Η επιτυχημένη επιστημονική διημερίδα στην Νέα Ορεστιάδα, που γιορτάζει τα 100 χρόνια από την ίδρυσή της

*Εικόνα από τις εργασίες στο Πολιτιστικό Πολύκεντρο Νέας Ορεστιάδας

 

 

Με μεγάλη επιτυχία και προσέλευση κοινού πραγματοποιήθηκε στην Νέα Ορεστιάδα η επιστημονική διημερίδα (18 Μαρτίου 2023) με θέμα «Η ίδρυση της Νέας Ορεστιάδας στο ιστορικό γίγνεσθαι: Διεθνείς συγκυρίες και προοπτικές». Η Νέα Ορεστιάδα, γιορτάζει εφέτος τα πρώτα 100 χρόνια από την ίδρυσή της το 1923.

Στην ημερίδα, που έγινε στο Πολιτιστικό Πολύκεντρο της πόλης παρέστησαν οι βουλευτές του νομού Τάσος Δημοσχάκης, Χρήστος Δερμεντζόπουλος της ΝΔ και Νατάσα Γκαρά του Σύριζα και ο δήμαρχος της Νέας Ορεστιάδας Βασίλης Μαυρίδης, οι οποίοι χαιρέτισαν την εκδήλωση. Παρέστησαν επίσης αντιδήμαρχοι και δημοτικοί σύμβουλοι, ο πρώην δήμαρχος Διδυμοτείχου Παρασκευάς Πατσουρίδης, εκπρόσωποι συλλόγων, πολλοί δημότες της πόλης, κυρίως απόγονοι Καραγατσιανών και Αδριανουπολιτών, αλλά και πολίτες από το γειτονικό Διδυμότειχο.

Τον συντονισμό, είχε η φιλόλογος καθηγήτρια Μαρία Πέτσου.

Τα εκατό χρόνια της νεώτερης πόλης της Ελλάδας

Το Σάββατο, 18 Μαρτίου, όλοι οι δρόμοι οδηγούν στην 

Νέα Ορεστιάδα, που γιορτάζει τα 100 χρόνια από την ίδρυσή της. 

Χρόνια Πολλά Νέα Ορεστιάδα!!!

Πώς δεν έγινε η Θράκη… Ρουθηνία (!) το 1919, στη Διάσκεψη της Ειρήνης!!!

*Ζωγραφικός πίνακας, για τη Διάσκεψη Ειρήνης των Παρισίων, το 1919

 

 

Γράφει ο Παντελής Στεφ. Αθανασιάδης

 

               Είναι άγνωστο, είναι παράδοξο και μπορεί σε όσους δεν το γνωρίζουν να προκαλέσει και γέλια. Και όμως κατά τη διάρκεια των εργασιών της Διάσκεψης για τη Ειρήνη στο Παρίσι το 1919, σε μια επιτροπή, συζητήθηκε το ενδεχόμενο να γίνει η Θράκη… Ρουθηνία!!!

               Τ’ ειν’ τούτο πάλι; Θα ρωτούσε ο Έλληνας στον καφενέ, την ώρα που έπαιζε πρέφα ή τάβλι. Και θα προσπαθούσε να καταλάβει μέσα από σειρά δαιδαλωδών ιστορικών αναφορών και απίστευτων λεπτομερειών, τι είναι αυτή η Ρουθηνία, που κοντέψαμε να την μιμηθούμε, να την εφαρμόσουμε στη Θράκη επειδή του ήθελαν οι Μεγάλες Δυνάμεις και να μην δουν απελευθέρωση οι Θρακιώτες, που την περίμεναν επί 550 και πλέον χρόνια.

Η λέξη Ruthenian προέρχεται από το λατινικό Ruthenus, που την συναντάμε σε μεσαιωνικές πηγές για να περιγράψει τους Σλάβους κατοίκους της Ανατολικής Χριστιανικής Θρησκείας (Ορθόδοξους και Ελληναθολικούς) που ζούσαν στο μεγάλο δουκάτο της Λιθουανίας και, μετά το 1569, στην πολωνική- λιθουανική Κοινοπολιτεία. Ο όρος αυτός συνέχισε να χρησιμοποιείται, στη διάρκεια της πρώην Αυστροουγγρικής Αυτοκρατορίας ως επίσημη ονομασία για τους Σλάβους που κατοικούσαν στις επαρχίες της Γαλικίας και της Μπουκοβίνας και στις βορειοανατολικές κομητείες της Ουγγαρίας. Κατοικούσαν βασικά σε εδάφη της πρώην Αυστριακής Αυτοκρατορίας της Γαλικίας  από το 1772 έως το 1918, εδάφη που αντιστοιχούν σε τμήματα της Δυτικής Ουκρανίας.

Κατοικούσαν όμως και σε περιοχές των Καρπαθίων. Η Υποκαρπάθια Ρωσία μάλιστα είχε αυτόνομο καθεστώς το οποίο εγκρίθηκε στη Διάσκεψη Ειρήνης στο Παρίσι με δύο διεθνείς συνθήκες του Σαιν Ζερμαίν το 1919 και του Τριανόν το 1920. Τελικά μετά το Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο τον Ιούνιο του 1945 η Υποκαρπάθια Ρωσία παραχωρήθηκε από την Τσεχοσλοβακία στη Σοβιετική Ένωση και έγινε η Υπερκαρπαθική Περιφέρεια της Ουκρανικής Σοσιαλιστικής Σοβιετικής Δημοκρατίας. Ανάλογες απορροφήσεις Ρουθηνικών θυλάκων έγιναν από την Ουγγαρία, την Τσεχοσλοβακία και την Πολωνία.  Σήμερα καμιά χώρα δεν περιέχει μια ξεχωριστή διοικητική οντότητα, που ονομάζεται Ρουθηνία…

Επιστημονική Διημερίδα για τη Νέα Ορεστιάδα

Μια σημαντική διημερίδα για Θρακιώτες και όχι μόνο. Η Νέα Ορεστιάδα γιορτάζει τα 100 χρόνια από την ίδρυσή της. Χρόνια Πολλά Νέα Ορεστιάδα!!!!

Οι μυστικές υπηρεσίες των ΗΠΑ για τον Ελευθέριο Βενιζέλο, το 1919

*Ο Ελευθέριος Βενιζέλος (Φωτογραφία από τα Εθνικά Αρχεία των ΗΠΑ)

 

 

*Ανέκδοτη εμπιστευτική έκθεση,

με σκληρούς χαρακτηρισμούς

Γράφει ο Παντελής Στεφ. Αθανασιάδης

               Ο Ελευθέριος Βενιζέλος, είναι προσωπικότητα μεγάλου πολιτικού μεγέθους, που η φήμη του ξεπέρασε τα στενά όρια της Ελλάδας. Υπήρξε ο πολιτικός, που η παρουσία του στα πολιτικά πράγματα της Ελλάδας ταυτίσθηκε με την υλοποίηση του εθνικού οράματος της Μεγάλης Ιδέας. Υπήρξε ωστόσο αντιφατική προσωπικότητα. Ανέλαβε μεγάλα πολιτικά ρίσκα και επέδειξε μοναδική ικανότητα να συμβιβάζεται και να προσαρμόζεται στις συγκυρίες, ακόμα και όταν ήταν αντιφατικές και εναλλασσόμενες.

               Αγαπήθηκε παράφορα από τους οπαδούς του και μισήθηκε όσο κανένας από τους αντιπάλους του. Οι οπαδοί τον αποθέωναν. Οι αντίπαλοί του οργάνωσαν εναντίον  του και δολοφονικές απόπειρες.

               Το 1919, βρέθηκε στο απόγειο της πολιτικής του καριέρας στη Σύνοδο Ειρήνης του Παρισιού. Η Σύνοδος αυτή, οργανώθηκε από τις νικήτριες συμμαχικές δυνάμεις της Αντάντ και των ΗΠΑ στο τέλος του Α΄ Παγκοσμίου Πολέμου, προκειμένου αφενός να συσταθεί ένας παγκόσμιος σύνδεσμος των εθνών, που θα πάρει την ονομασία Κοινωνία των Εθνών και αφετέρου να τεθούν υπό διαπραγμάτευση οι συνθήκες ειρήνης μεταξύ των συμμάχων και των ηττημένων Κεντρικών Αυτοκρατοριών.

               Μεταξύ των αποτελεσμάτων αυτής της Συνόδου ήταν και η Συνθήκη των Σεβρών που υπογράφηκε στις 28 Ιουλίου 1920 (παλαιό ημερολόγιο). Επρόκειτο για μία από τις επιμέρους συνθήκες ειρήνης, που υπογράφηκε ανάμεσα στους νικητές του Α΄ Παγκοσμίου και την ηττημένη Οθωμανική Αυτοκρατορία, στην πόλη Σέβρ της Γαλλίας. Στη συνθήκη αυτή οριστικοποιούνταν ο διαμοιρασμός των εδαφών της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας και η απόδοση στην Ελλάδα των εδαφών, που διεκδικούσε ιστορικά. Η Συνθήκη των Σεβρών πρόβλεπε κυρίως την απόδοση του μεγαλύτερου μέρους της Ανατολικής Θράκης και της ευρύτερης περιοχής της Σμύρνης στην Ελλάδα.

