Η Θράκη γιατί υποτιμήθηκε στη φετινή μεγάλη επέτειο των 100 χρόνων;

*Όταν έφευγαν διωγμένοι με τα κάρα... Θυσία που δεν πρέπει να παρασιωπάται!!!

 

*Γίναμε «ουρά» άλλων εκδηλώσεων

 

 

               Στο έτος 2022 που απέρχεται, συμπληρώθηκαν 100 χρόνια από την τεράστια εθνική καταστροφή, που υπέστη η Ελλάδα με την Μικρασιατική Καταστροφή και την άδικη απώλεια της Ανατολικής Θράκης, με όλες τις παρεπόμενες συνέπειες. Σε εθνικό επίπεδο η επέτειος αυτή τιμήθηκε ποικιλοτρόπως, από κρατικές υπηρεσίες, πνευματικά ιδρύματα, συλλόγους και άλλους φορείς.

               Επίκεντρο όλων αυτών των εκδηλώσεων τιμής και μνήμης, ήταν η καταστροφή της Σμύρνης. Πρωτοστάτησαν και εργάσθηκαν αποτελεσματικά τα μικρασιατική σωματεία, αλλά και ατομικά κάθε Μικρασιάτης. Δικαιωματικά βεβαίως πρωτοστατούσε η καταστροφή της Σμύρνης και οι σφαγές που έγιναν στη  Μικρά Ασία. Έπρεπε να υπομνησθούν όλα τα εγκλήματα που έγιναν εκεί για να μην καλυφθούν από τη λήθη που συσσωρεύει ο χρόνος.

               Από όλες αυτές τις εκδηλώσεις έλειπε η εθνική συλλογική υπόμνηση για την απώλεια της Ανατολικής Θράκης. Σε όλες τις εκδηλώσεις γίνονταν και κάποιες ελάχιστες αναφορές για την απώλεια αυτή. Εξαίρεση αποτέλεσε η άκρως επιτυχημένη και μεγαλειώδης εκδήλωση, που οργάνωσε ο «Πολιτιστικός Σύλλογος Διδυμοτείχου και Περιφερείας των εν Αθήναις» με τη Ζωή Τηγανούρια στο Πολεμικό Μουσείο με σπουδαίους ηθοποιούς και τραγουδιστές και επετειακές ομιλίες. Εκδήλωση ανεπανάληπτη!  Όπως και οι διήμερες εκδηλώσεις που οργάνωσε ο Γιώργος Αρβανίτης με τους «Θρακιώτες Αθηνών» στον περίβολο του Αγίου Ελευθερίου στην οδό Αχαρνών. Και αυτές βεβαίως υπήρξαν εκδηλώσεις  ιδιωτικής πρωτοβουλίας! Όπως και διάφορες άλλες που έγιναν σε πόλεις της Βόρειας Ελλάδας και χωριά, με περισσότερο φολκλορικό χρώμα. Αυτό το γεγονός, ας αποτελέσει κύριο στοιχείο της αυτοκριτικής όλων των Θρακών. Τι μπορούσαν να πετύχουν και πόσες ευκαιρίες να προβάλουν τη Θράκη, τους διέφυγαν.

*Υπερπλήρες το Αμφιθέατρο του Πολεμικού Μουσείου. Εκδήλωση μεγαλειώδης

               Σε μερικές εκδηλώσεις μάλιστα (εκδήλωση της ΝΔ στην Εστία Νέας Σμύρνης) ακούσθηκαν και καθηγητές Πανεπιστημίου να υποστηρίζουν ότι στην Ανατολική Θράκη, κατά την εκκένωση, τα πράγματα ήταν διαφορετικά από την περίπτωση της Σμύρνης, όπου έγιναν μαζικές σφαγές, γιατί κατά την διάσκεψη των στρατηγών των  συμμάχων στα Μουδανιά, αποφασίσθηκε να μην υπάρχει Τουρκικός στρατός για να μην συνεχισθούν οι συγκρούσεις με τον Ελληνικό.  Αυτό υποστηρίχθηκε και σε ραδιοφωνική εκπομπή.

