Η ανατίναξη του Οριάν Εξπρές στο σταθμό του Πυθίου, το 1903

*Η πρώτη είδηση για την ανατίναξη του Οριάν Εξπρές στην "Ακρόπολι"

 

 

 

Γράφει ο Παντελής Στεφ. Αθανασιάδης

 

 

               Το επείγον  τηλεγράφημα που έφτασε από την Αδριανούπολη στο υπουργείο Εξωτερικών στην Αθήνα, το βράδυ της 14^ης Αυγούστου 1903, κινητοποίησε τους πάντες. Ο πρόξενος Νικολάου τηλεγραφούσε: 

               «Αμαξοστοιχία rapide εξ Ευρώπης κατερχομένη δια Κων/πολιν εν σταθμώ Kouleli Bourgas ανετινάχθη υπό Βουλγάρων επιβιβασθέντων εν τη αμαξοστοιχία εν Βουλγαρία. Εφονεύθησαν τινες και επληγώθησαν. Συνελήφθησαν πέντε επιβάται ένοχοι».

               Ακολούθησε και δεύτερο τηλεγράφημα:

               «Κατόπιν σημερινού τηλεγραφήματος καθέκαστα: Δύο βαγόνια εθραύσθησαν, 16   επληγώθησαν και 6 εφονεύθησαν ών είς Έλλην Δημήτριος Χαραλαμπάκος εξ Ουζούν Κιοπρού. Άπαντες λοιποί Οθωμανοί».

               Κάποιες μικρές ανακρίβειες ήταν λογικό να υπάρχουν αν σκεφθεί κανείς τις δυσχέρειες στις επικοινωνίες εκείνης της εποχής.

               Τι είχε συμβεί όμως στο Κούλελι Μπουργκάς, όπως ονομάζονταν επί Οθωμανοκρατίας το σημερινό Πύθιο;

Ο Στάλιν το 1945 ήθελε την Αλεξανδρούπολη, αλλά…

*Στάλιν, Τρούμαν, Τσώρτσιλ στο Πότσνταμ. Πίσω με το μουστάκι ο Άττλη. 

Δεν είχαν έρθει ακόμα τα αποτέλεσματα των εκλογών στην Αγγλία.

 

 

Γράφει ο Παντελής Στεφ. Αθανασιάδης

 

               Ο Στάλιν κατά τη διάρκεια του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου «είχε βάλει στο μάτι» την Αλεξανδρούπολη και το λιμάνι της, που σήμερα νέμονται οι Αμερικανοί και το ΝΑΤΟ για λόγους στρατιωτικούς!!! Είχε αντιληγθεί την στρατηγική της αξία.

               Η ιστορία είναι παλιά και αποκαλύφθηκε από τον «πατέρα της Νίκης» Ουίνστον Τσώρτσιλ, ο οποίος εξέδωσε τα απομνημονεύματά του με τίτλο «Β΄ Παγκόσμιος Πόλεμος» και τιμήθηκε το 1953 με το βραβείο Νόμπελ Λογοτεχνίας.

               Στο έργο του αυτό, με απολαυστική αφήγηση, αναφέρεται στα γεγονότα του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου και κυρίως στις μεγάλες Διασκέψεις, που έγιναν με τη συμμετοχή των άλλων δύο ηγετών, του Στάλιν και του Ρούζβελτ (Τεχεράνη 1943 και Γιάλτα 1945) αλλά και του Πότσνταμ με τη συμμετοχή του Τρούμαν, μετά το θάνατο του Ρούζβελτ (τον Απρίλιο του 1945).

               Για την σημερινή αναφορά μας στην Αλεξανδρούπολη, ενδιαφέρον είχε η Διάσκεψη του Πότσνταμ, προαστίου του Βερολίνου, που πραγματοποιήθηκε αμέσως μετά την παράδοση άνευ όρων της Χιτλερικής Γερμανίας. Οι εργασίες της διήρκεσαν από τις 17 Ιουλίου έως τις 2 Αυγούστου 1945.

Νικόλαος Κλαδάς και Τζαφέρ Ταγιάρ: Δύο παράλληλες ιστορίες αιχμαλωσίας.

*Ο υποστράτηγος Κλαδάς κατά την άφιξή του στο Λοιμοκαθαρτήριο του Αγίου Γεωργίου Σαλαμίνας. Τον υποδέχθηκε η σύζυγός του (Φωτογραφία Ε.Λ.Ι.Α.- Μ.Ι.Ε.Τ.)

 

 

 

Γράφει ο Παντελής Στεφ. Αθανασιάδης

 

 

Ο υποστράτηγος Νικόλαος Κλαδάς και ο συνταγματάρχης Τζαφέρ Ταγιάρ, είναι δυο πρόσωπα τραγικά, που έζησαν τα δραματικά γεγονότα των 1920-1922, δοκίμασαν τον πόνο της αιχμαλωσίας και τελικά μπόρεσαν να επιβιώσουν, να ανταλλαγούν και να επιστρέψουν στην πατρίδα τους ελεύθεροι. Ο Κλαδάς αιχμαλωτίσθηκε στη Μικρά Ασία και ο Ταγιάρ στην Ανατολική Θράκη.

Επρόκειτο για πεπειραμένους στρατιωτικούς, δοκιμασμένους σε προηγούμενους πολέμους, ο καθένας για τη χώρα του, αλλά η μοίρα, τους οδήγησε στην παράλληλα αιχμαλωσία. Η διαφορά είναι ότι ο ένας κακοπέρασε ως αιχμάλωτος και ο άλλος καλοπέρασε…

Ο Κλαδάς γεννήθηκε στο Ληξούρι το 1871. Φοίτησε στη Σχολή Ευελπίδων. Πήρε μέρος στον άτυχο πόλεμο του 1897 και στη συνέχεια στους Βαλκανικούς Πολέμου 1912-1913. Διακρίθηκε στη μάχη του Σόροβιτς και συμμετείχε ως λοχαγός Πυροβολικού στην απελευθέρωση της Σιάτιστας, στις 4 Νοεμβρίου 1912. Αργότερα διετέλεσε υποδιοικητής της Σχολής Ευελπίδων και το 1917 αποστρατεύθηκε ως βασιλόφρων. Επανήλθε στο στράτευμα όταν ο Βενιζέλος έχασε τις εκλογές του Νοεμβρίου 1920 και ανέλαβε τη διοίκηση της ΧΙ Μεραρχίας, που πολέμησε στη Μικρά Ασία. Κατά τη διάρκεια της Μικρασιατικής Εκστρατείας είχε ενδιαφερθεί προσωπικά στη Νικομήδεια για την ψυχαγωγία των στρατιωτών της Μεραρχίας του με θέατρο. Ήταν ευρυμαθής και έγραψε διάφορες στρατιωτικές μελέτες. Πέθανε στην Αθήνα το 1938.

Η πύλη της Αγιάς Σοφιάς, το απόν «ξανθό γένος» και οι θερμουργοί ψευδοπροφήτες

ΧΡΟΝΙΑ ΠΟΛΛΑ!!!

ΚΑΛΟ ΠΑΣΧΑ ΜΕ ΥΓΕΙΑ 

ΚΑΙ ΕΙΡΗΝΗ ΣΕ ΟΛΟ ΤΟΝ ΚΟΣΜΟ!!!