ΘΡΑΚΙΚΑ: Θησαυροφυλάκιο γνώσης και ιστορίας

*Από την παρουσίαση του νέου τόμου των Θρακικών στη Μέγαρο Μουσικής

                                                                                                                    

 

 

Γράφει ο Παντελής Στεφ. Αθανασιάδης

 

 

               Τα «Θρακικά» η γνωστή επιστημονική έκδοση του Θρακικού Κέντρου- Εταιρείας Θρακικών Μελετών, αποτελεί το μακροβιότερο όργανο, υπόμνησης της Θρακικής ιστορίας, της παράδοσης και του πολιτισμού των Θρακών, της ενιαίας Θράκης, η οποία έχει κατατμηθεί και παραχωρηθεί σε τρία κράτη. Στην Ελλάδα δικαιωματικά και βάσει ιστορικών υποθηκών, στη Βουλγαρία η οποία προσάρτησε βίαια τη Βόρεια Θράκη και στην Τουρκία, η οποία κατέχει την απελευθερωμένη Ανατολική Θράκη με βάση την αλλαγή στάσης των θεωρούμενων «συμμάχων» μας και την επαίσχυντη διάσκεψη των στρατηγών της Αντάντ στα Μουδανιά. Η Ελλάδα κατέχει το μικρότερο «κομμάτι» της Θράκης.

               Η ιστορία των «Θρακικών» ανάγεται στο 1927. Τότε διακεκριμένοι Θράκες διωγμένοι βίαια από τις ιδιαίτερες πατρίδες τους ίδρυσαν στην Αθήνα το Θρακικό Κέντρο, το οποίο κατά το πρώτο έτος της λειτουργίας του είχε 383 μέλη. Το 1938 ιδρύθηκε και η εταιρεία Θρακικών Μελετών. Το 1992 ενώθηκαν τα δύο αυτά σωματεία και αποτέλεσαν πλέον τον ενιαίο φορέα με την ονομασία Θρακικό Κέντρο- Εταιρεία Θρακικών Μελετών

               Μια από τις βασικές μέριμνες τις πρώτες μέρες της ίδρυσης του Θρακικού Κέντρου, ήταν και η έκδοση επιστημονικού περιοδικού. Στόχος που επιτεύχθηκε τον αμέσως επόμενο χρόνο, το 1928, με την έκδοση των Θρακικών.

Τα Αμερικανικά Εθνικά Αρχεία για τα «ντουρντουβάκια» του 1941-1944 σε Ανατολική Μακεδονία και Θράκη

 

*Απόσπασμα από τα Αμερικανικά Εθνικά Αρχεία για τη Βουλγαρική Κατοχή

 

 

Γράφει ο Παντελής Στεφ. Αθανασιάδης

 

               Η Βουλγαρία βαρύνεται ιστορικά με σειρά εγκλημάτων, μερικά από τα οποία- δυστυχώς- δεν δικαιώθηκαν ποτέ. Ένα από αυτά ήταν η καταναγκαστική εργασία που επέβαλε, σε κατακτημένες περιοχές. Καταναγκαστική εργασία, με κρυφό στόχο την εξόντωση χιλιάδων ανθρώπων. Ο απάνθρωπος αυτός θεσμός, έμεινε στη μνήμη των γειτονικών προς τη Βουλγαρία χωρών με την ονομασία «ντουρντουβάκια». Θύματα αυτού του θεσμού, υπήρξαν χιλιάδες Θράκες και Μακεδόνες.

            Η λέξη «τα ντουρντουβάκια» είναι εξελληνισμένη  παραφθορά της βουλγαρικής λέξης трууJдови войски (τρούντοβι βόιτσκι) που σημαίνει τάγματα εργασίας ή του трууJдов войник (τρούντοβ βόινικ) δηλαδή φαντάρος για αγγαρείες.

Βασικά κατά τα έτη 1916-1918, δηλαδή κατά τη διάρκεια του Α΄ Παγκόσμιου Πολέμου θεσμοθετήθηκε από το Βουλγαρικό κράτος η καταναγκαστική εργασία, με ελάχιστο φαγητό και νερό. Εργάζονταν σε τρομερές συνθήκες άνδρες από τις κατεχόμενες περιοχές, ηλικίας από 16 μέχρι 60 χρονών, που τους οδηγούσαν σε στρατόπεδα συγκέντρωσης στη Βουλγαρία.  Οι συνθήκες θύμιζαν τα παρόμοια στρατόπεδα συγκέντρωσης που λειτούργησαν αργότερα από τους Χιτλερικούς ή τα τάγματα εργασίας, τα λεγόμενα «Αμελέ Ταμπουρού» των Τούρκων στη Μικρά Ασία, που και αυτά έγιναν με εισήγηση Γερμανών συμβούλων.

Οι Βούλγαροι, που δεν τιμωρήθηκε ποτέ για τα εγκλήματα στα στρατόπεδα καταναγκαστικής εργασίας, επανέλαβαν την ίδια τακτική όταν κατά τη διάρκεια του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου κατέλαβαν τη Δυτική Θράκη (πλην του νομού Έβρου) και την Ανατολική Μακεδονία, κατά παραχώρηση των Χιτλερικών, χωρίς δηλαδή να πολεμήσουν.

Ακολουθώντας με αφοσίωση τον Πατερούλη

ΑΠΟ ΤΗΝ ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ

https://www.kathimerini.gr/culture/562274332/akoloythontas-me-afosiosi-ton-pateroyli/

*Το βιβλίο του Νίκου Μαραντζίδη

 

*«Στη σκιά του Στάλιν»

*Προδημοσίευση από το βιβλίο

του Νίκου Μαραντζίδη

 

 

«Αν και συστάθηκε το 1918 ως τυπικό σοσιαλιστικό κόμμα, το ΚΚΕ διαμόρφωσε την εικόνα, πως αποτέλεσε ένα από τα πλέον νομιμόφρονα ευρωπαϊκά κομμουνιστικά κόμματα προς τη Μόσχα. Στα μέσα του 20ού αιώνα, είχε πλέον ασπαστεί το πνεύμα του σοβιετικού διεθνισμού πιο ένθερμα από κάθε άλλο κομμουνιστικό κόμμα της Δυτικής Ευρώπης (με την εξαίρεση ίσως του Πορτογαλικού Κομμουνιστικού Κόμματος).

Ενώ άλλα κομμουνιστικά κόμματα ακολούθησαν τη δική τους εθνική πορεία προς τον σοσιαλισμό, το ΚΚΕ διατήρησε ιδιαιτέρως στενές σχέσεις με τη Μόσχα και τα αδελφά κόμματα των Βαλκανίων. Κανένα άλλο δυτικοευρωπαϊκό κομμουνιστικό κόμμα δεν βρέθηκε σε τόσο στενή επαφή με την ΕΣΣΔ και τις Λαϊκές Δημοκρατίες επί τόσο πολλά χρόνια».

Εξαιρετικά ενδιαφέρουσα εξιστόρηση της πορείας του ΚΚΕ αποτελεί το νέο βιβλίο του Νίκου Μαραντζίδη, που κυκλοφορεί αυτές τις ημέρες από τις εκδόσεις Αλεξάνδρεια με τίτλο «Στη σκιά του Στάλιν. Μια παγκόσμια ιστορία του ελληνικού κομμουνισμού». Το βιβλίο κυκλοφόρησε στα αγγλικά από το Cornell University Press και μεταφράστηκε στα ελληνικά από τον Χρήστο Γεμελιάρη. Ακολουθεί χαρακτηριστικό απόσπασμα.

Η. Μ.

 

Μια άγνωστη ιστορία γλωσσικής τρέλας στο Ιμπρίκ Τεπέ Ανατολικής Θράκης, το 1909!

*Το δημοσίευμα της εφημερίδας "Ακρόπολις" του 1909

Γράφει ο Παντελής Στεφ. Αθανασιάδης

 

               Πώς μπορεί να μπλέξει κανείς όταν έχει να αντιμετωπίσει ένα καχύποπτο αστυνομικό της Τουρκίας του 1909 και ένα κακό διερμηνέα, που δεν γνωρίζει καλά Ελληνικά… Μια ιστορία καθημερινής τρέλας στη μακρινή αλύτρωτη Θράκη.

               Το γεγονός που θα αφηγηθούμε, είχε αφετηρία το Ιμπρίκ Τεπέ, ελληνικό χωριό με αρβανιτόφωνους κατοίκους στην περιφέρεια της διοίκηση του Ουζούν Κιοπρού (Μακρά Γέφυρα). Συνέβη στα μέσα Ιουνίου 1909.

