanlhs-boys-pray-for-me

*24 Ιουλίου 1974, ώρα 2.05. Ο Κωνσταντίνος Καραμανλής φτάνει στο αεροδρόμιο του Ελληνικού.

Του κ. ΕΥΑΝΘΗ ΧΑΤΖΗΒΑΣΙΛΕΙΟΥ*

Σπανίως στην ιστορία των εθνών σημειώνονται εξελίξεις τόσο δραματικές όσο εκείνες της 23ης προς 24η Ιουλίου 1974 στην Αθήνα. Στο μέσον μιας εθνικής τραγωδίας στην Κύπρο, η χούντα κατέρρευσε και αναγκάστηκε, τελικά, να παραδώσει την εξουσία στον πολιτικό κόσμο. Οι κρίσιμες διαβουλεύσεις οδήγησαν στην επιστροφή του Κωνσταντίνου Καραμανλή από το Παρίσι και στη συγκρότηση της κυβέρνησης Εθνικής Ενότητας.

Ο Καραμανλής όφειλε να κινηθεί μέσα από τις συμπληγάδες της εθνικής κρίσης, της απειλής ενός νέου πραξικοπήματος από τους νοσταλγούς της χούντας ή ακόμη και της πιθανής δολοφονίας του. Ξεκινούσε, έτσι, το ιστορικό φαινόμενο, που έμεινε γνωστό ως Μεταπολίτευση και διήρκεσε έως το καλοκαίρι του 1975, οπότε συγκροτήθηκε ένα νέο δημοκρατικό καθεστώς, απαλλαγμένο από τα βαρίδια των δύο εθνικών διχασμών του 20ού αιώνα και ικανό να εκπληρώσει το όνειρο του νέου ελληνισμού, την ένταξη στην Ευρώπη και στον ανεπτυγμένο κόσμο.

Ο αυτοκράτορας Ιωάννης Βατάτζης, παράδειγμα για σημερινούς πολιτικούς ηγέτες…

*Από αριστερά, Βιδάλη, Τριανταφυλλάκης, Αθανασιάδης, Χολέβας.

Περηφάνια και συγκίνηση επικράτησε το απόγευμα του Σαββάτου 11 Ιανουαρίου 2020  στο POLIS ART CAFE (Πεσμαζόγλου 5, Αθήνα) όπου έγινε η παρουσίαση του βιβλίου του Γιάννη Σαρσάκη «Ο Πάμμεγας σκηπτούχος Ιωάννης Βατάτζης ο εκ Διδυμοτείχου», ανάμεσα στο πλήθος των Θρακών και όχι μόνο, για το έργο του αγνοημένου αυτοκράτορα του κράτους της Νικαίας, ο οποίος ουσιαστικά προετοίμασε την επανάκτηση της Κωνσταντινούπολης, από τους Σταυροφόρους επιδρομείς. 

Την παρουσίαση, συντόνισε ο συγγραφέας Κωνσταντίνος Τριανταφυλλάκης, με εύστοχες παρατηρήσεις ειδικά ως προς την οικονομική πολιτική του αυτοκράτορα Ιωάννη Βατάτζη. 

Για το βιβλίο και την προσωπικότητα του Βατάτζη, μίλησαν ο πολιτικός επιστήμονας Κωνσταντίνος Χολέβας, ο δημοσιογράφος Παντελής Αθανασιάδης και ο συγγραφέας του βιβλίου Ιωάννης Σαρσάκης. Αποσπάσματα από το βιβλίο διάβασαν οι εκλεκτοί ηθοποιοί Μαίρη Βιδάλη (η οποία στο παρελθόν με θεατρικά σχήματα έδωσε παραστάσεις ακόμα και σε απόμακρα σημεία του νομού Έβρου, όπως μεταξύ άλλων στα Κόμαρα Ορεστιάδας και στους Μεταξάδες Διδυμοτείχου), Χρήστος Φωτίδης (ο οποίος απέκτησε σχέσεις στενής συγγενείας με το Διδυμότειχο, εξ ού και «Εβρογαμπρός» αποκαλείται μεταξύ φίλων) και Ρένος Χαραλαμπίδης (ο οποίος έχει γεννηθεί στο Σπήλαιο Ορεστιάδας).

Από το πραξικόπημα στην εισβολή

ΑΠΟ ΤΗΝ ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ ΤΗΣ ΚΥΡΙΑΚΗΣ  https://www.kathimerini.gr/1058087/gallery/epikairothta/kosmos/apo-to-pra3ikophma-sthn-eisvolh

*Η Λευκωσία βομβαρδίζεται από την τουρκική αεροπορία.