*Η προσφάτως καταστραφείσα αυτοκρατορική πύλη της Αγίας Σοφίας

 

 

Γράφει ο Παντελής Στεφ. Αθανασιάδης

 

 

               Η προφανώς σκόπιμη καταστροφή της αυτοκρατορικής πύλης της μνημειακής Αγίας Σοφίας από κάποιον φανατικό, ανατάραξε στα βάθη της λαϊκής ψυχής ξεχασμένους θρύλους και ποικίλες ψευδοπροφητείες, που σχετίζονται με την Άλωση της Κωνσταντινούπολης, αλλά και με τις προσδοκίες πολλών… Η χρονική σύμπτωση του πολέμου που κήρυξε η Ρωσία κατά της Ουκρανίας, έχει κάνει αφελείς πουτινολάγνους να πιστέψουν ότι το «ξανθό γένος» θα διώξει τους Τούρκους από τη Βασιλεύουσα και θα την προσφέρει σε εμάς τους ιστορικούς κληρονόμους της. Ω! της  αφελείας και της αγαθοσύνης!!!

               Ωστόσο, δεν πρέπει να παραβλέψουμε, ότι οι κατά καιρούς ψευδοπροφήτες, συνήθως ανιδιοτελείς, γιατί δεν προσδοκούσαν να πάρουν αυτοί την εξουσία, πρόσφεραν τεράστιες υπηρεσίες στο σκλαβωμένο γένος, γιατί θέρμαιναν τον πατριωτισμό των Ελλήνων, έτρεφαν τις ελπίδες τους για απελευθέρωση και σφυρηλατούσαν τη γενιά εκείνη που θα έκανε αληθινά τα όνειρά τους, χωρίς τη σύμπραξη του «ξανθού γένους». Το «ξανθό γένος» φάνηκε στο τέλος της Επανάστασης του 1821, στο Ναβαρίνο, αλλά με σύμπραξη Άγγλων και Γάλλων. Επίσης το «ξανθό γένος» βοήθησε στην υπογραφή της συνθήκης του Κιουτσούκ Καϊναρτζή το 1774, η οποία συνετέλεσε στην αλματώδη ανάπτυξη του ελληνικού εμπορικού ναυτικού που φάνηκε χρήσιμο το 1821. Υπάρχει και κάτι ακόμα. Οι Ρώσοι μετά τη νίκη τους το 1829 υποχρέωσαν την Τουρκία να υπογράψει τη Συνθήκη της Αδριανούπολης με την οποία αναγνωρίζονταν η ανεξαρτησία του νέου Ελληνικού κράτους. Οι Άγγλοι μας ήθελαν φόρου υποτελείς στο Σουλτάνο γιατί φοβόταν ότι οι Ρώσοι θα αποκτήσουν σημαντική επιρροή στο νέο κράτος.

               Οι λαϊκοί θρύλοι όμως και οι δοξασίες στέριωναν την εθνική ταυτότητα των υπόδουλων, οικοδομούσαν τη στέρεα πεποίθηση για απελευθέρωση  και μεταδίδονταν από στόμα σε στόμα ή ακόμα και με τα δημοτικά τραγούδια ή τις λαϊκές αφηγήσεις.

               Το Έθνος, όμαιμον, ομόγλωσσον και ομόθρησκον, δεν χάθηκε στο διάβα της φουρτουνιασμένης Ιστορίας. Κατόρθωσαν, όπως έγραψε και ο πατέρας της Λαογραφίας καθηγητής Νικόλαος Πολίτης, οι Έλληνες και με τα «ομότροπα ήθη» να θεμελιώσουν τη συνείδηση της εθνικής ενότητας. Ομότροπα ήθη, που διατήρησαν αδιάσπαστη τη συνέχεια του Ελληνισμού και την συνοχή του από τα βόρεια παράλια του Εύξεινου Πόντου, από τα παράλια της Μικράς Ασίας, από τα βάθη της Καππαδοκίας, έως τα νησιά του Ιονίου και την Ήπειρο και από το Βόρεια Θράκη και την Μακεδονία έως την Κρήτη και την Κύπρο.

Τα παρασκήνια της Λωζάνης, το 1923

*Ο Βενιζέλος υπογράφει τη συνθήκη της Λωζάννης

 

 

*Κερδίσαμε την ειρήνη

*Χάσαμε το Καραγάτς

 

 

Γράφει ο Παντελής Στεφ. Αθανασιάδης

 

               Η συνθήκη της Λωζάνης, που ισχύει από το 1923 είναι μια από τις ισχυρότερες συνθήκες με αξιοσημείωτη μακροβιότητα, και αποτελεσματικότητα, παρά τις προσπάθειες του αναθεωρητισμού της Τουρκίας να θέλει να την τροποποιήσει με βάση τα πρόσκαιρα συμφέροντά της. Ωστόσο παρά την αποτελεσματικότητά της, δεν έπαψε να περιέχει στα σπλάχνα της μια αγιάτρευτη πληγή. Την παραχώρηση του Καραγάτς και των χωριών Μποσνάκιοϊ και Ντεμιρτάς που παραχωρήθηκαν στην Τουρκία, για να μην πληρώσει η Ελλάδα πολεμικές επανορθώσεις για καταστροφές που προκάλεσε  ο Ελληνικός στρατός κατά την Μικρασιατική Εκστρατεία.

Η Συνθήκη αυτή, ήταν ουσιαστικά η συνθήκη ειρήνης, που προσδιόρισε τα όρια της Τουρκίας, όπως υπάρχουν έως σήμερα και προς την Ελλάδα, αλλά και προς τις άλλες χώρες με τις οποίες συνορεύει. Υπογράφηκε στη Λωζάννη της Ελβετίας στις 24 Ιουλίου 1923 από την Ελλάδα, την Τουρκία και τις άλλες χώρες, τις συμμαχικές, οι οποίες πολέμησαν στον Α΄ Παγκόσμιο Πόλεμο και την Μικρασιατική Εκστρατεία (1919-1922). Η συνθήκη αυτή ήταν το αποτέλεσμα της διάσκεψης που ξεκίνησε από την αίθουσα του καζίνου της ελβετικής αυτής πόλης στις 7 Νοεμβρίου 1922 και συνεχίσθηκε σε άλλους χώρους. Με αυτήν καταργήθηκε η προηγούμενη συνθήκη των Σεβρών, που δημιουργούσε την λεγόμενη Ελλάδα των δύο Ηπείρων και των πέντε Θαλασσών. Οι επαναστάτες ζήτησαν να εκπροσωπήσει την Ελλάδα στη Λωζάννη, ο Ελευθέριος Βενιζέλος, που ιδιώτευε στην Ευρώπη, μετά την απώλεια των εκλογών του Νοεμβρίου 1920, όταν δεν βγήκε ούτε βουλευτής ο ίδιος!!!

Με τη συνθήκη αυτή θάφτηκε η Μεγάλη Ιδέα, που από το 1844 ήταν αλυτρωτικό κίνημα και η κύρια πολιτική του Ελληνικού κράτους, αλλά θέρμαινε τις προσδοκίες των Ελλήνων…

               Οι συνομιλίες των συμμάχων στη Λωζάννη, άρχισαν μέσα σε κλίμα πολλών διαφωνιών και στην εναρκτήρια τελετή πήρε μέρος και ο μόλις ανελθών στην εξουσία δικτάτωρ της φασιστικής Ιταλίας Μπενίτο Μουσολίνι, ο οποίος είχε απαιτήσει να εκδοθεί ανακοίνωση… που να αναγνωρίζεται η Ιταλία ως ισότιμη με την Αγγλία και τη Γαλλία!!! Κάτι που δεν έγινε αποδεκτό. 