               Συγκεκριμένα ο δάσκαλος Ευστάθιος Παπακωνσταντίνου με καταγωγή από την Αγαθούπολη επρόκειτο να αποχωρήσει από το Ιμπρίκ Τεπέ για την Κωνσταντινούπολη. Έστειλε τις αποσκευές του  στον γνωστό του Αθανάσιο Αθηνοδώρου για να φροντίσει αυτός να τις στείλει στην Κωνσταντινούπολη. Έγραψε και μια επιστολή προς το φίλο του, η οποία είχε ένα υστερόγραφο, που έγραφε:

               «Εάν τι πλείον δώσητε του ενός μετζηδιέ τον οποίον σας στέλλω δια τα έξοδα της αποστολής των αποσκευών, γράψατέ μου υπό την ανωτέρω διεύθυνσιν εν Κων/πόλει και σας τα στέλλω».

               Η αθώα αυτή επιστολή, έπεσε- άγνωστο πώς- στα χέρια της Αστυνομίας του νεοτουρκικού καθεστώτος και με την ασχετοσύνη του μεταφραστή, συνετέλεσε στην άμεση σύλληψη του δασκάλου.

               Συνελήφθη και οδηγήθηκε στο Δεδέαγατς (Αλεξανδρούπολη) με αστυνομική συνοδεία και από εκεί στο Ουζούν Κιοπρού, όπου υπήρχε το… σώμα του εγκλήματος!!!

               Ο ατυχής δάσκαλος μετά από σειρά περιπετειών οδηγήθηκε στην εκατόνταρχο (γιούζμπαση) της Αστυνομίας του Ουζούν Κιοπρού και υποβλήθηκε σε ανάκριση, αλλά κανένα ενοχοποιητικό στοιχείο δεν προέκυψε. Τι συνέβη;

               Ο δυστυχής Παπακωνσταντίνου είχε κατηγορηθεί ως μέλος της Εθνικής Εταιρείας που δρούσε στην Ελλάδα!!! Οι Τούρκοι καχύποπτοι όντες έβλεπαν την Εθνική Εταιρεία ως συνωμοτούσα εναντίον τους.

Ο Ελευθέριος Βενιζέλος και το πολίτευμα

ΑΠΟ ΤΗΝ ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ ΤΗΣ ΚΥΡΙΑΚΗΣ  

https://www.kathimerini.gr/world/562240183/o-eleytherios-venizelos-kai-to-politeyma/ 

*Αριστερά: Η «Τριανδρία», ο ναύαρχος Παύλος Κουντουριώτης, ο Ελευθέριος Βενιζέλος και ο στρατηγός Παναγιώτης Δαγκλής, που πραγματοποίησε το Κίνημα της Εθνικής Άμυνας. Ο Βενιζέλος στην επιστολή του αφήνει πολύ προσεκτικά υπονοούμενα για το πρόσωπο του βασιλιά, γράφοντας ότι δεν επιθυμεί να αλλάξει τον «βασιλεύοντα οίκο». Δεξιά: 14 Ιουνίου 1913. Ο Ελ. Βενιζέλος και ο βασιλιάς Κωνσταντίνος κατά τη διάρκεια των Βαλκανικών Πολέμων. [ΜΙΧΑΛΗΣ Ν. ΚΑΤΣΙΓΕΡΑΣ «ΕΛΛΑΔΑ, 20ός ΑΙΩΝΑΣ, ΟΙ ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΕΣ»]

 

*Μια σημαντική επιστολή 

του αρχηγού των Φιλελευθέρων

τον Οκτώβριο του 1916, 

περίοδο κορύφωσης 

του Εθνικού Διχασμού

 

Του κ. ΣΠΥΡΟΥ ΒΛΑΧΟΠΟΥΛΟΥ*

 

Οκτώβριος 1916. Ο Εθνικός Διχασμός κορυφώνεται, όπως αποδεικνύουν και τα «Νοεμβριανά», που θα ακολουθήσουν έναν μήνα αργότερα. Η Ελλάδα έχει χωριστεί στα δύο: το Κράτος των Αθηνών με τους βασιλικούς, απέναντι στην «Προσωρινή κυβέρνηση» της Θεσσαλονίκης με ηγέτη τον Ελευθέριο Βενιζέλο. Η επιστολή που παρουσιάζεται σήμερα στην «Καθημερινή» αποδεικνύει ότι, ακόμη και σε συνθήκες διχασμού και οξείας πολιτικής σύγκρουσης, η θεσμική προσέγγιση των μεγάλων προβλημάτων είναι και εφικτή και επιβεβλημένη.

Όπως είναι γνωστό, αιτία του Εθνικού Διχασμού ήταν η διαφωνία μεταξύ του βασιλιά Κωνσταντίνου και του Ελευθερίου Βενιζέλου γύρω από τη συμμετοχή της Ελλάδας στον Α΄ Παγκόσμιο Πόλεμο. Ο Κωνσταντίνος επεκαλείτο τη διαδεδομένη αντίληψη στις μοναρχίες της εποχής εκείνης, ότι στα θέματα εξωτερικής πολιτικής και άμυνας αποκλειστικά αρμόδιος ήταν ο βασιλιάς, ως «ενοποιητικό στοιχείο του έθνους» και πρόσωπο «υπεράνω» των πολιτικών αντιπαραθέσεων. Αντίθετα, ο Βενιζέλος στηριζόταν στην ουσία της δημοκρατίας και του κοινοβουλευτικού πολιτεύματος, που καθιστούσε την κυβέρνηση αρμόδια και πολιτικά υπεύθυνη για όλα ανεξαιρέτως τα ζητήματα του τόπου. Η θεσμική αυτή διαφωνία δεν άργησε να προσωποποιηθεί. Ο Βενιζέλος χαρακτηρίστηκε από μεγάλη μερίδα του αντιβενιζελικού Τύπου και πολιτικού κόσμου ως «αντιδυναστικός». Πράγματι, ο Βενιζέλος είχε κάθε λόγο να είναι εναντίον της βασιλείας. Λόγω της στάσης του Κωνσταντίνου, ο Βενιζέλος δεν μπόρεσε να εφαρμόσει την πολιτική για την οποία εκλέχθηκε, εξαναγκαζόμενος σε παραίτηση και σε δημιουργία μιας δεύτερης κρατικής οντότητας.

Το μείζον βραβείο στα ελληνικά γράμματα

ΑΠΟ ΤΗΝ ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ ΤΗΣ ΚΥΡΙΑΚΗΣ

https://www.kathimerini.gr/world/562145488/to-meizon-vraveio-sta-ellinika-grammata/

*Στοκχόλμη, 10 Δεκεμβρίου 1979. Ο Οδυσσέας Ελύτης παραλαμβάνει το Νομπέλ Λογοτεχνίας από τον βασιλιά της Σουηδίας, Κάρολο Γουσταύο. «Αυτή είναι η μεγαλύτερη θυσία μου για τον ελληνικό λαό: να φοράω αυτό το φράκο», έλεγε ο ποιητής. Φωτ. ASSOCIATED PRESS

 

 

*Ο Οδυσσέας Ελύτης,

που αφιέρωσε τη ζωή του

στην υπηρεσία της ποίησης,

τιμάται με το Νομπέλ Λογοτεχνίας

Γράφουν ο κ. ΕΥΡΙΠΙΔΗΣ ΓΑΡΑΝΤΟΥΔΗΣ

και η κ. ΜΑΡΙΑ ΡΩΤΑ

 

Είναι 18 Οκτωβρίου 1979 όταν αναγγέλλεται η απονομή του Νομπέλ Λογοτεχνίας στον εξηνταοκτάχρονο τότε ποιητή Οδυσσέα Ελύτη, ο οποίος είχε από χρόνια συσπειρώσει κι εξακολουθούσε ακόμη να συνεγείρει όλους τους Έλληνες με τον στίχο «Της Δικαιοσύνης ήλιε νοητέ», τον πασίγνωστο λόγω της μελοποίησής του από τον Μίκη Θεοδωράκη.