Γράφει ο κ. ΠΕΤΡΟΣ ΠΑΠΑΠΟΛΥΒΙΟΥ*

Το στρατιωτικό πραξικόπημα για την ανατροπή της κυβέρνησης του Αρχιεπισκόπου Μακαρίου εκδηλώθηκε στις 8.20 το πρωί της 15ης Ιουλίου 1974. Οι μονάδες της Εθνικής Φρουράς (μοίρες καταδρομών, τεθωρακισμένα και μικρό τμήμα του Ναυτικού) και οι διμοιρίες της ΕΛΔΥΚ που εκτέλεσαν το πραξικόπημα στη Λευκωσία, είχαν κύριους στόχους το Προεδρικό Μέγαρο και τον ίδιο τον Μακάριο, το αρχηγείο της Αστυνομίας, το στρατόπεδο του Εφεδρικού Σώματος, το ΡΙΚ (Ραδιοφωνικό Ιδρυμα Κύπρου), την Αρχιεπισκοπή, το Αεροδρόμιο Λευκωσίας, το κεντρικό κτίριο της ΣΥΤΑ (ο κυπριακός οργανισμός τηλεπικοινωνιών), τις Κεντρικές Φυλακές και τον Αστυνομικό Σταθμό Πύλης Πάφου.

Το πραξικόπημα σκηνοθετήθηκε άψογα από την ηγετική ομάδα της δικτατορίας στην Ελλάδα, υπό τον Δημήτριο Ιωαννίδη: Ο αρχηγός της Εθνικής Φρουράς, στρατηγός Γ. Ντενίσης, ο διοικητής της ΕΛΔΥΚ («Ελληνική Δύναμις Κύπρου») και ο πρέσβης της Ελλάδας στην Κύπρο, Ευστάθιος Λαγάκος, είχαν προσκληθεί σε παραπλανητική σύσκεψη στην Αθήνα στις 13 Ιουλίου, που διακόπηκε και θα συνεχιζόταν τη Δευτέρα, 15 Ιουλίου, ώστε να δημιουργηθεί η εντύπωση ότι δεν υπήρχε περίπτωση πραξικοπήματος, απούσης της στρατιωτικής ηγεσίας. Η απομάκρυνση του Ντενίση από την Κύπρο εξυπηρετούσε και τη σκοπιμότητα της υλοποίησης του πραξικοπήματος από τους έμπιστους του Ιωαννίδη.

Το πρώτο ελληνικό Σύνταγμα

ΑΠΟ ΤΗΝ ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ ΤΗΣ ΚΥΡΙΑΚΗΣ   https://www.kathimerini.gr/1058100/opinion/epikairothta/politikh/to-prwto-ellhniko-syntagma

*Αριστερά: Η πρώτη σελίδα του Συντάγματος της Επιδαύρου. Δεξιά: Τοιχογραφία (1840-3) στον ανατολικό τοίχο της αίθουσας Ελευθερίου Βενιζέλου στη Βουλή με θέμα την ορκωμοσία των πληρεξουσίων στην Επίδαυρο.

Γράφει ο κ. ΑΡΙΣΤΕΙΔΗΣ ΧΑΤΖΗΣ*

Την Πρωτοχρονιά του 1822 οι Ελληνες απέκτησαν το πρώτο τους Σύνταγμα. Το ονόμασαν «Προσωρινόν Πολίτευμα της Ελλάδος» γιατί δεν ήθελαν να προκαλέσουν την Ιερά Συμμαχία, που την ίδια εποχή κατέπνιγε τις φιλελεύθερες επαναστάσεις της Ευρώπης.

Όμως στην επιτροπή που το συνέταξε συμμετείχε φανερά ένας σεσημασμένος καρμπονάρος, ο 27χρονος Βιτσέντζο Γκαλίνα, και μαζί με τον 19χρονο Αναστάσιο Πολυζωίδη ετοίμασαν την πρώτη εκδοχή που επεξεργάστηκαν μετά οι πραγματιστές Φαναριώτες, οι τριαντάχρονοι Αλέξανδρος Μαυροκορδάτος και Θεόδωρος Νέγρης. Όλοι τους ήταν νέοι, διανοούμενοι και φιλελεύθεροι. Ο Πολυζωίδης θα γράψει και τη συγκλονιστική διακήρυξη της ανεξαρτησίας: «O κατά των Tούρκων πόλεμος ημών, μακράν του να στηρίζεται εις αρχάς τινάς δημαγωγικάς και στασιώδεις ή ιδιωφελείς μέρους τινός του σύμπαντος Eλληνικού Έθνους σκοπούς, είναι πόλεμος εθνικός, πόλεμος ιερός, πόλεμος του οποίου η μόνη αιτία είναι η ανάκτησις των δικαίων της προσωπικής ημών ελευθερίας, της ιδιοκτησίας και της τιμής, τα οποία ενώ την σήμερον όλοι οι ευνομούμενοι και γειτονικοί λαοί της Eυρώπης τα χαίρουσιν, από ημάς μόνον η σκληρά και απαραδειγμάτιστος των Oθωμανών τυραννία επροσπάθησεν με βίαν να αφαιρέσει και εντός του στήθους ημών να τα πνίξη».