Βασική διαφωνία ήταν ποια Τουρκία θα εκαλείτο στις διαπραγματεύσεις, αλλά ο Κεμάλ με τον αέρα του νικητή, κατάργησε αιφνιδιαστικά το Σουλτανάτο της Κωνσταντινούπολης και ανάγκασε του Ευρωπαίους να αποδεχθούν την αντιπροσώπευση της Τουρκίας από την κυβέρνηση, που είχε δημιουργηθεί στην Άγκυρα και είχε στείλε ως εκπρόσωπό της τον κεμαλικό Ισμέτ Πασά.

               Η Τουρκία ενόψει της διασκέψεως άρχισε να προωθεί κρυφά στρατεύματα στην Ανατολική Θράκη. Ο λόρδος Κώρζον ζητούσε να ενισχυθεί η συμμαχική στρατιωτική παρουσία, αλλά αρνήθηκαν ο Πουανκαρέ και οι Ιταλοί.

Άγνωστες πτυχές από την ιστορία των Θρακιωτών Αγωνιστών του 1821

Για την εθνική επέτειο της Ελληνικής Επανάστασης του 1821, είχα τη χαρά και την τιμή να είμαι προσκεκλημένος του ThrakiNet και της κ. Κυριακής Γιαλαμά.

Μίλησα για άγνωστες πτυχές του μεγάλου εκείνου αγώνα, που σχετίζονται με τη Θράκη

Η καταραμένη για τη Θράκη Διάσκεψη των Μουδανιών, το Σεπτέμβριο του 1922

*Ένα σπάνιο ντιοκουμέντο. Απόσπασμα της ιδιόγραφης επιστολής του Ελευθέριου Βενιζέλου προς το υπουργείο Εξωτερικών για τη σημασία της Θράκης. 

Εδώ δημοσιεύεται ολόκληρη (Αρχείο Ιδρύματος Ελ. Κ. Βενιζέλου)

 

 

*Όλο το παρασκήνιο,

σε Λονδίνο και Παρίσι

              

 

Γράφει ο Παντελής Στεφ. Αθανασιάδης

 

              

               Τα Μουδανιά υπήρξαν παλαιά ελληνική πόλη της Βιθυνίας στη Μικρά Ασία. Σήμερα αποτελούν το επίνειο της Προύσας με την οποία συνδέονται και σιδηροδρομικώς. Το λιμάνι αυτό στη θάλασσα της Προποντίδας, έχει στοιχειώσει στη συνείδηση του Θρακικού Ελληνισμού, γιατί εκεί, το 1922, οι θεωρούμενες ως σύμμαχοι δυνάμεις της Αντάντ, έλαβαν την πλέον ολέθρια απόφαση, υποκύπτοντας στις απαιτήσεις του Μουσταφά Κεμάλ, αναδιατάσσοντας ταυτόχρονα τα συμφέροντά τους στην Ανατολή και τις ζώνες επιρροής.

               Η κατάσταση στην Ελλάδα ήταν τραγική. Ολοκληρωτική ήττα στη Μικρά Ασία. Πυρκαγιά στη Σμύρνη και σφαγή του μητροπολίτη Χρυσόστομου. Χιλιάδες πρόσφυγες διωγμένοι κακήν κακώς. Ανείπωτο το δράμα του Ελληνισμού της Ανατολής. Στις 11 Σεπτεμβρίου άρχισε να κινείται ο στρατός που ήταν στη Μικρά Ασία και στη Μυτιλήνη. Επαναστάτησε ενώπιον της μεγάλης καταστροφής και ζήτησε με προκήρυξη:

               *Την παραίτηση του βασιλέως Κωνσταντίνου, χάριν της Πατρίδος υπέρ του Διαδόχου.

               *Την άμεση διάλυση της Γ΄ Εθνοσυνέλευσης

               *Τον σχηματισμό «αχρόου κυβερνήσεως και εμπνεούσης  εμπιστοσύνην εις την Αντάντ δια την ταχίστην και αμερόληπτον ενέργειαν εκλογών».

               *Και την άμεση ενίσχυση του Θρακικού μετώπου.

Ο Α΄ Βαλκανικός Πόλεμος και οι παράπλευρες ετοιμασίες του

*Κωνσταντίνος και Βενιζέλος. Οι πρωταγωνιστές των Βαλκανικών Πολέμων

 

 

Γράφει ο Παντελής Στεφ. Αθανασιάδης

 

               Οι Βαλκανικοί Πόλεμοι, αποτελούν την απόλυτη δόξα της Ελλάδας, τόσο για τα αποτελέσματά τους στα πεδίο των μαχών, όσο και στον τελικό απολογισμό τους, αφού σχεδόν διπλασίασαν την έκταση και τον πληθυσμό της χώρας. Και το κυριότερο, δεν συνοδεύθηκαν από  κάποιον αχρείαστο εμφύλιο πόλεμο. Βέβαια εκείνη την εποχή ανιχνεύουμε τα σπέρματα του Εθνικού Διχασμού, που ταλάνισε την πατρίδα μας για πολλά χρόνια κατόπιν.

               Η Ελλάδα όταν άρχισαν οι Βαλκανικοί Πόλεμοι, κατόρθωσε με ένα πλήρως αναδιοργανωμένο και άρτιο εξοπλισμένο στράτευμα και με τις κατάλληλες συμμαχίες, να προσαρτήσει ελληνικά εδάφη στα οποία διέθετε αδιαφιλονίκητους τίτλους και τα οποία  κατείχε η Τουρκία, να απελευθερώσει αλύτρωτους πληθυσμούς και να ξεπλύνει την ντροπή της ήττας του πολέμου του 1897.

               Οι πολεμικές επιχειρήσεις του Α΄ Βαλκανικού Πολέμου εναντίον των Τούρκων, από την πλευρά της Ελλάδας άρχισαν στις 5 Οκτωβρίου 1912 και κράτησαν περίπου δύο μήνες, με τον Ελληνικό στρατό να έχει σημαντικές νίκες, δοξάζοντας την Ελλάδα.

               Η ιστορία των Βαλκανικών Πολέμων είναι γνωστή και έχει καταγραφεί σε όλες τις λεπτομέρειές της τόσο από στρατιωτικούς, όσο και από άλλους συγγραφείς. Η βιβλιογραφία είναι πλούσια. Θα αναφέρουμε μόνο την τρίτομη έκδοση της Διεύθυνσης Ιστορίας Στρατού του ΓΕΣ, στη δεκαετία του 1930 και τις εκδόσεις με τα Παραρτήματα και τα Σχεδιαγράμματα.

               Σήμερα θα καταγράψουμε κάποιες παράπλευρες ενέργειες , που δεν σχετίζονται άμεσα με τις εχθροπραξίες, αλλά περιγράφουν την ατμόσφαιρα της προετοιμασίας της μεγάλης πολεμικής νικηφόρας εξόρμησης.

Στη Θράκη του 1910. Αγκαλιά με τον τρόμο, αλλά και την ελπίδα

*Το κτίριο της Αστυνομίας στην Αδριανούπολη. Κτίριο μεγάλο, αποτελεσματικότητα μικρή....

