Τρίτη 26 Δεκεμβρίου 2017

Τα ξεχασμένα 20 παλληκάρια της Ορεστιάδας, το 1940

ΑΠΟ ΤΗΝ ΕΦΗΜΕΡΙΔΑ «ΟΡΕΣΤΙΑΣ» 
ΤΟΥ ΣΥΛΛΟΓΟΥ ΑΠΟΓΟΝΩΝ ΚΑΡΑΓΑΤΣΙΑΝΩΝ,
Τεύχος Α14, 2017
*Στη φωτογραφία αυτή του 1941 ο πρώτος αριστερά όρθιος είναι ο Δημήτρης Μαρκακίδης, πατέρας του Γιάννη Μαρκακίδη (φωτογραφία από το αρχείο του).






Γράφει ο κ. Γιάννης Μαρκακίδης



                Αν και η ανταλλαγή πληθυσμών μεταξύ Ελλάδας και Βουλγαρίας αποφασίστηκε από τη Συνθήκη του Νεϊγύ το Νοέμβριο του 1919, αρκετοί ήταν οι Έλληνες που προτίμησαν αρχικά τουλάχιστον να παραμείνουν στα χωριά τους με Βουλγαρική υπηκοότητα.
                Όταν όμως επικράτησε κλίμα εκφοβισμού τους από διάφορους παράγοντες εντός του Βουλγαρικού εδάφους, πολλοί ήταν αυτοί, που έστω καθυστερημένα μετά από μια δεκαετία σχεδόν (Δεκέμβριος 1929) αποφάσισαν να φύγουν και να έρθουν στην Ελληνική Επικράτεια. Μιλάμε για χωριά της Νοτιοανατολικής Βουλγαρίας κοντά στο νομό Έβρου, όπως τα σημερινά χωριά  Όρενετς και Εφρέμ.
                Με τα διαβατήρια (τους χορηγήθηκαν στο Σβίλενγκραντ) στα χέρια  γονείς και ανήλικα παιδιά πέρασαν στο ελληνικό έδαφος και εγκαταστάθηκαν εκεί όπου βρήκαν  δικούς τους ανθρώπους που είχαν έρθει πριν με την ανταλλαγή των πληθυσμών. Τα χωριά που τους δέχτηκαν ήταν κυρίως το Ορμένιο, η Φτελιά και ο Πύργος.
                Ενώ όμως οι γονείς και τα παιδιά πέρασαν στην Ελλάδα, στα αγόρια που ήταν  σε ηλικία στράτευσης και ήταν στον αριθμό των 20 παιδιών δεν χορηγήθηκαν διαβατήρια, ώστε να υπηρετήσουν στο Βουλγαρικό στρατό ή να πληρώσουν για να απαλλαγούν. Επειδή όμως δεν είχαν χρήματα να πληρώσουν και δεν ήθελαν να υπηρετήσουν στο Βουλγαρικό στρατό αποφάσισαν και κατάφεραν  κρυφά και με κίνδυνο της ζωής τους στις αρχές του 1930 να περάσουν σε ελληνικό έδαφος.
                Εδώ μετά από πεζοπορία και κακουχίες έφτασαν και παρουσιάστηκαν στο Αστυνομικό Τμήμα της Νέας Ορεστιάδας αναφέροντας την ιστορία τους. Επειδή όμως είχε μεσολαβήσει η ανταλλαγή πληθυσμών, δεν δικαιούνταν πολιτικό άσυλο, όπως οι οιγένειές τους και έτσι τους χορηγήθηκε τρίμηνη παραμονή, η οποία όμως ανανεώνονταν κάθε τρείς μήνες.
                Όταν το 1940 κηρύχτηκε η γενική επιστράτευση και ενώ όλοι οι μάχιμοι έφευγαν για το μέτωπο, τα 20 παλληκάρια κάθονταν σε αναμμένα κάρβουνα. Συνεννοήθηκαν και πήγαν στην Αστυνομία, για να καταταχτούν και αυτοί ώστε ως Έλληνες που ήταν να βοηθήσουν την Πατρίδα τους. Επειδή όμως δεν μπορούσε να γίνει αυτό, καθ’ ότι είχαν τη Βουλγαρική υπηκοότητα, τους προτάθηκε να καταταχτούν ως εθελοντές με την υπόσχεση  ότι μετά θα τους χορηγούσαν την ελληνική υπηκοότητα. Έτσι τα παλληκάρια αυτά κατατάχτηκαν, πολέμησαν, αλλά λόγω της ήττας από τους Γερμανούς επέστρεψαν σαν μπουλούκια στις πατρίδες τους με Φύλλα Πορείας που τους χορήγησαν οι νικητές Γερμανοί και ένα κατάλογο με ειδική άδεια για να μπορούν να ζητούν τρόφιμα, καθώς θα περνούσαν από διάφορες πόλεις κατά την επιστροφή τους.
                Οι οικογένειες περίμενα τα παιδιά τους, τα παιδιά τους πατεράδες τους και οι γυναίκες τους άντρες τους, που έφταναν με τα πόδια από την Κόνιτσα, την Φλώρινα κ.α. Ένα από τα παλληκάρια αυτά ήταν και ο πατέρας μου. Τον δικό μου πατέρα περιμέναμε η μητέρα μου και σύζυγός του, εγώ και ο αδερφός μου ο Γιώργος, γεννημένοι τη δεκαετία του ΄30, ενώ ο αδερφός μου ο Τριαντάφυλλος γεννήθηκε λόγο αργότερα το 1941.
                Καθώς οι μέρες περνούσαν και ο πατέρας μου δεν φαινόταν, η γιαγιά με τη λαχτάρα να ξαναδεί το γιο της έφερνε τη μάνα μου σε σημείο απελπισίας. Μέχρι και σε χαρτορίχτρα την έστειλε. Αυτή ως σύγχρονη Πυθία είπε στη μάνα μου ότι ο δρόμος του άνδρα της τελείωσε. Με λαχτάρα που δεν περιγράφεται η μάνα μου έτρεξε στο σπίτι με μοναδική έγνοια πώς να ανακοινώσει στην πεθερά της μια τέτοια είδηση, που σήμαινε ότι ο άνδρας της μάλλον δεν θα γυρνούσε. Όταν όμως έφθασε στο σπίτι μια καινούργια λαχτάρα την περίμενε. Ω! του θαύματος ο πατέρας μου ήταν μπροστά της περιμένοντάς την να γυρίσει απ’ τη χαρτορίχτρα. Ένα μεγάλο βάρος, μια μεγάλη πέτρα έπεσε απ’ την καρδιά της και έλαμψε από χαρά.
*Θράκες επιστρατευμένοι το 1940. Πρώτος αριστερά Στέφανος Παντ. Αθανασιάδης 
από το Διδυμότειχο