               Βάσει της συνθήκης των Μουδανιών για να μην έρθουν σε άμεση επαφή στην Ανατολική Θράκη οι δύο στρατοί, συμμαχικές δυνάμεις (Γαλλικές, Ιταλικές και Αγγλικές) θα καταλάμβαναν τις εκκενούμενες περιοχές για να τις παραδώσουν αργότερα στους Τούρκους. Αυτό όμως το μέτρο αποδείχθηκε εντελώς απατηλό. Γιατί, ναι μεν δεν υπήρχε Τουρκικός στρατός, αλλά ο Τουρκικός όχλος όλων των ενδιάμεσων χωριών, έσπευδε να αρπάξει από τα βοϊδάμαξα των ταλαίπωρων προσφύγων ό,τι μπορούσε, να σκοτώσει και να ατιμάσει. Και αυτό δεν είναι αόριστη αφηγηματική ανάμνηση κάποιων γερόντων, αλλά περιέχεται σε αρκετές σωζόμενες εκθέσεις διοικητών μεγάλων στρατιωτικών σχηματισμών. Πρόκειται δηλαδή για επίσημα στοιχεία, που υποδηλώνουν αναντίρρητα, ότι και στην Ανατολική Θράκη έγιναν σφαγές.

*Από την εκδήλωση που οργάνωσαν οι "Θρακιώτες των Αθηνών".

               Για να αντιληφθούμε πόσο αδικήθηκε η Θράκη στην επέτειο αυτή, αρκεί να κάνουμε ένα σύντομο πέρασμα από μερικές μόνο, αλλά σημαντικές διοργανώσεις, της Αθήνα, που φαίνεται ξεκάθαρα ότι  είναι εξαφανισμένη η Ανατολική Θράκη!!!

               *Ας αρχίσουμε με το μέγιστο πνευματικό ίδρυμα της χώρας, την Ακαδημία Αθηνών. Στις ετήσιες βραβεύσεις της 20^ης Δεκεμβρίου 2022, είδατε πουθενά καμιά βράβευση που να έχει σχέση με τη Θράκη; Το Δημοκρίτειο Πανεπιστήμιο διαθέτει άριστους καθηγητές με ερευνητικό έργο και παράγει ετησίως πλείστες μεταπτυχιακές και διδακτορικές μελέτες, πολλές από τις οποίες αναφέρονται τόσο στην ιστορία της Θράκης όσο και σε άλλους τομείς, όπως η οικονομία, η λαογραφία κ.λπ.

               *Η Βουλή, με τις σημαντικές εκθέσεις εγκαινίασε, τη Δευτέρα 30 Μαΐου την έκθεση «ΣΗΚΩ ΨΥΧΗ ΜΟΥ»!... Επρόκειτο για εικόνες και μουσικές των προσφύγων του ’22. Την οργάνωσε το Ίδρυμα της Βουλής των Ελλήνων για τον Κοινοβουλευτισμό και τη Δημοκρατία.  Η έκθεση αυτή εντάχθηκε στις εκδηλώσεις μνήμης για τα 100 χρόνια από τη Μικρασιατική Καταστροφή. Για τη μουσική των προσφύγων της Ανατολικής Θράκης, τίποτα…

Στις 23 Νοεμβρίου 2022 η Βουλή τιμώντας την επέτειο των 100 χρόνων από τη Μικρασιατική Καταστροφή, εγκαινίασε στη Βιβλιοθήκη της Βουλής στο πρώην Δημόσιο Καπνεργοστάσιο, την έκθεση «Ιστορίες Επιβίωσης: Πρόσφυγες και εργασία στις νέες πατρίδες» με θέμα την επαγγελματική ενσωμάτωση των προσφύγων στις νέες πατρίδες και τη συμβολή τους στον κοινωνικοοικονομικό βίο της Ελλάδας από τα πρώτα χρόνια της άφιξής τους μέχρι τη δεκαετία του 1940.

*Εικόνα από το μεγάλο διωγμό.

«Δώρα φερμένα από τη Σμύρνη» ήταν η δράση που οργάνωσε με υλικό αντλημένο από τα βιβλία, τα αρχεία και τις εφημερίδες της, η Βιβλιοθήκη της Βουλής καλώντας το κοινό να γνωρίσει πτυχές της καθημερινής ζωής στη Μικρά Ασία των αρχών του 20ού αι., μέσα από δραστηριότητες για μικρούς και μεγάλους. «Οι πρόσφυγες του 1922 στην ελληνική λογοτεχνία» ήταν μια άλλη εκδήλωση της Εφηβικής Λέσχης Ανάγνωσης της Βιβλιοθήκης της Βουλής που παρουσίασε στο κοινό ορισμένες από τις φετινές δράσεις της. Συμμετείχαν  μαθητές, μαθήτριες και εκπαιδευτικοί από το 52ο Γυμνάσιο Αθήνας, το 17ο Γυμνάσιο Περιστερίου και το 7ο Γυμνάσιο Νίκαιας.