Είναι η εποχή της ελπιδοφόρας και «πολύχρωµης» Μεταπολίτευσης – «Κι όλα γύρω µου έτρεχαν. Πράγµατα και άνθρωποι έτρεχαν, έτρεχαν» (Ελύτης, «Μαρία Νεφέλη»). Εποχή που παροτρύνει τον µεταπολιτευτικά δραστικώς παρόντα– και διά της τέχνης του αιρετικά πολιτικό ποιητή– να αποδεχτεί το Νοµπέλ, χωρίς συµβιβασµούς και χωρίς προκαταλήψεις, αποτιµώντας το, όχι ως υπόθεση προσωπική, αλλά ως προβολή όλης της χώρας. Έως τότε είχε εκδώσει 11 ποιητικά βιβλία και είχε αρνηθεί πολλά βραβεία και τιµές (τόσο ελληνικά, και από την Ακαδηµία Αθηνών, όσο και διεθνή) υποστηρίζοντας πως η αφιλοκερδής πράξη της (αποµονωµένης) ποιητικής δηµιουργίας είναι µια αποστολή: «Αγνοηµένος σ’ έναν γιαλό της Πάρου ο Αρχίλοχος, αποµονωµένος σ’ ένα κελί του Ναού της Θεοτόκου ο Ρωµανός ο Μελωδός, κλεισµένος σ’ ένα καµαράκι της Κέρκυρας ο ∆ιονύσιος Σολωµός, χωρίς να περιµένουν τίποτε και από κανέναν, µε δέος και αφοσίωση, ζύγιαζαν µία-µία τις λέξεις που έφτασαν ως εµάς. Σε µήκος εικοσιπέντε αιώνων είπανε τον “ουρανό” ουρανό και τη “θάλασσα” θάλασσα – ένα φαινόµενο που δεν παρουσιάζεται σε καµµιά χώρα του πολιτιστικού µας κύκλου κι ένα προνόµιο για τον ποιητή που δεν το έχει κανείς άλλος ποιητής σε καµµιάν άλλη γλώσσα» (Ελύτης, Επιστολή προς την Πρυτανεία του ΑΠΘ για την αναγόρευσή του σε επίτιµο διδάκτορα το 1978, αναγόρευση η οποία έγινε «δι’ αντιπροσώπου», Θανάσης Τσίγγανας, «Η Καθηµερινή», 20 Σεπτ. 2003).

Πόσους πίνακες για τη σφαγή της Σαμοθράκης ζωγράφισε ο Auguste Vinchon;

*Ο εμβληματικός πίνακας του Auguste Vinchon, που ανήκει στο Μουσείο του Λούβρου και εκτίθεται περιοδικά.

 

 

 

Γράφει ο Παντελής Στεφ. Αθανασιάδης

 

 

               Η σφαγή της Σαμοθράκης το 1821, αυτό το φοβερό ολοκαύτωμα, που στις μέρες του δεν είχε γίνει ευρύτερα γνωστό, γνωρίζουμε ότι συγκίνησε το Γάλλο ζωγράφο Auguste Vinchon ο οποίος ζωγράφισε το γνωστό σήμερα πίνακά του, που ανήκει στις συλλογές του Μουσείου του Λούβρου και έχει τίτλο «Après le massacre de Samothrace» (Μετά τη σφαγή της Σαμοθράκης). Τον πίνακα αυτό γνωρίσαμε στην Ελλάδα όταν πριν από μερικά χρόνια η Εθνική Πινακοθήκη οργάνωσε μεγάλη έκθεση με έργα Γάλλων ζωγράφων και εκτέθηκε μεταξύ άλλων και το εμβληματικό αυτό έργο.

               Ωστόσο φαίνεται πως ο πίνακας αυτός δεν είναι μοναδικός. Γιατί ο ζωγράφος Auguste Vinchon ζωγράφισε και δεύτερο εντελώς παρόμοιο πίνακα, ο οποίος βρίσκεται σήμερα στην Κύπρο!

               Ας ξετυλίξουμε το κουβάρι από την αρχή.

               Ο Γάλλος ζωγράφος επηρεασμένος από τη σφαγή της Σαμοθράκης (Για το Ολοκαύτωμα της Σαμοθράκης και το Λογχισμένο Ευαγγέλιο διαβάστε στο https://sitalkisking.blogspot.com/2021/10/1906.html) ζωγράφισε το συγκεκριμένο πίνακα και σύμφωνα με τα στοιχεία του Μουσείου του Λούβρου, τον εξέθεσε στο Μεγάλο Σαλόνι των Παρισίων το 1827. Αργότερα τον ίδιο πίνακα εξέθεσε και στην Παγκόσμια Έκθεση των Παρισίων του 1855. Μετά το θάνατο του Auguste Vinchon η χήρα του δώρισε το 1856, το έργο αυτό στο Μουσείο του Λούβρου, μαζί με άλλα έργα. Ο πίνακας μεταφέρθηκε στο μουσείο της Αρλ στις 3 Οκτωβρίου 1872. Μεταφέρθηκε στο μουσείο της Αμιέν στις 21 Μαρτίου 1904. Τελικά ο πίνακας επέστρεψε στο Μουσείο του Λούβρου το 1942, όπου βρίσκεται από τότε και κατά περιόδους εκτίθεται.

Γεννάδειος Βιβλιοθήκη: Εκπέμπει και «άρωμα» Θράκης

*Ο Γεώργιος Γεννάδιος, Εθνική Πινακοθήκη, έργο του Ludwig Thiersch,

 

 

*Ο Γεώργιος Γεννάδιος 

γεννήθηκε στη Σηλυβρία

*Εξελίχθηκε σε διδάσκαλο του Γένους

 

 

Γράφει ο Παντελής Στεφ. Αθανασιάδης

 

Η Γεννάδειος Βιβλιοθήκη είναι μία από τις πλέον πλούσιες σε βιβλία και οργανωμένες βιβλιοθήκες της Ελλάδας. Πήρε το όνομα «Γεννάδειος» προς τιμήν του Θρακός Γεωργίου Γενναδίου (1786-1854), μεγάλου Διδασκάλου του Γένους και πατέρα του ιδρυτή της Βιβλιοθήκης διπλωμάτη Ιωάννη Γενναδίου, λογίου και μεγάλου συλλέκτη των βιβλίων.

Η φημισμένη αυτή βιβλιοθήκη σχετίζεται με το Γεώργιο Γεννάδιο, ο οποίος γεννήθηκε στη Σηλυβρία της Ανατολικής Θράκης και διέπρεψε στα γράμματα, ώστε σήμερα να συγκαταλέγεται στους μεγάλους διδάσκαλους του Γένους. Υπενθυμίζεται ότι στη Σηλυβρία γεννήθηκε και ο Άγιος Νεκτάριος.

Ο Γεώργιος Γεννάδιος γεννήθηκε στη Σηλυβρία το 1786. Η οικογένειά του ήταν ευσεβής και κατά παράδοση ένα από τα παιδιά της έπρεπε να αφιερωθεί στη διακονία της Εκκλησίας. Αυτό συνέβαινε από γενεά σε γενεά. Μετά το θάνατο του πατέρα του η οικογένειά του μετακόμισε στα Δολιανά Ηπείρου, όπου διδάχθηκε τα πρώτα γράμματα. Συμπλήρωσε τις σπουδές του στα Ιωάννινα και σε ηλικία 11 ετών εστάλη στη Ρουμανία σε ένα θείο του ηγούμενο σε ελληνικό μοναστήρι του Βουκουρεστίου. Εκεί συνέχισε τις σπουδές του με δάσκαλο τον επιφανή Λάμπρο Φωτιάδη. Όταν ολοκλήρωσε τις σπουδές του το 1809 συνόδευσε ως παιδαγωγός αν και νεότατος, τους γιους ενός Έλληνα μεγιστάνα της Ρουμανίας στη Λειψία, όπου επωφελήθηκε από την ευκαιρία που του δόθηκε και έκανε νέες σπουδές στην ιατρική, στη Γερμανία. Επειδή όμως το μάθημα της ανατομίας τους προκαλούσε αποτροπιασμό, στράφηκε τελικά στη φιλολογία. Έτσι κατόρθωσε να αναδειχθεί σε ένα σπουδαίο φιλόλογο και ο αρχιμανδρίτης Νεόφυτος Δούκας να τον καλέσει να διδάξει το 1815 στη Αυθεντική Σχολή Βουκουρεστίου.

Βασιλεύς Αλέξανδρος: Πορεία νίκης και ελευθερίας από Σμύρνη, σε Πάνορμο, σε Ραιδεστό, σε Δεδέαγατς και Αδριανούπολη, το 1920.

*Ο βασιλεύς Αλέξανδρος παρακολουθεί από τον "Αβέρωφ" την απόβαση των ελληνικών δυνάμεων στη Ραιδεστό 

 

 

 

Γράφει ο Παντελής Στεφ. Αθανασιάδης

 

 

               Η μεγάλη περιοδεία, που έκανε στις αρχές του Ιουλίου 1920, ο βασιλεύς Αλέξανδρος ήταν μια αλησμόνητη πορεία νίκης και ελευθερίας. Ξεκίνησε από το Παλαιό Φάληρο επιβαίνοντας στο θρυλικό θωρηκτό «Αβέρωφ» πήγε μόνο στο λιμάνι της Σμύρνης, επισκέφθηκε τον αρχιστράτηγο Λεωνίδα Παρασκευόπουλο στην Πάνορμο, παρέστη στην απόβαση απελευθέρωσης της Ραιδεστού, πήγε σε Αλεξανδρούπολη και Κομοτηνή και μέσω Διδυμοτείχου έφτασε στο Καραγάτς για να εισέλθει στην Αδριανούπολη, μια μέρα μετά την απελευθέρωσή της. Το έθνος ζούσε τότε μοναδικές και αλησμόνητες στιγμές σε όλα τα μέτωπα.