                Όλα τα παλληκάρια γύρισαν ζωντανά  και η χαρά όλων ήταν μεγάλη. Ο καιρός κυλούσε με επισκέψεις στην Αστυνομία και ανανεώσεις της τρίμηνης άδειας παραμονής. Η υπόσχεση για ελληνική υπηκοότητα ξεχάστηκε. Η διαδικασία αυτή κράτησε μέχρι το 1955, τότε που εγώ τελείωνα το Γυμνάσιο της Νέας Ορεστιάδας και λόγω της Βουλγαρικής  υπηκοότητας που είχα, μπορούσα να σπουδάσω όπου ήθελα χωρίς εισαγωγικές εξετάσεις. Τότε έγινε το θαύμα και μας κάνανε Έλληνες. Έκτοτε ως Έλληνες που ήμασταν όχι μόνο ουσιαστικά αλλά και τυπικά, κάναμε το καθήκον μας και υπηρετήσαμε τη μητέρα Πατρίδα.
                Εκείνο όμως που μου έκανε εντύπωση σε όλα τα γραφόμενα σε εφημερίδες και βιβλία που διάβασα μέχρι σήμερα δεν βρήκα ούτε μια λέξη για τα παλληκάρια αυτά, που τότε σε κείνες τις ώρες, πήγαν στο στόμα του λύκου, για την Πατρίδα, η οποία άργησε τόσο να τα αναγνωρίσει για παιδιά της. Στη μνήμη αυτών των νέων που πήγαν τότε στον πόλεμο για την πατρίδα γράφω αυτές τις λίγες γραμμές. Αιωνία τους η μνήμη!



Γιάννης Μαρκακίδης



30 σχόλια:

  1. Γρηγόριος Κάρτσιος
    Οι μισοί βούργαροι είναι Ελληνες.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  2. George Lampronikos
    Πως κ γλιτωσαν απο τους βουλγαρους, γιατι ακομα ειχαν βουλγαρικη υπηκ. στην κατοχη??

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  3. Ο νομός Έβρου δεν είχε Βουλγαρική κατοχή. Μόνο Γερμανική.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
    Απαντήσεις
    1. Η Αλεξανδρούπολη και κάποια χωριά στον δυτικό Έβρο είχαν Βούλγαρους.

      Διαγραφή
  4. Gregory Azorides
    Σημαντικό, ενδιαφέρον, θα το μελετήσω. Χρόνια πολλά!

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  5. Σπύρος Θεοδωροπουλος --
    Απίστευτη ιστορία...
    Μπράβο!

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  6. Μαρία Παναγιώτης Μπαχαρίδη
    Αιωνία η μνήμη τους

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  7. Γκαϊντατζης Δημήτριος
    Έτσι ακριβώς τα ίδια προβλήματα είχαν και οι δικοί μας στο Ορμένιο, που ήρθαν από το Όρεσετς(Κόζουλτζια) μετά το 1925 και την ανταλλαγή που έγινε, πολλά χρόνια είχαν προβλήματα με την ιθαγένεια!!!