 

 

*Τα κρυμμένα όπλα στη Σαμοθράκη

*Η ληστρική επίθεση στα Μαράσια

*Ο οπλαρχηγός Θεόδωρος Αμπατζόπουλος

 

Γράφει ο Παντελής Στεφ. Αθανασιάδης

 

Η ζωή στη Θράκη, είχε πάντα δυσκολίες. Οι κάτοικοί της πάντα ζούσαν σε κλίμα καταπίεσης από τους Οθωμανούς και σε κλίμα φόβου από τους Βουλγάρους μετά το 1878. Μετά το 1908 και την επανάσταση των Νεοτούρκων πολλοί είχαν ελπίσει ότι θα βελτιωθεί το κλίμα. Οι ελπίδες τους τα επόμενα χρόνια διαψεύστηκαν οικτρά. Ταυτόχρονα από την πλευρά της Βουλγαρίας είχε δημιουργηθεί ατμόσφαιρα φόβου από την εγκληματική παρακρατική δράση των κομιτατζήδων. Η κατάσταση της ασφάλειας και της δημόσιας τάξης, ποτέ δεν ήταν καλή. Ποτέ όμως δεν έλειψε η ελπίδα της απελευθέρωσης.

Από τα τέλη του 19ου αιώνα και έως τους Βαλκανικούς Πολέμους 1912-1913 η κατάσταση για τον Ελληνισμό της Ηπείρου, της Μακεδονίας και της Θράκης ήταν τραγική. Αυτό τα βόρεια διαμερίσματα του Ελληνισμού, δεν είχαν ενωθεί ακόμη με την Ελλάδα και ήταν στόχοι των ορέξεων Αλβανών, Τούρκων και Βουλγάρων. Είναι γνωστό ότι ιδιαίτερα στη Μακεδονία και τη Θράκη δρούσαν οι Βούλγαροι κομιτατζήδες που καθημερινά έσπερναν τον τρόμο στους αυτόχθονες ελληνικούς πληθυσμούς ζητώντας να αποκηρύξουν την ελληνική τους καταγωγή και να ενταχθούν στην βουλγαρική σχισματική Εξαρχία. Οι Θράκες κράτησαν σαν πολύτιμο φυλαχτό, την εθνική τους ταυτότητα, την Ορθόδοξη πίστη τους και την Ελληνική τους γλώσσα.  

Μια εικόνα της ζωής της Θράκης το 1910, που στην περιοχή δεν υπήρχαν πολεμικές συγκρούσεις, θα δούμε με βάση τα διάσπαρτα στοιχεία.

*Οι πλημμύρες της Αδριανούπολης

Αρχικά αξίζει να πούμε ότι οι Θράκες εκτός από τους Τούρκους και τους Βουλγάρους συχνά έπρεπε να είναι σε θέση να αντιμετωπίσουν και τα στοιχεία της φύσης. ‘Όπως για παράδειγμα στις αρχές Ιουνίου εκείνης της χρονιάς όταν σημειώθηκαν μεγάλες πλημμύρες στην Αδριανούπολη. Ολόκληρες συνοικίες είχαν κατακλυσθεί από τα νερά των τριών ποταμών της περιοχής, που συνέκλιναν εκεί. Του Έβρου, του Άρδα και του Τούντζα. Οι στρατιωτικές φυλακές είχαν καταρρεύσει και πολλοί κρατούμενοι είχαν χάσει τη ζωή τους, μετέδωσε τότε το Αθηναϊκό Πρακτορείο ειδήσεων, μέσω Κωνσταντινούπολης, σε μια σπάνια μετάδοση για τη Θράκη.

Δεδέαγατς: Ο συμμαχικός ναυτικός αποκλεισμός του 1915

*Το Ελληνικό προξενείο του Δεδέαγατς (συλλογή Αγγέλας Γιαννακίδου)

 

 

*Ανέκδοτα στοιχεία.

*Προξενικές αναφορές.

*Τα γαλανόλευκα κομφετί!

* Τελάλης με νταούλια,

απαγορεύει τα ελληνικά!.

 

 

Γράφει ο Παντελής Στεφ. Αθανασιάδης

               Η Αλεξανδρούπολη, το Δεδέαγατς του 1915, που κατέχονταν τότε από τους Βουλγάρους, δοκιμάστηκε σκληρά και από τον ναυτικό αποκλεισμό που επέβαλλαν οι συμμαχικές δυνάμεις, Αγγλία, Γαλλία, Ρωσία, εναντίον των  κεντρικών αυτοκρατοριών  Γερμανία, Αυστροουγγαρία, Οθωμανική Αυτοκρατορία και Βουλγαρία.

Για την Ελλάδα, που… ήταν μακριά τότε, το 1915 ήταν μια κρίσιμη χρονιά, καθώς το σαράκι του Εθνικού Διχασμού άρχισε να παίρνει σάρκα και οστά.  Ο πρωθυπουργός Ελευθέριος Βενιζέλος πρότεινε στους Συμμάχους της Αντάντ στις 16 Φεβρουαρίου να συμμετάσχει η Ελλάδα στην εκστρατεία της Καλλίπολης. Ο βασιλεύς Κωνσταντίνος που ήταν υπέρ της ουδετερότητας και ο πρωθυπουργός, διαφώνησαν. Παραιτήθηκε η κυβέρνηση στις 21 Φεβρουαρίου και σχημάτισε κυβέρνηση ο Δημήτριος Γούναρης που προκήρυξε εκλογές για τις 31 Μαΐου. Τις κέρδισαν οι Φιλελεύθεροι  του Βενιζέλου. Η αγιάτρευτη διένεξη Στέμματος-Βενιζέλου οδηγεί σε νέα παραίτηση της κυβέρνησης Βενιζέλου. Σχηματίζεται κυβέρνηση Αλέξανδρου Ζαΐμη στις 24 Σεπτεμβρίου. Τελευταία κυβέρνηση εκείνης της σημαδιακής χρονιάς ήταν του Στέφανου Σκουλούδη, που ανέλαβε στις 25 Οκτωβρίου 1915. Αυτό ήταν το κλίμα στην Αθήνα.

Έτσι άρχισε ο Β΄ Βαλκανικός Πόλεμος και χάθηκε η Δυτική Θράκη…

*Εύγλωττη λεζάντα!!!

 

Γράφει ο Παντελής Στεφ. Αθανασιάδης

 

               Ο Β΄ Βαλκανικός Πόλεμος, υπήρξε κατ’ εξοχήν ένδοξος πόλεμος για τα ελληνικά όπλα, αλλά τραγικός και καταστροφικός για τον ελληνικό πληθυσμό της Δυτικής Θράκης, που ένιωσε ξαφνικά στην πόρτα του τη λευτεριά και πολύ γρήγορα βρέθηκε δεμένος χειροπόδαρα και σκλαβωμένος με κυρίαρχους τους νικημένους και κατατροπωμένους Βουλγάρους.

               Η ιστορία των δύο νικηφόρων Βαλκανικών πολέμων, άρχισε από τις αρχές του 1912 όταν ξεκίνησαν αρχικά οι μυστικές σερβοβουλγαρικές συνομιλίες που οδήγησαν στη σύναψη συνθήκης φιλίας και συμμαχίας. Η Ελλάδα προσχώρησε με πολλές δυσκολίες σ’ αυτή τη συνθήκη το Μάιο του 1912, εξαιτίας των εδαφικών διεκδικήσεων στα εδάφη της Μακεδονίας και της Θράκης.

               Το φθινόπωρο του 1912 βρήκε τα τέσσερα χριστιανικά κράτη, την Ελλάδα, ,τη  Βουλγαρία, τη Σερβία και το Μαυροβούνιο συνασπισμένα εναντίον της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας. Ο πρώτος Βαλκανικός Πόλεμος άρχισε στις αρχές του Οκτωβρίου 1912 και ολοκληρώθηκε τον Ιανουάριο του 1913 με την απελευθέρωση της Μακεδονίας και την Ηπείρου.