               Τον Ιούλιο του 1920 ο βασιλεύς Αλέξανδρος είχε πρόθεση να επισκεφθεί τη Σμύρνη και το Μικρασιατικό Μέτωπο. Από την πλευρά όμως των Μεγάλων Δυνάμεων διατυπώθηκαν αντιρρήσεις για την επίσκεψη αυτή. Η κυβέρνηση Βενιζέλου φαίνεται πώς θορυβήθηκε και αποφάσισε να μην γίνει η επίσκεψη αυτή, παρά το γεγονός ότι ο λαός της Σμύρνης  είχε αρχίσει προετοιμασίες για μεγάλη υποδοχή.

               Τελικά στις 10 μ.μ. στις 2 Ιουλίου ο Αλέξανδρος φορώντας στολή ναυάρχου πήγε στο Φάληρο και  επιβιβάσθηκε στο θωρηκτό «Αβέρωφ» για να αναχωρήσει. Τον συνόδευαν οι υπασπιστές του Σούτσος, Σκουμπουρδής, Μελάς και Σοφιανός, καθώς και ο αρχηγός του Στρατιωτικού του Οίκου στρατηγός Κόρακας.

               Στην πλατεία του Φαλήρου ο κόσμος τον χειροκρότησε και ζητωκραύγαζε:

-Και στην Πόλη!!!

Στις 4 Ιουλίου έκπληκτος ο λαός διάβαζε στις εφημερίδες ότι οι Βούλγαροι κομιτατζήδες συνέχιζαν στην Θράκη τις εγκληματικές τους δραστηριότητες εις βάρος των Ελλήνων, παρά την παρουσία εκεί ελληνικού στρατού.

Μέσα στο 2022, δολοφονήθηκαν 68 δημοσιογράφοι, σε όλο τον κόσμο

*Ο δολοφονηθείς Πακιστανός δημοσιογράφος Hasnain Shah

 *Η ΔΟΔ προειδοποιεί 

για μακροχρόνια κρίση ασφάλειας 

στον τομέα των Μέσων Ενημέρωσης

Ραγδαία αύξηση των δολοφονιών δημοσιογράφων και εργαζόμενων στα ΜΜΕ καταγράφει η Διεθνής Ομοσπονδία Δημοσιογράφων (ΔΟΔ) η οποία δημοσίευσε τον ετήσιο θλιβερό κατάλογο προειδοποιώντας για την επιστροφή μιας περιόδου «ελεύθερης στοχοποίησης» των επαγγελματιών ΜΜΕ.

Η ΔΟΔ έχει καταγράψει 68 δολοφονίες δημοσιογράφων και εργαζόμενων ΜΜΕ κατά τη διάρκεια του 2022, έναντι 47 το 2021 και τα τελευταία χρόνια καταγραφόταν πτώση του αριθμού των δολοφονιών. Υπήρξαν, επίσης, 11 θάνατοι που σχετίζονταν με ατυχήματα και ασθένειες, συμπεριλαμβανομένων τριών δημοσιογράφων και εργαζομένων ΜΜΕ που απεβίωσαν ενώ έκαναν ρεπορτάζ για το Παγκόσμιο Κύπελλο 2022 στο Κατάρ.

«Αυτοί οι αριθμοί δείχνουν ότι δεν υπάρχει τέλος στην κρίση της ασφάλειας στη δημοσιογραφία, αντιθέτως, αντιπροσωπεύουν πραγματική απειλή για την επιστροφή μιας περιόδου ανεξέλεγκτης στοχοποίησης των επαγγελματιών των Μέσων Ενημέρωσης σε πολλά μέρη του κόσμου», δήλωσε ο Γενικός Γραμματέας της ΔΟΔ, Anthony Bellanger.

Λόγω του πολέμου στην Ουκρανία, σημειώθηκαν 12 απώλειες επαγγελματιών ΜΜΕ, ο υψηλότερος αριθμός εκ των 21 χωρών όπου έχουν καταγραφεί θανατηφόρα περιστατικά. Στην αύξηση των δολοφονιών συνέβαλαν επίσης με 11 και 7 περιστατικά αντιστοίχως η κυριαρχία του τρόμου των εγκληματικών οργανώσεων στο Μεξικό καθώς και η κατάλυση του νόμου και της τάξης στην Αϊτή.

Οι δημοσιογράφοι στην Κολομβία αντιμετωπίζουν ένα νέο κύμα βίας, το οποίο απειλεί να καταστήσει τη χώρα ζώνη δολοφονίας δημοσιογράφων και εργαζομένων στα ΜΜΕ για άλλη μια φορά, καταστρέφοντας τις προοπτικές για ελευθερία των Μέσων Ενημέρωσης μετά τις πολιτικές διευθετήσεις για τον τερματισμό των δεκαετιών αιματηρού εμφυλίου πολέμου.

Λήσταρχος Κεχαγιάς: Λήστευε στο Παγγαίο, συνελήφθη κοντά στο Διδυμότειχο το 1929

*Πρωτοσέλιδο, η σύλληψη του Κεχαγιά στο Διδυμότειχο

 

 Γράφει ο Παντελής Στεφ. Αθανασιάδης

 

 

               Κανένας σήμερα δεν γνωρίζει ότι η περιοχή του Διδυμοτείχου αποτέλεσε το 1928-1929 το κρησφύγετο ενός ληστή, που ταλαιπώρησε από το 1922 τις περιοχές μεταξύ Δράμας και Καβάλας. Πρόκειται για το ληστή Κωνσταντίνο Κεχαγιά, ο οποίος συνελήφθη όταν αποσύρθηκε από τη διάπραξη ληστειών γιατί η καταδίωξή των ληστών είχε γίνει ασφυκτική. Κατέφυγε κοντά στον αδελφό του.

               Η σύλληψη έγινε- και εδώ είναι η μεγάλη απορία μου- στο χωριό Δελεμέτι του Διδυμοτείχου, όπως έγραψαν τότε οι εφημερίδες. Χωριό Δελεμέτι δεν γνωρίζω να υπάρχει εκεί. Άλλωστε είναι γνωστό ότι τα ονόματα πολλών χωριών αποτελούσαν  άγνωστα ακούσματα, στα αυτιά των ανθρώπων που εμπλέκονταν στη μετάδοση πληροφοριών ή ειδήσεων. Άλλωστε το 1929, πολλοί ακόμα χρησιμοποιούσαν τις παλαιές οθωμανικές ονομασίες των χωριών. Μια υπόθεση μπορώ να κάνω, βασισμένος στην περίπου ακουστική ομοιότητα της λέξης Δελεμέτι με την παλαιά ονομασία του χωριού Ντελημοσλούκ και με παραφθορά λέγονταν Ντελήμις, που ήταν κοντά στο Διδυμότειχο. Πρόκειται για το χωριό που μετονομάσθηκε το 1921 σε Δελήτιο και το 1954 πήρε την ονομασία Ευγενικό ((υπ΄ αριθ. 188 ΦΕΚ της 19-08-1954, τ. Α΄) χάρη στην δωρεά του εθνικού ευεργέτη, Ευγένιου Ευγενίδη για να αποκτήσει το χωριό ύδρευση. Το χωριό που είχε Τούρκους κατοίκους, κατοικήθηκε το 1922 από πρόσφυγες της Ανατολικής Θράκης και της Ανατολικής Ρωμυλίας.

               Ας έρθουμε όμως στη δράση του συλληφθέντος ληστή, για τον οποίο δεν γνωρίζουμε πολλά στοιχεία για τη ζωή του και την κακοποιό δραστηριότητά του. Η  Ήπειρος, η Μακεδονία και η Θράκη, δεινοπαθούσαν έως το 1940 από τους εγχώριους ληστές, αλλά και από Βούλγαρους κομιτατζήδες.

Η Θράκη γιατί υποτιμήθηκε στη φετινή μεγάλη επέτειο των 100 χρόνων;

*Όταν έφευγαν διωγμένοι με τα κάρα... Θυσία που δεν πρέπει να παρασιωπάται!!!

 

*Γίναμε «ουρά» άλλων εκδηλώσεων

 

 

               Στο έτος 2022 που απέρχεται, συμπληρώθηκαν 100 χρόνια από την τεράστια εθνική καταστροφή, που υπέστη η Ελλάδα με την Μικρασιατική Καταστροφή και την άδικη απώλεια της Ανατολικής Θράκης, με όλες τις παρεπόμενες συνέπειες. Σε εθνικό επίπεδο η επέτειος αυτή τιμήθηκε ποικιλοτρόπως, από κρατικές υπηρεσίες, πνευματικά ιδρύματα, συλλόγους και άλλους φορείς.