Εκατό χρόνια μετά τη Μικρασιατική Καταστροφή, η Βιβλιοθήκη της Βουλής των Ελλήνων συμμετέχει στις εκδηλώσεις μνήμης, φιλοξενώντας στον 1ο όροφο του πρώην Δημόσιου Καπνεργοστασίου της οδού Λένορμαν ένα τρίπτυχο εκθέσεων εμπνευσμένων από την επέτειο 1922-2022, οι οποίες διαπραγματεύονται με όρους διαφορετικούς, αλλά συμπληρωματικούς και συνδιαλεγόμενους, διαφορετικές όψεις ενός γεγονότος-τομής για τον Ελληνισμό.

*Την Πέμπτη 22 Δεκεμβρίου 2022 εγκαινιάσθηκε  στο Βυζαντινό και Χριστιανικό Μουσείο η περιοδική έκθεση με τίτλο: «Η Σμύρνη στις αρχές του 20ου αι. μέσα από τα μάτια του βυζαντινολόγου Γεωργίου Λαμπάκη», η οποία συνδιοργανώνεται από το Διιδρυματικό Πρόγραμμα Μεταπτυχιακών Σπουδών «Διαχείριση Μνημείων: Αρχαιολογία, Πόλη και Αρχιτεκτονική» του {Πανεπιστημίου Αθηνών και το Βυζαντινό και Χριστιανικό Μουσείο. Γνωρίζουμε ότι ο αείμνηστος Λαμπάκης είχε περάσει και από τη Θράκη…

*Τα Γενικά Αρχεία του Κράτους οργάνωσαν Ψηφιακή Πύλη Αρχείων για το 1922, στην οποία έχουν ενταχθεί περιγραφές αρχείων – συλλογών που καλύπτουν θεματολογία για την παρουσία του Ελληνισμού στην Μικρά Ασία, τη Θράκη και τον Πόντο, από το 1914 έως το 1922. Στόχος του έργου είναι η δυνατότητα ανοιχτής, στοχευόμενης πρόσβασης και ψηφιακής περιήγησης στις πρωτογενείς πηγές, που τεκμηριώνουν την ιστορία της Μικρασιατικής καταστροφής και της αποκατάστασης των προσφύγων.

*Η Γεννάδειος Βιβλιοθήκη στην Αθήνα οργανώνει έκθεση με τίτλο «Βιβλία της Μικρασίας. Πολιτισμικές διαδρομές του μικρασιατικού ελληνισμού [1764-1922]». Επιμέλεια: Ειρήνη Σολομωνίδη, Επικεφαλής Βιβλιοθηκάριος της Γενναδείου Βιβλιοθήκης. Η έκθεση παρουσιάζει 70 από τα σπουδαιότερα δείγματα μικρασιατικών εκδόσεων, χειρογράφων και τεκμηρίων από τις συλλογές της Γενναδείου Βιβλιοθήκης από το 1764 έως το 1922, εστιάζοντας στη γεωγραφική διασπορά των ελληνικών τυπογραφείων με επίκεντρο τη Σμύρνη (η «Σμυρναϊκή Βιβλιογραφία» καταγράφει πάνω από 2.000 εκδόσεις), καθώς επίσης τις Κυδωνιές και την Τραπεζούντα. Η έκθεση διαρκεί από 14 Δεκεμβρίου 2022 έως 28 Φεβρουαρίου 2023.

*Στον Πειραιά το Ιστορικό Αρχείο σε συνεργασία με τη Δημοτική Βιβλιοθήκη και τη Δημοτική Πινακοθήκη της Διεύθυνσης Πολιτισμού του Δήμου Πειραιά, παρουσιάζει την έκθεση «Πειραιάς, 1922: τεκμήρια προσφυγιάς». Η έκθεση είναι αφιερωμένη στην επέτειο των 100 χρόνων από τη Μικρασιατική Καταστροφή, έχει ως επίκεντρο τον Πειραιά και αφηγείται τις ιστορικές συνθήκες της εποχής μέσα από σπάνιο αρχειακό υλικό, φωτογραφίες, χάρτες και άλλα τεκμήρια, καθώς επίσης και μαρτυρίες. Ο Πειραιάς, ήταν το λιμάνι στο οποίο έφτασε ένας μεγάλος αριθμός προσφύγων Μικρασιατών αλλά και… άλλων, από τους 1.200.000 συνολικά που κατέφυγαν στην Ελλάδα. Διάρκεια έκθεσης από 13 Δεκεμβρίου 2022 έως 28 Φεβρουαρίου 2023.