Περιμένοντας τη λευτεριά στη Θράκη, το 1920

*Το Διδυμότειχο του 1920

 

 

 

Γράφει ο Παντελής Στεφ. Αθανασιάδης

 

 

               Η άνοιξη του 1920 στη Θράκη δεν ήταν ίδια όπως τις προηγούμενες χρονιές. Είχε πλέον απέραντη προσμονή γιατί ήταν φανερό πώς πλησίαζε η ώρα της ελευθερίας. Όλων τα βλέμματα ήταν στραμμένα προς τα δυτικά για να ανταμώσουν με το βλέμμα τους τα ελληνικά στρατεύματα, που θα έφερναν το άγγελμα της χαράς. Τα βράδια όμως, υπήρχε ακόμα φόβος. Οι μέρες της άνοιξης του 1920 στη Θράκη, ήταν ανάμικτες. Αδημονία και τρομοκρατία, ελπίδα και φόβος. Όμως η απελευθέρωση ζύγωνε…

               Ο στρατός από το Μάιο 1919 είχε αποβιβαστεί στη Σμύρνη. Άλλες δυνάμεις περίμεναν στην ήδη απελευθερωμένη Ξάνθη από τον Οκτώβριο της ίδια χρονιάς. Και οι νικητές του Α΄ Παγκοσμίου Πολέμου συνεδρίαζαν στο Παρίσι για να ρυθμίσουν τις συνθήκες της ειρήνης.

Στη Θράκη οι γυναίκες άσπριζαν τα σπίτια τους και έραβαν ελληνικές σημαίες για να υποδεχτούν τα φανταράκια. Επικεφαλής των στρατιωτικών δυνάμεων που θα προχωρούσαν σε απελευθέρωση αρχικά της Δυτικής Θράκης και μετά της Ανατολικής είχε τοποθετηθεί ο διοικητής του Σώματος Εθνικής Άμυνας αντιστράτηγος Εμμανουήλ Ζυμπρακάκης, με απόφαση του πρωθυπουργού Ελευθέριου Βενιζέλου.

Ζαλούφι, Πέτρα, Σκοπός, Τσιαουσλή και άλλα χωριά, που δεν έζησαν Ανάσταση το «Μαύρο Πάσχα» του 1914

*6 Απριλίου 1914. Πάσχα χωρίς Ανάσταση για τη Θράκη.

 

 

Γράφει ο Παντελής Στεφ. Αθανασιάδης

 

               Οι πιο μαύρες σελίδες στην νεώτερη ιστορία των Θρακών, γράφτηκαν στα χρόνια 1914-1918, όταν οι ανελέητοι διωγμοί των Νεοτούρκων εναντίον του Ελληνισμού της Ανατολικής Θράκης, έμειναν  στη συλλογική εθνική μνήμη με την ονομασία «Μαύρο Πάσχα» των Θρακών. Εκείνοι οι διωγμοί κατά των Χριστιανών που ζούσαν στην Ανατολική Θράκη και στη Μικρά Ασία, οδήγησαν στη συνέχεια στις φοβερές γενοκτονίες των Ποντίων, των Αρμενίων και των Ασσυρίων από την Τουρκία, και δεν δικαιώθηκαν ποτέ.

Είναι γνωστό ότι οι Νεότουρκοι με την επανάσταση του 1908, αρχικά έδειξαν στη διεθνή κοινότητα ένα πρόσωπο συγκαταβατικό, αρκούντως πολιτισμένο και ευρωπαϊκό, που παρέσυρε τα υποταγμένα έθνη στην Οθωμανική Αυτοκρατορία να πιστέψουν ότι θα αποκτήσουν πολιτικά δικαιώματα και ισοπολιτεία. Γρήγορα όμως λειτούργησε με αντίθετη φορά η εθνική αφύπνιση των Τούρκων, που μετατράπηκε σε ένα απόλυτο εθνικισμό, ο οποίος  συνέβαλε στην εντελώς εχθρική αντιμετώπιση των μειονοτήτων.

Η αρχή έγινε από τους  Έλληνες της Ανατολικής Θράκης, γιατί η Δυτική Θράκη ήταν υπό βουλγαρική κατοχή από 1913. Οι Ανατολικοθρακιώτες απομακρύνθηκαν βίαια από τις πατρογονικές  εστίες τους στις αρχές του 1914. Όλη αυτή η επιχείρηση του διωγμού έγινε με την καθοδήγηση των Γερμανών, συμμάχων των Τούρκων. Η εκκένωση μεθοδεύτηκε πρώτα με ανθελληνική εκστρατεία του τουρκικού Τύπου και ταυτόχρονη καταπίεση των Ελλήνων για να εξαναγκαστούν σε δήθεν «εκούσια» μετανάστευση.

Στην ιστορία αυτοί ο διωγμοί αποτέλεσαν την πρώτη πειραματική εφαρμογή των σχεδίων Γενοκτονίας, που σχεδίασαν οι Νεότουρκοι. Και όταν διαπίστωσαν όταν δεν υπήρχαν σημαντικές αντιδράσεις από τις ευρωπαϊκές κυβερνήσεις και κυρίως από τις λεγόμενες μεγάλες Δυνάμεις, εφάρμοσαν τις γενοκτονικές πολιτικές τους εναντίον των Ποντίων, των Μικρασιατών,  των Αρμενίων και των Ασσυρίων, ενώ παράλληλα διεξάγονταν ο Α΄ Παγκόσμιος Πόλεμος.

Η δύσκολη ζωή στον Έβρο με Βούλγαρους κομιτατζήδες και Τούρκους ληστές, το 1924

*Χάρτης του νομού Έβρου

 

 

 

Γράφει ο Παντελής Στεφ. Αθανασιάδης

 

 

               Ο πληθυσμός του νομού Έβρου τα πρώτα χρόνια μετά την απελευθέρωση της Θράκης, βρέθηκε μεταξύ σφύρας και άκμονος, σε ό,τι αφορά την ασφαλή και ειρηνική διαβίωσή του σε καθεστώς ελευθερίας. Δυτικά οι Βούλγαροι και Ανατολικά οι Τούρκοι, αποτελούσαν πάντοτε παράγοντες ποικίλων κινδύνων, για τους κατοίκους των  μικρών χωριών, που είχαν αντιμετωπίσουν την εκδικητικότητα των Βουλγάρων και την απληστία των Τούρκων.

               Ειδικά οι Βούλγαροι συνέχιζαν με την παράδοση των κομιτατζήδων, να δολοφονούν, να ληστεύουν, να πυρπολούν  και να τρομοκρατούν. Η δράση των κομιτατζήδων μετά το 1920 κράτησε πολλά χρόνια σχεδόν έως τις παραμονές του Β ΄ Παγκοσμίου Πολέμου. Λειτουργούσαν ως παρακρατική οργάνωση με την ανοχή όλων των Βουλγαρικών κυβερνήσεων, παρά τις διαφορές που είχαν μεταξύ τους οι διάφορες ομάδες και οι οπλαρχηγοί τους.