               Επίκεντρο όλων αυτών των εκδηλώσεων τιμής και μνήμης, ήταν η καταστροφή της Σμύρνης. Πρωτοστάτησαν και εργάσθηκαν αποτελεσματικά τα μικρασιατική σωματεία, αλλά και ατομικά κάθε Μικρασιάτης. Δικαιωματικά βεβαίως πρωτοστατούσε η καταστροφή της Σμύρνης και οι σφαγές που έγιναν στη  Μικρά Ασία. Έπρεπε να υπομνησθούν όλα τα εγκλήματα που έγιναν εκεί για να μην καλυφθούν από τη λήθη που συσσωρεύει ο χρόνος.

               Από όλες αυτές τις εκδηλώσεις έλειπε η εθνική συλλογική υπόμνηση για την απώλεια της Ανατολικής Θράκης. Σε όλες τις εκδηλώσεις γίνονταν και κάποιες ελάχιστες αναφορές για την απώλεια αυτή. Εξαίρεση αποτέλεσε η άκρως επιτυχημένη και μεγαλειώδης εκδήλωση, που οργάνωσε ο «Πολιτιστικός Σύλλογος Διδυμοτείχου και Περιφερείας των εν Αθήναις» με τη Ζωή Τηγανούρια στο Πολεμικό Μουσείο με σπουδαίους ηθοποιούς και τραγουδιστές και επετειακές ομιλίες. Εκδήλωση ανεπανάληπτη!  Όπως και οι διήμερες εκδηλώσεις που οργάνωσε ο Γιώργος Αρβανίτης με τους «Θρακιώτες Αθηνών» στον περίβολο του Αγίου Ελευθερίου στην οδό Αχαρνών. Και αυτές βεβαίως υπήρξαν εκδηλώσεις  ιδιωτικής πρωτοβουλίας! Όπως και διάφορες άλλες που έγιναν σε πόλεις της Βόρειας Ελλάδας και χωριά, με περισσότερο φολκλορικό χρώμα. Αυτό το γεγονός, ας αποτελέσει κύριο στοιχείο της αυτοκριτικής όλων των Θρακών. Τι μπορούσαν να πετύχουν και πόσες ευκαιρίες να προβάλουν τη Θράκη, τους διέφυγαν.

1922: Με Ξιφολόγχη και Γραφίδα στο Μικρασιατικό Μέτωπο- Αρχειακές Συλλογές της ΕΣΗΕΑ

*Ο συλλεκτικός τόμος που εξέδωσε το Μορφωτικό Ίδρυμα της ΕΣΗΕΑ 

 

*Ένας βαρύτιμος τόμος

Απέραντης τιμής και μνήμης

 

 

Γράφει ο Παντελής Στεφ. Αθανασιάδης

 

               Η Ένωση Συντακτών Ημερησίων Εφημερίδων Αθηνών και το Μορφωτικό της Ίδρυμα,  τίμησε την επέτειο των 100 χρόνων από την Μικρασιατική Καταστροφή, με ένα βαρύτιμο τόμο με τον ευρηματικό τίτλο «Με ξιφολόγχη και γραφίδα στο Μικρασιατικό Μέτωπο».

               Η παρουσίαση του τόμου έγινε στη βιβλιοθήκη της ΕΣΗΕΑ «Δημ. Πουρνάρας» παρουσία του Περιφερειάρχη Αττικής Γεώργιου Πατούλη και του Αντιπεριφερειάρχη Πολιτισμού και Αθλητισμού Χάρη Ρώμα, οι οποίοι στήριξαν έμπρακτα αυτή τη μνημειώδη έκδοση. Άλλοι χορηγοί της έκδοσης ήταν η ΔΕΗ, η OPTIMA BANK και η οικογένεια Δημητρίου Ι. Πουρνάρα. Συντονιστής της παρουσίασης ήταν το μέλος του ΔΣ του Μορφωτικού Ιδρύματος της ΕΣΗΕΑ Άρης Ραβανός.  

               Σημαντικό κεφάλαιο του πολύτιμου αυτού μνημείου αποτελούν οι χειρόγραφες εφημερίδες  που εντοπίσθηκαν στη βιβλιοθήκη της ΕΣΗΕΑ (21 διαφορετικοί τίτλο) και καταλογογραφήθηκαν στο Αρχείο των Συλλογών. Πρόκειται για χειρόγραφες εφημερίδες  που γράφτηκαν από φαντάρους και κυκλοφόρησαν στο μέτωπο από τον Δεκέμβριο του 1921 έως τον Αύγουστο του 1922. Στις εφημερίδες αυτές διακρίνεται το έντονα σατιρικό και ευθυμογραφικό ύφος των μαχόμενων στρατιωτών, που προσπαθούσαν να διακωμωδήσουν τη σκληρή και ανιαρή καθημερινότητά τους. Ανάμεσα στις χειρόγραφες εφημερίδες των στρατιωτών του μετώπου υπήρχε και η επίσημη έκδοση του Στρατού με τίτλο «Ο Συνάδελφος» που διηύθυνε ο δημοσιογράφος και πρώην πρόεδρος της ΕΣΗΕΑ Ηλίας Βουτιερίδης.

               Ο Δημήτρης Σκλαβενίτης διδάκτωρ Ιστορίας- Ερευνητής, που είχε την επιστημονική επιμέλεια της έκδοσης αυτού του τόμου σε εισαγωγικό του κείμενο με τίτλο «Με ξιφολόγχη και γραφίδα στο μικρασιατικό μέτωπο- Αρχειακές συλλογές της ΕΣΗΕΑ» σημειώνει:

               «Η αξία των εφημερίδων των στρατιωτών της Μικράς Ασίας είναι σημαντική όχι μόνο λόγω του αδιαμφισβήτητου μουσειακού τους χαρακτήρα (κάποια λίγα αντίτυπα εντοπίστηκαν στο Ελληνικό Λογοτεχνικό Ιστορικό Αρχείο του Μορφωτικού Ιδρύματος της Εθνικής Τράπεζας και στην Εστία Νέας Σμύρνης) αλλά και της διεύρυνσης του ερευνητικού πεδίου, καθώς η έρευνα με κεντρικό άξονα τη ζωή – διαβίωση των στρατιωτών στα στρατόπεδα μπορεί  να δώσει νέες ερμηνείες για τη έκβαση και κατάληξη του πολέμου».

Ο ευπατρίδης Ευγένιος Ευγενίδης- Εθνικός ευεργέτης γεννημένος στο Διδυμότειχο

ΑΠΟ ΤΗΝ ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ ΤΗΣ ΚΥΡΙΑΚΗΣ 

https://www.kathimerini.gr/culture/562191808/o-eypatridis-eygenios-eygenidis/

*Ο Ευγένιος Ευγενίδης δραστηριοποιήθηκε οικονομικά στην Κωνσταντινούπολη, έπειτα στον Πειραιά, στο Κέιπ Τάουν, στο Μπουένος Άιρες, στη Γένοβα, στο Βεβέ της Ελβετίας και πάλι στον Πειραιά.

 

              

*140 χρόνια συμπληρώνονται φέτος

από τη γέννηση του μεγάλου εθνικού ευεργέτη 

*Η ζωή και το έργο του

 

 

Γράφει η κ. ΧΡΙΣΤΙΝΑ ΣΑΡΡΑ

 

Ο ελληνικός ευεργετισμός, ένα μοναδικό παγκόσμιο φαινόμενο, έκανε την εμφάνισή του πριν από την Ελληνική Επανάσταση, τότε που άρχισε να κυοφορείται η ιδέα της Εθνικής Ανεξαρτησίας, και συνεχίστηκε δυναμικά στα χρόνια της συγκρότησης του ελληνικού κράτους. Αποτελεί δε μια σημαντική σελίδα της κοινωνικής και οικονομικής ιστορίας της Ελλάδος από τα μέσα του 19ου αιώνα έως τα μέσα του 20ού.

Ο εθνικός ευεργέτης Ευγένιος Ευγενίδης, του Αγάπιου και της Χαρίκλειας, το γένος Αφεντάκη, γεννήθηκε στο Διδυμότειχο της Ανατολικής Θράκης (σ.σ. αυτό είναι μεγάλο λάθος, γιατί όλοι γνωρίζουμε πού βρίσκεται το Διδυμότειχο) στις 22 Δεκεμβρίου 1882. Ο πατέρας του, ανώτατος δικαστικός της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας, του έδωσε από νεαρή ηλικία τα βασικά εφόδια μιας ευρείας ανθρωπιστικής παιδείας. Με την ολοκλήρωση της βασικής του εκπαίδευσης μετέβη στην Κωνσταντινούπολη και φοίτησε στην Αμερικανική Ροβέρτειο Σχολή. Μετά την ολοκλήρωση των σπουδών του εργάστηκε για τρία χρόνια στον εμπορικό Οίκο «Doro’s Brothers» και αργότερα στο Ναυτικό Πρακτορείο «Reppen», του οποίου τη διεύθυνση ανέλαβε δύο χρόνια μετά.