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  8. Theo Stavrianidis
    Το μεγαλείο της ελληνικής ψυχής είναι αυθύπαρκτο κι έμφυτο.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  9. Λαμπρινή Γιουβανούδη
    Σε Ευχαριστώ Παντελή μου, για τα καταπληκτικά, άρθρα σου, που κάθε φορά μου στέλνεις, για μας τον Έβρο όλα αυτά, είναι η Ιστορία μας!!!!!

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  10. Λαμπρινή Γιουβανούδη
    Σ'ευχαριστώ Παντελη μου, για τα καταπληκτικά, άρθρα σου, που κάθε φορά μου στελνεις, για μας τον Έβρο όλα αυτά , είναι οι Ιστορία μας!!!!!

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  11. Αναστάσιος Δαλακίδης
    Άμεση και άκρως ενδιαφέρουσα αφήγηση. Δυστυχώς, πολλά τέτοια περιστατικά που δείχνουν τη μιζέρια των ιθυνόντων...

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  12. Μαράια Έκτωρ
    ΣΤΟΝ ΕΒΡΟ ΞΕΧΑΣΜΕΝΟΥΣ ΜΑΣ ΕΧΟΥΝ ΑΠΑΝΤΕΣ! Ο ΠΆΠΠΟΥΣ ΜΟΥ ΠΟΛΕΜΗΣΕ ΣΤΟ ΤΕΠΕΛΕΝΙ

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  13. Κυριακος Ζειμπεκιδης
    Η αιώνια βλακεία του Ελληνικού Δημοσίου μέχρι και σήμερα.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  14. Μαρία Δασσιου
    Συγκλονιστικες ιστοριες του πολυπαθου ελληνισμου!!!!!Το καλυτερο μαθημα ιστοριας!!!!Ευχαριστουμε παρα πολυ για τις τοσο ενδιαφερουσες αναρτησεις κ Αθανασιαδη!!!!!

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  15. Anthi Sourgoutsidou Asteriou
    Έλληνας γεννιέσαι δεν γίνεσαι.... αυτό απέδειξαν αυτά τα παλληκάρια ! Το Ελληνικό κράτος πάντα λάθος χειρίζεται τα θέματα του Έθνους.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  16. Αγγελικη Ποστολτζικη
    Η Ελλάδα έδωσε τά φώτα της κι έσβησε τα δικά της

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  17. Vassilios Kazakidis
    Mια απίστευτη γραφειοκρατική ιστορία, με ευτυχή κατάληξη σε δύσκολα χρόνια. Γενικά εθελοντές σε πολέμους της Ελλάδας προήλθαν διαχρονικά από διάφορα σημεία του πλανήτη. Η ελληνική ιθαγένεια ήταν (και είναι) το προαπαιτούμενο για την υπηρέτηση στον ελληνικό στρατό!

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  18. Julia Petritziki
    Μαθήματα ιστορίας του τόπου μας. Τέλεια αφήγηση!

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  19. Stella Dionysopoulou
    Ευχαριστούμε Παντελή μαθαίνουμε την ιστορία μας από σένα!!

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  20. Panagiota Pitiakoudi
    Απίστευτη ιστορία!!
    Τη διάβασα με πολύ ενδιαφέρον και συγκινήθηκα για την γενναιότητα των νέων αυτών!!!
    Αλλά με κάνει να θυμώνω, που μια ζωή, συμβαίνουν τα ίδια και τα ίδια με τους ιθύνοντες αυτής της κατακαημένης χώρας...
    Σ ευχαριστώ Παντελής Στεφ. Αθανασιάδης για μια ακόμα φορά για το σημαντικό έργο σου!!

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  21. Eleni Chioni
    Η αγαπη για την Πατριδα ,με καθε τιμημα Παντελη, αυτο ειναι !!

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  22. Αναστάσιος Δαλακίδης
    Συγκίνηση!!!!!!

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  23. Λουιζα Καζαντζη
    Η Θράκη και οι Θρακιώτες πάντα ξεχασμένοι.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  24. Nikolaos Mansoudis
    μίπος σε αυτη τη φοτωγραγια βλέπω τον πατέρα μου?

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  25. Αναστασιος Μερ Κυριακή Καραμπέτσου
    Φοβερό μπράβο που το ανεβάσατε καλό είναι να γνωρίζουμε την ιστορία μας

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  26. Vasiliki Mavromatis Beauregard
    I have a photo of my father in that same bunch ❤️❤️❤️❤️🥰🥰🥰🥰👍👌

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  27. Maria Partinoudi
    Ατέλειωτος ο γολγοθάς τους!!!!!
    Ελλάς το μεγαλείο σου!!!!

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  28. Nikolas Koulouris
    Στο πόλεμο του 1940 η Θράκη ήταν η περιοχή σε σχέση με τα άλλα εδαφικά διαμερίσματα που σχεδόν όλος ο ενεργός πληθυσμός επιστρατεύθηκε. Βόρειος Ηπειρος- Συγκρότημα W-Οχυρά γραμμής ΜΕΤΑΞΑ. Αιωνία η μνήμη των πεσόντων εκεί.

    ΑπάντησηΔιαγραφή

LinkWithin

Related Posts Plugin for WordPress, Blogger...