               Εκείνες τις μέρες δολοφονήθηκε κάτω από αδιευκρίνιστες συνθήκες ο Τόντορ Αλεξανδρώφ αρχηγός των παρακρατικών κομιτατζήδων της Βουλγαρίας. Τον πυροβόλησε  ένας από τους κομιτατζήδες του στις 31 Αυγούστου, 1924 στα όρη του Πιρίν. Κατά την εφημερίδα «Εμπρός» δολοφονήθηκε μαζί με οπαδούς του γιατί είχε αντιταχθεί στο σχέδιο άλλων κομιτατζήδων (Τσάουλεφ κ.λπ.) να δοθεί σαφής μπολσεβικικός χαρακτήρας στο λεγόμενο «Μακεδονικό Κίνημα». Η Βουλγαρία πέρασε στο εσωτερικό της δύσκολες μέρες λόγω των συγκρούσεων που ξέσπασαν μεταξύ των οπαδών του Αλεξανδρώφ και των οπαδών του Τσάουλεφ, οι οποίοι επέμειναν σε συνεργασία με τους κομμουνιστές. Νέος αρχηγός των λεγόμενων Μακεδονικών Οργανώσεων, οι οποίες είχαν ως μέλη κομιτατζήδες ανέλαβε ο απόστρατός στρατηγός Πρωτογέρωφ.

Τέλη Αυγούστου, ο Έλληνας πρεσβευτής στη Σόφια Δελμούζος επέδωσε διακοίνωση της Ελληνικής κυβέρνησης, με την οποία προειδοποιούσαν τους Βούλγαρους ότι σε περίπτωση που συνεχισθεί η δράση των κομιτατζήδων στην ελληνοβουλγαρική μεθόριο, τα Ελληνικά στρατεύματα  έλαβαν εντολή να τους καταδιώξουν και μέσα στο βουλγαρικό έδαφος αν χρειασθεί.

1921: Συνδιάσκεψη του Λονδίνου, πορεία προς Άγκυρα και Καταστροφή

*Οι πρωταγωνιστές: Αριστερά ο Λόυδ Τζωρτζ. Δεξιά ο Αριστίντ Μπριάν

 

*Τα παρασκήνια του Λονδίνου

 

Γράφει ο Παντελής Στεφ. Αθανασιάδης

 

               Η Συνδιάσκεψη του Λονδίνου το 1921, υπήρξε ένα ορόσημο στα πράγματα της Ελλάδας, γιατί άρχισε με δυσμενείς όρους για τη χώρα μας, προκαθόρισε ένα κλίμα ολέθρου και έστειλε μηνύματα προς κάθε κατεύθυνση, που η Ελληνική κυβέρνηση δεν τα αντελήφθη εμμένοντας σε μεγαλοϊδεατισμούς και στη συμβολική χρησιμοποίηση του Βασιλέως Κωνσταντίνου, που κανένα συμμαχικό κράτος δεν τον αναγνώριζε μετά την επαναφορά του.

               Η χώρα μας μετά τις εκλογές του Νοεμβρίου 1920, που τις έχασε ο Ελευθέριος Βενιζέλος, ο οποίος δεν εξελέγη ούτε βουλευτής και έφυγε στο εξωτερικό, κυβερνήθηκε διαδοχικά από τις κυβερνήσεις του Δημητρίου Ράλλη, του Νικολάου Καλογερόπουλου του Δημητρίου Γούναρη, του Νικολάου Στράτου, του Πέτρου Πρωτοπαπαδάκη και του Νικολάου Τριανταφυλλάκου, η οποία ανετράπη από το κίνημα των Γονατά- Πλαστήρα το Σεπτέμβριο του 1922. Οι κυβερνήσεις που ακολούθησαν την κυβέρνηση Βενιζέλου, είχαν πάρει μια βαριά κληρονομιά. Την Μικρασιατική Εκστρατεία από το Μάιο του 1919, που έπρεπε να διαχειρισθούν.

Το 1921, μόνο ο πρωθυπουργός της Αγγλίας Λόυδ Τζωρτζ μας υποστήριζε προσωπικά ο ίδιος. Όταν προέκυψε η πραγματοποίηση της Συνδιάσκεψης του Λονδίνου, η Γαλλία και η Ιταλία ζητούσαν να συζητηθούν εκ νέου οι αποφάσεις της συνθήκης των Σεβρών περί της τύχης της Θράκης, που είχε απελευθερωθεί από τα ελληνικά στρατεύματα με έγκριση των συμμαχικών δυνάμεων και τα αναφερόμενα στις μειονότητες της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας.

               Ο πρωθυπουργός και υπουργός Εξωτερικών Νικόλαος Καλογερόπουλος επισκέφθηκε αρχικά στο Παρίσι στις 3 Φεβρουαρίου (με το παλαιό ημερολόγιο) και είχε επαφές με την Γαλλική κυβέρνηση. Στη συνέχεια πήγε στο Λονδίνο. Στην Αθήνα ο αντικαταστάτης του υπουργός Στρατιωτικών Δημήτριος Γούναρης, συγκάλεσε υπουργικό συμβούλιο και τηλεγράφησε στον Καλογερόπουλο για την κατάσταση στην Ελλάδα και για το ζήτημα του Βασιλέως.

               Η συνδιάσκεψη του Λονδίνου πήρε δυσμενή τροπή για την Ελλάδα, όταν οι σύμμαχοι προσπαθούσαν να στείλουν εξεταστική επιτροπή στη Θράκη και τη Σμύρνη, για να εξακριβώσει τα φρονήματα του πληθυσμού, θέτοντας υπό νέα κρίση τα δεδικασμένα των διεθνών συνθηκών, που ήδη ίσχυαν. ‘Ήταν καταφανής η γαλλοϊταλική προσπάθεια κατά των ελληνικών συμφερόντων. 

Η εκκένωση της Αρκαδιούπολης (Λουλέ Μπουργκάς). Σελίδες από τα μαρτύρια του Θρακικού Ελληνισμού

*Τίτλοι τέλους... Τυρολόη, Σηλυβρία, Λουλέ Μπουργκάς... 

 

Γράφει ο Παντελής Στεφ. Αθανασιάδης

 

Η Αρκαδιούπολη, στα Τουρκικά Lüleburgaz, είναι πόλη και περιοχή της επαρχίας Κιρκλαρελί, της Τουρκίας. Σύμφωνα με την απογραφή του 2010 έχει 100.412 κατοίκους και είναι η πολυπληθέστερη πόλη στην επαρχία. Φυσικά ο πληθυσμός αυτός είναι Τουρκικός, αφού και αυτή η πόλη το 1922, είχε την ίδια δραματική τύχη με τις άλλες πόλεις και τα χωριά της Ανατολικής Θράκης. Την  τύχη της άδικης εκκένωσης από Χριστιανούς, που επέβαλαν οι Ευρωπαίοι σύμμαχοί μας!!!

Στην αρχαιότητα η πόλη αυτή λεγόταν Βεργούλη, αλλά ο Θεοδόσιος Α΄ την μετονόμασε σε Αρκαδιούπολη, προς τιμή του γιου του Αρκάδιου. Η Αρκαδιούπολη είχε πάντα ακμαίο ελληνικό πληθυσμό. Η περιφέρειά της χάρη στα πεδινό και εύφορο έδαφος είχε σημαντική παραγωγή σε σιτηρά και κτηνοτροφικά προϊόντα.

               Δυστυχώς όμως το φθινόπωρο του 1922 άρχισε η αντίστροφη πορεία και για την Αρκαδιούπολη. Η Μικρασιατική Καταστροφή, το πρωτόκολλο των Μουδανιών, οι σφαγές των Τούρκων, η πολιτική αστάθεια στην Ελλάδα και το κύμα της προσφυγιάς, συνέθεταν το σκηνικό της φρίκης για τους Ανατολικοθρακιώτες.