Χάρη στην οξυδέρκεια και τη διορατικότητα που τον χαρακτήριζε γίνεται συνεταίρος στο πρακτορείο «Reppen», και αρχίζει να ασχολείται εντατικά με την εισαγωγή ξυλείας στην Κωνσταντινούπολη. Αντιλαμβανόμενος δε την ανάγκη για μεταφορικά μέσα, κατασκευάζει 24 φορτηγίδες σε δικό του ναυπηγείο στον Κεράτιο Κόλπο, προκειμένου να ανταποκριθεί στις ανάγκες της αγοράς. Αυτή του η επαγγελματική επιλογή τον φέρνει σε επαφή με μία από τις μεγαλύτερες ναυπηγικές και εφοπλιστικές εταιρείες, την Brostrom Concern, μια γνωριμία που θα διευρύνει την επαγγελματική δραστηριότητά του στη ναυτιλία, αναλαμβάνοντας την οργάνωση της γραμμής Βόρεια Ευρώπη – Εγγύς Ανατολή, με την ίδρυση το 1907 του «Σκανδιναβικού Πρακτορείου Εγγύς Ανατολής».

Μια σειρά από επιτυχείς επαγγελματικές επενδύσεις κατέστησαν τον Ευγένιο Ευγενίδη έναν από τους σημαντικότερους οικονομικούς παράγοντες της Κωνσταντινούπολης πριν από τα τραγικά γεγονότα του 1922, όταν με χιλιάδες ομοεθνείς του αναγκάστηκε να εγκαταλείψει την «εστία» του και να εγκατασταθεί στην Ελλάδα. Εκεί, σε ηλικία 40 ετών, έχοντας το πλεονέκτημα της προηγούμενης επιτυχίας του και έναν ευρύ κύκλο γνωριμιών, ξεκινάει τον δεύτερο κύκλο της επιχειρηματικής του δραστηριότητας, με έδρα το λιμάνι του Πειραιά, και διευρύνει τον κύκλο εργασιών του πέρα από την εμπορία ξυλείας, με την πρακτόρευση της Σουηδικής Ανατολικής Γραμμής (SOL).

*Διδυμότειχο: Η γενέτειρα του Ευγένιου Ευγενίδη

Το Πρακτορείο αναπτύσσεται σημαντικά και γίνεται υπόδειγμα πρακτόρευσης όλης της Μεσογείου, καθώς σύντομα οι δραστηριότητες της εταιρείας επεκτείνονται στην ανατολική ακτή της Νοτίου Αμερικής και στη Νότιο Αφρική. Η επιτυχία του Πρακτορείου Εγγύς Ανατολής δίνει τέτοια ώθηση στο εμπόριο και τις μεταφορές, ώστε καθίσταται αναγκαία η αύξηση του στόλου της εταιρείας SOL.

Παράλληλα, ο Ευγένιος Ευγενίδης γίνεται αρωγός ανάπτυξης διμερών σχέσεων της Ελλάδας με τις Σκανδιναβικές και Βαλτικές χώρες, κάτι που αποτέλεσε εφαλτήριο για τη δυναμική ανάπτυξη του εμπορίου της Εγγύς Ανατολής με τη Σκανδιναβία, στο οποίο και ηγήθηκε. Αποτέλεσμα αυτής του της ικανότητας και διαχειριστικής του δραστηριότητας ήταν η ίδρυση δύο γραμμών σύνδεσης της Ελλάδας με την Πολωνία και τη Φινλανδία.

Παράλληλα με τις λοιπές επιχειρηματικές του δραστηριότητες, το 1937 αγοράζει το πλοίο Α/Π «Αργώ», με ελληνική σημαία, ξεκινώντας τη δράση του στον χώρο του εφοπλισμού. Το πλοίο αυτό κατά τη διάρκεια του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου βυθίστηκε στο Κέιπ Τάουν από γερμανικό υποβρύχιο.

*Το Ιδρυμα Ευγενίου Ευγενίδου έχει σκοπό τη «συμβολή στην εκπαίδευση των νέων Ελλήνων εν τω τεχνικώ και επιστημονικώ πεδίω».

 

Η γερμανική εισβολή

 

Με τη γερμανική εισβολή στη χώρα μας μεταφέρει εκτός Ελλάδος τις επιχειρηματικές του δραστηριότητες, αρχικά στην Αίγυπτο και στη Νότιο Αφρική. Από το Κέιπ Τάουν όπου εγκαθίσταται, λειτουργεί τακτική γραμμή με τη Νότιο Αμερική. Στη συνέχεια μετακομίζει στο Μπουένος Άιρες, όπου συνεχίζει, καθ’ όλη τη διάρκεια του πολέμου, τη διαχείριση των πλοίων του Σουηδικού Εφοπλιστικού Οίκου Brostrom. Η δημιουργία της γραμμής Νότιας Αφρικής – Αμερικής και η μεταφορά σιτηρών μεταξύ Αμερικής και Αργεντινής αποτελούν κορυφαία επιτεύγματα αυτής της περιόδου.

Πολίτης του κόσμου και οξυδερκής επιχειρηματίας, διαβλέπει τις ναυτιλιακές και οικονομικές εξελίξεις που ακολουθούν το τέλος του πολέμου, και προσαρμόζει τις επιχειρηματικές του δραστηριότητες με σκοπό να διατηρήσει την ηγετική του θέση και το προσωπικό όραμα ανάπτυξης. Με το τέλος του πολέμου επιστρέφει στην Ευρώπη, και με έδρα τη Γένοβα ιδρύει την εταιρεία «Ηome Lines», η οποία εξυπηρετεί το οξύ μεταναστευτικό ρεύμα από την κατεστραμμένη Ευρώπη σε άλλες ηπείρους.

Τα τέσσερα υπερωκεάνια που διαθέτει η εταιρεία δρομολογούνται αρχικά προς Νότιο Αφρική και Αυστραλία και στη συνέχεια προς ΗΠΑ και Καναδά, κατακτώντας την τρίτη θέση στην επιβατική κίνηση του Βορείου Ατλαντικού. Το 1947 μεταφέρει την έδρα των επιχειρήσεών του στο Βεβέ της Ελβετίας, ενώ το 1949, με το τέλος του Εμφυλίου και την αποκατάσταση της πολιτικής σταθερότητας στη χώρα, εκτιμά ότι πληρούνται οι προϋποθέσεις επιστροφής του στη χώρα του. Η απόφασή του αυτή λαμβάνεται το 1953 και είναι συνυφασμένη με την τότε κυβερνητική βούληση για επαναπατρισμό της ελληνόκτητης ναυτιλίας. Ο Ευγένιος Ευγενίδης ήταν ο πρώτος Έλληνας εφοπλιστής που έδωσε το παράδειγμα επαναπατρισμού εγγράφοντας πλοίο του στο ελληνικό νηολόγιο.

Το πρώτο δρομολόγιο της γραμμής που συνδέει τον Πειραιά με τη Νότιο Αμερική πραγματοποιείται την 13η Νοεμβρίου 1953, με το πλοίο «Αθήναι», το οποίο αγοράστηκε από το κράτος σε πλειοδοτικό διαγωνισμό. Σε αυτόν τον διαγωνισμό ο Ευγένιος Ευγενίδης κατέβαλε συνειδητά πολύ υψηλότερο τίμημα από τον αμέσως επόμενο υποψήφιο αγοραστή, δηλώνοντας, με αυτή τη συμβολική κίνηση, την πρόθεσή του για στήριξη της ανάπτυξης του ελληνικού κράτους. Στη συνέχεια υψώνει την ελληνική σημαία στο υπερωκεάνιο «Ατλάντικ» και στις 4 Δεκεμβρίου υπογράφει σχετική σύμβαση με την οποία διευκολύνει την Ελλάδα να διατηρήσει την επαφή με τα ξενιτεμένα παιδιά της στον Νέο Κόσμο.

 

Φιλανθρωπική δράση

 

Η επιστροφή του στην πατρίδα δεν αφορούσε μόνο την ανάπτυξη επιχειρηματικής δραστηριότητας αλλά συνοδεύτηκε από φιλανθρωπικές πρωτοβουλίες που στόχο είχαν τη στήριξη των ευάλωτων κοινωνικών ομάδων. H προσωπική και επαγγελματική του ηθική τον κατατάσσει στους μεγάλους πατριώτες και εθνικούς ευεργέτες της χώρας. Τον Αύγουστο του 1953, μετά τους καταστροφικούς σεισμούς στο Ιόνιο, προσέφερε γενναιόδωρα κεφάλαια, ένα προκατασκευασμένο νοσοκομείο, σπίτια για την αντιμετώπιση της εθνικής ανάγκης, συσπειρώνοντας παράλληλα, διά της μεσολάβησής του, σκανδιναβικές χώρες για να ανταποκριθούν στην ελληνική κρίση.