*Από τον διωγμό του Οκτωβρίου 1922

*Στο Μουσείο Μπενάκη (οδός Πειραιώς) υπό την Αιγίδα της Προέδρου της Δημοκρατίας κ. Kατερίνας Σακελλαροπούλου, με αφορμή τα 100 χρόνια από τη Μικρασιατική Καταστροφή, με τη συνεργασία του Κέντρου Μικρασιατικών Σπουδών παρουσιάσθηκε σε μεγάλη έκθεση  το χρονικό του μικρασιατικού ελληνισμού. Περισσότερα από 1.000 εκθέματα και πάνω από 500 φωτογραφίες θα ζωντανέψουν την ακμή του ελληνισμού πριν τους διωγμούς, τη δραματική περίοδο 1919-1923 καθώς και την εγκατάσταση και ενσωμάτωση στην Ελλάδα των προσφύγων. Ο επισκέπτης απολάμβανε ένα ταξίδι στη «λάμψη» του ελληνισμού της Μικράς Ασίας από την Ιωνία και τα δυτικά παράλια, προχωρούσε στην Καππαδοκία και τις νότιες επαρχίες, συνέχιζε διασχίζοντας τον Πόντο για να επιστρέψει προς δυσμάς, γύρω από την Κωνσταντινούπολη και να καταλήξει στην Ανατολική Θράκη. Η έκθεση άρχισε  από τις 15/09/2022 και λήγει στις 12/02/2023.

Το ίδιο Μουσείο οργάνωσε και ειδική εκδήλωση για παιδιά από Ε΄ τάξη του Δημοτικού έως τη Γ’ Λυκείου με τίτλο «Μικρά Ασία: Ο τόπος, οι άνθρωποι και η μνήμη». Μέσα από τον πλούτο του αρχειακού υλικού, των κειμηλίων και των έργων τέχνης που εκτίθενται στη μεγάλη επετειακή έκθεση η ειδική αυτή εκδήλωση λειτουργεί ως εκπαιδευτικό πρόγραμμα.

Η Ελληνική Αρχειακή Εταιρεία προχώρησε σε ειδική επετειακή νέα έκδοση με τίτλο «22 ιστορίες για το 22» που διατίθεται από το Βιβλιοπωλείο του Μορφωτικού Ιδρύματος Εθνικής Τραπέζης. Αν δείτε τα περιεχόμενα, δεν υπάρχει θέμα για την Θράκη του 1922.

Τέλος το Μουσείο Μπενάκη παρουσιάζει την πολυτελή έκδοση η οποία αποτελεί τον συνοδευτικό κατάλογο της ομότιτλης έκθεσης. Η έκδοση, με την πλούσια εικονογράφηση και τα κατατοπιστικά κείμενα, παρουσιάζει ένα πανόραμα της ιστορίας και των ποικίλων εκφάνσεων της ζωής και της πολιτιστικής δημιουργίας του Μικρασιατικού Ελληνισμού, τις δραματικές εξελίξεις των ετών 1919-1922, που οδήγησαν στην Καταστροφή και τον ξεριζωμό, αλλά και τις πολύχρονες διαδικασίες ένταξης του προσφυγικού κόσμου στην Ελλάδα και τη μεγάλη του συνεισφορά στην πολύπλευρη ανανέωση της ελληνικής κοινωνίας.

*Παρατημένοι στο χώμα...

Η εκκένωση της Ανατολικής Θράκης το 1922 με τις συνθήκες που πραγματοποιήθηκε και είναι σαν να προσφέρθηκε από τους «συμμάχους» μας ως δώρο στον Μουσταφά Κεμάλ,που δεν αγωνίσθηκε για να την πάρει, είναι ένα σημαντικό γεγονός που έπρεπε να μην αποσιωπηθεί, ούτε να αποτελεί την ολιγόλογη «ουρά» άλλων εκδηλώσεων των μεγάλων πνευματικών ιδρυμάτων. Το γεγονός δεν περιγράφηκε επαρκώς, δεν αναλύθηκε επιμελώς, τα διδάγματα δεν κοινολογήθηκαν  στις νεώτερες γενεές για τον μεγάλο εθνικό όλεθρο του 1922. Η Θράκη 100 χρόνια μετά, έχασε μια μεγάλη ευκαιρία….

 

Π.Σ.Α.