               Το «Έθνος» την 1^η Οκτωβρίου δημοσίευσε ανταπόκριση από το Παρίσι, σύμφωνα με την οποία ο Ελευθέριος Βενιζέλος απαντώντας σε φίλο του που είχε διατυπώσει σχετικά ερωτήματα, τάχθηκε υπέρ της εκκένωσης της Ανατολικής Θράκης, για να γλιτώσει η Δυτική Θράκη. Συγκεκριμένα είχε δηλώσει, περιγράφοντας το πολιτικό και διπλωματικό σκηνικό των ημερών εκείνων:

               «Η αδιαλλαξία θα ήτο άκαρπος, θα συνεπήγετο δε νέαν διεθνή μείωσιν της διεθνούς πίστεως της Ελλάδος, ως συνέβη κατά την μετανοεμβριανήν περίοδον 1920-22. Επί πλέον υπήρχε κίνδυνος η αδιαλλαξία να προκαλέσει  ΑΥΤΟΝΟΜΗΣΙΝ ΚΑΙ ΤΗΣ ΔΥΤΙΚΗΣ ΘΡΑΚΗΣ, την οποίαν ητοιμάζοντο να αξιώσουν οι Τούρκοι υποστηριζόμενοι υπό των Γάλλων και των Ιταλών και την οποίαν, πιθανώς θα ηναγκάζοντο να στέρξουν και οι Άγγλοι, φαινόμενοι υποχωρητικοί μέχρι τέλους. Η Ελλάς αποδεχόμενη την εκκένωσιν της  Ανατολικής Θράκη εξέλεξε την ολιγότερον ολεθρίαν συνέπειαν των εθνικών εγκλημάτων των δύο τελευταίων ετών.

               Τουλάχιστον, πρόσθεσε ο Βενιζέλος, δυνάμεθα να ελπίζωμεν μετά πεποιθήσεως, ότι ΘΑ ΠΑΓΙΩΘΗ Η ΠΑΡΑΜΟΝΗ ΜΑΣ ΕΙΣ ΤΗΝ ΔΥΤΙΚΗΝ ΘΡΑΚΗΝ, η οποία εν εναντία περιπτώσει θα ήταν ΠΛΕΟΝ Ή ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΙΚΗ».

Θρακιώτες στις αγχόνες της Άγκυρας

*Κρεμάλες στην Κωνσταντινούπολη. Άγνωστη χρονολογία

 

 

*Ανέκδοτα και άγνωστα στοιχεία

*Ονόματα και τόποι καταγωγής

 

 

Γράφει ο Παντελής Στεφ. Αθανασιάδης

 

Η Θράκη «μάτωσε» πολύ στη Μικρά Ασία, πληρώνοντας με βαρύ φόρο αίματος την απελευθέρωσή της το 1920. Είναι πολλοί οι νεκροί και οι τραυματίες που έχυσαν το αίμα τους εκεί. Ίσως δεν έχουμε σαφή εικόνα των απωλειών των Θρακών σε εκείνο τον ατυχή πόλεμο.

Σήμερα θα κάνουμε αναφορά σε μια εντελώς άγνωστη δραματική πτυχή, που αποκαλύφθηκε από έρευνα στο πολύτιμο Ιστορικό Αρχείο του υπουργείου Εξωτερικών. Πρόκειται για ονομαστική αναφορά με ονόματα Θρακών που τους συνέλαβαν οι Τούρκοι αιχμαλώτους και τους κρέμασαν στην Άγκυρα.

Εδώ θα πρέπει να υπενθυμίσουμε ότι αμέσως μετά την απελευθέρωση της Θράκης και συγκεκριμένα από τις 3 Ιουνίου 1920 το Σώμα Στρατού Εθνικής Αμύνης, μετονομάσθηκε σε Στρατιά Θράκης με διοικητή τον στρατηγό Εμμανουήλ Ζυμπρακάκη. Εκείνο το μήνα ο στρατηγός Ζυμπρακάκης κάλεσε για εθελοντική κατάταξη στο στρατό τους Θρακιώτες, που είχαν πλέον απελευθερωθεί. Η πρόσκληση εκείνη απέδωσε λαμπρά αποτελέσματα. Σύμφωνα με υπολογισμούς του δημοσιογράφου Νικόλαου Ζαρίφη η Δυτική Θράκη απέδωσε περί τους 20.000 άνδρες! Ο ίδιος μάλιστα σε σχετικό ρεπορτάζ στην εφημερίδα «Πατρίς» έγραψε: «Αθρόοι ωσαύτως εθελονταί προσέρχονται εις το Διδυμότειχον με άσματα». Αυτό το κλίμα πατριωτισμού υπήρχε σε όλα την ελεύθερη Θράκη και οι Θρακιώτες άρχισαν να στρατεύονται όπως όλοι Έλληνες και να στέλνονται στα μέτωπα της Μικράς Ασίας. Από τα ρεπορτάζ  των εφημερίδων μαθαίνουμε ότι τα παλληκάρια της Θράκης, στην Μικρά Ασία «πολέμησαν ως λέοντες».

Θράκες εθελοντές, μακεδονομάχοι… το 1912!

*Το εξώφυλλο του ιστορικού καταλόγου με τα ονόματα των γενναίων

 

 Γράφει ο Παντελής Στεφ. Αθανασιάδης

 

 

                    Ο Μακεδονικός Αγώνας όπως είναι γνωστό, ήταν μία σειρά ένοπλων συγκρούσεων μεταξύ κυρίως ελληνικών και βουλγαρικών σωμάτων, που διεξήχθη με ένταση και πολλά θύματα από το 1904 ως το 1908 στην περιοχή της Μακεδονίας κυρίως. Στο διάστημα των ετών αυτών και με έντονους αγώνες τα ελληνικά σώματα κατάφεραν να επικρατήσουν, αλλά η ένοπλη δράση τους τερματίστηκε με την Επανάσταση των Νεοτούρκων το 1908, όταν σε πρώτη φάση οι υπόδουλοι λαοί στην Οθωμανικής Αυτοκρατορίας πίστεψαν στις επαγγελίες τους για ισονομία και πολιτικά δικαιώματα.

          Γρήγορα αποκαλύφθηκαν οι εθνικιστικοί στόχοι των Νεοτούρκων που μεταφράσθηκαν σε άγριες καταπιέσεις εις βάρος των αλύτρωτων λαών. Η κατάσταση αυτή οδήγησε σε μυστικές συνεννοήσεις τα χριστιανικά κράτη της Βαλκανικής, που τον Οκτώβριο του 1912 άρχισαν το συμμαχικό πόλεμο εναντίον των Τούρκων. Έλληνες, Σέρβοι, Βούλγαροι και Μαυροβούνιοι αποδύθηκαν σε σκληρό αγώνα, που γονάτισε την Οθωμανική Αυτοκρατορία και άλλαξε εντελώς το χάρτη της. Η διπλωματική συνεννόηση των Βαλκανικών κρατών σε επίπεδο κορυφής, δεν απέτρεψε την επανεμφάνιση κομιτατζήδων στη Μακεδονία και τη Θράκη, που συνέχιζαν την πολιτική διωγμών εις βάρος των Ελλήνων στα μικρά χωριά της Μακεδονίας και της Θράκης, προσπαθώντας με την τρομοκρατία να προσηλυτίσουν ορθόδοξους χριστιανούς στη Βουλγαρική σχισματική εκκλησία.