Η ανθρωπιστική του δραστηριότητα, παρότι άγνωστη, ηθελημένα, στο ευρύ κοινό, συνεχίστηκε μέχρι τον θάνατό του το 1954. Πέθανε στο απόγειο των δυνάμεών του, χαίροντας μεγάλης εκτίμησης σε όλη την Ελλάδα και σύμφωνα με τη συχνά εκπεφρασμένη επιθυμία του «να πεθάνει απροσδόκητα, στην ακμή του».

Ο Ευγένιος Ευγενίδης, προβλέποντας την αλματώδη εξέλιξη της βιομηχανοποίησης της Ελλάδας και την επιτακτική κατά συνέπεια ανάγκη ύπαρξης πολλών και επαρκώς καταρτισμένων τεχνιτών, αποφάσισε ότι ο καταλληλότερος τρόπος για να βοηθήσει την πατρίδα του ήταν η δημιουργία ενός ιδρύματος που θα συνέβαλλε στην εκπαίδευση των νέων Ελλήνων στο τεχνικό και επιστημονικό πεδίο. Την υλοποίηση του οράματός του ανέλαβε η αδελφή του Μαριάνθη Σίμου, η οποία εργάστηκε σκληρά ώστε το Ίδρυμα Ευγενίδου να εξελιχθεί σε πυλώνα προαγωγής της τεχνικής παιδείας στην Ελλάδα.

Στο πλάι της είχε τον Νικόλαο Βερνίκο-Ευγενίδη, ο οποίος, σύμφωνα με τη θέληση του Ευγένιου Ευγενίδη, είχε αναλάβει ήδη από το 1954 τη διοίκηση όλων των επιχειρήσεών του, βοηθώντας παράλληλα τη Μαριάνθη Σίμου στα πρώτα βήματα οργάνωσης και λειτουργίας του Ιδρύματος Ευγενίδου και τη διαδέχεται μετά τον θάνατό της το 1981 στην προεδρία του Ιδρύματος.

Ο Ευγένιος Ευγενίδης υπήρξε διορατικός επιχειρηματίας, με εκπληκτική ικανότητα να μετασχηματίζει τις ιδέες του σε έργο, με όραμα που ακόμη παραμένει επίκαιρο, αλλά και με μεγάλη αγάπη για την Ελλάδα. Με την επιχειρηματική του δράση συνέβαλε στην οικονομική ανόρθωση της χώρας του και άφησε «κτήμα ες αεί» το Ίδρυμα Ευγενίδου, διαχρονικό πυλώνα της τεχνικής εκπαίδευσης στην Ελλάδα.

Πάνω απ’ όλα ήταν ένας άνθρωπος που εξακολουθεί να εμπνέει με την προσωπικότητα και το έργο του. Όπως ο ίδιος είχε πει: «Η χαρά μου έγκειται εις τον αγώνα, και τον καρπόν της νίκης τον επιφυλάσσω διά την πατρίδα μου».

 

* Η κ. Χριστίνα Σάρρα είναι υπεύθυνη επικοινωνίας του Ιδρύματος Ευγενίδου.

Το έπος των γενναίων ναυτών του «Αδρία»

ΑΠΟ ΤΗΝ ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ ΤΗΣ ΚΥΡΙΑΚΗΣ

https://www.kathimerini.gr/culture/562190962/to-epos-ton-gennaion-nayton-toy-adria/

*Ο κυβερνήτης του πλοίου «Αδρίας», Ιωάννης Τούμπας, φωτογραφημένος την άνοιξη του 1943 στην Αλγερία. Γεννημένος το 1901 στη Μύκονο, ανήκε σε οικογένεια που είχε δώσει πολλά μέλη της στις ελληνικές Ενοπλες Δυνάμεις. Φωτ. Imperial War Museum, Λονδίνο

 

 

 

 

                 * Φως στην ιστορία του αντιτορπιλικού

 

Γράφει ο κ. Δημήτρης Καραΐσκος

 

 

Είναι µια ιστορία θαλασσινή κι όμως ξεκινάει στη στεριά. Στο κέντρο της Δράμας στέκεται επιβλητικά ένα παλιό αρχοντικό που οι κάτοικοι της πόλης αποκαλούν «Μαρμάρινο Σπίτι». Χτίστηκε το 1875, σύμβολο τοπικής αστικής άνθησης, από τον καπνέμπορο Ιωάννη Αναστασιάδη.

Σχεδόν ενάμιση αιώνα μετά, ένας άλλος επιφανής Δραμινός, ιδρυτής της ΑΜΚΕ «Κύκλωψ», ο ναυπηγός Άρης Θεοδωρίδης, αποφάσισε να το σώσει από τις φθορές του χρόνου και να το μετατρέψει σε Μουσείο Φωτογραφικών Μηχανών, που ετοιμάζεται αυτόν τον καιρό. Προτού ανοίξει, η τύχη το ευλόγησε. Περνώντας μπροστά του, η Φανή-Ζιώγα Ασλάνη, γέννημα θρέμμα της πόλης, ρώτησε τι θα απογίνει το κτίριο και μαθαίνοντας τον νέο του ρόλο, προσφέρθηκε να δωρίσει στη συλλογή μια παλιά φωτογραφική μηχανή που ανήκε στον πεθερό της Πέτρο Ασλάνη.

Θράκη 1922: Από τη Σκύλλα στη Χάρυβδη… Από το Παρίσι στα Μουδανιά!!!

*Οι τρείς μοιραίοι πρωταγωνιστές: Από αριστερά Πουανκαρέ, Κώρζον και Σφόρτσα

 

 

Γράφει ο Παντελής Στεφ. Αθανασιάδης

 

               Ο Σεπτέμβριος του 1922, ήταν από τους χειρότερους που έχει ζήσει η Ελλάδα. Το κλίμα εκείνο το μοιραίο Σεπτέμβριο, είχε βαρύνει παντού. Θλίψη και κατήφεια για την ήττα στη Μικρά Ασία, την καταστροφή της Σμύρνης και τις σφαγές αμάχων. Η Ανατολική Θράκη έμενε ακόμα ελεύθερη, αλλά ήδη είχαν αρχίσει να τρίζουν τα θεμέλια της ελληνικής παρουσίας. Δύο συναντήσεις, η μία στο Παρίσι και η άλλα στα Μουδανιά, έκριναν το μέλλον της Ανατολικής Θράκης.

               Στην Αδριανούπολη, όπου πλέον αγωνιούσαν οι πάντες,  κηρύχθηκε γενικό πένθος για τα θύματα των σφαγών στη Μικρά Ασία και τα καταστήματα στις 9 Σεπτεμβρίου έμειναν κλειστά ως το μεσημέρι. Στον μητροπολιτικό ναό τελέσθηκε επιμνημόσυνη δέηση, χοροστατούντος του μητροπολίτη Πολύκαρπου. Ο ναός ήταν ασφυκτικά γεμάτος από Αδριανουπολίτες αλλά και πρόσφυγες της Μικράς Ασίας που κατέφευγαν στην Ανατολική Θράκη για να γλιτώσουν τις σφαγές. Και φυσικά δεν μπορούσαν να προβλέψουν, ότι σε 20 μέρες περίπου, θα έπρεπε να γίνουν ξανά πρόσφυγες, μαζί με τους Θρακιώτες!!! Θλίψη παντού…

               Η ζωή στην Ανατολική Θράκη δεν έπαψε να έχει κινδύνους. Παρά την ύπαρξη  ελληνικών στρατιωτικών δυνάμεων και Χωροφυλακής, οι επιθέσεις από Τούρκους άτακτους. Λίγο πριν από τις 12 Σεπτεμβρίου είχαν αναφερθεί από την Αδριανούπολη τέτοια περιστατικά. Στο Δρογγύλιο (Λαλά Πασά) Τούρκοι τσέτες επιτέθηκαν σε διμοιρία Πεζικού, που του καταδίωξαν και κρύφτηκαν σε παρακείμενο πυκνό δάσος. Στον Αρτίσκο (Μπαμπά Εσκή) άλλη ομάδα Τούρκων συνεπλάκη με μικτό απόσπασμα στην περιοχή «Ακουστή», Αποτέλεσμα αυτής της συμπλοκής ήταν ο φόνος ενός Τούρκου συμμορίτη, επάνω στον οποία βρέθηκαν πέντε χειροβομβίδες. Μια άλλη συμμορία από 200 τσέτες έβαλε εκρηκτικά στο σιδηροδρομική γραμμή κοντά στην Αλεξανδρούπολη, οι οποίες τελικά δεν εξερράγησαν. Αλλά χολωμένοι οι τσέτες από την ατυχία τους πυροβόλησαν τη διερχόμενη αμαξοστοιχία και τραυμάτισαν επτά επιβάτες, από τους οποίους οι πέντε σοβαρά. Στο σημείο σκόρπισαν και επαναστατικές προκηρύξεις.