          Τότε ακριβώς άρχισε να φουντώνει πάλι το πατριωτικό ενδιαφέρον πολλών Μακεδόνων και Θρακών να μεταβούν εθελοντικά στα  επίκαιρα σημεία και να πολεμήσουν οργανωμένοι σε ένοπλα πατριωτικά σώματα. Είναι αυτή μια πτυχή της ελληνικής ιστορίας άγνωστη, αφού την κατακάλυψε η δόξα των δύο Βαλκανικών Πολέμων, που επέτρεψαν στην Ελλάδα, να διπλασιάσει σχεδόν την έκταση της εδαφικής της επικράτειας και να διπλασιάσει σχεδόν τον πληθυσμό της, αφού εντάχθηκαν στο ελληνικό κράτος οι απελευθερωμένοι Έλληνες.

          Το εντελώς άγνωστο είναι ότι στην Αθήνα, ανοίχθηκαν κατάλογοι όπου καταχωρούνταν ονομαστικά, όσοι ήθελαν να καταταγούν στα σώματα αυτά.

          Το πλέον εκπληκτικό για εμάς τους Θράκες είναι ότι βρέθηκαν πολλοί Θράκες πρόσφυγες στην Αθήνα που δήλωσαν ότι επιθυμούν να μεταβούν στη Βόρεια Ελλάδα για να καταταγούν εθελοντικά στα σώματα που είχαν αρχίζει να σχηματίζονται με κάθε μυστικότητα. Τα ονόματά τους, που τα μαθαίνουμε τώρα, αφού τόσα χρόνια παρέμειναν ξεχασμένα, είναι καταχωρημένα σε κατάλογο, που έχει διασωθεί στο πολύτιμο Ιστορικό Αρχείο του Υπουργείου Εξωτερικών.

Το άγνωστο ιδιόμορφο Θρακικό «δημοψήφισμα» του 1919

*Απόσπασμα από το ανέκδοτο κρυπτογράφημα του Βενιζέλου (Ιστορικό Αρχείο Υπουργείου Εξωτερικών)

 

*Το ανέκδοτο κρυπτογράφημα

του Ελευθέριου Βενιζέλου,

που συνιστούσε συλλογή υπογραφών 

των Θρακών

για ένωση με την Ελλάδα

 

 

Γράφει ο Παντελής Στεφ. Αθανασιάδης

 

 

Ένα ιδιόμορφο δημοψήφισμα για τον πληθυσμό της Θράκης, στήριξε το 1919 τις ελληνικές προσπάθειες στο συνέδριο της ειρήνης και εξουδετέρωσε τις προσπάθειες του αμερικανού προέδρου Γούντροου Ουΐλσον να προωθήσει τις προσπάθειες της Βουλγαρίας να αποκτήσει λιμάνι στη θάλασσα του Αιγαίου. Με άλλα λόγια βοήθησε με τον τρόπο του και την ιδιομορφία του να παγιωθεί η απελευθέρωση της Θράκης.

Το 1918, όταν έληξε ο φονικός Α΄ Παγκόσμιος Πόλεμος, η ανθρωπότητα ανέπνεε ανακουφισμένη, ενώ πολλοί λαοί προσδοκούσαν, ότι θα ζήσουν ελεύθεροι και άλλοι ότι θα αποκτήσουν δικαιώματα.

Οι προσδοκίες όλων επικεντρώνονταν στη Σύνοδο Ειρήνης των Παρισίων, σ’ αυτό που η κοινή γνώμη είχε ονομάσει Συνδιάσκεψη Ειρήνης.  Είχε αρχίσει να προετοιμάζεται από το 1918 για να συνέλθει στις αρχές του 1919. Η Συνδιάσκεψη οργανώθηκε από τις νικήτριες δυνάμεις της Αντάντ και των ΗΠΑ, με στόχο να συσταθεί ένας παγκόσμιος σύνδεσμος των εθνών, που θα ονομαστεί Κοινωνία των Εθνών και να γίνει διαπραγμάτευση των συνθηκών ειρήνης.

Με τη συνθήκη που υπογράφηκε αργότερα στις 27 Νοεμβρίου 1919 στην γαλλική κωμόπολη Νεϊγύ Συρ Σεν, η Βουλγαρία υποχρεώθηκε να παραιτηθεί υπέρ των δυνάμεων της Αντάντ σε όλα τα δικαιώματα που είχε επί της Δυτικής Θράκης, η οποία κατέστη πλέον «Διασυμμαχική Θράκη», πριν παραδοθεί η περιοχή αυτή στην Ελλάδα το Μάιο του 1920, με τη συνθήκη του Σαν Ρέμο, με βάση και τη συνθήκη των Σεβρών.

Σουφλί 1913: «Ικετεύομεν ενέργειαν Μητρός Ελλάδος σώσαι εναπομείναντας»

*Η κατάληξη του ιστορικού τηλεγραφήματος του ιατρού Δημητρίου Αντωνιάδη

 

 

*Το ιστορικό τηλεγράφημα

του ιατρού Δημήτριου Αντωνιάδη

 

 

 

Γράφει ο Παντελής Στεφ. Αθανασιάδης

 

 

               Το 1913, η χρονιά με τις μεγαλειώδεις νίκες του ελληνικού στρατού εναντίον των Βουλγάρων σε όλα τα μέτωπα της Ανατολικής Μακεδονίας και της Θράκης, υπήρξε άκρως δραματική για τους κατοίκους  του Σουφλίου, που βρέθηκαν να αντιμετωπίζουν την απόλυτη εκδικητικότητα των ηττημένων Βουλγάρων.

               Όπως είναι γνωστό, όταν άρχισαν οι Βαλκανικοί Πόλεμοι τον Οκτώβριο του 1912 οι Βούλγαροι νικώντας τους Τούρκους προώθησαν τις θέσεις τους στην Ανατολική και τη Δυτική Θράκη ως σύμμαχοι των Σέρβων, των Ελλήνων και τω Μαυροβούνιων. Λίγους μήνες αργότερα όμως διασπάσθηκε η συμμαχία και άρχισε ο ελληνοβουλγαρικός ή Β’ Βαλκανικός Πόλεμος.

Η Συνθήκη του Βουκουρεστίου που έγινε δεκτή τον Αύγουστο του 1913, υπήρξε άδικη για την ελευθερωμένη Θράκη. Με δυτικό όριο τη γραμμή του Νέστου, η Δυτική Θράκη παραχωρήθηκε στη Βουλγαρία. Έτσι έσβησε άδοξα το πρώτο όνειρο της απελευθέρωσης. Η εν συνεχεία συνθήκη της Κωνσταντινούπολης με την οποία επισημοποιήθηκε η συνθήκη του Βουκουρεστίου οριστικοποίησε, αυτό που ήθελαν να αποφύγουν Χριστιανοί και Μουσουλμάνοι της Θράκης. Μια βουλγαρική κατοχή. Οι Βούλγαροι άρχισαν να προωθούνται σταδιακά και να καταλαμβάνουν εδάφη της Θράκης, από τον Οκτώβριο του 1913. Ο πληθυσμός της περιοχής βρέθηκε σε απόγνωση.

               Από την πρώτη όμως είσοδο των Βουλγάρων στο Σουφλί στον Α΄ Βαλκανικό Πόλεμο, είχαν αρχίσει οι απηνείς διωγμοί. Σαν αποτέλεσμα αυτών των διωγμών άρχισαν οι Σουφλιώτες να εγκαταλείπουν μαζικά την πόλη τους και να καταφεύγουν εκεί που δεν υπήρχαν Βούλγαροι. Έφταναν ακόμα και στη Θεσσαλονίκη, ίσως και μακρύτερα.